LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

40
AMSTERDAM ZEEHAVENS Multiwheels 35 jaar specialist in bijzondere wegtransport Jaarcijfers 2012 Goed jaar voor Amsterdamse havenregio 2013/nr1 AMSTERDAM BEVERWIJK IJMUIDEN ZAANSTAD Maakindustrie Kloppend hart van het Noordzeekanaal Maakindustrie Kloppend hart van het Noordzeekanaal Maakindustrie Kloppend hart van het Noordzeekanaal

description

LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

Transcript of LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

Page 1: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

Inhoud

XX

XX

XX

Xxx

Xxx

Xxx

Xxx

Xxx

Adverteerdersindex:Xx Xxx

Xxx

Themanummer

XxxXxx

Colofon: BartStam(hoofdredacteur)LauraKeegstra(directeur)

Ontwerp en opmaak: FIZZreclame+communicatie,Meppel

Druk: TenBrink,Meppel

Foto voorpagina: Xxx

Xx Xx

Oktober2012 1www.amports.nl

AMSTERDAMZEEHAVENS

Multiwheels35 jaar specialist inbijzondere wegtransport

Jaarcijfers 2012Goed jaar voor Amsterdamse havenregio

2013/nr1

AMSTERDAMBEVERWIJK

IJMUIDENZAANSTAD

Maakindustrie

Kloppend hart van het Noordzeekanaal

Maakindustrie

Kloppend hart van het Noordzeekanaal

Maakindustrie

Kloppend hart van het Noordzeekanaal

Page 2: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie
Page 3: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

Maart2013 3www.amports.nl

Adverteerdersindex:40 AYOP8 BAMIndustrieService26 Bek&Verburg12 BlomBV30 C.V.V.19 EPMCEurope25 Forkliftcenter

38 FotografieEdSeeder12 HollandRepairandServices12 DeKoperenPloeg17 KVSA12 LibelleAmsterdamBV38 MEOB.V.26 Navingo

6 RabobankAmsterdam38 RestaurantIJmond39 MachinefabriekSaedtBV2 SGS36 SpecialisedTankerServices4 VCKLogistics6 WaterlandTerminalBV

Colofon: ZeehavensAmsterdamiseenuitgavevanAmports,DeRuijterkade7,1013AAAmsterdam.Tel:0206273706E-mail:[email protected]:@Amports

Directeur: LauraKeegstra

Redactie: BartStam(hoofdredacteur)SamiaDif(bureauredacteur)CeesVisser(eindredacteura.i.)

Advertenties:[email protected]

Ontwerp en opmaak: FIZZOndernemersinmarketingencommunicatie,Meppel

Druk: TenBrink,Meppel

Inhoud

10

37Portoffootball

Maakindustrie

Voetbal en de zeehavens aan het Noord-zeekanaal horen bij elkaar. Daarom is voet-balclub Telstar een opvallend initiatief gestart: Telstar Port of Football. De actie moet de banden tussen de IJmondse vereni-ging, die dit jaar haar 50-jarig be staan viert, en havenbedrijfsleven verder aanhalen.

De maakindustrie is de motor voor de havenregio Amsterdam-IJmuiden. Maar omdat een motor soms ook herrie maakt en vervuilt, kampt de industrie met een slecht imago. Dat moet anders, vinden Peter van de Meerakker (directeur van Zeehaven IJmuiden NV) en Dick Freling (senior econoom Kamer van Koophandel Amsterdam).

Themanummer

Maakindustrie

www.amports.nl

Foto voorpagina: LassersvanNironStaalwerkenaandesnijkopvooreencutterzuiger,ookwelsnijkopzuigergenoemd.Metdebeitelsopdekopzijnrotsgrondentesnijdenentevergruizen.Foto:NironStaal

05 Verzelfstandiging is goed voor u!

07 Korte berichten

09 Korte berichten

14 Sterk staaltje in IJmuiden

16 Saedt: al tachtig jaar onverslijtbaar

20 ICL Fertilizers: succes met kunstmest

22 Holland Repair and Services: van alle markten thuis

24 Niron Staal: de wind eronder

18 Bodemonderzoek voor de nieuwe zeesluis IJmuiden

27 Q-Barge is de testfase voorbij

28 Multiwheels: geen lading te complex

31 Groei voor de kleine binnenvaart

32 Jaarcijfers Amsterdamse havenregio: groeien tegen de verdrukking in

33 Havenberoepen

34 Juridische havenzaken

35 Hoge waardering 'Zeehavens Amsterdam'

Maart2013 3

Page 4: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

Port of Amsterdam +31 20 58 77 877 - [email protected] of Rotterdam +31 10 494 37 77 - [email protected] Airport Schiphol +31 20 65 49 100 - [email protected]

www.vcklogistics.nl

Zeehavens A'dam mei 2009:Opmaak 1 05-11-2009 16:27 Pagina 1

Page 5: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

ZEEHAVENS AMSTERDAM informatieblad over het Noordzeekanaalgebied, met de havens en het havenbedrijfslevenvanAmsterdam,Beverwijk, IJmuidenenZaanstad, iseenuitgavevanAmsterdamPortsAssociation.Verschijnt zeskeerper jaar.E-mail:[email protected].

Meer over Amsterdam Ports Associat ion en z i jn 300 leden: www.amports .nl

Verzelfstandigingisgoedvooru!

www.amports.nl

Enkele dagen na het verschijnen van dit nummer vindt er een historische gebeurte-nis plaats. Zo mogen we de verzelfstandiging van Haven Amsterdam wel noemen die per 1 april 2013 een nieuwe fase inluidt voor zo-wel Haven Amsterdam als de Amsterdamse havenregio.Als u deze column regelmatig leest, weet u dat ik - en met mij velen in het Noordzee-kanaalgebied- al jarenlang pleiten voor een havenbedrijf op afstand van de gemeente. Zo’n organisatie kan slagvaardiger opere-ren en zelfstandig investeringsbeslissingen nemen, hetgeen bittere noodzaak is door de soms razendsnelle ontwikkelingen in de internationale transport en logistiek. Niet voor niets zijn vrijwel alle Nederlandse en West-Europese zeehavens inmiddels al verzelfstandigd. Voor de goede orde: Ha-ven Amsterdam blijft een naamloze ven-

nootschap met uitsluitend overheden als aandeelhouder, waarbij de gemeente Amsterdam de eerste drie jaar enig parti-cipant is. Hierna kunnen andere publieke partijen toetreden, zoals de gemeenten langs het Noordzeekanaal of nationale overheden. Ik zie dat laatste als groot voor-deel in het streven naar meer regionale samenwerking.

INNOVATIEVEMAAKINDuSTRIEDeze editie van Zeehavens Amsterdam staat grotendeels in het teken van de maakindu-strie die goed vertegenwoordigd is in onze havenregio. Ik hoef allen maar Tata Steel in IJmuiden te noemen en u weet genoeg. Een ultramodern staalbedrijf dat jaarlijks zo’n zeven miljoen ton hoogwaardig staal produ-ceert. Het bedrijf investeert forse bedragen in innovatieve projecten als ULCOS (Ultra-

Low CO2 Steelmaking) en HIsarna. Projecten die zijn bedoeld om in de nabije toekomst op een slimme en energiezuinige manier staal te produceren. Hoewel harde cijfers ontbreken, is het bedrijf goed voor naar schatting 5.000 tot 10.000 arbeidsplaatsen in de regio en een toegevoegde waarde van 1,5 à 2 miljard euro.Maar er zijn meer interessante maak-industrieën in onze havenregio, zoals Air-borne Oil & Gas, Machinefabriek Saedt, Holland Repair, Niron Staal en ook Breman Machinery dat recent heeft besloten zich in IJmuiden te gaan vestigen. Stuk voor stuk innovatieve bedrijven die er samen met het havenbedrijf-nieuwe-stijl voor kunnen zor-gen dat de Amsterdamse havenregio de hui-dige economische crisis kan weerstaan.

Michiel A. Wijsmuller, voorzitter Amports

Inhoud

XX

XX

XX

Xxx

Xxx

Xxx

Xxx

Xxx

Adverteerdersindex:Xx Xxx

Xxx

Themanummer

XxxXxx

Colofon: BartStam(hoofdredacteur)LauraKeegstra(directeur)

Ontwerp en opmaak: FIZZreclame+communicatie,Meppel

Druk: TenBrink,Meppel

Foto voorpagina: Xxx

Xx Xx

Oktober2012 1www.amports.nl

AMSTERDAMZEEHAVENS

Multiwheels35 jaar specialist inbijzondere wegtransport

Jaarcijfers 2012Goed jaar voor Amsterdamse havenregio

2013/nr1

AMSTERDAMBEVERWIJK

IJMUIDENZAANSTAD

Maakindustrie

Kloppend hart van het Noordzeekanaal

Maakindustrie

Kloppend hart van het Noordzeekanaal

Maakindustrie

Kloppend hart van het Noordzeekanaal

Maart2013 5

Page 6: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

Waterland TerminalStevedore and Terminal operator

Westpoort 5079 - Elbaweg 10 - 1044 AD AmsterdamT +31 20 44 80 620 E [email protected] www.waterlandterminal.eu

In de grootste All Weather Terminal van Europais het overslaan van kwetsbare produkten alsstaal, hout, papier en zelfs treinstellen voorde Olympische winterspelen niet afhankelijkvan weersomstandigheden!

Kijk op onze vernieuwde website en vraag de brochureof een vrijblijvend bezoek aan!

Houden we hetdroog vandaag?

Zeehavens Amsterdam treinstellen:Opmaak 1 18-07-2012 13:40 Pagina 1

ZeehavensAmsterdam6 Maart2013

Een wereldspeler die zichzelf blijft. Dat is het idee.

Rabobank. Een bank met ideeën.

www.rabobank.nl/wholesale

Rabobank. De grootste exportfinancier van Nederland.

Als het gaat om de exportmarkt kun je de Rabobank

wel de ‘linking pin’ noemen. We kennen de markten.

We kennen de exportstromen. We kennen de wereld.

En we kennen de partijen die ertoe doen bij een

financieringsvraag. Een vraag die we overigens zelden

met ‘nee’ beantwoorden. Want met onze coöperatieve

achtergrond vinden we vaak een oplossing. We doen het

nu eenmaal op onze eigen manier. De manier waarop we

wereldspeler zijn geworden.

Page 7: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

LichtvoorverzelfstandigingopgroenHet Amsterdamse havenbedrijf staat met ingang van 1 april 2013 op eigen be-nen. Dat heeft het college van burgemeester en wethouders besloten, nu een bur-gerinitiatief tegen de verzelfstandiging van het havenbedrijf op te weinig steun kon rekenen. Voor een referendum over de voorgenomen verzelfstandiging wa-ren circa zevenduizend handtekeningen nodig; het werden er uiteindelijk 850.Havenwethouder Freek Ossel is tevreden over het ‘historische collegebesluit’: “We hebben samen met de gemeenteraad de afgelopen jaren zorgvuldig alle elementen nader onderzocht en uitgewerkt. Dit is goed voor de haven en de stad.” De eerste drie jaar bezit de gemeente Amsterdam alle aandelen, daarna kunnen ook andere overheden een aandeel nemen. Het verzelfstandigings-proces van Haven Amsterdam heeft circa drie jaar in beslag genomen.

HavenAmsterdamstartproefmetduurzamefolieHaven Amsterdam is medio februari in samenwerking met Damen Shipyards Gorinchem een proefproject gestart om ervaring op te doen met Thorn-D, een relatief nieuwe folie tegen aangroei op de scheepshuid. De scheepsbou-wer brengt momenteel deze folie aan op één van de patrouillevaartuigen van Haven Amsterdam. “In deze proef van één jaar heeft Haven Amsterdam twee patrouilleschepen ingebracht,” zegt Willem Spoelstra, Manager Toezicht, Milieu en Veiligheid van de Nautische Sector van Haven Amsterdam. “Eén met de nieuwe folie op de scheepshuid, één met een conventionele anti-fouling. Het mooie van deze test is dat de twee schepen in exact hetzelfde gebied varen. Dat is een ideale situatie om een pilot te doen.”De houdbaarheid van deze milieuvriendelijke film is volgens de fabrikant vijf jaar tegen gemiddeld een halfjaar voor een anti-fouling verf. Ontwikkelaar is het Nederlandse bedrijf Micanti dat de nieuw folie inmiddels heeft aangebracht op de Nederlandse sleepboot Willem B sr van MBW Towing. Volgens com-mercieel directeur Pieters zullen de komende maanden nog eens vijftien sleep-boten en crew vessels met de nieuwe folie worden uitgerust, waaronder een sleepboot van Port of Los Angeles.

Duurzaam(haven)bedrijfNederlandse bedrijven zijn steeds actiever bezig met duurzaamheid en maatschappelijk verant-woord ondernemen en Haven Amsterdam is daar-van een goed voorbeeld. Dat bleek op dinsdag 11 december tijdens een ronde-tafelbijeen-komst van Dura Vermeer Infra in Amsterdam, waarbij naast oud-premier prof. dr. Jan-Peter Balkenende (partner CSR Ernst & Young) ook di-verse topmanagers en politici aanwezig waren. De Amsterdamse havenregio was goed vertegen-woordigd met onder anderen Dertje Meijer en Koen Overtoom (Haven Amsterdam), wethou-der Freek Ossel, Erik Kleine (Vopak), Paul Brink (Ter Haak) en Rhandy Macnack (Cargill).Volgens Dertje Meijer staat Haven Amsterdam voor drie grote uitdagingen: meer recycling en biobrandstoffen en minder fossiele brandstoffen, verdubbeling van de ladingstromen met vooral spoor en binnenvaart als schone modaliteiten en meer investeringen in duurzaamheid en techno-logie.

IskessleeptvrachtschipReymar

Sleepboot Triton van Iskes Towage & Salvage heeft op zondag 3 februari het vrachtschip Reymar naar de haven van IJmuiden gesleept. Het negentig meter lange vrachtschip kreeg ter hoogte van Den Helder motorproblemen. Voor de haven kreeg de Trition assistentie van de Hercules, eveneens een sleepboot van Iskes. Beide sleepboten konden de Reymar uiteindelijk veilig laten afmeren aan de Trawlerkade.

Doekfilterinstallatieeind2013inbedrijf

De doekfilterinstallatie bij de sinterfabriek van Tata Steel in IJmuiden zal eind 2013 volledig in bedrijf worden genomen. Met een omvang van 4500 m² en een investering van ruim honderd miljoen euro is het een zeer groot en uiterst com-plex project. Volgens de experts van Tata Steel is het technisch mogelijk de installatie een jaar eerder op te leveren.

K O R T E B E R I C H T E N

MEER oVER AMSTERDAM PoRTS ASSocIATIoN EN ZIJN 300 lEDEN: WWW.AMPoRTS.Nl

Maart2013 7www.amports.nl

Luchtfoto van de Amsterdamse haven: Foto: Peter ElenbaasLuchtfoto van de Amsterdamse haven: Foto: Peter Elenbaas

Het aanbrengen van Thorn-D bij Damen. Foto: Damen ShipyardsHet aanbrengen van Thorn-D bij Damen. Foto: Damen Shipyards

Het transport van de Reymar naar IJmuiden. Foto: Marcel Coster

Page 8: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

Samen meer.BAM Industrie Service

www.bamindustrieservice.nl Tel. 088 400 80 83

Technische oplossingen voor industriële uitdagingen

Sinds vele jaren ondersteunen BAM-werk-maatschappijen industriële bedrijven bij het realiseren van hun projecten. Nieuwbouw-projecten, uitbreidingen, maar ook modi-fi caties van bestaande procesinstallaties, gebouwen en terreinen worden uitgevoerd door deskundige medewerkers.

Bedrijven uit de voedingsmiddelenindustrie, de chemie, de afvalverwerking, staalindus-trie en de olie- en gassector spreken over een succesvolle samenwerking. Onze dienstver-lening start met alle voorbereidende studies met aansluitend de turnkey realisatie en onderhoud van industriële installaties.

BAM Industrie Service is een gezamenlijk initiatief van BAM Techniek – Industrie, BAM Civiel, BAM Infratechniek, BAM Leidingen & Industrie, BAM Wegen, BAM Utiliteitsbouw en Tebodin Consultants & Engineers. Een initiatief bedoeld om in alle projectfasen aan uw verwachtingen te voldoen.

Voor meer informatie belt u 088 400 80 83.

12013095-1_Advertentie samen meer.indd 1 31-01-12 15:50

Page 9: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

ShipdockAmsterdaminhandenvanDamenShipyardsDamen Shipyards is de nieuwe eigenaar van Shipdock Amsterdam, de scheepsreparatiewerf (1877) in Amsterdam-Noord. Ook Shipdock Harlingen komt in handen van Damen Shipyards. Het concern, met hoofdkantoor in Gorinchem, bestaat uit ruim vijftig scheepswerven, reparatie- en ombouwwerven en aanverwante bedrijven.Volgens CEO René Berkvens van Damen Shipyards hebben de werven van Shipdock grote toegevoegde waarde. De vier dokken in Amsterdam-Noord variëren in lengte van 140 tot 250 meter en in breedte van 22,5 tot 39 meter. Shipdock behandelt hier diverse schepen zoals cruise-, marine-, bagger- en offshoreschepen. Volgens Damen zal Shipdock Amsterdam haar reparatie- en ombouwactiviteiten ongewijzigd voortzetten, terwijl de 130 medewerkers en de directie hun functie behouden.

OpeningtankstationgroengasDe Amsterdamse wethouder Maarten van Poelgeest heeft het eerste Nederlandse tankstation voor groengas geopend. OrangeGas staat aan de Distelweg in Amsterdam-Westpoort en maakt uitsluitend gebruik van duur-zame brandstoffen. Het nieuwe station past in de plannen om de Amster-damse haven verder te verduurzamen.Bron van het groengas is Waternet dat al jaren biogas uit de rioolzuive-ring aan het Afval Energie Bedrijf (AEB) levert. Groengas ontstaat door bio-massa te vergisten of te vergassen en heeft dezelfde kwaliteit als aardgas. Omdat er in het Amsterdamse havengebied meer bedrijven zijn die biogas produceren, is er een inventarisatieonderzoek gestart om in kaart te bren-gen hoeveel gas Westpoort op termijn kan produceren. Dit kan leiden tot de aanleg van een biogashub, een ‘energiefabriek’ met hoog rendement groen-gas dat het gehele havengebied en omgeving kan bedienen. Het tankstation is toegankelijk voor zowel particulieren als zakelijke rijders.

RecordaantaltankersinAmsterdamDe Amsterdamse haven heeft in 2012 een record-aantal tankers ontvangen. Dat heeft Amports- erelid Bertus Gouwswaard vastgesteld. Er kwamen vorig jaar maar liefst 2139 tankers naar de terminals in Amsterdam-Westpoort, goed voor een tonnage van 56 miljoen. De laatste tanker was de Gotland Aliya die afmeerde bij Oiltanking Amsterdam.

Blomvervoert‘Iamsterdam’Blom BV heeft rond de jaarwisseling een opmer-kelijk transport verzorgd. Het sleepdienst- en dekschuitenverhuurbedrijf bracht de manshoge letters ‘I amsterdam’ vanaf de eigen laad- en loswal aan de Coenhaven (Pier Afrika) naar het Scheepvaartmuseum, alwaar het logo een rol speelde tijdens de oudjaarsfeestelijkheden.Het beeldmerk staat normaal in de wijk IJburg maar werd voor de gelegenheid door twee vracht-wagens afgeleverd bij Blom. Vervolgens zorgden de dekschuit KR 20 en sleepboot ‘Nancy’ voor de ver-plaatsing. Op 2 januari legden de reuzenletters de omgekeerde weg af.

K O R T E B E R I C H T E N

MEER oVER AMSTERDAM PoRTS ASSocIATIoN EN ZIJN 300 lEDEN: WWW.AMPoRTS.Nl

De tanker Gotland Aliya bij Oiltanking Amsterdam. Foto: Ed Seeder

Dekschuit KR 20 vervoert het logo ‘I amsterdam’. Foto: Blom

Maart2013 9www.amports.nl

Luchtfoto van Shipdock in Amsterdam-Noord. Foto: Shipdock

De tanker Gotland Aliya bij Oiltanking Amsterdam. Foto: Ed Seeder

Dekschuit KR 20 vervoert het logo ‘I amsterdam’. Foto: Blom

Luchtfoto van Shipdock in Amsterdam-Noord. Foto: Shipdock

De tanker Gotland Aliya bij Oiltanking Amsterdam. Foto: Ed Seeder

RecordCornelisVrolijkCornelis Vrolijk in IJmuiden heeft in 2012 een re-cordaantal van bijna vierduizend containers met diepgevroren vis verscheept vanuit de speciale containerterminal aan de Loggerkade (Haringha-ven) naar Rotterdam. Deze containers (waarin voornamelijk haring, horsmakreel en makreel) gaan naar landen als China, Nigeria, Benin en Ivoorkust. De containerterminal behandelt con-tainers met diepgevroren vis die met barges naar Rotterdam worden vervoerd. Het aantal containers is de laatste jaren aanzienlijk gestegen van ruim 1700 in 2009, ruim 2400 in 2011 tot bijna 4000 vorig jaar. De stijging is mede het gevolg van een moderne faciliteiten aan de Loggerkade, zoals een nieuwe kademuur van 480 meter.

Het tankstation op de Distelweg. Foto: OrangeGasHet tankstation op de Distelweg. Foto: OrangeGas

Page 10: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

M a a K I N d u s T R I E

Cees Visser

Amerikanen noemen het home coming, de nieuwste tendens dat de maakindustrie hoogwaardige kennis opzoekt in plaats van lage lonen en daarom vanuit Azië en Oost-Europa terugkeert naar de VS en West-Europa. Dick Freling: “Omdat de arbeidsproductiviteit en kennisintensiteit hier zo sterk stijgen, kunnen bedrijven beter weer in Nederland zitten. Amster-dam moet op dit zogeheten re-industriali-satieproces inspelen; het alternatief name-lijk is dat de Metropoolregio Amsterdam (MRA; van Lelystad tot IJmuiden en van Zaanstad tot Ouderkerk aan de Amstel, red.) een gaandeweg smallere economi-sche basis overhoudt van handel, logistiek en commerciële diensten.”

NIEuWEBANENDe maakindustrie biedt weer kansen maar kampt nog wel met een slecht imago (‘Het is belegen, vies en er zit geen toekomst in’). Peter van de Meerakker herkent het probleem, en haast zich om te ver-wijzen naar composie-tenproducent Airborne Oil & Gas dat na een intensief locatieonderzoek in Nederlandse en Belgische havens, besloot een nieuwe fabriek te bouwen aan de IJmondhaven in IJmuiden. Dit leverde meteen 75 nieuwe

banen voor hoogopgeleiden op terwijl dat bij een toenemend succes kan oplo-pen tot 150. Van de Meerakker: “Airborne is even succesvol als innovatief en is goed voor hoogwaardige werkgelegenheid, hetgeen weer veel research en consul-tancy aantrekt. Het is een modern bedrijf dat kan helpen bij het verbeteren van het imago van de maakindustrie bij politiek en publiek.” Freling vult aan: “De maakindustrie is tegenwoordig óf modern, óf failliet.”

STERKSTEGROEISINDS2005De maakindustrie dus. Maar wat verstaan we daaronder? Van de Meerakker: “De industrie waarin het vervaardigen van goederen, de productie, centraal staat.”

Freling: “Maakindustrie is het fysiek maken van goederen, waarbij de grondstoffen of halffabricaten moeten worden aan- en/of afgevoerd.”Om het economische belang van de maakindustrie voor het Noordzeekanaalgebied te duiden, zijn indicatoren (cijfers) nodig. Qua overslag is Amsterdam na Rotterdam, Hamburg en Antwerpen de vierde haven van Europa met een markt-aandeel van acht procent in de range Le Havre-Hamburg. Uitgedrukt in tonnage laat Amsterdam van de hiergenoemde havens zelfs de sterkste groei zien sinds 2005.De overslagstijging in de Amsterdamse havenregio treedt vooral op bij de verwerking van olieproducten (omdat het blenden van benzine toegevoegde waarde oplevert, scharen we ook deze sector onder de maakindustrie, red.) In dit seg-

ment is Amsterdam zelfs de belangrijkste benzinehaven ter wereld. De haven-regio heeft deze positie verder versterkt met de nieuwe, grote olieterminal van Vopak (opslagcapaciteit 1,2 miljoen m3) aan de Afrikahaven. Ook steenkool heeft een groei in het overslagvolume laten zien.

MaakindustrieonmisbaarvoorNoordzeekanaalgebied

MadeintheportsofAmsterdam

e maakindustrie in de havenregio Amsterdam-IJmuiden genereert forse investeringen, kennis,

werkgelegenheid en inkomsten. Toch lijkt het belang door politici en het publiek niet altijd op waarde geschat. Twee experts, Peter van de Meerakker (directeur van Zeehaven IJmuiden NV) en Dick Freling (senior econoom Kamer van Koophandel Amsterdam), pleiten ervoor de verborgen motor van het Noordzeekanaalgebied te koesteren en te onderhouden.

D

ZeehavensAmsterdam10 Maart2013

‘Door de aanwezigheid van de maakindustrie gaat de

schoorsteen roken en wordt zuurstof aangetrokken. Die zuurstof trekt meer bedrijven aan en jaagt

meer bedrijvigheid in het omliggende gebied aan’

Tata Steel in IJmuiden, goed voor zo’n negenduizend arbeidsplaatsen. Foto: Tata Steel

Page 11: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

MaakindustrieonmisbaarvoorNoordzeekanaalgebied

MadeintheportsofAmsterdam

M a a K I N d u s T R I E

ZuuRSTOFNODIGEen tweede indicator is de toegevoegde waarde, het verschil tussen de marktwaarde van de productie en de daarvoor ingekochte grondstoffen. Ter aanvulling hierop onder-scheidt Van de Meerakker twee economische effecten: achterwaarts en voorwaarts.Eerstgenoemde is de binnenkomst van grondstoffen naar de maakbedrijven; er worden goederen en diensten ingekocht, hetgeen allerlei bedrijvigheid met zich meebrengt. Het voorwaartse effect daarentegen treedt op als (half)fabricaten de fabriek verlaten.Een voorbeeld van een voorwaarts effect ook is de komst van het Europese hoofd-kantoor van Starbucks Coffee in de Amsterdamse haven, nadat het bedrijf al een branderij voor koffiebonen van de koffiegigant in de Metropoolregio Amsterdam had geopend. Van de Meerakker legt uit: “Door de aanwezigheid van de maak-industrie gaat de schoorsteen roken en wordt zuurstof aangetrokken. Deze zuur-stof trekt meer bedrijven aan en jaagt meer bedrijvigheid aan in het omliggende gebied.” Freling vult aan: “Denk aan de bakker die dagelijks brood bij de fabriek aflevert voor de lunch, de bloemist die de planten in het gebouw verzorgt, een interieur- en een softwarebedrijf. Onderschat ook niet de inkoop van hoogge-specialiseerde diensten waarin allerlei contracten en financieringsarrangementen rondgaan – met alle werk vandien.”

TATASTEELCRuCIAALIn dit licht wijst Van de Meerakker op het belang van de aanwezigheid van Tata Steel in de Amsterdamse havenregio: “Tata Steel is de belangrijkste representant van de maakindustrie. Als dat bedrijf niest, dan is het hele bedrijfsleven verkouden.”Ook Freling benadrukt dat de maakindustrie een aanzienlijk onderdeel is van onze regionale economie. “Haal je de maakindustrie eruit, dan verlies je schaalvoordelen.”

www.amports.nl Maart 2013 11

Laswerkzaamheden aan de snijkop van een baggerschip bij Niron Staal in Amsterdam-Noord. Foto: Niron Staal/Shipdock

Lees verder op pagina 13

Page 12: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

ZeehavensAmsterdam12 Maart2013

Steel Repairs - Constructions Works - Pipe Works - Lay by berth 300m x 7m Engine Repairs - Electrical Repairs

Vlothavenweg 16 • 1013 BJ Amsterdam • Harbour 2311 • +31 (0)20-682 90 05 • www.hors.nl

Page 13: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

van Koophandel Amsterdam een en ander laten uitzoeken in het rapport van het onderzoeks- en adviesbureau Buck Consultants International (BCI): Maakindustrie: stuwende kern van de economie in de metropoolregio Amsterdam (2011).BCI gaf in dat rapport aan dat de maakindustrie ongeveer veertig procent van de export van de MRA voor haar rekening neemt. Overigens schat ING de export van de Nederlandse industrie op 180 miljard, grofweg tweederde van de Nederlandse export. Een interessant cijfer is ook dat twintig procent van de export uit de MRA op conto komt van het Noordzeekanaalgebied.

WAARDEKETENSHet eerdergenoemde BCI-rapport benadrukt dat het zaak is om te (gaan) denken in waardeketens voor de havenregio. Er zijn respectievelijk de basisindustrie (zoals Cargill, Tata Steel, Meneba), de zelfscheppende industrie (met bedrijven als Forbo, G-Star, Stork, Draka, Duyvis Wiener, Meijn), toeleveranciers (ASM, ADK, Hordijk,

De Voogt) en dienstverleners (NUON, DHL, Oxxio, Takenaka). BCI noemt als perspectiefvolle waardeketens basismetaal en metaalelektro, procesindustrie/klimaat- en regeltechniek, food, aerospace, fashion en fijnchemie.Deze strekking wordt bevestigd door een recent rapport van ING: My industry 2030; Nederland gaat het maken. Dit rapport adviseert om als Nederland te kiezen voor een sterke maakindustrie. Juist vanwege de link tussen ken-nisintensieve productie, consultant- en adviesdiensten, R&D-centra en fundamentele research op universiteiten.

Freling daarover: “De Metropoolregio Amsterdam moet natuurlijk niet de concur-rentie met de brainport Eindhoven gaan zoeken, maar je hoeft ook niet met de rug naar deze ontwikkelingen te gaan staan.”

www.zeehaven.nlwww.portofamsterdam.nl

www.kvk.nl

Van de Meerakker noemt als voorbeeld de betaalbare nautische dienstverleners in de regio: “Omdat er zoveel schepen gelost moe-ten worden, zijn er veel sleepboten, loodsen en vletterlieden. Zonder industrie komen er minder zeeschepen, waardoor de havenaan-loopkosten voor de andere schepen hoger worden. Dan betaal je per sleepje opeens zoveel meer. Hoe groter de schaal waarop je kunt opereren, des te efficiënter je personeel en materieel kunt inzetten tegen lagere kos-ten. De maakindustrie is een muur. Trek je er een steen uit, dan is de kans aanwezig dat de muur omvalt.”

DIRECTEENINDIRECTEWERKGELEGENHEIDEen opvallende ontwikkeling in de Amster-damse maakindustrie is een dalende werkgelegenheid die gepaard gaat met een explosieve stijging van de arbeidspro-ductiviteit. Freling: “De werkgelegenheid in de maakindustrie daalt maar de arbeids-productiviteit stijgt sneller. Wat wij tegen-woordig met één man doen, doet China nog met honderd mensen. De bestaande arbeidsplaatsen in ons gebied zijn kennis-intensief. Het aantal arbeidsplaatsen mag dan dalen, het opleidingsniveau van die plaatsen stijgt.”Van de Meerakker wil – om een beter beeld te krijgen – graag onderscheid maken tus-sen directe en indirecte werkgelegenheid. “Directe werkgelegenheid is het aantal werknemers in de havenindustrie. Dat zijn bijvoorbeeld de negenduizend mensen op het bedrijfsterrein van Tata Steel in IJmui-den. Maar indirect genereert de maakin-dustrie in de MRA nog veel meer arbeids-plaatsen. Met andere woorden: hoewel er geen sterke groei is van het aantal banen, is het werkgelegenheidsbelang aanzienlijk, ook in indirecte zin.”Freling meent dat in de werkgelegen-heidscijfers de crux van de discussie zit: de maakindustrie levert een groeiende productie met steeds minder werkgele-genheid, dankzij de sterk toenemende arbeidsproductiviteit. Dit kan door perma-nente innovatie in de productieprocessen. De industrie is zeer kennis-intensief, en is ook een motor voor consultants, zowel uit het eigen con-cern (bijvoorbeeld Shell Research in Amsterdam-Noord en Tata Consultancy Services op de Zuidas) als uit zakelijke dienstverlening en universitaire kenniscentra.

EXPORTWAARDEDe exportwaarde is de waarde van goe-deren in euro’s die naar het buitenland gaan. Twee jaar geleden heeft de Kamer

‘De maakindustrie is als een muur. Trek je er een steen uit, dan is de

kans aanwezig dat de muur omdondert’

www.amports.nl Maart 2013 13

M a a K I N d u s T R I E

De maakindustrie in Nederland (NL)en de Metropoolregio Amsterdam (MRA)

Page 14: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

Jan van den Berg

Wie in het Noordzeekanaalgebied het grootste bedrijf zoekt, is snel klaar. Het is de industriële vestiging van Tata Steel aan de monding van het Noordzeekanaal. Van de 11.000 werknemers van Tata Steel Nederland werken er 9.000 in IJmuiden.

Hoewel harde cijfers ontbreken schatten deskundigen dat het staalbedrijf in IJmuiden nog eens goed is voor 5.000 à 10.000 regionale banen die rechtstreeks afhankelijk zijn van orders van het staalbedrijf. Met zo’n 750 hectare is Tata Steel het grootste aaneengesloten industriële complex van Nederland. De toegevoegde waarde bedraagt naar schatting zo’n 1,5 tot 2 miljard euro. “Als Tata Steel IJmui-den niest, dan is de regio verkouden,” luidt een veelgehoorde uitspraak.Tata Steel in IJmuiden zorgt natuurlijk ook voor een drukke logistiek. Jaarlijks leveren grote bulk carriers rond de 4,5 miljoen ton kolen en 9 miljoen ton ertsen af bij de drie kades. Deze grondstoffen gebruikt het bedrijf voor de jaarlijkse productie van ruim zeven miljoen ton staal van hoge kwaliteit. De bedoeling is de productie in 2015 op te voeren tot 7,7 miljoen ton.

KLANTENINVELESECTORENVan de jaarlijkse productie vervoert het staalbedrijf in IJmuiden ongeveer 2,5 miljoen ton naar klanten over zee. De binnenvaart zorgt voor de afvoer van 1,5 miljoen ton. De rest gaat per vrachtwagen en spoorwagon naar de afnemers. Deze klanten zitten in vele sectoren, waaronder de bouw en de automobiel- en verpakkingsindustrie. We vinden het staal uit IJmuiden ook terug in batterijen, buizen, industriële installaties, koelkasten en fornuizen.Zoals aangegeven wil Tata Steel de productie in IJmuiden de komende twee jaar met zo’n tien procent opvoeren. Om de concurrentie voor te blijven, is innovatie dan ook een onmisbaar aspect van de totale bedrijfsvoering. Tata Steel beschikt in Nederland, India en Groot-Brittannië over vijf centra voor onderzoek en ont-

InnovatieisspeerpuntvoorTataSteel

SterkstaaltjeinIJmuiden

ata Steel zet fors in op innovatie. Niet alleen ontwikkelt het bedrijf in IJmuiden

nieuwe staalsoorten en andere producten, ook het productieproces zelf wordt steeds verder verbeterd. Daarmee zorgt Tata Steel voor een flinke toegevoegde waarde, zowel in de regio als ver daarbuiten.

T

ZeehavensAmsterdam14 Maart2013

M a a K I N d u s T R I E

De HIsarna-proefinstallatie moet leiden tot twintig procent energiebesparing bij de ruwijzerproductie. Foto: Tata Steel

Page 15: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

wikkeling. Er werken zo’n negenhonderd mensen in de R&D-sector, bij Tata Steel in IJmuiden zijn ongeveer vierhonderd onderzoekers werkzaam.Het wekt dan ook geen verbazing dat Tata Steel enthousiast deel-neemt aan het zogeheten Topsectorenbeleid van de overheid. Dit project is in 2011 van start gegaan om negen sectoren van de Nederlandse economie een betere concurrentiepositie te geven op de wereldmarkt. Tata Steel is betrokken bij de topsector High Tech Systemen en Materialen. Het bedrijf werkt hierbij nauw samen met het Materials Innovation Institute (M2i) in Delft.

HOGESTERKTESTAALEen voorbeeld van materiaalonderzoek is DP800 Hyperform GI. Dit is een goed vervormbaar hogesterktestaal voor de auto-industrie. Een van de jongste loten aan deze stam is de bouw van een instal-latie voor onderzoek en ontwikkeling van dit ultrasterke staal die Tata Steel begin februari in gebruik heeft genomen. Het betreft een geavanceerde heet-persinstallatie van 2,3 miljoen euro. Autofabri-kanten en hun toeleveranciers gebruiken het heet persen van staal in toenemende mate om complexe carrosserieonderdelen te produ-ceren. Deze componenten moeten hoge krachten kunnen weerstaan.Bij heet persen worden stalen platen in ovens verhit tot boven de 900 graden Celsius. Vervolgens worden de platen in de gewenste vorm geperst in watergekoelde matrijzen. Door de stalen platen op deze manier te verhitten, zijn ze gemakkelijker te vormen. Door snelle afkoeling krijgt het staal extreem sterke eigenschappen.Tata Steel heeft de installatie samen met grote Europese autofabri-kanten gebouwd, aangezien deze fabrikanten inzicht hebben in de eisen voor toekomstige automodellen. Met de nieuwe installatie kan de staalgigant in de IJmond deze klanten ondersteunen bij het inte-greren van nieuwe, ultrahogesterkte stalen in automodellen voor de komende jaren. De nieuwe productielijn voor het heet persen van stalen plaat tot auto-onderdelen is wereldwijd de meest geavanceerde. “Dankzij deze installatie kunnen we nog nauwer samenwerken met de autofabrikanten,” zegt Henrik Adam, chief commercial officer van Tata Steel in Europa. “Bijvoorbeeld door hen te helpen deze staalsoor-ten in hun nieuwe modellen toe te passen.”

ENERGIEBESPARINGENSCHONEKOLENTata Steel houdt zich niet alleen bezig met nieuwe producten. Ook is het staalbedrijf voortdurend bezig met het verbeteren van de pro-ductieprocessen. Een belangrijk aspect is de vermindering van het energieverbruik. Tata Steel heeft een programma waarin het bedrijf vrijwel elk proces onder de loep neemt om te zien of zo’n energiebesparing mogelijk is.Daarnaast is er clean coal for green steel. Dit project houdt in dat het staalbedrijf methoden ontwikkelt om mineralen uit steenkool te verwijderen. Hierdoor kan Tata Steel meer kolensoorten gebruiken in zijn hoogovens, waardoor de indus-triegigant uit een breder pallet aanbieders kan kiezen. Dat betekent weer dat de kosten voor kolen kunnen dalen.Het meest tot de verbeelding sprekende innovatieproject betreft het hart van het bedrijf. In samenwerking met andere Europese staalproducenten, de mijnbouw-bedrijven Rio Tinto en LKAB en diverse onderzoeksinstan-ties, is Tata Steel betrokken bij ULCOS. “Dit is de afkorting voor Ultra-Low CO2 Steelmaking,” zegt Koen Meijer. Hij is projectleider voor de bijdrage van Tata Steel aan ULCOS. “De bedoeling is om het energieverbruik en de CO2-uit-stoot bij het maken van ruwijzer met twintig procent te verminderen. Dat zou de kosten en milieubelasting van de staalproductie enorm kunnen verlagen.”

RECHTSTREEKSINDEOVENIn het ULCOS-project ontwikkelen de deelnemende partijen diverse technolo-gieën, waarvan HIsarna er een is. Op het terrein van Tata Steel in IJmuiden staat een installatie voor grootschalige proeven.Om in een hoogoven ruwijzer te maken, moeten ijzererts en kolen worden voor-bewerkt tot sinter (brokken ijzererts), pellets (bolletjes ijzererts) en kooks. Dat gebeurt in aparte sinter-, pellets- en kooksfabrieken. Het revolutionaire karak-

ter van de HIsarna-technologie is dat ijzererts en kolen zonder voorbewerking rechtstreeks in de nieuwe oven zijn in te brengen.In december 2012 is een tweede serie tests succesvol afgerond. Dit opent volgens Tata Steel de weg naar de bouw van een grotere installatie. Als het ontwikkelings-traject goed blijft verlopen, kan tussen 2025 en 2030 de bouw van een industriële

installatie begin-nen.Voor de duidelijk-heid zij opgemerkt dat HIsarna niet alleen is bestemd voor Tata Steel. Ook andere Euro-

pese staalproducenten kunnen gebruik-maken van deze technologie. De vooraan-staande rol van Tata Steel laat echter goed zien dat het gaat om een toonaangevend bedrijf dat ook in de toekomst voorop wil lopen in de staalproductie.

www.tatasteel.nl

‘De bedoeling is om het energie-verbruik en de CO2-uitstoot bij het maken van ruwijzer met twintig

procent te verminderen’

www.amports.nl Maart 2013 15

M a a K I N d u s T R I E

In IJmuiden produceert Tata Steel ruim zeven miljoen ton staal per jaar. Dit moet in 2015 zijn gestegen naar zo’n 7.7 miljoen ton. Foto: Tata Steel

In IJmuiden produceert Tata Steel ruim zeven miljoen ton staal per jaar. Dit moet in 2015 zijn gestegen naar zo’n 7.7 miljoen ton. Foto: Tata Steel

Page 16: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

Rob Schoemaker

Crisistijden zijn niet voor iedereen ongunstig. Dat bewijst de inmiddels tachtigjarige geschiedenis van de Amster-damse machinefabriek Saedt. Het bedrijf profileerde zich aanvankelijk als een spe-cialist in de reparatie van pompen, moto-ren en hulpwerktuigen voor schepen en havenindustriebedrijven. In de jaren

zeventig stokte de groei van de Amsterdamse haven en leken zich donkere wolken samen te pakken boven de machinefabriek. Maar met de neergang of het vertrek van veel lijndiensten en rederijen vonden veel scheepswerktuig-kundigen een baan aan de wal, en zij waren bekend met Saedt. Van lieverlee meldden zich heel andere klanten, zoals hotels, ziekenhuizen en nutsbedrijven. Tegelijkertijd tekende zich de voor Saedt gunstige tendens af dat veel bedrijven om financiële en logistieke redenen het onderhoud van pompen niet langer door de fabrikanten lieten doen maar onderbrachten bij reparatiebedrijven.

‘DROGE’EN‘NATTE’KLANTEN“Tachtig procent van onze klanten zit in de regio en inmiddels is de verhou-ding aan 'droge' en 'natte' klanten ongeveer fiftyfifty,” vertelt technisch direc-teur Ruud van de Klundert. Samen met zijn broer Rob van de Klundert en compagnon Rob de Looper vormt hij de directie.Ook de recente crisis lijkt Saedt niet te raken. Klanten stellen vervangings-investeringen uit en daar varen reparatiebedrijven wel bij. Dit geldt zeker voor Saedt dat vijftien jaar geleden dealer werd van ARC (Advanced Reinforced

MachinefabriekSaedt:specialistinkeramischecoatings

Altachtigjaaronverslijtbaar

achinefabriek Saedt is specialist in reparatie en onderhoud van

pompen, ventilatoren, doorvalsluizen en roerwerken. Met de innovatieve kerami-sche coating die Saedt kan aanbrengen op slijtgevoelige installatiecomponenten, heeft het Amsterdamse familiebedrijf een sterk ijzer in het vuur dat aan de basis staat van de recente uitbreiding aan de Westhavenweg.

M

ZeehavensAmsterdam16 Maart2013

M a a K I N d u s T R I E

Directieleden Ruud (links) en Rob van de Klundert bij de start van de bouw voor de nieuwe bedrijfshal begin 2011. Foto: Martin HendriksenDirectieleden Ruud (links) en Rob van de Klundert bij de start van de bouw voor de nieuwe bedrijfshal begin 2011. Foto: Martin Hendriksen

Page 17: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

Composites). Het keramisch coaten van slijtgevoelige draaiende onderdelen is een procédé dat in de jaren tachtig in zwang kwam, en dat de levensduur – ofwel standtijd – van deze onderdelen door het tegengaan van erosie en corrosie aanzienlijk verlengde. Door nieuwe installaties preventief te coaten gaan de onderhoudskosten op den duur omlaag.Arno de Looper is ARC-specialist bij Saedt: “De coating die wij bieden is zo succesvol dat wij onlangs onze bedrijfshal met zeshonderd vierkante meter hebben uitgebreid en hierin een straalruimte en een geconditioneerde applicatieruimte hebben ingericht. Het aanbrengen van de ARC-coating luistert nauw. Voor een duurzame hechting moet het te coaten oppervlak niet alleen door gritstraling opgeruwd zijn maar ook schoon. De applicatie van de coating moet vervolgens onder de juiste temperatuur en luchtvochtigheid plaatsvinden. Met diamant – gewone slijp-apparatuur is niet hard genoeg – wordt de coating uiteindelijk op de juiste maatvoering gebracht.”Ruud van de Klundert: “In de pomptechniek zit al decennia amper innovatie. Des te meer echter in de elektronica eromheen en in de toepassing van exo-tische materialen zoals titanium en de coatings. Het ontwikkelingstempo van nieuwe coatings voor specifieke toepassingen zoals agressieve chemicaliën en scherpe slurry, is in een stroomversnelling gekomen. We werken nu al met 26 verschillende coatings voor evenzoveel toepassingen.”

TIJDSDRuKNEEMTTOESaedt brengt de coatings veelal aan in de eigen bedrijfshal. De Looper: “Een tendens is wel dat we noodgedwongen meer en meer op locatie bij

klanten werken omdat er eenvoudig bij hen geen reserveapparatuur meer aanwezig is. De tijdsdruk neemt toe. Wel moet altijd aan de basisvoor-

waarden van oppervlakte-ruwheid en reinheid wor-den voldaan, want anders heeft coaten geen zin.”Ruud van de

Klundert: “We werken nu met ruim twintig mensen in de binnen- en buitendienst maar het is niet een-voudig om aan goede mensen te komen. Opleidingen sluiten niet aan op de praktijk. Zelf opleiden is het parool. Sinds kort fungeert Saedt als trainingscentrum voor het opleiden van ARC-applicateurs voor Europa en Noord-Afrika. We doen het dus ken-nelijk goed.”

www.saedt.nl

www.amports.nl Maart 2013 17

Servic

e c

om

es First

Servic

e c

om

es First

Servic

e c

om

es First

Servic

e c

om

es First

Servic

e c

om

es First

Servic

e c

om

es First

Servic

e c

om

es First

http://www.felisonterminal.nl/

Tel +31 (0)255 545 454

‘Vervangingsinvesteringen bij klanten worden

uitgesteld en daar varen reparatiebedrijven wel bij’

M a a K I N d u s T R I E

Advertentie

Page 18: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

eenlopende gewassen en planten. Negentig procent van de productie (onder andere de mengmeststoffen PK’s en NPK’s ) verlaat ons land weer naar vooral Duitsland, Frankrijk, Oost-Europa, Scandinavië en – incidenteel – Zuid-Amerika.Volgens Zanelli, die twintig jaar geleden bij het bedrijf begon als plant engineer om via de productie en logistiek in 2008 de overstap te maken naar het directieniveau, nemen die transportbewegingen eerder toe dan af. Deze tendens startte aan het begin jaren van de jaren tachtig, nadat ICL in 1982 het bedrijf overnam van de Unie van Kunstmest Fabrie-ken (UKF).

PRIMALOCATIEPratend over deze groeiperiode noemt hij de Amsterdamse haven een prima vestigingslo-catie. Zanelli: “De primaire reden voor ICL om hier te komen was omdat er een fosfaat-productiefabriek stond met werknemers met knowhow en een uitstekend arbeidsethos. Niet minder belangrijk waren de uitbrei-dingsmogelijkheden op het terrein, de lig-ging aan diep water, de goede achterlandver-bindingen en de nabijheid van Schiphol.”In de jaren daarop leidde verhoging van de efficiency tot een verdubbeling van de pro-ductiecapaciteit en meer personeel. Daar-naast stak het bedrijf energie en geld in het

ICLFertilizerszietvolopruimtevoorgroeiinAmsterdamsehaven

Succesmetkunstmest

stablished in 1907. Als één bedrijf een rol speelt in de rijke geschiedenis van de Amsterdamse haven, dan is dat wel kunstmestproducent Icl

Fertilizers Europe - voorheen ASF, UKF Amsterdam en Amfert. Wat managing director Anthony Zanelli betreft, gaat dat voorlopig ook niet veranderen.

E

ZeehavensAmsterdam18 Maart2013Xxxx

Cees Visser

Vreemd eigenlijk. Een Amsterdamse havenonderneming die fosfaatertsen importeert om daar fosfaatmeststoffen van te maken, terwijl Nederland meer vee telt dan inwo-ners – en dus kampt met een overvloed, om niet te zeggen overschot aan dierlijke meststoffen, waarmee grotendeels aan de nationale fosfaatbehoefte wordt voldaan. Anthony Zanelli, managing director ICL Fertilizers Europe, glimlacht: “Wie de ont-staansgeschiedenis en ambitieuze doelstellingen van ons bedrijf kent, weet dat die situatie helemaal zo vreemd niet is.”

NEGENTIGSOORTENKuNSTMESTOm de activiteiten van de onderneming aan de Coen- en Mercuriushaven te verdui-delijken, pakt Zanelli een A4’tje waarop hij de Dode Zee en de Negev-woestijn in Israël tekent. Uit deze natuurlijke bronnen wint ICL respectievelijk kali (kaliumchloride) en fosfaaterts. Aldaar wordt uit fosfaaterts fosforzuur geproduceerd; door fosfaaterts en fosforzuur te laten reageren, ontstaat weer kunstmest.Dan trekt Zanelli een lijn vanuit Israël naar Amsterdam om aan te geven dat ICL fos-faaterts, fosforzuur en kunstmest, maar ook een deel van de kali vanuit zijn Israëlische moedermaatschappij importeert. De Amsterdamse locatie verwerkt de grondstoffen vervolgens tot maar liefst negentig soorten fosfaatkalikunstmesten, geschikt voor uit-

M a a K I N d u s T R I E

General manager Anthony Zanelli op het bedrijfsterrein van ICL Fertilizers in de Amsterdamse haven. Foto's: Reinder WeidijkGeneral manager Anthony Zanelli op het bedrijfsterrein van ICL Fertilizers in de Amsterdamse haven. Foto's: Reinder Weidijk

Page 19: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

creëren en uitbreiden van opslagruimte. Zo kon de kunstmestlocatie van een eeuw oud uitgroeien tot de logistieke draaischijf voor een groot aantal zusterbedrijven van ICL, en tot het Europese hoofdkantoor van ICL Fertilizers en ICL Industrial Products.

uITBREIDINGSMOGELIJKHEDENBedrijfskundig ingenieur Zanelli wijst op de uitbreidingsmogelijkheden op het Noor-derhoofd en het plein midden op het ter-rein. Dat brengt het gesprek op het met de gemeente Amsterdam gesloten convenant Houthaven dat onder andere wil dat ICL zich inspant de stof-, geluid- en geurhinder terug te dringen. “Met de milieuhinder van ons bedrijf valt het mee, we opereren ruim-schoots binnen onze milieuvoorschriften. Beyond compliance, ofwel meer doen dan strikt van ons geëist wordt.”Daarnaast, zo wil het convenant, mag de overheid tot en met 2028 geen nieuwe woningen bouwen. Zanelli: “Het jaar 2028 lijkt ver weg maar is het niet als je een loods wilt bouwen van vijftien miljoen euro. We hebben loodsen uit 1907 die overigens nog prima voldoen.” Waarmee de general mana-ger maar wil zeggen dat je alleen installaties bouwt als je ervan overtuigd bent dat je er lang gebruik van kunt maken.Het convenant als schaduw? Toch wel, beaamt Zanelli. “We merken het aan externe investeerders die wegblijven.” Als voorbeeld noemt hij de plannen voor een biomassa-centrale op het kavel van de Hemwegcen-trale van NUON. Van deze nieuwe energie-centrale konden ICL en het nabijgelegen Cargill duurzaam geproduceerde stoom en elektriciteit afnemen. De vraag leek toen gerechtvaardigd of het, gelet op de lange transportleidingen en de daarmee gepaarde kosten en energieverliezen, niet handiger zou zijn de centrale op het ICL-terrein te plaatsen? Zanelli schudt zijn hoofd ten teken van het afblazen van het plan. “Of het op het convenant is afgeketst weet ik niet, maar het speelde wel een rol. Investeerders houden rekening met de onzekerheid na 2028. Hoe dichterbij dat komt, hoe groter de onzekerheid. Als niemand meer investeert, dan beland je in een negatieve spiraal.”

GEZONDEMIXNODIGNiet dat Zanelli wil klagen: “We doen het heel goed! En we investeren zelf nog volop in deze locatie.” Op de vraag waarom ICL op deze locatie zou willen blijven, antwoordt hij dat zijn werkgever een echt productie-bedrijf is waar grondstoffen transformeren in eindproducten. “Hier kunnen wij een hoofdrol spelen in het recyclen van fos-faatreststoffen naar kunstmeststoffen. Zo leveren we een belangrijke bijdrage aan de milieudoelstellingen wat betreft hergebruik van fosfaat in Nederland, en in het bijzonder in de gemeente Amsterdam. Naast produc-tiebedrijf zijn we ook nog hoofdkantoor.

Mede door de combinaties van functies houden wij kleine en ook grote bedrijven – catering, schoonmaak, onderhoud, consultancy – aan het werk. En met onze aan- en afvoerbewegingen dragen wij bovendien flink bij aan de zeehavengelden.”Last but not least merkt Zanelli op dat de Amsterdamse haven een gezonde mix nodig heeft van maakindustrie en dienstverlening. “Als je dienstverlening wilt innoveren, dan heb je maakindustrie nodig om die innovatie te ontwikkelen. Dat ondersteunt elkaar. Kennis bedenk je immers niet alleen van achter een bureau. Maar ik merk dat, mede door de huidige economische crisis, het besef van de noodzaak van een sterke maakindustrie is toegenomen. Zowel bij politici als bij het publiek.”

www.iclfertilizers.com

www.amports.nl Maart 2013 19

Electric, Parts, Maintenance & Consultancy

www.epmceurope.com

T +31 (0)20 606 99 00 | [email protected]

EPMC Europe is een veelzijdig bedrijf, ge-specialiseerd in de verkoop, onderhoud en inspectie van haven- en overslagkranen, boor-platforms en on- en off-shore staalconstructies zoals bruggen, sluizen, alsmede monopiles en jackets t.b.v. windmolenparken. Onderhoud van hijs- en hefwerktuigen en besturings-systemen. Werkzaamheden aan elektrische-, mechanische en hydraulische installaties; dit alles merkonafhankelijk.

Anthony Zanelli: "Met de milieuhinder van ons bedrijf valt het mee, we opereren ruimschoots binnen onze milieuvoorschriften."

M a a K I N d u s T R I E

Advertentie

Anthony Zanelli: "Met de milieuhinder van ons bedrijf valt het mee, we opereren ruimschoots binnen onze milieuvoorschriften."

Page 20: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

ZeehavensAmsterdam20 Maart2013Xxxx

I N f R a s T R u C T u u R

PLANNINGNIEuWEZEESLuISIJMuIDEN

2013 2014 2015 2018 2019 2013 2014 2015 2018 2019

PLANNINGNIEuWEZEESLuISIJMuIDEN

aanbestedingengunningbouwcontract;bestuurlijkbeslismomentconvenant-

partners;startaanleg

aanbestedingengunningbouwcontract;bestuurlijkbeslismomentconvenant-

partners;startaanleg

Een operator van Fugro Geoservices voert in de cabine een sondering uit. Deze sondeerwaarde bepaalt de vastheid van de bodemlagen.

Een operator van Fugro Geoservices voert in de cabine een sondering uit. Deze sondeerwaarde bepaalt de vastheid van de bodemlagen.

ontwerp-provinciaalinpassingsplan(PIP)

enmilieueffect-rapport(MER)

startaanbestedingbouw-contract;vaststellingPIPenMER,mogelijkheidvanberoepbijRaadvanState

Een operator van Fugro Geoservices voert in de cabine een sondering uit. Deze sondeerwaarde bepaalt de vastheid van de bodemlagen.

Page 21: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

www.amports.nl Maart 2013 21

I N f R a s T R u C T u u R

Na bijna 85 jaar trouwe dienst is de Noordersluis in IJmuiden toe aan vervanging. Rijkswaterstaat, de provincie Noord-Hol-land en Haven Amsterdam werken samen met de gemeente Velsen aan de bouw van een nieuwe, grote zeesluis die ruimte moet bieden aan steeds grotere zeeschepen. Medio 2012 spra-ken het ministerie van Infrastructuur en Milieu (I&M), de provincie Noord-Holland en de gemeente Amsterdam hun voorkeur uit voor een kunstwerk van 500 meter lang, 65 meter breed en 18 meter diep. De meest geschikte locatie voor de nieuwe zeesluis is tussen de huidige Noorder- en Middensluis in.

Volgens de huidige planning moet de bouw in 2019 gereed zijn.In opdracht van Rijkswaterstaat heeft Fugro Geoservices bodemonderzoek uitgevoerd op diverse locaties op het slui-zencomplex. Het onderzoek is medio maart afgerond en heeft ongeveer tien weken geduurd. Het bestond uit diverse sonde-ringen en boringen. Dit heeft waardevolle gegevens opgele-verd over de ondergrond, zoals de draagkracht en de opbouw van de bodem. Deze cijfers dienen vervolgens als informatie voor de aannemers tijdens het aanbestedingsproces.Foto’s: Ed Seeder

2013 2014 2015 2018 2019 2013 2014 2015 2018 2019

testfase opleveringeningebruikname

testfase opleveringeningebruikname

Page 22: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

Ruben Acohen

Als jochie van twaalf hielp hij zijn vader al in de werkplaats. Inmiddels is Robert Deurholt zijn vader Rikus

opgevolgd en is hij samen met zijn broer Leo Deurholt directeur van twee bedrij-ven in de Amsterdamse haven: Holland Repair and Services (HORS) en Holland Marine Services Amsterdam (HMSA).Gezeten in zijn kantoor aan de Vlothaven, vlakbij de A10, geeft Deurholt tekst en uitleg: “Holland Repair is in 1969 opgericht door de Stoomvaart Maatschappij Nederland (SMN) in combinatie met HSM en ADM. Deze drie rederijen had-den een hub opgezet voor de reparatie van hun schepen. In 1982 heeft mijn vader Holland Repair gekocht. Ik ben in 1988 begonnen op de werkvloer om praktijkervaring op te doen, en in 1992 volgde ik mijn vader op. Onze grootste bedrijfstak is de scheepsreparatie via HORS. Momenteel zijn we bijvoorbeeld bezig met een grote motorenrevisie en de reparatie van de uitlaatstukken van twee zandzuigers.”Er werken achttien allround ijzerwerkers in vaste dienst bij beide bedrijven. Indien nodig kunnen de mannen 24 uur per dag bijspringen. Mocht er dus een schip met lading binnenlopen en een kraan of transportband blokkeert, dan is het probleem ter plekke te verhelpen.De werkplaats ligt aan het water. We treffen er onder meer nieuwe onderdelen aan van motoren en uitlaatstukken van zandzuigers. Op het water bevindt zich het zelfgebouwde werkschip van HORS. Heeft een schip een nieuwe huidplaat

nodig, dan vaart het werkschip langszij met las- en snijapparatuur. Daarnaast pleegt het bedrijf onderhoud aan fabrieken in de omgeving. Alle werkzaamheden hebben te maken met staal.

WATERZuIVERING“Om de daluren te vullen zijn we ons ook gaan richten op waterzuivering. Deze acti-viteit hebben we ondergebracht bij HMSA,” vertelt Deurholt. “De overstap naar water-zuiveringsinstallaties is een succes gewor-den. In het buitenland hebben we agenten voor de verkoop van zuiveringsinstallaties voor douche- en toiletwater, bestemd voor allerlei schepen; van slepers tot luxe cruise-schepen en megajachten. Maar we leveren ook aan baggermaatschappijen en olieplat-forms. Onlangs hebben we onze grootste opdracht binnengehaald voor een olie-platform van Total in Indonesië. De water-zuiveringsinstallatie voor vierhonderd personen bouwen we hier in Amsterdam en wordt vervolgens daar geïnstalleerd. Zeer recent hebben we een zuiveringsinstallatie voor een luxe jacht verscheept naar Nieuw Zeeland.”Al doende heeft het bedrijf expertise voor uiteenlopende zuiveringsinstallaties opge-bouwd. “Scheepswerven willen vaak één leverancier voor al hun installaties. Dus werden we min of meer gedwongen om ook de reiniging van bilgewater (mengsel van water en olie in de machinekamers, red.) te doen en systemen voor de pro-ductie van drinkwater te maken. Hierdoor hebben we nu een compleet pakket voor scheepswerven,” aldus Deurholt.

ROOSKLEuRIG“Sinds de economische crisis van 2009 had-den ook wij te kampen met teruglopende omzetten in beide takken. Maar sinds eind september 2012 zien we een stijgende lijn. Achterstallig onderhoud bij onze klanten moet nu eenmaal een keer worden gedaan.”HORS, met grote klanten als Cargill, IGMA, Eggerding en ICL, is groot geworden in de Amsterdamse havenregio. Andere belangrijke opdrachtgevers zijn Hanson, VCK Logistics, Vopak, Soetermeer en Fekkes, terwijl Perk IJzerhandel in Zaandam geldt als een belang-rijke toeleverancier. Dan verbaast het niet als Deurholt met vertrouwen vooruit kijkt: “De orderportefeuille is gevuld tot eind 2013. Wij zien de toekomst rooskleurig tegemoet.”

www.hors.nl

ScheepsreparateurHollandRepairandServiceslevertookwaterzuiveringsinstallaties

Vanallemarktenthuis

olland Repair and Services (HoRS) staat 24 uur per dag klaar voor het

repareren van scheeps- of fabrieks-onderdelen. Momenteel werkt het bedrijf aan de Vlothaven aan een zuiverings-installatie voor het douche- en toiletafval van een olieplatform van Total.

H

ZeehavensAmsterdam22 Maart2013

De biologische zuiveringsinstallatie MSD-III die HMSA in Amsterdam bouwt voor het megajacht Royal van Lent. Foto: HMSA

M a a K I N d u s T R I E

Page 23: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

Geen ideale situatie, meent de directeur. “Door het werkstuk te kantelen, ontstaan belastingen die we het liefst willen vermijden.” Om dergelijke problemen in de toe-komst te voorkomen, ging de machinebouwer op zoek naar een locatie om grotere componenten via het water af te voeren.

HARINGHAVENIDEAALHet bedrijf vond uiteindelijk een locatie aan de Haringhaven in IJmuiden. Breman is enthousiast. “Deze haven ligt aan zee en je hoeft niet door de sluizen. Bovendien was er een nieuwe kade beschikbaar. Ik vind het ook prettig dat we de grond konden kopen. Dat biedt op de langere termijn meer zekerheid dan pachten, zoals in andere havens soms moet. Bijkomend voordeel is dat we dichtbij de haven van Amsterdam en bij Schiphol zitten. Al met al is IJmuiden strategisch een goede plek.”Het bedrijf zal de nieuwe vestiging aan de Haringhaven vooral gaan gebruiken voor assemblage, legt Henk Breman uit. “We zullen in onze fabrieken in Genemuiden

en Purmerend onderdelen blijven maken. In IJmuiden kunnen we deze samenvoegen tot grotere eenheden die we vervolgens per schip kunnen vervoeren.” Ook is het voor Breman gemakkelijk om aan de Haringhaven installaties direct op een schip te monteren.

BESTEMMINGNOORDZEEDe zee is een belangrijke bestemming voor Breman Machinery, aangezien het bedrijf ongeveer de helft van zijn omzet behaalt in de offshore. In deze sector bestaat een duidelijke vraag naar grotere componenten. Het is immers goedkoper om te bouwen in een fabriek aan de wal dan op open zee. Hoe minder er daar gemonteerd hoeft te worden, des te kleiner de risico’s terwijl de kosten omlaag gaan.

Deze factoren wegen ruim op tegen de hogere prijs en complexiteit van het trans-port van grote componenten. Dat de offshore een groeisector is, maakt de uitbrei-ding in IJmuiden nog meer een noodzaak.

www.breman-machinery.nl

BremanMachineryslaatvleugelsuitinIJmuiden

Jan van den Berg

Breman Machinery bouwt doorgaans grote componenten voor de offshore, de bag-gersector en de bulk- en procesindustrie. Maar ook een sector als de ruimtevaart kan bij het bedrijf met hoofdkantoor in Genemuiden terecht.Breman is gespecialiseerd in onderdelen voor machine- en apparatenbouwers, engineeringsbureaus en industriële bedrij-ven. De producten variëren van eenvou-dige constructies tot complexe werktui-gen. Deze hebben vaak hoge toleranties en forse afmetingen. Het machinepark van Breman omvat daarom onder andere grote verspaningsmachines en walsen.

GROTERENGROTERDirecteur Henk Breman ziet een duidelijke trend naar steeds grotere com-ponenten. “We zijn in onze fabriek in Gene-muiden bezig met de bouw van een onderdeel voor een grote kraan. De diameter van deze instal-latie bedraagt vijftien meter, de hoogte tien meter. Zo’n onderdeel kunnen we alleen op zijn kant vervoeren, anders past het niet door de sluizen en bruggen. Een andere opdracht is een der-tig meter lange installatie die we verticaal moeten vervoeren.”

‘In onze fabrieken in Genemuiden en Purmerend blijven

we onderdelen maken, om deze in IJmuiden samen te voegen tot grotere

eenheden’

muiden heeft Breman Machinery verwelkomd. Het bedrijf, gespecialiseerd in grote componenten voor de offshore, baggersector, bulk- en procesindustrie,

zocht een toegankelijke locatie aan het water om zijn dienstverlening te verbeteren.IJ

Om grotere installaties te maken, had Breman Machinery een nieuwe productielocatie nodig. Het bedrijf vond die aan de Haringhaven in IJmuiden. Foto: Breman Machinery

www.amports.nl Maart 2013 23www.amports.nl Maart 2013 23

BremanMachineryslaatvleugelsuitinIJmuiden

M a a K I N d u s T R I E

Om grotere installaties te maken, had Breman Machinery een nieuwe productielocatie nodig. Het bedrijf vond die aan de Haringhaven in IJmuiden. Foto: Breman Machinery

Page 24: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

René Didde

In de hal ruikt het naar snijolie en metaal. Tientallen mannen zijn op diverse plaat-sen bezig met onderhoudswerkzaamheden aan kraanonderdelen, scheepsschroeven, roeren en cutters voor baggerschepen. Bij Niron Staal op het NDSM-terrein in Amsterdam-Noord is het eind januari een drukte van belang. “Het mooie is dat wij niet alleen groot onderhoud uitvoeren aan de schepen van rederijen, ook het per-soneel dat in dienst is van die rederijen, krijgt hier de ruimte om zelf onderhoud te verrichten,” zegt Harco Groen, general manager van Niron Staal. De werktuig-bouw- en bedrijfskundige werkt al 21 jaar op deze werflocatie, en sinds twee jaar bij het in staalconstructies en machinale bewerkingen gespecialiseerde bedrijf.

HOOGTIJDAGENBaggerschepen, RoRo-schepen, jack-ups, kabelleggers, grote vistrawlers en off-shorevaartuigen die bijvoorbeeld olie- en gasvoorraden exploreren, weten de weg te vinden naar de vier grote dokken van zusterbedrijf Shipdock in Amsterdam-Noord. De scheepswerf bestaat al sinds 1928, destijds de hoogtijdagen van de Amsterdamse scheepsbouw. De Nederlandsche Scheepsbouw Maatschappij (NSM) zetelde in het Amsterdamse Oosterdok, had uitbreiding nodig en vond die als Nederlandsche Dok en Scheepsbouw Maatschappij (NDSM) langs de Cornelis Douwesweg in Amsterdam-Noord, pal tegenover de Houthavens.Shipdock valt te zien als een voortzetting van deze illustere bedrijfstak in de haven. Niron Staal – de naamsverandering van Nista dateert van 1993 – stamt oorspronkelijk uit 1985. Sinds 2006 is Niron Staal integraal onderdeel van ‘buur-man’ Shipdock die voor veel werk zorgt.Een grote klus op het moment van schrijven vormt de vervanging van een kraan-voet (pedestal) op een schip dat buiten in de ijzige januarikoude in het droogdok ligt. “Dat schip,” wijst Groen, “zal met de nieuwe kraan straks de enorme pijpen voor windturbines van boord kunnen hijsen zodat ze daarna in de zeebodem worden geheid. De constructie van windturbines op zee kan daardoor sneller verlopen.”Groen toont ingenieuze tekeningen van metalen bouwwerken waarop deze pij-pen in horizontale stand op een schip te vervoeren zijn naar de bouwplaats op zee. In deze grote stalen kooiconstructie is ook ruimte om de enorme rotorbladen en generatoren veilig te vervoeren.

INNOVATIEVEKANTELCONSTRuCTIE“We verwachten hier binnenkort ook een innovatieve kantelconstructie te bouwen waarmee de pijpen op zee kunnen worden gedraaid voordat ze de zee-bodem ingaan,” zegt Groen. De manager van Niron Staal wijst erop dat wind-energie op zee een grote impact heeft op de innovatieve maakindustrie in de regio. “We hebben er in Nederland twintig jaar over gedaan om 2000 megawatt (MW)

Windenergieopzeealsnieuwemarkt

NironStaalheeftdewinderonder

iron Staal (1985) is gespecialiseerd in staalconstructies en machinale

bewerkingen. Nu het kabinet de ambitie heeft geformuleerd om in 2020 een vermogen van 6000 MW aan windenergie te installeren, dienen zich nieuwe mogelijk-heden aan voor de Amsterdamse haven-regio in het algemeen - en voor Niron Staal in het bijzonder.

N

ZeehavensAmsterdam24 Maart2013

M a a K I N d u s T R I E

De bedrijfshal van Niron Staal. Foto: Niron Staal De bedrijfshal van Niron Staal. Foto: Niron Staal

Page 25: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

NironStaalheeftdewinderonder op land en zee te installeren. Nu het nieuwe kabinet de ambitie formuleert om in 2020 maar liefst 6000 MW aan windvermogen te installeren, kun je je voorstellen hoeveel schepen hiervoor aangepast en onderhouden moeten wor-

den,” analyseert Groen. Hij wijst erop dat de economische stimulans voor de Amsterdamse havenregio nu eens niet ten koste gaat van een andere haven. “Dit is een volstrekt nieuw marktgebied waarvan diverse partijen profijt kun-nen trekken.”Als zo’n ‘installatieschip’ zich aandient dan is er plots veel extra werk, meer dan dat de vijftien vaste en 35 losse mede-werkers aankunnen. “We kunnen in die gevallen terecht bij zes uitzendbureaus waar ervaren en gecertificeerde staalwerkers staan ingeschreven en van wie de meesten al eerder bij Niron Staal hebben gewerkt.”

Groen wijst ook op een nog onontgonnen terrein in deze nieuwe branche, waar mogelijk Amsterdamse innovaties van pas kunnen komen. “Al die windturbines op zee moeten straks ook onderhouden worden. De eerste vijf jaar na de bouw vallen ze nog onder de garantie van de bouwer, maar daarna moeten de turbines op zee regulier onderhoud ondergaan. Nu nog vaart een schip met een sideship naar bijvoorbeeld een kapotte turbine, de monteur springt onder best gevaarlijke omstandigheden op het bordes van de windmolen en begint aan de reparatie. In de toekomst zullen dit soort werkzaamheden sterk worden geprofessionaliseerd tot serviceschepen die min of meer permanent in de buurt van de windmolen-parken liggen.”

TIENTALLENSCHEPENNODIGEr staat veel op het spel. Bij de huidige terugleververgoeding van dertien eurocent per kilowattuur betekent uitval van één dag een slordige 15.000 euro inkomsten-derving. Een park van 150 windturbines vormt een lucratieve business case en daar liggen grote kansen, aldus Groen. “Wij zouden in Amsterdam, en ook verder in de IJmondregio, een dienblad kunnen vormen voor de constructie en inrichting van dergelijke zeer specifieke schepen waarvan er naar schatting tientallen nodig zijn. Binnen de belangenvereniging AYOP (Amsterdam IJmuiden Offshore Port) en de daarbij aangesloten bedrijven zouden we de beheerders van de wind molenparken en de energiebedrijven het totale onder-houdspakket kunnen aanbieden. Door in een zo vroeg mogelijk stadium met de constructiebedrijven in contact te komen, kunnen we in co-makership samen opti-male engineering mogelijk maken.”

www.nironstaal.nl

www.amports.nl Maart 2013 25

‘Windenergie op zee heeft een grote impact op de innovatieve maakindustrie

in de regio’

M a a K I N d u s T R I E

Advertentie

De bedrijfshal van Niron Staal. Foto: Niron Staal

Page 26: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

ZeehavensAmsterdam26 Maart2013BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

BIN

NEN

VAAR

T |

ENER

GIE

| H

AVEN

S |

JAC

HTB

OU

W |

LO

GIS

TIEK

| M

ARIN

E |

MAR

ITIE

ME

ARB

EID

SBEM

IDD

ELIN

G |

MAR

ITIE

ME

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

| O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

| O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

| O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

| O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

| O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

| O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

| O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

| O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

| O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

| O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

| O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

| O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

| O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

| O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

| O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

| O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

| B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E B

INN

ENVA

ART

| EN

ERG

IE |

HAV

ENS

| JA

CH

TBO

UW

| L

OG

ISTI

EK |

MAR

INE

| M

ARIT

IEM

E AR

BEI

DSB

EMID

DEL

ING

| M

ARIT

IEM

E D

IEN

STVE

RLE

NIN

G |

MAR

ITIE

ME

TOEL

EVER

ANC

IER

S | O

FFSH

OR

E | O

LIE

& G

AS |

OP

LEID

ING

| (P

ETR

O) C

HEM

IE |

TRAI

NIN

G &

D

IEN

STVE

RLE

NIN

G |

MAR

ITIE

ME

TOEL

EVER

ANC

IER

S | O

FFSH

OR

E | O

LIE

& G

AS |

OP

LEID

ING

| (P

ETR

O) C

HEM

IE |

TRAI

NIN

G &

D

IEN

STVE

RLE

NIN

G |

MAR

ITIE

ME

TOEL

EVER

ANC

IER

S | O

FFSH

OR

E | O

LIE

& G

AS |

OP

LEID

ING

| (P

ETR

O) C

HEM

IE |

TRAI

NIN

G &

D

IEN

STVE

RLE

NIN

G |

MAR

ITIE

ME

TOEL

EVER

ANC

IER

S | O

FFSH

OR

E | O

LIE

& G

AS |

OP

LEID

ING

| (P

ETR

O) C

HEM

IE |

TRAI

NIN

G &

D

IEN

STVE

RLE

NIN

G |

MAR

ITIE

ME

TOEL

EVER

ANC

IER

S | O

FFSH

OR

E | O

LIE

& G

AS |

OP

LEID

ING

| (P

ETR

O) C

HEM

IE |

TRAI

NIN

G &

D

IEN

STVE

RLE

NIN

G |

MAR

ITIE

ME

TOEL

EVER

ANC

IER

S | O

FFSH

OR

E | O

LIE

& G

AS |

OP

LEID

ING

| (P

ETR

O) C

HEM

IE |

TRAI

NIN

G &

D

IEN

STVE

RLE

NIN

G |

MAR

ITIE

ME

TOEL

EVER

ANC

IER

S | O

FFSH

OR

E | O

LIE

& G

AS |

OP

LEID

ING

| (P

ETR

O) C

HEM

IE |

TRAI

NIN

G &

D

IEN

STVE

RLE

NIN

G |

MAR

ITIE

ME

TOEL

EVER

ANC

IER

S | O

FFSH

OR

E | O

LIE

& G

AS |

OP

LEID

ING

| (P

ETR

O) C

HEM

IE |

TRAI

NIN

G &

D

IEN

STVE

RLE

NIN

G |

MAR

ITIE

ME

TOEL

EVER

ANC

IER

S | O

FFSH

OR

E | O

LIE

& G

AS |

OP

LEID

ING

| (P

ETR

O) C

HEM

IE |

TRAI

NIN

G &

D

IEN

STVE

RLE

NIN

G |

MAR

ITIE

ME

TOEL

EVER

ANC

IER

S | O

FFSH

OR

E | O

LIE

& G

AS |

OP

LEID

ING

| (P

ETR

O) C

HEM

IE |

TRAI

NIN

G &

D

IEN

STVE

RLE

NIN

G |

MAR

ITIE

ME

TOEL

EVER

ANC

IER

S | O

FFSH

OR

E | O

LIE

& G

AS |

OP

LEID

ING

| (P

ETR

O) C

HEM

IE |

TRAI

NIN

G &

D

IEN

STVE

RLE

NIN

G |

MAR

ITIE

ME

TOEL

EVER

ANC

IER

S | O

FFSH

OR

E | O

LIE

& G

AS |

OP

LEID

ING

| (P

ETR

O) C

HEM

IE |

TRAI

NIN

G &

D

IEN

STVE

RLE

NIN

G |

MAR

ITIE

ME

TOEL

EVER

ANC

IER

S | O

FFSH

OR

E | O

LIE

& G

AS |

OP

LEID

ING

| (P

ETR

O) C

HEM

IE |

TRAI

NIN

G &

D

IEN

STVE

RLE

NIN

G |

MAR

ITIE

ME

TOEL

EVER

ANC

IER

S | O

FFSH

OR

E | O

LIE

& G

AS |

OP

LEID

ING

| (P

ETR

O) C

HEM

IE |

TRAI

NIN

G &

D

IEN

STVE

RLE

NIN

G |

MAR

ITIE

ME

TOEL

EVER

ANC

IER

S | O

FFSH

OR

E | O

LIE

& G

AS |

OP

LEID

ING

| (P

ETR

O) C

HEM

IE |

TRAI

NIN

G &

D

IEN

STVE

RLE

NIN

G |

MAR

ITIE

ME

TOEL

EVER

ANC

IER

S | O

FFSH

OR

E | O

LIE

& G

AS |

OP

LEID

ING

| (P

ETR

O) C

HEM

IE |

TRAI

NIN

G &

D

IEN

STVE

RLE

NIN

G |

MAR

ITIE

ME

TOEL

EVER

ANC

IER

S | O

FFSH

OR

E | O

LIE

& G

AS |

OP

LEID

ING

| (P

ETR

O) C

HEM

IE |

TRAI

NIN

G &

D

IEN

STVE

RLE

NIN

G |

MAR

ITIE

ME

TOEL

EVER

ANC

IER

S | O

FFSH

OR

E | O

LIE

& G

AS |

OP

LEID

ING

| (P

ETR

O) C

HEM

IE |

TRAI

NIN

G &

D

IEN

STVE

RLE

NIN

G |

MAR

ITIE

ME

TOEL

EVER

ANC

IER

S | O

FFSH

OR

E | O

LIE

& G

AS |

OP

LEID

ING

| (P

ETR

O) C

HEM

IE |

TRAI

NIN

G &

O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

|O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

|O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

|O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

|O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

|O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

|O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

|O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

|O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

|O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

Created & produced by: Powered by: Mediapartner:

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

DIE

NST

VER

LEN

ING

| M

ARIT

IEM

E TO

ELEV

ERAN

CIE

RS

| OFF

SHO

RE

| OLI

E &

GAS

| O

PLE

IDIN

G |

(PET

RO

) CH

EMIE

| TR

AIN

ING

&

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

|O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

|O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

WOENSDAG 10 APRIL 201310.30 - 18.00 UUR | GRATIS ENTREE

BEURS-WTC | ROTTERDAM

Wil jij een carrière in de maritieme & offshore sector?

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

|O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

ON

DER

WIJ

S |

SCH

EEP

SBO

UW

- EN

REP

ARAT

IE |

VIS

SER

IJ |

WAT

ERB

OU

W &

DR

EDG

ING

| W

ATER

SPO

RT

| ZE

ESC

HEE

PVA

ART

|O

ND

ERW

IJS

| SC

HEE

PSB

OU

W-

EN R

EPAR

ATIE

| V

ISSE

RIJ

| W

ATER

BO

UW

& D

RED

GIN

G |

WAT

ERSP

OR

T |

ZEES

CH

EEP

VAAR

T |

Dan kom je naar de enige echte maritieme & offshore carrièrebeurs in Nederland met

ruim 125 topbedrijven uit de sector!

Voor meer informatie en voorregistratie:

www.maritimeoffshorecareerevent.comLike ons op

Facebook

ROTTERDAM - AMSTERDAM - DEN HELDER - IJMUIDEN DORDRECHT - SCHEVENINGEN - MOERDIJK

Specialist in: garbage-transport, removal of all types cargo residues, damaged cargo solutions, Cleaning/sweeping/barges

Contact: 020 - 486 76 40 (24/7)Email [email protected] www.bek-verburg.nl

advertentie_februari_1.indd 1 24-1-2011 17:06:19

Page 27: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

T R a N s p O R T

tot 24 TEU, vervoeren als een Kempenaar (type kanaalvrachtschip, red.), maar is met 5,80 meter een stuk smaller. Met deze geringe breedte kan het schip ook het Canal du Nord passeren en zijn alle bestem-mingen aan kleinere vaarwegen bereikbaar, zoals die in Noord-Frankrijk en de vaarwe-gen rond Amsterdam en in de Flevopolder.Het wachten is dus op de definitieve certifice-ring. Dat neemt niet weg dat Overmeer en Van Megen al op zoek gaan naar mede-investeerders en een Nederlandse scheepswerf om de eerste Q-Barges te bouwen. Overmeer: “De kwaliteit van de Nederlandse werven is enorm goed. Zeker in de beginfase is het handig om in je eigen achtertuin te bouwen.” Het zal nog even duren maar de eerste Q-Barge van Amsterdam naar Parijs is alleen nog een kwestie van tijd.

www.overmeer.com

‘Legovrachtschip’voorkleinevaarwegen

Q-Bargeslaagtvooreersteexamen

Tina Reinders

De Q-Barge is een nieuw, klein binnenvaartschip voor de kleine vaarwegen. Niet alleen in Nederland maar in heel Europa. Initiatiefnemers Anton van Megen en Johan Overmeer van Research Small Barges zijn in hun nopjes nu het gerenom-meerde Entwicklungszentrum für Schiffstechnik und Transportsysteme (DTS) in Duisburg groen licht heeft gegeven voor de vaartechnische eigenschappen van de Q-Barge, zoals rompsnelheid en stabiliteit. Johan Overmeer, tevens directeur van Overmeer Transport Group: “De Q-Barge is op schaal getest met realistische verhoudingen en die test verliep boven verwachting.” Door deze uitslag zit de ontwikkelingsfase van de Q-Barge erop en staat het project aan de vooravond van de realisatiefase. De eerste stap is de definitieve certificering door een classificatiebureau. Overmeer: “De Q-Barge is een dusdanig nieuw concept dat er nog geen regels voor zijn. De combinatie staal en composiet is nieuw, net zoals de aandrijftechniek. Voorts zijn gangboorden en de woning afwezig en dat is allemaal niet eerder gecertificeerd. Zelfs over de voor- en achter-kant van het schip, kun je discussiëren.”

OOKVERVOERSCONCEPTMet al deze vernieuwingen is de Q-Barge eerder een vervoersconcept dan alleen een nieuw scheepstype. Het idee is dat het schip een vast traject vaart naar bestem-mingen aan vooral kleinere vaarwegen. Vier eenheden van de Q-Barge kunnen aan elkaar worden gekoppeld tot één groot schip voor de grotere vaarwegen. Voor de kleine vaarwegen, zoals Canal du Nord, volstaat één unit van 45 meter lang. Overmeer weet zeker dat er voldoende lading is voor de Q-Barge: “Ik krijg voldoende aanvragen voor transporten op de kleine vaarwegen naar Frankrijk. Momenteel kan ik de verladers geen garanties geven omdat er te weinig kleine schepen zijn, en te weinig schippers die zich voor langere tijd willen committeren aan een bepaald traject.” Met een eigen vloot Q-Barges denkt Overmeer wel aan de vraag te voldoen.

LADENENLOSSENTot dat moment zullen vaste schippers continu de Q-Barge besturen. Zij varen twaalf uur en gaan dan weer naar huis. Onderdeel van het totaalconcept is de werkverdeling. De schipper vaart het schip, maar heeft geen taak bij het laden en lossen of het onderhoud van het schip. Een Q-Barge kan net zoveel lading,

e Q-Barge, een nieuw type binnenvaartschip, heeft

met succes een test in een Duits maritiem ontwikkelingscentrum doorstaan. Dat maakt de weg vrij naar de productiefase.

D

Artist’s impression van de Q-Barge. Bron: Overmeer Transport Group

www.amports.nl Maart 2013 27www.amports.nl Maart 2013 27

Q-BARGEINHETKORTDe Q-Barge is een milieuvriendelijk, dieselelektrisch aangedreven schip met standaardmaten. Bij een scheepslengte van 45 meter is het laadruim 37 meter lang, 5,20 meter breed en 5,20 meter hoog. Het ruim heeft een inhoud van ruim 1000 m3, maximaal 24 TEU, 500 europapellets of 580 ton. De schepen zijn achter elkaar te verbinden via een lichtgewicht koppelsysteem tot een unit van 90 meter lang en 5,80 meter breed. Langszij is nog eens plaats voor twee schepen, zodat een zogenaamde Quatro Barge ontstaat van 90 x 11,60 meter.

Page 28: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

Z w a a R T R a N s p O R T

Bart Stam

Het kost Rob Tschur weinig moeite om enkele spraakmakende transporten op te noemen die Multiwheels in de loop der jaren heeft verzorgd: grote drukpersen, machines voor kippenslachterijen, lange masten voor zeilboten, vleugels, rompen en motoren van vliegtuigen, rotorbladen voor windturbines, silo’s voor bierbrouwe-rijen, raketonderdelen en zware kranen. Tschur: ”In feite kan Multiwheels alle wegtransporten aan tot zo’n veertig meter lang en honderd ton zwaar. Ook voor een breedte van pakweg zes meter draaien we onze hand niet om.”

Daarboven wordt het toch problematisch, zo weet hij uit ervaring. “De wegen in Nederland en de rest van Europa zijn er niet op gebouwd, terwijl kunstwerken als bruggen, tunnels en viaducten vaak te grote hindernissen vormen. In dat geval is een andere vorm van transport nodig, zoals transport over het water per binnenvaartschip of RoRo-ponton.”

uITGEBREIDWAGENPARKDe naam Multiwheels is wat dat betreft uitstekend gekozen, want aan de vaak bijzondere transporten komen doorgaans veel wielen te pas, zeker bij diepladers of meerassige trailers. Het bedrijf beschikt over een wagenpark van twaalf trek-kers en twintig opleggers.Indien nodig kan Multiwheels extra materieel inhuren bij bevriende en gere-nommeerde transportbedrijven. “Samen met onze betrouwbare collega’s zorgen wij ervoor dat er overal in Europa, op het afgesproken tijdstip, de juiste trans-

Amsterdamseondernemingvoorexceptioneletransportenviert35-jarigbestaaninAmsterdamsehaven

GeenladingtecomplexvoorMultiwheels

et Amsterdamse Multiwheels heeft zich in de loop der jaren gespecia-liseerd in bijzondere wegtransporten. Van vliegtuigvleugels tot kippen-

slachtmachines, om maar iets te noemen. In januari vierde het bedrijf aan de Radarweg zijn 35-jarig bestaan. “Hoewel onze chauffeurs in alle uit hoeken van Europa rijden, zijn we een typisch Amsterdams bedrijf,” aldus een bevlogen general manager Rob Tschur.

H

ZeehavensAmsterdam28 Maart2013

Multiwheels verzorgt transporten in heel Europa. Hier een transport per dieplader van twee stuks deuren voor een waterkrachtcentrale van Alvesta (Zweden) naar Evora in Portugal. Foto: Multiwheels.

Page 29: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

Z w a a R T R a N s p O R T

portcombinatie gereed staat. Omgekeerd helpen wij natuurlijk ook onze collega’s als wij materieel beschikbaar hebben,” aldus Rob Tschur.Multiwheels werd op 1 januari 1978 opgericht door Hans Broekzitter en zijn compagnon Co Smit. Beiden werkten eerder bij Van Seumeren en Müller & Co. Inmiddels heeft zoon Daniël Broekzitter na het overlijden van zijn vader en de pensionering van Smit het bedrijf overgenomen.Tschur, die een jaar na de oprichting (1979) in dienst kwam van Multiwheels, is in de loop der jaren opgeklommen tot general manager, belast met de dagelijkse leiding. Samen met Ben Mackaay (planning en sales), die ook al meer dan 25 jaar bij Multiwheels werkzaam is, en office manager Annet Palatresi (assistent plan-ning), staat hij vanaf de thuisbasis aan de Radar-weg voortdurend in contact met de chauffeurs van het bedrijf die in heel Europa hun kostbare lading afleveren.

PROFESSIONELECHAuFFEuRSOpvallend voor een buitenstaander is dat het bedrijf uitsluitend met Nederlandse chauffeurs rijdt, terwijl veel transportondernemingen steeds meer Oost-Europeanen of zelfs Filippijnen in dienst nemen. Volgens Tschur is dat een bewuste keuze: “De financiële belangen van onze opdracht-gevers zijn groot, want het gaat vaak om transporten met ladingen ter waarde van honderdduizenden of zelfs miljoenen euro’s. Door een geavanceerd track and trace systeem kunnen we de vrachtauto’s tot op de minuut en tot op de kilometer nauwkeurig volgen. Alleen door een hoogwaardige service, kwaliteit en vakman-schap kan ons bedrijf zich handhaven en groeien. Onze zeer ervaren en uiterst kundige chauffeurs hebben maar heel weinig schadegevallen. Dat compliment kregen we onlangs van onze verzekeraar TVM.”Naast de professionele chauffeurs, waarvan de meesten al tientallen jaren in dienst zijn, noemt Rob Tschur ook de kleine, dynamische organisatie als voordeel. “We zijn een hecht team dat heel goed op elkaar is ingespeeld. Iedereen weet van

elkaar wat er speelt. In 35 jaar hebben we daardoor een flink aantal trouwe klanten opgebouwd.”

VANFINLANDTOTSPANJEWe komen in heel Europa, vervolgt Tschur. ”Van Finland en Noord-Zweden tot Zuid-Spanje en van Ierland tot Polen en Slove-nië.” Door al die transporten is het bedrijf inmiddels ook specialist geworden in de

benodigde transportvergunningen. Tschur: “Elk lidstaat van de Europese Unie heeft zijn eigen bepalingen, maar wij hebben door onze expertise in meerdere West-Europese landen permanente vergunningen voor transporten tot 4,90 meter breed. We zorgen er altijd voor dat onze chauf-feurs met alle benodigde papieren en vergunningen op pad gaan.”In de nichemarkt waarin Multi-wheels actief is, staan de marges

flink onder druk door de crisis, de hevige concurrentie en de hoge dieselprijzen. Het bedrijf wacht daarom nog heel even met het investeren in nieuwe vrachtwagens. Tschur: “Met die twaalf trekkers en twintig opleg-gers kunnen we voorlopig vooruit. Door de economische crisis moeten we gedoseerd investeren. Plannen zijn er natuurlijk wel. Zo houden we de Europese emissienormen scherp in de gaten. Door de gestegen tolhef-fingen in met name Duitsland en Frankrijk kan het in de nabije toekomst aantrekkelijk zijn om nieuwe wagens met de zeer schone Euro-6 motoren aan te schaffen. Echter, een nieuwe trekker met oplegger kost al snel 2,5 ton.” Gemiddeld rijdt een vrachtwagen-combinatie bij Multiwheels zo’n 120.000 kilometer per jaar, terwijl het gehele bedrijf uitkomt op zo’n 1,5 miljoen kilometer.

TROTSOPAMSTERDAMHoewel het bedrijf overal in Europa actief is en de chauffeurs dus weinig tijd op de thuisbasis doorbrengen, is Rob Tschur trots op de vestiging in Amsterdam-Westpoort. “Als geboren en getogen Amsterdammer vind ik het prachtig dat we onderdeel uitmaken van de Amsterdamse havenge-meenschap,” aldus de man die vorig jaar enthousiast lid is geworden van de Haven-club. “We voeren de naam Amsterdam met gepaste trots. We zijn een degelijk en solide bedrijf, waar de meeste chauffeurs en perso-neelsleden al tientallen jaren werken.”Zelf hoopt hij het in april 2014 wat rustiger aan te gaan doen. “Ik word dan 62 jaar en wil dan meer van mijn familie, kleinkin-deren en vrienden genieten. Reizen en het theater staan ook op de agenda. Dit is een geweldig bedrijf en de internationaal exceptionele transportsector is heel dyna-misch, maar het werk is ook behoorlijk inspannend en stressvol. Tijd om het roer over te geven,” aldus Tschur.

www.multiwheels.nl

‘De financiële belangen van onze opdrachtgevers zijn groot, want het gaat

vaak om transporten ter waarde van honderd-

duizenden of zelfs miljoenen euro’s’

www.amports.nl Maart 2013 29

Rob Tschur (links) neemt eind november namens Multiwheels als eerste havenbedrijf in Westpoort een vernieuwd bewegwijzeringsbord in ontvangst uit handen van havenwethouder Freek Ossel. Foto: Wim Bos

Rob Tschur (links) neemt eind november namens Multiwheels als eerste havenbedrijf in Westpoort een vernieuwd bewegwijzeringsbord in ontvangst uit handen van havenwethouder Freek Ossel. Foto: Wim Bos

Page 30: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

30 Maart2013 ZeehavensAmsterdam

ww

a4 advertentie marpol.indd 1 16-05-11 13:51

Page 31: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

B I N N E N v a a R T

Harlingen is hij verantwoordelijk voor stageplekken voor de circa driehonderd leerlin-gen. “Ik onderhoud regelmatig contact met binnenvaartbedrijven waar onze leerlingen zijn ondergebracht. Via de schippers krijg ik een aardig beeld van de sector.”

TWEEBINNENVAARTSCHEPENPERDAGDat beeld is redelijk goed, stelt De Weerd. De binnenvaartdeskundige noemt als voorbeeld de containerterminals in Beverwijk en IJmuiden. Al enkele jaren is er de Container Terminal Beverwijk (CTB). Dagelijks varen er twee binnenvaartschepen tussen Beverwijk en hoofdzakelijk Rotterdam. Grote klanten zijn Schavemaker Transport en Logistiek en Koster Metalen, beide in Beverwijk.Maar ook andere ondernemingen uit de regio kunnen gebruikmaken van de lijn-dienst. Elke middag vertrekt er een binnenvaartschip naar Rotterdam. Om dezelfde tijd vertrekt het tweede CTB-schip naar Beverwijk met retourlading voor de klanten.

Een ander verhaal klinkt in IJmuiden. Deze zeehaven heeft in 2010 en 2011 een terrein geschikt gemaakt voor overslag van containers met (diepgevroren) vis. Op frequente tijden komt er een binnen-vaartschip van Barge Company Amsterdam (BCA) om de contai-ners te vervoeren naar de USA-terminal. Vanaf deze terminal gaat de reis naar Rotterdam voor verder transport over de hele wereld. De Weerd: “Bij containerterminal CTVrede in Zaandam verlopen de zaken ook voorspoedig. Ik ben ervan overtuigd dat Amsterdam ook weer een terminal krijgt na de sluiting van Amsterdam Con-

tainer Terminals (ACT). De Amsterdamse haven heeft een uitstekend achterland en een directe aansluiting op het spoor. De condities zijn in elk geval goed.”

BAANINDEBINNENVAARTDe stagecoördinator van de Maritieme Academie merkt daarnaast een toegenomen belangstelling onder scholieren voor de binnenvaart. “Dat komt omdat het imago aanzienlijk is verbeterd. In vergelijking met vroeger zijn de binnenvaartschepen veel luxer ingericht. Leerlingen die stage lopen vertellen mij weleens dat het woon-comfort groter is dan thuis. Ze hebben alles aan boord, direct contact met het thuis-front. Vroeger gingen er weken voorbij zonder dat je berichten van je familie of vrienden ontving.”

www.maritieme-academie.nl

Groeivoordekleinebinnenvaart

Pieter van Hove

“Steeds meer mensen zijn overtuigd van de voordelen van de binnenvaart. Geen files en schippers die 24 uur non-stop doorvaren. Ook zijn de vervoerskosten per ton veel lager dan van een goederentrein of vrachtwagen.” Aan het woord is binnenvaartdeskundige Andries de Weerd. Als stagecoördinator van de afdeling Scheepvaart, Transport en Logistiek van de Maritieme Academie in IJmuiden ziet hij een toenemende vraag naar stageplekken. Zowel van scho-lieren als van de binnenvaartsector zelf. Bovendien merkt hij dat de kleinere containerterminals goede zaken doen.

CRISISHet NOS Journaal berichtte medio 2012 dat het slecht zou gaan in de binnenvaart vanwege het toenemend aan-tal faillissementen. De Weerd nuanceert dit beeld: “Dat geldt voor de grotere binnen-vaartschepen boven de 1500 ton die vlak voor de economische crisis zijn gebouwd. Toen de markt inzakte, was er niet genoeg vracht en kwamen de tarieven onder druk te staan. Voor de kleinere schepen geldt dat in het algemeen niet.”De Weerd kan het weten. Hij was geruime tijd binnenvaartschipper voordat hij overstapte naar het nautisch onderwijs. Binnen de afdeling Scheepvaart, Transport en Logistiek van de Maritieme Academie in IJmuiden en

‘Steeds meer mensen zijn

overtuigd van de voordelen van

de binnenvaart’

e binnenvaart gaat volgens Andries de Weerd een rooskleurige toekomst tegemoet. De woordvoerder van Schuttevaer Noord-Holland en stage-

coördinator van de Maritieme Academie ziet positieve ontwikkelingen in zowel de praktijk als op ‘zijn’ academie in IJmuiden.

D

www.amports.nl Maart 2013 31

Groeivoordekleinebinnenvaart

Ligplaatsen voor de binnenvaart in de Houthaven. Foto: Dick van den Berg

Ligplaatsen voor de binnenvaart in de Houthaven. Foto: Dick van den Berg

Andries de Weerd. Foto: Maritieme AcademieAndries de Weerd. Foto: Maritieme Academie

Page 32: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

J a a R C I J f E R s a M s T E R d a M s E H a v E N R E g I O

Boris Coret

“Het was een bewogen jaar voor ORAM,” aldus Paul Wevers die als eerste de ongeveer 150 aanwezigen toesprak. Zo heeft de ondernemersvereniging een nieuwe koers vastgesteld voor de toekomst om ORAM weer gezond te maken. Hiervoor was een reorganisatie noodzakelijk.Wevers noemde ook enkele successen uit het afgelopen jaar. Zo is ORAM erin

geslaagd om de haventarieven zo min mogelijk te laten stijgen. Meer precies: per 2013 zijn deze met slechts één procent omhooggegaan.Ook ziet ORAM zijn jarenlange pleidooi voor een betere bereikbaarheid van de Amsterdamse havenregio in ver-vulling gaan nu de Westrandweg per 14 december deels is geopend en de nieuwe zeesluis in IJmuiden in 2019

moet worden opgeleverd. Ook heeft de gemeenteraad van Amsterdam inmid-dels besloten tot de verzelfstandiging van Haven Amsterdam.Ook de Amsterdamse havendirecteur Dertje Meijer is positief: “Ondanks de kwakkelende economie in vele marktsectoren, hebben we als haven het afgelopen jaar wederom een groei doorgemaakt. Voor Haven Amsterdam is 2013 een belangrijk jaar. Wij zijn ervan overtuigd dat we als verzelfstandigd havenbedrijf slagvaardiger kunnen ope-reren. Ook kunnen we samen met het havenbedrijfsleven de verdere ontwikke-ling van de haven, met focus op regio-nale samenwerking, nog beter ter hand nemen. Onze verwachting is dat we in 2013 het record van 2012 minimaal gaan evenaren.”

RuIMTENODIG“Om strategische redenen hebben wij besloten niet mee te doen aan de cri-sis.” Een pakkende opening van Peter van de Meerakker, directeur van Zeeha-ven IJmuiden NV, die mooie cijfers pre-

senteerde (zie illustratie). “De verwachtingen zijn niet slecht. Hoewel ik ook niet echt vrolijk ben gestemd over het algehele economische klimaat, denk ik dat actieve bedrij-ven in de havens over het algemeen minder gevoelig zijn voor de economische recessie.”Van de Meerakker sluit zich graag aan bij de zorgen die ORAM-voorzitter Paul Wevers heeft overgebracht. “Voor banen is namelijk ruimte nodig om te onder-nemen. Deze ruimte wordt ons niet in de schoot gewor-pen, maar zullen we moeten verdienen en misschien zelfs moeten bevechten. Het lijkt me goed om daar in 2013 van doordrongen te zijn,” zo besloot de IJmuidense havendirecteur zijn betoog.

www.portofamsterdam.nlwww.zeehaven.nl

www.oram.nl

ZeehavensNoordzeekanaalgroeientegendeverdrukkingin

aul Wevers (voorzitter van oRAM), Dertje Meijer (directeur van Haven Amsterdam) en Peter van de Meerakker (directeur Zeehaven IJmuiden NV),

presenteerden tijdens de nieuwjaarsreceptie op 10 januari in het Havengebouw de belangrijkste jaarcijfers van 2012 en gaven hun visie op het lopende jaar. In weerwil van de economische crisis leverde het voorbije jaar een recordoverslag op van circa 95 miljoen ton en zijn de vooruitzichten overwegend positief.

P

ZeehavensAmsterdam32 Maart2013

‘Om strategische redenen hebben wij besloten niet mee te doen aan de crisis’

Page 33: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

H a v E N B E R O E p E N

systeem en de IT-specialisten die onze systemen beheren en ontwikkelen. Ik leg aan de IT’ers uit wat de wensen zijn van de klanten, en aan de opdrachtgevers wat de mogelijkheden en de onmogelijkheden zijn van het systeem.”

VEELINFORMATIE“Als ik vrienden vertel dat ik voor Portbase werk, denken zij dat ik me vergis en dat Portbase een van de projecten is van het Havenbedrijf. Maar dat is niet zo. Portbase is een zelfstandig bedrijf met circa tachtig medewerkers. Wij zijn de spin in het web waar alle logistieke informatie van de havens van Amsterdam en Rotterdam samen-komt. Wie er op de schepen werken, wat deze schepen vervoeren, waar ze vandaan komen en waar ze naar toe gaan, echt alles. Je kunt je voorstellen dat in zo’n systeem enorm veel informatie bij elkaar komt. Er zijn alleen al 63 agenten en cargadoors aan-gesloten op de service ‘Melding lading import’. Zij hebben in 2012 via het systeem ruim 1,9 miljoen inkomende ladingen aan de douane gemeld.”

OPLOCATIE“Praktijkervaring, echt weten wat er speelt, is belangrijk om mijn werk goed te kun-nen doen. Toen ik hier kwam, heb ik eerst de opleiding tot expediteur gevolgd. Maar je moet ook nieuwe ontwikkelingen in de praktijk meemaken. Daarom werken alle business managers één dag per week op locatie bij de gebruikers van het systeem.”“Hoewel mijn werkplaats Rotterdam is, werk ik dus ook veel voor en bij Amsterdamse bedrijven. Ik heb regelmatig contact met bijvoorbeeld Cargill, Vopak en VCK; bij hen en andere bedrijven ben ik het afge-lopen jaar vaak op bezoek geweest. Als Rotterdamse moet je dan toch even een drempel over. De vraag ‘Hé, jij van 010, wat heb jij hier nou te zoeken?’, moet ik regelmatig beantwoorden. Je moet tegen een stootje kunnen om dit werk te kun-nen doen.”

www.portbase.com

ChantalTuchscherer,businessmanager

‘Portbaseisdespininhetlogistiekeweb’

Evert Bruinekool

“Mijn vader werkt al zolang ik me kan her-inneren bij Havenbedrijf Rotterdam. Toen ik in het derde jaar van mijn hbo-opleiding Commerciële Economie een stageplaats zocht, was de stap naar Port Infolink, de voorloper van Portbase, snel gemaakt. Ik heb er met plezier gewerkt en tijdens mijn stage ook veel geleerd.”

TuSSENPERSOON“Na mijn afstuderen wilde ik graag terug naar Havenbedrijf Rotterdam - en gelukkig was dat wederzijds. Ik werd aangenomen en opgeleid tot business manager bij Port-base. In die functie ben ik verantwoordelijk voor het verbeteren van bestaande en het ontwikkelen van nieuwe diensten voor onze klanten. Kort gezegd ben ik een tus-senpersoon tussen de gebruikers van ons

n de Amsterdamse havenregio werken ongeveer 55.000 mensen in uiteen-

lopende functies en beroepen. In de rubriek Havenberoepen komt steeds een van hen aan het woord. Deze keer: chantal Tuchscherer (25), werkzaam bij Portbase, het gezamenlijke Port community System van Havenbedrijf Rotterdam (HbR) en Haven Amsterdam.

I Chantal Tuchscherer op haar werkplek. Foto: Evert Bruinekool

www.amports.nl Maart 2013 33www.amports.nl Maart 2013 33

ChantalTuchscherer,Portbase

Naam: Chantal TuchschererLeeftijd: 25 jaarFunctie: Business managerBedrijf: PortbaseWerkzaaminhavenregiosinds: 2008

Chantal Tuchscherer op haar werkplek. Foto: Evert Bruinekool

Page 34: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

J u R I d I s C H E H a v E N Z a K E N

Ernst Bulthuis

In dit themanummer staat innovatie in de etalage. In juridisch jargon het intellectu-eel eigendom geheten. Daaronder valt ook de handelsnaam van een onderneming. Ik zeg ‘etalage’ omdat de handelsnaam een wezenlijk uithangbord vormt dat een onderneming kan maken of breken. Breken vooral wanneer er misbruik wordt gemaakt van de handelsnaam. Deze geniet dan ook bescherming die stevig in de Handelsnaamwet ligt verankerd. Deze wet verbiedt andermans (eerder bestaande) handelsnaam te gebruiken, of een naam te voeren die daar zodanig op lijkt dat kans op verwarring bestaat.

TWEEROTTERDAMSEBEDRIJVENIllustratief is een recente zaak van het Hof Den-Haag (LJN: BY6175). Betrokken zijn twee expediteurs: Main Freight Carriers B.V. (hierna MFC) en Mainfreight B.V. (hierna MF), beide gevestigd in Rotterdam én actief in het goederenvervoer.MFC bestaat sinds 1997 en voert sindsdien ook die naam. MF hanteert haar naam sinds 2011, na samenwerking met een Nieuw-Zeelands bedrijf dat sinds 1978 de naam Mainfreight Limited voert. MFC beroept zich op voornoemd verbod en vordert dat MF haar naam wijzigt, aange-zien er volgens MFC gevaar voor verwar-ring bestaat bij het publiek.Na uiteenzetting van de feiten en de vor-dering laat het Hof zien wat de criteria zijn voor een dergelijke verbodsvordering. Om succes te hebben bij bescherming van de handelsnaam is het in eerste instantie van belang dat deze ouder is dan de gewraakte handelsnaam. Deze ‘rangorde’ wordt niet onderbroken bij een rechtens juiste over-

dracht of erfopvolging. Voorts dient de naam in die periode actief (voor het publiek bekend) gebruikt te zijn. MF voerde haar naam pas sinds 2011 en die naam had daarvoor geen nationale bekendheid. Die van MFC sinds 1997 wel. 1-0 voor MFC.Voor bescherming van de oudere handelsnaam is nodig dat deze rechtmatig wordt gevoerd. De rechtmatigheid geldt in absolute zin: niet alleen ten opzichte van de wederpartij maar ten opzichte van een ieder. Maakt de naam bijvoorbeeld inbreuk op een andere handelsnaam van een partij die niet betrokken is bij het geschil, dan kan die onrechtmatigheid ook het huidige verzoek aantasten. Het Hof stelt vast dat daarvan hier geen sprake is, aangezien in dit verband te weinig is gesteld en bewezen door (de advocaat van) MF. 2-0 voor MFC.

VERWARRINGSGEVAARTot slot het belangrijkste criterium: verwarringsgevaar. Dit is het moeilijkst vast te stellen, aangezien het deels gaat over de beleving (en dus emotie) van het publiek. Potentiële verwarring wordt afgemeten aan de mate van afwijking van de naam, de plaats waar beide ondernemingen zijn gevestigd en de aard van de ondernemingen (welke branche?). Daarnaast wordt gekeken naar de directe omgeving van de ondernemingen, zoals opdrachtgevers, leveranciers en aspirant werknemers. Vist men in dit verband in dezelfde vijver, dan is verwarring sneller te duchten.In deze zaak beslist het Hof dat het verschil tussen het meest bepalende deel van de handelsnaam (Main Freight) en de handelsnaam van Mainfreight ver-waarloosbaar is. De toevoeging ‘Carriers’ maakt geen (voldoende) verschil. Beide partijen zijn expeditiebedrijf, houden kantoor in Rotterdam en gaan om met dezelfde opdrachtgevers en leveranciers. De genadeslag brengt MFC toe door een aantal e-mails van relaties te overleggen waaruit daadwerkelijke verwarring bleek. 3-0 voor MFC. Het verzoek wordt toegewezen en MF dient haar naam te wijzigen, zodanig dat hierin niet meer de combinatie van ‘main’ en ‘freight’ voorkomt.

OOKDEADVOCAATKOSTENDeze zaak zet mooi uiteen welke criteria gelden bij bescherming van een han-delsnaam. Recht hebben is iets anders dan recht halen, zeker financieel. Het is daarom vermeldenswaardig dat in rechtszaken omtrent het intellectueel eigen-dom de winnende partij aanspraak kan maken op een integrale proceskosten-veroordeling van de aansprakelijke partij, dus ook de volledige advocaatkosten. Daarin vormt dit rechtsgebied een uitzondering en kan het dus de moeite zijn om dat recht wél te gaan halen.

Aan de inhoud van dit artikel zijn geen rechten te ontlenen. Voor een reactie kunt u e-mailen met: [email protected].

ZeehavensAmsterdam34 Maart2013

Beschermingvandehandelsnaam

r. Ernst Bulthuis is partner bij RoHE Advocaten in Amsterdam. Elk nummer behandelt hij een actueel juridisch thema

voor het bedrijfsleven in de Amsterdamse havenregio. Ditmaal: de bescherming van de handelsnaam.

MMr. Ernst Bulthuis, maritiem jurist bij ROHE Advocaten in Amsterdam. Foto: Reinder WeidijkMr. Ernst Bulthuis, maritiem jurist bij ROHE Advocaten in Amsterdam. Foto: Reinder Weidijk

Page 35: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

L E Z E R s O N d E R Z O E K

Rubrieken die goed scoren zijn korte berichten, de thema-artikelen, interviews, bedrijfsprofielen en de fotoreportage op de middenpagina’s. Tachtig procent noemt de kwaliteit van de artikelen uitstekend (13,6%) en goed (66,9%). De meeste lezers geven het magazine het predicaat actueel, toegankelijk, informatief en betrouw-baar. De overgrote meerderheid (70,6 procent) leest Zeehavens Amsterdam om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen in de Amsterdamse havenregio.

INTERNATIONALEPOSITIEBij de open vragen hebben de lezers tips en suggesties opgeschreven, waarmee ze blijk geven van hun grote betrokkenheid. Zo zouden veel lezers meer willen lezen over de internationale positie van de Amsterdamse havenregio, samenwerking met andere zeehavens, visie en strategie, havenberoepen, maritieme dienstverlening, geschiedenis en toekomstscenario’s. Wat betreft de vormgeving pleiten veel respondenten voor extra aandacht voor fotografie, de tekst/beeldverhouding en meer variatie in de illustraties, bijvoorbeeld door het gebruik van kaartmateriaal. Vrijwel iedereen is tevreden over de omvang van het blad en de lengte van de artikelen; een enkeling ziet Zeehavens Amsterdam graag maandelijks verschijnen.

HBOENuNIVERSITAIRHet lezersonderzoek leverde nog een aantal interessante cijfers op over de doel-groep. Zo werkt bijna 45 procent in de sector maritieme logistiek, terwijl meer dan 60 procent een opleiding heeft op hbo en hbo+-niveau. De hoofdredactie en directie zijn bezig met het integreren van de belangrijkste suggesties in de redactieformule van het blad.

www.amports.nl

HogewaarderingvoortijdschriftZeehavensAmsterdam

Boris Coret en Samia Dif

Voldoen inhoud en vormgeving van Zee-havens Amsterdam, dat zesmaal per jaar in een oplage van circa 6.500 exemplaren verschijnt, nog wel aan de wensen van de doelgroep? Deze vraag stelt elk zichzelf respecterend dagblad of tijdschrift zich met enige regelmaat. En aangezien het laatste lezersonderzoek van Zeehavens Amster-dam dateerde uit 2009, besloten directie en hoofdredactie vorig jaar tot een grootschalig lezersonderzoek naar redactionele inhoud, vormgeving (inclusief fotografie) en adver-tenties. Uiteindelijk namen zo’n vierhon-derd mensen de moeite de enquête in te vullen via een speciaal enquêteformulier op de website van Amports (www.amports.nl). Onder de deelnemers verlootte Amports vijf exemplaren van het fraaie naslagwerk ‘De Amsterdam Haven 1275-2005’.

INFORMATIEFENBETROuWBAARNaast het gemiddeld rapportcijfer van 7,8 bracht de enquête meer positieve zaken aan het licht. Zo is de leestijd van 35 pro-cent van de ondervraagden gemiddeld 30 tot 45 minuten per editie, terwijl zo’n elf procent (vrijwel) alles leest. Slechts 11,4% van de respondenten legt het maga-zine binnen vijftien minuten al weer weg.

it onderzoek van Amports blijkt dat de meerderheid van de lezers tevreden is over de redactionele inhoud en de vormgeving van Zeehavens Amsterdam;

het blad is goed voor het rapportcijfer 7,8.

u

www.amports.nl Maart 2013 35

Ruim vierhonderdrespondentennamen deel aan hetlezersonderzoekvan ‘ZeehavensAmsterdam’. Foto:Chris van der Deijl

Ruim vierhonderdrespondentennamen deel aan hetlezersonderzoekvan ‘ZeehavensAmsterdam’. Foto:Chris van der Deijl

Page 36: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

ZeehavensAmsterdam36 Maart2013 ZeehavensAmsterdam36 Maart2013

Page 37: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

H a v E N p R O M O T I E

ker van de thuiswedstrijden is. Andere belangrijke sponsoren van Telstar uit de scheepvaart, zeehavens, transport en logistiek zijn Mammoet, Cornelis Vrolijk, Tata Steel en IJmond Transport.Over de beweegreden om de club te steunen zegt Peter van de Meerakker, directeur van Zeehaven IJmuiden NV: “Telstar is enige betaald voetbalorganisatie (bvo) die is genoemd naar een communicatiesatelliet. Met alle moderne ICT-technieken en social media is communicatie in de haven van cruciaal belang voor succes.” Koen Overtoom, adjunct-directeur van Haven Amsterdam vult aan: “Telstar staat mid-den in de samenleving en vormt een uitstekend communicatieplatform voor de havengemeenschap in het Noordzeekanaalgebied.”

PRACHTIGSTADIONTwee jaar geleden heeft Steef Hammerstein de eerste gesprekken gevoerd met Koen Overtoom met de vraag of het Amsterdamse havenbedrijf sponsor wilde worden. “We hebben Haven Amsterdam kunnen overtuigen dat hier bedrijven komen uit het gehele Noordzeekanaalgebied dat wij bij Telstar als ons natuurlijke achterland beschouwen. We hebben hier een prachtig station met uitstekende vergader- en horecafaciliteiten.” De vele activiteiten in het Tata Steel stadion is een van de hoofdreden en dat Telstar al jarenlang tot de financieel gezondste bvo’s behoort.Hammerstein: “Met Port of Football willen we een platform creëren waar havenbe-drijven hun klanten en toeleveranciers ontmoeten. Overigens willen we bedrijven ook met lokale en regionale politici en bestuurders in contact brengen. Gewoon in een open, ongedwongen sfeer. Juist dat wordt vaak als pluspunt van Telstar genoemd.” Volgens Hammerstein zijn de eerste reacties enthousiast. Op de avond van de presentatie meldden zich al drie havenbedrijven aan, waaronder Peine-mann.De introductie geschiedde blijkbaar onder een gunstig gesternte want Telstar won de thuiswedstrijd tegen Fortuna Sittard met 2-0. Misschien ook wel logisch met Zeehaven IJmuiden NV en Haven Amsterdam als shirtsponsors!

Indien u geïnteresseerd bent in ‘Telstar Port of Football’ kunt u contact opnemen met Steef Hammerstein, e-mail: [email protected]

www.sctelstar.nl

IntroductiePortofFootballbij50-jarigbestaan

Bart Stam

Het is Steef Hammerstein, commercieel directeur van Telstar, wel toevertrouwd om potentiële sponsors voor zijn club enthou-siast te maken voor het nieuwste initiatief van de club, Telstar Port of Football. Op vrij-dag 15 februari presenteerde hij samen met voorzitter Pieter de Waard het plan om meer havenbedrijven uit de Amsterdamse haven-regio intensiever bij de club te betrekken. Kern is dat tijdens de thuiswedstrijden steeds een belangrijk cluster van havenbedrijven centraal staat in de business club. Het kan gaan om bijvoorbeeld de offshore-industrie of de cruisesector, waarbij de sponsoren vak-genoten, klanten en toeleveranciers kunnen uitnodigingen voor een netwerkborrel, diner en de thuiswedstrijd van de ‘witte leeuwen’. Telstar, genoemd naar een van de eerste communicatiesatellieten, viert op 17 juli zijn vijftigjarig bestaan.Een buitenstaander zal zich wellicht afvragen wat voetbal en zeehavens met elkaar te maken hebben maar een nadere beschouwing leert dat er vele raakvlakken zijn. Zo geldt Feyenoord als dé club van de Rotterdamse haven. Ook in de IJmond zijn er van oudsher nauwe banden tussen de fusieclub van VSV en Stormvogels en de maritieme sector. Zo heeft Iskes Towage & Salvage een van zijn sleepboten Telstar gedoopt. Niet verwonderlijk als men weet dat directeur Jim Iskes een trouwe bezoe-

elstar, de trots van de IJmond, is geen alledaagse voetbalclub. Dat blijkt wel uit het ludieke pleidooi voor een blauwe grasmat. Maar ook met serieuze maatschappelijke projecten als ‘Telstar thuis in de wijk’ probeert de

eerste divisieclub ook buiten het Tata Steel stadion spraakmakend te zijn. Het jongste initiatief is ‘Telstar Port of Football’, bedoeld om de banden tussen de club en het voetbalminnende havenbedrijfsleven verder aan te halen.

T

www.amports.nl Maart 2013 37

Koen Overtoom (links), adjunct-directeur Haven Amsterdam, en Peter van de Meerakker (directeur Zeehaven IJmuiden NV) bij de aftrap van Telstar Port of Football. Foto: Telstar

Telstarendehaven:eenhechtesamenwerkingTelstarendehaven:eenhechtesamenwerking

Koen Overtoom (links), adjunct-directeur Haven Amsterdam, en Peter van de Meerakker (directeur Zeehaven IJmuiden NV) bij de aftrap van Telstar Port of Football. Foto: Telstar

Page 38: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

ZeehavensAmsterdam38 Maart2013

www.restaurantijmond.nl

Royaal terras en eigen parkeerplaats aanwezig.

Het adres voor uw (zaken)lunch, diner of kopje koffie.Ook voor uw feest, vergadering of catering op locatie.

Seinpostweg 40 - 1976 BT IJmuiden0255 - 51 35 36 - [email protected]

MET

UIT

ZICH

T OP IJMONDHAVEN

EN NOORDZEE -

Page 39: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

Karel van der Weide

Onze 450 kilometer lange kuststrook biedt een verscheidenheid aan landschappen en culturen. Vanuit het perspectief van twee maritieme musea belicht dit boek de Neder-landse strandcultuur. De voorzichtige conclusie: deze bestaat niet. Zelden is kustcul-tuur authentiek. Bovendien is er geen culturele eenheid tussen de plaatsen langs de kust, eerder verscheidenheid.

Het werk is onderverdeeld in drie thema’s. ‘Kust in woord en beeld’ laat zien waar in de kusten de accenten liggen. Het tweede thema betreft de interactie tussen de zee en de kustgemeenschap. De laatste eeuwen ziet men de transformatie van professioneel gebruik (visserij) naar recreatie. Het laatste thema gaat over de maakbaarheid van het maritieme landschap. Steeds vaker wijkt de traditie voor menselijk ingrijpen en industrie.Het uitbrengen van dit ‘Jaarboek’ betrof het vijfde samenwerkingsverband van het Scheepvaartmuseum Amsterdam en het Maritiem Museum Rotterdam. Meer dan twin-tig gerenommeerde auteurs – voornamelijk conservatoren van beide musea – leverden een bijdrage aan dit fraai geïllustreerde overzichtswerk. Hiervoor kregen zij als opdracht mee: ‘Ontdek de kust!’. Het boek toont bovendien verschillende fraaie museumstukken.

www.hetscheepvaartmuseum.nlwww.walburgpers.nl

Eendagjenaarhetstrand

Titel: Noordzee – Nederlandse kustcultuur in woord en beeldAuteurs: Joost Schokkenbroek en Ron Brand (red.)Omvang: 128 pagina’sPrijs: € 24,95ISBN: 978.90.5730.869.7Uitgeverij: Walburg Pers

www.amports.nl

B O E K R E C E N s I E

www.amports.nl Maart 2013 39

Westhavenweg 45 1042 AL Amsterdam • T. 020 4486448 • F. 020 4486444 • [email protected] • www.saedt.nl

. Eigen machinale werkplaats. Revisie van pompen, ventilatoren, roerwerken en tandwielkasten. Steiger vluchtladder systemen. ARC keramische coatings (extreem chemisch, corrosie- en erosiebestendig voor de industrie en scheepvaart)

Pomprevisie voor scheepvaart, industrie en overheid

Advertentie

Page 40: LAATSTE EDITIE ZEEHAVENS AMSTERDAM ǀ THEMA: Maakindustrie

ZeehavensAmsterdam

Our partners are ready to be of service in the following disciplines:• Base Facilities (office,

warehouses, open yard)• Construction, Engineering• Decommissioning• Design, Development• General Services• Maintenance and

Repair• Offshore Wind Power• Port Related Services• Regional Authorities• Transport, Logistics & Supply

WWW.AYOP.com

AmsterdAm IJmuIden OffshOre POrtCOntACt detAIls • [email protected]

Airborne Composite Tubulars • Amports • AON Nederland BV • ASCO Holland (Logistics) BV • AYOP • Ballast Nedam Infra Noord West BV • Boon Transport BV • CMF Central Mudplant & Fluid Serv. • Container Company Amsterdam BV • De Vries & Van de Wiel • De Vries & van de Wiel Kust en Oeverwerken BV • EPMC Europe • Gemeente Beverwijk • Gemeente Velsen • Gemeente Zaanstad • Grontmij Nederland BV • Gulf Oil Nederland BV • IRO • Iskes Towage & Salvage • Isolatie Combinatie Beverwijk BV • KVSA BV • Mammoet Nederland BV • MEO BV • MNO Vervat BV • MSCY Vastgoed BV • Oliehandel K. de Boer BV • Peterson SBS IJmuiden BV • Port of Amsterdam • Provincie Noord-Holland • Reym BV • Royal Haskoning DHV • Schot Verticaal Transport BV • Shipdock BV • SPIE Industry Noordwest • Stadsdeel Amsterdam Noord • Svitzer Amsterdam BV • Tata Steel IJmuiden BV • Wesco IJmuiden Apparatenbouw BV • Willis BV • Zebra Maritime BV • Zeehaven IJmuiden NV

Alliance of port & offshore related industries and regional authorities

Amsterdam IJmuiden Offshore Port, Serving up offshore energy solutions.Amsterdam IJmuiden Offshore Port,

Serving up offshore energy solutions.

AMSTERDAM IJMUIDEN OFFSHORE PORT

uPCOmIng

events:

www.ayop.com/

NL/ayop-ageNda/