Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

30
22/01/2014 New Year’s Lecture “Het doodlopende straatje van het islamitisch radicalisme bij Marokkanen in Brussel Bilal Benyaich (22 januari 2013)

Transcript of Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

Page 1: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

New Year’s Lecture

“Het doodlopende straatje van het

islamitisch radicalisme bij Marokkanen in

Brussel Bilal Benyaich (22 januari 2013)

Page 2: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

INHOUD

1. Concentratie en verpaupering

2. Dubbele dynamiek: secularisering vs islamisering

3. Het oprukkende salafisme

4. Luidsprekers van het salafisme

5. Wat nu? Tien aanbevelingen en suggesties

Islam en radicalisme p.2

Page 3: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

1. Concentratie en verpaupering

Page 4: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

1. Concentratie en verpaupering

In 1961 woonden er 461 Marokkanen in België. De

migratie kwam op gang vanaf de ondertekening van de

bilaterale overeenkomst tussen België en Marokko

inzake de tewerkstelling van Marokkaanse

arbeidskrachten op 17 februari 1963.

Op basis van de volkstelling van 2001 woonden er in

2006 bijna 126.000 personen van Marokkaanse afkomst

in Brussel (Deboosere & Willaert, 2006). Een recente

cijferoefening brengt het cijfer op ongeveer 190.000

(Hertogen, 2013). Dit is ongeveer de helft van het

aantal Marokkaanse Belgen.

Islam en radicalisme p.4

Page 5: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

Islam en Radicalisme p.5

1. Concentratie en verpaupering (2)

Bron: Eggerickx T., J.P. Hermia (DEMO/UCL)

Page 6: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

1. Concentratie en verpaupering (3)

Onderwijs:

– Sterke sociale en etnisch-culturele segregatie.

– Sterke sociale en etnisch-culturele stratificatie: meer

dan 80% van de leerlingen van het BSO en TSO heeft

ouders die geboren zijn in het buitenland.

Werkloosheid:

– Schommelt al jaren rond de 20 % in Brussel.

– Bedraagt meer dan 30 % onder jongeren.

– Rond 50 % in wijken van de arme sikkel.

Islam en radicalisme p.6

Page 7: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

1. Concentratie en verpaupering (4)

Islam en radicalisme p.7

Bron: BISA (wijkmonitoring, 2009) (laatst beschikbare gegevens

Wijk in de arme sikkel Jongerenwerkloosheid

Weststation 57 %

Historisch Molenbeek 54 %

Anneessens 50 %

Kuregem 50 %

Havenwijk 50 %

Oud Laken Oost 47 %

Noordwijk 49 %

Brabantwijk 50 %

Koekelberg 46 %

Marollen 47 %

Laag-Vorst 45 %

Page 8: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

2. Dubbele dynamiek: secularisering versus

islamisering

Page 9: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

2. Secularisering vs islamisering

Ongeveer 250.000 Brusselaars afkomstig uit land waar

de islam de dominante of staatsgodsdienst is.

Door een seculariseringsproces zijn er minder

moslims dan de vaak gehanteerde ‘99%-regel’ doet

vermoeden.

– In onderzoek van de KBS (2009) zegt in totaal 59% van de

respondenten zich (Marokkaanse) moslim te voelen.

– In een eigen beperkte vragenlijst zegt 53% van de

respondenten zich in de eerste plaats moslim te voelen.

– Exacte cijfers zijn er niet maar we schatten dat de helft tot

2/3 van Brusselaars met roots in een moslimland bewust

moslim zijn. Islam en radicalisme p.9

Page 10: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

2. Secularisering vs islamisering (2)

Islamisering van bewuste en latente moslims wel reeël

(een enorme toename van sluiers, baarden en een

uitdijende halalbusiness alsook het netwerk van

religieuze instanties).

Brussel telt:

– 77 gebedshuizen,

– 86 islamitisch-culturele organisaties,

– 11 islamitisch-educatieve instanties en

– 18 boekhandels en uitgeverijen. (Dasetto, 2010)

Islam en radicalisme p.10

Page 11: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

2. Secularisering vs islamisering (3)

De twee belangrijkste vectoren van de

islamiseringdynamiek:

– (1) islamiseringspolitiek vanuit een aantal

moslimlanden,

– en (2) massale werkloosheid tengevolge van de

economische crisis van de jaren ‘80.

De twee hebben elkaar versterkt.

Islam en radicalisme p.11

Page 12: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

2. Secularisering vs islamisering (4)

Dynamiek 1: Islamiseringspolitiek

– Herkomstlanden zoals Marokko en Turkije (Diyanet)

hebben een ‘islambeleid’, ja, maar Saudi-Arabië en

andere Golfstaten hebben echter een

islamseringsbeleid.

– Saudi-Arabië is de belangrijkste verspreider van het

salafisme. Bekeringsijver behoort tot het DNA van het

koninkrijk.

Islam en radicalisme p.12

Page 13: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

2. Secularisering vs islamisering (5)

– Saudische islamiseringsbeleid gebeurd door drie

instanties:

• Het Ministerie van Islamitische Zaken (moskeeën,

scholen etc. financieren)

• Het Koning Fahd Complex (Korandruk…)

• De Moslim Wereld Liga (studiebeurzen, moskeeën,

bekeringen…)

– Saudi-Arabië heeft greep over het invloedrijke Islamitisch

Cultureel Centrum (ICC) dat lange tijd – periode voor

Moslimexecutieve - de officiële gesprekspartner was

van de Belgische autoriteiten. Dit wil zeggen dat het ICC

o.m. imams en leerkrachten kon aanstellen. Het ICC is

sinds 1982 de zetel van de Moslim Wereld Liga in Europa.

Islam en radicalisme p.13

Page 14: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

2. Islamisering vs islamisering (6)

Daarnaast zijn er ook transnationele bewegingen

waaronder die hun bijdrage aan de islamisering hebben

geleverd:

• De Jamaat at-Tabligh (vrijwillige missionarissen)

• en de Moslimbroederschap (elite).

Islam en radicalisme p.14

Page 15: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

2. Secularisering vs islamisering (7)

Dynamiek 2: massale werkloosheid vanaf de jaren

tachtig

– Langdurige werkloosheid opende zeeën van tijd, wat

gepaard ging met onzekerheid, verveling, vervreemding,

incl. cultureel terugplooien op zichzelf als gevolg.

– Islamiseringsinitiatieven vulden het vacuüm op. De

goedbedoelde lessen Arabisch in de moskee waren

achteraf bekeken in de feiten verworden tot één

grootschalige islamitische indoctrinatiegolf.

Islam en radicalisme p.15

Page 16: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

3. Het oprukkende salafisme

Page 17: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

3. Het oprukkende salafisme

Salafisme is vandaag de ultieme emanatie van

radicalisme.

Radicalisme = streven naar een andere orde.

Extremisme = streven naar een andere orde zonder

compromisbereid te zijn.

Islamisten (vnl. salafisten, Moslimbroeders en

messianistische sji’ieten) streven naar een dominantie

van de islam in het private en publieke leven. Het

salafisme is radicaal omdat het gericht is op de

onderwerping van het individuele en maatschappelijke

leven aan de goddelijke wil. (Staat dus haaks op ideeën

zoals volkssoevereiniteit of individuele zelfbeschikking.)

Islam en radicalisme p.17

Page 18: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

3. Het oprukkende salafisme (2)

Enkele centrale elementen binnen het salafisme:

– Salaf = de vrome voorgangers, de profeet Mohammed en de

twee generaties die daarop volgden. Salafisten wensen te

leven naar het ideaalbeeld van de profeet.

– Tawhid = Uniciteit van God. Onderwerping aan God en aan

God alleen. De wet van God (sharia) toepassen.

– Bid’a = innovatie, zijnde elke interpretatie van de koran.

Innovatie wordt door salafisten als scheldwoord gebruikt.

– Jihad = heilige oorlog (ook gebruikt als ‘streven naar’) om

een ‘echte moslimstaat’ te stichten (of een vreemde bezetter

te verdrijven).

Islam en radicalisme p.18

Page 19: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

3. Het oprukkende salafisme (3)

Toch is de ene salafist de andere niet. Salafisten zijn

radicalen maar niet allemaal extremistisch

(compromisloos), laat staan gewelddadig.

Salafisme kent grosso modo vier verschijningsvormen

– Traditionele salafisme: mainstreamsalafisme dat soberheid,

orthodoxie en orthopraxie voorstaat. Weinig politiek,

islamisering van onderuit. De overgrote meerderheid van de

salafisten: radicaal, maar vaak niet extremistisch,

– Militant salafisme: politiek, activistisch, aanklampend

salafisme. Vaak zijn ze intimiderend. Islamisering van onder-

èn bovenuit. Een minderheid onder de salafisten. Ze zijn

radicaal èn extremistisch.

Islam en radicalisme p.19

Page 20: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

3. Het oprukkende salafisme (4)

(Vervolg)

– Jihadistisch salafisme: gewelddadig salafisme dat een

heilige oorlog beoogt om een ‘echte moslimstaat’ te stichten.

Radicaal, extremistisch en gewelddadig. Een minderheid

onder de militante salafisten.

– Staatssalafisme: officieel salafisme zoals uitgedragen door

Saudi-Arabië (‘Wahabisme’)

Het salafistisch continuüm is reeël: beweging tussen

traditioneel, militant en gewelddadig salafisme.

– Let wel: de laatste jaren slagen een aantal jihadistische

salafisten erin om onder de radar te blijven van veiligheids- en

inlichtingendiensten omdat ze niet gesocialiseerd zijn in het

klassieke salafistische milieu. Radicaliseren op erg korte tijd.

Islam en radicalisme p.20

Page 21: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

3. Het oprukkende salafisme (4)

Hoeveel salafisten zijn er? Geen officiële cijfers. Mijn

persoonlijke ruwe inschatting waarmee ik de grootte-

orde wil duiden:

– Enkele honderen potentiële jihadisten in België

(waarvan een belangrijk deel ‘geactiveerd’ door de

Syriëcrisis)

– Een tienvoud hiervan aan militante salafisten

– Weerom een tienvoud hiervan aan traditionele

salafisten.

Islam en radicalisme p.21

Page 22: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

4. Luidsprekers van het salafisme

Futura Bk 18 bold red

Page 23: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

4. Luidsprekers van het salafisme

Luidsprekers van het salafisme: schoteltelevisie,

internet, moskeeën, boekhandels, predikers en hun

vzw’s.

Schoteltelevisie (vanaf eind jaren negentig vooral

‘Iqra’, vandaag tientallen religieuze zenders met

non stop salafi-gepreek)

Internet:

– Heel wat islamitische websites gelieerd met Brussel

zijn van salafistische strekking: centreislamique.be,

fatawas.be, cenre-al-forqane.be, daralhadieth.be,

iqra.be, hadith.be.

Islam en radicalisme p.23

Page 24: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

4. Luidsprekers van het salafisme (2)

(vervolg)

– Advertentie- en forasites (islamic-events.be,

conference-islam.be...)

– Chatrooms (Paltalk…)

– Sociale media (Facebook, Twitter...)

– Videokanalen (YouTube, Dailymotion, Liveleak...)

Boekhandels

Verenigingen en hun predikers

Moskeeën: bijna de helft van de Marokkaanse

moskeeën kent salafistische tendenzen (wat niet

gelijk staat aan salafistisch zijn)

p.24

Page 25: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

4. Luidsprekers van het salafisme (3)

Marokkaanse moskeeën met salafistische tendenzen

(april 2013)

Islam en radicalisme p.25

Page 26: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

5. Aanbevelingen en suggesties

Page 27: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

5. Aanbevelingen en suggesties

Het is klokslag twaalf! (De tijd van een brochure hier een

een radicaliseringsambtenaar daar is voorbij)

Reguleer de buitenlandse financiering.

Meldingsplicht voor moskeeën en verplichte erkenning

(vervanging EMB door administratief comité).

Nood aan (facilitering) tegendiscours.

Grenzen vrijheid van meningsuiting bewaken

(haatspraak en oproepen tot geweld).

Interlevensbeschouwelijk vak in het onderwijs?

Overleg met Marokko.

p.27

Page 28: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

5. Aanbevelingen en suggesties (2)

Activeer de werkloze jeugd.

Verlaag de drempels van en naar de reguliere

(jeugd)hulpverlening.

Neem de toename van het risico op een aanslag

serieus.

Hou de ontwikkelingen van de Arabische Lente in het

oog.

Islam en radicalisme p.28

Page 29: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

Dank voor uw aandacht!

Vragen?

Islam en radicalisme

Page 30: Lezing Bilal Benyaich 22-01-2014 NL

22/01/2014

www.itinerainstitute.org