Lard Joordens

Antonius. Samen Beter.Herbestemming van de Antoniuskerk door en voor de volgende generatie

Lodewijk Boisotstraat 2-1+31645780636Lard Joordenswww.linkedin.com/pub/joordens-lard/5/13b/997

Architect @ Knevel Architecten

Architecture

Mijn roots liggen in Venlo-Blerick, waar ik van mijn geboorte tot mijn 18de jaar heb gewoond. In het katholieke zuiden is het bijna onvermijdelijk dat je al vroeg in aanraking komt met kerkelijke tradities. Een bezoek aan de kerk was en is voor mij altijd een beleving. Niet vanuit religieuze gronden, maar door de ruimtelijke ervaring: de stilte, de galm door de hoge ruimte, de beleving van licht, de geur van wierook. Kerken hebben iets mysterieus.

Er staat één kerk in Blerick die extra mijn nieuwsgierigheid wekt. Dat is de Antoniuskerk, ontworpen door mijn opa Baan Titulaer in samenwerking met Jozef Fanchamps. Deze kerk werd in 1960 gebouwd als vervanger van de bedevaartskerk die in de oorlog door de Duitsers is opgeblazen. Het gebouw is een typisch voorbeeld van een wederopbouwkerk. Een geometrische zaalkerk van beton, staal, baksteen en glas met een losse toren en een geschakelde dagkerk. De kerk was een toonbeeld voor het moderne christendom en vervulde een belangrijke ontmoetingsfunctie in de wijk. Door de sterke terugloop van gelovigen dreigt momenteel leegstand voor vele kerkgebouwen. Het vinden van een passende functie op een locatie die door katholieken als heilig wordt beschouwd, blijkt een uitdaging. Het voorzieningenniveau in dorpen en steden in Limburg is verzadigd waardoor sloop helaas nog te vaak als enige oplossing wordt gezien. Met name de grote wederopbouwkerken zijn kwetsbaar door gebrek aan monumenten-status en lange historie. Zo ook de Antoniuskerk. Deze problematiek vormt de aanleiding voor mijn afstudeeropgave, waarin ik het belangrijkste project van mijn opa nieuw leven inblaas.

Een nieuwe bestemming voor de kerk heb ik gevonden in de combinatie van ouderenwoningen en een nieuw onderkomen voor de bestaande slecht functionerende bibliotheek. Deze publiek-privaat gecombineerde functie beantwoordt enerzijds de grote vraag naar (zorg)woningen voor de snel groeiende groep ouderen in Limburg en anderzijds blijft de ontmoetingsfunctie van de kerk in de wijk behouden. Het verweven van een publieke functie met een woonfunctie heeft als doel om ontmoeting tussen ouderen onderling en met de buurt te stimuleren om zo de grootste ouderdomsziekten - verveling en eenzaamheid - tegen te gaan. Aan de andere kant maakt de gecombineerde functie het mogelijk om de bibliotheek de allure te geven die het verdient, als belangrijk maatschappelijk gebouw. Ontmoeting tussen beide functies wordt met een bijzondere routing door het gebouw gefaciliteerd maar niet gedwongen. Het gebrek aan monumentenstatus biedt de vrijheid om naast een transformatie van het interieur tevens de introverte gesloten kopgevels te openen naar de omgeving. Het gebouw is gelegen op een schakelpunt tussen de recreatieve Maascorridor en het dorpscentrum van Blerick. Met het openbreken van de huidige kopgevels en met de inrichting van het kerkplein wordt het gebouw ruimtelijk en functioneel weer verbonden met het centrum en krijgt Blerick weer een gezicht aan de Maas.

Uit analyse is gebleken dat een geometrisch patroon - een symbolische verwijzing naar de bijbel – de basis vormt voor het bestaande gebouw. Deze onzichtbare onderlegger, die als uitgangspunt gold voor de plattegrond en gevels van de kerk, heb ik opnieuw als ontwerpmiddel gebruikt en zichtbaar gemaakt middels de invulling van het gebouw. Door voort te borduren op deze onderliggende structuur in constructie en ruimte wordt een nieuwe laag van het bestaande gebouw blootgelegd. Het ontwerp sluit op deze manier naadloos aan op de bestaande kerk en smelten verschillende generaties samen tot een nieuw geheel. Samen beter.

Graduation date26 02 2013

Commission membersMarlies BotermanMarnix van der MeerOana Rades

Additional members for the examinationBart Bulter Peter Defesche

Lard JoordensAntonius. Samen beter.

Lard Joordens

Architecture

publiek

publiek

priveprive

publiekprivepriveprive

Gevels, nieuwe situatie Principe constructie

Wonen boven publiek gebouwPrincipe scheiding publiek/prive: beperkte interactie tussen functies

Wonen in publiek gebouwPublieke ruimte rondom woningen:hoge mate van interactie tussen functies

Woningen in relatie tot bibliotheekAnderhalve laag woningen toevoegen binnen de con-tour van het bestaande gebouw. Bibliotheek zowel boven als onder de woningen

Woningen in relatie tot gevelsWoonunits aan gevel met buitenruimte binnen gevel. Ontsluiting in as van gebouw. Collectieve ruimte als overgang tussen publiek / prive

Ruimtelijk concept

Bestaande Antoniuskerk met kerkplein gezien vanuit de Antoniuslaan

Lard Joordens

Nieuwe situatie

footprint Lambertuskerk1200-1899

Antoniusplein

winkelstraat

Maas

Aanl

egst

eige

r ple

zier

vaar

t

Anton

iusla

an

tuin

dokt

ersw

onin

g

recr

eatie

ve w

andel-

en fie

tsro

utes

foot

print o

ude A

nton

iuske

rk

1899

-194

4

1100

-120

0

Bestaande kerkzaal met gefacetteerd plafond Impressie leeszaal onder bestaand plafond

Architecture

Zorgambitie tijdens wederopbouwWonen en zorg gecombineerd, voor alle ouderen

Huidige ontwikkeling zorgScheiden van wonen en zorg, thuis blijven wonen in combinatie met thuiszorg en domotica

AmbitieGemeenschappelijk wonen, stimuleren van burgerschap waarbij professionele zorg wordt beperkt

Zorgconcept

Langsdoorsnede met ontsluitingspricipe van bewoners en bezoekers

Impressie bibliotheek, zijbeuk zuidzijde Zicht op gemeenschappelijke ruimte op 1e verdieping

bezoekersbewoners

Lard Joordens

Impressie woonkamer horizontaal geschakelde woning

Verticaal geschakelde woning Horizontaal geschakelde woning

Plattegronden

1e verdieping8 woonunits met gemeenschappelijke ruimte

2e verdieping4 woonunits met gemeenschappelijke ruimteLeeszaal

3e verdiepingLeescafe en ontmoetingsruimte

Architects, urban designers and landscape architects learn the profession at the Amsterdam Academy of Architecture through an intensive combination of work and study. They work in small, partly interdisciplinary groups and are supervised by a select group of practising fel low professionals. There is a wide range of options within the programme so that students can put together their own trajectory and specialisation. With the inclusion of the course in Urbanism in 1957 and Landscape Architecture in 1972, the academy is the only architecture school in the Netherlands to bring together the three spatial design disciplines.Some 350 guest tutors are involved in teaching every year. Each of them is a practising designer or a specific expert in his or her particular subject. The three heads of department also have design practices of their own in addition to their work for the Academy. This structure yields an enormous dynamism and energy and ensures that the courses remain closely linked to the current state of the discipline.The courses consist of projects, exercises and lectures. First-year and second-year students also engage in morphological studies. Students work on their own or in small groups. The design projects form the backbone of the cur riculum.

Master of Architecture / Urbanism / Landscape Architecture

Amsterdam Academy of Architecture

On the basis of a specific design assignment, students develop knowledge, insight and skills. The exercises are focused on training in those skills that are essential for recognising and solving design problems, such as analytical techniques, knowledge of the repertoire, the use of materials, text analysis, and writing. Many of the exercises are linked to the design projects. The morphological studies concentrate on the making of spatial objects, with the emphasis on creative process and implementation. Students experiment with materials and media forms and gain experience in converting an idea into a creation.During the periods between the terms there are workshops, study trips in the Netherlands and abroad, and other activities. This is also the preferred moment for international exchange projects. The academy regularly invites foreign students for the workshops and recruits well-known designers from the Netherlands and further afield as tutors.Graduates from the Academy of Architecture are entitled to the following titles: Master of Architecture (MArch), Master of Urbanism (MUrb), or Master of Landscape Architecture (MLA). The Master’s