Metaal & Techniek mei 2016

VAKBLAD VOOR HET MKB-METAAL

HANNOVER MESSE 2016

PILOTPROJECT GET CONNECTED

THEMA: ARBO EN VEILIGHEID

Jos Kleiboer en Michaël van Straalen:

‘Meer ruimte voor MKB-metaal’

5

maandblad • 61e jaargang • mei 2016

T H E U L T I M A T E S T E E L C O M P A N Y

Inductieharden machinefabriek

aandrijftechniekhydrauliekoffshorepapierindustrieagri industrierecycling

T +31 411 673 031www.saboboxtel.nl

inhoud

4 • mei 2016 • METAAL & TECHNIEK

Techniekpact Thema: Arbo en veiligheid

Meer ruimte voor MKB-metaal Hannover Messe 2016

Ministers Kamp en Bussemaker en staatssecretaris Dekker hebben

eind april het geactualiseerde Techniekpact 2020 in ontvangst geno-

men uit handen van Doekle Terpstra, aanjager van het Techniekpact.

In de thema-artikelen over Arbo en veiligheid gaan we in op het actu-

ele probleem van asbest. Het project 5xbeter zet zich in voor een vei-

lige metaalbranche en bestaat tien jaar. Machinebouwer Marvu brengt

samen met een verbetercoach knelpunten aan het licht en het Preven-

tiefonds pakt ‘voorkomen is beter’ pragmatisch aan.

In de aanloop naar de landelijke verkiezingen in 2017 zet directeur

beleid Metaalunie Jos Kleiboer zich samen met voorzitter van

MKB-Nederland Michaël van Straalen in voor een versterking van de

maakindustrie.

Een terugblik op de Hannover Messe 2016. Ruim 120 Nederlandse

bedrijven, waaronder vele Metaalunieleden, en kennisinstellingen

toonden dat Nederland internationaal meetelt op het gebied van

industrie en innovatie.

Verder in dit nummer

Nieuws 6Get connected 24Vakkanjers 30Rechtgezet 31Blik op branches 32

Product 36Kompas 40Agenda 41Op de bres 42

22 14

10 26

Koninklijke Metaalunie

Koninklijke Metaalunie is de grootste Nederlandse ondernemers-

organisatie voor het MKB-metaal. De ruim 13.000 aangesloten

leden bieden werk aan zo’n 150.000 werknemers en realiseren

een gezamenlijke omzet van ruim 22 miljard euro. Meer weten?

Kijk op www.metaalunie.nl of bel 030 – 605 33 44.

METAAL & TECHNIEK • mei 2016 • 5

Fried Kaanen, voorzitter Koninklijke Metaalunie

Kiezen voor MKB-metaal

opleiden en behouden van bestaand personeel

moeilijk maken. Maar bovenal zou op de eerste

bladzijde van een regeerakkoord ‘think small

fi rst!’ gebeiteld moeten staan.

Zo ver is het nog lang niet. Eerst moet bij alle

politieke partijen het belang van het mkb expli-

ciet tot uitdrukking komen. Ik roep dan ook de

politiek op werk te maken van deze punten om

zo het MKB-metaal te ondersteunen bij de groei

van hun verdienvermogen. Naast deze uitgangs-

punten, die de hoofdlijn van een succesvol

kabinetsbeleid voor het MKB-metaal moeten

zijn, spelen thema’s als exportbevordering, het

ontwikkelen van een circulaire economie en een

reëel arbobeleid ook een belangrijke rol voor het

MKB-metaal.

Per slot van rekening is een gezonde maakin-

dustrie één van de pijlers onder een gezonde en

diverse Nederlandse economie.

In het kielzog van de Amerikaanse presidentsver-

kiezingen eind dit jaar, vinden er in Nederland

volgend jaar Tweede Kamer-verkiezingen plaats.

Waar de Amerikanen voor het presidentschap

‘slechts’ hoeven te kiezen uit twee kandidaten met

twee verkiezingsprogramma’s, ligt het in

Nederland een stuk lastiger. Als gewone burger

is het moeilijk om een weloverwogen keuze te

maken uit al die partijprogramma’s en een even-

wicht te vinden in de zaken die van persoonlijk

belang zijn. Laat staan wanneer je ondernemer

bent. Dan kijk je ook naar heel andere zaken.

Dan speelt naast gevoel, geloofsovertuiging of

politieke kleur ook het puur zakelijke mee: wat is

goed voor mijn bedrijf? Van welke partijen kan ik

verwachten dat ze goede dingen gaan doen voor

een mkb-metaalbedrijf? Ondernemers kunnen

daar zelf ook richting aan geven. Ze kunnen lid

worden van een politieke partij of zitting hebben

in gemeenteraden of -besturen. Ook in de Tweede

Kamer zijn gelukkig verschillende oud-onder-

nemers actief. In de maanden waarin partijpro-

gramma’s worden geschreven, is slagkracht

nodig om thema’s extra te belichten en eventueel

politieke standpunten te beïnvloeden. Metaalunie

doet dit voor het MKB-metaal, samen met MKB-

Nederland. Op de Hannover Messe bijvoorbeeld,

heb ik samen met het dagelijks bestuur minis-

ter-president Rutte ontvangen en is het MKB-

metaal extra onder de aandacht gebracht.

Niet voor niets, want het MKB-metaal is een

belangrijk onderdeel van de hele maakindus-

trie en draagt in grote mate bij aan een goed

innovatief en economisch klimaat in Nederland.

Om deze positie te behouden en verder te ver-

sterken, moeten de mkb-metaalbedrijven hun

vakmanschap optimaal kunnen inzetten voor

een productieve maakindustrie, die zowel bin-

nen Nederland als internationaal concurrerend

onderneemt. Tevens moet er sprake zijn van een

arbeidsmarkt die kansen biedt en geen bedrei-

gingen, die het aannemen van nieuw en het

‘Arbeidsmarkt moet kansen bieden, geen bedreigingen’

nieuws


Economie in de plusDe Nederlandse economie is in het eerste kwartaal van 2016 opnieuw gegroeid ten opzichte van een kwartaal eerder. Volgens de eerste berekening, gebaseerd op nu beschikbare gegevens, komt de economische groei uit op 0,5 procent. Hiermee geeft CBS een eerste beeld van de stand van de Nederlandse economie.

De groei in het eerste kwar-

taal wordt breed gedragen;

consumptie, investeringen

en uitvoer leveren een posi-

tieve bijdrage. De Neder-

landse economie groeit

gestaag. Er zijn nu acht

kwartalen achter elkaar met

groei. Ten opzichte van het

eerste kwartaal van 2015

kwam de groei uit op 1,4 pro-

cent. De daling van de aard-

gaswinning had een negatief

eff ect op de groei van onge-

veer 0,7 procentpunt.

De groei van de economie is

vooral te danken aan een

hogere uitvoer van vooral

transportmiddelen, elektro-

technische machines en

optische apparaten. Daar-

naast waren er meer investe-

ringen in transportmiddelen

en woningen. Nederland

voerde naast goederen ook

meer diensten uit. De invoer

van goederen en diensten

groeide ook dit kwartaal har-

der dan de uitvoer.

Vooral bij mkb-bedrijven zorgt een betalingsachterstand voor tegenvallers.

Meer grote bedrijven en grote organisaties hebben zich aangesloten bij Betaalme.nu. Dit keer ABN AMRO, ABP, APG, Cargill, Enexis, Gasunie en ING. Daarmee zijn er inmiddels achttien grote afnemers die deelnemen aan het initiatief voor snellere betaling aan mkb-leveranciers, dat wordt ondersteund door het ministerie van Economische Zaken.

Een tijdige betaling van opdrachtgever aan leverancier is essentieel. Vooral bij

mkb-bedrijven zorgt een betalingsachterstand voor tegenvallers. Daarom zet de over-

heid zich in voor het bevorderen van kortere betaaltermijnen via Betaalme.nu. Minis-

ter Kamp van Economische Zaken roept grote Nederlandse bedrijven op om niet lan-

ger te wachten en zich ook aan te sluiten. Dat stimuleert de economische groei en de

werkgelegenheid in Nederland. Bovendien laten bedrijven zo zien dat ze maatschap-

pelijk verantwoord ondernemen.

Binnen vijf jaar

Het streven is dat binnen vijf jaar de helft van de duizend grootste Nederlandse

bedrijven meedoet aan Betaalme.nu, zodat er circa € 2,5 miljard uit openstaande

facturen vrijkomt voor het mkb. De deelnemende bedrijven geven elk in een eigen

manifest aan hoe ze hun deelname in de praktijk brengen. De meeste beloven hun

kleinste leveranciers binnen dertig dagen te betalen. Het gaat om meer dan tiendui-

zend mkb-bedrijven. Alle manifesten staan op de website van Betaalme.nu.

Extra liquiditeit

Grote ondernemingen kunnen het mkb aan extra liquiditeit helpen door openstaande

facturen sneller goed te keuren, en vervolgens sneller te betalen of snelle en gun-

stige fi nanciering via derde partijen aan te bieden. Het is aan leveranciers om hun

facturen tijdig en op de juiste manier te sturen, zodat ze snel goedgekeurd kunnen

worden.

Meer bedrijven bij Betaalme.nu

Colofon

Metaal & Techniek is een vakblad voor het midden- en kleinbedrijf in de metaal en tevens het offi ciële orgaan van Koninklijke Metaalunie. Het verschijnt 11 keer per jaar. De leden van Metaalunie ontvangen Metaal & Techniek uit hoofde van hun lidmaatschap.

Uitgave

AdresMr H.F. de Boerlaan 287417 DA DeventerPostbus 58, 7400 AB DeventerTel.nr. +31 (0)570 50 43 00Faxnr. +31 (0)570 50 43 99

UitgeverMarjan Leenders

RedactieRoel van Vemde (hoofdredacteur)[email protected] Weigand (eindredacteur)Tel.nr. +31 (0)570 50 43 74E-mail: [email protected]

Redactie MetaalunieTony van der Meer

BasisontwerpVormbreker Nieuw-Vennep

MedewerkersRonald Buitenhuis, Hans Koopmans, Alex Kunst, Loek Kusiak, Ewald Lohmann, Frank Senteur, Erik Steenkist, Leon van Velzen

AdvertentieverkoopLian Gebhardt [email protected] op aanvraag+31 (0)6 46 406 853

AbonnementenAbonnementsprijs NL 11 nummers € 122,50. Los nummer € 15,00. Proefabonnement 3 nummers € 19,-. Buitenland € 138,-(alle prijzen excl. 6% btw en € 3,95 administratiekosten).

Opgave abonnementenTel.nr. +31 (0)575 504 385(tussen 09.00 en 12.00 uur)Faxnr. +31 (0)575 504 393E-mail:[email protected] abonnement schrift elijk en uitsluitend drie maanden voor afloop van de abonnementsperiode.Het abonnementsgeld dient bij vooruitbetaling te worden voldaan. Voor de algemene voorwaarden, zie www.mybusinessmedia.nl/algemenevoorwaardenBank: 1421.46.439.

Voor informatie over Koninklijke MetaalunieKoninklijke MetaalunieEinsteinbaan 1Postbus 26003430 GA NieuwegeinTel.nr. +31 (0)30 605 33 44Faxnr. +31 (0)30 605 31 22www.metaalunie.nl

Opmaak Colorscan bv, www.colorscan.nl

DrukDrukkerij Roelofs, Enschede

©2016MYbusinessmediaISSN: 0026-0479Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Hoewel dit tijdschrift zorgvuldig en naar beste weten wordt samengesteld, kan de uitgever niet instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op de in dit tijdschrift gegeven informatie. Gebruikers van het tijdschrift wordt nadrukkelijk aangeraden de vaktechnische informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar altijd mede af te gaan op hun professionele kennis en ervaring, en de te gebruiken informatie te controleren.


Zes basisscholen zijn genomineerd voor de TechniekTrofee 2016 en maken daarmee kans op 2.500 euro om hun Wetenschap & Techniek-onderwijs naar een hoger plan te tillen.

De jury onder leiding van Elly Verburg (directeur

OTIB) selecteerde drie scholen die in aanmerking

komen voor de titel ‘beste voorbeeld van W&T-

onderwijs op de basisschool’. Drie andere scho-

len dingen mee naar de Inspiratieprijs, die dit

jaar voor het eerst wordt uitgereikt.

Wetenschap & Techniek op de basisschool wordt

steeds meer standaard. Basisscholen in Nederland

hebben in toenemende mate aandacht en waarde-

ring voor techniek in hun lesprogramma. Steeds

vaker wordt dit vanuit een heldere visie opgetuigd.

De nominaties

Voor de TechniekTrofee Ir. W. Maas Geesteranus-

prijs 2016 zonden 31 scholen hun voorbeeld van

W&T-onderwijs in. Genomineerd zijn: CBS De

Regenboog (Bergschenhoek). Deze school werkt

voor haar W&T-onderwijs nauw samen met de

buurt en schakelt de expertise van ouders en

bedrijven in. Op De Groene Alm (Utrecht). Op

deze school is veel aandacht voor duurzaamheid

en wordt voortdurend de koppeling gemaakt met

W&T. RK Basisschool St. Trudo (Helmond). Aan-

Zes scholen genomineerd voor TechniekTrofee 2016

Het startsein voor de energieprestatie-keuring (EPK) is gegeven. De EPK is een vrij-willig te hanteren instrument waarmee het bedrijfsleven kan aantonen dat er invulling is gegeven aan energiebesparing. Koninklijke Metaalunie is vanaf het prille begin betrok-ken bij de totstandkoming van de EPK en heeft een digitale EPK-tool voor ondernemers in het MKB-metaal beschikbaar.

De EPK is één van de afspraken binnen het

SER-Energieakkoord waarmee het bedrijfsleven

invulling kan geven aan de energiebesparingsop-

gave. De bij het Energieakkoord betrokken par-

tijen, waaronder het ministerie van Infrastructuur

& Milieu, hebben afgesproken dat een onderne-

mer kan kiezen uit drie EPK-varianten om aan zijn

bevoegd gezag duidelijk te maken dat het thema

energiebesparing voldoende is ingevuld.

Metaalunie heeft , samen met collega organisaties

FME en FOCWA, een EPK-tool ontwikkeld die

gebaseerd is op de meest praktische EPK-variant

en gericht is op de implementatie van rendabele

energie besparende maatregelen met minimale

administratieve lasten. Deze ‘doe het zelf tool’ is

getest binnen het werkgebied van DCMR Milieu-

dienst Rijnmond en ontwikkeld door Stichting

Adviescentrum Metaal. “Daarbij is vanzelfspre-

kend aansluiting gezocht bij de erkende maatre-

gelen voor energiebesparing zoals die sinds

begin dit jaar gelden op basis van het Activitei-

tenbesluit milieubeheer”, aldus Gerard Wyfk er,

beleidssecretaris Koninklijke Metaalunie.

Wyfk er: “Met deze tool kan de ondernemer zelf

eenvoudig toetsen of en hoe aan de erkende

maatregelen voor energiebesparing en aan het

daaraan verbonden doelmatig beheer en onder-

houd wordt voldaan of kan worden voldaan.”

De EPK-tool en meer informatie is beschikbaar op

epk.energiecentrum.nl.

Energieprestatiekeuring MKB-metaal beschikbaar

Recordcijfers voor economie DuitslandDuitsland behaalde in maart dit jaar economische recordcijfers. Het handelsoverschot bereikte een recordhoogte en de lopende rekening liep op tot een niet eerder vertoond niveau.

Het overschot op de lopende rekening liep in

maart op tot €30,4 mrd. Dat is ruim een derde

hoger dan in dezelfde maand een jaar eerder,

toen het overschot €21,1 mrd bedroeg. Dat

blijkt uit cijfers van het Duitse federale bureau

voor de statistiek. Het handelsoverschot, een

beperktere maatstaf die alleen de export en

import van goederen en diensten weergeeft ,

liep op tot €26 mrd.

Duitsland en ook Nederland liggen al jaren

onder vuur vanwege hun grote overschotten

op de lopende rekening van de betalingsba-

lans en de handelsbalans. In Nederland is het

overschot op de lopende rekening (spaarover-

schot) inmiddels opgelopen tot circa 10 pro-

cent van het bruto binnenlands product (bbp).

De Europese Commissie hanteert voor deze

graadmeter een driejaarsgemiddelde van 6

procent als bovengrens.

Nederland en Duitsland hebben al jaren een

veel te hoog overschot en dat zou een bedrei-

ging kunnen vormen voor de stabiliteit van de

eurozone. Beide landen produceren meer dan

ze consumeren en zetten het verschil af in het

buitenland. Daarmee parasiteren de Noord-Eu-

ropese landen volgens critici op de vraag in

het buitenland. Zij stellen dat de grote over-

schotten in landen als Duitsland en Nederland

het Zuid-Europese landen moeilijker maakt

hun grote tekorten weg te werken.

Bron: FD

Basisscholen in Nederland hebben in toenemende

mate aandacht en waardering voor techniek in hun

lesprogramma.

dacht voor W&T is een reden waarom ouders voor

St. Trudo kiezen. De school neemt ook andere

scholen mee in het verankeren van W&T. De jury

bezoekt de komende weken de drie genomi-

neerde scholen en kiest daarna de winnaar. De

prijs wordt op 14 juni 2016 door Maurice Lede

(Het Klokhuis) op de winnende school uitgereikt.

Er is ook een TechniekTrofee Inspiratieprijs 2016

waarvoor 55 basisscholen hun ideeën voor

W&T-onderwijs instuurden. Genomineerd zijn:

Laterna Magica (Amsterdam), SBaO De Bolder

(Franeker), en Wethouder Luidensschool (Gouda).

Meer over TechniekTalent.nu en het Ir. W. Maas

Geesteranusfonds: techniektalent.nu/techniek-

trofee.

product


ledennieuwsMet een sifon zonder ruimtevretende zwanenhals

won Reginox de Red Dot Award in de categorie

Product Design. Behalve de roem komt het ont-

werp van de sifon in het Red Dot museum in

Essen (DE) en Singapore te staan. Met deze prijs

komt Reginox in het rijtje van onder meer

Mercedes, Apple en Volvo die ook als eens een

Red Dot hebben gewonnen. Het ontwerp van de

ruimtebesparende sifon is uniek. De sifon is

bekend als de zwanenhals in de afvoerbuis onder

de gootsteen onderin

het keukenkastje en

dient er voor dat er

geen nare luchtjes

naar boven komen uit

het riool. De sifon van

Reginox heeft geen

zwanenhals maar is

een recht buisje met een uniek systeem zodat er

geen luchtjes meer door kunnen.

REGINOX WINT RED DOT AWARD

OUD-VOORZITTER DISTRICT NOORDWEST KRIJGT LINTJE

Jack Zwart, oud-voorzitter district Noord-

west, is benoemd tot Ridder in de Orde van

Oranje-Nassau. Koninklijke Metaalunie

heeft die benoeming van harte onder-

steund. Hij was voor Koninklijke Metaalunie

actief van 1991 tot 2002. Zijn bestuurlijke

inzet voor Koninklijke Metaalunie werd in

2002 gewaardeerd met het levenslange

Lidmaatschap van Verdienste. De heer

Zwart kreeg de Koninklijke onderscheiding

op grond van zijn uitzonderlijke verdien-

sten voor tal van facetten van de samenle-

ving in en buiten Nederland. De inzet ken-

merkt zich door een grote mate van

integriteit, onbaatzuchtigheid en een groot

sociaal gevoel bij zijn handelen. Naast zijn

vrijwillige inzet voor de samenleving onder-

steunt hij fi nancieel tal van activiteiten van

non-profi torganisaties. Zwart is directeur

van Zwart Techniek IJmuiden bv.

SUPPLIER OF THE YEAR

GROTE ZINKVONKMACHINE

Heel Metaal bv uit Doetinchem heeft begin mei

De Boer Structures de Technical Product Supplier

of the Year Award 2015 ontvangen. Een hele eer

voor het team van Heel Metaal. Het bedrijf is

sinds een aantal jaar leverancier van diverse

metalen onderdelen die De Boer Structures ver-

werkt in zijn evenementengebouwen. Heel Metaal

heeft zich als leverancier op diverse gebieden

onderscheiden van de andere leveranciers. Naast

de award ontvingen zij ook nog een goodie bag

en toegangskaarten voor diverse evenementen

waar De Boer Structures zijn producten aan

levert. “We zijn bijzonder trots op de prijs, maar

vooral op onze medewerkers die dit mogelijk heb-

ben gemaakt”, zegt Hendrik Vels van Heel Metaal.

Assmann Verspaningstechniek beschikt sinds

kort over een grote zinkvonkmachine. De Ingersoll

Gantry 800 is de zesde vonkverspaningsmachi-

nes van het bedrijf. Directeur Peet Assmann: “We

zochten al langer een zinkvonkmachine om ook

grote werkstukken voor onze klanten te bewer-

ken.” Volgens Assmann is de machine niet alleen

geschikt voor grote werkstukken. “Als we op de

grote machinetafel meerdere kleine werkstukken

opspannen, draait de machine lang onbemand.”

Met een slag van 850 x 550 x 450 mm is de Gantry

800 één van de grootste zinkvonkmachines van

Nederland. Zinkvonken is vooral bekend als

bewerkingstechniek van spuitgietmatrijzen “Je

kunt zo veel moois maken met vonkverspanen: je

bent niet gebonden aan een beitel of frees”, ver-

telt zoon en mede-directeur Nobby Assmann

enthousiast. De benodigde zinkvonkelektrodes

maakt Assmann in de eigen fi jnmechanische

werkplaats.

Wilt u in aanmerking komen voor publicatie in de

rubriek Ledennnieuws, mail uw bericht dan naar

redactie.metaalentechniek@mybusinessmedia. De

redactie heeft het recht bijdragen zonder opgaaf van

redenen te weigeren of door te plaatsen naar online

op de districtspagina’s van www.metaalunie.nl.

VACUÜMHEFAPPARATUUR ! Een verbetering voor de

arbeidsomstandigheden !

De zwaargewicht kampioen 10-20.000 kg

Toepasbaar in o.a.: de metaal-, hout-, kunststof-. glas-, beton- en natuursteenindustrie. Zowel voor gladde, geprofileerde en ruwe oppervlakken. - zeer sterk in vacuümheffers t.b.v. dak-en gevelplaten - eigen ontwerpafdeling. Klantgerichte adviezen.

- Levering CE conform !

Vacu Stone Lift B.V.

Zuiderkoggeweg 8 1607 MV, Hem

Tel.:++ 31- (0) 228-545200 Fax.:++ 31-(0) 228-545209 Email: [email protected]

Website: www.vacustonelift.nl

www.disselhorstmetaal.nl

Altijd in

bedrijf!

Overkampsweg 26 | 8102 PH Raalte | Tel.: 0572-36 26 00 | Fax: 0572-36 22 98

Dag en nacht in touw

voor uw plaatwerk op maat!

DISSELHORST METAAL

KUNSTSTOF bestellen?

bellen!

073 - 521 9125 www.hemimex.nl

brons aluminium brons messing koper gietijzer kunststoffen

Interview


TEKST: TONY VAN DER MEER

BEELD: SANDER VAN DER TORREN

michaël van straalenjos kleiboer


2017 wordt een belangrijk jaar voor de maakindustrie in het algemeen en het MKB-metaal in het bijzonder. Want na de lan-delijke verkiezingen zal duidelijk worden of een nieuw kabinet vol gaat inzetten op de maakindustrie, en dan dit keer inclusief het MKB-metaal. In de aanloop daar naartoe, heeft Koninklijke Metaalunie een aantal uitgangspunten geformuleerd, die de hoofdlijn van een succesvol kabinetsbeleid voor het MKB- metaal zijn. “Het MKB-metaal is een belangrijk onderdeel van de hele maakindustrie en draagt in grote mate bij aan het goed innovatief en economisch klimaat in Nederland”, onderstreept Jos Kleiboer, directeur beleid Metaalunie, de uitgangspunten. Samen met MKB-Nederland-voorzitter Michaël van Straalen maakt hij zich sterk voor een versterking van de maakindustrie. Van Straalen: “Mkb-metaalbedrijven moeten de ruimte hebben om hun vakmanschap optimaal te kunnen inzetten voor een pro-ductieve maakindustrie. Een nieuw kabinet moet dat beter gaan faciliteren.”

Wat zijn concreet die ingrediënten voor een MKB-metaal-minded kabinet?

Kleiboer: “Om een solide Nederlandse maakindustrie in stand te houden, moet er een aantal voorwaarden worden ingevuld. Eén daarvan is goed opgeleide vak-mensen, die een leven lang kunnen leren. Want ondanks de discussie over robo-tisering kunnen wij niet zonder vakmensen: Samen maken zij de producten. Daarom vindt Metaalunie dat er veel aandacht moet zijn voor het opleiden van goede technici. Dat vraagt om goed beroepsonderwijs, nu functioneert dat niet optimaal. Daar moeten echt slagen in gemaakt worden.”

Van Straalen: “Op onderwijsvlak is veel gebeurd de afgelopen jaren waar je niet blij van wordt. Er is door verschillende partijen veel inzet gepleegd om techniek onder de aandacht te brengen en het imago te verbeteren. Er is veel geld in geïnvesteerd en menskracht ingezet. Het onderwijs is zelfs meegegaan in die beweging. Toch zie je nu, als je kijkt naar het vmbo, een enorme verschraling ontstaan. Als er al gekozen wordt voor technische opleidingen, dan zijn er te weinig middelen en is er te weinig geld beschikbaar om bijvoorbeeld praktijklo-kalen kwalitatief goed in te richten.”

Kleiboer: “Dat is jammer, want als je goede vakmensen opgeleid hebt, neemt een mkb-metaalbedrijf die graag in dienst. Helaas aarzelen bedrijven op dit moment hiermee, omdat ze vinden dat de arbeidsmarkt niet goed functioneert.

‘Nieuw kabinet moet MKB-metaal ruimte voor ondernemen geven’


De regels en risico’s belemmeren het mkb in het aannemen van mensen. Metaalunie noemt dat vliegangst. Als je vliegangst hebt, ga je niet vliegen, oftewel je neemt geen mensen aan. Een nieuw kabinet moet goed kijken naar de arbeidsmarkt zodat onze bedrijven die goed opgeleide vakmensen weer aanne-men.”

Van Straalen: “Het mkb moet niet gehinderd worden in zijn groei en groeiambitie, ook waar het gaat om het aannemen van personeel. Dat is helaas wel het geval nu. Loondoorbetaling bij ziekte en transitievergoeding zijn dan issues. Het bedrijfsleven, met het mkb voorop, is daardoor kopschuw gemaakt. Een nieuw kabinet moet die knelpunten wegnemen. Vooral in het belang van het MKB-metaal, omdat deze bedrijven sowieso met veel regelgeving te maken hebben. Het is een sector die qua regelgeving vol aan de bak moet, er is daar veel regeldruk.”

Regelgeving moet dus geen drempels opwerpen en aansluiten op

het mkb?

Kleiboer: “Wij denken dat er bij weten regelgeving altijd moet worden uitgegaan van een mkb-bedrijf. Als je de regels voor een mkb-bedrijf uitvoerbaar maakt, dan kan ieder bedrijf er mee uit de voeten. Doe je het andersom, dan zie je dat mkb- bedrijven daar slecht mee uit de voeten kunnen. Hier spreken wij de politieke partijen in aanloop naar de verkiezingen én het nieuwe kabinet op aan.”

Van Straalen: “Het besef is wel gekomen, dat we het moeten heb-ben van de technische bedrijven, de maakindustrie. Een bedrijfs-tak die veel toegevoegde waarde levert. Maar als je dat consta-teert, horen daar ook passende maatregelen bij. Een belangrijke is de maat van het mkb. Als je regels bedenkt, moet je op je net-vlies hebben dat 99,8 procent van de bedrijven hier, mkb is.”


Kleiboer: “Je hebt altijd regels nodig, alleen zijn veel van die regels nu gebaseerd op de uitzonderingen of de specifieke situa-ties. Kijk naar de gewone bedrijven en confronteer niet de meerderheid met de uitzonderingen. Er zijn verbeteringen geweest, alleen is het dan lastig welke grondslag je hanteert. Definieer daarom het mkb eenduidig: als bedrijven met vijftig man personeel, een x-loonsom of een andere equivalent. Denk vanuit het bedrijf dat de regels moet uitvoeren.”

Dat geldt ook voor subsidieregelingen?

Kleiboer: “Onze bedrijven zijn heel innovatief, vaak tijdens het uitvoeren van een opdracht voor een klant. Op dit moment zijn er onvoldoende subsidies die daar op gericht zijn. De stimule-ring van producten procesinnovatie zou veel meer op maat van het MKB-metaal moeten zijn. Anders zie je de subsidies overal heen gaan, behalve naar de bedrijven die echt productief zijn.”

Van Straalen: “We hebben in Nederland twee soorten industrie-beleid. Je hebt het specifieke en het generieke beleid. Het speci-fieke is meer gericht op de Topsectoren. Maar op het generieke deel, zeg maar de WBSO-achtige regelingen, mag een schepje bij. Daar zijn relatief weinig middelen voor vrijgemaakt. De MIT-regeling is een beperkte regeling met een regionale inkleu-

ring en moeilijk te doorgronden voor een mkb-bedrijf. Daar wordt weinig mee gefaciliteerd. Zeker als je het vergelijkt met het instrumentarium dat we in het verleden hadden, zoals de IPC’s en de voucher-regeling. IPC’s op een nieuwe leest geschoeid zouden meer dan welkom zijn om producten pro-cesinnovatie vorm te geven. De voucher-regeling is een ideale manier om bedrijfsleven aan kenniscentra te koppelen, zeker als er advies gevende partijen in participeren. Al deze regelin-gen zijn verdwenen en je staat nu op een leeg veld, dat weer ingezaaid moet worden.”

Welke accenten moeten meer verlegd worden?

Kleiboer: “Beleidsmatig wordt er nu teveel gefocust op die hippe startups en te weinig op wat ik de ruggengraat van de Nederlandse economie zou willen noemen. Dat is waar het brood verdiend wordt. Feit is dat 80 procent van alle bedrijven ‘normale’ bedrijven zijn. Het zijn geen startups, geen bedrijven die alleen maar apps ontwikkelen, geen multinationals en geen beursgenoteerde bedrijven. Gewoon bedrijven die zorgen nut-tige producten.”

Van Straalen: “Startups die als spin-off van kennisinstellingen met alle kennis en kunde op een nieuwe markt een nieuw pro-duct zetten, liggen al in gespreid bedje. Terwijl een beginnend metaalbedrijf niet terecht komt in een door de overheid gefaci-liteerde voedingsbodem. Je moet kleine bedrijven faciliteren, niet hinderen. Je moet ze de ruimte geven om te excelleren en hun kennis en kunde in ondernemerschap vergroten.”

Moet het industriebeleid helemaal op zijn kop bij een nieuw kabi-

net?

Kleiboer: “Dat misschien niet, maar in de uitvoering van het Topsectorenbeleid ligt de focus te weinig op mkb-bedrijven in het algemeen en het MKB-metaal in het bijzonder. Het komt niet goed genoeg uit de verf. Dat vinden wij jammer.”

Van Straalen: “Er moeten accenten worden verlegd. Het beleid zou een zuigende werking moeten hebben op de ondersteu-nende economie, dus ook de mkb-metaalbedrijven. Dat zie je relatief weinig: er zit geen versnelling in. Een bepaalde groep mkb-bedrijven sluit makkelijk aan bij het Topsectorenbeleid, maar de grote massa doet dat niet. Er is geen flow ontstaan, maar er is een laag gecreëerd die gefaciliteerd wordt. Dat moet je doorbreken. De overheid moet juist netwerkvorming facilite-ren waarin bedrijven met elkaar iets doen. Een mkb-bedrijf heeft te geringe omvang om baanberekende innovaties te doen: die komen doorgaans niet voort uit een enkel bedrijf. Je moet bedrijven bij elkaar brengen. Je kunt om de hele onderwijsko-lom netwerken bouwen. Niet zozeer Topsectoren gericht, maar wel om top te worden.”

Kleiboer: “Een goed voorbeeld is een consortium van metaalbe-drijven dat samen kassen bouwt. Eén bedrijf levert een deel van de kas, een ander de sproei-installatie en weer een ander het transportsysteem. Samen maak je een product dat zijn weg naar de VS of Japan vindt. Met elkaar ben je sterk, dat moet gefacilieerd en gestimuleerd worden.”•

we moeten het hebben van de technische bedrijven, de maakindustrie


Vernieuwde wetgeving

Als inhoudelijk deskundige is Sijmen

Versteegt betrokken bij het tot stand brengen

van vernieuwde wetgeving voor asbestinventa-

risatie en -verwijdering. Het ministerie van

SZW verlangt namelijk dat de huidige regels

worden aangescherpt en vooral ook verduide-

lijkt. Versteegt zegt hierover: “In de huidige

wetgeving zijn bepaalde zaken voor meerdere

interpretaties vatbaar. De goedwillende as -

bestverwijderende bedrijven – en dat zijn

gelukkig de meeste – gaan uit van de juiste

interpretatie, maar sommige bedrijven zijn

minder goed van zin.” De vernieuwde wetge-

ving wordt naar verwachting dit najaar gepu-

bliceerd en wordt per januari 2017 van kracht.

arbo en veiligheidTEKST EN BEELD: ALEX KUNST

Medewerkers van metaalbedrijven die op locatie werken, kunnen nog steeds te maken krijgen met asbesthoudend materiaal. Hoe weten zij of ze met asbest te maken hebben? En wat is de verplichting van de werkgever voor gezondheidsrisico’s die zij daarbij lopen?

WEES BEWUST VAN DE RISICO’S

Asbest blijft actueel probleem

Sijmen Versteegt: ‘Informeer jezelf, wees je bewust

van de mogelijkheid dat je met asbest te maken kunt

krijgen.’

“Het asbestprobleem bestaat nog steeds”, zegt Sĳ men Versteegt van asbestadviesbureau Q-Results. “Tot in de jaren negentig werd het overal in gebouwen toegepast. Die bouwwerken gaan lang mee en daarom zit in 80 procent van de woningen uit de jaren zestig en zeventig asbest. Een monteur die in een wat ouder pand een leiding ergens op monteert of weghaalt, moet zich altĳ d afvragen of er in de ruimte waarin hĳ werkt, asbesthoudend materiaal zit.”

A S B E S T I N V E N T A R I S A T I E R A P P O R TBĳ een grootschalige verbouwing, renovatie of sloop behoort er een asbestinventarisatierapport

te zĳ n van het gebouw. Versteegt raadt uitvoer-ders aan om altĳ d naar dit rapport te vragen, voordat er aan een gebouw gewerkt wordt. “Gelukkig zĳ n er van veel panden in Nederland asbestinventarisatierapporten”, zegt Versteegt. “De opdrachtgever verstrekt dat rapport niet altĳ d actief aan degene die daar moet werken. Zo’n asbestinventarisatierapport maakt direct duidelĳ k of je bĳ je werkzaamheden met asbest te maken krĳ gt. De aanwezigheid van asbest hoeft niet altĳ d een probleem te zĳ n, als het zich bĳ voorbeeld in de pakking van een fl ens bevindt of in een wand waar je helemaal niets gaat doen. Zolang het materiaal niet beschadigd is en je geen bewerkingen aan dat materiaal hoeft uit voeren, is er niks aan de hand.”

B A S I S C U R S U S A S B E S T H E R K E N N I N GWanneer een monteur alleen een nieuwe lei-ding komt leggen of vervangen, kan Versteegt zich voorstellen dat het niet gebruikelĳ k is om naar een asbestinventarisatierapport te vragen. Daarom vindt hĳ het belangrĳ k dat medewer-kers ook zelf kunnen beoordelen of ze te maken hebben met asbesthoudend materiaal. “Het is goed mogelĳ k om je op dit soort situaties voor te bereiden. Met een basiscursus asbestherken-ning weet iemand: hier neem ik geen risico’s, ik leg die leiding wel op een andere manier waar-door ik zeker weet dat ik niet in asbesthoudend materiaal hoef te boren. De monteur kan ook terug gaan naar zĳ n werkgever om bĳ de opdrachtgever alsnog een asbestinventarisatie op te laten vragen.” Er zĳ n vierduizend bekende asbesttoepassingen die verwerkt zĳ n in bouw-materialen en installatietechnische materialen. De cursist leert wat de eigenschappen van

asbest zĳ n, want de eigenschappen van asbest – brandwerend, zuur- of loogwerend bĳ voorbeeld – bepalen waarin het is toegepast. Hĳ krĳ gt foto’s te zien en monsterpotjes met asbest. Vol-gens Versteegt is asbest vaak al aan uiterlĳ ke kenmerken te herkennen.

B E W U S T Z I J N C R E Ë R E NVersteegt wil medewerkers in de metaalbranche die op locatie eventueel met asbest te maken kunnen krĳ gen, op het hart drukken zich bewust te zĳ n van de risico’s. Hoewel er uitstekende wet-geving is en werkgevers vanuit hun werkgever-schap zorgplicht hebben, zegt hĳ : “Informeer jezelf, wees je bewust van de mogelĳ kheid dat je met asbest te maken kunt krĳ gen.”De basiscursus asbestherkenning wordt gegeven door instituten die de gecertifi ceerde opleidin-gen geven voor personen die asbest verwĳ deren. Versteegt: “De kosten vallen erg mee en het is een prima investering. Een basiscursus duurt een dagdeel of een dag, en kost voor een cursus van een dagdeel 100 à 150 euro per persoon.”


Asbest is op allerlei manieren te herkennen. Vaak is het eenvoudig om risico’s uit te sluiten. Een pand valt grofweg te beoordelen door naar de leeftĳ d ervan te kĳ ken. “Zitten we in een gebouw van na 1994? Dan hoef je verder niet te letten op asbest”, legt Versteegt uit. “In oudere gebouwen kĳ k je naar de functionaliteit van iets. Als ergens bĳ voorbeeld een gaskachel zit, dan kan de beplating rondom die kachel brand-werend zĳ n. Klop je vervolgens op die beplating en klinkt het hol, dan weet je voor 95 procent zeker dat er asbest in zit verwerkt.” Het nege-ren van asbest in de werkomgeving is gevaarlĳ k en kan behoorlĳ k in de papieren lopen. Het werken aan asbesthoudende materialen is alleen toegestaan door gecertifi ceerde asbest-verwĳ deringsbedrĳ ven. Als die werkzaamheden worden uitgevoerd door niet-gecertifi ceerde bedrĳ ven loopt de werkgever de kans op boetes tot wel 20.000 euro, opgelegd door de inspectie SZW. “Dat is het fi nanciële aspect”, zegt Versteegt.

‘Er zijn vierduizend verschillende

asbesttoepassingen bekend’

“Veel erger is dat een persoon heeft blootge-staan aan asbest. Bĳ een bewerking van asbest-houdend materiaal kunnen de concentraties heel fors zĳ n. Als ik door een plaat asbesthou-dend materiaal heen boor, kan de concentratie asbestvezels oplopen tot een miljoen vezels per kubieke meter. De gemiddelde achtergrondcon-centratie in de lucht – en die achten we accepta-bel – is tweeduizend vezels per kubieke meter. Als ik een half uurtje in een sterk verhoogde vezelemissie werk, adem ik natuurlĳ k veel asbe-stvezels in. De meeste adem ik ook weer uit, maar de asbestvezels die blĳ ven zitten, kunnen ziekmakend zĳ n.” De incubatietĳ d – de tĳ d tot-dat iemand er daadwerkelĳ k ziek van wordt – is

De aanwezigheid van

asbest hoeft niet altijd een

probleem te zijn, als het

zich bijvoorbeeld in de

pakking van een flens

bevindt.

Subsidie

Vanaf januari 2016 kunt u subsidie aanvragen

voor het verwijderen van asbestdaken. Met

deze regeling stimuleert het Ministerie van

Infrastructuur en Milieu de verwijdering van

asbestdaken vanaf 2016 tot en met 2019.

Asbestdaken verweren in de buitenlucht waar-

door er asbestvezels vrijkomen in de leefom-

geving. Om het risico voor de gezondheid te

beperken is het houden van asbestdaken

vanaf 1 januari 2024 verboden. Het verbod

houdt in dat de eigenaren van asbestdaken in

de periode 2016-2024 het asbestdak moeten

laten verwijderen. U kunt uw aanvraag voor

subsidie uiterlijk op 31 december 2019 tot

17.00 uur indienen bij Rijksdienst voor Onder-

nemend Nederland. Alleen volledige aanvra-

gen worden in behandeling genomen. Aanvra-

gen kunt u doen via mijn.rvo.nl. De subsidie

bedraagt € 4,50 per m2 verwijderd asbestdak

met een maximum van € 25.000,- per adres. U

kunt alleen in aanmerking komen voor de sub-

sidie als de oppervlakte van het geïnventari-

seerde asbestdak meer dan 35 m2 bedraagt.

Voor 2016 is een budget van € 10 miljoen

beschikbaar. Per jaar wordt een subsidiepla-

fond bekendgemaakt. Indien een aanvraag tij-

dig wordt ingediend, maar het subsidiepla-

fond is reeds bereikt, verschuift de datum van

ontvangst naar 1 januari in het daaropvol-

gende kalenderjaar. De regeling vervalt met

ingang van 1 januari 2020.

Aanvragen van de subsidie doet u op www.

rvo.nl/subsidies-regelingen/subsidierege-

ling-verwijderen-asbestdaken.

dertig tot vĳ ftig jaar. Een asbestgerelateerde ziekte is zo ernstig dat iemand daaraan over het algemeen binnen een jaar overlĳ dt.

A S B E S T I N D U S T R I EIn Nederland gaan ongeveer achthonderd men-sen per jaar dood aan de gevolgen van asbest-blootstelling. Daarvan is 80 procent gerelateerd aan de asbestindustrie: scheepsbouw, fabrieken waar asbesthoudend materiaal vervaardigd werd en de bouw. Van de overige 20 procent asbestgerelateerde overledenen is niet altĳ d even duidelĳ k hoe zĳ ooit zĳ n blootgesteld. Het gaat dan soms om medewerkers van een gara-gebedrĳ f die daar remtrommels hebben uitge-blazen. Remvoeringen bevatten vroeger name-lĳ k asbest. Maar er zĳ n ook mensen bĳ wie een asbestgerelateerde ziekte wordt geconstateerd en waarvan de blootstelling niet valt te trace-ren. Versteegt zegt: “Misschien hebben deze mensen een keer een plaatje verwĳ derd en daarbĳ wat asbestvezels ingeademd en is er een asbestvezeltje net verkeerd gevallen. Slechts één vezel asbest kan al longkanker veroorza-ken, ook al is de kans daarop erg klein.” Toch hoeft iemand die ooit een middagje met asbest heeft gewerkt zich niet direct zorgen te maken, benadrukt Versteegt. “Het is niet zo dat meteen het zwaard van Damocles boven je hoofd hangt, als je een keer in asbest hebt geboord. De kans dat je daar ziek van wordt, is en blĳ ft klein. Het gaat er om dat we elk risico willen uitsluiten. Ben je toch bang, stop dan met roken, zeg ik altĳ d. Want als je ooit met asbest te maken hebt gehad en erbĳ rookt, dan wordt de kans dat je longkanker ontwikkelt vĳ ftig keer zo groot.”•


arbo enveiligheidTEKST EN BEELD: LEON VAN

VELZEN

Het project 5xbeter bestaat tien jaar. Eind 2006 besloten werkgevers en werknemers in de metaal gezamenlijk in actie te komen om de bedrijfstak veiliger en gezonder te maken. Wat is er in het afgelopen decennium gereali-seerd en wat zijn de plannen voor de toekomst?

ARBOCATALOGI VOOR DE BELANGRIJKSTE RISICO’S

Samen in actie voor veilige branche

Emily van de Vijver: ‘De aanpak in thema’s heeft goed gewerkt.’

“Cĳ fers zeggen niet zo veel. Wat wĳ van de Inspectie SZW te horen krĳ gen, is dat als ze een bedrĳ f bezoeken ze onmiddellĳ k zien of er ver-betercoaches van 5xbeter aan het werk zĳ n geweest.” In die tien jaar is 5xbeter erin geslaagd een vaste plaats in het veiligheids- en gezondheidsdenken van de metaalbranche te veroveren. Nog even het geheugen opfrissen. 5xbeter is een project van de vĳ f cao-partĳ en in de metaalbewerking en metalektro: Koninklĳ ke Metaalunie, FME, FNV Metaal, CNV Vakmensen en De Unie. Het doel van het project is het ver-beteren van de veiligheid en gezondheid in de bedrĳ ven die onder de metaal-cao’s vallen. 5xbe-ter kent twee speerpunten. Allereerst de ontwik-keling van de arbocatalogus, die is vertaald naar de 5xbeter verbeterchecks voor de belangrĳ kste

arborisico’s in de metaal. Belangrĳ k daarbĳ is de inzet van zeven verbetercoaches in het land. Zĳ adviseren en ondersteunen werkgevers en werknemers bĳ het juiste gebruik van de arbo-catalogus in de bedrĳ ven.

C O M P L I M E N T“Wat bĳ zonder goed heeft gewerkt is de aanpak in thema’s”, zegt Van de Vĳ ver. “Denk aan Las-rook, Schadelĳ k geluid, Machineveiligheid en Fysieke belasting. Door de inzet van de verbeter-coaches en de verbeterchecks boekten bedrĳ ven grote stappen vooruit en is de hele branche naar een hoger niveau getild. De verbeterchecks heb-ben als uitgangspunt begrepen te worden door mensen die niet dagelĳ ks met deze materie bezig zĳ n. Ze moeten begrepen worden en bovendien moeten de bedrĳ ven met de verbe-terchecks en andere 5xbeter-instrumenten aan de slag kunnen. Dat is een niet gemakkelĳ ke opgave, omdat het om ingewikkelde zaken gaat. Neem het thema ‘Gevaarlĳ ke stoff en’ dat volop in ontwikkeling is. Bĳ gebruik van producten

Jubileum congres ‘Durf

te dromen’

Als er iemand is die weet wat tijdelijk werken

op grote hoogte betekent dan is dat astronaut

André Kuipers. Hij is dan ook hoofdspreker tij-

dens het jubileumcongres ‘Durf te dromen’

van 5xbeter op 20 juni in de Eft eling te Kaats-

heuvel. Tijdens het gevarieerde programma –

tegelijkertijd de afsluiting van de Week van

Veilig en Gezond Werken - ligt het accent op

het tijdelijk op hoogte werken in de metaal.

“De Arbowet spreekt over werken op hoogte

vanaf het moment dat er boven de 2,5 meter

wordt gewerkt. Dit is de afstand van de voeten

tot de grond. Ook als je even snel iets op de

ladder op die hoogte moet doen. Werken vanaf

deze hoogte brengt specifi eke en aanzienlijke

veiligheidsrisico’s met zich mee. 5xbeter heeft

tijdelijk werken op hoogte opgenomen in de

Arbocatalogus. Dit betekent dat de sociale

partners gezamenlijk afspraken hebben

gemaakt over het

niveau van veiligheid

in relatie tot wat

haalbaar en wense-

lijk is in de praktijk.

De Arbocatalogus

wordt momenteel

getoetst door de

Inspectie SZW.”

Aan concrete cĳ fers die de verbeteringen in kaart kunnen brengen, waagt communicatiead-viseur van 5xbeter Emily van de Vĳ ver zich niet.

jaar10


als ontvetters, verven en lĳ men kun je door in -ademing of huidcontact gevaarlĳ ke stoff en bin-nenkrĳ gen.

‘5xbeter heeft een vaste plaats in de metaalbranche

veroverd’

Dit kan klachten geven. Denk aan irritatie van huid en luchtwegen. Bepaalde stoff en, zoals oplosmiddelen, kunnen bĳ langdurige blootstel-ling op langere termĳ n blĳ vende schade veroor-zaken. Er zĳ n duizenden van deze stoff en. Andere branches en de overheid kĳ ken naar ons om te zien hoe we dit aanpakken. Dat beschou-wen we als een compliment.”

M I N D E R R O M P S L O M PWerkgevers en werknemers willen graag verder met de succesvolle aanpak van 5xbeter. Er wordt aan een nieuw driejarig projectplan gewerkt, dat gaat lopen van 2017 tot 2020. “De Arbowet geeft de kaders aan voor veilig en gezond wer-ken. De overheid heeft in weten regelgeving vastgelegd hoe en in welke mate werknemers moeten worden beschermd. Een arbocatalogus bevat werkwĳ zen, richtlĳ nen en oplossingen waarmee bedrĳ ven aan de Arbowet kunnen vol-doen. Een arbocatalogus wordt getoetst door de

Inspectie SZW. Na goedkeuring weten bedrĳ ven dat wanneer zĳ werken conform de arbocatalo-gus, ze voldoen aan de Arbowet. 5xbeter heeft arbocatalogi voor de belangrĳ kste arborisico’s in de metaal opgesteld. Dat scheelt bedrĳ ven enorm veel administratieve rompslomp waar-door ze tĳ d hebben om te investeren in een vei-liger en gezondere werkomgeving.”

G E Z O N D H E I D S C U L T U U RDaar waar de aandacht in de eerste tien jaar van 5xbeter vooral op veiliger werken lag, verschuift de aandacht langzamerhand richting gezonder werken. “Elk ongeluk is er één teveel. Die moet je dan ook zien te voorkomen, maar af en toe gaat het onvermĳ delĳ k fout. Er zĳ n ook zaken die werknemers sluipenderwĳ s kunnen slopen. Schade aan het gehoor bĳ voorbeeld. Waar we ook veel aandacht aan besteden zĳ n de verschil-lende groepen werknemers. Jongeren weten heel goed hoe het moet, maar moeten soms opboksen tegen een cultuur op de werkvloer van stoer doen. Mensen die de Nederlandse taal niet volledig machtig zĳ n, begrĳ pen pictogram-men wellicht beter, of anders kunnen ze terecht bĳ ons woordenboek in tien talen. Uiteraard zĳ n de regels belangrĳ k en moeten ze worden nageleefd. Maar minstens zo belangrĳ k is de werkcultuur binnen een bedrĳ f. Durven mede-werkers elkaar aan te spreken als er geen gehoorbescherming wordt gebruikt? Loop je naar je chef om een bĳ na-ongeluk te rapporte-

ren? Ons doel als projectteam is om samen met werkgevers en werknemers in die duizenden metaalbedrĳ ven die veiligheids- en gezondheids-cultuur dichterbĳ te brengen.”• www.5xbeter.nl

Door de inzet van

de verbetercoaches

en de

verbeterchecks

boekten bedrijven

grote stappen

vooruit.

Week van Veilig en

Gezond Werken

Tijdens de Week van Veilig en Gezond Werken

van 13 tot en met 17 juni maakt de metaal zich

een week lang extra sterk voor veilig en

gezond werk. Een roadshow trekt door het

land en de verbetercoaches zetten inspire-

rende bedrijven in het zonnetje. Alle metaal-

bedrijven kunnen de Week met 5xbeter mee-

vieren. Bestel via 5xbeter.nl een pakket om uw

bedrijf feestelijk aan te kleden. Ook bieden we

speciale pakketten waarmee u een bedrijfsei-

gen veiligheidsweek kunt organiseren. In de

pakketten zit alles wat u daarvoor nodig hebt.

Denk aan een sneak preview van de nieuwe

5xbeter fi lm over tijdelijk werken op hoogte en

toolboxen. Alle pakketten zijn kosteloos te

bestellen. Kijk op www.5xbeter.nl, bestel één

van de pakketten en breng veilig en gezond

werken op een speelse manier onder de aan-

dacht.


arbo en veiligheidTEKST: LOEK KUSIAK

BEELD: GER THIJSSEN

Aan veilig werken werd bij machinebouwer Marvu altijd al aandacht besteed. Maar toen vernieuwing van de risico-inventarisatie nodig was, kon preven-tiemedewerkster Ankie van Boxtel best hulp gebruiken. Samen met de verbe-tercoach van 5xbeter zijn met verbeterchecks de knelpunten in beeld gebracht. “De verbeterchecks zijn heel praktisch in gebruik.”

VERBETERCHECKS BRENGEN KNELPUNTEN IN BEELD

‘ Elkaar aanspreken op onveilig gedrag’

Preventiemedewerkster Ankie van Boxtel: ‘De RI&E mag geen papieren tijger zijn.’

Boxtel, “was al het nodige in gang gezet, zoals afscherming van machines tegen draaiende delen, veiligheidsschoenen, otoplastieken tegen machinelawaai, afzuiging van lasrook, tilhul-pen. Verder kennen wĳ hier al periodiek gezondheidsonderzoek, een opleiding Veilig Hĳ -sen, een Bedrĳ fsreglement Arbo en Veiligheid en een map met veiligheidsbladen en tilinstruc-ties. Deze map is in de nieuwe RI&E aangevuld met een register over de risico’s van gezond-heidsschadelĳ ke stoff en. De map ligt in de kan-tine voor iedere medewerker ter inzage.”

B E K N O P T E N L E V E N D I G“Tĳ dens het invullen van de nieuwe RI&E”, ver-volgt Van Boxtel, “kwam ik onderdelen tegen die ik best ingewikkeld vond. Ik las ook, want dat wist ik nog niet, dat je hulp van 5xbeter kunt inschakelen voor verbeterchecks. Die vor-men de Arbocatalogus Metaal, zĳ n praktisch te gebruiken en je voldoet ermee aan alle wetge-ving. Ideaal natuurlĳ k. Elke verbetercheck is een verdieping van een arbothema, inclusief een plan van aanpak voor verbeteringen.”Marvu werd gekoppeld aan verbetercoach Peter Kanters, die metaalbedrĳ ven in Zeeland, Bra-bant en Limburg in 5xbeter begeleidt. “Kleinere bedrĳ ven help ik om voorschriften tot een beknopt en levendig verhaal terug te brengen. Ik scheid hoofdzaken en bĳ zaken. Alles hoeft ook niet in één keer gedaan te worden. Ik vertel ook waar de inspectiedienst I-SZW, de vroegere Arbeidsinspectie, op let. Dat vinden bedrĳ ven wel prettig.” Wat Kanters bĳ de eerste kennis-making met Marvu opviel was dat het een arbo-minded bedrĳ f is. “De directeur was aan-wezig bĳ het gesprek met de preventiemede-werkster en mĳ . Daarmee liet hĳ zien zĳ n wet-telĳ ke zorgplicht serieus te nemen. Dat kom ik nog niet bĳ elk bedrĳ f tegen. Bovendien krĳ gt de preventiemedewerkster voldoende tĳ d en ruimte om met voorlichting en rondjes op de werkvloer de veiligheidscultuur te verbeteren. Bĳ Marvu durven mensen elkaar aan te spreken op onveilig gedrag.” Het viel Kanters ook op dat

Met de groei in productie groeit het aantal werknemers en het areaal aan machines en gereedschappen. Bĳ deze groei moet de aan-dacht voor veilig en gezond werken gelĳ ke tred houden. Dat gebeurt door het tĳ dig inventarise-ren van nieuwe risico’s op de werkvloer. Hierbĳ kan een metaalbedrĳ f kosteloos ondersteuning inroepen van ‘5xbeter, Ĳ zersterk voor veilig werk.’ Hiervoor koos ook Marvu Machine- en Apparatenbouw bv, een in 1993 opgericht

metaalbedrĳ f met 33 werknemers in het Bra-bantse Sint-Oedenrode en een jaaromzet van circa 5,5 miljoen euro. Marvu maakt trans-portsystemen en speciaalmachines voor de voedselverwerkende industrie, zoals brood en banket, vlees, vis en groente. Preventiemede-werkster Ankie van Boxtel kreeg van de directie de vraag of zĳ zich wilde buigen over het actua-liseren van de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). “Op arbo- en veiligheidsgebied”, zegt Van


de RI&E door Marvu ‘volledig en kritisch’ was ingevuld. “Dus geen afgeraff eld lĳ stje waar de vragen alleen met ja of nee aangekruist waren. Marvu had per antwoord ook een toelichting gegeven, met in het plan van aanpak de vermel-ding van een verbeteractie.” “Arbo- en veilig-heidsmaatregelen”, voegt Van Boxtel toe, “com-municeren we in een nieuwsbrief naar het personeel, oftewel: wat pakt het bedrĳ f aan, wat wordt er van de werknemers verlangd. Dat moet je wel blĳ ven vertellen om het veiligheidsbe-wustzĳ n fris te houden. De RI&E mag geen papieren tĳ ger zĳ n.”

A A N K N O P I N G S P U N T E NDe verbetercheck bĳ Marvu op geluid - maxi-maal 80 decibel is de wettelĳ ke norm - leverde alvast interessante aanknopingspunten op.

‘Praktisch werken en veilig werken kunnen elkaar

in de weg zitten’

“Er was”, legt Kanters uit, “een verschil in de metingen die Marvu had uitgevoerd en wat de verbetercheck aangaf. Om helemaal zeker te zĳ n, doen we binnenkort nog enkele metingen op diverse plaatsen in de productiehal. Dan

weten we helemaal zeker of en waar maatrege-len nodig zĳ n. De uitslag van de metingen ga ik in een interactieve toolboxmeeting bespreken met de werknemers, zodat ze alert blĳ ven op oorzaken en risico’s van geluidshinder.” Van Boxtel: “Metaal klinken met een hamer is een forse geluidsbron. Het klinken duurt maar kort maar komt wel boven de 80 decibel. Het alterna-tief is om alleen nog hamers met een kop van kunststof te gebruiken. Ook bĳ slĳ pen en ver-spanen zit je al gauw boven de schadegrens. Het te harde geluid van de radio op de werkvloer is al teruggeschroefd.” Kanters: “Bedrĳ ven moeten proberen risico’s bĳ de bron aan te pakken. Maar slĳ pen onder de 80 decibel is een moeilĳ k verhaal. Oordoppen zĳ n dan een must.”

L A S R O O K Ook de blootstelling aan lasrook is bĳ Marvu met een verbetercheck beoordeeld. De grens-waarde voor lasrook ligt sinds 2010 op 1 mg per kubieke meter. Te veel blootstelling aan lasrook kan op den duur chronische longklachten ver-oorzaken. Kanters: “Belangrĳ k is om bronafzui-ging, ruimteventilatie en het gebruik van per-soonlĳ ke beschermingsmiddelen op de juiste manier te combineren. De verbetercheck is onderbouwd met metingen naar lasrook, zodat een bedrĳ f deze metingen niet meer hoeft uit te voeren. Bĳ Marvu is geen schadelĳ ke blootstel-ling vastgesteld.” Van Boxtel: “Wel is ons geadvi-

seerd om tussen de lassers een afscherming te creëren vanwege de blootstelling aan uv- straling. Die straling is schadelĳ k voor ogen en huid.” Een veel voorkomend misverstand is dat lasrook vanzelf wordt weggezogen als de bronaf-zuiging aanstaat. Vaak staat de afzuigmond van een bronafzuiging te ver van de laswerkplek. Kanters: “De rook gaat dan vooral langs de afzui-ging. De lasser staat dan in een rookpluim als hĳ geen adembescherming gebruikt.”

T O O L B O X M E E T I N G SBĳ Marvu worden binnenkort de verbeterchecks op fysieke belasting en machineveiligheid inge-vuld. “Daar zullen geen schokkende dingen uit-komen”, verwacht Van Boxtel. “Fysieke belas-ting verminderen we nu al met tilhulpen, een lier en heftrucks, waarvoor een speciaal rĳ be-wĳ s verplicht is. Onze machines beschikken over CE-markering, noodstop, afgeschermde delen. Het komt dus vooral aan op veilig gedrag van medewerkers. Om dat verder te stimuleren, zullen we regelmatig toolboxmeetings organise-ren.” Kanters: “Van bedrĳ ven hoor ik vaak dat praktisch werken en veilig werken elkaar in de weg zitten. Dan vraag ik: ‘Kun je dan helemáál niet meer werken, of wordt het alleen lastiger?’ Meestal is het lastiger. Vervolgens bereik je vaak wel een praktische oplossing. En vaak zonder grote investeringen, maar door middelen die er al zĳ n, slimmer te gebruiken.”•

Je moet blijven vertellen wat er van werknemers wordt verlangd, om het veiligheidsbewustzijn fris te houden.


arbo en veiligheidTEKST EN BEELD: EWALD

LOHMANN

Investeren in preventie wordt economisch belangrijker nu de vakman langer actief is en op niveau wil blijven presteren. Preventiefonds Optimaal, een Mevas-initiatief in samenwerking met Metaalunie en Zilveren Kruis pakt ‘voorkomen is beter’ pragmatisch aan: werkgevers incasseren forse kortin-gen op maatwerkmiddelen als otoplastieken en veiligheidsbrillen. Boers & Co FijnMetaal Groep te Schiedam is prima te spreken over het fonds.

INVESTEREN IN PREVENTIE ECONOMISCH BELANGRIJK

Veilig werken loont in het MKB-metaal

Janet van Putten, teamleider zorg en inkomen Mevas:

‘Preventiefonds Optimaal zet in op langer gezond aan

het werk blijven, ook na de 65.’

Preventiefonds Optimaal zit niet zo ingewikkeld in elkaar. Janet van Putten, teamleider Zorg en Inkomen bĳ Mevas te Alkmaar geeft een toelich-ting: “Mevas werkt als verzekeringskantoor voor Metaalunie-ondernemingen vanuit het oogpunt van de leden. Ook verzekeraar Zilveren Kruis, waar de collectieve verzekering voor de aange-sloten bedrĳ ven is ondergebracht, vindt het belangrĳ k om het MKB-metaal te ondersteunen in preventieve maatregelen. Daarom hebben Metaalunie, Zilveren Kruis en Mevas het initia-tief genomen tot Preventiefonds Optimaal. Het fonds faciliteert zowel praktisch als fi nancieel aankoop en gebruik van fysieke beschermings-middelen zoals otoplastieken, ergomatten, vei-ligheidsbrillen en beeldschermbrillen.” De beschermingsmiddelen dragen bĳ aan gezond en veilig werken en voorkomen op termĳ n hoge ziektekosten. Daarin ligt het economische ren-dement van preventie. Uit praktische en princi-piële redenen voeden Mevas en Zilveren Kruis het fond beide voor 50 procent. Dit substantiële bedrag vloeit naar de Metaalunie-ondernemers in de vorm van aantrekkelĳ ke tot zeer aantrek-kelĳ ke kortingen op de beschermingsmiddelen én de praktische service op bedrĳ fslocatie. “Doel van het initiatief is langer gezond aan het werk blĳ ven, ook na de 65”, zegt Van Putten. “Dat vinden Zilveren Kruis en Mevas net zo belangrĳ k als Metaalunie en de bedrĳ ven in het MKB-metaal.”

C O M P L E T E R O N D EBoers & Co PlaatWerk Industrie in Schiedam is een van de inmiddels bĳ na honderd Metaalunie-leden die gebruik maken van Preventiefonds

Optimaal. Inkoper en verantwoordelĳ ke voor persoonlĳ ke beschermingsmiddelen Dirk Simon: “Ons bedrĳ f – een van de drie werkmaat-schappĳ en in de Boers & Co Group – telt 30 tot 35 medewerkers en is momenteel aan het opschalen. We hadden een complete vervan-gingsronde otoplastieken in de planning toen Preventiefonds Optimaal op ons pad kwam. Gemiddeld gaat een otoplastiek ongeveer vĳ f jaar mee, daarna is vervanging aan de orde door slĳ tage en omdat het menselĳ k oor blĳ ft groeien. Bovendien hadden we enkele nieuwe medewerkers die nog werkten met de bekende universele plugjes.”

‘Gezond aan het werk blijven, ook na de 65’

T E V R E D E NWe hebben de koppen bĳ elkaar gestoken en contact gelegd met Secur Protects @ Work, die de service uitvoert namens Zilveren Kruis en Mevas. Dat is prima bevallen: men komt op loca-tie inmeten en afl everen. Het wordt bĳ afl eve-ring netjes getest en mocht het onverhoopt niet perfect zĳ n, dan wordt het direct opgelost. Een van onze collega’s had een zachte otoplastiek, maar omdat hĳ frequent overleg voerde, is deze keurig door een harde met hogere slĳ tagebe-stendigheid vervangen. Het wordt ook compleet met onderhoudssetje afgeleverd. Dus we zĳ n tevreden: kwaliteit goed, service goed en de prĳ s is goed. Noem het een ‘totaal ontzorgings-plaatje’, precies zoals Boers & Co de eigen klan-ten wil ontzorgen”, zegt Simon. “We hebben in deze ronde ook al enkele collega’s van zusterbe-drĳ f Fĳ nMechanische Industrie van otoplastie-ken voorzien, na een inventarisatie schakelt de hele groep over op Preventiefonds Optimaal. Niet alleen voor otoplastieken, ook voor de vei-ligheidsbrillen op sterkte, waarvoor een opti-ciensketen is geselecteerd. Wellicht breidt zich


dat in de toekomst verder uit, bĳ voorbeeld met ergomatten. En de prĳ s? Nou, preventie staat voorop, maar met 50 procent korting is de slag toch gemakkelĳ ker te maken.”

F I T H O U D E NBoers & Co Fĳ nMetaal Groep bestaat uit drie zelfstandig opererende zusterbedrĳ ven: Plaat-Werk Industrie, Fĳ nMechanische Industrie en de nieuwe divisie MechaTronica Industrie. Er werken een kleine honderd mensen. De groep ziet graag jonge vakmensen komen, maar heeft net als collega’s in de techniek te maken met een relatief hogere gemiddelde leeftĳ d.

E R V A R I N GOok Simon behoort tot de groep die kan bogen op veel ervaring: hĳ viert binnenkort zĳ n veer-tigjarig jubileum. Vroeger een eindpunt, maar voor deze allrounder is de gouden vĳ ftig een reëel perspectief. De vakman van vandaag werkt tegenwoordig immers door tot zĳ n 67ste en mogelĳ k langer. “Met plezier”, zegt hĳ , en illus-treert met fraai precisiewerk de dynamiek van zĳ n bedrĳ f én zĳ n baan. Op zĳ n achttiende startte hĳ als graveur en vervolgens in de fĳ n-

mechanica, zette het lasersnĳ den op en combi-neerde al deze kennis in de engineering. Zĳ n huidige functie als inkoper is al even breed: het omvat inkoop van plaatmateriaal, gereedschap-pen en verbruiksartikelen, evenals onderhoud en BHV.

V E R B E T E R I N G“In ons bedrĳ f spannen we ons structureel in om als hele team fi t te blĳ ven. We hebben van-zelfsprekend prima persoonlĳ ke beschermings-middelen, zorgen voor fruit, schenken aandacht aan ergonomisch werken. We hebben een prachtig bedrĳ f, investeren actief in ergonomie en preventie. We hebben dan ook gelukkig geen problemen met ziekteverzuim, maar werken natuurlĳ k altĳ d aan verbetering.” Zelf heeft Simon zĳ n setje otoplastieken altĳ d bĳ de hand. Zodra hĳ in de fabriek komt, doet hĳ ze in. Col-lega’s die de neiging hebben wat minder gedisci-plineerd met PBM’s om te gaan, worden aange-sproken. “Helaas heb ik zelf tinitis, en dat is geen pretje. Vroeger was amper bekend dat geluid schadelĳ k kan zĳ n, nu kunnen we het voorkomen met otoplastieken op maat. Daar ben ik direct ‘ambassadeur’ van geworden.”•

Dirk Simon, inkoper Boers & Co

Plaatwerkindustrie: ‘We waren

toe aan een complete

vervangingsronde

otoplastieken. Gebruikmaking

van het preventiefonds was

snel, gemakkelijk en goed.’

Preventiefonds

Optimaal

Metaalunieleden kunnen heel gemakkelijk

gebruik maken van Preventiefonds Optimaal.

Op de achtergrond hebben Metaalunie, Mevas

en Zilveren Kruis en de uitvoeringspartners

waaronder Secur Protects @ Work te Emmen

alle organisatorische punten en komma’s

geregeld. De ondernemer vult online de sim-

pele aanvraaggegevens in op www.mevas.nl

of neemt direct contact op met Secur. De kor-

ting op preventiemiddelen bestaat uit drie

componenten: Mevas-relatie, werknemersver-

zekering via de collectieve Zilveren Kruis-polis

(Present! Gezondheidsmanagement) van

Koninklijke Metaalunie en tenslotte een kwan-

tumstaff el. De korting kan oplopen tot 85 à 90

procent, bij maximale vergoedingen uit

Zilveren Kruis- en Metaalunie-/Mevas Preven-

tiefonds. Service op locatie inclusief voorrij-

kosten, nazorg en tweejarige verzekering zijn

opgenomen in het pakket.


onderwijs

Maandag 18 april hebben de ministers Kamp en Bussemaker en staatssecre-taris Dekker het geactualiseerde Techniekpact 2020 in ontvangst genomen uit handen van Doekle Terpstra, aanjager van het Techniekpact. Om mee te kunnen bewegen met de impact van technologische ontwikkelingen in de maatschappij is het Techniekpact geactualiseerd. Koninklijke Metaalunie hee� het geactualiseerde document mede ondertekend.

TECHNIEKPACT OP WEG NAAR 2020

Inspelen op ontwikkelingen

Vlnr: Staatsecretaris Dekker, aanjager van het Techniekpact Doekle Terpstra, minister Bussemaker en minister Kamp.

De inzet voor 2016-2020 van het Techniekpact bestaat uit twaalf doelen. Zo is het doel dat alle basisscholen hun leerlingen structureel Weten-schap & Technologie aanbieden in 2020, met een prominente plek voor digitale vaardigheden. Leerkrachten moeten beter toegerust worden in het primair onderwĳ s op het aanbieden van Wetenschap & Technologie. Publiek-private samenwerkingen ten behoeve van primair en voortgezet onderwĳ s worden versterkt. Het aan-tal leerlingen in het voortgezet onderwĳ s dat

voor een bètatechnisch profi el kiest, moet toe-nemen en vastgehouden worden net als de inzet van loopbaanoriëntatie en –begeleiding (lob). Aansluiting van het voortgezet onderwĳ s, mid-delbaar beroepsonderwĳ s en hoger onderwĳ s moet verbeterd worden. Zittende docenten en meer docenten met een educatieve master in het voortgezet onderwĳ s moeten geprofessiona-liseerd worden. Actieve samenwerking tussen onderwĳ s en bedrĳ fsleven bĳ het opleiden en bĳ scholen van docenten in het beroepsonder-

wĳ s moet uitgebouwd en versterkt worden. Ver-duurzamen van publiek-private samenwerkin-gen in het beroepsonderwĳ s is een must.

A F S T E M M I N GVerder moet een goede afstemming van het onderwĳ saanbod met het regionale bedrĳ fsle-ven en instellingen in het voortgezet en het middelbaar beroepsonderwĳ s plaatsvinden en moeten er voldoende geschikte stageplaatsen/leerwerkplekken (voor zowel jongens als meis-jes) aanwezig zĳ n. Er dient een goede afstem-ming te zĳ n tussen hogere onderwĳ sinstellin-gen met het bedrĳ fsleven en binnen het hoger onderwĳ s en er moet meer aandacht komen voor internationaal en technisch talent.

‘Van omdenkers naar omdoeners

lijkt de volgende stap’

Technische vakkrachten moeten behouden wor-den om hun talent te benutten voor de tech-niek. Daarnaast moet integrale samenwerking van regionale en sectorale netwerken en betere arbeidsmarktinformatie bevorderd worden. Het benutten en behouden van vakkrachten en hun talenten voor het bedrĳ f, voor de sector en voor de techniek, door te investeren in duurzame inzetbaarheid van technici is ook een doel.

I N S T R O O M“Dit Techniekpact zorgt voor aandacht voor instroom in techniek, wat we als MKB-metaal hard nodig hebben. Wĳ staan als sector voor vakmanschap, mens én machine, en dan is instroom cruciaal”, aldus Jos Kleiboer, directeur beleid Koninklĳ ke Metaalunie en bestuurslid TechniekTalent.nu. “In dit tweede Techniekpact ligt nog meer focus op techniek verankeren in het basisonderwĳ s, voldoende techniekdocen-ten voor de klas en een goede match tussen leer-


ling en (leer)bedrĳ f.” Metaalunie-regiosecretaris Marie-Claire van Doremalen leidde tĳ dens het jaarevent rond Techniekpact een workshop over het thema ‘onderkant arbeidsmarkt’. Van Dore-malen: “Er zĳ n jongeren met potentie, waarbĳ de potentie in het reguliere onderwĳ s onvol-doende uit de verf komt. Met een goede en geza-menlĳ ke aanpak tussen overheid, onderwĳ s en het bedrĳ fsleven kunnen we jongeren uiteinde-lĳ k marktconform laten werken. Met de juiste begeleiding kunnen ze groeien naar mbo niveau 2 en zelfs niveau 3.”

C O N C R E T E D A D E NEen aantal acties is al direct omgezet in concrete daden. Staatssecretaris Dekker nam het voor-touw bĳ het aansporen van het bedrĳ fsleven om meer te gaan samenwerken met het onderwĳ s.

“Dat je niet met een diploma van school komt, wil niet zeggen dat je niets kan. Met de juiste begeleiding kunnen we een ‘moeilĳ ke’ leerling toch laten bloeien”, aldus van Doremalen. “Op basisscholen is er wel aandacht voor techniek, maar die aandacht is vooral projectmatig en dus niet structureel. We hebben wel programma’s die leerlingen benaderen als ict-gebruiker, maar niet als mogelĳ ke ict-producent. Het aanbieden van deze onderwerpen is een uitdaging. We gaan nu met scholen en leraren om de tafel zit-ten”, aldus Dekker.

L E R A R E N T E K O R TDoekle Terpstra presenteerde een denkrichting voor het oplossen van het lerarentekort in het beroepsonderwĳ s (vmbo/mbo). Het plan is opge-steld door een groep ‘omdenkers’ in opdracht van de minister Bussemaker. Deze denkrichting stelt voor carrièrepaden van leraren circulair te maken; meer fl exibeler en hybride. Anne Marie Heĳ , Metaalunie beleidssecretaris onderwĳ s, meent dat het plan een goede aanzet is om het vak van techniekdocent kwalitatief beter en aantrekkelĳ ker neer te zetten. “Ook de huidige docenten krĳ gen hierdoor meer waardering en ondersteuning. Met een tekort dat de komende vĳ f jaar oploopt tot 2400, waarvan 1500 beroeps-gericht, hebben we nog heel wat te doen op dit dossier. Van belang is dat onderwĳ s en bedrĳ fs-leven schouder aan schouder staan voor een integrale aanpak. Van ‘omdenkers’ naar ‘omdoe-ners’ lĳ kt de volgende stap”, aldus Heĳ .

B E W E G I N GSinds de ondertekening van het Techniekpact in 2013 hebben partners (waaronder Metaalunie) op

alle fronten een beweging in gang gezet die voor resultaten zorgt. Meer jongeren kiezen voor tech-niek, er is een toenemende betrokkenheid van het bedrĳ fsleven én het aanbod in het hoger beroepsonderwĳ s is transparanter en breder geworden. De urgentie van het Techniekpact blĳ ft echter onverminderd groot. Er is nog veel winst te behalen in het aantal leerlingen op het vmbo en mbo dat kiest voor een technische opleiding en in het aandeel meisjes in technische opleidingen. Daarnaast wordt er een groot tekort verwacht aan gekwalifi ceerde techniekdocenten voor het beroepsonderwĳ s. Cĳ fers van het UWV geven aan dat er op middellange termĳ n in de technische en ict-arbeidsmarkt nog steeds krap-teberoepen te verwachten zĳ n. Voldoende en vakbekwame technici op alle niveaus en allerlei terreinen zĳ n essentieel voor Nederland om een toppositie in de wereldeconomie te handhaven.

G O E D E R E S U L T A T E NDe Voortgangsrapportage en de monitor van het Techniekpact 2015 laten goede resultaten zien op de doelen binnen ‘Kiezen, Leren en Werken’. Meer jongeren kiezen voor techniek: in het schooljaar 2014/2015 koos 51 procent van de scholieren in 4 havo/vwo voor een Natuur en Techniek of Natuur en Gezondheid-profi el (in 2004/2005 was dat nog 39 procent. In het mid-delbaar beroepsonderwĳ s volgt 31 procent een technische opleiding (in 2005/2006 was dit 29 procent). Het aandeel instromende studenten bè tatechniek steeg in het hoger beroepsonder-wĳ s van 18 procent in 2004/2005 naar 22 pro-cent in 2014/15, in het wetenschappelĳ k onder-wĳ s is het percentage gestegen van 26 procent in 2004/05 naar 35 procent in 2014/2015.•

De presentatie van het geactualiseerde Techniekpact vond plaats tijdens de jaarconferentie in de Onderzeebootloods op de RDM Campus te Rotterdam.

Verbinding

Het Techniekpact speelt in op de technologi-

sche ontwikkelingen en legt daarom stevig de

verbinding met ict, in het bijzonder via de

actieagenda Smart Industry, de Human Capital

Agenda ICT, het Codepact en de opbrengsten

van Onderwijs2032. De toenemende digitali-

sering vraagt immers om meer aandacht voor

digitale vaardigheden. Als Nederland ook in

de toekomst maximaal wil profi teren van de

door digitalisering gecreëerde mogelijkheden,

zullen overheid, werkgevers, werknemers,

wetenschap en onderwijs, gezamenlijk ict-

kansen moeten benutten.


ondernemen

Slimme verbindingen van technologieën, uitdagingen, mensen en kennis, bedrijven nieuwe kansen bieden, innovatie en duurzame groei voor een toe-komstbestendige maakindustrie. Dat zijn de uitgangspunten van een door M2 gesubsidieerd pilotproject van Koninklijke Metaalunie, FME en Parbleu bv in district Noordwest. Het project startte in februari jl. en kreeg in april een vervolgbijeenkomst bij Rolan Robotics bv in Zwaag.

GET CONNECTED

Samen voor een slimme maakindustrie

Al tijdens de kennismakingsronde bleek dat er in de zaal enorm veel kennis aanwezig was.

Samenwerken met bedrĳ ven in de eigen keten maar (juist) ook daarbuiten, wordt steeds belangrĳ ker. Om te kunnen opschalen, totaal-concepten te kunnen leveren, maar ook om kennis te delen en innovatie/vernieuwing te versnellen. Al tĳ dens de kennismakingsronde bleek dat er in de zaal enorm veel (actuele) kennis en ervaring op zeer diverse terreinen

aanwezig was en dat er allerlei nieuwe en interessante verbindingen te leggen zĳ n. Het idee voor een (innovatie)netwerk van Noord-Hollandse technologiebedrĳ ven, dat tĳ -dens de interviews het vaakst als wens werd genoemd, werd collectief opgepakt. Mede door de locatie kreeg dit netwerk ter plekke de naam ‘TechnoSpitsen NH’. De twintig bedrĳ ven

praatten, discussieerden en fi losofeerden over hoe bedrĳ ven verbonden kunnen worden op thema’s als R&D, internationaal zakendoen, lean werken, gebruik van big data, nieuwe dien-sten ontwikkelen, etc. Tĳ dens de bĳ eenkomst op 1 februari werden de resultaten gepresen-teerd van interviews afgenomen door Parbleu bv bĳ de twintig bedrĳ ven. Hieruit bleek onder meer dat er behoefte was aan een TechnoSpitsen-netwerk. De intentie van die bedrĳ ven is tĳ d te investeren om elkaar en elkaars bedrĳ ven echt te leren kennen, om zo kennis te nemen van elkaars expertise en om vertrouwen in elkaar opbouwen. Uiteindelĳ k doel is om netwerken samen te stellen op diverse niveaus/thema’s binnen de bedrĳ ven. Over welke thema’s dat dan zouden moeten zĳ n, werd tĳ dens de bĳ eenkomst bĳ Rolan Robotics gesproken. Ook werden de verdere doelstellingen voor het TechnoSpitsen-netwerk bepaald.

‘Samen ontwikkelen, op vertrouwen en voor de

langere termijn’

De vier thema’s die centraal in het netwerk moeten staan, zĳ n volgens de ondernemers: ser-vice(s) en servicestrategie, (technologische) trends en ontwikkelingen, samenwerken en zelfsturende teams. In Zwaag werd per thema bepaald wat dan precies de ingrediënten zĳ n waar ondernemers binnen het netwerk van zou-den kunnen leren.

S E R V I C E E N S E R V I C E S T R A T E G I EHierbĳ is volgens de ondernemers TCO (Total Cost of Ownership) een belangrĳ k uitgangspunt. Het kan een verdienmodel zĳ n, naast bĳ voor-beeld servicedata. Daarmee wordt service gekop-peld aan duurzaamheid. Voor spareparts zou er een ontwikkelingsstrategie moeten zĳ n in


plaats van ze te beschouwen als standaard koop-delen. Service kan geborgd worden door onder-houdscontracten af te sluiten en door het opzet-ten van servicelevels, (goud, zilver en brons). Service en onderhoud (S&O) is natuurlĳ k ook internationaal belangrĳ k. Talenkennis en 24/7 bereikbaarheid spelen dan een rol. Een geza-menlĳ k gedragen servicepunt kan daarbĳ hel-pen. Verder werd geopperd een eerstelĳ ns direct-service aan te bieden in plaats van een programmeur (cloud) en verder om te kiezen voor een directe servicemelding voor preventief onderhoud, om storing te voorkomen vanuit de machine, nog voordat de klant iets merkt.

T R E N D S E N O N T W I K K E L I N G E NDe aanwezige ondernemers vinden dat opge-bouwde kennis en ervaring toegepast moet wor-den op de problemen van het netwerk. Er werd meer gesproken over big data-achtige ontwikke-lingen dan de technologische. Zo zien de TechnoSpitsen veel in cloudoplossingen en ont-sluiting van data (ook zonder wifi ), preventieve logaritmen en data als bron van verkoop. Secu-rity protocols en privacy zĳ n dan wel aandachts-

punten. Andere belangrĳ ke ontwikkelingen zul-len plaatsvinden op het vlak van elektronica, fĳ nmechanica en lean.

S A M E N W E R K E N Hoewel samenwerken het overkoepelende doel is van het netwerk, werd het als afzonderlĳ k thema behandeld. Want: hoe tuig je samenwer-kingen op; wie neemt het initiatief; hoe vind je elkaar? Met wie werk je samen; focus lange ter-mĳ n, wat is belangrĳ k? Reduceren overlegtĳ den moet voorop staan, samenwerken moet niet ver-zanden in urenlang overleg.

S C R U MOndernemers zien veel in het toepassen van scrum-technieken. Scrum is niet zozeer een aan-pak, maar eerder een fi losofi e. Het betreft een manier van werken die voor allerlei soorten ver-anderingen en projecten toepasbaar is. Het is de fi losofi e van ‘see-feel-change’. Oftewel leren door doen. Het ontwikkelteam is multidiscipli-nair met deelname van opdrachtgever, klant en gebruiker. Aan de hand van sprints (korte cycli: iteraties) blĳ ft men kort op de bal te zitten.

Proeftuinen of pilots van elke volgende sprint zĳ n essentieel om met elkaar te kĳ ken of we op de goede weg zĳ n. Op basis van inzichten uit de praktĳ k van alledag zet men dan de volgende stap/sprint, waarbĳ feedback van gebruiker, klant, opdrachtgever essentieel is om direct tot aanpassingen te kunnen komen. Samen ontwik-kelen moet volgens de TechnoSpitsen in ieder geval klantgericht, zonder dikke contracten, op vertrouwen en voor de langere termĳ n.

K E N N I S B R E N G E NWat betreft de samenwerking tussen de TechnoSpitsen vond men het vooral belangrĳ k om bĳ elkaar gekomen om kennis te brengen en te halen. Samenwerken in dit netwerk moet gericht zĳ n op thema’s als HR, export en new business-concepten, oordeelden de Noord- Hollandse ondernemers. Tot slot werden op basis van de thema’s en de input die het tĳ dens deze dag opleverde, teams van deelnemende ondernemers gemaakt die ieder een thema ver-der gaat oppakken en uitwerken tĳ dens komende bĳ eenkomsten. Wordt vervolgd.•

Hoe tuig je samenwerkingen op; wie neemt het initiatief; hoe vind je elkaar?


Metaalunievoorzitter Fried Kaanen (links naast Rutte) ontving Rutte, waarna hij hem een rondleiding langs de

Nederlandse maakbedrijven op het paviljoen gaf. Rechts naast Rutte luistert Metaaluniedirecteur Organisatie

Bert Jaarsma aandachtig mee.

vakbeurs

De toekomst ligt in het nu. De Hannover Messe is de beurs bij uitstek om deze uitspraak te onderstrepen. Nederland nam dit jaar weer met vele exposanten deel aan deze belangrijkste industriebeurs ter wereld. Ruim 120 Nederlandse bedrijven, waaronder vele Metaalunieleden, en kennisinstellingen toonden dat Nederland internationaal meetelt op het gebied van industrie en innovatie.

HANNOVER MESSE 2016

MKB-metaal zij aan zij met nieuwe technologieën

De 3D-Cocooner stal dit jaar de show bij Festo. Het is

een soort 3D-printer, die 3D-structuren direct bouwt.

Ontwikkelaars van Festo kijken vaak naar de natuur

om daarvan te leren. Bij lichtgewicht constructies is

de natuur een grote inspiratiebron, omdat er heel

zorgvuldig wordt omgesprongen met materiaal-

gebruik.

Er waren meerdere voorbeelden van VR-brillen. Hier

een VR-bril met een smartphone als basis. VR-brillen

kunnen worden ingezet bij onderhoudswerkzaam-

heden. De producent van de machine kan op afstand

meekijken, de klant kan zelf repareren en onder-

houden.

De opening van de Messe bestond uit dansende robots, emotionele speeches en vriendschappe-lĳ ke rivaliteit tussen de Amerikaanse president Barack Obama en de Duitse bondskanselier Angela Merkel. De VS waren partnerland van de Hannover Messe, juist nu de VS door haar re- industrialisatie weer een zeer aantrekkelĳ ke zakenpartner wordt voor de industrie. Voor de Duitse machine-industrie en producenten zĳ n de VS weer de nummer één markt. Ook voor

Nederlandse bedrĳ ven liggen er grote kansen in de VS. Merkel liet weten dat samenwerking essentieel is voor de toekomst van de industrie. Cross-sectoraal netwerken is meer dan ooit belangrĳ k voor de industrie. De vele grote én kleine bedrĳ ven lieten dat in Hannover zien.

I N V L O E D Een deel van de leden van Metaalunie presen-teert zich op de Hannover Messe en een ander


Frame van Audi R8. Voorbeeld van een moderne combinatie van

materiaalgebruik (aluminium en carbon) en lijmtechnieken.

Lichtgewicht en sterk.

Solarteam Eindhoven was aanwezig met de Stella Lux, de energiepositieve gezinsauto. Dit houdt in dat de

Stella Lux zo effi ciënt is dat hij gedurende het hele jaar meer energie opwekt dan dat hij verbruikt. De auto

extreem licht ontworpen door gebruik te maken van materialen als koolstofvezel en aluminium.

Voertuig ontworpen voor de ‘Power Screwdriver Race 2016’. ’s Werelds

eerste race met 3D-geprinte voertuigen aangedreven door een

conventionele accuboormachine. Het voertuig moet één persoon

kunnen dragen.

3D-geprinte drone van zo’n 250 x 250 cm. Het oranje deel is in één sessie geprint. 3D-printers worden

steeds groter en kunnen daarmee ook steeds grotere en complexere structuren produceren.

deel gaat er op bezoek. Waarom besteedt Metaalunie zoveel aandacht aan deze beurs? De industrie staat door verschillende ontwikkelin-gen sterk in de belangstelling. Negatieve of posi-tieve: het zĳ n voor ondernemers uitdagende ontwikkelingen die de hele sector raken. Denk daarbĳ aan ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, het opleiden van kwalitatief goede vakmensen,

automatisering van productieprocessen en nieuwe technologieën die we moeten gaan omarmen en gaan toepassen waar dat zin heeft.

K A B I N E T S B E L E I DAllemaal onderwerpen waar Metaalunie in aan-loop naar de Tweede Kamerverkiezingen in 2017 aandacht voor vraagt bĳ de beleidsmakers in

‘Vierhonderd Nederlandse scholie-ren kwamen kijken

naar digitale hoogstandjes’

Den Haag. Laten die nu net in groten getale in Hannover aanwezig zĳ n. Metaalunie heeft samen met Brainport Industries, Mikrocentrum en Nevat, het Holland Paviljoen met 63 bedrĳ -ven op de Hannover Messe georganiseerd. Tĳ -dens de rondleidingen en gesprekken met de ondernemers zĳ n op verschillende momenten de uitgangspunten voor succesvol kabinetsbe-


leid voor het MKB-metaal aan de orde geweest. Zo heeft minister-president Mark Rutte het Holland Paviljoen bezocht. Metaalunievoorzitter Fried Kaanen ontving Rutte, waarna hĳ hem een rondleiding langs de Nederlandse maakbedrĳ -ven op het paviljoen gaf. Ook delegaties van het ministerie van Economische Zaken en de SER bezochten het paviljoen. De Hannover Messe kreeg daarmee een goed vervolg op de ‘Dag van de industrie’ in januari dit jaar, waarbĳ politici in een goed gesprek met ondernemers een beter beeld kregen van het belang van de industrie in Nederland.

G E Z O N D E M A A K I N D U S T R I EPer slot van rekening is een gezonde maakin-dustrie één van de pĳ lers onder een gezonde en diverse Nederlandse economie. In een gesprek tussen Rutte en het Dagelĳ ks Bestuur van Metaalunie is aandacht besteed aan de noodzaak

om het MKB-metaal meer als uitgangspunt te nemen voor het ontwikkelen van nieuwe regels. Teveel wordt dat nog afgestemd op het grote bedrĳ fsleven, wat tot onwerkbare situaties leidt. Voorzitter Kaanen benadrukte dat ‘think small fi rst’ het uitgangspunt moet zĳ n.

R E L A T I E B I E D T K A N S E NMetaalunie en haar Duits-regionale partner ‘VDMA Nordrhein-Westfalen’, kondigden tĳ dens een ‘get together and networking event’ een verdergaande samenwerking met elkaar aan. Zowel op het gebied van handelsbevordering als op het gebied van kennisdeling rondom innova-tie liggen er kansen, die nog beter kunnen wor-den benut. Deze intensievere relatie onder-steunt Duitse en Nederlandse ondernemers nog beter bĳ hun exportinspanningen. Dat Duits-land van groot belang is voor de Nederlandse economie blĳ kt uit het feit dat Nederland jaar-

Het Holland Paviljoen met 63 bedrijven.

Een Rolls Royce straalmotor op de stand van

Microsoft . Door slimme sensoren verzamelt een

straalmotor al gauw een terabyte aan gegevens per

uur. Hierdoor is beter een onderhoudsschema te

maken en is noodzakelijk onderhoud zelfs te

voorspellen. ‘Predictive maintenance’ is geen

toekomstmuziek meer.


lĳ ks voor ruim 100 miljard aan producten naar Duitsland exporteert. En dat er voor 60 miljard aan producten en diensten aan Nederland gele-verd wordt.

A R B E I D S M A R K TMinister Bussemaker van Onderwĳ s, Cultuur en Wetenschap (OCW) was ook aanwezig op de Hannover Messe. De beurs draait immers niet alleen om techniek, maar ook om de talenten van de toekomst. Maar liefst vierhonderd Nederlandse scholieren kwamen kĳ ken naar robots en digitale hoogstandjes. De arbeids-markt verandert door nieuwe technologieën en innovaties razendsnel. Studenten moeten opge-leid worden voor beroepen die nog niet bestaan. Meer jongeren in contact brengen met techniek is daarom belangrĳ k. Dit is voor Metaalunie ook een van de vier punten die in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen in 2017 nadrukke-lĳ k de aandacht gaan krĳ gen. Een goed onder-nemersklimaat geeft de mkb-metaalbedrĳ ven de ruimte om hun vakmanschap optimaal te kunnen inzetten voor een productieve maakin-

dustrie, die zowel binnen Nederland als interna-tionaal concurrerend onderneemt.

A U T O M A T I S E R I N GDe Messe schonk dit jaar meer dan ooit aan-dacht aan automatisering. Big data, Internet of Things, en Industrie 4.0: de bezoeker kon niet om de gigantische stands van Siemens, IBM, Microsoft, Bosch en vele andere grote concerns heen. Haakt Nederland als het gaat om slim ver-zamelen van data hier af ten opzichte van andere landen? Dat lĳ kt een boute stelling, maar dat de Nederlandsche maakindustrie, en dan vooral de ondernemers, goed na moeten denken over de kansen die het oplevert is duide-lĳ k. Overigens doen veel ondernemers in het MKB-metaal dat al, maar de Messe maakte dui-delĳ k dat het einde van de mogelĳ kheden nog lang niet in zicht is.

In Op de Bres op pagina 42 en het artikel over de Get Connected-bĳ eenkomst op pagina 24 meer hierover.•

Big data: niet spannend om te zien maar misschien wel de belangrijkste trend op de Hannover Messe.

De mogelijkheden van Automatic Guided Vehicles

(AGV) zijn door slimme wielen ongekend.

Jurk en handtas die gemaakt zijn met een kleine

3D-printpen. 3D-soft ware is niet nodig om hem te

gebruiken. Dit is letterlijk 3D-tekenen.

vakkanjers


LASKAMPIOEN BRENT KOEKKOEK NAAR EUROSKILLS

Met zijn 17 jaar is Brent Koekkoek de jongste Vakkanjer in de selectie voor EuroSkills. Hij gaat ‘meters maken’ op weg naar Göteborg. De kersverse kam-pioen lassen BMBE/MIGMAG weet waarvoor hij het doet. “Dit staat goed op je cv.”

Meters maken voor het hogere doel

Voor iemand die lassen ooit ‘eng’ vond, heeft Brent Koekkoek het in betrekkelĳ k korte tĳ d ver geschopt in het lasvak. “Als kind keek ik weleens bĳ mĳ n vader, als hĳ thuis aan het lassen was. Ik schrok altĳ d van de vonkenregen. Pas op het vmbo zag ik hoe mooi dit vak eigenlĳ k is. Toen dacht ik: hier wil ik goed in worden.”

T A L E N TInmiddels volgt Brent een BBL-opleiding con-structiebankwerken bĳ SMEOT in Hengelo: twee dagen per week naar school, drie dagen per week praktĳ k bĳ Machinefabriek Westerhof in zĳ n woonplaats Denekamp. Opleider SMEOT zag al snel dat Brent bovengemiddeld getalen-teerd was en schreef hem in voor de Vakkanjer-Wedstrĳ den.

Göteborg

Dertien Vakkanjers hebben zich geplaatst voor

EuroSkills 2016. Deze Europese kampioen-

schappen voor jonge vakmensen zijn van 1

t/m 3 december in Göteborg. In Zweden staan

35 verschillende wedstrijdvakken op het pro-

gramma, met meer dan 500 deelnemers uit

heel Europa. Volg de Vakkanjers op weg naar

Göteborg via www.facebook.com/vakkanjers.

“Dat werd dus heel veel trainen met oude wed-strĳ dopdrachten”, zegt Brent. “Elke positie heb ik wel gehad. Ik vind dat je er alles uit moet halen als je mag meedoen aan zo’n wedstrĳ d. Ik heb dus heel wat vrĳ e avonden opgeoff erd om te oefenen. Talent is één, want zonder oog voor details word je geen goede lasser. Maar het maken van meters is noodzakelĳ k als je vooruit wilt komen. En dat wil ik: ik wil graag lasingeni-eur worden. Dan moet je echt weten waar je het over hebt”

F I N A L E V A K K A N J E R SDe investering in trainingsuren betaalde zich al snel uit: Brent werd in april de beste lasser van Nederland in de fi nale van de Vakkanjer-Wedstrĳ den. “Ik was best zenuwachtig. Opeens

moet je daar ingewikkelde werkstukken lassen terwĳ l allerlei mensen staan mee te kĳ ken. Het niveau van de concurrentie was hoog. Dat zag ik wel aan hun laswerk. En toen stond ik ineens op dat podium.”

G E E N N A D E E LIn december mag Brent ook nog de Nederlandse eer hooghouden tĳ dens EuroSkills in Göteborg. “Daar heb ik nu al zin in. Ik ben de jongste van het stel, maar dat zie ik niet als een nadeel. Je kunt het ook omdraaien: ik heb nu al zo veel geleerd en kan nog veel beter worden. Daar ga ik de komende maanden dus hard aan werken. Onder meer met Richard Roolvink, die vorig jaar meedeed aan WorldSkills. Het wordt hoe dan ook een geweldige ervaring die ik mooi op mĳ n cv kan zetten.”

J E Z E L F V E R K O P E NDe media weten de jonge lasser nu al te vinden. RTV Oost interviewde hem voor radio en tv, Tubantia had een groot artikel met kampioen Brent na zĳ n gouden medaille. “Best spannend in het begin”, zegt de nuchtere Twent. “Lassers zĳ n meestal jongens die de spotlights niet opzoeken. Maar zo’n interview is ook wel weer leerzaam. In je werk moet je jezelf of je product toch ook kunnen verkopen.”•

Brent Koekkoek over EuroSkills: ‘Het wordt hoe dan ook een geweldige ervaring.’

rechtgezet


Metaalunie Rechtsbijstand behandelt in deze rubriek interessante

juridische kwesties op een luchtige manier. De namen en

plaatsen zijn verzonnen, gelijkenissen met personen of bedrijven

zijn louter toevallig.

Juridische professionals tegen gunstige tarieven

Metaalunie Rechtsbijstand is een zelfstandige dienst. Door de

relatie met deze organisatie, weet zij als geen ander waar u als

ondernemer in de metaalsector behoeft e aan heeft . Zij biedt u een

zorgvuldig geselecteerd netwerk van deskundige advocaten en

een speciaal voor leden ontwikkelde advocatenpolis.

U kunt bij Metaalunie Rechtsbijstand terecht voor:

Advocaten

Octrooigemachtigden

Juridische bedrijfsanalyse

Incasso

Maatcontracten

Algemene voorwaarden

Meer weten? 030-605.33.44 of

www.metaalunierechtsbijstand.nl.

Moet een bedrijf aan wie uitsluitend een kandidaat is voorgesteld door een uitzend-/werving- en selectiebureau, dit bureau betalen en zo ja, hoeveel?

TEKST: MR. MIRJAM BOS

BEELD: LUUK POORTHUIS

Loon naar werken?

De directeur van Snellas bv heeft dringend nieuw personeel nodig. Een advertentie in de regionale courant leverde niks op. Hĳ is daarom blĳ met de tip van zĳ n zoon om op Facebook een oproep te plaatsen. Het duurt vĳ f dagen voor de eerste reac-tie binnen komt. Deze is niet afkomstig van een frisse nieuwe kracht, maar van werving- en selec-tiebureau Laswerk. Via een direct bericht op Facebook biedt deze aan om een geschikte kandi-

Let goed op bij het gebruik maken van diensten

van uitzend-/ en werving en selectiebureaus.

Uiteraard bent u hen een vergoeding verschul-

digd zodra zij u aan een werknemer helpen. Wij

merken regelmatig dat de vergoeding die in con-

tracten of in algemene voorwaarden bedongen

wordt, hoger is dan waar de leden vooraf op

rekenden. Als u (zonder goed te lezen) akkoord

gaat met voorwaarden, dan zit u aan de bedon-

gen vergoeding vast. Verder dient u ook alert te

zijn op de boetes voor het rechtstreeks in dienst

nemen van aangedragen kandidaten, die con-

tracten en algemene voorwaarden vrijwel altijd

bevatten.

Let op

daat te vinden. Het contact vindt een vervolg via de mail en in één van de mails stuurt Laswerk een plan van aanpak en ook haar voorwaarden mee. Snellas slaat hier geen acht op. Hĳ is al lang blĳ dat iemand hem wil helpen bĳ zĳ n zoektocht naar nieuwe mensen.

En inderdaad, na twee dagen draagt Laswerk het Curriculum Vitae van kandidaat Robert aan.

Robert is net terug van een jaar om de wereld reizen en weer toe aan een normaal leven, inclusief vaste baan. Snellas neemt contact op met Robert en na een eerste gesprek zĳ n beide partĳ en zo enthousiast, dat Robert de week erna al aan de slag kan bĳ Snellas. Robert past goed in het team. Snellas is enorm tevreden. Veel minder blĳ wordt Snellas zodra de nota van Laswerk ad 7.500 euro op de mat valt. Dit brengt Laswerk in rekening voor de bemiddeling. Snellas vindt het bedrag absurd. Wat heeft Laswerk nou helemaal gepresteerd om aan-spraak hierop te maken? Snellas maakt daarom maar 500 euro over en beschouwt de zaak hier-mee afgedaan. Laswerk besluit met haar reste-rende vordering naar de rechter te gaan. Zĳ wĳ st de rechter op de voorwaarden die zĳ aan Snellas stuurde en waarmee Snellas, weliswaar stilzwĳ gend, heeft ingestemd. Hierin staat een formule om de bemiddelingskosten te bereke-nen. De rechter oordeelt dat hier geen speld tus-sen te krĳ gen is en veroordeelt Snellas tot beta-ling van 7000 euro plus kosten.•


BRANDMANCHET SLUIT RUIMTE AF

Compartimentering is sleutelwoord

TEKST EN BEELD: LEON VAN

VELZEN

De gevolgen van brand zijn altijd heft ig. Schade, uitval van productie, gewon-den of nog erger. Met de juiste technische hulpmiddelen is er op bouwkundig terrein veel mogelijk. Neem de innovatieve, brandvertragende doorvoerman-chetten van Walraven in Mijdrecht. Maar brandveiligheid scoort niet overal even hoog.

Brand, dat is iets voor de buren. Niets blĳ kt minder waar. Het aantal slachtoff ers van brand lag in 2013 op 52 doden en 600 gewonden. Naast de emotionele impact van brand is de fi nanciële schadelast groot. Verzekeraars becĳ ferden – op basis van claims – dat jaarlĳ ks zo’n 115.000 huis-houdens de dupe zĳ n van een kleine of grote brand in hun woning. Ook de schade bĳ bedrĳ fsbranden is ernstig: 2013 was een ‘brand-recordjaar’ met liefst 636,5 miljoen euro schade.

Walraven heeft op het terrein een testoven staan waarmee destructieve proeven worden uitgevoerd.

Dan tellen we het verlies aan productie nog niet eens mee. Het honderd procent voorkomen van brand is een utopie. Breekt er brand uit dan is het zaak de gevolgen voor medewerkers, have en goed zo klein mogelĳ k te houden. Sleutel-woord hierbĳ is compartimentering. Uit brand-technisch oogpunt is een ruimte met nul ope-ningen ideaal, maar ja, die deuren en trappen moeten ergens staan. En ook die leidingen en buizen moeten ergens heen.

Kasper Mandersloot is productmanager fi re pro-tection systems bĳ Walraven in Mĳ drecht. De onderneming startte in 1942 met het hergebruik van oude metalen in onder andere ophangbeu-gels om door te groeien tot een internationale organisatie met eigen productie en verkoopves-tigingen in onder andere Nederland, Duitsland, België Frankrĳ k, Tsjechië, Groot-Brittannië, Spanje, Turkĳ e, Amerika en China. Bĳ het bedrĳ f werken nu circa duizend mensen, waar-van tweehonderd in Mĳ drecht. Daar staat naast het hoofdkantoor, de Nederlandse verkoopvesti-ging alsook de fabriek, die onder andere beugels en ophangsystemen maakt

B R A N D M A N C H E T Een belangrĳ ke poot onder het bedrĳ f zĳ n de brandwerende systemen voor doorvoeren van buizen en kabels. Het principe is simpel, de uit-voering gepatenteerd en uitvoerig getest.

‘Uit brandtechnisch oogpunt is een ruimte met

nul openingen ideaal’

Wanneer in een ruimte een brand uitbreekt, verwarmt de hitte een brandmanchet – vaak een combinatie van metaal en opzwellend mate-riaal – die de doorvoer dichtknĳ pt en zo verhin-derd dat het vuur kan doorslaan. Bĳ de demon-stratie van een van de producten pakt Mandersloot zonder blikken of blozen dan ook een brandende manchet vast die opmerkelĳ k koel blĳ ft vlak bĳ de hittebron. “We doen veel eigen onderzoek. We hebben op het terrein een testoven staan waarmee we destructieve proe-ven uitvoeren om de grenzen van de producten op te zoeken en nieuwe ideeën te testen. De wet in Nederland stelt over het algemeen dat brand-compartimenten minimaal 60 minuten de brand tegen moet kunnen houden. In andere landen is dit meestal meer. Bĳ voorbeeld in

blik opbranchesBBN


‘De ervaring leert dat

wanneer er brand

uitbreekt je binnen drie

minuten moet zorgen

dat je weg bent’, zegt

Kasper Mandersloot.

Bouwkundige controlepunten

Eind vorig jaar

verscheen alweer de

tiende editie van

‘Essentiële

bouwkundige

controlepunten’, een

uitgave van Brandveilig

Bouwen Nederland

(BBN). De vereniging

werkt samen met onder

meer Brandweer Nederland en Bouw- en

Woningtoezicht aan het brandveiliger maken van

gebouwen. Directeur BBN Leo Oosterveen: “Een

rookmelder is nuttig, maar signaleert alleen. Een

brandwerende deur of brandwerende manchet

beschermt daadwerkelijk. Zowel de melders als

de bouwkundige ingrepen zijn noodzakelijk: ze

vullen elkaar aan. In meer algemene zin is het

van belang de Bouwkundige,

Installatietechnische en organisatorische

maatregelen goed op elkaar aan te laten sluiten

en elkaar te laten versterken. Met deze uitgave en

de trainingen die we als BBN verzorgen willen we

een bijdrage leveren aan het brandveiliger

maken van gebouwen in Nederland. De BBN-

leden leveren industriële branddeuren,

brandschermen, voetgangersdeuren,

brandwerend glas en constructies, platen,

blokken, isolatiemateriaal en doorvoeringen plus

brandvertragingsmiddelen voor hout- en

plaatmateriaal. Voor alle materialen bestaat een

controlelijst waarop gelet moet worden. Met deze

uitgave en onze trainingen proberen we mensen

die verantwoordelijk zijn voor de brandveiligheid

bewuster te maken van de mogelijkheden die er

liggen.”

België geldt een standaard norm van 120 minu-ten en Duitsland 90 minuten. Wĳ testen onze systemen om zo goed mogelĳ k te voldoen aan alle eisen en wensen.”

O N R E A L I S T I S C H E S C E N A R I O ’ SWalraven is lid van Brandveilig BouwenNederland (BBN). Deze vereniging zet zich in om nieuwe, maar ook bestaande gebouwen brand-veiliger te maken. “Als Walraven dragen we graag ons steentje bĳ . Bĳ aannemers, architec-ten, constructeurs, maar ook onder woning-bouwverenigingen en architecten staat brand-veiligheid niet altĳ d hoog op de prioriteitenlĳ st. Opmerkelĳ k is dat bĳ het doorrekenen van con-structies vaak wordt uitgegaan van onrealistisch positieve scenario’s. Er wordt bĳ voorbeeld gere-kend met een windkracht van nul Beaufort tĳ -dens een brand, of een dakbelasting zonder sneeuw.

L A S T I GIn oude gebouwen is het regelmatig lastig om op een juiste manier te compartimenteren, maar de juiste materialen zĳ n voor iedere aan-nemer en installateur voorhanden. Het ont-breekt te vaak aan de innerlĳ ke overtuiging om

serieuze preventiemaatregelen te nemen. Men-sen die beslissen zĳ n niet altĳ d de gebruikers van een pand. Dan gaat de blik eerder richting kosten, dan naar brandpreventie.”

J U I S T E M I D D E L E NAan die bewustwording werkt Walraven met een eigen trainingscentrum, een faciliteit waar BBN overigens ook over beschikt. “Binnen BBN buigen we ons regelmatig over de vraag hoe we ons assertiever kunnen inzetten op het gebruik van de juiste technische en bouwkundige mid-delen om branden te vertragen. De ervaring leert dat wanneer er brand uitbreekt je binnen drie minuten moet zorgen dat je weg bent. Dat is een erg korte tĳ d. Alle maatregelen op bouw-technisch of organisatorisch gebied die je neemt, maken de kans op gewonden of nog erger kleiner en dragen er aan bĳ dat de mate-riele schade beperkt kan blĳ ven.”

Wetgeving die zichzelf tegenspreekt, contra- intuïtieve aannames bĳ het construeren, een te laag veiligheidsbewustzĳ n; wie de zaken zo op een rĳ tje zet, vreest het ergste voor bedrĳ ven die zich bezighouden met brandpreventie. Mandersloot kan niet voor de hele markt spre-ken, maar constateert bĳ Walraven al jaren een gestage groei die niet werd geremd door de malaise die de bouw achtervolgde. “Wĳ werken op een zeer breed terrein in een groot geogra-fi sch gebied. Die spreiding draagt er aan bĳ dat je wat minder gevoelig bent voor markten dicht bĳ huis. Dat wil niet zeggen dat we er al zĳ n. Bĳ een thema als brandveiligheid ben je verplicht om continu te streven naar verbetering op elk niveau. Alle maatregelen die je neemt, zĳ n winst.”•

www.walraven.nl

www.bbn.nu

34 • mei 2016 • METAAL & TECHNIEK34 • mei 2016 • METAAL & TECHNIEK

PRECISIEDELEN VOOR GROOTSTE RADAR

Werkplaats volledig automatiseren

TEKST: KASPER WEIGAND

BEELD: GER THIJSSEN

Topaas Metaal uit Hengelo (Overijssel) is hard op weg om de hele werkplaats te automatiseren. Twee bewerkingscentra zijn al voorzien van een Romias Automatiseringssysteem. Voor de nieuwe Grob G350 levert Romias binnen-kort ook een robot voor automatische belading. Topaas Metaal verspaant onderdelen voor grote radarinstallaties op marineschepen, en het bedrijf heeft ook een eigen product: de stralingsmeter RadEagle.

De behuizing van de stralingsmeter wordt door Topaas Metaal uit zeventien kilo massief alumi-nium gefreesd, vertelt Ronnie Jongman, die het bedrĳ f samen met zĳ n broer Edwin leidt. “En daar is nu anderhalve kilo van over. In totaal bestaat een behuizing uit twaalf verschillende onderdelen.” Omdat hĳ weet hoe populair de RadEagle is, heeft Jongman zich ingekocht in het bedrĳ f. Zo heeft hĳ een eigen product en is hĳ verzekerd van werk. Hoewel de meter eerst van gietwerk werd gemaakt, kwam de oorspron-

Ronnie Jongman (rechts): ‘Het werk aan de machine en eromheen verandert’

kelĳ ke ontwikkelaar bĳ Topaas Metaal omdat het poreuze gietwerk niet geschikt was voor een onderwatervariant van de meter. Daarom moest het uit massief. Bĳ komend voordeel is dat als er een wĳ ziging plaatsvindt, niet het hele product aangepast hoeft te worden, maar slechts het deel waar de wĳ ziging op van toepassing is. F A M I L I E B E D R I J FTopaas Metaal werd opgericht door vader en drie broers Jongman. Tegenwoordig staan de

broers Edwin en Ronnie aan het hoofd. Er wer-ken 22 mensen. Thales Nederland en Thales- gerelateerde bedrĳ ven als Norma, HVPC en Benchmark zĳ n grote klanten van het bedrĳ f. “Defensie dus. Alles wat er draait aan radar op de Nederlandse marineschepen, daar zitten onderdelen van ons in”, zegt Jongman. Maar de precisieverspaner is ook actief in andere takken van sport. Voor een Duitse klant die ooglaser-operatietafels bouwt bĳ voorbeeld maakt het alle mechanische onderdelen. “We hebben een bepaalde visie voor ogen voor Topaas Metaal”, legt Jongman uit. “Daar hoort een aantal machi-nes bĳ , een bepaalde manier van werken, een kwaliteitsgedeelte, maar vooral automatisering. Dat hebben we ingezet en we hebben het idee dat we redelĳ k dichtbĳ zĳ n.”

V E R B O N D E NEen ERP-systeem had het bedrĳ f al lang. Alle machines zĳ n via het netwerk met de CAD/CAM-software verbonden. Elk product komt in een 3D-bestand binnen of er wordt een 3D - bestand van gemaakt. In het bedrĳ f zĳ n nu twee robotsystemen. Voor de nieuwe Grob is een robotsysteem in bestelling, verwacht wordt dat die in week 30 staat. Jongman is erg blĳ met het nieuwe systeem van Romias. “Dat draait en draait maar door, zo simpel”, zegt hĳ .

‘Als er iets kapot is, vervang je de module en

dan loopt hij weer’

Het probleem bĳ het robotiseren van machines die daar niet voor bedacht zĳ n, is dat ze kunnen weigeren geven. Een machine die 24 uur per dag draait, terwĳ l hĳ voor 8 uur werk per dag is ont-worpen, zal met regelmaat storing geven, dat is volledig begrĳ pelĳ k.” De nieuwe Grob komt uit de automotive en is ontwikkeld om continu te werken. “Als er iets kapot is, vervang je de

blik opbranchesdpt

METAAL & TECHNIEK • mei 2016 • 35METAAL & TECHNIEK • mei 2016 • 35

De Grob G350 met op de voorkant

een illustratie van de uiteindelijke

situatie met robot.

Dutch Precision

Technology

DPT is de branchevereniging voor bedrijven

die actief zijn op het gebied van precisiever-

spaning. “DPT wil dat techniek en innovatie

weer de boventoon gaat voeren”, vertelt bran-

chemanager Frans van der Brugh. “Daar kun je

verspaners die lid zijn of willen worden, voor-

uit mee helpen naar een hoger kwaliteitsni-

veau.” Eén van de manieren waarop DPT dat

doet is door bedrijfsbezoeken te organiseren.

“Er is een aantal bedrijven dat vooruitloopt op

de troepen en daar kun je veel van leren”, zegt

Van der Brugh. Op 6 juni is er in dat kader een

bezoek gepland aan researchafdeling van VDL

ETG in Eindhoven met daaraan gekoppeld een

workshop over het meten van gereedschappen

op basis van visionsystemen.”

betreff ende module en dan loopt hĳ weer. Een andere machine waar de spindel van kapot was, heeft drie weken stilgestaan. Omdat deze machine een horizontale spindel heeft, zou die binnen vier uur vervangen kunnen worden”, schetst Jongman.

R A D A RTopaas Metaal levert aan Benchmark uit Almelo, dat op zĳ n beurt weer onderdelen levert aan Thales Nederland voor de nieuwste en grootste radar die nu bestaat, de Smart L EWC. “Er is pas een test geweest met de Amerikaanse Marine. Als er ergens een raket wordt afgeschoten, dan wordt dat gedetecteerd door een Nederlands marineschip met Smart L EWC dat 2000 km ver-derop ligt. Die geeft dit door aan een Ameri-kaans schip dat nog weer 2000 km verder ligt en die schakelt de raket uit”, legt Jongman uit. “Van één van de producten die we voor ze maken, zitten er 250 in één radarsysteem. En één kant van dat product loopt al anderhalf uur in de machine.” Dit soort opdrachten is dus heel goed te automatiseren. “Naast die 250 stuks van één product zitten er ook een heel aantal zuster-producten in de radar, het is een hele range. Voor ons zĳ n dit leuke opdrachten, leuk genoeg om te automatiseren. We maken alleen voor Thales misschien wel 10.000 verschillende pro-ducten”, vertelt hĳ .

A N D E R S D E N K E NJongman wĳ st er op dat als je gaat automatise-ren, je wel anders moet gaan denken. Je bent er niet alleen met een robotsysteem. “Je machine

gaat drie keer zoveel uren maken. Je kunt dus drie keer zoveel producten maken, maar je hebt ook drie keer zoveel slĳ tage, verbruikt drie keer zoveel materiaal en hebt drie keer zoveel fout-marge. Een dure spindel die je eerst eens in de drie jaar moest vervangen, moet je nu elk jaar vervangen. Houd daar wel rekening mee”, waar-schuwt hĳ .

I N T E L L I G E N T E RTopaas Metaal beschikt hoofdzakelĳ k over bewerkingscentra en die worden steeds intelli-genter. “Vroeger was je zo goed als je beste man in de werkplaats”, vertelt Jongman. “Als hĳ ziek was, dan had je een probleem. Tegenwoordig zit de techniek in de machine. Het model gaat van de computer naar de machine, en werkt een machine niet of is de bediener er van ziek, dan stuur je het naar een andere machine, want die kan het ook maken”, legt hĳ uit. Het werk aan de machine en eromheen verandert. “Ik heb nog steeds vakmensen in dienst, sommigen al 25 jaar. Alleen hun werk is anders geworden. En als er iemand weggaat, kan ik hem iets gemak-kelĳ ker vervangen dan vroeger.”

I S O 9 0 0 1Op het moment van spreken vindt er een ISO 9001-keuring plaats bĳ Topaas Metaal. Ook dat is onderdeel van de nieuwe visie die Jongman voor ogen heeft. “Op een website wordt toch als eer-ste gekeken welke certifi caten je allemaal hebt”, merkt hĳ . Vandaar dat er binnenkort een nieuwe website verschĳ nt, met alle informatie over de nieuwe machines van Topaas, en welke

certifi caten het bedrĳ f bezit. Daarnaast wil Jongman een 360 graden fi lm over Topaas Metaal laten maken. Zo hoeft hĳ niet uit te leg-gen aan potentiële klanten hoe hĳ te werk gaat en hoe zĳ n bedrĳ f er uit ziet, hĳ kan het gewoon laten zien.•

www.dptech.nl

www.topaasmetaal.nl

productproduct


DUBBELZIJDIG MULTISNIJKANT-ONTWERP

Voor een hoge productivi-

teit en lage kosten per snij-

kant, heeft de CoroMill 745

een dubbelzijdig, multisnij-

kantontwerp dat ideaal is

voor het produceren van

grote series. Door zijn

gekantelde wisselplaatpo-

sitioneringssysteem en de

scherpe snijkanten, zorgt

deze frees voor een licht

snijwerking met een laag

energieverbruik. Met een

totaal van veertien snijkan-

ten per wisselplaat, is de

CoroMill 745 een kosteneffi -

ciënte keuze voor vlakfre-

zen. Het assortiment omvat

drie vertandingversies. Het

diff erentiële vertandingont-

werp van de MD-ver-

tanding is de beste

keuze wanneer trilling

een belangrijke factor

is en is radiaal gecom-

penseerd om voor elke

wisselplaat een gelijk-

matige spaandikte te

garanderen. De M-

vertanding is de beste

keuze voor algemene toe-

passingen en de H-

vertanding heeft een groter

aantal tanden waardoor

deze de beste keuze is voor

een hogere productiviteit.

De M- en MD-vertandingen

hebben hetzelfde aantal

tanden.

Sandvik Coromant,

tel: 010 - 208 02 08,

www.sandvik.coromant.com

ENTREEMAT VOOR LOGISTIEK

Naar binnengereden vuil en vocht heeft

vele nadelen en kost geld. Emco biedt

nu een praktische en unieke oplossing

met de nieuwe entreemat X-treme. Deze

is speciaal ontwikkeld voor entrees waar

extreem zwaar verkeer naar binnen

wordt gereden (tot 7,5 ton), zoals bij

logistieke centra, fabrieken en parkeer-

garages. De entreemat verwijdert meer

dan 80 procent vuil van de wielen en

zorgt er voor dat entrees en de achterlig-

gende ruimtes die door zware mechani-

sche voertuigen worden bereden, langdurig schoon blijven. De kernelementen van de mat zijn

de schuin gepositioneerde borstelstrips en de speciaal op functie afgestemde vorm en materia-

len. De spanning op de borstelstrips zorgt voor de nodige drukkracht waardoor de entreemat

resistent is tegen het zwaar verkeer. De combinatie van hard en zacht kunststof geeft een lang-

durige en geruisloze borstelende werking. Het vuil valt via de schuin lopende borstelstrips in de

geïntegreerde vuilvangbak.

Emco Benelux bv, tel: 073 - 599 83 00, www.emco-bau.com

Gasveren

Mparts presenteert het nieuwe Quick Ship-programma van Bansbach Easylift

GmbH. Onderscheidend is dat de standaard gasveren uit dit nieuwe pro-

gramma uit voorraad leverbaar zijn ofwel binnen 48 uur. Alle modellen zijn

voorzien van een ventiel, waardoor de gasveren gemakkelijk bij te vullen zijn

en kunnen worden afgelaten, indien gewenst. Deze standaard gasveren zijn

met name handige hulpmiddelen in een prototype fase, om uiteindelijk de

ideale gasveer te kunnen selecteren voor een bepaalde toepassing. Afh anke-

lijk van het gekozen model kan de diameter van de zuigerstang variëren van

3 tot 30 mm en de diameter van de cilindermantel van 10 tot 70 mm. In

tegenstelling tot bij de maatwerkoplossingen van Bansbach Easylift , hebben

alle modellen uit dit Quick Ship-programma een

vaste, van te voren ingestelde slag. De slag kan,

afh ankelijk van het geselecteerde model, uiteenlo-

pen van 20 tot 1.000 mm (oplopend in hele, ronde

getallen).

Mparts bv, tel: 0252 - 43 37 33, www.mparts.nl


ZWENKBUIGCONCEPT

Het nieuwe zwenkbuigconcept van RAS, de XL-Center, is een automatisch buigcentrum voor het

buigen van stalen profi elen voor onder andere kozijnen, dak- en gevelafwerking en kabelgoten.

Met een buiglengte van 3200 mm bij 1,5 mm plaatdikte, maakt de RAS XL-Center, automatisch

opvolgende open neergaande zettingen in plaatmateriaal met minimale plaathandling. De soft -

ware kiest met één klik automatisch het gewenste profi el, zelfs met conische vormen. Binnen-

kort levert Metall, die de verkoop, installatie en onderhoud van de RAS zwenkbuigmachines in

Nederland verzorgt, de tweede XL-Center aan Van Nieulande Staalbouw in Koewacht. De buig-

balk van de XL-Center maakt open neergaande zettingen in plaatmateriaal in een automatisch

procesverloop. De gepatenteerde 300 gra-

den vrije ruimte in de voorkant van de wan-

gen maakt een onbeperkte ontwerpvrijheid

van onderdelen mogelijk. Bovendien maakt

de open machineconstructie aan de binnen-

zijde van de XL-Center het mogelijk profi elen

te zetten die ver binnen de machine steken.

RAS, Metall, tel: 023 - 571 79 41,

www.metall.nl

MAGNEET VOOR ROBOTGRIJPERS

Goudsmit Magnetics Group uit Waalre presenteert een vernieuwd ontwerp

van de magneetgripper. Deze dient voor het opnemen of vastgrijpen van

onder andere gestampte staaldelen, blanks en geperforeerde staalplaten in

robottoepassingen. De ultralichte magneetgrijper is uitgerust met perma-

nente magneten en kan worden toegepast in grijpers aan robotarmen. De

magneten zijn met behulp van lucht aan- en uit te schakelen. Hierdoor kan

het systeem ook zeer dunne staalplaten één voor één optil-

len en transporteren. De rubberen pad aan het uiteinde

voorkomt verschuiven van het werkstuk tijdens verticaal

oppakken, evenals beschadigingen van dit werkstuk. Het

eenvoudig aan te sluiten systeem is al in gebruik bij een

aantal grote autofabrikanten. Bij toepassing van de mag-

neetgrijper aan robotarmen vervangt magnetisme de traditi-

onele vacuümtechniek. Nadeel van vacuümgrijpers is dat

deze storingsgevoelig zijn en onderhevig aan slijtage. Elec-

tromagneten bieden ook geen oplossing omdat deze te

zwaar zijn. Een magneetgrijper met permanente magneten

is aanzienlijk lichter.

Goudsmit Magnetics, tel: 040 - 221 32 83,

www.goudsmitmagnetics.com

Meetwielen

Posital introduceert zijn eigen

lijn meetwielen als toebehoren

bij de IXARC roterende encoder-

familie. Zodra een meetwiel

wordt bevestigd aan de uit-

gaande as van een IXARC-

encoder is het resultaat een

nauwkeurig en betrouwbaar

meetinstrument voor lineaire

beweging en positionering. Met

de nieuwe lijn meetwielen biedt

Posital een handige oplossing

voor het meten van lineaire ver-

plaatsing, gebruik makend van

haar grote selectie aan rote-

rende encoders. De nieuwe

meetwielen zijn beschikbaar in

omtrekken van 200 en 500 mm.

Wanneer je het wiel aansluit op

een multiturn IXARC absoluut

encoder, haalt het systeem een

meetbereik tot wel 500 kilome-

ter. Ondersteunend aan deze

meetwieloplossing biedt Posital

ook een wijd gamma aan adap-

tieflenzen en montagebeugels.

De Posital meetwielen komen in

drie loopvlakuitvoeringen die,

afh ankelijk van het te meten

materiaal, een optimale tractie

garanderen: gekarteld alumi-

nium, glad polyurethaan en

genopt polyurethaan.

tsb-bescom, tel: 0316 - 250800,

www.tsb.bescom.nl

productproduct


ELEKTRISCHE ACTUATOREN ZONDER MOTOR

SMC biedt klanten de optie

om elektrische actuatoren

(LE-serie) aan te schaff en

zonder bijbehorende motor.

Dit zorgt voor meer keuze-

vrijheid en minder arbeids-

tijd. De actuator die klanten

bij SMC aanschaff en, is

geschikt voor diverse leve-

ranciers van AC servomoto-

ren, waaronder OMRON,

Siemens, Beckhoff Automa-

tion en Yaskawa. SMC zorgt

er vervolgens voor dat de

gewenste actuator is voor-

zien van de juiste flensaan-

sluiting voor één van de

veertien geselecteerde mer-

ken. Daarmee is het product

gebruiksklaar. De actuato-

ren met de motorvrije optie

zijn vijf modellen uit SMC’s

meest populaire LE-serie:

LEFS, LEFB, LEJS, LEY en

LEYG. Door ze klantgerichter

te maken, is de LE-serie nog

aantrekkelijker voor de

OEM-markt.

SMC Pneumatics bv,

tel: 020 - 531 88 88,

www.smcpneumatics.nl

NIEUWE TELESCOPISCHE GELEIDING

Rollon, producent en leverancier van lineaire assen en geleidingen voor de industrie, breidt zijn

assortiment SYS-systemen uit met een compacte en veelzijdige telescopische geleiding. Het sys-

teem, dat op basis van de Tecline-as is gebouwd, staat garant voor precieze lineaire geleiding in

kleine ruimtes. De nieuwe telescopische geleiding kan in tegengestelde richtingen uitschuiven

en is flexibel inzetbaar: horizontaal, verticaal of in een wandmontage. Wanneer vergrendeld kan

de geleiding zelfs tweemaal de oorspronkelijke lengte of langer reiken. Een systeem met een

lengte van 1.500 millimeter kan bijvoorbeeld nog eens 1.500 millimeter uitschuiven. Oorspron-

kelijk is het systeem gebouwd voor horizontale bewegingen, waarbij in serie opgestelde assen

vanuit een basiselement in beide richtingen uitgeschoven kunnen worden. Hierdoor hoeft

slechts één systeem gemonteerd te wor-

den om in beide richtingen uit te kunnen

schuiven en te belasten. De ruimtebespa-

ring die het systeem hiermee oplevert,

zorgt voor een effi ciëntere inrichting van

de werkvloer en kostenbesparing.

Rollon, tel: +49 (0)211 957 470,

www.rollon.nl

UNIVERSELE ZWENKEENHEID

Schunk introduceert universeel inzetbare SRU-

pluseenheden voor pneumatische zwenk- en draaibe-

wegingen. De zwenkkeenheden van de SRU-plusserie

maken het mogelijk dat bij veel toepassingen klei-

nere maten volstaan. Op deze manier verminderen zowel het gewicht als de inves-

teringskosten. Bovendien is er minder ruimte nodig. Er zijn drie dempingvarianten

beschikbaar: De harde gedempte versie SRU-plus H voor minimale storende con-

touren bij bijzonder hoge belastingen; de zachte gedempte versie SRU-plus W voor

korte cyclustijden met minimale inbouwruimte en de high-performance gedempte

versie SRU-plus S voor grote aantallen cycli per uur en bijzonder compacte syste-

men. In alle drie de versies van de SRU-plus 20, kan de ventielbox VCU25-SRU-VM

toegevoegd worden. De kantelhoek van 90° of 180° met eindpositie instelbaarheid

van +3°/-3° respectievelijk +3°/-90° biedt een hoge mate van flexibiliteit in het ont-

werp van montageprocessen.

Schunk, tel: 073-6441779, www.schunk.nl


GEBRUIKSVRIENDELIJKE BEDIENING

Yaskawa biedt nu een interessante

innovatie:

MotoLogix, de integratie van PLC en

robotbesturing. Hierdoor kunnen robots

eenvoudig rechtstreeks worden geïnte-

greerd in de PLC en zonder diepgaande

kennis van robots worden geprogram-

meerd. De volledige bediening door de

operator / eindgebruiker kan heel

gebruiksvriendelijk worden ingericht via

de HMI van de PLC-besturing, zodat ook

een operator geen specifi eke robotken-

nis meer nodig heeft . De voordelen van twee high-performance systemen worden hierbij gecombi-

neerd: het gemak van het direct programmeren van de robot via de ‘Programmable Logic Controller’

(PLC) en de hoge precisie van de DX200 robotbesturing. Een speciaal bedieningspaneel voor de robot

is niet meer nodig. Alle relevante gegevens voor bediening en diagnose kunnen worden opgevraagd en

verwerkt via het eigen bedieningspaneel van de machine.

Yaskawa Benelux bv, tel: 040 - 289 55 00,

www.yaskawa.eu.com

Ewald Lohmann, Wingerdstraat 63, 6641 BM BeuningenT +(31) (0) 24 675 18 93 – E [email protected] – W www.alinea-stokvisch.nl

• reportages• interviews• persberichten• nieuwsbrieven

• huis- en relatiemagazines• jubileumuitgaven• columns & blogs• jaarverslagen

Journalistieke en redactionele projecten

ALUMINIUM

Comhan Holland BVJoh. Enschedeweg 11

1422 DR UITHOORN

t +31 297 513636

f +31 297 513639

e [email protected]

i www.comhan.com

AUTOMATISERING

Komdex ERP Soft wareVennestraat 10A

2161 LE Lisse.

t 0252 68 29 18

e [email protected]

i www.komdex.nl

• Soft ware voor Metaalunieleden

Limis BVHengelosestraat 705, 7521 PA Enschede

Postbus 545, 7500 AM Enschede

t 053 - 483 65 36

i www.limis.nl

MKG ERP soft wareLintelerweg 15, 7556 PD Hengelo

t 074-2423654

f 074-2914934

e [email protected]

i www.mkg.nl

• ERP soft ware voor MKB metaalbedrijven

Ridder ERP soft wareLorentzstraat 36-38, 3846 AX Harderwijk

t 0341-412984, f 0341-412980

e [email protected]

i www.ridder.nl / i www.erp.nl

CAD/CAM

Bemet International B.V.Fokkerstraat 31, 3905 KV Veenendaal

Postbus 1040, 3900 BA Veenendaal

t 0318 – 495858

f 0318 – 551611

e [email protected]

i www.bemet.nl

TEC / CAD CollegeKerkenbos 1018 B

6546 BA Nijmegen

t 024-3565677

e [email protected],

i www.cadcollege.nl

DIENSTVERLENENDE GROOTHANDEL

Staalmarkt Nederland B.V.Postbus 2

5550 AA Valkenswaard

t o40 2088 400

e [email protected]

i staalmarkt.nl

• Uw partner in metalen en kunststoff en.

• Vestigingen in: Alkmaar, Almelo, Almere,

Beuningen, Breda, Culemborg, Den Bosch,

Doetinchem, Hapert en Nederweert.

DRAADBEWERKING

C&E Draad Bewerking BVJan van de Laarweg 30

2678 LH De Lier

t 0174-512419, F 0174-515893

e [email protected]

GEREEDSCHAPPEN, VERSPANEND

Technisch Bureau Den HeukerPostbus 17

7490 AA Delden

t 074-3765050, f 074-3764646

e [email protected]

i www.denheuker.nl

GIETEN

Brabantse Non Ferro Gieterij BVPostbus 92, 4870 AB Etten-Leur

t 076-5012950, f 076-5020975

e [email protected],

i www.bnfgieterij.nl

• Aluminium en brons: zanden coquille-

gieten

INDUSTRIEEL REINIGEN

Previ Service b.v.Bijlmermeerstraat 20a

2131 HG Hoofddorp

t 023-5621313

e offi [email protected]

i www.droogijsstralen.nl

• reiniging machines / parken

• reiniging zonder water

• verwijderen spouwmuurisolatie

MECHANISATIE EN AUTOMATISERING

AWL-Techniek B.V.Nobelstraat 37, 3846 CE Harderwijk

Postbus 245, 3840 AE Harderwijk

t 0341-411811

f 0341-411822

e [email protected]

i www.awl.nl

• Geautomatiseerde lasinstallaties voor

alle vormen van verbindingstechniek.

Automatisering met en zonder robots.

OPPERVLAKTEBEHANDELING

LOA Lak B.V.Siriusstraat 11

5015 BT Tilburg

t: 013-5427627

f: 013-5427607

e: [email protected]

i www.loa.nl

i www.loa-sp.nl

• Voor stralen, kataforese lakken,

poedercoaten en natlakken

• Wij verzorgen ook transport,

assemblage en warehousing

• Van enkele stuks tot grote series

PVD COATING

Dekracoat BVDe Maas 22G, 5684 PL Best

Postbus 365, 5680 AJ Best

t + 31 (0)88 0235320

e [email protected]

i www.dekracoat.nl

• PVD coating verbetert de levensduur

van uw gereedschappen;

• 24 uurservice;

• Ook plasmanitreren icm coaten.

Oerlikon Balzers Coating BeneluxNewtonstraat 15, 4004 KD Tiel

t +31 344 655 490 / f +31 344 655 287

e [email protected]

i www.oerlikon.com/balzers/be

• Marktleider in innovatieve PVD coatings

voor gereedschappen inclusief klanten-

advies.

• Eigen transportservice.

• Voor- en nabehandelingen mogelijk.

ROBOTS

Valk Welding B.V. Postbus 60

2950 AB Alblasserdam

T 31 (0)78 69 170 11

e [email protected]

I www.valkwelding.com

SLIJPEN

Van Geenen BV Metaalfi nishingIndustrieweg 13

7461 AA Rijssen

t 0548-543793

f 0548-519565

e [email protected]

i www.vangeenen.nl

• Slijpen en polijsten

• Reinigen en CLEANROOM verpakken

• Meer info zie website

TECHNISCHE KERAMIEK

Ceratec Technical Ceramics BVPoppenbouwing 35

4191 NZ GELDERMALSEN

t 0345 58 0101

e [email protected]

i www.ceratec.nl”

• Ontwikkeling, bewerking en samenstelling

van keramische componenten.

• Ceramic on the right spot!

kompas

agenda


Data en locaties van evenementen zijn aan

verandering onderhevig. Neem daarom eerst

contact op met de betreff ende organisatie. De

redactie van Metaal & Techniek neemt geen

verantwoording voor gemaakte (reis)kosten.

Koninklijke Metaalunie verzorgt diverse (branche)

bijeenkomsten en essentiële evenementen. De

meest actuele agenda vindt u op www.metaalunie.nl.

= door Koninklijke Metaalunie geïniti-

eerde activiteiten

VAKBEURZEN

1 - 2 JUNI 2016Vision & Robotics

LOCATIE: NH Conference Centre Koningshof, VeldhovenINFO: www.vision-robotics.nl

16 JUNI 2016Techconn

LOCATIE: Hazemeijercomplex, HengeloINFO: www.techconn.nl

21 - 24 JUNI 2016Automatica

LOCATIE: Munich Trade Fair Centre, München (DE)INFO: www.automatica-munich.com

22 - 24 JUNI 2016Industrial Technologies

LOCATIE: RAI, AmsterdamINFO: www.industrialtechnologies2016.eu

6 - 8 JUNI 2016TIV

LOCATIE: Evenementenhal, HardenbergINFO: www.evenementenhal.nl

CURSUSSEN/WORKSHOPS

1 JUNI 2016Vergadertechnieken

LOCATIE: Metaalunie, Einsteinbaan 1 in NieuwegeinTIJD: 9.00 uur tot 17.00 uurKOSTEN: € 375,- (excl. btw) per deelnemerINFO: www.metaalunieacademie.nl of

[email protected]

2 JUNI 2016Ondernemen, risico’s en algemene voorwaar-den


[email protected]

2 JUNI 2016Veilig en gezond werken in metaalbedrijven


[email protected]

3 EN 10 JUNI 2016Constructief onderhandelen (2-dagen)


[email protected]

6 JUNI 2016Samenwerken met de ondernemingsraad


[email protected]

6 JUNI 2016Managen van ziekteverzuim


[email protected]

9 JUNI 2016De overdracht van uw bedrijf


[email protected]

10 JUNI 2016Functioneringsgesprekken 2.0, het vervolg


[email protected]

13 JUNI 2016Werkgeversaansprakelijkheid


[email protected]

13 JUNI 2016Jaarstukken lezen ongeoefenden


[email protected]

14 JUNI 2016Social Media in de metaal voor beginners


[email protected]

1 JUNI 2016Leidinggeven in metaalbedrijven, leidinggeven aan generaties in Arnhem

LOCATIE: Van der Valk Hotel Arnhem, Amsterdamseweg 505, Arnhem

TIJD: 9.30 uur tot 17.00 uurKOSTEN: € 375,- (excl. btw) per deelnemerINFO: www.metaalunieacademie.nl of

[email protected]

BIJEENKOMSTEN

2 JUNI 2016Metaalunie Jong Management: bijeenkomst ‘Organisatie van de toekomst’

LOCATIE: Itter bv, IJslandweg 9, 7772 TG HardenbergTIJD: 14.00 uur - 19.00 uurKOSTEN: € 35,- (excl. btw) p.p.INFO: www.metaalunie.nl > Agenda

10 JUNI 2016Jaarvergadering, district Zeeland

LOCATIE: De Bever Verhuur, Dijkstelweg 12, OuddorpTIJD: 15.00 uur tot 22.00 uurINFO: www.metaalunie.nl > Agenda

17 JUNI 2016 Jaarvergadering, district West-Brabant LOCATIE: Boterhal, Grote Markt 19, BredaTIJD: 15.00 uur tot 22.00 uurKOSTEN: € 45,- (excl. btw) p.p.INFO: www.metaalunie.nl > Agenda

20 JUNI 2016Congres 5xbeter ‘Durf te Dromen’

LOCATIE: Eft eling, KaatsheuvelTIJD: 9.00 uur tot 16.00 uurKOSTEN: € 35,- (excl. btw) p.p.INFO: www.5xbeter.nl > Agenda

op de bres


Begin deze maand was er in de Tweede Kamer een debat waarin robotisering centraal stond. Minister Asscher kreeg het verwijt het onderwerp wel te heb-ben geagendeerd, maar er vervolgens niets aan gedaan te hebben.

Kiezen uit kansen

De voltallige Tweede Kamer vindt dat we ons niet bang moeten laten maken door de voortschrĳ dende robotisering, maar wel moeten zorgen dat de maatschappĳ en de werknemers goed worden klaarge-stoomd voor de veranderingen op de arbeidsmarkt. Er moet meer aan om-, her- en bĳ scholing wor-

den gedaan, is het advies. Voor Prinsjesdag moet er een plan lig-gen. Een soortgelĳ k bericht stond deze maand in het FD. Een consultant van PwC gaf zĳ n mening onder de krantenkop: ‘Nederlandse maak-industrie onderschat belang vierde industriële revolutie.’ Dit deed hĳ aan de hand van zĳ n ervaringen op de Hannover Messe. De kern van zĳ n betoog is dat Nederland denkt voorop te lopen, maar als je naar de ontwikkelin-gen en investeringen in andere landen kĳ kt, dan lĳ kt naar zĳ n mening Nederland de boot te mis-sen. Dit jaar stond de Hannover Messe inderdaad (weer) voor een belangrĳ k deel in het teken van Industrie 4.0. Dat kan ik bevesti-gen, want wĳ waren samen met vele leden op ons collectief en ook het Dagelĳ ks Bestuur was op de beurs. Het was indrukwekkend om te zien wat er allemaal kan en wat ons nog te wachten staat.

Wat bĳ mĳ opkomt, is echter genuanceerder dan het Tweede Kamerdebat en het FD-artikel uit-stralen. Lopend over de beurs, met de ondernemers uit ons bestuur, zagen wĳ vele kansen. Maar wĳ zagen ook ontwikkelingen waar-van je jezelf kunt afvragen of die direct nuttig en noodzakelĳ k zĳ n. Ik denk dat de digitalisering en technologische ontwikkelingen

sneller gaan dan we ons voorstel-len. Maar aan de andere kant lĳ kt het soms ook een doel op zich te worden en dat is volgens mĳ niet aan de orde. Het gaat om een con-currerende en effi ciënte maakin-dustrie, waarbĳ techniek en ICT ondersteunend zĳ n. Onderne-mers, en hun werknemers, zullen zich goed moeten vergewissen van alle ontwikkelingen en daar tĳ dig op anticiperen. Maar uitein-

delĳ k is het de keuze aan de ondernemer of hĳ er in meegaat of bewust een andere keuze maakt, met alle consequenties van dien. Als Metaalunie onder-steunen we ondernemers daar graag bĳ via Teqnow, maar de ondernemer maakt de keuze.•

Jos Kleiboer,

Directeur Beleid

Metaalunie

Het SPRINT™ analoge scansysteem

Voor meer informatie kijk op www.renishaw.nl/sprint

Het SPRINT systeem introduceert baanbrekende analoge scanmogelijkheden voor CNC bewerkingsmachines en is volledig

geïntegreerd in de CNC-besturing. Metingen worden snel, nauwkeurig en volledig in 3-D uitgevoerd. Het systeem biedt unieke

mogelijkheden voor een uiteenlopende range van industriële toepassingen.

Renishaw Benelux BV Nikkelstraat 3, 4823 AE, Breda, Nederland

T +31 76 543 11 00 F +31 76 543 11 09 E [email protected]

www.renishaw.nl

Revolutionair contact scansysteem voor on-machine procesbeheersing

Centrifugaal gegoten bronzen bussen en kraagbussen

WEST-FRIESLAND METAGISbrons & non ferro gieterij

TM

www.wfmbrons.nl

APPROVED

MANUFACTURER Vlakslijpen

• Hoonwerk • Rondslijpen • Gereedschapslijpen

HOONCENTRUM

LEXMOND V.O.F.

www.hooncentrum.nl

0347 - 342 168

CNC & CONVENTIONEEL

k • RondHOON

LEXMwww.h

034

Demag.nl/V-ligger

+ 31 70 40 20 100 www.demag.nl - [email protected]

van den BergTransporttechniek

+ 32 321 33 030www.demag.be - [email protected]

Metaal & Techniek mei 2016

Documents

Transcript of Metaal & Techniek mei 2016