Metaal Magazine

metaalM A G A Z I N E

In dit nummer:

Draaifreescentrum reduceert productietijd

VIMAG-Forumdiscussie over concentraties en

mondialisering Automatiseringssysteem met

schuifladenmagazijn en robot

Compacte laserlasmachine Arbeidsinspectie:

“Werkgever moet zich druk maken om veilig

en gezond werken” Stereolithografie met

hoge nauwkeurigheid

J a a r g a n g 4 8 | 4 - 2 0 1 0

D é k e n n i s b r o n v o o r d e m e t a a l

w w w . m e t a a l m a g a z i n e . n l

01_MM_Cover 12-04-10 13:17 Pagina 1

Onze tweets op Twitter zijn een handige, ei-

gentijdse manier om het nieuws in de me-

taalbranche te volgen. Twitter is een internet-

dienst waarbij gebruikers korte berichtjes pu-

bliceren.

Op http://twitter.com/Metaalmagazine krijgt

u een indruk van onze berichtgeving. Meld u

ook aan voor Twitter en ‘follow’ Metaal Ma-

gazine om steeds snel op de hoogte te zijn

van het metaalnieuws. Dus twitter met ons

mee vanaf uw pc of mobiele telefoon.

Voorpagina:(advertentie)Tiger·tec Silver – zo

heet het nieuwe

prestatiewonder van

Walter. Voor het fre-

zen van staal en giet-

werk. Extreem taai,

extreem hard en ex-

treem duurzaam. Zorgt bij gebruik voor tot wel

100 procent betere prestaties. Met slijtageher-

kenning, gladde spaanvlakken en superscherpe

snijkanten voor goede oppervlaktekwaliteit.

j a a r g a n g 4 8 | w w w . m e t a a l m a g a z i n e . n l | 4 - 2 0 1 0 3

nieuws4 Ultrasoon frezen vervangt het handwerk

voor tandtechniek

5 Centerpunt

6 Toyoda toont de kleinste machine-uitvoering

van de nieuwe UG-serie

9 Marktimpuls

metaalbewerken10 Robot laadt en lost

Constructiebedrijf en machinefabriek MCM in

Liessel heeft sinds kort een Proloader tussen

twee verticale bewerkingscentra geplaatst.

13 Titaan op hoge snelheid frezen

Vliegtuigontwerpers zweren bij titaan van-

wege de sterkte en het gewicht en juist dat

bezorgt metaalbewerkers slapeloze nachten.

De CoroMill 690 van Sandvick is speciaal ont-

wikkeld om het frezen op hoge snelheid

makkelijker te maken.

machine masterclass14 Nauwkeurige en flexibele compleet-

bewerking

Bij Cambo Fotografische Industrie is de

Maxxturn 65-SMY van Emco aangeschaft. Dit

is een draaimachine met subspil, aangedre-

ven gereedschappen en Y-as.

interview18 Leoniek van der Vliet (Arbeidsinspectie):

“Werkgevers spelen een belangrijke rol bij

het ontwikkelen van een bedrijfscultuur

waarin mensen elkaar durven aanspreken op

veilig en gezond werken.”

bedrijvigheid20 Productietijd met 30 procent omlaag

BSM Valves in Breda wil met het pas aange-

schafte nieuwe Multus B400-W draaifrees-

centrum van Okuma door de combinatie van

bewerkingen zowel winst halen in snelheid

als in nauwkeurigheid.

VIMAG-Forumdiscussie22 Concentraties en mondialisering

In de laatste 20 jaar van machine- en gereed-

schapomzetten is de markt uitgedrukt in eu-

ro’s nagenoeg gelijk gebleven. Zijn concen-

traties en mondialisering een oplossing om

de kosten het hoofd te kunnen bieden?

metaalbewerken27 Compacte laserlasmachine

Trumpf toonde tijdens de Techni-Show 2010

een laserlasstation op een klein vloeropper-

vlak voor kleinseriewerk of enkelstuks.

metaalbewerken28 Stereolithografie

Kemo Modelmakerij heeft een iPro 8000

SLA-centrum voor het nauwkeurig maken

van prototypes en modellen van ABS- en PC-

achtige materialen via stereolithografie.

metaalbewerken30 Upgrade je snijtechnologie

De aanschaf van nieuwe apparatuur kan zich

juist nu lonen. Het vergt weliswaar een in-

vestering maar het betekent ook een aan-

zienlijke verbetering van de productiviteit

ten opzichte van de verouderde apparatuur.

productnieuws32 De Finse staalproducent Ruukki blijft on-

danks de crisis investeren in nieuwe en ver-

beterde technieken en producten

34 Sensoriek wordt van doorslaggevend belang

bij robots

37 Terugkoppeling

37 Colofon

inhoud april


Neem nu een gratis abonnement op de wekelijkse

emailnieuwsbrief van Metaal Magazine

Aanmelden: www.metaalmagazine.nl/nieuwsbrief


In dit nummer:

Draaifreescentrum reduceert productietijd

VIMAG-Forumdiscussie over concentraties en

mondialisering Automatiseringssysteem met

schuifladenmagazijn en robot

Compacte laserlasmachine Arbeidsinspectie:

“Werkgever moet zich druk maken om veilig

en gezond werken” Stereolithografie met

hoge nauwkeurigheid

J a a r g a n g 4 8 | 4 - 2 0 1 0

D é k e n n i s b r o n v o o r d e m e t a a l

w w w . m e t a a l m a g a z i n e . n l

(Advertentie)

Volg Metaal Magazine op Twitter

03_Inhoud 12-04-10 14:59 Pagina 3

k


Okuma Multus B750-W imponeert metcompleetbewerken tijdens MetavOkuma exposeerde eind februari tijdens de

Metav 2010 een indrukwekkende machine: de

Multus B750-W 3000. Een machine met een

eigen massa van 52.000 kg voor het compleet-

bewerken van grote werkstukken. Het bewer-

kingsbereik van de Okuma Multus B750-W 3000

is rond 1050 mm bij 3 m. Als optie is een draai-

lengte van 6 m leverbaar. De machine heeft een

spil en een tegenspil (elk 45 kW bij 1500 om-

6 kW laser snijdt CFK-deel met enkele meters per minuut

wentelingen). De gereedschapspil is vrij krach-

tig: 37 kW, 5000 toeren, 505 Nm en een HSK-A

100 gereedschapopname. In ons land brengt

Gelderblom uit Houten de machines van

Okuma op de markt.

Het nieuwe lasersnijprocédé in

schema. Het toegevoerde poeder

verzorgt de afwerking van de

snijkant (illustratie: LZH).

Op de Okuma Multus B750-W 3000 lukt het

diepboren tot een diameter van 130 mm en een

diepte van 1270 mm (foto: Klaus Dieter Hennecke)

Het Laser Zentrum Hannover (LZH) is bezig met

het ontwikkelen van een nieuw lasersnijprocédé

voor het scheiden van koolstofvezelversterkte

producten (de zogeheten CFK-producten, ‘Car-

bon Faserverstärkte Kunststoffe’). Het doel van

de ontwikkeling is ook bij laminaten dikker dan

3 mm met behulp van een hoogvermogenlaser

toch snijsnelheden te kunnen bereiken van en-

kele meters per minuut. Voor de ontwikkeling

zet het LZH een 6 kW laser in. Kenmerk van het

nieuwe procédé is dat meteen na het snijproces

een poedervormige stof toegevoerd wordt die

als het ware de snijkant afwerkt. Zou je dit niet

doen, dan zie je op de snijkant vrijliggende

koolstofvezels en de resten van de verdampte

of gesmolten polymeermatrix..

C E N T E R P U N T

Als je eindredacteur op maandag vraagt naar een tekst die

je op vrijdag moet leveren, is die collega dan verstandig

bezig? Ja en nee. Het kan inderdaad slim zijn om aan het

begin van de week eens te informeren of de beloofde

pennevrucht ook uit de tekstverwerker rolt. Zeker als de

auteur in kwestie al eens vergeten is om zijn stukkie te le-

veren. Maar als dat niet het geval is, moet je dan op dins-

dag nogmaals vragen of het al geschreven is. Dat lijkt ver-

dacht veel op pushen. Dat opporren kan zelfs contrapro-

ductief zijn als je dan voor de gemoedsrust van iemand an-

ders te vroeg, gelet op de planning, op je toetsenbord

begint te rammen en ander werk laat liggen. Wellicht een

verkeerde prioriteit? Vervolgens ligt de kopij tóch elders

in een digitale map drie dagen, of nog langer, te wachten

tot de volgende schakel in het tijdschriftproductieproces

het oppakt.

Ik moet toegeven dat ik zelf bij het maken van Metaal Ma-

gazine het hebben van een (tussen)voorraadje wel prettig

vind. Het is heel geruststellend om op een stapeltje kopij

te zitten. Maar als u mijn artikelen leest, en wie leest ze

niet?, dan weet u dat ik tegenover u het motto van ‘push

naar pull’ preek. Dat wil zeggen dat u zo laat mogelijk aan

uw metaalwerkzaamheden moet beginnen. De opdracht

van een klant moet als het ware de werkzaamheden door

uw bedrijf sleuren. Dit geeft een hoge doorloopsnelheid,

geen of kleine tussenvoorraden en het verbetert uw

cashflow.

Maar de verleiding om te vroeg aan werkzaamheden te

beginnen is, ook zonder aansporing, erg groot. Toch is het

van belang om die omslag te maken: een order één keer

vastpakken en in één keer afronden. En precies op tijd.

Deze tekst is op donderdag gemaakt. Keurig op tijd zegt

mijn eindredacteur. Nee, een dag te vroeg zal een organi-

satiedeskundige zeggen.

Te vroeg? Reinold Tomberg

[email protected]

04-09_nieuws 12-04-10 12:14 Pagina 5

6 j a a r g a n g 4 8 | w w w . m e t a a l m a g a z i n e . n l | 4 - 2 0 1 0

N I E U W S

segment van de markt. Het zijn machines die in

Taiwan gebouwd worden met Japanse compo-

nenten. Als besturing wordt een Heidenhain

iTNC530 CNC-besturing geleverd.

Kwaliteit blijkt volgens beide heren uit de ge-

schraapte contact- en oplegvlakken van de ma-

chines, de C- en A-as die aangedreven worden

door direct drives, de stabiliteit van de gantry-

bouwwijze, de hoofspilen die Toyoda zelf

bouwt en de afstand van maar 80 mm tussen

hart spilneus en de geleidingen van de X-as.

Verder wordt de capaciteit geroemd van de ge-

reedschapwisselaar die als een optie leverbaar is

voor 60 gereedschappen. Verder is natuurlijk

het kwaliteitsborgingssysteem van Toyoda een

begrip in de productiewereld.

Heel belangrijk voor de verkoopactiviteiten van

Van Meegen in ons land is de serviceondersteu-

ning vanuit Krefeld. Een serviceafdeling met

meer dan 40 mensen verzorgt fabrieksonder-

steuning voor de uitgeleverde machines.

De UG 550 heeft een machinebereik van

550 mm x 700 mm x 500 mm (X x Y x Z). Voor de

UG800 zijn deze waarden 800 mm x 950 mm x

650 mm. De ijlgangen over de assen bedragen

48 m/min. De A-as kan zwenken over +30° tot

-120° en de C-as kan continu roteren over 360°.

De bijbehorende maximale rotatiesnelheden

zijn 25 min-1 en 100 min-1.

Met de UG-serie kan Toyoda volgens Van Mee-

gen goed inspelen op de toenemende vraag

naar het meerzijdig bewerken van werkstukken

in één opspanning. Ook bij kleine en middel-

grote series is hier een toenemende behoefte

aan. Niet altijd meteen vijfassig simultaan, maar

wel met het gemak van extra verstelassen. <<<

Alfred van Meegen laat eind februari tijdens de

Metav 2010 in Düsseldorf (D) vol trots het nieuwe

verticale bewerkingscentrum UG550 van Toyoda

zien. Deze vijfasser is de kleinste machine-uitvoe-

Toyoda presenteerde tijdens de Metav 2010 in hal 16 de nieuwe UG Serie.

Compacte vijfassers die de nieuwe agent Alfred van Meegen gaat verkopen in ons

land. In eerste instantie in Zuid-Nederland.

ring van de nieuwe UG Serie van Toyoda. Het

grotere broertje luistert naar de aanduiding

UG800. Voor Toyoda zijn het beide, gelet op het

assortiment, kleine, compacte machines.

Dat Van Meegen voldaan is, heeft twee rede-

nen: als eerste omdat hij sinds 1 januari dit jaar

als agent benoemd is voor Toyoda en Mitsui

Seiki in Zuid-Nederland en als tweede omdat hij

inschat dat deze compacte machines goed te

verkopen zijn in ons land. Van Meegen is geen

onbekende in de metaalmarkt, al eerder ver-

kocht hij machines voor Esmeijer en Evolent.

De UG550 en de UG800 zijn gebouwd als gantry-

machines. De vierde en de vijfde as zijn onderge-

bracht in een draaizwenktafel. Bij de UG 550 kan

die tafel een werkstukmassa opnemen van

500 kg. Voor de UG800 bedraagt deze waarde

1000 kg. Toyoda kan overigens de UG-serie ook

leveren met een vast bed of met een zwenkbrug

met twee rondtafels. Van Meegen en Joachim

Grewelding van Toyoda Mitsui Europe uit Kre-

feld (D) roemen de prijs-kwaliteitverhouding van

de UG Serie. De prijs van een machine is snel te

benoemen: deze bedraagt voor de UG550 pak-

weg 300.000 euro en aan de grotere UG800

hangt een iets hoger prijskaartje. Kwaliteit is al-

tijd wat moeilijker uit te drukken in getallen.

Van Meegen en Grewelding positioneren de UG

Serie als machines voor het midden- en boven-

DOOR: REINOLD TOMBERG

VideoreportageOp onze site www.metaalmagazine.nl

hebben we een korte film opgenomen die

een impressie geeft van de UG550 zoals ge-

demonstreerd in Düsseldorf.

Een schematekening van de UG Serie van Toyoda. Een gebruiker

kan kiezen uit verschillende hoofdspillen en opnames (SK40, BT40

en HSK63). De standaardspil kan bij continu gebruik maximaal

21,6 kW leveren en heeft een maximaal toerental 14.000 min-1.

Als optie is o.a. een 22.000 min-1 spil leverbaar (illustratie: Toyoda)

Compacte vijfasservoor meerzijdige bewerkingen

Alfred van Meegen gaat onder de firmanaam MMB

Tools vanuit de plaats Zeeland aan de slag om machi-

nes van Toyoda, in de achtergrond de nieuwe UG 550

tijdens de Metav, te verkopen (foto: Reinold Tomberg)

De UG 550 van Toyoda op de beursvloer in Düsseldorf

(D). Het is een compacte machine (foto: Reinold

Tomberg)

04-09_nieuws 12-04-10 12:14 Pagina 6

Constructiebedrijf en machinefabriek

MCM in Liessel heeft sinds kort tussen

een tweetal verticale bewerkingscentra

een zogeheten Proloader opgesteld. Dit

automatiseringssysteem met schuifla-

denmagazijn en een robot maakt een

manarme productie mogelijk en heeft

een gunstig effect op de doorlooptijd.

10 j a a r g a n g 4 8 | w w w . m e t a a l m a g a z i n e . n l | 4 - 2 0 1 0

DOOR: REINOLD TOMBERG

De nieuwe Proloader die sinds eind vorig jaar bij

MCM opgesteld staat tussen twee bestaande,

verticale YCM bewerkingscentra overtuigt door

het doordachte concept. Kenmerkend is het ma-

gazijn met een vijftal schuifladen waarop uit-

gangsmaterialen en werkstukken gepositio-

neerd liggen. De schuifladen kunnen ook dienen

als bufferopslag voor werkstukken die eerst op

het ene en dan op het andere bewerkingscen-

trum verspaand worden. Achter het rek met de

vijf schuifladen staat een Motoman robot opge-

steld. Deze robot, met een capaciteit van 50 kg,

verzorgt de handling door de cel: halffabrikaten

naar de machineklemmen, bewerkte werkstuk-

ken of deels bewerkte werkstukken retour naar

een schuiflade, het omkeren van de werkstuk-

ken voor een volgende bewerking en het naar

voren halen en naar achteren schuiven van

schuiflade om uitgangsmateriaal of werkstuk-

ken te kunnen laden of lossen op een schuiflade.

Het positioneren van het uitgangsmateriaal is

als vanouds handwerk dat de machineoperator

verzorgt aan de voorzijde van de Proloader, dus

buiten het bereik van de robot. Om de werk-

stukken op een bekende nulpuntpositie te kun-

nen plaatsen zijn de laden voorzien van platen

van 1600 mm x 520 mm waarin met behulp van

een laser rasters kunnen worden gesneden. Op

deze manier ontstaan aanlegvlakken waarte-

gen het uitgangsmateriaal op een bekende po-

sitie opgesteld kunnen worden voor de robot.

MateriaalhandlingDirecteur Pim van de Mortel van MCM vertelt

dat je de Proloader die aan hem geleverd is

door Promas uit Maasbree niet moet vergelijken

met een nulpuntsspansysteem. “Daarmee kun

je werken in het micrometergebied, bij ons

praat je over een paar hondersten van millime-

ters tot eentiende millimeter. Wij hebben echter

bewust gekozen voor een materiaalhandling en

niet voor een palletwisseling. Een palletsysteem

is voor ons te duur en te star”. In de Proloader,

Robot laadt en lostbewerkingscentra vanaf schuifladen

Los van de beide CNC-besturingen van de YCM bewerkingscentra heeft de Proloader een eigen, eenvoudig te

bedienen besturing. Ingave van materiaalafmetingen, aantallen en positie is voldoende om aan de slag te gaan.

De robot geeft de 'aftrap' aan de bewerkingscentra (foto's: Reinold Tomberg)

10-11_mcm_promas robot 12-04-10 14:03 Pagina 10


een ontwikkeling van BMO Automation uit Ne-

derweert in samenwerking met Promas, heeft

MCM een bedrag geïnvesteerd van euro

80.000,- . Dit is inclusief de Motoman robot en

bedrijfsklaar opgeleverd.

Wat zijn nu de voordelen voor MCM? Van de

Mortel illustreert dit met een treffend voor-

beeld. “Eind vorig jaar hebben we rond de kerst

en oud en nieuw dankzij de Proloader gedu-

rende negen dagen met beide bewerkingscen-

tra continu 24/7 kunnen doorwerken aan een

grote order. Zonder automatisering hadden we

hiervoor zeker zeven weken nodig gehad”. Een

reductie van de doorlooptijd met een factor vijf

en bovendien productie in dagen waarop an-

ders de machines stilstaan. Van de Mortel:

“Maar je moet dan wel met de feestdagen tus-

sen de soep en het toetje even naar je machines

toe voor controle en aan- en afvoer van de

werkstukken”.

Onder- en bovenstroomDe reductie van doorlooptijden met behulp van

een manarme of -loze productie is een van de

redenen waarom MCM gekozen heeft voor au-

tomatisering van het verspaningsproces. Voor

het laswerk zijn in Liessel al langer robots actief.

Bij de klanten van MCM gaat de doorlooptijd

voortdurend naar beneden. Een toeleverancier

als MCM moet volgen als een grote opdrachtge-

ver bijvoorbeeld de vaste levertijd verkort van

acht naar zes weken. “Wij willen een toeleve-

rancier zijn met een brede oriëntatie, die kleine

series snel en flexibel kan leveren”. Volgens Van

de Mortel ligt de kracht van MCM in de combi-

natie van constructiewerk met verspanende be-

werking. Het bedrijf beschikt tevens over een

kleine plaatwerkerij, maar lasergesneden plaat-

delen bijvoorbeeld worden ingekocht.

Als je als toeleverancier kleine series snel en

flexibel wil leveren zit in je productie als het

ware een enorm spanningsveld ingebouwd. Na-

tuurlijk wil je graag plannen, maar snel reage-

ren op marktvragen is natuurlijk ook een plus-

punt van een onderneming. Je kunt dit oplossen

met overcapaciteit, maar in een tijd dat de pro-

ductiviteit verhoogd moet worden, is dat na-

tuurlijk niet de meest logische oplossing.

Bij MCM is in het kader van een ‘lean’ project

gekozen om de productie te verdelen in een

onderstroom en een bovenstroom. De onder-

stroom is als het ware een vaste, geplande ma-

chinebezetting. De machines met de Proloader

behoren tot de onderstroom, alhoewel het

vanzelfsprekend mogelijk om de beide ma-

chine meteen in te zetten voor een spoedklus.

De bovenstroom, pakweg 15% tot 20% van

het orderpakket, is gereserveerd voor de ver-

eiste flexibiliteit. Bovendien is een zoge-

naamde ‘high speed cel’ bestaande uit een

draai- en freesbank gereserveerd voor orders

die minder dan een halve dag werk vragen.

M E T A A L B E W E R K E N

Foto- en videoreportageOp onze site www.metaalmagazine.nl

hebben we een foto- en videoreportage

opgenomen die de Proloader van MCM

in actie laat zien.

''Kleine series snel en flexibel leveren''

Om de wachttijden in het productieproces te

elemineren is er ook voor gekozen om zo laat

mogelijk aan een opdracht te beginnen en waar

mogelijk de werkstukken maar één keer vast te

pakken. De productie krijgt hierdoor veel meer

een pull-karakter. <<<

De robot bezig met laden en lossen in een schuiflade. In het midden van de lade de opname waarmee de robot de

lade kan openen en sluiten. Op de lade het lasergesneden raster voor de positionering van materiaal en werkstukken

Van belang is dat de robot de beide machines laadt en lost via een deur

aan de zijkant. De voorzijde van beide machines blijft dus goed bereikbaar

De Proloader van BMO Automation is door Promas geleverd aan MCM

in Liessel. Achter de vijf schuifladen staat de Motoman robot opgesteld

tussen de twee bewerkingscentra. Promas heeft de Proloader geplaatst,

de software-aanpassingen aan de machines verzorgd en de Proloader in

bedrijf genomen

10-11_mcm_promas robot 12-04-10 14:04 Pagina 11

Metaal Magazine

Documents

Transcript of Metaal Magazine