Magazine voor ver voer over water

Bin

nenv

aart

– n

r. 32

– a

pril-

mei

200

7

www.binnenvaart.be

Impulsen voorschonere motoren

Politiek tweeluikInterviews met

ministers Peeters en Landuyt

Aan boord van de peilboot van nv De Scheepvaart

Op bezoek bij pionier Oleon

Vijftien jaar na de oprichting van onze vereni-ging beginnen de contouren zich af te teke-nen voor wat in de volgende jaren een nieuw elan moet geven aan de ontwikkeling van onze sector.

De ondernemingen ontdekken de voordelen van de binnenvaart. Het Naiadesplan van de EU belooft nieuwe impulsen. Federaal mi-nister van Mobiliteit, Renaat Landuyt, somt realisaties en plannen op in dit nummer (zie p. 6): fiscale steun voor vlootvernieuwing, een nieuw politiereglement, de ratificatie van het CMNI-verdrag, en een rist projecten voor ad-ministratieve vereenvoudiging. Het zijn alle-maal positieve stappen om de binnenvaart aan te passen aan de vereisten van vandaag.

De voorstellen van Vlaams minister Kris Pee-ters passen in diezelfde toekomstgerichte vi-sie (zie p. 4-7). Onze vereniging verwelkomt in het bijzonder zijn voorstel om een Rondetafel bijeen te roepen, waar alle actoren van de bin-nenvaart samen afspraken kunnen maken en voorstellen toetsen.

Betere afstemmingDe Rondetafel kan bijdragen tot een nieuw elan. Zoals de zeehavens gaan samenwerken in Flanders Port Area, zo moeten binnen-vaartondernemers vandaag ook breder kijken dan hun eigen schip. Zij zijn ingeschakeld in een ruimere logistieke ketting, en als zij hun graantje willen meepikken moeten zij uit hun hoek komen. Hetzelfde geldt voor de andere actoren: bevrachters, expediteurs, klanten, zeeterminals, douane, de grote rederijen. Elk van deze actoren organiseert zijn activiteiten op de meest efficiënte manier – en denkt dat daarom de hele logistieke ketting efficiënt werkt. Iedereen levert de beste prestatie in zijn eigen vakgebied, maar de schakels zijn niet of onvoldoende aan elkaar gehecht.

We hebben veel te overleggen. Van een vlot-tere afhandeling van douanedocumenten tus-sen zeerederijen en binnenvaart, tot betere afspraken over de vooraanmelding van con-tainers. Er is ook de kwestie van de noodzake-lijke consolidatie van trafieken, of de wensen die wij allen hebben voor vlottere afhandeling op de terminals. Goede afspraken over deze

en andere kwesties, zijn een essentiële voor-waarde om, zoals Kris Peeters zegt, ‘Vlaande-ren uit te bouwen tot logistiek centrum in het hart van Europa.’

Milieuvriendelijke troefHet tweede voorstel dat Peeters recent lan-ceerde betreft het versneld vervangen van scheepsmotoren door emissiearme motoren. Dit voorstel is niet alleen wenselijk en nood-zakelijk, maar ook goed doordacht. Het voorstel is noodzakelijk, omdat slechts weinig ondernemers uit eigen beweging nu al de grote stap zouden zetten om een motor uit- en in te bouwen, en te investeren in emissie-arme motoren. Deze laatste komen er, als ge-volg van Europese wetgeving, hoe dan ook aan. Maar om de aanzienlijke investering doenbaar te maken en op korte termijn te laten gebeu-ren, was een tegemoetkoming noodzakelijk. Dat de berekening van de subsidie (zie p. 7) gebeurt op basis van vaste bedragen, en dat er rekening wordt gehouden met de kosten voor stillig, in- en uitbouw, zijn pluspunten.

Het versneld overschakelen op emissiearme motoren is ook wenselijk, als onze sector zijn milieutroef en zijn groen image wil behou-den. Iedereen weet hoezeer het wegvervoer de afgelopen jaren met succes investeerde in zuiniger en properder motoren. Diezelfde technologie is ook aanwezig voor toepas-sing in scheepsmotoren. Het is alleen omdat de motor van een binnenschip zoveel langer meegaat dan die van een vrachtwagen, dat het omschakelen op emissiearme motoren in de binnenvaart nog niet gebeurde.

Een ondernemer die vooruitkijkt weet dat effi-ciëntie van zijn bedrijfsorganisatie, zuinig om-springen met energie, en duurzaam omgaan met het milieu in de toekomst meer en meer de normen zullen worden voor goed en maat-schappelijk verantwoord ondernemen. Nu is het moment aangebroken om ons daarop in te stellen.

Filip MARTENSVoorzitter Raad van Bestuur

Rondetafel voor nieuw elan

Verantwoordelijke uitgeverFilip Martensvzw Promotie Binnenvaart VlaanderenArmand Hertzstraat 23, 3500 Hasselt.T 011 23 06 06, F 011 23 06 09 pbv@binnenvaart.be, www.binnenvaart.beRedactie en realisatie: Jansen & Janssen Uitgeverij, www.jaja.be

De meningen die derden in dit magazine vertolken, vallen buiten de verantwoordelijkheid van pbv.

Filip Martens, voorzitter Raad van Bestuur

REDACTIONEEL

� Binnenvaart april-mei 2007

In dit nummer

16De peilbootvan nv De Scheepvaart

�

4 / BeleidsinterviewOp bezoek bij Vlaams minister van Openbare Werken Kris Peeters en zijn federale collega voor Mobiliteit Renaat Landuyt.

7 / Schone motorenHandleiding voor het nieuwe steunprogramma: voorwaarden, for-faits en een cijfervoorbeeld.

8 / KlantenportretOleon: de eerste actieve biobrandstoffenfabriek in Vlaanderen over de cruciale rol van binnenvaart in haar logistieke verhaal.

9 / Uitgeladen4000 containers met video- en muziekinstallaties van JVC.

11 / TrafiekcijfersTerugblik op de evolutie van de Vlaamse binnenvaart en shortsea shipping in 2006.

12 / Flanders Port Area Rudi De Meyer, voorzitter van de Vlaamse Havenvereniging over Flanders Port Area en de samenwerking met de binnenvaart.

14 / Ondernemer aan boord Niet iedereen gaat voor groot: Eric Notterdaeme schakelde over

op een kleiner schip omwille van bemanningsregels.

16 / Een dag op pad Hoe de zelf ontworpen peilboot van nv De Scheepvaart de wa-terdiepte controleert en garandeert, en nu en dan een moordzaak oplost.

18 / KortKoepelwebsite voor Vlaamse Zeehavens • Pater Macharfonds in nood • Watersportkampen in één brochure gebundeld • Maritiem symposium SOS: Save or not save? • Nieuwe energiecentrale langs Albertkanaal • Leerlingen ontdekken het water door computersimulatie • Nieuw project test containerkraanschip • Open forum over havenbeveiliging • PBV zoekt binnenvaartfoto’s

20 / Langs de kadeJan Annemans ontvouwt de ambitieuze toekomstplannen van het Scheepvaartmuseum van Baasrode.

11 Trafiekcijfers

12VlaamseHavenvereniging

14 Van 110 naar 85 meter

Zowel op Vlaams als op federaal niveau viel er de voorbije weken goed nieuws te rapen voor de binnenvaart. Vlaams minister van Openbare Werken Kris Peeters (CD&V) beloofde steun voor emissiearme motoren. En ook federaal minister van Mobiliteit Renaat Landuyt (SP.A) heeft nieuwe maatregelen in petto. We vroegen hen allebei de nodige uitleg.

Begin maart hebt u een impulsprogramma voor schonere binnenvaartmotoren voorgesteld. Dreigde de binnenvaart een slechte leerling te worden voor de minister van Leefmilieu?Kris Peeters: Niet echt. De binnenvaart is vandaag nog altijd de meest milieuvriendelijke transportmodus. Het impulsprogramma is een voorbeeld van hoe mijn bevoegdheid voor Leefmilieu perfect met die voor Openbare Werken kan samengaan. Naast de ecolo-gische troeven kan de binnenvaart trou-wens ook op logistiek vlak nog aanzienlijke groeikansen uitspelen. Maar onze Vlaamse ondernemers moeten mee evolueren met de ontwikkelingen op Europees niveau. Aangezien er in Nederland en Duitsland gelijkaardige steunprogramma’s lopen, heb ik niet lang getwijfeld om een gelijkaardige regeling uit te werken. Bovendien was de Europese Deminimis-regeling aangepast, waardoor we dit steun-programma snel hebben kunnen opstarten.

Wat betekent de subsidieregeling voor binnenvaartondernemers die overwegen om een schone motor te installeren?HHet komt erop neer dat we per kilowatt motorvermogen subsidiëren. Ik kan hier niet alle technische details uit de doeken doen (zie daarvoor p. 7, nvdr), maar voor deze investeringssubsidie houden we zowel reke-ning met de meerkost van het in- en uitbouwen, als met stilligkosten. In totaal heeft de Vlaamse Regering, op basis van de toegelaten tus-senkomst voor de KMO’s, voor de komende vijf jaar telkens 350.000 euro vrijgemaakt om de investeringen in CCR II-motoren te versnellen en zo het groene imago van de sector te versterken.

Binnenkort wil u ook een rondetafel met alle binnenvaartspelers organiseren. Welke doelstellingen hebt u daarmee voor ogen?Zoals we dat voor de havens hebben gedaan met Flanders Port Area,

wil ik nu ook op 23 april alle binnenvaart-spelers dichter bij elkaar brengen. Ik ga niet opleggen welke projecten daaruit moeten voortkomen, de samenwerking moet vanuit het terrein zelf ontstaan. Concreet zal ik een dertigtal afgevaardigden van alle marktac-toren uitnodigen: van schippers tot havens, transportorganisatoren en rederijen. Het is

‘Binnenvaart is nog altijd de meest milieuvriendelijke transportmodus.’

Politieke impulsen voor de binnenvaart

‘De samenwerking moet vanuit het terrein zelf ontstaan.’

� Binnenvaart april-mei 2007

BELEID

Kris Peeters

‘Ecologische en logistieke troeven uitspelen’

de bedoeling dat zij zelf thema’s aanreiken, en dat we afspraken maken over hoe we de ef-ficiëntie van de sector kunnen opdrijven. Hoe kunnen bijvoorbeeld de pieken in de havens beter worden opgevangen? Hoe reageren we op de aflopende steun naar aanleiding van de werkzaamheden in Antwerpen? Wat kan er be-ter op vlak van wetgeving, administratie, oplei-dingen, personeel, ICT, enzovoort.

U hebt nu � van de 5 jaar van uw legislatuur achter de rug. Hoe staat het met de 8 missing links die u wilde wegwerken?Ik denk dat we erin geslaagd zijn om vrij goed op schema te blijven, doordat we een duide-lijk kader en de bijhorende budgetten hebben vastgelegd. Dat blijkt ook als je alle projecten overloopt: 1. Het Seine-Schelde-project is in juni 2006 als prioritair project goedgekeurd door de Vlaamse Regering. Voor een snelle start van de realisatie voor dit luik na de plan-merprocedure heb ik voor 2007 1 miljoen euro vrijgemaakt. 2. Aan de doortocht van de Leie in Kortrijk wordt volop gewerkt, in 2007 voor maar liefst 15,2 miljoen euro. 3. De tweede sluis van Evergem zou zoals bekend in 2008 operationeel zijn. 4. Op het Zeekanaal Brus-

sel-Schelde hebben we de voorbije jaren zoals vooropgesteld het ka-naalvak Wintam-Wille-broek geoptimaliseerd, in 2007 is daarvoor nog eens 8,75 miljoen be-groot. 5. Voor het Albert-

kanaal en 6. voor het kanaalvak van Wijne-gem ligt de timing vast. De herbouw van de Noorderlaanbrug, de spoorwegbruggen, de IJzerlaanbrug en de Theunisbrug zal voor 2011 worden uitgevoerd binnen het Master-

plan Antwerpen. De brug Deurne-Bal en de Hoogmolenbrug volgen voor 2015, de deadline voor de volledige aanpassing van het kanaal. 7. Voor de ontsluiting van de kusthavens laat ik tegen medio 2008 de haalbaarheid van het project Seine-Schelde-West onderzoeken. 8. En op de Bovenschelde worden op dit ogen-blik nieuwe stuwen gebouwd. Voor 2007 heb ik voor de verdere uitvoering van de werken in Asper 4,6 miljoen euro opzijgezet.

Wat is de laatste stand-van-zaken in het dossier Seine-Schelde-West?Er wordt een haalbaarheidsstudie uitgevoerd die drie pijlers onderzoekt: de technische mogelijkheden en vereisten, de budgettaire impact en het maatschappelijke draagvlak. Voor de opstart hiervan werd trouwens eerst overlegd met de lokale besturen om hun be-kommernissen in te schatten. Op basis van de resultaten van deze haalbaarheidsstudie wil ik medio 2008 een voorstel van beslissing voor-leggen aan de Vlaamse Regering.

Welke andere uitdagingen ziet u voor de toekomst van de binnenvaart? Ik zie nog enorm veel kansen en uitdagingen, maar eigenlijk wil ik die vooral van de sector horen tijdens onze rondetafel van 23 april. Toch kan ik hier zeker een paar zaken aanstippen, zo-als dat we onze Vlaamse bedrijven nog sterker zouden moeten sensibiliseren om binnenvaart te gebruiken. Ook moeten we zeker verder tim-meren aan het vermijden van lege containers, net zoals we de inspanningen voor het ontwik-kelen van innovatieve overslagtechnieken zeker moeten voortzetten. Verder denk ik aan betere inland-verbindingen van onze havens en ook de toekomst van onze kleine waterwegen blijft ze-ker een boeiende uitdaging. <

Politieke impulsen voor de binnenvaart

5

BELEID

‘We moeten de Vlaamse bedrijven nog sterker sen-sibiliseren.’

Ondertekening estuair contract sluit binnenvaartcolloquium af

Tijdens een colloquium over binnen-vaart in Vlaanderen heeft Vlaams mi-nister van Openbare Werken Kris Pee-ters (CD&V) het eerste contract voor de opstartsteun voor estuaire trafieken ondertekend. Op maandag 5 maart maakten 7 sprekers een stand van za-ken op van de huidige Vlaamse binnen-vaart: Filip Martens (PBV), Leo Clinckers (W&Z), Jaak Tielens (nv De Scheepvaart), Jan Cosyn (W&Z), Luc Calluy (W&Z), Carl Verhamme (Voka/W&Z) en Willy Robijns (W&Z). Als afsluiting van het program-ma kondigde minister Peeters aan dat hij een impulsprogramma voor emis-siearme motoren lanceert en dat het eerste contract voor estuaire schepen klaar lag voor ondertekening. ‘Voor de ontsluiting van de Vlaams kusthavens is het een enorme stap vooruit als we containers naar het hinterland kunnen afvoeren door met aangepaste binnen-schepen een stuk op zee te varen,’ be-klemtoonde de minister. ‘Daarom heb ik voor de komende � jaar 6,� miljoen euro vrijgemaakt voor dit project. Na de goedkeuring van Europa geven we vandaag het startsignaal om effectief de eerste schepen te bouwen. Dat bete-kent dat we de eerste nieuwe trafieken vanaf �008 mogen verwachten, waarna het de bedoeling is om tot 700.000 TEU per jaar te groeien.’

INTERVIEw

6 Binnenvaart april-mei 2007

In ons oktobernummer kondigde u aan dat er vanaf �007 fiscale steun voor vlootvernieuwing komt. Hoever staat het daarmee?Renaat Landuyt: Zoals beloofd wordt de meer-waarde die je als binnenvaartondernemer rea-liseert door je schip te vernieuwen, vanaf 2007 niet langer belast als je die opnieuw in een schip investeert. Om de maatregel in te voe-ren waren twee initiatieven nodig. Een eerste reeks van bepalingen voor het wetboek van inkomstenbelasting werd opgenomen in de jongste programmawet die deze maand in het Staatsblad verschijnt. Daarnaast werd er op de ministerraad een KB goedgekeurd over de ecologische normen voor de herinvesteringen. De aanmelding bij de Europese Commissie in het kader van het verlenen van staatsteun liep deze maand af, wat betekent dat het KB in mei in het Staatsblad kan verschijnen, en dat de wet tegen het aanslagjaar 2008 van kracht zal zijn.

De invoering van het nieuwe politiereglement voor de scheepvaart was een grote stap vooruit. Klopt het dat u ook nog voor het einde van uw legislatuur een wetsontwerp wilt lanceren over de organisatie van het vervoer uit 19�6?De invoering van het Al-gemeen Politiereglement voor de Scheepvaart op de Binnenwateren was inderdaad een enorme

sprong voorwaarts. Er zijn eindelijk verkeers-regels die aansluiten op de internationale re-glementering. De lichtvoering van de schepen werd geregeld, en de verkeerstekens kregen een officieel karakter. Een modernisering en in-grijpende wijziging van de wet van 5 mei 1936 op de binnenvaartbevrachting moet op een door-dachte, onderbouwde en weloverwogen ma-nier gebeuren, voor zover daartoe vanuit de sector een noodzaak bestaat. Dat vraagt dus tijd, waardoor we er-voor gekozen hebben om in een eerste fase voor het CMNI-verdrag te ratificeren. Dit dossier werd goedgekeurd op de ministerraad van 23 maart. Verder is de wet van 5 mei 1936, met uitzondering van 2 artikelen, van aanvullend recht, wat wil zeggen dat het de contractspartijen in de huidige geliberaliseerde markt vrij staat om ervan af te wijken.

Wat is er vandaag op het terrein al te merken van de administratieve vereenvoudiging?We hebben de voorbije jaren verschillende pro-jecten opgezet om de administratieve last voor de binnenvaartondernemer te verlichten. Een van de voorbeelden is de afschaffing van fisca-le zegels. Daarnaast hebben we een duidelijke tariefstructuur voor metingen geïntroduceerd, die ook voor de keuring zal gelden en die net als onze andere onze tarieven zeer democra-

tisch is. Een ander groot project is dat we voor alle scheepsgegevens een centrale databank aan het ontwikkelen zijn en de oprichting van het Enig Plan- en Informatiecentrum (EPIC). Dat is een one-stopschouwing waarbij cer-tificaten voortaan maar om de vijf of tien jaar meer moeten worden vernieuwd. Voorts zal de frequentie van examens worden verhoogd. En voortaan zorgt het Centraal Secretariaat Bekwaamheidsbewijzen Binnenvaart voor de uitreiking van vaarbewijzen, Rijn- en radar-patenten, getuigschriften passagiersvervoer, ADNR-attesten en verklaringen ‘matroos’.

Tijdens ons vorige gesprek zei u ook dat u voor het einde van uw legislatuur werk wil maken van een bevoegdheidsverdeling die beter op de binnenvaart is afgestemd. Zijn er op dat vlak al stappen gezet?In een aantal dossiers blijkt de samenwerking met de gewesten bijzonder vlot te verlopen. Ik denk bijvoorbeeld aan het afvalstoffenverdrag, waarvoor we op een constructieve manier heb-ben samengewerkt, en waarbij de uitdaging nu is om in dezelfde construc-tieve geest de opvolging van het reglementaire luik te verzekeren. Toch vind ik inderdaad dat we ons moeten durven afvragen of het wel nuttig is om een aantal economische aspecten op fede-raal niveau te blijven regelen. <

‘Er zijn eindelijk verkeersregels die aansluiten op de interna-tionale regle-mentering.’

‘De frequentie van examens zal worden verhoogd.’

‘De fiscale vrijstelling zal vanaf aanslag-jaar 2008 van kracht zijn.’

Renaat Landuyt

Nieuw reglement, fiscale vrijstelling en administratieve vereenvoudiging

Begin maart stelde Vlaams minister van Openbare Werken Kris Peeters (CD&V) het impulsprogramma emissiearme motoren voor. Wie in een emissiearme motor investeert, kan tot veertig procent subsidie ontvan-gen. Met dit programma realiseert de minister een eerste beleidsvoor-stel uit het Vlaamse Naiades-plan van Promotie Binnenvaart Vlaanderen, maar hoe zit de maatregel precies in elkaar?

Wie komt in aanmerking?Alle in het Vlaamse gewest gedomicilieerde eigenaren van schepen ge-schikt voor vrachtvervoer komen in aanmerking. U moet wel een gel-dig communautair certificaat of een Certificaat van Onderzoek (CVO) voor scheepvaart op de Rijn kunnen voorleggen.

Wat wordt gesubsidieerd?Voor de subsidie komen zowel de vervanging van een bestaande motor als investeringen in de motor van een nieuwbouwschip in aanmerking. De emissiearme motor moet wel voldoen aan de CCR II normen of aan fase IIIA, zoals bepaald in richtlijn 2004/26/EG. Alle motoren op een binnenchip die voldoen aan de emissie-eisen komen in aanmerking. Maximum 30 euro per kW wordt uitbetaald.

Subsidietabel:

Nieuwbouwschip

EURO/kW

Minder dan 500kW € 22,50 × …kW

Vanaf 500 kW en minder dan 750kW € 27,00 × …kW

Vanaf 750 kW € 23,40 × …kW Bestaand schip

EURO/kW VAST BEDRAG

Minder dan 500kW € 22,50 × …kW

Vanaf 500 kW en minder dan 750kW € 27,00 × …kW

Vanaf 750 kW € 23,40 × …kW

Extra uitbouw- en inbouwkosten € 20.000

Stilligkosten € 6,00 × …kW

Noot: Deze bedragen zijn gebaseerd op het programma dat in eerste in-stantie tot 30 juni 2007 loopt.

CijfervoorbeeldStel dat u een conventionele motor wil vervangen door een emissiearme motor van 880 kW. Dan ziet u hierboven dat de subsidiabele meerprijs voor deze categorie van motoren is vastgelegd op 23,40 euro per kW.

Meerprijsbijdrage motor: 880 kW × € 23,40 = € 20.592Meerprijs extra in-en uitbouwkosten: € 20.000Stilligkosten: 880 kW × € 6 = € 5.280Totale meerkost: € 45.872

De Vlaamse overheid betaalt 40% van de meerkost, wat neerkomt op een subsidie van 18.348,80 euro.

SubsidieplafondsDe totale subsidie per schip kan wel niet groter zijn dan volgende bedragen:

Nieuw schip Bestaand schip

500 kW € 4.500 € 13.700

750 kW € 8.100 € 17.900

1000 kW € 9.360 € 19.760

2000 kW € 18.720 € 31.520<

Meer weten over het indienen van aanvragen?Contacteer PBV Hasselt: Armand Hertzstraat ��, �500 Hasselt, tel. 011 �� 06 06, fax 011 �� 06 09. Of surf naar www.binnenvaart.be.

EMISSIEARME MOTOREN

Steun voor CCR II-motoren: wat en hoe?

7

30 % minder fijn stof en CO

Door de invoering van CCR II-motoren kan de binnenvaart een aanzienlijke verbetering realiseren op het vlak van broeikas-gassen en luchtkwaliteit. In vergelijking met bestaande diesel-scheepsmotoren beperken CCR II-motoren de uitstoot van CO en NOx met respectievelijk �0 en �5 procent. Bovendien neemt de uitstoot van PM, beter bekend als fijn stof, dankzij CCR II-motoren met gemiddeld een derde af.

© CARRON MARINE bvba

8 Binnenvaart april-mei 20078 Binnenvaart april-mei 2007

Een niéuwe gebruiker van de binnenvaart kun-nen we Oleon niet noemen. De grondstoffen voor de aanmaak van vetzuren, vetalcoholen, glyceri-ne en andere oleochemische producten worden namelijk al sinds jaar en dag hoofdzakelijk via binnenschepen aangevoerd. ‘Het gaat dan ook om grote hoeveelheden natte bulk,’ verklaart Aankoop- & Logistiek Directeur Jo De Roover. ‘Meer bepaald plantaardige oliën en dierlijke vetten. Tot voor kort was de site Ertvelde, aan het kanaal Gent-Terneuzen, goed voor een bin-nenvaartaanvoer van 200.000 ton per jaar. Met de ingebruikname van de biodieselinstallaties komen daar nu nog eens 100.000 ton aan grond-stoffen bij, voornamelijk koolzaadolie. De afvoer via binnenschepen, daarentegen, bleef tot voor kort beperkt tot hooguit 10.000 ton aan vetzuren. Het betreft hier dan ook een breed gamma van producten, die just in time en in relatief kleine hoeveelheden naar veel verschillende klanten

gaan, die vaak niet bereikbaar zijn via het water en evenmin over ruime stockeermogelijkheden beschikken. Daar is trucktransport jammer ge-noeg de enige werkbare optie. Maar voor de af-voer van de biodiesel die we sinds begin dit jaar produceren, is binnenvaart dan weer wél uiter-mate geschikt. Dit ene eindproduct zal op jaar-basis nog eens 100.000 ton trafiek over het water opleveren. Ons gewicht als binnenvaartklant wordt dus in één jaar tijd vrijwel verdubbeld.’

Cruciale logistiek. De beslissing om in Ertvel-de ook biodiesel te gaan produceren, is eigen-lijk een logisch gevolg van de voorgeschiedenis van de fabriek. In 1994, toen Oleon nog Oleofina heette, lag het mee aan de basis van de ontwik-keling van het oleochemische product kool-zaadmethylester. Het bedrijf heeft dus de nodige kennis in huis om mee op de kar te springen, nu de biodieselindustrie in deze tijden van klimaat-

verandering haar gro-te opmars is begon-nen. Bovendien past biodiesel perfect in het productaanbod en beschikt Oleon met de nabijgelegen ha-ven van Gent over de

‘Ons gewicht als binnenvaart-klant wordt dit jaar vrijwel verdubbeld.’

KLANTENPORTRET

Biodiesel Oleon goed voor 200.000 ton extra trafiek

‘Alleen binnenvaart kan ons helpen’ Het oleochemische bedrijf Oleon trekt meer dan ooit de kaart van de binnenvaart. Eind januari ging in de site in Ertvelde nabij Gent een gloednieuwe productie-eenheid voor biodiesel van start. Het transport van grondstoffen en eindproduct verloopt vrijwel uitslui-tend via de binnenvaart. Om al dat extra verkeer in goede banen te leiden, wordt binnenkort een tweede loskade gebouwd.

De leveringen van en naar de gloednieuwe productie-eenheid verlopen vrijwel uitsluitend via de binnenvaart.

‘Oleon is het eerste Belgische bedrijf dat een nieuwe productie-eenheid voor biodiesel heeft gebouwd.’

9

nodige logistieke infrastructuur om te kunnen uitgroeien tot een van de meest competitieve biodieselfabrikanten van Europa.

Jo De Roover: ‘In onze sector gaat een scherpe prijszetting hand in hand met een hoge pro-ductkwaliteit, grote leveringsbetrouwbaarheid en efficiënte logistiek. Om competitief te blijven, is het enorm belangrijk dat de transportkosten onder controle worden gehouden. Een centrale, watergebonden locatie en een goede bereik-

baarheid voor de bin-nenvaart zijn werke-lijk cruciaal. Wij zitten hier dan ook gebeiteld, op een boogscheut van Nederland, Duits-land en Frankrijk, en vlakbij de zeehavens, waar een groot deel

van de grondstoffen voor onze productie wordt overgeslagen op binnenschepen. We hebben overeenkomsten afgesloten met een aantal binnenvaartrederijen: zij zorgen ervoor dat de aanvoer altijd tijdig verloopt. En voor de biodie-sel begint nu ook de afvoer langs het water goed op gang te komen. Begin februari is het eerste schip al vertrokken, met een lading van 2500 ton voor de Franse markt. En dat is nog maar het begin. Door de ingebruikname van de biodiese-leenheid wordt de bestaande loskade stilaan te klein. Daarom zijn we volop de nodige stappen aan het zetten om een tweede steiger te bouwen. Als alles goed gaat, zal die nog voor het einde van het jaar operationeel zijn.’

Product in de lift. Maar wat is biodiesel eigen-lijk? Jo De Roover: ‘Een biobrandstof die ont-staat door methanol chemisch te doen reageren met een natuurlijke plantaardige olie. Oleon is het eerste Belgische bedrijf dat daarvoor een nieuwe productie-eenheid heeft gebouwd. Via een Europese aanbesteding hebben wij – net als drie andere Belgische bedrijven - de toelating verkregen om in eerste instantie zes jaar lang een bepaald volume biodiesel voor de Belgi-sche markt te produceren. Ook voor de Franse markt hebben we quota binnengehaald voor de komende zes jaar. De installaties hebben een jaarlijkse capaciteit van 100.000 ton en die zal nu al ten volle benut worden. Een Europese richtlijn heeft als doelstelling om jaar na jaar een gro-tere hoeveelheid biodiesel toe te voegen aan de traditionele diesel uit aardolie. Voor 2007 moet een verhouding van 4,3 procent bereikt worden, maar momenteel is er geen enkele verplichting voor de petroleummaatschappijen om biodiesel bij te mengen. Tegen 2010 zouden onze voertui-gen al voor 5,75% op biodiesel moeten rijden. En dat percentage zal in de toekomst alleen maar verder stijgen. De redenen zijn evident: de aard-olieplas droogt stilaan op en dus wordt minerale brandstof steeds duurder. Bovendien kan bio-diesel Europa aardig helpen om gemakkelijker de Kyoto-norm inzake CO2-uitstoot te halen en zich tegelijk onafhankelijker op te stellen ten opzichte van de olieproducerende landen. We moeten er dus niet aan twijfelen dat dit product een grote toekomst tegemoet gaat.’ <

‘In onze sector is een centrale, watergebonden locatie werkelijk cruciaal.’

In deze rubriek zetten we telkens een van de vele producten in de kijker die via bin-nenvaart worden vervoerd. Dit keer viel ons oog op audio- en videoapparatuur van JVC.

Uitgeladen:

video’s en stereo’s van JVCKocht u de laatste jaren een video- of muziekinstallatie van JVC? Dan is het misschien leuk om weten dat ook uw toe-stel via de Vlaamse binnenvaart op zijn bestemming is geraakt. Sinds 2000 is het Europese distributiecentrum van de elektronicagigant namelijk in Boom ge-situeerd. ‘Per jaar voeren we 3500 à 4000 binnenvaartcontainers met afgewerkte audio- en videoapparatuur aan,’ zegt Christiaan Maertens, managing director van JVC Logistics Europe. ‘Het grootste deel van de toestellen komt vanuit Azië naar Rotterdam, vanwaar het via bin-nenvaart naar de containerterminal van Willebroek gaat.’ Voor de praktische af-handeling van de containers werkt JVC samen met TCT, dat het elektronicabe-drijf dagelijks laat weten welke container ingescheept is. ‘Voor ons is precies dat het grote voordeel van de binnenvaart,’ zegt Christiaan Maertens. ‘Van zodra een container op het schip staat, behandelen we de inhoud als voorraad. Want binnen-schepen varen dag en nacht. En ze hebben geen last van platte banden of files.’

UITGELADEN

wie is Oleon?•Oleonverwerktplantaardigeoliënendierlijke

vettentoteenbreedgammavanoleochemischeproducten.Zijwordengebruiktalsgrondstoffenvoorondermeerzepen,detergenten,wasverzach-ters,cosmeticaenkaarsen,maarookinmeerindustriëletoepassingen,zoalsdeproductievanrubber,papier,smeermiddelen,textielenplastiekadditieven.Dankzijhunnatuurlijkeoor-sprongzijnoleochemischeproductenperdefinitiehernieuwbaarenbioafbreekbaar.SindsbeginditjaarproduceertOleondusookbiodiesel.

•Oleonteltzo’n500medewerkers,verspreidoverproductievestigingeninErtvelde(bijGent),Oele-gem(bijAntwerpen),hetNoorseSandefjord,hetDuitseEmmerich,enoverdiverseverkoopsfilialeninEuropa,deVSenhetVerreOosten.

•Oleonbestaatsinds2000alsonafhankelijkegroep.VoorheenmaaktehetdeeluitvanPetrofina.

Biodiesel Oleon goed voor 200.000 ton extra trafiek

‘Alleen binnenvaart kan ons helpen’

Jo De Roover, Directeur Aankoop- & Logistiek

10 Binnenvaart april-mei 2007

JAARCIJFERS

Meer ladingen en lossingen, tonkilometers stabielUit de trafiekcijfers van de Vlaamse waterwegbe-heerders blijkt dat de Vlaamse binnenvaart net als vorig jaar om en bij de 4,55 miljard tonkilometer heeft gerealiseerd. Daarnaast stijgt het aantal ladingen en lossingen gestaag verder, net als het aantal vervoerde TEU.

Nieuwe recordcijfers voor SSS

In Vlaanderen werden nooit eerder zo veel goederen via short-sea shipping (SSS) vervoerd als in �006. De shortsea-trafiek in de Vlaamse havens overschreed vorig jaar voor het eerst de kaap van 1�0 miljoen ton. Inmiddels neemt de shortsea-tra-fiek al voor het vijfde jaar op rij toe. De groei versnelde zelfs tot 6 procent, wat een historisch record is.

Uit analyse van de cijfers blijkt dat in �006 meer dan de helft van alle haventrafiek uit shortsea-transport bestond. Bovendien groeide de shortsea-trafiek op alle grote waterwe-gen. Op de rivieren en kanalen steeg de shortsea-trafiek met 10,6 procent. Een flink deel daarvan werd gerealiseerd op het Zeekanaal, maar voor het eerst sinds lang steeg de flu-vio-maritieme trafiek ook op het Albertkanaal. De haven van Antwerpen blijft met 7�,1 miljoen ton de belangrijkste haven voor shortsea-trafieken.

Meer weten? Surf naar www.shortsea.be

4 549

983 73

5

4 568

436 06

8

4 687

790 04

6

4 403

775 06

0

4 218

356 47

5

4 055

725 11

4

4 055

356 47

5

3 496

814 43

7

3 129

437 64

1

3 255

865 58

9

2 000 000 000

2 500 000 000

3 000 000 000

3 500 000 000

4 000 000 000

4 500 000 000

5 000 000 000

200620052004200320022001200019991998199719961995

3 072

118 10

3

2 901

731 04

7

0

50 000

100 000

150 000

200 000

250 000

300 000

350 000

400 000

450 000

500 000

200620052004200320022001200199919981997

466 42

9

456 27

9

403 95

1

291 96

7

247 00

3

195 64

9

162 50

0

104 00

3

75 138

59 700

1995–2006: tonkilometer op de Vlaamse Waterwegen (DS + W&Z) 1997–2006: containerbinnenvaart Vlaamse Containerterminals in TEU

Groei containervaart. De Vlaamse binnenvaart realiseerde vorig jaar 4.549.983.735 tonkilometer, wat ongeveer 0,4 procent minder is dan in 2005 en 2,4 procent onder het record van 2004. De contai-nerbinnenvaart zet zijn groei wel door, maar doet dat onder meer door het inkrimpen van de leegvaart aan een iets lager tempo dan de voorgaande jaren. In 2006 vervoerden de containerterminals 10.150 TEU meer dan in 2005.

Naast het containervolume is in 2006 ook het aantal ladingen en los-singen opnieuw toegenomen. Dat betekent dat de binnenvaart het aangekondigde wegvallen van een volume transitverkeer voor de Waalse staalindustrie opvangt door zich structureel in de Vlaamse economie te verankeren. Alsmaar meer bedrijven ontdekken de bin-nenvaart als competitief voordeel waardoor ze hun logistieke kost be-ter beheersen.

Binnenvaart in de havens. Tot slot blijkt uit de jaarcijfers dat het bin-nenvaartvervoer in de havens minder snel groeit dan de maritieme trafieken. Dat komt voornamelijk doordat de deepsea-rederijen als-maar vaker voor één hub kiezen van waaruit ze de omliggende havens via shortsea shipping bedienen. Dat betekent dat het aantal containers dat voor het hinterland is bestemd – en dat dus via de binnenvaart kan worden afgevoerd – onvermijdelijk wat minder snel toeneemt dan de maritieme trafiek. <

Meer weten? Surf naar www.binnenvaart.be (doorklikken op ‘Feiten en cijfers’).

80 000 000

90 000 000

100 000 000

110 000 000

120 000 000

130 000 000

20062005200420032002200120001999

120 44

0 094

113 12

4 916

107 41

5 034

102 88

4 465

7

97 802

9577

96 834

161

98 594

368

88 521

676

1999–2006: shortsea-trafiek in ton--

Hoe belangrijk zijn de Vlaamse zeehavens vandaag voor de binnenvaart en voor onze economie?Rudi De Meyer: Het belang van de vier Vlaamse zeehavens voor onze economie kun je moeilijk onderschatten. Volgens onze recentste cijfers realiseerden de havens in 2004 een directe en indirecte toegevoegde waarde van 25 miljard euro, of 15 procent van het Vlaamse Bruto Regi-onaal Product. In 2005 creëerden de havens een directe werkgelegenheid van 105.000 voltijdse jobs, naast een indirecte jobcreatie van 133.000 banen. Het belang voor de binnenvaart spreekt vanzelf: vorig jaar vervoerde de Vlaamse bin-nenvaart 105 miljoen ton in de havens. En gelet op de toenemende drukte op de Belgische we-gen zal het aandeel van de binnenvaart zeker

niet afnemen.

Hoe zien jullie de invulling van één Flanders Port Area?Wij zijn een groot voorstan-der van sterkere samen-werking tussen de havens, die wordt opgebouwd rond

concrete projecten. We zijn geen voorstander van een centralistisch havenbeleid met één overkoepelende havenholding. Flanders Port Area gaat voor ons op de eerste plaats over een aantal terreinen waarop samenwerking duidelijk tot betere resultaten kan leiden. Be-tere interportuaire verbindingen staan bijvoor-beeld hoog op onze agenda. Maar ik denk ook aan de aanpak van milieu- en veiligheidsdos-siers, aan de vereenvoudiging van douanepro-cedures, aan het organiseren van opleidingen, aan het uitwerken van gemeenschappelijke IT-systemen, en zo kunnen we nog wel een tijdje doorgaan.

Wat zijn vandaag de belangrijkste uitdagingen voor de binnenvaart?Onze basisfilosofie is dat we voor alle ver-voersmodi een realistische verbetering na-streven. De binnenvaart beschikt, zelfs na de sterke groei van de voorbije jaren, over een aanzienlijke groeimarge mits een aantal in-frastructurele ingrepen zo snel mogelijk wordt uitgevoerd. Een belangrijk actiepunt van ons is de verbreding van het Albertkanaal en de verhoging van de bruggen tussen het Straats-

burgdok en Wijnegem. Daarnaast mag de re-novatie van de Royers- en Van Cauwelaertsluis in Antwerpen zeker geen vertraging oplopen. In Kallo is er dringend nood aan een tweede sluis. Ook voor de verdere ontwikkeling van de

activiteiten in de Kanaalzone Gent-Terneuzen dringt zich een bijkomende sluis op. En de overheid moet een inhaal-beweging doen op het vlak van onderhoud van de water-wegen. Voorts hopen we voor de binnenvaartontsluiting van Zeebrugge dat het project Seine-Schelde-West eindelijk een doorbraak betekent.

Moeten er ook zaken worden aangepakt die niets met infrastructuur te maken hebben?Als Havenvereniging houden we ons voorna-melijk bezig met het verfijnen van een aantal procedures, zoals ons project over de over-dracht van douanedocumenten op de contai-nerterminals. Ik ben er wel zeker van dat de binnenvaart een aantal trafieken beter moet kunnen bundelen, zodat je per laad- en los-

De Vlaamse Havenvereniging overkoepelt al acht jaar de bedrijven die in de Vlaamse zeehavens actief zijn. We vroegen aan directeur Rudi De Meyer wat hij verwacht van het pas opgestarte project Flanders Port Area en welke kansen en knelpunten hij ziet voor de binnenvaart morgen.

‘De binnen-vaart moet een aantal trafieken beter kunnen bundelen.’

INTERVIEw

‘Optimale hinter-landver-bindingen staan hoog op onze agenda.’

‘Samen de binnenvaart nog slagvaardiger maken’

1� Binnenvaart april-mei 2007

1�

operatie een groter volume behandelt. Vanuit dat oogpunt zie je private initiatieven ontstaan door stuwadoors voor de bundeling van haven-interne volumes. Maar de sector kan daar ook zelf een rol in spelen, bijvoorbeeld door beter samen te werken met alle inland terminals op een bepaalde as. Dergelijke initiatieven kun-nen de binnenvaart nog slagvaardiger maken. De Vereniging van Expediteurs van Antwerpen heeft niet toevallig beslist om verder te gaan met het Centraal Boekingsplatform. En tot slot vragen we de federale en de gewestelijke be-leidsmakers om hun binnenvaartbeleid beter op elkaar af te stemmen.

Hoe reageren jullie op de opmerking dat binnenvaart in de havens nog altijd

stiefmoederlijk wordt behandeld, met onder meer oplopende wachttijden tot gevolg?We streven vanzelf-sprekend naar zo kort mogelijke wachttijden. Maar eigenlijk valt het in Antwerpen nog best

mee, zeker in vergelijking met Rotterdam, dat nu ingevolge een structureel capaciteitstekort een moeilijke periode doormaakt. De invoering van het Barge Traffic System zal trouwens ook op het vlak van wachttijden tot een efficiëntie-

verbetering leiden. Als Ha-venvereniging ijveren we er wel voor om de sluisplan-ningen beter op elkaar af te stemmen en om voldoende ligplaatsen voor de binnen-vaart te creëren. Over de ISPS-regeling voor haven-beveiliging kunnen we vrij kort zijn: dat is een gedane

zaak. Er kan toegang verkregen worden door goede afspraken te maken. Een vlotte com-municatie tussen schipper en terminaloperator opent hierbij vele deuren.

Moeten bedrijven niet vaker het hele logistieke plaatje bekijken dat met de binnenvaart samengaat in plaats van op de zuivere transportkost te focussen?Dat lijkt me voor ieder bedrijf anders. Het klopt dat de binnenvaart zekere logistieke voordelen

kan opleveren. Maar persoonlijk denk ik dat de industriële havenbedrijven een hoger aandeel via binnenvaart realiseren omdat zij op de eer-ste plaats met grotere volumes werken. Mo-derne transportorganisatoren maken wel de-gelijk de switch om sommige goederen via het water te vervoeren. Het is alleen zo dat ieder bedrijf andere logistieke klemtonen legt. <

‘Voor het onderhoud van de waterwe-gen dringt zich een inhaalbe-weging op.’

‘Moderne transportor-ganisatoren maken de switch naar het water.’

Vlaamse Havenvereniging?

DeVlaamseHavenverenigingwerdin1989opgerichtenvertegenwoordigt(groteenkleine)bedrijvendieactiefzijnindeVlaamsezeehavensAntwerpen,Zeebrugge,GentenOostende.Devzwvertegenwoordigtallesectoren,vanexpediteursoverscheepsagententotterminaloperatoren,engeldtalseenplatformvoorkennisuitwisselingmethetoogophavenoverschrijdendeprojecten.Daarnaasttreedtdeverenigingopalsaanspreek-puntengesprekspartnervoordeoverheid.

Rudi De Meyer, directeur van de Vlaamse Havenvereniging

In mei vorig jaar achtte Eric Notterdaeme de tijd rijp voor een nieuwe episode in zijn varende leven: hij nam afscheid van de stille vennoot met wie hij vijf jaar lang de Taräbulus bezat en kocht samen met zijn vriendin Bianca de Barbuda in de plaats. ‘Het moment was gekomen om volledig op eigen benen te staan,’ vertelt hij. ‘Bovendien zagen we het niet langer zitten om met personeel te werken. De logische con-sequentie was dat we voor een kleiner schip kozen. Maar ik beschouw dat niet als een stap terug, integendeel: voor het eerst zijn we helemaal onze eigen baas.’

Duurzaam samenwerken. Eric probeerde op zijn vorig schip een pak matrozen uit, maar nooit kon hij met iemand een duurzame sa-menwerking uitbouwen: ‘Een Nederlands koppel heeft het twee jaar uitgehouden, dus dat viel nog mee. Daarna was het echt sukkelen: om de zoveel maanden mocht ik op zoek naar een nieuwe kracht. Het eerste wat mensen tegenwoordig vragen, is wanneer ze vakantie kunnen krijgen. Je moet weten dat wij met de Taräbulus vrijwel per-manent de Moezelvaart deden. Dat maakte het bijzonder moeilijk om vrije tijd in te plannen. Als er werk was, voeren we: zo simpel was dat. Als je in een schippersfamilie geboren bent, vind je dat de normaal-ste zaak van de wereld. Bianca komt uit zo’n gezin: voor we elkaar

kenden, voer ze met haar ouders op de Hainburg. Maar wie een varend bestaan niet van jongs af aan gewoon is, kan blijkbaar steeds moeilijker de stap zetten. Op de Barbuda doen Bianca en ik dus alles zonder hulp van derden, alleen af en toe een helpende hand van de familie. De voorbije winter heb ik mij nog wel eens afgevraagd of we

wel de juiste beslissing hadden genomen. Maar toen ik nog maar eens een collega-binnenvaarder hoorde klagen, was het snel gedaan met twijfelen!’

Eric en Bianca varen volledig vrij. Maar omdat ze een groot deel van hun opdrachten via het bevrachtingskantoor De Grave uit Antwer-pen krijgen, zit er toch enige structuur in hun activiteiten. ‘Meestal vervoeren we kunstmest van de fabrieken in Antwerpen of Sluiskil richting Bazel, Moezel of Main,’ zegt Eric. ‘Voor kleinere schepen als het onze is dat een ideale vracht. In de omgekeerde richting heb-ben we geregeld ijzer mee. In de praktijk varen we gewoon overal naartoe waar men ons kan gebruiken. We hebben geen kinderen en zijn dus aan niemand of niets gebonden. De Donau hebben we nog niet gedaan, maar in principe zie ik dat zeker zitten. Neen, we hebben helemaal onze draai gevonden op de Barbuda en hebben zoveel werk als we maar willen. Maar dat laatste geldt volgens mij voor zeker ne-gentig procent van wie momenteel in de binnenvaart actief is.’ <

ONDERNEMER AAN BOORD

‘Voor het eerst zijn we helemaal onze eigen baas.’

‘We varen gewoon waar men ons nodig heeft.’

Eric en Bianca kozen bewust voor een kleiner schip

‘Wat wij tweeën doen, doen we goed!’In tijden waarin velen steeds groter, sneller en nieuwer willen, ko-zen Eric Notterdaeme en Bianca Westerlinck voor de omgekeerde weg: ze ruilden de 110 meter lange Taräbulus in voor de veel klei-nere Barbuda. ‘Sindsdien kunnen we het perfect met ons tweetjes aan,’ lacht Eric.

Technische fiche ms Barbuda

Lengte:85mBreedte:9,5mDiepgang:3,18mMotor:Cummings,950pkLaadvermogen:1650ton

Advertentie

8.34 uur: De taken van de President. Het vierkoppige peilteam maakt zich op om met de wagen van het kantoor in Hasselt naar Wijnegem te rijden, waar hun peilboot Pre-sident Verschaeve ligt te wachten. In een goed gevuld minibusje maken we kennis met diensthoofd Gert Morlion, schipper Isi, matroos Armand en chauffeur Danny, die tijdens het peilen voor de ondersteuning aan wal zal zorgen. Terwijl we aanschuiven op de E313, vertelt Gert dat de President Ver-schaeve van oorsprong een verbouwd werk-ponton is en dat hij dus niet sneller dan 10 km per uur vaart. ‘Inderdaad, zowat de snel-heid van onze file,’ zegt hij gelaten. ‘Weet je dat we er vorige week twee dagen over deden om van Kanne naar Wijnegem te varen, waar we een noodruiming moeten controleren?’

De hoofdopdracht van het peilteam is het garanderen van de waterdiepte op alle wa-terwegen van nv De Scheepvaart. Daarbij speurt het team zowel naar ondieptes als naar overdieptes, omdat die de stabiliteit van de oevers kunnen ondermijnen. Volgens Gert wordt de agenda van het team bepaald door globale en lokale opdrachten. ‘Globaal is bij-voorbeeld een langdurig project waarbij we de bodem van het volledige Albertkanaal aan het opmeten zijn. Met lokaal bedoel ik som-mige plaatsen die om bijzondere aandacht

vragen. Een ver-lader die vraagt om de diepgang ter hoogte van zijn kaaimuur te controleren, een

schip dat ergens is vastgelopen, sporadisch doen we ook een opdracht voor de politie, en bij een schadevaring komen we altijd ter plaatse.’

10. 07 uur: 50 zoemende echoloden. Aan-gekomen in Wijnegem brengt het team alles in gereedheid om de eerste metingen uit te voeren. De motor van de President Verschaeve draait, de computers zijn opgestart. Gert drukt op de knop-pen en buiten maakt de twaalf meter lange meetbalk zoe-mende geluiden. Uit de technische uitleg van onze gastheer begrijpen we dat de bewuste balk in totaal 50 echoloden telt, die allemaal op exact 60 centimeter van elkaar zijn beves-tigd. De echoloden sturen een geluidssignaal naar de waterbodem en registreren hoelang het duurt vooraleer dat de bodem bereikt. Op

basis van die tijd berekent een computer wel-ke afstand het geluidssignaal heeft afgelegd, en dus hoe diep het water is.

De gegevens van al die echoloden komen in één centrale computer terecht, waar ver-keerde echo’s worden gefilterd, en waar de afstandsberekeningen met gps-gegevens worden samengebracht. Tegelijk zendt het team vanaf de wal een lasersignaal uit, als re-ferentiepunt om waterschommelingen te cor-rigeren. Gert: ‘Dat lijkt misschien erg complex, maar dankzij het systeem dat we de voorbije jaren hebben ontwikkeld, moeten wijzelf tij-dens het meten bijna enkel controleren of alle signalen wel bin-nenkomen. Al de rest berekent de computer voor ons. Dankzij een softwaresysteem dat we speciaal hebben ontwikkeld verschijnt al

Om op al haar kanalen voldoende diepgang te garanderen, maakt nv De Scheepvaart gebruik van een zelf ontworpen peilboot. Ge-fascineerd door de geheimen van de waterbodem vroegen we aan Gert Morlion, hoofd van de dienst Vaartuigen, of we een dag kon-den meevaren met zijn ploeg, die in februari nog een moordzaak oploste.

Schattenjacht op de waterbodem

‘Momenteel meten we de volledige bodem van het Albertkanaal op.’

‘Dankzij onze eigen software wordt al die informatie automatisch berekend.’

16 Binnenvaart april-mei 2007

EEN DAG OP PAD MET

‘Voor de stabiliteit van oevers controleren we ook op overdieptes.’

Schipper Isi en Gert Morlion in de kajuit van de President Verschaeve.

Schattenjacht op de waterbodem

die informatie zelfs automatisch in kaartvorm op ons scherm.’

12.24 uur: Moord en ontvoering. Net als Gert halen we onze boterhammen boven, waarna we hem vragen of zijn team eigenlijk vaak spannende vondsten doet. Gert knikt: ‘In februari hebben we nog een moordonderzoek opgelost. Na een peilsessie voor de politie we-zen we drie voertuigen aan op de bodem van het Albertkanaal. Een van die drie bleek de auto die de politie zocht, met het slachtoffer er nog in én met voldoende bewijsmateriaal om de dader te vatten. Dat zijn inderdaad span-nende momenten, maar eigenlijk vooral om te kijken wat ons systeem allemaal kan. Onze meetresultaten tonen wel waar een object ligt, maar we zien nooit wat het precies is.’

Tussen de hoofdopdrachten door werkt het peilbootteam ook af en toe mee aan een ‘sweeping’ op vraag van de politie. In samen-werking met een aantal gespecialiseerde

teams worden daarbij in een bepaald gebied alle voertuigen opgespoord en boven het wa-ter gehaald. Gert: ‘Dat gebeurt vrij regelmatig, en het levert soms spectaculaire resultaten

op. Weet je dat we ooit eens 84 voertuigen uit het water hebben gevist op een strook van zeven kilometer Albertkanaal? En misschien herinner je je ook nog de ont-voering van Anthony De

Clerck in de jaren negentig? Wel, ook de auto waarmee hij toen is ontvoerd, is dankzij onze diensten teruggevonden.’

15.33 uur: Experimenteren met AIS. Intus-sen zijn we opgeschut en heeft de President Verschaeve ook stroomopwaarts van het sluizencomplex de waterbodem opgemeten. Aangezien het team ’s anderendaags wil ver-dergaan met de algemene screening van het Albertkanaal, zet schipper Isi koers richting

Olen, vanwaar Danny ons naar Hasselt zal te-rugrijden. Onderweg vertelt Gert tot slot over de plannen om de AIS-transponder op zijn bu-reau ook aan het peilsysteem te linken. ‘Daar-door zouden wij bijvoorbeeld sneller kunnen zien welke schepen eraan komen, zodat we daar beter op kunnen inspelen om de overlast te beperken. Maar dat is nog niet direct voor morgen. Voorlopig experimenteren we nog om de mogelijkheden van AIS in Vlaanderen te verkennen.’<

EEN DAG OP PAD MET

‘Ooit hebben we 84 auto’s opgevist op een strook van 7 km.’

Op de voorgrond ziet u de echoloden die een geluidssignaal uitsturen om de waterdiepte te meten.

De software brengt de opgemeten waterdiepte automatisch in beeld.

KORT

18 Binnenvaart april-mei 2007

Nieuwe energiecentrale langs Albertkanaal

Het Duitse energiebedrijf E.ON wil in Berin-gen een nieuwe energiecentrale bouwen die op een combinatie van steenkool en biomassa draait. Het bedrijf heeft al een terrein van 20 hectare aangekocht langs het Albertkanaal en momenteel wordt er voor het dossier een openbaar onderzoek uitgevoerd. De capaci-teit van de centrale is berekend op 800 tot 1100 Megawatt, wat volgens E.ON betekent dat er op jaarbasis zowat 2,5 miljoen ton steenkool en biomassa via de binnenvaart zal worden aan-gevoerd. Als alles verloopt zoals gepland, zou de centrale vanaf 2014 operationeel zijn.

Pater Macharfonds in noodGezinnen die hun schip hebben zien zinken of uitbranden staan plots met lege handen aan wal én kijken ook nog eens aan tegen een lange periode zonder arbeidsinkomsten. Het Fonds voor Schippers in Nood biedt aan zulke ongeluksvogels een eerste financiële hulp, maar dreigt nu zelf in geldnood te ko-men na het afhaken van een aantal sponsors. Sympathisanten van het fonds lanceerden daarom een oproep om het fonds van pater Machar te spijzen. Bijdrages kunnen gestort worden op volgende rekening: 833-429 2305-22, Schippers in nood, Noorderlaan 499, 2030 Antwerpen.

Surftip: www.vlaamsezeehavens.be

Hebt u een vraagje over een van onze vier Vlaamse zeehavens? Surf dan zeker eens naar de nieuwe website www.vlaamsezeeha-vens.be. De gloednieuwe site biedt een handig overzicht van onder meer de economische impact van de havens, de regelgeving op de verschillende niveaus, en een actuele kijk op de afvoermogelijkheden naar het hinter-land. Drijvende kracht achter de website is Herbert Smitz, gepensioneerd medewerker van de vroegere Administratie Waterwegen en Zeewezen.

Op zoek naar een watersportkamp voor jongeren? Vanaf dit seizoen hoef je niet langer de individuele websites van de organiserende watersportclubs af te speuren. VVW Recrea en de Vlaamse Yachting Federatie hebben namelijk een overzichtsbrochure samengesteld met het aanbod van ruim dertig clubs uit heel Vlaanderen. In de brochure staan kampen met en zonder overnachting, voor sporten als zeilen, windsurfen, kajak, zeilwagenrijden en golfsurfen.

U kunt de brochure gratis opvragen via www.vvw.be of www.vyf.be.

Maritiem symposium ‘SOS: Save or not save?’ Op woensdag 18 april organiseert het Maritiem Instituut in Gent een sym-posium over de Monitoring Richtlijn 2002/59. Die richtlijn besteedt aan-dacht aan zogenaamde vluchthavens en aan de uitbouw van een Europees netwerk om informatie over schepen uit te wisselen tussen maritieme au-toriteiten, havens en havengebruikers. Een belangrijk item op het symposium wordt de vraag of die vluchthavens ook niet-verzekerde schepen moeten ontvangen, terwijl dat tot gevolg kan hebben dat ze bij pollutie eventuele kosten niet kunnen recupereren. Het symposium vindt plaats in Het Pand in Gent en wordt ingeleid door europar-lementslid Dirk Sterckx (VLD).

Correctie: in de bijlage van Binnenvaart 30 over het Scheepvaartreglement stond in het schema met definities zo-wel bij een groot schip als bij een klein schip (> 20 m), terwijl dat bij een klein schip uiteraard (‹20 m) moet zijn.

watersportkampen in één brochure gebundeld

19

Op woensdagnamiddag 30 mei organiseert de opleidingsorganisatie Portilog een open forum over havenbeveiliging. Tijdens het forum krijgen bezoekers van havenfaciliteiten de kans om terug te blikken op drie jaar ISPS-code en hun mening te ventileren over de huidige stand van zaken. Moderator John Kerkhof van Alfaport leidt de discussie in goede banen en legt een aantal stellingen voor aan afgevaardigden van DP World Antwerp, de scheepvaartpolitie, Securitas, Alfapass, het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen en G4S Security Services. Het forum vindt vanaf 13.30 uur plaats in het CEPA-gebouw in Antwerpen en kost 65 euro voor niet-leden.

Meer weten of inschrijven? www.binnenvaart.be

PBV zoekt digitale binnenvaartfoto’s

Wie heeft nog mooie digitale binnen-vaartfoto’s in zijn lade liggen? Voortglij-dende schepen, indrukwekkende ladin-gen of lossingen, noem maar op. Zolang het over binnenvaart gaat, kijkt PBV uit naar uw materiaal, dat misschien wel kan helpen om de binnenvaart nog beter te promoten. Stuur uw foto’s vandaag nog naar pbv@binnenvaart.be!

Nieuw project test containerkraanschipWaterwegbeheerder W&Z en het Vlaams Insti-tuut voor de Logistiek (VIL) voeren een haal-baarheidsstudie uit voor het gebruik van een containerkraanschip op de Vlaamse water-wegen. In Nederland is een gelijkaardig schip operationeel met een capaciteit van 2200 ton, maar het Vlaamse project focust op schepen

van 1350 ton omdat die meer dan de helft van de Vlaamse waterwegen kunnen bedienen. De studie wordt uitgevoerd door Buck Con-sultants International en moet het over vijf maanden mogelijk maken om over de imple-mentatie van het kraanconcept te beslissen.

Ontdek het water via gratis computeranimatie Areyouwaterproof? heeft een educatieve com-puteranimatie uitgewerkt waarmee jongeren inzicht krijgen in het watergebonden beroeps-leven. Een koelschip dat bananen vervoert van Costa Rica naar Antwerpen neemt hen mee op virtuele zeereis. Tijdens die trip krijgen ze een overzicht van de verschillende sectoren: de koopvaardij, de baggerwereld, de sleepvaart, shortsea en de binnenvaart. Via het logboek leren ze ook tal van scheepstypes kennen en ontdekken ze de taken en verantwoorde-lijkheden van een kapitein, eerste en tweede stuurman, hoofdscheepswerktuigkundige, matroos, rivierloods en binnenschipper. Ver-der bevat de cd-rom prachtige afbeeldingen en filmpjes, een uitgebreide woordenlijst en een ‘waterproef’ waarmee je aan de hand van meerkeuzevragen je maritieme kennis kunt testen.Meer weten of een gratis cd-rom bestellen?www.areyouwaterproof.be

Discussienamiddag over ISPS en havenbeveiliging

LANGS DE KADE

Op de binnenkoer van het museum wordt nog hevig getimmerd en geboord als Jan An-nemans, de kleinzoon van een Baasroodse meester-scheepmaker, ons verwelkomt. ‘We zijn nog volop in de weer omdat er vanaf dit voorjaar een extra deel van onze collectie toegankelijk is,’ legt Jan uit. ‘Het binnenplein van ons domein is voortaan een open museum en de werf van de Alyv, een oude spits die we

aan het restaureren zijn, moet voor de zo-mer opengaan voor het publiek. We had-den gehoopt om op dit ogenblik nog verder

te kunnen uitbreiden, maar de nieuwbouw die de provincie Oost-Vlaanderen voor ons aan het bouwen is, heeft een fikse vertraging opgelopen.’

Minutieus hobbywerk. Intussen ligt het gros van de museumcollectie nog als vanouds uit-gestald in de charmante meesterwoning van de historische werf Van Praet-Dansaert. Tik-kend met zijn witte stok troont onze gids ons mee door het museum, en wijst hij feilloos de kostbare miniatuurschepen, werktuigen, scheepsplannen en foto’s aan. Zijn fascina-tie voor het verleden werkt erg aanstekelijk, onder meer tijdens een bijzonder begees-terde uiteenzetting over de Bostroëneir, de Baasroodse petroleumlamp, die overal in West-Europa werd gebruikt omdat ze zelfs bij stormweer niet uitwaait, en die sinds jaar en dag hét uithangbord van het museum is.

Terwijl we voor een twee meter lange minia-tuurversie van een Baasroodse botter staan, vertelt onze gids dat het museum een flink deel van haar collectie aan haar eigen model-bouwschool dankt. ‘Iedere zaterdag schaven een aantal liefhebbers hier verder aan minu-tieuze kopieën van historische schepen. Dat levert stukken op die eigenlijk onbetaalbaar

zijn voor een muse-um: vaak wordt daar drie jaar lang aan gewerkt,’ zegt Jan. Maar speciaal voor het bekende 14de eeuwse Baasroodse palingschip blijkt het museum nog grotere plannen te koesteren. ‘Samen met Spoor Twee, een sociaal tewerk-stellingsproject uit Hamme, hebben we zonet een samenwerkingsproject ingediend om een volwaardige replica te bouwen die passagiers moet gaan vervoeren.’

Onaangeroerde geschiedenis. Onze gids leidt ons mee naar buiten en laat zien hoe de oude spits Alyv de cirkel heeft rondgemaakt. De Alyv is in 1938 op de werf van Van Praet ge-bouwd en ligt nu opnieuw in dezelfde dokken te wachten om, ook door de medewerkers van Spoor Twee, tot museumschip te worden ge-restaureerd. ‘Het opmerkelijke van dit schip is dat het nog volledig intact is en zelfs nog de originele motor heeft,’ zegt Jan. Waarna hij ons naar de laatste afdeling van het museum leidt: de scheepswerf Van Praet-Dansaert, waar een prachtig staaltje industriële ge-schiedenis onaangeroerd blijkt te staan. <

‘Aan een minia-tuur wordt vaak drie jaar lang gewerkt.’

‘We willen met een echte Baas-roodse botter passagiers gaan vervoeren.’

Het scheepvaartmuseum van Baasrode weet nautische lief-hebbers al jaren te bekoren. Vandaag is het in volle vernieu-wing om haar rijke collectie ook bij een breder publiek bekend te maken. Jan Annemans, de enthousiaste blinde gids van het museum, licht de Baasroodse toekomstplannen en pronk-stukken toe..

Van Bostroëneir tot Baasroodse botter

Bijschrift onder gidsfoto