Zeehavens Amsterdam - Logistiek

Werkprogramma gereed

Actieplan moet concurrentiepositiezeehavens versterken

HavengezichtC.J Hendriks heeft oog voor

de menselijke maat11 32

A M S T E R D A M AmsterdAm IJmuIdenBeverWIJk ZAAnstAd

mAGAZIne AuGustus 2014 nr 4

LogiSTiEkSamen slim werken

inhoud

CareworX i s in de regio geen onbek ende naam. n ieuw is wel dat d i t in ve lsen gevest igde bewegingscentrum

s inds k or t zeevaar tk eur ingen u i t voer t . d i rec teur Ger f red Grevel ing en bedr i j fsar ts theo Wi jk er geven een

toel icht ing. “nu b ieden we de k eur ingen weer d ichtbi j aan .”

Zeevaartkeuring

tHemAnummer LogiSTiEkLogist iek i s het ( s l im en ef f ic iënt ) organiseren , p lannen, besturen en u i t voeren van de goederenst room. daarmee i s het de kurk waarop de havenregio dr i j f t .I n d i t nummer gaan we met een ru im 15 pagina’s te l lend doss ier u i tgebre id in op de betek enis van logis t iek : welk e processen spelen z ich a f en hoe rak en deze aan de t ranspor tac t iv i te i ten d ie in en bui ten de havenregio p laatsv inden? maar ook : welk e e isen ste l t logis t iek aan zowel de modal i te i ten a ls aan de par t i jen voor wie deze wetenschap dagel i jkse prakt i jk i s? P lus een k ennismak ing met v i j f logis t iek e exper ts .

12

45

au g u s t u s 2014

mogen wi j aan u voorste l len : de v i j f n ieuwe havenwethouders . Wie z i jn k a jsa Ol longren (Amsterdam,

d66) , dennis st raat (Zaanstad, v vd) , Leny vissers -k oopman (Zaanstad, ZOG) , t im de rudder (Bever wi jk , d66) en

Ar jen verk a ik ( ve lsen , v vd)? Plus in vogelv lucht langs de re levante bele idspunten in de coal i t ieak k oorden.

Zij gaan het doen 36

2 Zeehavens a msterdam AuguSTuS 2014

07 k or te ber ichten11 Werk programma Zeehavens k laar voor gebruik

12 Logist iek e s t ippen aan de hor izon15 trends in logis t iek : v i j f bedr i j fsprof ie len20 It moderniseer t havenregio22 Binnenvaar t t immer t aan de weg24 I Jmuidense draa ischi j f voor v is begint te draa ien26 spoor ver voer op ju is te spoor28 I n beeld : en dat i s duizend!

31 Circula i re economie verk laard32 Havengez icht : C . J . Hendr iks35 k rachtmet ing b i j Breman O f fshore36 ‘ Wi j z i jn de n ieuwe havenwethouders ! ’38 the B lue deal : verduur zamen en besparen40 Opr icht ing ‘waterdenktank ’ must41 OHBu + HOv I Jmond = Ov I Jmond43 stootkussens van Irm O f fshore & mar ine engineers45 naar CareworX voor zeevaar tk eur ing47 Groene ver f voor b innenvaar t 49 Jur id ische havenzak en51 Havenberoep: proces contro l ler vopak53 Ampor ts54 twit ter55 Havenhistor ie : Logica van logis t iek

En verder:

Groot ontmoet sterk. De Aeolus - Van Oords nieuwe

transporten installatieschip bedoeld voor de aanleg van windparken op zee – meldt

zich bij Breman Offshore om een 450-tons monopile gripper

in ontvangst te nemen. Toch zijn het mensenhanden die in dit spectaculaire krachtenveld

aan de touwtjes trekken.

Werkprogramma gereed

Actieplan moet concurrentiepositiezeehavens versterken

HavengezichtC.J Hendriks heeft oog voor

de menselijke maat11 32

A M S T E R D A M AmsterdAm IJmuIdenBeverWIJk ZAAnstAd

mAGAZIne AuGustus 2014 nr 4

LogiSTiEkSamen slim werken

CoLoFon

w w w. a m p o r t s . n l

ZEEHAVENS AMSTERDAM is een promotiemagazine over het

noordzeekanaalgebied, met de

havens en het havenbedrijfsleven

van amsterdam, Beverwijk,

IJmuiden en Zaanstad.

Verschijnt zes keer per jaar.

Zeehavens amsterdam is

een uitgave van amports

De ruijterkade 7

1013 aa amsterdam

tel: 020-627 37 06

E-mail: [email protected]

twitter: @amports

www.amports.nl

Redactie: laura Keegstra (directeur)

Cees Visser (eindredacteur)

Chris van der Deijl

(projectmanager)

Advertenties:Chris van der Deijl

[email protected]

Ontwerp en opmaak: FIZZ marketing & Communicatie,

meppel

Druk: ten Brink, meppel

Adverteerdersindex:50 aBn amro

48 Bam Industrie service

34 BCH - tHI

8 Bek & Verburg

10 Blom

25 Breman offshore

56 Buko / Boon transport

10 CVV IJmuiden

42 De Koperen ploeg

46 Felison terminal Ijmuiden

21 Forkliftcenter

8 KVsa logistics

42 libelle service

39 machinefabriek saedt

34 mammoet nederland B.V.

8 maritieme academie Holland

34 marpol

52 mEo

18 Havendebat amsterdam

30 portbase

4 rabobank

4 reym

44 sgs group netherlands

4 stC amsterdam

10 ter Haak logistics

6 VCK logistics

42 waterland terminal

41 winsys

Scan de QR-code om de complete reportage van fotograaf Reinder Weidijk te bekijken.

Zeehavens a msterdam AuguSTuS 2014 3

Industrial Services our concern

Reym B.V. has grown into a nationally operating service provider in the area of industrial cleaning, transport and waste management. Reym has more than 550 employees who put all their knowledge and experience to work serving you using the best and most efficient services and technologies.

Reym’s policy is focused on continuity and service provision, whereby safety, the environment and quality are absolute conditions.

Reym AmsterdamPostbus 58108 1040 HC AmsterdamDukdalfweg 5 1041 BC AmsterdamTel: +31 (0) 20 – 613 29 73E-mail: [email protected]

Reym BeverwijkPostbus 2761940 AG BeverwijkNijverheidsweg 50 1948 PV BeverwijkTel: +31 (0) 251 – 22 92 33 E-mail: [email protected]

OPLEIDING, TRAINING, SIMULATIE EN ADVIES

| 010 28 32 300 | WWWW.AMSTERDAM.STC-BV.NL

Kijk voor het complete aanbod op onze website.

±

- Scheepvaart, Vervoer en Expeditie - ORAM geaccrediteerd 21 dagdelen | startdata 18/09/2014 en 08/01/2015

- Expediteur - FENEX en FIATA geaccrediteerd 34 dagdelen | startdatum 09/09/2014

- Douanedeclarant2 jaar | startdatum 11/09/2014

- Operator Tanker Agency15 dagdelen | start datum 17/09/2014

Cursussen Havens en Logistiek

schrijf nu in!

Samen sterker

Kijk op rabobank.nl/internationaal

Internationaal Zakendoen? De Rabobank is met 11 International Desks thuis in debelangrijkste Europese landen. We kennen er de markt, de weten de regelgeving en wehebben het netwerk waar u als ondernemer écht wat aan hebt.

11 International Desks in Europa.

Thuis in de wereld

Thuis in Nederland


van devoorzitterw w w. a m p o r t s . n l

Fr ans Baud

voorZitter amports

Zonder logistiek staat alles stil!

In dit nummer maakt u ook kennis met de nieuwe wethouders van de gemeenten aan het noordzeekanaal. als voorzitter van amports wil ik de wethouders met haven en economie in hun portefeuille, graag over-tuigen van de belang van de havenregio als logistiek knooppunt en economische motor. Een toegevoegde waarde van 6 miljard en 55 duizend banen zijn getallen waar je niet gemakkelijk omheen kunt.

Frans Baud, Voorzitter Amports

Zelfs als je al jaren in de haven werkt denk je er niet altijd meer bij na als je achteloos een poloshirtje uit de kast trekt of een kop koffie drinkt. Een simpel kledingstuk of koffieboon heeft een hele route afgelegd van fabrikant naar eindgebruiker. Vrachtwagens, contai-ners, schepen, vliegtuigen, havens, open overslag. allemaal onmisbare schakels in de keten die logistiek heet.

Hier in de amsterdamse havenregio komt het allemaal samen. we zijn een logistiek knooppunt van formaat als het om energie gaat. Dat is ook het geval voor voedings-middelen en cacao. Zaanstad met z’n cacao verwerkende industrie, amsterdam met z’n open overslag. nog steeds een sterke combinatie. IJmuiden profileert zich steeds meer als een logistiek knooppunt voor vis en offshore activiteiten.

In dit nummer kijken we naar ontwikkelin-gen in de logistiek in onze havenregio. Het is een opdracht aan ons allen om competi-tief te blijven en te kunnen concurreren op Europees niveau. uiteraard komen diverse ondernemers uit de regio aan het woord die uit de eerste hand vertellen hoe zij dit doen onder de huidige marktomstandigheden. C.J. Hendriks is daar een mooi voorbeeld van. Een bedrijf dat als logistieke specialist al bijna 175 jaar verbonden is aan amsterdam en de regio. Blijven innoveren, slim automa-tiseren en goed luisteren naar je klanten zit daar in de genen.

Bereikbaarheid is essentieel voor ieder logistiek knooppunt. Hoe krijg je de spullen naar binnen en hoe krijg je ze weer weg. achterlandverbindingen via weg, spoor en binnenvaart, daar hebben we het dan over. En het opheffen van knelpunten in die verbindingen. De afgelopen jaren is daarin veel verbeterd, denk aan de westrandweg. De aanleg van het derde spoor in Duitsland en het verbeteren van de infrastructuur voor vrachtverkeer via amsterdam Cs zijn echter nog punten van zorg.

Het werkprogramma Zeehavens, dat op het Havengildediner door de minister werd aangekondigd en deze zomer werd gepre-senteerd, heeft bereikbaarheid en achter-landverbindingen als prioriteit benoemd. nederland moet haar positie als logistieke wereldspeler en haar positie als “gateway to Europe” kunnen behouden en verbeteren.

‘We zijn een logistiek knooppunt van

formaat’

VoLgEnD nuMMER

De haven werkt! we zeggen het vaak in Zeehavens am-sterdam. De amsterdamse havenregio biedt werk aan zo’n 55.000 mensen. En zoals u in dit nummer kunt lezen, gaat het binnen het grotere cluster logistiek & Handel om zo’n 180.000 arbeidsplaatsen. In het volgende nummer duiken we in de arbeidsmarkt die havenregio heet. Hoe is het om in de haven te werken? over welk type banen hebben we het precies? Hoe zit het met opleidingen? Kortom, een mooi nummer over onze collega’s van nu en de toekomst. Heeft u ideeën en tips voor dit nummer? neem dan con-tact op met de redactie op [email protected].

DE hAVEn wERkT!OktOBer 2014 nr 5

Zeehavens a msterdam juni 2014 5

Port of Amsterdam +31 20 58 77 877 - [email protected] of Rotterdam +31 10 494 37 77 - [email protected] Airport Schiphol +31 20 65 49 100 - [email protected]

www.vcklogistics.nl

SEAPORT GUIDE:Opmaak 1 14-01-2009 08:56 Pagina 1


KorteBeriChtenw w w. a m p o r t s . n l

Port of Amsterdam +31 20 58 77 877 - [email protected] of Rotterdam +31 10 494 37 77 - [email protected] Airport Schiphol +31 20 65 49 100 - [email protected]

www.vcklogistics.nl

SEAPORT GUIDE:Opmaak 1 14-01-2009 08:56 Pagina 1

Aanvull ingen & verbeteringenIn het vorige nummer van Zeehavens amsterdam met als thema Cruise werd op pagina 12 het verwachtte aantal aanlopen van zeecruises in 2014 voor amsterdam en

IJmuiden genoemd. Dit jaar verwacht de passenger terminal amsterdam 136 aanlopen. De Felison Cruise terminal verwacht er 54, een significante stijging ten opzichte van

2013 (39). De genoemde 21 betreft het aantal aanlopen tot medio 2014.

Samen sterkOnder de naam Catamaran ICT bundelen Koninklijke Dirkzwager en KVSA hun krachten op het gebied van ICT-ontwikkeling. Niet alleen treden de bedrijven onder één noemer naar buiten, ook gaan ze hun vakkennis en capaciteit delen.Het eerste gezamenlijke project, ship2report 2.0, is in volle gang en is al deels uitgerold. ship2report, waarin ook het antwerpse port+ participeert, is een innovatief informatieplatform dat verschillende databronnen aan elkaar koppelt om zo bedrijven in de maritiem/logis-tieke dienstverlening te voorzien van actuele scheepvaartgegevens. Het platform biedt ook de mogelijkheid om dienstverleners in contact te brengen met andere partijen en overheden om zo de informatie te stroomlijnen, waarmee zij dagelijks te maken hebben.

Symposium “De zee, onze toekomst”Bek & Verburg komt 25 september met een lovenswaardig initiatief: een symposium over de vervuiling van de zeeën en oceanen. De afvalspecialist doet dat in samenwerking met KImo International, de vereniging van kustgemeenten die strijdt tegen de vervuiling van de noordzee, Ierse Zee, noordoostelijke atlantische oceaan en de Baltische Zee. KImo (Kommunenes Internasjonale miljorganisasjon) telt 160 gemeenten in zestien landen. Het symposium, getiteld ‘De zee, onze toekomst’, neemt het grootste deel van de dag in beslag en biedt sprekers en bezoekers ruimte om te discussiëren over afval en afvalrecycling. Een bijzonder onderdeel is het project Fishing for litter, waarbij big bags aan vissers zijn verstrekt waarin zij het afval kunnen deponeren dat in hun netten terechtkomt. tijdens het symposium worden de zakken opengesneden om te laten zien welk afval op de bodem van de noordzee zwerft. aanmelden kan via www.bek-verburg.nl/symposium2014.

nieuw le ven voor ACT-terreinHet domein van Amsterdam Container Ter-minals (ACT) aan de Amerikahaven heeft een nieuwe bestemming gekregen. Op de plaats waar vijf rode kranen de horizon sieren, komt een multipurpose facility.onlangs (22 juli jl) tekende de omgevings-dienst noordzeekanaalgebied de milieuver-gunning voor aCt. Daarmee zijn de contou-ren ontstaan om weer bedrijvigheid naar de containerterminal te brengen. Havenbedrijf amsterdam meldt in een persbericht tevre-den te zijn dat de vergunning is verleend en ziet de ontwikkelingen positief tegemoet. “Het betreft een bijzondere vergunning omdat de mogelijkheid blijft bestaan om

de terminal geheel voor de overslag van containers te gebruiken, maar ook voor onder

meer de overslag van afval in containers en projectlading.”

Foto: BEK & VErBurg

De ondertekening van de samenwerking Foto: Catamaran ICt


BinnenvaartHavenlogistiekMaritieme Techniek

Ocean TechnologyScheeps- jachtbouwZeevaart

maritiem

eacademieholland.nl

HAVENLOGISTIEK BIEDT GROEI!

MEER WETEN OVER OPEN DAGEN EN ANDERE MARITIEME OPLEIDINGEN?maritiemeacademieholland.nl

beroepsopleidingen vmbo-mbo-hbo | cursussen | training op maat | consultancy | onderzoek

Maritieme Academie Holland

IJmuiden | Amsterdam | Harlingen | Terschelling | Sneek | Leeuwarden | Delfzijl

Maak je carrière in de havenlogistiek

Wil jij alles weten over goederen- en personenvervoer van en naar de havens, en alles wat ermee te maken heeft? Dan kan je op vmbo- of mbo-niveau al kiezen voor een praktijk-gerichte beroepsopleiding waarin allerlei facetten uit de dagelijkse praktijk aan de orde komen. Leren en werken kan dus reserveer tijdig je opleidingsplek via:maritiemeacademieholland.nl/aanmelden

MEER WETEN OVER OPEN DAGEN EN ANDERE MARITIEME OPLEIDINGEN?

IJmuiden | Amsterdam | Harlingen | Terschelling | Sneek | Leeuwarden | Delfzijl

water vergroot je wereld

ROTTERDAM - AMSTERDAM - DEN HELDER - IJMUIDEN DORDRECHT - SCHEVENINGEN - MOERDIJK

Specialist in: garbage-transport, removal of all types cargo residues, damaged cargo solutions, Cleaning/sweeping/barges

Contact: 020 - 486 76 40 (24/7)Email [email protected] www.bek-verburg.nl

advertentie_februari_1.indd 1 24-1-2011 17:06:198 Zeehavens a msterdam AuguSTuS 2014

KorteBeriChtenw w w. a m p o r t s . n l

De Velsertunnel gaat vanwege een ingrijpende renovatie negen maanden op slot. Tussen het voor- en najaar van 2016 zal de zestig jaar oude tunnel in beide richtingen afgesloten zijn. Om de overlast te beperken stort Rijkswaterstaat zich 24/7 op de klus.onder de renovatie valt het vervangen van technische installaties en het repare-ren van schade toegebracht door te hoge vrachtwagens. uitgangspunt is dat de tunnel straks weer minimaal dertig jaar mee kan zonder groot onderhoud. Zonder maatregelen zou er elke dag een file van minimaal vijftien kilometer (extra) voor de wijkertunnel ontstaan.rijkswaterstaat heeft bovendien besloten tot de aanleg van calamiteitenbogen en nieuwe verbindingswegen naar en van de wijkertunnel voor het geval de Velsertun-nel is gestremd. De calamiteitenbogen komen in de binnenbochten van de knoop-punten. Hierdoor kan verkeer uit Beverwijk bij een stremming van de Velsertunnel via de a22 in noordelijke richting rijden en dan via de nieuwe verbindingsboog bij knooppunt Beverwijk in zuidelijke richting de wijkertunnel in.op knooppunt Velsen komt er vervolgens een extra boog waardoor verkeer uit de wijkertunnel weer terug naar IJmuiden kan rijden. Daarnaast hoopt rijkswaterstaat via andere maatregelen de IJmond zo goed mogelijk bereikbaar te houden. Doel is het reguliere verkeer zo vroeg mogelijk te verspreiden over alternatieve routes. lan-ge afstandsverkeer dat nu door de wijkertunnel gaat, gaat straks door de Coentunnel. En lokaal en regionaal verkeer dat nu de Velsertunnel gebruikt, neemt straks de wij-kertunnel. In deze tunnel komt in beide richtingen een voorkeursstrook voor vracht-verkeer. op de knooppunten Velsen en Beverwijk worden extra verbindingswegen en keerlussen gemaakt. Verder worden kruispunten in het lokale wegennet geoptimali-seerd en de toestroom van verkeer naar de snelwegen gelijkmatiger gedoseerd. met de maatregelen levert de omrit de bestuurder tien minuten vertraging op. •

Uitbreiding Koperen PloegDe Kp 18 is de jongste aanwinst van de Koperen ploeg. gebouwd bij merweland Jachtbouw in rotterdam, is deze vastmaakvlet een welkome aanvulling voor de zestien vaartuigen tellende vloot. Ingegeven door ervaringen en goede prestaties met de eerder door dezelfde werf overgedragen Kp 17, plaatste De Kope-ren ploeg vorig jaar de order voor de bouw van de Kp 18 en Kp 19. met de oplevering van de Kp 18 is het nu wachten op nummer 19 die medio april 2015 de wateren van amsterdam zal sieren. naast het meren en ontmeren van zeeschepen – de hoofdtaak - worden deze speci-alistische vaartuigen ook ingezet voor het vervoer van pakketten, bemanning- en personeelsvervoer, trekken van olieschermen en bij andere calamiteiten. •Nieuwe jassen voor jack-upsDe seajacks leviathan en seajacks Kraken zijn weer in topconditie. De twee zelfheffende werkplatforms (jack-ups) ondergingen een serie reparatie- en vervangings-werkzaamheden door shipdock amsterdam in samenwerking met niron staal - die beide deel uitmaken van Damen shiprepair & Conversion. opdrachtgever was eigenaar seajacks uK ltd. op de leviathan werden de blade racks verwijderd van de vorige installatie-opdracht in een windfarm. In zulke racks worden rotorbladen vervoerd. Vervolgens installeerde shipdock een helidek inclusief al het bijbehorende pijpenwerk voor de waterafvoer en het blussysteem. ook kreeg deze jack-up nieuwe onderdekse stalen fun-daties voor de toekomstige plaatsing van zwaardere davits voor de reddingsboten. Het belangrijkste werk op de Kraken betrof de vervanging van de complete davits-systemen voor de twee reddingsboten. ook hier werden eerst zwaardere fundaties geplaatst. Daar-na werden de vier nieuwe davits geplaatst inclusief de montage en aansluiting van alle bijbehorende hydrauliek, elektra en winches. Verder werden de vier lange poten van de Kraken eerst gezamenlijk door seajacks en shipdock geïnspecteerd en vervolgens waar nodig gerepareerd. Hiervoor werd s690-kwaliteit-staal gebruikt. ten slotte werden van beide jack-ups de hijskranen en -blokken getest voor het verlengen van de veiligheidscertificaten en kregen ze elk vier nieuwe platforms voor hun satelliet-domes. •

werk in uitvoering

meer over

amsterdam ports

association en Zijn

ruim 250 leden:

AMpoRTS.nL

nieuw tenderhuis voor Loodswezen Het tenderhuis van het loodswezen regio amster-dam-IJmond op het Zuidersluiseiland is afgeschreven. Vandaar dat op de locatie een nieuw onderkomen wordt gebouwd. Het bestaande pand is van hout en dateert uit de jaren tachtig. Het nieuwe gebouw, dat in oktober gereed moet zijn, krijgt ongeveer dezelfde afmetingen als de huidige (20x10 meter) en dient als thuisbasis van de bemanningsleden van de drie tenders (loodsboten) waar de regio amsterdam-IJmond over beschikt. ook zijn er rustruimtes voor medewerkers van buiten de regio. In 2000 speelde het loodswe-zen ook al met de gedachte voor nieuwbouw op het Zuidersluiseiland. uiteindelijk is dit niet doorgegaan. Het hoofdkantoor van het loodswezen blijft gevestigd aan de verderop gelegen Kanaaldijk. •

Het nieuwe tenderhuis voor Loodswezen

Foto: rEInDEr wEIDIJK

De Seajacks Leviathan en Seajacks Kraken

Foto: DamEn sHIpYarDs

De KP 18 Foto: DE KopErEn ploEg

De ventilatietorens van de Velsertunnel Foto: mErCEDEs BoutEr


SHIP MOORING / UNMOORING

TENDERSERVICE AT ANCHORAGE

SHIP COMMUNICATIONS / LAUNCH SERVICE

SUPPLEMENTERY CREWSUPPLY

ENVIRONMENTAL SERVICES

C.V.V.

VCA CERTIFIED AND

NEN-EN-ISO 9001:2008

Coöperatieve Vereniging van Vletterlieden w.a.

Zuidersluisweg1975 AK IJmuiden

T.+31(0)255-515354F.+31(0)255-537737

[email protected]

• (Koppel)dekschuiten met spudpalen

• Pontons / Beunbakken

• Watertransporten• Op- en overslagmogelijkheden

• Sleepboten

Blom bv S LEEPDIENST EN DEKSCHUITENVERHUURDERIJ

Blom bv

SLEEPDIENST EN DEKSCHUITENVERHUURDERIJ

* Duurzaam aan- en afvoeren van bouwstoffen en materialen

• Duurzaam vervoeren *

Pier Afrika 10, 1013 BK AmsterdamTel: 020 - 686 60 07 - 6866023

Fax: 020 - 686 60 82www.dekschuitenenpontons.nl

LOGISTICSSTORAGE

WAREHOUSINGDISTRIBUTION

TER HAAK LOGISTICS:

Value-added Logistics

A fully equipped forwarding and shipping company. Providing worldwide transportby sea, road and air, complying with specific customer needs in the best way. Weoffer a wide range of value added services like warehousing activities, stock controland pick & pack operations. Fully licensed for all custom formalities.

Ter Haak Logistics is, together with 4 other port related companies, part of The Ter Haak Group.

Ruijgoordweg 80 - Westpoort 7070 - 1047 HM Amsterdam The Netherlands - Branche officein Almere - Phone +31 20 6116688 - [email protected] - www.terhaakgroup.com

TER HAAK LOGISTICSISPS - AEO & FENEX certified

Adv. ’14 1/2 pag. THL:Opmaak 1 29-07-2014 12:38 Pagina 1


En nu A An DE SL Ag!

W e r k P r O G r A m mA Z e e H Av e n s G e r e e d

zowel nationaal als via de Europese corridors. Met speciale aandacht voor goederenvervoer per spoor;

3. Ondernemerschap en arbeidsmarkt - Versterken van havenindustrie, toe-zichtlasten terugdringen en verbeteren van de aansluiting op de opleidings- en arbeidsmarkt;

4. Duurzaamheid en innovatie - Uitvoeren van afspraken in Energieakkoord en bio-based economy, versterken

van het innovatievermogen van zeehavens door samenwerking met topsectoren en ondersteunen van initiatieven om bedrijfsleven in zeehavens duurzamer te ma-ken;5. Zeehavens en hun omgeving - Afspraken over omgang met de natuur en effectief gebruik van de

milieu- en fysieke ruimte;6. Havensamenwerking en borging nationale publieke be-

langen - Intensivering van onderlinge samenwerking van de zeehavens om ambities waar te maken.

Het werkprogramma is aanvullend op de lopen-de investeringen. Eind 2016 stellen de partijen een nieuw programma op voor de volgende periode van twee jaar. Het complete programma is in te zien via www.amports.nl/media/277075/werkprogramma.pdf of direct te downloaden via de QR-code. •

De titel “Alle hens aan dek” is niet voor niets gekozen. Alle belanghebbenden voelen die sense of urgency om goed te kunnen anticiperen op de voortdurende onze-

kerheid over de internationale economische ontwikkelingen. Zeker, de uitgangspositie van de Nederlandse zeehavens is aantoonbaar goed, maar er liggen voldoende uitdagingen om de positie van Nederland als logistieke wereldspeler en “Gate-way to Europe” te behouden én te verbeteren. Het programma moet er voor zorgen dat de Nederlandse haveninfrastructuur de beste van de wereld blijft, het marktaandeel van de Nederland-se havens in de Hamburg-Le Hav-re Range groeit en de toegevoegde waarde van de Nederlandse zee-havens toeneemt.

Concrete actiesHet werkprogramma Zeehavens bestaat uit zes thema’s met concrete afspraken en acties voor alle deelnemende partijen. Voor de komende twee jaar zijn dit de prioriteiten: 1. Nederlandse zeehavens en Europa – Bereiken van eerlijke

grensoverschrijdende concurrentie tussen zeehavens. Onder andere door acties om de bereikbaarheid en ach-terlandverbindingen met behulp van Europese cofinan-ciering en samenwerking verder te versterken;

2. Bereikbaarheid en logistiek - Behouden van optimale be-reikbaarheid van zeehavens door logistieke maatregelen,

ti jdens het Ampor ts Havengi ldediner e ind 2013 p le i t te minis ter schul tz van Haegen voor een nauwere samenwerk ing tussen de neder landse zeehavens. H iermee gaf ze het s tar tschot voor de opste l l ing van een gemeenschappel i jk werk programma – get i te ld “A l le hens aan dek ”. de minis ter ies van I nf rast ruc tuur & m i l ieu en economische Zak en hebben h ier de a fgelopen maanden aan gewerkt in samenwerk ing met de Brancheorganisat ie Zeehavens (rotterdam, Amsterdam, Zeeland, Groningen en moerdi jk ) en met het bedr i j fs leven in deze havens, waaronder OrAm.

T E K S T: E V E l I N E PA PA

poLitieK

het programma moet er voor zorgen dat de haveninfrastructuur

de beste van de wereld bli j ft

Zeehavens a msterdam AuguSTuS 2014 1 1

LogiSTiEkE STippEn A An DE hoRizon

LogistieK

komst kijkt – en dat hebben wij met heel veel partijen samen gedaan in de Visie 2030 – is het zaak groeisectoren te herken-nen en te onderkennen of die een rol in de Amsterdamse haven kunnen spelen. Om kansrijke sectoren te binden, wil het havenbedrijf niet alleen een effectieve huisbaas voor het havenbedrijfsleven zijn, maar ook een matchmaker waarbij wij innovaties, mensen, stromen en activiteiten aan elkaar knopen. In een rol als co-creator gaan we nog verder bij het verwezenlijken van innovaties en nieuwe niches door niet al-

De Amsterdamse haven is in een aantal sectoren (onder meer olieproducten, kolen, cacao) een onverbidde-lijke internationale logistieke hub. Dat betekent dat

in die sectoren in de haven een kritische massa aanwezig is die zorgt voor een goede startpositie om in te kunnen spelen op eventuele transities binnen die sectoren. Zo zijn de zeven Amsterdamse olieproductenterminals zichzelf intern aan het vernieuwen op het gebied van biofuels. President-directeur Havenbedrijf Amsterdam Dertje Meijer: “Als je naar de toe-

k etenregie , c luster vorming, internat ionale hubs, het mak en van k euzes , samenwerk en en dat voora l a l lemaal heel s l im doen: dat i s logis t iek . Het raakt a l le t ranspor tac t iv i te i ten in havens en daarbui ten . een logis t iek e k ampioen a ls neder land ( t weede plek op de were ldwi jde Logist ic Per formance I ndex) en speci f iek de metropool regio Amsterdam (mrA) heef t een pos i t ie te verdedigen - én te winnen.

T E K S T: R O b S C H O E m A K E R

Noordzeekanaal

Het IJ

Westhaven

Het IJ

Amerikahaven

Afrikahaven

Noordzeekanaal

NieuweDiep

Westpoort

Beverwijk

Haarlem

Amsterdam

IJmuiden

SchipholLuchthaven

Zaandstad

Velsen

A10

A9

A10

A8

A7

A9

A6

Noordzee

Lelystad

Almere

Purmerend

Airport

Seaport

Greenport

Dataport

Logistiek knooppunt

DE METROPOOLREGIO AMSTERDAM:❰❰ IJmuiden - Lelystad ❱❱❰❰ Purmerend - Haarlemmermeer ❱❱ Bevolking : 2,5 miljoenLogistieke sector : 25.500 bedrijvenArbeidsplaatsen : 180.000Toegevoegde waarde : 16 miljard euro

De bulk carrier CPO ASIA in de Noordersluis, geassisteerd door sleepdienst Svitzer Foto: HEnK HonIg


leen als katalysator te werken, maar ook actief deel te nemen in samenwerkingsverbanden, partnerships.”Dat de nadruk op samenwerken ligt, blijkt uit de instelling van gremia als het Amsterdam Economic Board en het Am-sterdams Logistics Board waarbij kennisinstellingen, bedrijfs-leven en overheden (de zogenaamde triple helix) in de MRA elkaar ontmoeten om samen een sterke regio te creëren. Hoe sterk is de regio al (zie ook kader Onderzoek)? Meijer: “De MRA beschikt over een ijzersterke logistieke propositie met een airport, seaport, greenport en dataport. En daarmee is veel geld en werkgelegenheid gemoeid. Maar wij zijn ons ervan bewust dat niet de sterkste overleeft, maar degene die zich het best weet aan te passen, zoals Darwin ooit consta-teerde. Daarom moeten we inspelen op de wensen en be-hoeften in de markt, goed luisteren naar onze ondernemers en onze omgeving en innoveren. Logistieke activiteiten gaan namelijk gepaard met veel geld en werkgelegenheid. Logistiek & Handel is met een toegevoegde waarde van ruim 16 miljard euro in de MRA de belangrijkste sector voor de regionale eco-nomie, naast financieel-zakelijke dienstverlening. Het clus-ter telt bijna 180.000 arbeidsplaatsen. Maar om die positie te behouden en uit te breiden, is flexibiliteit nodig en het ver-mogen soepel in te spelen op veranderingen. Dat vraagt om een organisatie die kennis wil delen en uitwisselen zodat de kansen die zich voor doen ook gepakt worden. In het verleng-de van de traditionele distributierol liggen die kansen er ook. De complexiteit en dynamiek in supply chains neemt toe. Dit zorgt voor een groeiende behoefte aan nieuwe innovatieve ketenregieconcepten. We beschikken over de kerncompeten-ties die hiervoor nodig zijn. We hebben een sterke positie in de fysieke logistiek, een goede vertegenwoordiging van logistie-ke supportdiensten én een internationaal hoog gewaardeerde kennispositie. Nú is de tijd om daar gebruik van te maken en onze rol als regieland te claimen.”

Concrete lobbyEen wenkend perspectief is één, echter de dagen van de lo-gistieke ondernemers worden gevuld met concrete en ac-

tuele problemen. De havenbranchevereniging ORAM houdt zich onder meer bezig met generieke thema’s en lobby’s om bijvoorbeeld de cruciale achterlandverbindingen nog beter te maken. Dat kan heel concreet zijn, zoals de succesvolle lobby om de 24-uurs openstelling van de Oranjesluizen te handha-ven, maar ook beleidsmatig en grensoverschrijdend. Paul We-vers, voorzitter van de ORAM: “Er zijn nu al knelpunten in het logistieke systeem en deze intensiveren als de verdubbeling van de Europese goederenstromen tot 2040, waar de IMF en de Wereldbank mee rekent, inderdaad werkelijkheid wordt. Neem alleen de nieuwe zeesluis: deze is nog steeds een handtekening verwijderd van aanleg.”Verder ontstaan er door de aanleg van het derde spoor in Duits-land de komende jaren capaciteitsproblemen bij de grensover-gang. Er zijn veel inspanningen nodig om dat te verzachten. Dichter bij huis is er continue discussie om voldoende aan-dacht te krijgen voor het goederenvervoer door het Centraal Station. Voorkomen moet worden dat goederenvervoer ach-tergesteld wordt op passagiersvervoer. Nog dichter bij huis zijn er o zo belangrijke haarvatspooraansluitingen naar bedrijfster-reinen waar NS spooraansluitingen van het beheer af wil.Wevers: “We zullen ook veel gebruik moeten maken van het Europese TEN-T-financieringsmodel om ons te handhaven in de Europese top. En wat de toekomst betreft: de zo gewenste modal shift van 65% weg en 35% spoor en binnenvaart komt

onDERzoEk

De vakgroep logistiek van de Hogeschool van amsterdam doet een langlopend benchmarkonderzoek onder zeventien airport/seaport-regio’s waarbij naar tien factoren is gekeken – zoals overslagvolume, achterlandverbindingen, belastingklimaat, human capital, duurzaamheid en woonkwaliteit. singapore komt op de eerste plaats, amsterdam/rotterdam samen op twee, Frankfurt drie, amsterdam alleen op vier en Hongkong op vijf. amsterdam scoort het best op de factoren wisselwerking tussen air- en seaport en belastingklimaat.

De bulk carrier CPO ASIA in de Noordersluis, geassisteerd door sleepdienst Svitzer Foto: HEnK HonIg


Van Damme voorziet spannende tijden voor logistieke knooppunten. Sectoren als de biobased en nieuwe energie, de circulaire economie en 3D-printing ontwikkelen zich snel. Van Damme: “Met name die 3D-printing zal de luchthavens eerder treffen omdat dat het transport van spare parts kan vervangen. Aan de andere kant vergt 3D-printing kennis en kunde waarbij nu al blijkt dat die niet overal ter wereld be-schikbaar is maar juist wel in de knooppunten nabij kennis-centra. En dat gaat gepaard met goederenstromen.”Local for local is daarnaast een trend waarvan de implicaties nog onduidelijk zijn. Als bijvoorbeeld China zich meer op zijn interne markt richt, zal in Europa meer zelf gemaakt worden. Dat heeft natuurlijk ook gevolgen voor goederenstromen. Van Damme daarover: “Maar lopen die wel via de Noordzeeha-vens? En waar zitten de nieuwe productieplaatsen? Ik had ook graag gezien dat er in de Visie 2030 ook ruimte zou zijn inge-ruimd voor een minder optimistische visie op groei, zelfs van een krimpscenario. Hoe ga je daar dan mee om?”Dat innovaties ook de traditionele sectoren en stromen be-invloeden, is goed denkbaar. De toenemende houdbaar-heid van versproducten in het geconditioneerd vervoer kan de verhouding tussen lucht- en zeevracht doen kantelen. Luchtvracht staat vanwege de kosten en het milieu toch al onder druk en zal zich steeds meer als nichevervoer presen-teren met specifieke services. Betrouwbaarheid is en blijft heel belangrijk. Maar ook de zeevracht zal zijn dienstverle-ning op klant en product moeten toespitsen. Van Damme gelooft daarbij in een clusterbenadering: “De overslag moet top zijn, snel, betrouwbaar en er moeten keuzes zijn in mo-daliteiten. Flexibiliteit, responsiviteit en veerkracht vormen de grote uitdaging. Voor een nichehaven als Amsterdam lig-gen er zeker kansen.”Dat stelt ook eisen aan de logistieke werkers. Logistiek wordt meer en meer de kunst van het slim organiseren, en de ke-tenregie in handen krijgen. Dat betekent dat de eisen aan de studenten die van roc’s, hogescholen en universiteiten komen steeds hoger worden. Van Damme: “Het maakt die banen ook steeds uitdagender. Er zou beter gecommuniceerd moeten worden hoe leuk het werk in de haven is. Er zou ook beter voor het voetlicht moeten worden gebracht hoe uitzonderlijk het is dat maar liefst de helft van de goederen die de Amsterdamse haven binnenkomt in de regio blijft.”• w ww.oR AM.nL

w ww.poRTofAMSTERDAM.nL

w ww.AMSTERDAMEConoMiCboARD.CoM

niet van de grond. Op dat vlak gebeurt weinig tot niets.”Voor de verbinding tussen airport en seaport is de openstel-ling van de Westrandweg en de tweede Coentunnel natuurlijk een goede stap. En zeker moet benadrukt worden wat Am-sterdam op het gebied van dataverbindingen te bieden heeft.“In mijn opinie”, stelt Wevers, “is logistiek geen apart cluster maar een kennisgebied dat dwars door alle overige clusters heenloopt, net als ICT. En logistiek gaat nu niet alleen meer om overslag maar ook om het bewerken van die goederen waarbij data en dataoverdracht net zo belangrijk zijn als het fysieke transport. Neem bijvoorbeeld de cacao waarbij van-uit Nederland de mondiale ketenregie wordt gevoerd van een boer in Ghana en Ivoorkust tot inzameling, vervoer, opslag en verwerking.” De trend die Wevers voorziet, is dat bedrij-ven veel scherper op hun data zullen moeten sturen. “Bewust zijn van de eigen schaalgrootte en bewuster specialiseren en diversifiëren. Allerlei onderzoeken geven echter ook aan dat Amsterdam het landelijk gezien bovengemiddeld doet op logistiek gebied. Dat heeft direct te maken met het kennisni-veau dat hier voorhanden is. Dat kennisniveau en de nabij-heid van de stad maakt Amsterdam ook tot een aantrekkelijke vestigingsplaats voor kenniswerkers”, aldus Wevers.

Kennisinstellingen“Een al stevige en zich snel ontwikkelende relatie”, noemt lec-tor Logistiek Dick van Damme van de Hogeschool van Am-sterdam de samenwerking tussen de Hogeschool en Haven-bedrijf Amsterdam. “Dertje Meijer zit in onze Raad van Advies en wij hebben veelvuldig contact met werknemers op de af-deling Strategie als Eduard de Visser en Titus Tielens. Zij heb-ben een innovatieagenda en wij een onderzoekagenda en die schuiven we in elkaar. Dat kan langlopende of omvangrijke onderzoeken betreffen zoals een benchmarkonderzoek naar Airport/Seaport-regio’s of naar Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen in de haven, maar ook plotseling optredende problemen die vragen om een oplossing. Zo trad er enige tijd terug opeens een daling op in de overslag van tweedehands auto’s, een stroom die weglekte naar Antwerpen. Dan gaan wij uitzoeken hoe dat komt en doen aanbevelingen. Onze sa-menwerking geeft aan dat het havenbedrijf die rol van match-maker in het samenbrengen van bedrijven en kennisinstellin-gen al op zich heeft genomen, maar het kan nog wat strakker.”

LogistieK

DE LogiSTiEkE SECToR

De metropoolregio amsterdam (mra) strekt zich ruwweg uit van IJmuiden tot lelystad en van purmerend tot Haarlemmermeer. Dit gebied telt bijna 2,5 miljoen inwoners. De logistieke sector in de mra telt ongeveer 25.500 bedrijven met zo’n 180.000 arbeidsplaatsen. Voornamelijk in de amsterdamse havenregio, op schiphol en bij greenport (bloemen en planten). Jaarlijks heeft de sector behoefte aan zo’n vijfhonderd à zeshonderd nieuwe medewerkers. De logistieke sector levert de mra een toegevoegde waarde op van circa zestien miljard euro.

De Westrandweg te Amsterdam Foto: max DIJKstErHuIs


TREnDS in LogiSTiEk

Logist iek i s beweging. dat vraagt van bedr i jven d ie in deze sec tor werk en , om f lex ib i l i te i t , om het vermogen tot aanpassen aan de veranderende omstandigheden en het kunnen inspelen op t rends. voor de volgende v i j f ondernemingen i s dat de dagel i jkse prakt i jk .

“T E K S T: R O b S C H O E m A K E R

LogistieK

daad unieke overslagfaciliteiten: overdekte overslag van en naar alle combinaties van modaliteiten. Op 200.000 vierkan-te meter terrein bevindt zich 100.000 vierkante meter op-slagruimte, een kilometer spoor en 700 meter kade (waar-van 350 meter overdekt), waaraan de afgelopen jaar 649 zeeschepen afmeerden.Finson: “Het online uitwisselen van ladinggegevens blijft doorzetten. Ook rond de douane blijft er beweging. Uiter-aard zijn wij AEO-gecertificeerd, waarbij al onze processen tegen het licht zijn gehouden: dat moet tot minder contro-les leiden. Natuurlijk koesteren wij onze goede relatie met de douane, die professioneel werkt en van goede wil is. Een minpuntje is dat door de steeds wisselende douanebeamb-ten er soms onnodig veel moet worden uitgelegd en dat leidt soms tot vertraging.” Overigens vindt Finson met de dou-aneregelgeving niets mis, mits die in alle Europese havens hetzelfde gehandhaafd wordt. “Aan dat level playing field mankeert wel het een en ander. Daar hebben we last van.

Soms zien we lading weglekken die bij ons om milieu- of douanetech-nische redenen nog niet meteen

weg kan. Ik merk ook niet echt dat dat beter wordt.”Het woord recessie valt niet meer bij ons, vervolgt Finson,

maar herstel is er ook niet. “We opereren in een andere wereld, in nieuwe verhoudingen. Zakelijker en harder.

Vroeger bouwde je krediet op bij een klant tot het contract afliep waarna je gezamenlijk aan conti-

nuïteit werkte. Als nu een contract afloopt, wordt er spijkerhard getenderd, en onderhandelen

we opeens met heel andere mensen dan met wie we dagelijks te maken hebben. Het kwa-liteitsdenken maakt plaats voor rigide in-koop. Daar moet je een weg in vinden en dat gaat ons ook goed af maar het is niet altijd makkelijk.”

w w w.wATERL AnDTERMinAL.nL

De groei in ladingvolume zit er sinds 2010 weer goed in.” Zegt directeur René Finson van de Waterland Terminal tevreden. “Niet valt te ontkennen dat we

het in 2009 in de nasleep van de kredietcrisis moeilijk heb-ben gehad. Toen hebben we de bakens verzet, veel aan ac-quisitie gedaan.”De business is anders geworden, vervolgt Finson: “Bedien-den klanten als productiebedrijven vóór de kredietcrisis vooral het Europese continent met onder meer shortsea, nu zien we ook meer deepsea-lading aangeboden van en naar India en het Verre Oosten. De inkoop is steeds verder van huis en lading komt in toenemende mate gecontaineriseerd ook via Rotterdam en Antwerpen naar ons toe. Inderdaad nog steeds naar ons. Dat wij klanten drie overdekte overslag-hallen ter beschikking kunnen stellen, is een enorme pre. Verder is het een kwestie van dienstverlening.”De drie all-weatherterminals van multipurpose stuwadoor Waterland Terminal bieden klanten in de ARA-range inder-

wATERL AnD TERMinAL

1

‘DAT wij kL AnTEn DRiE oVERDEkTE oVERSL AghALLEn TER bESChikking kunnEn STELLEn, iS EEn EnoRME pRE’


wordt – omdat er in de automotive maandelijks wordt gerap-porteerd en een zeer marktaandeel gedreven industrie is – te-gen het eind van de maand steeds groter. Dit heeft op onze beurt een onevenwichtigheid in onze werkzaamheden tot ge-volg tegen het einde van iedere maand toe.”Een trend voor Koopman is verder het optreden van allianties tussen merken zoals tussen Renault en Nissan: multiplatforms. Bresseleers: “Dat betekent dat hetzelfde model onder diverse merken kan voorkomen. Dat betekent ook dat fabrieken (zo-geheten OEM’s oftewel original equipment manufacturers) onderling strijden om wie die modellen mogen maken en dat betekent dat vervoersstromen kunnen gaan verschuiven. Kei-harde tendering op alle niveaus is een essentieel onderdeel van het verdienmodel van de merken. Op al deze ontwikkelingen hebben wij als dienstverlener natuurlijk geen invloed. Die ver-schuiving van productieplek kan ook binnen een merk voorko-men. Zo werd de Nissan Micra vroeger in Engeland gemaakt, later in India en is nu besloten dat de productie naar Frankrijk verplaatst wordt. Dat zijn voor ons ingrijpende aanpassingen.”Ook in de automotive zal de komende jaren de rol van inter-

net belangrijker worden, vervolgt Bresseleers. “Automerken zullen in toenemende mate in een land of regio een aantal ex-perience centers inrichten waar modellen zijn te bezichtigen en proefritten zijn te maken. Vervolgens bestelt de klant van-

achter zijn computer zijn auto met de gewenste specifi-caties en wordt de auto vanaf fabriek of carterminal

op specificatie rijklaar gemaakt en de auto met het spreekwoordelijke bloemetje afgeleverd.

Kortom, de omgeving waarbinnen wij opereren is zeer dynamisch te noemen.

En dan ga ik nog even voorbij aan de rol die carterminals voor de twee-

dehandsauto’s van leasemaat-schappijen en andere fleet

owners kunnen spelen op zowel nationaal als cross-

border niveau.”

w ww.koopMAn.nL

Als full service autoterminal verricht Koopman Car Terminal voor tal van automotive-opdrachtgevers zoals Nissan en LeasePlan diensten op het gebied

van opslag, overslag, reparaties en modificaties. Vanuit de congestievrije Amsterdamse haven en via alle modaliteiten verzorgt Koopman onder meer directe dealerdistributie naar de Benelux, Duitsland en Zwitserland.Directeur Alain Bresseleers: “De automotive-industrie is sterk in beweging: op consument- én op producentniveau. Zo wordt er tegenwoordig anders tegen autobezit en mobili-teit aangekeken en niemand weet nog waar dit de komende decennia naar toe gaat. Ook bij producenten spelen allerlei trends die invloed hebben op onze bedrijfsvoering: sommige positief, andere negatief.”Een belangrijke trend volgens Bresseleers is de snelle afna-me van het aantal dealerships in het achterland. “Dealers en servicepunten worden meer en meer plekken waar auto’s door de consument afhalen; werkzaamheden die vroeger bij de dealers werden verricht, vinden nu op onze terminal plaats. Daar hebben we mensen voor nodig om die modifi-caties uit te voeren. Daarnaast is al jaren de trend dat auto’s steeds completer worden geleverd volgens een beperkt aantal pakketten waaruit dealers kunnen kiezen. Een andere trend is dat er piekvorming in de autoverkopen naar het eind van de maand/einde kwartaal optreedt; de druk om te verkopen

koopMAn CAR TERMinAL

obA

‘MET DE opkoMST VAn DE iMpoRTkoLEn - EEn TR AnSiTiE DiE AL VEERTig jA AR in bESL Ag nEEMT - iS DE LogiSTiEk wEL AnDERS gEwoRDEn’

2

3

‘kEihARDE TEnDERing op ALLE niVE AuS’

LogistieK


De trend in de kolenoverslag is dat er niet zo gek veel verandert”, zegt directeur Hans Fijlstra van OBA. “De laatste jaren doen wij telkens wat meer tonnen dan het

voorgaande jaar. Tien procent van onze kolen gaat per trans-portband naar de Hemcentrale. De rest gaat naar de Duitse staalindustrie en energiecentrales, een deel rechtstreeks na voor de sluis gelichterd te zijn, een deel gaat via onze terminal per lichter en spoor. En kolen zullen in ons achterland nog ge-ruime tijd deel uitmaken van de basale energiemix.”De afbouw van de Europese mijnbouw en de vervanging door importkolen zet door. Daarnaast zijn er de afgelopen jaren een aantal nieuwe efficiëntere kolengestookte elektri-citeitscentrales gebouwd en aangezien die een levensduur van circa veertig jaar hebben, is OBA nog wel even in busi-ness. Fijlstra: “Voor de toekomst voorzie ik echter geen ver-dere nieuwbouw totdat het CO2-probleem is opgelost.”Met de opkomst van de importkolen - een transitie die al veertig jaar in beslag neemt - is de logistiek wel anders ge-worden. De Duitse eindverbruikers hebben te maken met langere besteltijden en met wisselende kwaliteiten. Vanwege

Vanuit de werkkamer van Richard ter Haak is te zien hoe riant alle modaliteiten op zijn terminal hun plek hebben gevonden. Hij maakt zich wel

zorgen over het gebrek aan activiteit op zijn zee-kades: “Amsterdam loopt als zee-rederijhaven achteruit, althans in de containeroverslag en het stukgoed. Er is wel groei in de binnenvaart en shortsea, maar daar is onze terminal niet echt voor geëquipeerd. Het is knokken om de rederij die we nog hebben, Grimaldi, te behouden.”Dat doet Ter Haak door anders te werken, door te diversifi-eren. “Vroeger laadden en losten wij als terminal containers en bemoeiden we ons niet met het vervolgverhaal naar ons achterland. De trend is nu intermodaal denken en een ex-tra servicepakket aanbieden. Om volume op de terminal te handhaven, leveren we nu tot aan de fabriek of loods.” Zo is Ter Haak in heel Europa actief bezig om voor Grimaldi uit-gaande lading naar Amsterdam te halen door te gaan kijken waar ontvangers in West-Afrika behoefte aan hebben. “En dan kun je vanuit het Europese achterland wellicht stromen ombuigen via Amsterdam want we hebben hier een goed bereikbare, congestievrije haven. Dat kunnen er niet veel zeggen.”Qua containers zijn we een satelliethaven van Rotterdam en Antwerpen en een dagelijkse verbinding met die havens is voor ons van wezenlijk belang, vindt Ter Haak. “Per bin-nenvaart en spoor. We hebben nu een wekelijkse container-trein rijden op Berlijn waar we een fabriek van Cargill be-voorraden. Met de retourtrein nemen we lading mee voor afnemers in deze regio naast containers voor Rotterdam of Antwerpen. Daarom starten we ook vanaf 1 september een wekelijkse AMRO-spoorshuttle op Rotterdam. Spoor, want de trein is betrouwbaarder en minder congestiegevoelig dan de binnenvaart. Ook hebben we drie containertreinen rijden van Rotterdam naar Straatsburg, met aansluiting naar Amsterdam. Zo hopen we ook lading die via die lijn voor Antwerpen bestemd is via onze Amsterdamse termi-

nal te laten lopen. Per september beginnen we ook met een wekelijkse binnenvaartdienst op Antwerpen. Helaas zien we dat steeds meer cacao-containers in Antwerpen worden gelost, om vervolgens per binnenvaart naar Amsterdam te worden gebracht. De noodzaak voor rederijen om Amster-dam aan te lopen wordt hiermee ondergraven. Uiteindelijk betekent dit dat de opslag en behandeling van cacao in de Amsterdamse haven achteruit holt. De buffer stock is al gro-tendeels naar Antwerpen verschoven. Met directe calls van zeeschepen wachten we op de nieuwe perspectieven die de sluis biedt. Wellicht belangrijker is hoe de economie zich ontwikkelt. Acht jaar geleden was er overal congestie en van de overflow profiteerden wij, maar nu is het overcapaciteit troef. Maar toch, de trafiek over onze terminal begint weer langzaam op niveau te komen.”

w w w.TERhA AkgRoup.CoM

TER hA Ak gRoEp

deze effecten is OBA een belangrijke schakel in de transport-keten geworden omdat de opslag van kolen in de havens plaatsvindt. Fijlstra: “Wij hebben ons terrein bijna verdub-beld tot zeventig hectare en zijn in staat mede door effici-entere apparatuur en veldindeling om drie miljoen kolen in wisselende kwaliteiten op voorraad te hebben. Daarnaast is door de opkomst maar ook de wispelturigheid van de wind- en zonne-energie bij de fossiele-energiecentrales een soort aan-uitsituatie ontstaan. Bij weinig wind en zon neemt de behoefte aan voorraadaanvulling navenant toe. Logistiek lastig om te plannen.”Van de crisis hebben wij niet veel last gehad, integendeel, besluit Fijlstra. “In 2008 daalden de grondstofprijzen fors en werd opslag voor bepaalde partijen aantrekkelijk om te anti-ciperen op latere prijsverhogingen. Het fenomeen Contango dat in de oliemarkt speelt, deed toen ook in kolenoverslag zijn intrede. En wat was de plek waar ze die kolen in opslag konden houden? Precies.”

w w w.obA-buLk.nL

“

4

‘wE hEbbEn hiER EEn goED bEREikbARE,

CongESTiEVRijE hAVEn’


Michel Derksen van VAT Logistics neemt de laat-ste jaren een toenemende verharding en ver-zakelijking waar. “De prijsdruk is enorm, het is

meer doen voor lagere marges. Het is zaak om volume te handhaven en vooral veel zelf doen. Waar we vroeger nog weleens elementen van de dienstverlening uitbesteedden doen we dat niet meer.”VAT Logistics heeft zijn logistieke activiteiten over zeven locaties in Nederland verdeeld met elk hun eigen specialis-me. In Amsterdam verzorgt VAT op 18.000 vierkante meter de opslag en distributie van met name consumentengoe-deren voor niet Europese MKB-bedrijven, veelal uit de VS. Derksen: “Om hun lead times te beperken, willen die toch met voorraad dicht op de Europese markt zitten. We bie-den ze ook een fiscaal vertegenwoordigerschap aan, ver-zorgen hun BTW-aangiften en de mogelijkheid om onder ons BTW-nummer te opereren. De aanvoer naar ons wa-rehouse in Amsterdam geschiedt vooral per barge vanuit Rotterdam en Antwerpen. In dit geval is de barge een prima alternatief voor wegvervoer. Een andere reden om hier te zitten is natuurlijk ook de nabijheid van Schiphol waarmee we via de A5 nu helemaal een prima verbinding hebben.”Ook bij VAT is de laatste jaren de IT-trend dominant. Niet alleen ten opzichte van de klanten via bijvoorbeeld tracking & tracing, maar ook ten aanzien van de douaneafhande-ling. Derksen: “Dat is een snelle ontwikkeling geweest die tot een enorme vereenvoudiging heeft geleid. Vergunnin-gen krijgen is niet simpel, maar als je ze eenmaal hebt, gaat het heel soepel. Ik ben verleden jaar mee geweest op een trip naar India om daar exporteurs te overtuigen om Rotterdam en Amsterdam als hub te gebruiken en daarbij was ook iemand van de douane mee. Ik zag daar de noodzaak eerst niet zo van in, maar juist die douaneman kon de Indiërs ervan overtuigen dat het inderdaad zo soepel in Nederland werkt. Dat dou-anegoederen en niet douanegoede-ren naast elkaar in een loods liggen onder verantwoordelijkheid van de dienstverlener kon men zich in India amper voorstellen.”VAT Logistiscs steekt veel ener-gie in het optimaliseren van de IT. Binnen Nederland is de IT-afdeling van twee naar twaalf fte’s gegaan: met de aandacht richting de doua-ne, naar de klant toe en ook intern. De opdracht is om planning, financiën, verkoop, management en de douaneaf-deling in één systeem te integre-ren. Derksen: “Als je dan nog be-denkt dat we behoorlijk gegroeid zijn, mede door overnames, dan wordt de complexiteit duidelijk.”Een andere trend is dat VAT steeds meer inzet op intermodaal. VAT vervoert

nu de grote volumes per trein naar Italië. En waar vroeger op Finland en Noorwegen vooral getruckt werd, gebruikt het bedrijf nu meer en meer short sea. Derksen: “Van sus-tainability had iedereen een tijdje de mond vol – alles moest groen – maar ik zie het niet zo snel gaan. In tijden van crisis vervaagt dat. Natuurlijk blijven de heel grote verladers zoals Heineken en Henkel voorwaarden stellen aan waarmee ge-varen en gereden wordt, maar veel partijen interesseert het niet zoveel als het maar goedkoop is. En er zitten natuurlijk nogal wat gaten in de Europese wetgeving en dan komt het level playing field weer om de hoek kijken.”Uiteindelijk bewegen we ons in een competitieve branche en wat wij doen is voor negentig procent dienstverlening, besluit Derksen. “De markt bepaalt, niet wij. Maar gelukkig kunnen wij de concurrentie goed aan. De uitdaging voor ons is te zorgen voor tevreden klanten en daardoor goede referenties en om goeie, jonge mensen binnen te halen.” • w ww.VATLogiSTiCS.nL

VAT LogiSTiCS

5

LogistieK

‘VAT LogiSTiSCS STEEkT VEEL EnERgiE in hET

opTiMALiSEREn VAn DE iT. ’


DE opMARS VAn DE ipAD hAD ook niEMAnD VERwAChT

LogistieK

n ieuwe hard- en sof t waretechnologieën ruk k en in hoog tempo op. Ook Havenbedr i j f Amsterdam onder zoekt hoe sensor techniek en IC t-oploss ingen de haven verder kunnen moderniseren .

T E K S T: TO b I A S P I E f f E R S

Toen Steve Jobs begin 2010 de iPad introduceerde be-seften de Amsterdamse havenbeheerders waarschijn-lijk niet dat hier hun nieuwe werkinstrument werd

getoond. Inmiddels versturen zij onderhoudsopdrachten via een zelfontwikkelde applicatie naar aannemers, inclusief uit-leggende tekst, hi-res foto en gps-positie. Snelle en duidelijke communicatie, dat is wat ICT-toepassingen bieden.

HamIS‘We zijn bezig met een groot aantal projecten’, zegt Pito Dinge-manse, die binnen het havenbedrijf verantwoordelijk is voor informatiemanagement en het applicatielandschap. ‘Een belangrijke stap daarbinnen is de invoering van het nieuwe Havenmeester Management Informatiesysteem HaMIS, dat door de havenmeester gebruikt gaat worden voor de adminis-tratieve afwikkeling van schepen die onze haven bezoeken.’ HaMIS vervangt dan het huidige havenmanagementsysteem Pontis. Bijzonder aan HaMIS is het gezamenlijk gebruik met Havenbedrijf Rotterdam en de directe koppeling met Portba-se, het systeem dat alle meldingen van aankomende en ver-trekkende schepen bundelt.’

Hamis draagt bij aan de harmonisatie van de havenmees-terprocessen in beide zeehavens, het is een open systeem om informatie te kunnen delen met nautische, logistieke en

bestuurlijke partners en draagt bij aan het beheersen van de kosten van scheepvaartmanagementinformatie voor beide havenmeesterorganisaties. De verkeersleiding gaat naar ver-wachting vanaf 2015 met HaMIS werken, de inspecteurs ma-ken al gebruik van het systeem.

Naast interne projecten is het havenbedrijf ook betrokken bij programma’s die voor de gehele logistieke dienstverlening in de haven van belang zijn. Een voorbeeld daarvan is Seamless Connections, waarin het havenbedrijf, douane en enkele be-drijven in de haven onderzoeken hoe een papierloze afhan-deling van transporten is in te richten. “Op Schiphol is daar al veel ervaring mee opgedaan”, zegt Dingemanse. ‘Daar wordt gebruikt gemaakt van een pas die goederen digitaal in- en uit-klaart. Dat werkt sneller dan handmatige registratie. We zijn nu aan het bekijken hoe dit toepasbaar in de haven is.”

Ook op gebied van applicaties gebeurt er veel. Naast de eerder genoemde app van Beheer Westpoort voor het onderhoud aan bijvoorbeeld wegen in de haven, heeft het havenbedrijf voor scheepsagenten de applicatie IamPort ontwikkeld. “Die stuurt agenten een pushnotificatie wanneer een bepaald schip in de haven aankomt of vertrekt”, licht Dingemanse toe. “Ook kunnen zij via die app ontheffingen aanvragen.” En voor de echte datafanatici is er de app Port Data, die continu de marktaandelen van goederen tussen de havens in de Ham-burg-Le Havre Range vergelijkt.

De cloudHet Havenbedrijf staat niet alleen in de invoering van nieuwe ICT-oplossingen in de haven. “Snelheid is het toverwoord in de Amsterdamse haven”, zegt Martin Kooiman van IT-bedrijf Winsys. “Snel han-delen, snel schakelen, dat maakt de bedrijven krachtig. Kortlijnige en directe communicatie is daarbij belangrijk, en dat is wat de cloud bedrijven kan brengen.” De cloud is een gecontroleerde omgeving op internet waar bedrij-ven software of gegevens beschikbaar kunnen stellen. Voor pompfabrikant Industrial Pump Group Nederland (IPG) in IJmuiden heeft Winsys een systeem geleverd waardoor het bedrijf gemakkelijk met zijn wereldwijde netwerk van resellers kan communiceren. Kooiman: “Designers van IPG kunnen middels deze cloud alle pompdata in één keer met het gehele netwerk van verkopers delen. Daarnaast is het te gebruiken

Trevler rittenregistratiesysteem


voor live communicatie via webcam, waardoor verkopers di-rect tijdens het gesprek beeldmateriaal delen om zo sneller het probleem te achterhalen.” Live meekijken bij het bedrijf waar de pomp geïnstalleerd is, gebeurt nog niet, maar mogelijk is dat wel. “Vereiste daarvoor is dat de eindgebruiker zijn data ook deelt via een cloud. Die kan dan communiceren met het sys-teem van IPG. Van deze cloud-connect verwacht ik erg veel.” Een andere logistieke toepassing van cloudtechnologie is Tre-vler, een klein kastje dat automatisch de rittenregistratie van werknemers bijhoudt. “De Trevler is aan te sluiten op de siga-rettenaansteker van een auto of vrachtwagen”, zegt Kooiman. “Het starten van de auto activeert het apparaat, dat dankzij een ingebouwd gps-systeem direct een startpositie vaststelt. Aan het einde van de rit bepaalt het apparaat de eindlocatie, berekent alle ritwaarden en verstuurt die gegevens vervolgens via een gesloten cloudsysteem naar de database van Trevler, waar de gegevens direct worden omgezet in voor de Belas-tingdienst bruikbare data. Dat zorgt voor een sterke afname van het aantal benodigde administratie-uren.” Voor trans-portbedrijven met een uitgebreid wagenpark biedt Trevler ook een fleetpakket aan waarin naast de ritten- en urenregis-tratie ook automatisch declaraties van kilometervergoedin-gen zijn inbegrepen en realtime track and trace-functionali-teiten zijn verwerkt. Trevler is voor 125 euro aan te schaffen en de eindgebruiker betaalt vervolgens een vast maandbedrag van enkele euro’s voor het beheer van de cloud.

SensortechniekHet havenbedrijf is constant op zoek naar de toepassing van

Advertentie

nieuwe technologieën. “We onderzoeken nu de mogelijkhe-den van sensortechnieken in de haven”, zegt Dingemanse. “Die is op verschillende manieren toepasbaar. Met sensoren kunnen we bijvoorbeeld het gebruik van ligplaatsen en de be-lasting van bolders meten en deze input koppelen aan HaMIS om de nautische dienstverlening nog verder te verbeteren. We willen zoveel mogelijk bedrijven in de haven bij dit proces be-trekken en hun ideeën horen, want we willen graag dat zij er ook profijt van hebben.”Ook de inzet van drones vindt Dingemanse interessant. “Want naast een camera, die beelden vanuit de lucht kan ver-zorgen, is bijvoorbeeld ook een ‘snuffelaar’ aan een drone op te hangen. Die snuffelaar onderzoekt dan de luchtkwaliteit in de haven.” Drones kunnen zelfs een deel van het havenon-derhoud op zich nemen. De iPad-applicatie van Beheer West-poort gebruikt een database van beelden vanuit de haven, die aangeven hoe een weg of kade er bij moet liggen. “Drones toetsen dan hun eigen waarneming aan die beeldbank en be-palen of er iets gedaan moet worden. Met de juiste program-mering bepalen zij zelfs welke aannemer de opdracht krijgt, inclusief hi-res foto en gps-positie.” Er zit nog wel een aantal haken en ogen aan het commerciële gebruik van drones. Zo is gebruik ervan door autoriteiten nog niet toegestaan. Toe-komstmuziek hoeft dit echter niet te zijn, want wie had vijf jaar geleden verwacht dat met een iPad het onderhoud in de haven is te verwerken? • w ww.poRTofAMSTERDAM.nL

w ww.winSyS.nL


T E K S T: T I N A R E I N D E R S

binnEnVA ART- SECToR TiMMERT A An DE wEg

LogistieK

I n 2013 werd 95 ,7 mi l joen ton vracht v ia de Amsterdamse havens ver voerd. veel van deze vracht wordt in en rond Amsterdam ver werkt tot e indproduc t en ver volgens ver voerd naar een e indbestemming. Andere produc ten gaan rechtst reeks naar hun e indbestemmingen in neder land en e lders in europa . ver voerspr i j s , e f f ic iënt ie en duur zaamheid z i jn daarbi j de s leute lwoorden. Havenbedr i j f Amsterdam en de b innenvaar t s t reven ernaar een steeds groter deel van deze vracht over het water te ver voeren .

Rob Smit is binnen Havenbedrijf Amsterdam mana-ger Achterland Logistiek: “Als Havenbedrijf kijken wij naar de klantbehoefte wanneer we adviseren

over vervoer naar het achterland. In ons streven naar duur-zaamheid proberen we waar mogelijk vervoer via duurza-me modaliteiten zoals de binnenvaart te laten verlopen.

Daarom zoeken we actief naar ladingstromen die in potentie per binnenvaart zijn te vervoeren, maar nu nog via de weg verplaatst worden. Zo loopt er momenteel een pilot om afval vanuit Utrecht naar de Amsterdamse afvalenergiecentrale per schip te vervoeren. Dit klinkt logisch, maar het is een uit-daging omdat de centrale weliswaar aan het water ligt, maar

Foto: ron ZanDwIJK


binnEnVA ART- SECToR TiMMERT A An DE wEg

het bedrijf nog niet ingesteld is op aanvoer per schip.” Besluit een bedrijf te vervoeren via het water, dan neemt het contact op met een van de ruim tachtig bevrachtingskanto-ren, zoals de Amports-leden Particuliere Transport Coöpe-ratie (PTC) en NPRC. PTC is een bevrachter, gespecialiseerd in droge bulk zoals grondstoffen, kunstmest en breakbulk- lading. Hans Hulsker, acquisitiemanager bij PTC: “Wij zijn een coöperatie van circa vijftig verschillende binnenvaart-ondernemers met schepen van 500 tot 4.000 ton. Omdat wij met veel schepen van verschillende grootte varen, kunnen wij een klant een vervoersgarantie afgeven. Wij innoveren op verschillende gebieden, zowel met technische aanpassingen als steeds verdergaande automatisering. En natuurlijk ook op milieugebied.”Ingenieus is het laadsysteem dat PTC ontwikkelde voor een van hun klanten, Tata Steel. De rollen staal worden nu ver-voerd op kunststofgoten waardoor laden en lossen efficiënter en veiliger gebeurt. Inmiddels zijn meer dan twintig schepen voorzien van deze goten. Wellicht het meest innovatieve aan de goten is dat de schipper ze makkelijk neer kan leggen en weer opruimen, zodat het ruim ook andere vormen van la-ding kan vervoeren.

Verregaande automatiseringPas in 1998 verdwenen in Nederland de schippersbeurzen waar schippers en bevrachters samen kwamen om de lading te verdelen. Sindsdien neemt de automatisering van het be-vrachtingsproces steeds verder toe. “Wij ontwikkelen continu aan ons computerprogramma”, vertelt Hulsker. Het is al zo dat onze medewerkers veel minder gegevens in de computer hoeven in te tikken en veel meer in contact staan met klan-ten. Daardoor kunnen we meer opdrachten binnenhalen en groeien. Ons doel is dat het feitelijke plannen van vrachten bijna geheel automatisch gaat. Dat betekent dat onze klanten hun systeem kunnen koppe-len aan ons systeem en dat de computer zelf berekent welke vracht in welk schip welke route vaart. Op milieugebied legt PTC de nadruk op de aanpassingen van schepen die nog rondva-ren met een pré-CCR-motor. Voor een binnenvaartschip is dat niet oud, maar voor de steeds snellere voortgang van de techniek wel. “Wij zoeken continu naar kleine aanpassingen die we op alle schepen kunnen toepassen, zodat een kleine investering meteen veel resultaat oplevert. Additieven in de brandstof bijvoorbeeld, zorgen voor minder uitstoot tegen lage investering. Het nieuwe On Board Diagnostics-systeem is momenteel in de testfase en zal op al onze schepen de wer-kelijke uitstoot per reis kunnen uitlezen.”

VlootDe schepen van PTC maken deel uit van de Nederlandse binnenvaartvloot, de grootste en modernste vloot ter wereld. Continu worden technische vernieuwingen doorgevoerd. Het verminderen van de CO2-uitstoot en het besparen van brand-stof waren de afgelopen jaren hoofddoelstellingen. Maar ook zijn er schepen ontwikkeld die op LNG varen en schepen die het gas vervoeren. Er zijn schepen gebouwd die net zoveel

containers vervoeren als vijfhonderd vrachtwagens en kleine schepen die met een kraan aan boord zelf containers kunnen laden en lossen.Naast de technische ontwikkelingen ontstaat er ook steeds meer variatie in de grootte van schepen. Het afgelopen decen-nium zijn er steeds meer en steeds grotere schepen gebouwd. Toch ontwikkelt zich een andere trend: er ontstaan niche markten voor kleine schepen. Deze schepen kunnen kleine-re hoeveelheden gespecialiseerde lading vervoeren en op de kleinere vaarwegen varen. De verwachting is dat kleine, snelle, duurzame binnenvaartschepen als de Q-barge en palletbarges binnenkort de vloot gaan versterken.

binnenvaarttankersOlietankers zijn een apart segment binnen de vloot waar de komende jaren een aantal vernieuwingen te verwachten is. Zo zijn er bijvoorbeeld al een flink aantal dubbelwandige tankers. Binnenkort start een studie naar de binnenvaarttankervloot en de stromen die deze tankers vervoeren in de ARA- regio (Amsterdam-Rotterdam-Antwerpen). Gezien het belang van de tankers voor Amsterdam als energiehaven, neemt het Ha-venbedrijf Amsterdam deel aan deze studie. Het is het juiste moment om deze studie uit te voeren. Niet alleen vanwege de ontwikkelingen in de techniek, maar ook omdat de tankervloot kampt met overcapaciteit. Dit heeft niet alleen te maken met de groei en schaalvergroting van de schepen, vertelt Hester Duursema, algemeen directeur van de brancheorganisatie Binnenvaart Logistiek Nederland (BLN): “De tankervloot heeft ook een overcapaciteit omdat de ladingstroom verschuift. Er gaat bijvoorbeeld minder olie naar de VS omdat zij nu zelf schaliegas winnen. Tegelijkertijd is er een stijgende behoefte aan olie in opkomende economieën zoals China, maar zij zul-len de verwerking van ruwe olie eerder dichter bij huis zoeken, dan in Amsterdam. Rusland zal mogelijk een belangrijkere

partner worden voor onze tan-kervloot en daarom zien wij veel mogelijkheden in de route naar de Zwarte Zee.”

InfrastructuurOm vervoer naar het achter-land per binnenvaartschip te stimuleren, is er nog winst te behalen bij het optimaliseren

van het gebruik van de bestaande infrastructuur. Rob Smit: “Het verladen van vracht kan sneller en efficiënter wanneer terminals en kades beter gebruikt worden. Momenteel loopt er een pilot om kadebezetting te meten. Het sleutelwoord in dit project is informatie waardoor we nog beter zicht krijgen op de binnenvaartstromen. Het Blauwe Golf-project van Rijkswater-staat speelt hier ook op in. De inzet van dit project is om brug- en sluisopeningstijden en beschikbare wachten kadeplaatsen beter op elkaar af te stemmen. Schippers zijn dan vlotter op de plaats van bestemming, kunnen hun vaarsnelheid aanpas-sen en daardoor brandstof besparen. Terminals weten precies wanneer een schip aankomt en kunnen het sneller afhande-len. Zo kan er zonder de infrastructuur aan te passen of uit te breiden, meer goederenvervoer over water plaatsvinden.” • w ww.poRTofAMSTERDAM.nL

w ww.pTCbA.nL

kleine, snelle en duur zame

binnenvaartschepen gaan binnenkort de

vloot versterken


DR A AiSChijffunCTiE ijMuiDEn

bEginT TE DR A AiEn

LogistieK

en lostarieven. Bovendien leiden grotere stromen tot meer vaste reeferverbindingen en een hogere frequentie van deze lijndiensten. Een verdere ontwikkeling van de IJmond als de logistieke draaischijf voor vis staat of valt met het uitbouwen van bestaande diepgevroren visstromen en het aantrekken van nieuwe visladingstromen naar IJmuiden, die nu nog via andere havens lopen. Met een flinke volumetoename wordt ‘vervoer over water’ door reeferlijndiensten op grote schaal mogelijk door het verkrijgen van aansluiting op interna-tionale lijndiensten die in IJmuiden samenkomen, verge-lijkbaar met de hub-functie van Schiphol. De hub-functie die dan in IJmuiden ontstaat, biedt ook het noodzakelijke schaalniveau voor het genereren van retourlading, die weer nodig is om de draaischijffunctie verder uit te bouwen, al-dus Van de Meerakker.

ContainerterminalDe belangrijkste onderdelen van het DIFE-project zijn de aanleg van een containerterminal voor diepgevroren vis en de revitalisering van het Middenhavengebied, het ter-rein tussen de Vissers- en Haringhaven. Besloten werd het project in fasen uit te voeren, zodat de bedrijven in het ha-vengebied bereikbaar bleven. Bij de eerste fase - die liep van september 2010 tot augustus 2012 - werd het gebied ten westen van de Haringkade onder handen genomen. Alle kabels en leidingen voor elektra, gas en water zijn vervan-gen, er is een geheel nieuwe riolering aangelegd en ook de openbare verlichting is vernieuwd. Daarnaast heeft de klin-kerbestrating plaatsgemaakt voor strak geasfalteerde rijba-nen met parkeerplaatsen van klinkers langszij. Even ver-derop is aan de Haringhaven een terminal verschenen voor de overslag van containers met diepgevroren vis. Hiervoor is over een lengte van 480 meter het oude talud vervangen door een kadewand. Aan de nieuwe kade meren de binnen-vaartschepen af die de containers met vis komen halen. Het havenbedrijf is een samenwerkingsverband aangegaan met Ter Haak Group in Amsterdam, het zogenoemde Container Stevedoring Ymuiden. Schepen brengen de containers ver-volgens over naar de USA-terminal in Amsterdam, waar ze per barge verder vervoerd worden naar de deepsea-termi-

peter van de Meerakker, algemeen-directeur Zeeha-ven IJmuiden NV, geeft het volgende voorbeeld. In maart van dit jaar bracht de mv Colombian Star van

bijna 190 meter een bezoek aan de haven van IJmuiden. Daarmee deed het grootste conventionele reeferschip ooit de haven van IJmuiden aan. Het schip was eerst beladen bij het vrieshuis van de logistieke onderneming Kloosterboer in Dutch Harbor in Alaska en bracht vijfduizend ton diepge-vroren vis bestemd voor de Europese markt naar IJmuiden. De vis ging eerst in de vriesvemen van Kloosterboer en ver-volgens per vrachtwagen of containerschip naar landen als Duitsland, Engeland, Frankrijk en Portugal.Wat Van de Meerakker maar wil zeggen is dat de ingezette lijn om IJmuiden verder te ontwikkelen als ‘draaischijf voor vis’ zijn vruchten afwerpt. “Kloosterboers zogeheten Alaska-tra-fiek genereert jaarlijks zo’n honderdduizend metrische ton lading dat in IJmuiden aan land komt om vervolgens binnen Europa verder te worden gedistribueerd naar grote verwer-kingsfabrieken, die er vervolgens vissticks en allerhande kant-en-klare maaltijden van maken”, stelt Van de Meerakker.

miljoenenprojectEnkele jaren geleden startte Zeehaven IJmuiden NV met een grootschalig project dat de positie van IJmuiden als Eu-ropa’s grootste zeehaven voor diepgevroren vis verder moet versterken. In 2009 kwamen regionale overheden overeen subsidiegelden voor het miljoenenproject beschikbaar te stellen. Ook de Nederlandse overheid betaalde mee aan het project DIFE (Deepsea Intercontinental Frozen Fish Cen-tre of Europe). Verder stelde de provincie Noord-Holland miljoenen beschikbaar, evenals de gemeente Velsen en het ministerie van Economische Zaken. De totale projectkosten bedragen meer dan 17 miljoen euro. Met de wereldwijde groei in de visproductie en -consumptie liggen er goede kansen voor IJmuiden om zich te ontwikke-len tot dé centrale draaischijf voor vis in Europa, blijkt uit de strategische visie in het slothoofdstuk van het jubileumboek van Zeehaven IJmuiden N.V. (dat ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de onderneming verscheen). Hoe gro-ter de stromen te verwerken vis zijn, hoe scherper de laad-

Zeehaven I Jmuiden n.v. wi l van de I Jmuidense haven een nog belangr i jk er logis t iek k nooppunt mak en voor de internat ionale t ranspor t van v is lad ingen. Het I Jmuidense havenbedr i j f i s hard op weg di t doel te ha len .

T E K S T: P I E T E R VA N H O V E


nals in Rotterdam en daarvandaan over de hele wereld. Ach-terliggende gedachte is dat het vervoer van vis in containers snel populair is geworden. Voorheen brachten de hektraw-lers van rederijen als Vrolijk en Parlevliet & Van der Plas hun pelagische vis naar IJmuiden. Daar werd het opgeslagen in vrieshuizen van onder andere Kloosterboer. Een aantal ja-ren geleden kwam de omslag toen bleek dat visimporteren-

de landen als Nigeria, Egypte en China steeds beter in staat bleken vis in containers te ontvangen.

NutsvoorzieningenVan de Meerakker kijkt tevreden terug op de eerste fase. “De medewerkers van Schot Infrastructuur hebben hard gewerkt om alles op te knappen. Een omgevingsmanager heeft ervoor gezorgd dat alle bedrijven bereikbaar zijn gebleven tijdens het werk.” Inmiddels is in juni de tweede fase van het project - ten oosten van de Haringkade – van start gegaan. Als eerste is de Middenhavenstraat aan de beurt. Met nieuwe riolering, asfalt, openbare verlichting en rechte parkeervakken. “De nutsvoor-zieningen als water, gas en elektra zijn al vervangen, dat hoeft dus deze keer niet”, voegt de algemeen directeur eraan toe. De tweede fase, die loopt tot 2016, bestaat uit nieuwe riole-ring, bestrating en openbare straatverlichting in het weste-lijk deel van het gebied. Qua oppervlakte anderhalf keer zo groot als fase 1. Na de Middenhavenstraat begint in oktober het werk aan de Trawlerkade. In de vorige fase grepen veel ondernemers de mogelijkheid aan om ook een verbouwing van hun pand door te voeren. Zo zijn de bedrijven Venus & de Waard, Hera, Wesco, Klinkenberg en onderzoeksinstituut Imares grondig vernieuwd. Peter van de Meerakker sluit niet uit dat dit ook nu weer ondernemers uitnodigt te investeren in gevelrenovatie en in verbetering van hun panden. • w ww.zEEhAVEn.nL

w ww.kLooSTERboER.nL

Extreme precision

Breman Offshore B.V., The Netherlands, T +31 (0)88 - 273 62 [email protected], www.breman-offshore.nl

In the sea port of IJmuiden Breman Offshore B.V. is situated. Directly alongside the quay, accessible for sea vessels. From this location we support builders of ship equipment, machine builders, construction companies and service providers. Thus we assemble and overhaul equipment for crane vessels and construction vessels.

We also, as a service partner, provide solutions for your specialised marine equipment. We have both the space and the know-how. For this same reason Breman Offshore B.V. is also your partner if you are looking for facilities to build and test machines and constructions. Call +31 (0)88 273 62 66 or surf to www.breman-offshore.nl.

Advertentie

De mv Colombian Star aan de kade van Kloosterboer te IJmuiden


LogistieK

verwerkt. De trein vervoert wekelijks zo’n duizend ton cacao, ofwel de lading van vijftig vrachtwagens.

Het ontwikkelen van nieuwe verbindingen is soms een kwes-tie van vallen en opstaan. Herik Rail startte begin dit jaar een driewekelijkse shuttle tussen Amsterdam en Milaan. Deze verbond de USA Terminal van Ter Haak met railterminal Mila-no Smistamento. De shuttle is na een paar maanden wegens operationele obstakels evenwel gestaakt. Herik Rail werkt aan een oplossing en verwacht de dienst te zijner tijd weer te kun-nen onderhouden.

TrainlanesDe shuttles naar Berlijn en Milaan zijn onderdeel van het project Trainlanes. De bedoeling van dit programma is goe-derenstromen te bundelen, zodat een dermate groot volume ontstaat dat het lonend is om voor spoorvervoer te kiezen. Dit is vooral belangrijk voor kleine en middelgrote verladers. Zij kunnen doorgaans relatief weinig volume aanbieden. De keus voor wegtransport ligt dan voor de hand. Het bundelen van zendingen maakt spoorvervoer echter haalbaar. Trainlanes is deel van het project Seamless Connections, waaraan bedrijfs-leven, overheid en kennisinstellingen werken ten behoeve van innovatie van logistieke ketens in de Metropoolregio Am-sterdam.Zakelijke initiatieven zoals de nieuwe shuttles zijn belangrijk. Ze kunnen echter niet slagen zonder een geschikte infrastruc-tuur. In het Westelijk havengebied is menig bedrijf bereikbaar per spoor, waaronder enkele bulkterminals. Er is ruimte om het netwerk van spoorlijnen en rangeerterreinen uit te brei-den en bedrijven aan te sluiten, die nog geen verbinding met het spoornetwerk hebben. Tata Steel is vanouds al goed aan-gesloten op het railnetwerk.

Spoorvervoer neemt tussen andere modaliteiten in Ne-derland een bescheiden plaats in. Die bescheiden rol speelt het ook in het Noordzeekanaalgebied. Maar het

spoorvervoer zit in de lift. Daarvan getuigen nieuwe verbin-dingen en verbeteringen van de infrastructuur.Per jaar wordt in het Noordzeekanaalgebied volgens gege-vens van ABN AMRO zo’n vier miljoen ton goederen per trein aan- en afgevoerd. Dit is bijna tien procent van het totale Ne-derlandse goederenvervoer over rails. Dit bedroeg vorig jaar 43 miljoen ton. Het gaat wat de regio Amsterdam betreft om bulkgoederen als kolen en olie, staal en auto’s, maar ook bij-voorbeeld afval. Naast het Westelijk havengebied genereert Tata Steel in IJmuiden veel spoorvervoer. Er worden kolen en erts aangevoerd en staalproducten afgevoerd.

IntentieHet aantal goederentreinen van en naar deze regio bedroeg vorig jaar 5.700 treinen. Dit is 23 procent meer dan in 2012, stelt het Havenbedrijf Amsterdam. Naar verwachting zal het spoorvervoer verder groeien. Dit is in ieder geval de intentie van zowel het bedrijfsleven als de overheid. Spoorvervoer is immers een modaliteit die congestie op de wegen en vervui-ling door vrachtwagens kan helpen verminderen.Er zijn diverse recente initiatieven om het spoorvervoer uit te breiden. Een succesvolle nieuwe verbinding is de weke-lijkse shuttle tussen Amsterdam en Berlijn voor vervoer van cacao, die sinds april vorig jaar in bedrijf is. De verbinding is het resultaat van samenwerking tussen Cargill, Katoen Na-tie en Ter Haak. Cargill koopt de cacao in, die per container vanuit West-Afrika naar de USA Terminal van Ter Haak komt. Katoen Natie slaat de containers op en Ter Haak zorgt voor het vervoer naar de terminal van het overslagbedrijf BEHALA in Berlijn. In deze stad heeft Cargill een fabriek die de cacao

SpooRVERVoER nEEMT ToE VooR hAVEn VAn AMSTERDAM

Het goederenver voer per spoor vanui t de haven van Amsterdam za l groeien . Onder andere een verbeterde inf rast ruc tuur moet d i t mogel i jk mak en.T E K S T: J A N VA N D E N b E R g


Amsterdam CentraalVoor een goede doorstroming van het Noordzeekanaalgebied naar het achterland, met name Duitsland, moeten echter wel enkele beperkingen worden opgelost. Dit betreft zowel het sta-tion Amsterdam Centraal als capaciteitsbeperkingen elders in Nederland.Om de doorstroming van goederentreinen rond Amsterdam Centraal te verbeteren en ruimte te bieden voor meer goede-rentreinen, zijn aanpassingen nodig aan zowel de infrastruc-tuur als de dienstregeling. Dit moet plaatsvinden tegen de ach-tergrond van het groeiende reizigersvervoer. De prognose voor de omvang van het goederenvervoer tot 2030 via Amsterdam Centraal ligt overigens tussen de 22 tot 48 treinen per dag.Welke aanpassingen aan de infrastructuur er aangelegd zullen worden, is nog niet besloten. Wel is duidelijk dat hiertoe on-der andere vrije kruisingen en aparte opstelsporen voor goe-derentreinen zullen behoren. Daarnaast zal de wirwar van sporen worden ontward. Daar-naast worden de oude spoorbruggen aan beide zijden van het station vervangen. Hierdoor is het mogelijk om meer treinen te laten rijden richting Utrecht.

betuwelijn Goederenvervoer tussen Amsterdam en Duitsland kan gebruik maken van de Betuwelijn, doordat deze bij Meteren verbonden is met de spoorlijn Utrecht-Den Bosch. Per week rijden er zo’n 550 treinen over deze spoorlijn. Hiervan hebben er ongeveer 35 hun oorsprong of bestemming in Amsterdam, ofwel een derde van het aantal goederentreinen van en naar de haven.De capaciteit van de Betuwelijn wordt nog steeds beperkt door het ontbreken van een goede aansluiting op deze lijn voor goe-

derentreinen in Duitsland. Hiervoor moet tussen Emmerich en Oberhausen een derde spoor worden gebouwd. Tijdens de aanleg hiervan, die zeven jaar zal duren, is de goederencapa-citeit bovendien geringer dan nu het geval is. Die zal in 2016 minimaal veertig treinen per dag bedragen en vanaf 2017 25 treinen per dag.Dit zal vooral merkbaar zijn de haven van Rotterdam als groot-ste gebruiker van de Betuwelijn. Maar ook in Amsterdam zal het effect waarschijnlijk enige gevolgen hebben. Hoe groot dat effect is, is moeilijk te zeggen. Dat hangt af van het aantal trei-nen dat verladers in de jaren 2016 - 2023 willen laten rijden.Goederentreinen naar het noorden van Duitsland gaan door-gaans bij Oldenzaal de grens over. In 2010 heeft de overheid besloten dat het spoor tussen Elst en Oldenzaal geschikt moet worden gemaakt voor de toename van het aantal goederen-

treinen door Oost-Nederland. Tot 2020 worden er echter geen investeringen gedaan om de capaciteit te verhogen. De groei van het goederenvervoer op

deze route blijkt namelijk minder groot dan was verwacht.Spoorvervoer vanuit het Noordzeekanaalgebied kan de ko-mende jaren toenemen. Aan ondernemers in de regio zal het niet liggen, gezien de initiatieven voor nieuwe verbindingen. De overheid is bereid te investeren in de benodigde infrastruc-tuur. Wel kan de aanleg van het derde spoor in Duitsland voor Amsterdam een tijdelijke beperking van de vervoerscapaciteit betekenen. • w ww.kEyR AiL.nL

w ww.TERhA AkgRoup.CoM

w ww.hERikR AiL.CoM

w ww.poRTofAMSTERDAM.nL

De wir war van sporen zal worden ontward

SpooRVERVoER nEEMT ToE VooR hAVEn VAn AMSTERDAM

Kolentrein afkomstig van Rietlanden Terminal passeert VOPAK Terminal Amsterdam


Een mijlpaal bij Vopak terminal amsterdam westpoort in de nacht van dinsdag 29 op woensdag 30 juli: de olietanker Hans scholl gaat de boeken in als het duizendste zeeschip dat de terminal aandoet.

De gebeurtenis in cijfers:2004 Bouwjaar van de Hans scholl, de olietanker die onder liberiaanse vlag vaart176 lengte in meters van de Hans scholl31 Breedtemeters2011 Jaar dat de Vopak terminal amsterdam westpoort officieel werd geopend

(26 oktober)41 Het aantal opslagtanks op het terminalterrein1.216.180 De totale capaciteit van de opslagtanks in kubieke meters waarin

olieproducten worden opgeslagen1 Het aantal taarten dat manon Bloemer, managing director Vopak, uit handen

van Ed nieuwenhuizen, CFo van Havenbedrijf amsterdam, ontving ter gele-genheid van deze mijlpaal •

En DAT iS DuizEnD!

28 Zeehavens a msterdam juni 2014

LogistieK in BeeLdF oto : E D s E E D E r

Zeehavens a msterdam juni 2014 29

Portbase is een 100% neutrale organisatie zonder winstoogmerk.

Van expediteur tot douane, van rederij tot Rijkswaterstaat: Portbase verbindt alle havengerelateerde logistieke spelers tot één krachtige community. Door slim hergebruik van unieke data werken onze aangesloten gebruikers sneller en ef� ciënter. 24/7, in binnen- en buitenland. Zo versterken we gezamenlijk de positie van de Nederlandse havens.

Wilt u weten hoe we dat precies doen? Scan deze advertentie met de Layar app of kijk op portbase.nl

Door 12.351 logistieke spelers te verbinden,

maken we onze havens sterker.

Kindvall_Portbase_Adv_Touw_DEF.indd 1 09-07-14 14:02

Portbase is een 100% neutrale organisatie zonder winstoogmerk.

Van expediteur tot douane, van rederij tot Rijkswaterstaat: Portbase verbindt alle havengerelateerde logistieke spelers tot één krachtige community. Door slim hergebruik van unieke data werken onze aangesloten gebruikers sneller en ef� ciënter. 24/7, in binnen- en buitenland. Zo versterken we gezamenlijk de positie van de Nederlandse havens.

Wilt u weten hoe we dat precies doen? Scan deze advertentie met de Layar app of kijk op portbase.nl

Door 12.351 logistieke spelers te verbinden,

maken we onze havens sterker.

Kindvall_Portbase_Adv_Touw_DEF.indd 1 09-07-14 14:02

bLoEMEn op AfVAL

vervolgens weer gesorteerd moeten worden. The Circular Company heeft nu een plan voor een moderne vorm van de oude pyrolysetechniek die dat scheiden van plastic overbo-dig maakt en opwerking tot relatief schone brandstof en gas-sen van constante kwaliteit mogelijk maakt. Dat betekent dat inzamelen in bulk veel simpeler en goedkoper wordt. Wage-maker: “Dit geldt mutatis mutandis voor alle afvalstromen.”

logistiekOok de circulaire economie staat en valt bij dikke constan-te stromen. Die volumes zijn er in regio Amsterdam, verze-kert Wagemaker, ook al is het een bij uitstek en bij voorkeur regionale activiteit met een sterk MKB-gehalte. Dat is een kwestie van langjarige afspraken maken binnen de netwer-ken. Ook ruimte vinden voor opslag en verwerking van een afvalstromencluster van bijvoorbeeld bouwmaterialen in het Amsterdamse havengebied hoeft geen struikelblok te zijn. Havenbedrijf Amsterdam heeft circulaire economie en duurzaamheid immers tot speerpunt gemaakt, loopt inter-nationaal voorop en ziet in deze nichemarkt een uitgelezen middel om zich te profileren. Een probleem zit wel in de financiering. Om tot een techni-sche proof of concept te komen, moeten partijen (banken, financiers, bedrijven) hun nek uitsteken en dat blijft lastig, weet Wagemaker. “Maar uiteindelijk lossen we dat op. Dit is het leukste werk wat ik ooit gedaan heb. Zoveel kansen.” • w ww.ThECiRCuL ARCoMpAny.CoM

De lineaire economie produceert vanuit grondstoffen producten waarvan tachtig procent na consumptie binnen zes maanden op de stort of in de verbran-

dingsoven verdwijnt. De circulaire economie daarentegen richt zich op het hergebruik van afval. Dat impliceert ener-zijds dat ontwerpers producten zo moeten maken dat ze zijn te ontmantelen en afvalverwerkers meer moeten doen dan een beetje voor- en nascheiding. Niels Wagemaker: “Circa 95 procent van de plastic statie-geldflessen wordt in Nederland gerecycled. Dat is een groot succes. Echter, 95 procent van de overige plastic bulk wordt nog niet gerecycled. Van plastic kun je, door middel van py-rolyse, zware stookolie maken voor bijvoorbeeld scheeps-motoren, maar dat is behoorlijk vervuilend. Om ‘schonere’ olie te kunnen produceren, moet je het verder slim raffine-ren en daar is aanvullende technologie voor nodig. Wat ons bedrijf The Circular Company doet, is het zoeken van afval-stromen (grondstoffen) en die vervolgens verbinden met technologie. We zijn technologiemakelaars, matchmakers. Wij maken verbindingen die anderen niet direct zien. En dat komt omdat veel bedrijven niet verder kijken dan het hek van hun terrein en in hun zucht tot overleven niet langer dan tot volgende week. Onze corebusiness is netwerken, bewe-gen, over hekken springen.”

WielCruciaal noemt Wagemaker dat het wiel niet elke keer op-nieuw uitgevonden hoeft te worden. Veel oplossingen voor problemen, veel technologieën zijn er al. “Zo was ik in maart dit jaar op een sustainability-beurs, onderdeel van de bouw-materialenbeurs Ecobuild in Londen. Daar liepen techneu-ten rond met prachtige technologieën die ze echter niet over de bühne wisten te brengen. Ze konden het niet vermarkten en ze kijken ook niet over de grens. The Circular Company zoekt in eerste instantie altijd naar oplossingen die er al zijn en verzamelt de meest geschikte technologieën.” Nu concreet. De Gemeente Amsterdam recyclet 18 procent van de afvalstromen. De ambitie is dat in 2016 naar dertig procent te brengen en daarom verschijnen al die plasticcon-tainers in de straten. Maar plastic inzamelen en scheiden is veel duurder dan het als huisvuil te verbranden. In zo’n container komen onbedoeld allerlei plastics door elkaar, die

Als iemand i l lust reer t dat op het k ru ispunt van sec toren de mooiste innovat ieve b loemen bloeien , i s dat n ie ls Wagemak er van the Ci rcular Company, een bedr i j f dat z ich presenteer t a l s aanjager en technologiemak elaar van de c i rcu la i re economie.

T E K S T: R O b S C H O E m A K E R

reCyCLing


‘wij zijn gRooT En kLEin gEnoEg’

havengeziCht

C.J . Hendr iks i s een fami l iebedr i j f dat z ich b l i j f t ont wik k e len , aandacht geef t aan s l imme automat iser ing en cont inue investeer t . “en dat met respec t voor de mensel i jk e maat in ons bedr i j f ”, a ldus e igenaar k ees Jan Hendr iks .

T E K S T: N O O R b AC K E R SFoto: max DIJKstErHuIs


omdat C.J. Hendriks Expeditie- en Veembedrijf volgend jaar 175 jaar bestaat, staat op 6 juni van dat jaar een feest gepland in het Scheepvaartmuseum. Die dag

is ook om een andere reden bijzonder, want de trouwdag van Kees Jan Hendriks’ betovergrootvader, die in 1840 de oprich-ter van C.J. Hendriks was. Vanuit de Amsterdamse binnenstad liet de betovergrootvader dekschuiten heen en weer varen met ladingen zeep, meel, suiker, pigmenten, thee, chinaklei, port, eigeel en nog veel meer naar de havens, zeeschepen en beurt-vaartdiensten. Bijna dertig jaar geleden nam Kees Jan Hendriks het bedrijf in zijn eentje over van zijn oom en vader. Als student Taalkunde werkte hij ook al in het familiebedrijf. “Mijn wortels liggen bij het uitvoerende werk: ik maakte internationale ritten tussen de colleges door. Nu vind ik het nog steeds prettig om te weten hoe het allemaal werkt. Na een periode in het onder-wijs gewerkt te hebben en aan de Universiteit van Amsterdam, nam ik de leiding van het bedrijf op me. Elke manager kan ik onderwijservaring aanraden. De dynamiek in groepen en je ei-gen functioneren zijn extreem leerzaam voor managers in het bedrijfsleven.”

lading van de klant Het draait bij C.J. Hendriks om de lading van de klant; die moet op tijd en met de grootst mo-gelijke zorgvuldigheid behan-deld, opgeslagen, soms verpakt en vervolgens getransporteerd worden. Per dag verwerkt het bedrijf al snel 20.000 dozen. Wijnen zijn goed voor 45 procent van de omzet. Ook (biologische) voedingsmiddelen hebben een groot aandeel, naast tabak, consumentengoederen, gevaarlijke en ongevaarlijke stoffen. “De laatste jaren zijn we door enkele overnames steeds meer een zeevrachtexpediteur geworden. We zijn in het bezit van de benodigde certificering en kwaliteits-keurmerken en verzorgen de complexe douane-afhandeling.” C.J. Hendriks heeft uitgebreide ervaring in het inklaren en de distributie van producten en voedingsmiddelen, maar regelt ook de accijnzen voor wijnen en dranken. “De laatste vijftien jaar zijn we niet alleen flink gegroeid in de breedte van de acti-viteiten. Met de bouw van een nieuw distributiecentrum aan de Latexweg is het bedrijf gegroeid naar 40.000 vierkante meter.” Hoewel de Plimsollweg en Gyroscoopweg volledig in gebruik blijven, verhuist het hoofdkantoor richting de Latexweg. C.J. Hendriks wordt hier definitief gebundeld met Recter en van der Veere en Diergaarde tot de C.J. Hendriks Group.

Amsterdam als centrum Hendriks is optimistisch over de Amsterdamse zeehavens als distributiecentrum en als schakel in allerlei logistieke ketens. “Niet alleen door de goede verbindingen met het Nederlandse en Europese achterland en omdat Rotterdam en Schiphol goed bereikbaar zijn, maar ook door de verbeterde faciliteiten om containers − via het water en de weg − hier te krijgen en te be-handelen. Negativiteit hierover is niet meer op zijn plek. Boven-dien vind ik dat het goed gaat met het beheersen van geluiden en geuren in dit industriegebied. Amsterdammers weten weinig van de haven en dat betekent deels dat zij er nauwelijks hinder van ondervinden.” De eigenaar is van mening dat je je als bedrijf moet blijven ont-wikkelen om de kwaliteit en service richting klanten hoog te houden. “Ook met zo’n lange traditie als de onze. We zijn een

familiebedrijf dat al bijna 175 jaar bestaat, maar dat maakt het niet minder noodzakelijk je financiële continuïteit in de gaten houden, te blijven innoveren en te investeren in slimme auto-matisering en (de efficiënte inrichting van) gebouwen en daar-bij gepaste risico’s te nemen. Maar ook om te luisteren naar je klanten en je internationaal te oriënteren op ladingstromen. Gezien de diversiteit en de verschillen in omvang van lading en klanten en de bijbehorende complexe logistieke processen, is het van levensbelang onze automatisering steeds te blijven ver-beteren. We zijn groot genoeg om op de juiste schaal te opere-ren, en klein genoeg om ook ‘kleine’ klanten goed te bedienen.”

motivator Maar het allerbelangrijkste voor Hendriks is de menselijke maat. “Ik ben er trots op en vind het een goed teken dat wij medewerkers in dienst hebben die hier al jaren werken. Veer-tigjarige dienstverbanden zijn hier niet vreemd.” Een grote motivator voor de tachtig medewerkers is de grote eigen ver-antwoordelijkheid. “We zorgen ervoor dat we de juiste mensen

op de juiste plek inzetten zodat hun betrokkenheid groot is. Dit geeft iedereen voldoening. Een chauffeur is bijvoorbeeld ver-antwoordelijk voor zijn truck, de lading, het contact met de klant, de afhandeling van het proces en voor zijn eigen gezondheid.” Die betrokkenheid bij mensen zie je ook terug in de facilitatie

van Pantar, een Amsterdams werk-leerbedrijf voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. “In samenwerking met Pantar worden in ons distributiecentrum assemblage en keu-ringswerkzaamheden projectmatig uitgevoerd, waardoor we ook kennis met elkaar delen.”Hendriks’ blik is zeker niet alleen op zijn eigen bedrijf gericht. Hij vindt dat zijn onderneming onderdeel is van de havenge-meenschap en de stad Amsterdam. Om de band tussen de stad en de haven te versterken, legt hij graag verbanden met andere mensen en activiteiten in en buiten de haven. “Het negatieve beeld en het isolement van de haven vind ik zorgelijk. Het is een gebied waar veel gebeurt en dat veel en interessant werk oplevert op alle niveaus.” De oud-docent heeft voor de Am-sterdammers, maar ook voor het onderwijs, scholieren en stu-denten nog altijd een speciaal plekje in zijn hart en ziet graag dat het havenbedrijfsleven deze banden versterkt en de haven zichtbaarder maakt. De verzelfstandiging van het Havenbe-drijf vindt Hendriks een positieve ontwikkeling. “Het stelt zich slagvaardig op en treedt meer naar buiten, maar mag zich nog meer openstellen voor de band met de stad en het onderwijs. Dat laatste geldt ook voor de havengemeenschap zelf.”Twee voorbeelden van verbindende activiteiten van C.J. Hen-driks zelf zijn haar deelname aan de Havensafari en de aanwe-zigheid in het Scheepvaartmuseum. Maar ook de sponsoring door C.J. Hendriks van Team Haven Amsterdam versterkt de band tussen de haven, de stad en het onderwijs. De leden van dit opleidingsteam van marathonschaatsers, die naast hun stu-die trainen op de drukbezochte Jaap Edenbaan onder begelei-ding van topschaatser Jan Maarten Heidema, rijden mee in de top tien van Nederland. “Daarnaast leren de studenten organi-seren en het onderhouden van contacten met sponsoren.” • w ww.hEnDRikSAMS.CoM

‘Een chauffeur is verantwoor deli jk voor zi jn truck, de lading,

het contact met de klant en voor zi jn eigen

gezondheid’


BARGE OPERATORRAIL OPERATOR

Barge Company Amsterdam & Ter Haak Intermodal:

BargeService& Rail Shuttle

The fastest, safest and most reliable options in container and conventional transportat very competitive rates •Door-to-door delivery • Storage, maintenance, repairand cleaning of containers at our terminals • Safe and congestion-free containertransport throughout Europe! By Barge or Rail Shuttle.

BCA and THI are, together with 4 other port related companies, part of The Ter Haak Group.

Ruijgoordweg 80 - Westpoort 7070 - 1047 HM Amsterdam The NetherlandsPhone +31 20 6116688 - [email protected] - www.terhaakgroup.com

Barge Company Amsterdam - Ter Haak IntermodalISO 9001 certified

Adv. ’14 1/2 pag. THL:Opmaak 1 29-07-2014 12:38 Pagina 2www.mammoet.com/nl

GEEN OPGAVE TE GROOT, GEEN OPDRACHT TE KLEIN

Mammoet ondersteunt opdrachtgevers bij het ef� ciënter maken van constructie-werkzaamheden en het optimaliseren van de beschikbaarheid van installaties. Hiervoor bieden wij oplossingen voor het hijsen, transporteren, installeren en buiten bedrijf stellen van grote en zware constructies.Onze dienstverlening is gericht op de volgende sectoren: petrochemie, mijnbouw, civiele techniek, elektriciteitsopwekking en offshore installaties.

Mammoet Nederland B.V., Branch Velsen-NoordTel: 088 - 650 2050E-mail: [email protected]

ww

a4 advertentie marpol.indd 1 16-05-11 13:51


gESL A AgDE VuuRDoop VooR

bREMAn offShoRE

dagen later kon de Aeolus de haven van IJmuiden verlaten richting Eneco Luchterduinen.

RuimtevaartHet overkoepelende Breman Machinery bouwt grote compo-nenten voor onder andere de offshore, baggersector en ruim-tevaart. Onder haar klantenkring bevinden zich voorname-lijk machine- en apparatenbouwers, engineeringsbureaus en industriële bedrijven in binnen- en buitenland. Het bedrijf heeft productielocaties in Genemuiden en Purmerend, maar Breman zocht een haven met diep water en voldoende ruim-te voor het assembleren van grote onderdelen. Juist in de offshore-industrie is een duidelijke trend naar steeds grotere componenten. Dergelijke onderdelen zijn moeilijk te vervoe-ren vanaf de filialen in Genemuiden en Purmerend. De uitvoering van de opdracht voor de vestiging in IJmuiden voldeed volgens Breman aan alle verwachtingen. Ongeveer tien grote onderdelen zijn in Genemuiden gemaakt en ver-volgens per binnenvaartschip of vrachtwagen naar IJmui-den overgebracht. Daar ontstond langzaam de monopile gripper. Gedurende zes maanden zijn ongeveer dertig werk-nemers van het bedrijf bezig geweest met de opdracht. En dat 24 uur per etmaal. Toch is het niet de grootste opdracht die Breman ooit heeft binnengehaald. “Maar wel de mooiste. Veel bezoekers aan het grote pand in IJmuiden heb ik de in-stallatie laten zien. Dit is toch een visitekaartje.”• w ww.bREMAn-offShoRE.nL

Een monopile gripper is een apparaat van 450 ton dat enorme palen voor windturbinepark Eneco Luchter-duinen op hun plaats moet houden tijdens het heien

op de zeebodem. Het gevaarte is de eerste grote opdracht geweest voor Breman Offshore dat ongeveer anderhalf jaar geleden in het IJmuidense havengebied neerstreek. “Een goed stuk werk”, noemt mededirecteur Henk Breman het. Hij zoekt het niet in superlatieven, maar wie de enorme in-stallatie van 25 bij 25 bij 25 meter achter hem ziet, weet ge-noeg: hier kan de Genemuidenaar alleen maar trots op zijn.Breman vertelt dat de ‘tentakels’ van de gripper de palen (met een doorsnede van acht meter) omklemmen zodat ze niet door sterke zeestroming of wind kunnen verschuiven. Om die reden moet de installatie flexibel zijn en moeten veel onderdelen kunnen bewegen. Om die flexibiliteit mogelijk te maken, telt de gripper 41 cilinders en evenzoveel besturings-systemen die onafhankelijk van elkaar opereren.De gripper is op 17 juli aan de zijkant van de Aeolus beves-tigd met behulp van de scheepskraan van de Aeolus van maar liefst 900 ton. Detail: de hijsklus moest één dag worden uitgesteld omdat er een probleem met één van de stroppen was waardoor de gripper scheef kwam te hangen. Een paar

een indruk wek k ende operat ie , medio ju l i in de I Jmuidense Har inghaven. daar meerde ter hoogte van het pand van Breman O f fshore de Aeolus a f, het even reusacht ige a ls n ieuwe t ranspor t- en insta l la t ieschip van bouwer van Oord. de Aeolus meldde z ich daar voor de bevest iging van een zogeheten monopi le gr ipper d ie b i j Breman O f fshore i s gefabr iceerd.


REuS AEoLuS

De aeolus is Van oords nieuwe transporten installatieschip en bedoeld voor de aanleg van windparken op zee. Het geavanceerde vaartuig is in Hamburg gebouwd. De kosten van het gevaarte: ruim honderd miljoen euro. De aeolus is al sinds vorig jaar klaar voor de vaart, maar het schip zette in juli pas koers naar het gebied voor de kust van noordwijk en Zandvoort. Eerder mag volgens de milieubepalingen niet worden begonnen met de aanleg van het park, waarvan opdrachtgever Eneco de totale ontwikkelkosten op zo’n 400 tot 450 miljoen euro schat.In een jaar tijd is de aeolus van Van oord niet alleen betrok-ken bij de bouw van 43 masten, maar verzorgt het ook de aanleg van een transformatorhuis op volle zee. Hier komt de stroom van de verschillende turbines tezamen en kan via een dikke kabel naar land worden vervoerd. Het windpark Eneco luchterduinen ligt 23 kilometer uit de kust bij noord-wijk. De 129 megawatt die de 43 windturbines leveren is voldoende om 150.000 huishoudens van stroom te voorzien. Het windpark moet in 2016 operationeel zijn.

oFFshore

De Aeolus van Van Oord en de nog te plaatsen gripper (rechts) aan de kade van Breman Offshore te IJmuiden Foto: rEInDEr wEIDIJK


DiT zijn DE hAV EnwEThouDERS

poLitieK

de gemeenteraadsverk iez ingen z i jn a l en ige t i jd voorbi j en a l le gemeenten hebben een n ieuw col lege. daarom een eerste k ennismak ing met de verant woordel i jk e bestuurders voor de Amsterdamse havenregio - d ie we later d i t jaar u i t voer ig sprek en over hun v is ie en p lannen.

Kajsa Ollongren (D66)Portefeuilles: economische zaken, zeehaven, luchthaven,

gemeentelijke deelnemingen, bedrijven, kunst, cultuur, lokale media, monumenten, stads-

deel Centrum

Kajsa Ollongren werkte ruim twintig jaar voor de Haagse overheid in ver-schillende functies. De half-Zweedse was voor zij de overstap maakte naar

Amsterdam, secretaris-generaal op het ministerie van Algemene Zaken. Iemand

om rekening mee te houden. Zo was Ol-longren in deze functie een vertrouweling van

minister-president Mark Rutte en maakte zij deel uit van het formatieteam van het Kabinet-Rutte 1. In 2011 verkoos de Volkskrant haar tot meest invloedrijke vrouw van Neder-land. Ollongren is ook locoburgemeester van Amsterdam.

Belangrijke onderdelen voor het bedrijfsleven in het nieuwe coalitieakkoord van Amsterdam: • De erfpacht kan volledig worden afgekocht;• Ondernemingen rond de Coen- en Vlothaven krijgen de

garantie dat ze daar tot 2040 mogen blijven en niet hoe-ven te wijken voor woningbouw;

• Er komt 32 miljoen euro beschikbaar voor de versterking van de plaatselijke economie.

Dennis Straat (VVD) Portefeuilles: ruimtelijke ontwikkeling,

economie, werk & inkomen, regeldruk fysiek, stadsregio Amsterdam, Noord-zeekanaalgebied, ZaanIJ, wijkwethou-der Westerkoog, Krommenie en Zaan-dam-Zuid

leny Vissers-Koopman (ZOg)

Portefeuilles: openbare ruimte, havens & vaar-wegen, recreatiebeleid, markten & kermissen, wijkwethouder Roos-

wijk, Oud Zaandijk en Oud Koog aan de Zaan

AMSTERDAM

z A AnSTAD

In Zaanstad ligt de verantwoordelijkheid over onderwer-pen die de havenregio betreffen bij meerdere wethouders, die al eerder met dit bijltje hebben gehakt. Zo is Leny Vis-sers-Koopman aanspreekpunt als het over havens en vaar-wegen gaat. Dennis Straat is verantwoordelijk voor het Noordzeekanaalgebied en economische zaken. Opmerkelijk in Zaanstad is de werkverdeling. Er zijn zes wethouders, maar ze moeten de klus klaren met vijf fte’s. Dit college heeft dus ook parttime wethouders. Vissers-Koop-man is daar een van; Straat werkt fulltime.

Belangrijke onderdelen voor het bedrijfsleven in het nieuwe coalitieakkoord van Zaanstad: • Verbetering van dienstverlening richting bedrijven en te-

rugdringen van regelgeving in het akkoord en meer kan-sen voor het MKB en ZZP’ers bij aanbestedingen vanuit de gemeente;

• Inzetten op het aantrekken van extra bedrijven en zorgen voor snelle procedures voor ondernemers;

• Verbeteren bereikbaarheid en samenwerking met de regio.

T E K S T: E V E l I N E PA PA


DiT zijn DE hAV EnwEThouDERS

Tim De Rudder (D66)Portefeuilles: ruimtelijke ordening (inclusief bouwen), ste-delijke vernieuwing Noordzeekanaalgebied, metropoolre-gio Amsterdam, verkeer- & vervoersbeleid, infrastructuur, economische zaken, milieu, haven en kades

Tim De Rudder heeft op zijn vakgebied planologie en stedenbouw zowel in het

bedrijfsleven als bij de overheid ervaring opgedaan. In zijn eerste bestuurlijke functie wil hij Beverwijk naar eigen zeggen ‘groener en beter bereikbaar maken, met minder milieuoverlast en

meer banen’. De Rudder houdt van di-recte oplossingen, gericht op duurzaam-

heid en voor de lange termijn. Onlangs werd hij benoemd tot voorzitter van

het bestuur van Milieudienst IJmond (MDIJ). Deze

organisatie waakt over de milieukwaliteit in de zeventien aangesloten gemeenten, van Purmerend tot en met Zand-voort. De komende jaren zal hij zich uit hoofde van deze functie onder andere richten op een betere luchtkwaliteit, de invoering van 80 km/u als maximumsnelheid op de A22, een zelfstandig voortbestaan van de MDIJ en een goede sa-menwerking met Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied.

Belangrijke onderdelen voor het bedrijfsleven in het nieuwe coalitieakkoord van Beverwijk: • Het college maakt zich sterk voor regionale samenwer-

king. IJmondiale samenwerking heeft de eerste prioriteit;• Intensivering van zowel de IJmondiale portefeuillehou-

dersoverleggen en ruimtelijke ontwikkelingen en bereik-baarheid;

• Versterken regionale samenwerking om te bezien of sa-menwerking kan leiden tot voor alle betrokken gemeen-ten wenselijke bezuinigingen.

Arjen Verkaik (VVD)Portefeuilles: werk & inkomen, economische za-

ken, havens, arbeidsmarktbeleid, financiën, belastingen, metropoolregio Amsterdam,

project: Grote Hout Wijkwethouder: Vel-serbroek en Velsen-Zuid

Een bekend gezicht is Arjen Verkaik. Hij blijft nog een collegeperiode het

aanspreekpunt voor de havenregio. De wethouder richt zich onder andere

op het stimuleren van duurzaamheid, on-dernemerschap, het faciliteren van technisch

onderwijs in combinatie met het bedrijfsleven en bestuurlijke vernieuwing. Verkaik wordt geroemd om zijn no-nonsense-mentaliteit

en zijn passie voor Velsen met een maak- en havenindustrie: “De betekenis van de maakindustrie wordt vaak onderschat. Men vergeet dat innovatie en vooruitgang begint met het maken van dingen. Zonder maakindustrie geen kennisont-wikkeling of logistieke- en financiële dienstverlening.”Hij laat geen gelegenheid voorbij gaan om het belang van de nieuwe zeesluis te benadrukken: “Als het met de haven-activiteiten van Amsterdam goed gaat, gaat het ook met de economie van Velsen goed.”

Belangrijke onderdelen voor het bedrijfsleven in het nieuwe coalitieakkoord van Velsen: • Inzetten op mobiliteit en bereikbaarheid door versterken

regionale samenwerking;• Verbeteren luchtkwaliteit en balans tussen gezondheid en

economie. •

bEVERwijk

VELSEn


zonnEkL A ARenergie

uit dat veel havenbedrijven niet goed begrijpen dat duur-zaam en besparingen hand in hand kunnen gaan. “Verduur-zamen zien zij als een te kleine uitdaging. Immers, energie besparen en het verduurzamen van het vastgoed maakt een relatief kleine impact op het totale energieverbruik van bij-voorbeeld scheepvaart en overslag. Maar ik zie het als een kans voor energieverslindende havenindustrieën om veilige en snelle stappen te zetten in verduurzaming, terwijl tege-lijkertijd geld is te besparen. Elke besparing of verduurza-ming is het begin van vaak verrassende effecten die elkaar versterken. Een zonnepanelensysteem op de bedrijfslocatie bijvoorbeeld heeft (onbewust) effect op spaarzamer gedrag van de werknemers. De bewustwording van energie neemt toe en daarmee komt de acceptatieproces op gang.”

Nu actieThe Blue Deal dus. Want het wekt geen verbazing dat Goe-mans’ bedrijf andere bedrijven aanbiedt het proces van de verduurzaming op de rails te zetten – in sneltreinvaart dan. “Onze kracht is om snel korte en krachtige stappen te zetten.

We zijn een club die nú actie onderneemt. We kunnen nu al verduurzamen, waarom wachten? The Blue Deal

is meteen resultaat. Iedereen is verbaasd over hoeveel in korte tijd al te realiseren valt.

Dat is niet alleen voor onze klanten, maar ook voor ons soms een verrassing.”

Gevraagd naar wat The Blue Deal – het programma – precies inhoudt, rept Goemans over een bespa-

rings- én verduurzamingstraject op maat en het aangaan van een

samenwerkingsovereenkomst. “Wij helpen bij het verduurza-men van de bedrijfsvoering,

maar ook bij het investe-ren van de besparingen in

verdere verduurzaming. Denk aan het klimaat en comfort in het pand. Want als die achteruit gaan, gaat ook de pro-

ductiviteit van je werk-nemers achteruit.” En ver-

der? “Goedkoper en échte groene energie kopen. Min-

der verbruiken door energie-

the B lue deal behelst een programma voor bedr i jven d ie in hoog tempo duur zaamheidsmaatregelen wi l len t re f fen . Onlangs s tar t te het ge l i j k namige bedr i j f een campagne om ook ondernemingen in de havenregio aan z ich te b inden en hen te begele iden b i j het vraagstuk van duur zaamheid.

T E K S T: C E E S V I S S E R

The Bubble. Zo noemen insiders het pand op IJburg waarin The Blue Deal samen met een handvol inno-vatieve bedrijven is gehuisvest. Het gebouw dankt

zijn naam aan de bolvormige glasuitstulpingen aan de zijgevels. Toch zit de bijzonderheid van het bouwwerk ‘m in het ontwerp, want volledig duurzaam. Niet alleen is ge-bruikgemaakt van duurzame materialen, ook de energie komt van zon en wind. Dat is even wennen, want eenmaal in het kantoor van The Blue Deal op de eerste etage is het snikheet. Goemans, directeur en medeoprichter van The Blue Deal, verontschuldigt zich. “Nee, nee, voor een bin-nenklimaatexperimentje staat de airco een paar dagen uit. Daarom is het hier zo warm. Moeten de balkondeuren anders even open?”Het misverstandje is voor Goemans aanlei-ding de onbekendheid rond duurzaamheid aan te stippen. Hij legt

Chris Goemans, directeur The Blue Deal38 Zeehavens a msterdam AuguSTuS 2014

Westhavenweg 45 1042 AL Amsterdam • T. 020 4486448 • F. 020 4486444 • [email protected] • www.saedt.nl

. Eigen machinale werkplaats. Revisie van pompen, ventilatoren, roerwerken en tandwielkasten. Steiger vluchtladder systemen. ARC keramische coatings (extreem chemisch, corrosie- en erosiebestendig voor de industrie en scheepvaart)

Pomprevisie voor scheepvaart, industrie en overheid

Advertentie

besparende oplossingen, en waar zinvol duurzame energie zelf produceren. Zonder extra uitgaven, en betaald uit directe besparingen. In een nog hogere versnelling met eigen midde-len of The Blue Deal-financiering.”Ja, Goemans praat gemakkelijk, in reclametaal. Maar praten met Goemans leert ook dat er een idealistische grondslag aan zijn ondernemerschap ligt. Hij vertelt dat hij op een dag wakker werd en zich afvroeg wat hij later aan zijn kleinkinde-ren kon vertellen. “Ik vond dat zo’n slecht verhaal over welke internationale business ik gedraaid heb. Er klopte iets niet, er ontbrak iets, en daar is The Blue Deal uit voortgekomen.” Opvallend is dat Goemans, gevraagd naar zijn klantenkring, maar een hand nodig heeft om het aantal bedrijven binnen de Amsterdamse havenregio te tellen. Meer, een van zijn eer-ste maritieme klanten was Havenbedrijf Rotterdam, in 2011 bij het verduurzamen van een scheepsbouwloods. Maar dat gaat veranderen. Binnen The Blue Deal is een team samenge-steld dat een campagne is gestart gericht op het Amsterdam-se (haven)bedrijfsleven. Goemans: “Een beetje gek, ja. We zijn heel Nederland aan het verduurzamen, terwijl we onze thuishaven – de Amsterdamse havenregio - geen aandacht hebben gegeven. Dat willen we nu samen met onze typisch Amsterdamse partners Dutch Green Company, DakDoktors, GrownDownTown en QwikSense gaan doen. Het is een actie tenslotte die aansluit op initiatieven en doelstellingen van Havenbedrijf Amsterdam en de Amsterdamse gemeente om de haven groener te maken.”Daar noemt Goemans twee partijen, Havenbedrijf Amster-dam en de gemeente, die groen een mooie kleur vinden.

Maar vindt het Amsterdamse havenbedrijfsleven dat ook? Goemans geeft toe dat de commercieel-maritieme sector niet vooroploopt. “Daar ligt de focus niet op energie, energie is te weinig corebusiness. Bovendien zijn de – zoals al gezegd – totale energiekosten zo groot voor deze bedrijven. Het seg-ment gebouw-energie maakt daarvan maar een klein deel uit.” Over hoe deze partijen - de campagne ten spijt - over de streep te trekken, maakt Goemans zich geen zorgen: “We kunnen de bedrijven laten zien dat binnen een paar weken

al de grootste stappen zijn te maken. Met de eerste quick-wins valt al snel tien procent of meer te besparen.” Boven-dien heeft Goemans nog meer troeven achter de hand: “Be-trokken bij onze verduurzaming van Amsterdam is dezelfde gemeente. Dat wil zeggen dat wij in onze campagne actief de financieringen voor duurzaamheid van de gemeente Amsterdam promoten.” Verder werkt Goemans nauw sa-men met ondernemingsverenigingen als ORAM en is zijn team regelmatig op land én op water in het havengebied te vinden: “Om in scheepsvaarttermen te spreken: veel van de bedrijven in dit gebied kunnen de vaarroute prima zelf uit-stippelen. Wij zijn graag de loods in de onbekende wateren, waarin je tijdens elke tocht wel een keer beland.” • w w w.ThEbLuEDE AL.nL

‘Elke besparing is het begin van vaak verrassende effecten’


DEnkTAnk VooR

inVESTEERDERS op zEE

onderzoeK

Mede-initiatiefnemer Floris Groenendijk van het in IJmui-den gevestigde IMARES: “Over al deze terreinen bestaat bij de afzonderlijke organisaties veel kennis. De NIOZ is ge-specialiseerd in oceanen, IMARES weet veel over vis en de visserij, terwijl TNO alles doet op het gebied van techniek. Met deze samenwerking is al deze kennis beter toeganke-lijk voor het bedrijfsleven en de overheid. Ook zijn de drie instituten gezamenlijk in te zetten voor complexe vraag-stukken.”

SecretariaatMUST gaat laagdrempelig van start, te beginnen met een website en een email-adres. Groenendijk sluit niet uit dat op termijn een secretariaat in het leven wordt geroepen. Het meer ’vermarkten’ van kennis aan het bedrijfsleven is een trend die een paar jaar geleden is ingezet. IMARES bij-voorbeeld haalt de helft van zijn omzet uit projecten vanuit de overheid en het bedrijfsleven. Volgens IMARES-directeur Tammo Bult gaat het bedrijfsleven (waaronder de visserij-sector) steeds meer gebruik maken van de kennis van het instituut. “Dat beeld van biologen die de visserij alleen maar willen dwarsbomen, bestaat niet meer.” Daarbij komt nog dat van overheidswege de subsidiekraan voor instituten be-hoorlijk is dichtgedraaid. • w ww.MuSTMARinE.CoM

onder de naam MUST zijn de partijen TNO (Ne-derlandse Organisatie voor toegepast-natuur-wetenschappelijk onderzoek), NIOZ (Koninklijk

Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee) en IMARES een samenwerkingsverband gestart op het gebied van tech-nologisch, oceanografisch en toegepast marien ecologisch onderzoek en advies. De aftrap van MUST was medio juni met een bijeenkomst in het Amsterdamse Scheepvaartmu-seum. Aanwezig daarbij ongeveer negentig vertegenwoor-digers van het bedrijfsleven. Uitgangspunt van MUST is dat de interesse voor de zee in de maatschappij toeneemt. Voorbeelden zijn de toegenomen belangstelling voor wind-turbineparken op zee, de offshore die met de hoge olieprijs bloeit en de aquacultuur, het vraagstuk van voedselvoorzie-ning vanuit de zee. Bij dit laatste is niet alleen te denken aan de (kweek-)visserij, maar ook aan de teelt van bij voorbeeld zeewier voor menselijke consumptie.

Bedr i jven met invester ingsplannen op zee kunnen voor adv ies voor taan terecht b i j must. deze denktank i s een in i t ia t ie f van de k ennis inst i tuten tnO en nIOZ in nauwe samenwerk ing met v isser i jonder zoeks inst i tuut ImAres .



De enige betaalbare cloud oplossing voor data EN al uw programma’s

Amports_ict_logistiek_2014.indd 1 4-8-2014 13:10:20

Advertentie

Jurriaan Blom (business manager van logistiek dienstverlener Peterson in IJmuiden) leidt de afdeling haven en maritiem, terwijl Jan Boudesteijn (van het gelijknamige transportbe-drijf) in Beverwijk het clusterhoofd van de maakindustrie is. Blom wil zich inzetten voor een hogere organisatiegraad van de ondernemers onder en boven het Noordzeekanaal. Blom: “Samen staan we immers sterk en we moeten daarom als organisatie herkenbaar overkomen. Verder zullen we samen-werking zoeken met andere organisaties zoals bijvoorbeeld binnen De Noordzeekanaal Alliantie (DNA). We opereren ten slotte allen in het Noordzeekanaalgebied. En uiteraard gaan we de belangen behartigen van de leden.’’ Voorzitter Van der Scheer is blij met de keuze voor clusterindelingen. “Kijk naar de Amsterdam Economic Board, dat in de metropoolregio Amsterdam de innovatie en samenwerking tussen bedrijfs-leven, kennisinstellingen en overheid stimuleert. Die maakt ook gebruik van topclusterindelingen. Onze benadering sluit hier perfect op aan.’’•

De nieuwe ondernemingsvereniging heeft ruim vijfhon-derd leden. Zo krijgen we een krachtige organisatie, die de belangen van de IJmondse ondernemers behartigt”,

laten de voorzitters Ton van der Scheer (HOV IJmond) en Leen Wisker (OHBU) weten. De nieuwe organisatie gaat werken in clusters. Zo worden er naast zeven regionale clusters (Bever-wijk, Heemskerk, IJmuiden, Velserbroek, Santpoort, Uitgeest en Velsen-Noord) tien brancheclusters gevormd. Niet alleen bouw-, infra- en installatiebedrijven, handel, haven en mari-

tiem, horeca en toerisme en de maakindustrie krijgen hun ei-gen indeling, ook de overheid en semipublieke diensten, transport en logistiek, visserij en visgroothandel, zakelijke dienstverlening en overige be-drijven ondergaan een separa-te onderverdeling.

de ondernemersverenigingen OHBu (Heemsk erk , Bever wi jk en ui tgeest ) en HOv I Jmond z i jn samengegaan in de Ov I Jmond. de leden van de a fzonder l i j k e verenigingen gaven in mei daarop unaniem hun ak k oord.

“ T E K S T: P I E T E R VA N H O V E

oV ijMonD niEuwE onDERnEMERSVEREniging

ondernemers

Ton van der Scheer (links) en Leen Wisker Foto: oV IJmonD


Waterland Terminal - Stevedore and Terminal operator

Westpoort 4181 - Elbaweg 10 - 1044 AD AmsterdamT +31 20 44 80 620 - E [email protected] - W www.waterlandterminal.eu

In de grootste All Weather Terminal van Europa is overslaan van kwetsbare produkten als staal, hout, papier en zelfs treinstellen niet afhankelijk van weersomstandigheden.

W E E R S V E R W A C H T I N G :

Droog. Zwakke tot matige wind

2014 zeehavens amsterdam:Opmaak 1 03-03-2014 16:48 Pagina 1


pioniEREn MET

STooTkuSSEnSverscheept naar Rotterdam en daarna per barge naar Vel-sen-Noord vervoerd. “We onderhouden een goede samenwerking met MEO”, zegt Classey. “Die verzorgt de afhandeling van goederen die bin-nenkomen.’’ Overigens huurt IRM Offshore & Marine Engi-neers ook een ruimte van het MEO-terrein. De kade bij dit complex ondergaat een grote opknapbeurt – die in 2015 klaar moet zijn. Volgens Classey een teken dat de locatie op meer klandizie kan rekenen. De keuze van IRM Offshore & Marine Engineers op Velsen-Noord is niet toevallig. “Het hoofdkan-toor in Ahmedabad wil een betere spreiding voor zijn offsho-re-activiteiten in Europa. We zitten al in bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk, Italië, Griekenland en Portugal. Daar is nu Nederland bijgekomen, in concreto Velsen-Noord. Dat is mede dankzij bemiddeling van Havenbedrijf Amsterdam tot stand gekomen.’’

fenders De stootkussens (in het Engels: fenders) worden op meerdere manieren ingezet. Bijvoorbeeld als stootblok tussen schepen tijdens het overhevelen van de lading of wanneer er schepen vast moeten worden gemaakt aan een olie- en gasplatform. Classey vertelt dat ze per stuk een paar duizend euro kosten. “Maar wanneer ze er niet zouden zijn en twee schepen botsen tegen elkaar, dan is de schade niet te overzien. Die is een veel-voud van de aanschafsom van zo’n kussen.”Intussen heeft Classey een redelijke klantenkring opge-bouwd. “In IJmuiden is er veel te doen rond de offshore. Verder heb ik beurzen bezocht waar de offshore centraal stond’’, aldus de Londenaar die zijn woonplaats tijdelijk heeft verruild voor Haarlem (‘een geweldige stad’). De ko-mende tijd hoopt de Brit meer klanten aan hem te binden. “Vergeet niet dat mijn collega en ik hier alles moeten op-bouwen. Wat dat betreft kun je ons beschouwen als de pio-niers van ons bedrijf.” • ww w.iRMoME.CoM

john Classey neemt de bezoeker mee naar een apart hoekje op het terrein van logistiek dienstverlener MEO aan het Noordzeekanaal bij Velsen-Noord. Daar liggen

indrukwekkende stootkussens, sommige met een doorsnede van enkele meters, andere wat kleiner. Een aantal exemplaren is nog helemaal ingepakt. “Die komen uit India”, licht Classey toe. De Brit is met een collega in oktober vorig jaar neerge-streken op het bedrijventerrein De Grote Hout. Hij verkoopt daar namens het bedrijf IRM Offshore & Marine Engineers stootkussens in alle soorten en maten. De klanten variëren van rederijen, eigenaren van olieplatforms tot beheerders van windmolenparken.“Er zijn in deze regio mogelijkheden genoeg”, zegt hij. De offshore in het Noordzeekanaalgebied maakt een periode van bloei door. Dat geldt ook voor de offshore wind. Voor twee windmolenparken is IJmuiden de thuishaven voor ser-viceverlenende bedrijven. En ook voor het nieuw te bouwen park Eneco Luchterduinen voor de kust van Noordwijk is IJmuiden een belangrijk uitvalsbasis. Classey noemt nog een groot voordeel: “Uit logistiek oogpunt zitten we hier ideaal.” Het moederbedrijf IRM Offshore & Marine Engineers zit in Ahmedabad, India. De onderdelen worden daarvandaan

de of fshore in het noordzee -k anaalgebied maakt een per iode van b loei door. John Classey van Irm O f fshore & mar ine engineers , dat enk ele maanden geleden in ve lsen-noord neerst reek , z iet mogel i jk heden genoeg. Het I ndiase moederbedr i j f i s gespecia l i seerd in de produc t ie van stootkussens.


maritieme dienstverLening

John Classey (links) en Deval Raval van IRM Offshore & Marine Engineers Foto: amports


www.sgs.com

SGS is unique in the market in finding and creating opportunities and is recognized as the global benchmark for quality and integrity. As the world’s leading inspection, verification, testing and certification company, with more than 64,000 employees, SGS operates a network of over 1,250 offices and laboratories around the world.

SGS helps to improve quality, safety, performance and efficiency for the following industries: Agricultural - Automotive - Consumer Testing - Environmental - Industrial - Life Science - Minerals - Oil, Gas & Chemicals - Systems & Services Certification - Governments & Institutions.

sgs gRoUP NETHERLANDsMalledijk 18P.O. Box 200NL-3200 AE Spijkenisset +31 (0)181 69 33 33e [email protected]

sgs gRoUP BELgiUmSGS HouseNoorderlaan 87B-2030 Antwerpent +32 (0)3 545 44 00e [email protected]

sgs BRANcHE officEJarmuiden 65NL-1046 AE Amsterdamt +31 (0)20 448 77 00e [email protected] [email protected]

mAkiNg THE DiffERENcE


www.sgs.com

SGS is unique in the market in finding and creating opportunities and is recognized as the global benchmark for quality and integrity. As the world’s leading inspection, verification, testing and certification company, with more than 64,000 employees, SGS operates a network of over 1,250 offices and laboratories around the world.

SGS helps to improve quality, safety, performance and efficiency for the following industries: Agricultural - Automotive - Consumer Testing - Environmental - Industrial - Life Science - Minerals - Oil, Gas & Chemicals - Systems & Services Certification - Governments & Institutions.

sgs gRoUP NETHERLANDsMalledijk 18P.O. Box 200NL-3200 AE Spijkenisset +31 (0)181 69 33 33e [email protected]

sgs gRoUP BELgiUmSGS HouseNoorderlaan 87B-2030 Antwerpent +32 (0)3 545 44 00e [email protected]

sgs BRANcHE officEJarmuiden 65NL-1046 AE Amsterdamt +31 (0)20 448 77 00e [email protected] [email protected]

mAkiNg THE DiffERENcE

zEEVA ART-kEuRingEn bij CAREwoR X

recht.” Daarbij maakt Greveling van de gelegenheid gebruik om de kracht van CareWorX te onderstrepen: “Snel ant-woord op vragen en snel geholpen worden staat hoog in ons vaandel.” Overigens verwacht de directeur per jaar tussen de tachtig en honderd keuringen per jaar te kunnen doen.

WachtfunctiesVerantwoordelijk voor die keuringen is bedrijfsarts Theo Wij-ker. Hij vertelt dat de zeevaartkeuring een verplicht onder-deel is van de bevoegdheid om te gaan varen: “Medewerkers moeten gekeurd worden voor wachtfuncties. Opdat ze veilig wacht kunnen houden, worden hun oren en ogen goed ge-test. Daarnaast is het van belang te onderkennen dat mede-werkers geen aandoeningen onder de leden hebben die op zee - waar geen direct medische hulp voor handen is - tot acute gezondheidsproblemen kunnen leiden met alle nare gevolgen van dien. Om die reden hoort ook een volledig li-chamelijk onderzoek tot de keuring.” Het resultaat van de keuring - in de zin dat iemand is goed-gekeurd of niet - wordt aan de Inspectie van Leefomgeving en Transport (ILT) doorgegeven. Deze dienst bewaakt en sti-muleert de naleving van weten regelgeving voor een veilige en duurzame leefomgeving en transport. Volgens Wijker is de keuring niet zwaar. “Een conditietest maakt er geen onderdeel van uit. Maar de eisen zijn wel streng. Gelukkig zijn de meeste mensen gezond en een ge-zond iemand zal de keuring met goed gevolg doorstaan.”

licentieNaast zeevaartkeuringen verzorgt CareworX het Periodiek Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (PAGO; bedoeld voor werknemers die met gevaarlijke stoffen werken). Gre-veling laat desgevraagd weten dat het bedrijf bezig is om ook de licentie te verwerven voor het verrichten van offshore- en duikerskeuringen: “Ik verwacht dat dit voor 2015 zal lukken, zodat we ook deze dienstverlening kunnen aanbieden.” • w w w.CAREwoR X.nL

zoals de naam CareworX al doet vermoeden, maakt dit bedrijf ‘werk’ van ‘zorg’. Meer precies: CareworX biedt (fysio)therapieën, (revalidatie)behandelingen en trai-

ningen aan, bedoeld voor patiënten, werknemers en sporters met bijvoorbeeld blessures of chronische aandoeningen. Tot het pakket behoren ook arbokeuringen. De nieuwste service die CareWorX aanbiedt evenwel zijn zeevaartkeuringen. Directeur van de instelling is Gerfred Greveling. Hij ziet de nieuwste service als een goede aanvulling op de rol die Ca-reworX voor de haven van IJmuiden en het Noordzeekanaal-gebied wil vervullen: “Een volservicecentrum waar je terecht kan voor vragen over gezondheid en werk, waar medisch geschoold personeel werkt met speciale aandacht voor deze regio.” Greveling legt uit dat bedrijven voor een zeevaart-keuring voorheen terecht konden in Beverwijk, maar dat de locatie van die aanbieder is gesloten. “Hierdoor moesten werknemers verder reizen om een keuring te ondergaan. Nu bieden we de keuringen weer dichtbij aan, bedoeld voor be-drijven met zeevarenden onder hun personeelsleden. Dat gaat van de havensleper, die rond de havenmond werkt, tot crewleden die de wereldzeeën bevaren. Een ieder die zijn binnenvaartpapieren heeft, kan voor een keuring bij ons te-

Het in ve lsen gevest igde bewegingscentrum Care -worX heef t de zeevaar tk eu-r ing in haar d ienstenpak k et opgenomen. de k eur ingen v inden plaats in het tata stee l stadion .

T E K S T: C E E S V I S S E R

opLeiding

Bewegingscentrum Careworx


Prijs per m2/per jaar is € 149,- excl BTW en servicekosten.

Naast het mooiste uitzicht van IJmuiden beschikt u hier over alle mogelijke faciliteiten en een eigen huismeester. Elke verdieping heeft een algemene ruimte, een pantry en toiletgroep(en).

Terwijl aan uw linkerkant hetferrycruiseschip uit Newcastle aanmeert, varen aan uw rechterkant vrachtschepen, sleepboten en zeilboten af en aan. Het uitzicht op de pieren, het sluizencomplex en de de pieren, het sluizencomplex en de Noordzee is uniek.

In dit fraaie kantoor aan de kop van de haven bieden we u diverse kantoor-vertrekken te huur aan, verdeeld over verschillende etages.

Toplocatie aan de kop van de havenGoede bereikbaarheidNabij uitvalswegen naar Haarlem en AmsterdamDubbele lift aanwezigGoede (gratis) parkeergelegenheidFullFull service op een unieke locatie met zeer goede parkeermogelijkheden! Mogelijkheid tot volledige IT ondersteuning

Entree met uitstraling;Vergaderruimte met beamer en Wifi;Cruise Lounge” (circa 200 m²) voor seminars, conferenties, trainingen en recepties;Bedrijfsrestaurant Felison Terminal Catering Punt

Kantoorruimtes vanaf 20 m² TE HUURKantoorruimtes vanaf 20 m² TE HUURKantoorruimtes vanaf 20 m² TE HUURIs uw bedrijf op zoek naar representatieve full service kantoorruimten in de regio IJmond dan is de Felison Terminal in IJmuiden de oplossing

Felison Terminal IJmuiden

Voor meer informatie bel met Wendy of Arienne:Telefoonnr: 0255-545420

www.kvsa.nl


binnEnVA ART iS VooRuiTSTREVEnDER DAn pubLiEk DEnkT

LNG en 20 procent gasolie). Daarna volgden de Greenrhine en Greenstream van Interstream Barging, die voor Shell varen. Sinds juni is er ook een drogeladingschip dat deze schonere brandstof gebruikt: Danser Group liet zijn containerkop-pelverband Eiger-Nordwand ervoor ombouwen. Verschoor: “Daarmee is ook meteen aangetoond dat refit van een be-staand schip haalbaar is.”

NabehandelingMotorenfabrikanten, -inbouwers en leveranciers van nabe-handelingssystemen werken in de Innovatieschuur Binnen-vaart samen aan oplossingen om de huidige geschatte 4.100 scheepsmotoren een minder ingrijpende ‘milieutechnische update’ te geven. Ze willen de komende jaren in elk geval twintig procent daarvan vergroenen. Verschoor dicht de mees-te kans toe aan de combinatie van een SCR-katalysator en een roetfilter: “De effecten voor de luchtkwaliteit zijn enorm: de katalysator vermindert de uitstoot van NOx met circa 85-90 procent. Het roetfilter houdt 90-95 procent van het fijnstof te-gen.” Op tal van andere terreinen vernieuwt de binnenvaart ook. Zo vaart het mcs Bontekoe al een poosje met ledver-lichting om de elektriciteitsbehoefte aan boord te verlagen. Verschoor wijst op eigenaar The Blue World, die afgelopen voorjaar nog een stap verder ging door zonnepanelen te laten plaatsen op het stuurhuis: “Zo wordt een deel van de energie zelf opgewekt. Alle kleine beetjes helpen.” • w w w. g R o E n E RVA R E n . n L

De lange levensduur van schepen en scheepsmotoren – op zich positief als het gaat om duurzaamheid – is er de-bet aan dat innovaties niet massaal, maar geleidelijk in-

gang vinden. Veel innovaties zijn voor de ondernemer immers pas rendabel bij de bouw van een nieuw schip of als de motor aan vervanging toe is. De sprong is dan vaak ook meteen fors.Toch gaan de technologische ontwikkelingen op dit moment razendsnel. Dat is te danken aan een aantal – samenhangen-de – factoren. In de eerste plaats het besef dat vergroening noodzakelijk is, en wel uit oogpunt van imago en concurrentie én ten gunste van het milieu. Daarnaast is de combinatie van strengere wetgeving enerzijds en subsidies anderzijds die de ontwikkelingen vooruit stuwen. De derde factor is de beschik-baarheid van nieuwe technologieën en opkomst van schonere brandstoffen.

Hot item“Er is bijna geen scheepseigenaar te vinden die niet studeert op of al bezig is met de vergroening van zijn bedrijfsvoering”, vertelt Maureen Verschoor van Groenervaren, het interactie-ve platform over duurzaamheid en innovatie in de maritieme sector. “De binnenvaartondernemers vinden opdrachtgevers en andere stakeholders aan hun zijde. Terminals, verladers, be-vrachters/operators, expediteurs en leveranciers denken mee. Net als de overheid, in veel gevallen.”Een hot item is LNG, aldus Verschoor. Deen Shipping liet met de tanker Argonon in 2011 het eerste binnenschip op natuur-lijk vloeibaar gas bouwen (met dual fuel-motoren: 80 procent

met de opr icht ing van het Bureau voor l icht ing B innenvaar t , b i jna 25 jaar ge leden, maakt de b innenvaar t ser ieus werk van haar Pr . Hoewel er in d ie k war teeuw veel i s bere ikt , mag er een tandje b i j . Zo bestaat b i j het grote publ iek het beeld dat de b innenvaar t behoudend i s en daardoor op mi l ieuter re in wordt a fgetroefd door het wegver voer. n iets i s minder waar.

b R O N : g R O E N E R VA R E N

Maureen en Lotte Verschoor, de drijvende krachten achter het online platform groenervaren.nl

innovatie


T e k s T: xx

Samen meer.BAM Industrie Service

www.bamindustrieservice.nl Tel. 088 400 80 83

Technische oplossingen voor industriële uitdagingen

Sinds vele jaren ondersteunen BAM-werk-maatschappijen industriële bedrijven bij het realiseren van hun projecten. Nieuwbouw-projecten, uitbreidingen, maar ook modi-fi caties van bestaande procesinstallaties, gebouwen en terreinen worden uitgevoerd door deskundige medewerkers.

Bedrijven uit de voedingsmiddelenindustrie, de chemie, de afvalverwerking, staalindus-trie en de olie- en gassector spreken over een succesvolle samenwerking. Onze dienstver-lening start met alle voorbereidende studies met aansluitend de turnkey realisatie en onderhoud van industriële installaties.

BAM Industrie Service is een gezamenlijk initiatief van BAM Techniek – Industrie, BAM Civiel, BAM Infratechniek, BAM Leidingen & Industrie, BAM Wegen, BAM Utiliteitsbouw en Tebodin Consultants & Engineers. Een initiatief bedoeld om in alle projectfasen aan uw verwachtingen te voldoen.

Voor meer informatie belt u 088 400 80 83.

12013095-1_Advertentie samen meer.indd 1 31-01-12 15:50


T e k s T: xx

JuridisChe havenzaKent E K s t: E r n s t B u lt H u I s

toch aansprakelijk gehouden. Het Hof was van mening dat de tekst op het ticket niet zo ruim kon worden opgevat dat daarmee ook impliciet de aansprakelijkheid van de kapitein was uitgesloten.Het is dus afhankelijk van de formulering van de uitsluitingsclausule of een hulpper-soon ook onder de bescherming van diens opdrachtgever valt. Daarom worden in de praktijk tegenwoordig hulppersonen expliciet genoemd in het contract. op deze manier komt een hulppersoon dezelfde bescherming toe als de vervoerder. op voorhand is niet altijd duidelijk welke hulppersonen de ver-voerder zal gaan inschakelen. De beperking werkt dus ook voor (nog) onbekende partijen. na het ongeval van mevrouw adler aan boord van de Himalaya is deze clausule bekend geworden als de Himalaya-clausule.

In de praktijk zou een dergelijke clausule er als volgt uit kunnen zien:‘wanneer hulppersonen van de vervoerder terzake van het vervoer worden aangespro-ken, kunnen deze personen een beroep doen op iedere beperking en/of ontheffing van aansprakelijkheid, waarop uit hoofde van deze overeenkomst of van enige andere wet-telijke of contractuele bepaling de vervoerder een beroep kan doen.’

Alle schade?Dat hulppersonen zich op gelijke wijze beschermd weten als de vervoerder betekent niet dat zij helemaal niet aansprakelijk kunnen zijn. Een Himalaya-clausule werkt namelijk al-leen in het kader van de overeenkomst waarin hij is opgenomen. In ons voorbeeld voor schade ontstaan tijdens vervoer en alleen jegens de contractspartij van de vervoerder. Dus geen werking na aflevering. wanneer de goederen bijvoorbeeld nadien worden opge-slagen, is het vervoer voorbij en is een beroep op de clausule tevergeefs.De Himalaya-clausule houdt ook geen vrijbrief in voor de hulppersoon om schade te veroorzaken. afhankelijk van de mate van schuld kan een beroep op de Himalaya-clau-sule onaanvaardbaar zijn. Desondanks blijven Himalaya-clausules een nuttig schild voor hulppersonen in de

Mr. Ernst Bulthuis is partner bij ROHE Advocaten in Amsterdam. Elke editie behandelt de maritiem advocaat een actueel juridisch thema voor het bedrijfsleven in de Amsterdam havenregio.

Eerder bespraken we de (beperkte) aanspra-kelijkheid van een cruiserederij. Het was ook een oude cruisezaak die model stond voor aansprakelijkheid van hulppersonen in de logistiek, waaruit de zogenaamde Hima-laya-clausule ontstond. wat houdt dit in?

Schade veroorzaakt door hulppersonenBij - bijvoorbeeld - het laden en lossen van goederen uit een zeeschip bestaat kans op schade. De vervoerder besteedt dit werk vaak uit aan gespecialiseerde hulppersonen (onderaannemers), zoals een stuwadoor. De verscheper (die geen contract heeft met de stuwadoor) zal bij schade de vervoerder aansprakelijk stellen. Echter, vervoersover-eenkomsten bevatten meestal bepalingen die de aansprakelijkheid van een vervoerder beperken (een maximum vergoeding per kilo). omdat de schade is ontstaan tijdens laden of lossen richt de eigenaar zijn pijlen rechtstreeks op de stuwadoor, waarmee hij probeert de beperkingen jegens de vervoer-der te omzeilen. Klinkt slim, maar gaat die vlieger op? Je zou zeggen van wel, aange-zien een contract in beginsel alleen tussen partijen geldt. Bij een dergelijke claim wil de stuwadoor eigenlijk een beroep kunnen doen op de gunstige (aansprakelijkheidsbe-perkende) bepalingen uit het contract tussen vervoerder en verscheper. Kan dat wel?Een vergelijkbare vraag deed zich voor toen in 1954 aan boord van het stoomschip Himalaya mevrouw adler van de loopplank viel en verwondingen opliep. omdat de rederij aansprakelijkheid voor schade van passagiers had uitgesloten, ving mevrouw adler bot, waarop zij de kapitein rechtstreeks aanspra-kelijk stelde. De rechter bevestigde dat in het (goederen)vervoer een uitsluitingsclausule ook in het voordeel van een hulppersoon kan werken. ondanks die erkenning werd de kapitein

logistiek. De val van mevrouw adler heeft ons geleerd dat u erop bedacht moet zijn dat verder gekeken moet worden dan alleen naar contractspartijen, opdat u niet hetzelfde lot treft als de kapitein van de Himalaya. Hoe dan? goed lezen! •aan de inhoud van dit artikel zijn geen rechten te ontlenen. voor een reactie kunt u e-mailen met: [email protected]

de Himalaya-clausuleSamen meer.BAM Industrie Service

www.bamindustrieservice.nl Tel. 088 400 80 83

Technische oplossingen voor industriële uitdagingen

Sinds vele jaren ondersteunen BAM-werk-maatschappijen industriële bedrijven bij het realiseren van hun projecten. Nieuwbouw-projecten, uitbreidingen, maar ook modi-fi caties van bestaande procesinstallaties, gebouwen en terreinen worden uitgevoerd door deskundige medewerkers.

Bedrijven uit de voedingsmiddelenindustrie, de chemie, de afvalverwerking, staalindus-trie en de olie- en gassector spreken over een succesvolle samenwerking. Onze dienstver-lening start met alle voorbereidende studies met aansluitend de turnkey realisatie en onderhoud van industriële installaties.

BAM Industrie Service is een gezamenlijk initiatief van BAM Techniek – Industrie, BAM Civiel, BAM Infratechniek, BAM Leidingen & Industrie, BAM Wegen, BAM Utiliteitsbouw en Tebodin Consultants & Engineers. Een initiatief bedoeld om in alle projectfasen aan uw verwachtingen te voldoen.

Voor meer informatie belt u 088 400 80 83.

12013095-1_Advertentie samen meer.indd 1 31-01-12 15:50

De verscheper zal bij schade de

vervoerderaansprakelijk

stellen

mr. ernst Bulthuis

is maritiem advocaat en partner bij

ROHE Advocaten in Amsterdam. Foto: amports


IS HET ECONOMISCHE TIJ GEKEERD?

ADVERTORIAL

Logistiek belangrijk voor AmsterdamDe transportsector in de regio Amsterdam levert een belangrijk bijdrage aan de regionale economie. Het aandeel van deze sector is circa 5% van het BRP (Bruto Regionaal Product). En met 81.000 banen, 3,3 mrd EUR aan toegevoegde waarde en functionerend als een belangrijke enabler voor andere sectoren (zonder vrachtauto geen brood in de schappen), is het een sector waarvan de ontwikkeling gestimuleerd dient te worden. De Amsterdam Economic Board heeft de Transportsector daarom als een van haar focus clusters benoemd.

De vrachtvolumes nemen toeDe Nederlandse transportsector is hard geraakt door de crisis. De vrachtvolumes vielen terug en er ontstond overcapaciteit met lage tarieven als gevolg. Dit beeld zal eveneens herkenbaar zijn in de regio Amsterdam. Net als in de rest van Nederland daalde de toegevoegde waarde van de sector transport in de regio Amsterdam in 2012 om vervolgens in 2013 weer licht te stijgen.

Voor 2014 geldt dat het weer wat beter gaat met de Europese en Nederlandse economie. De export groeit voorzichtig door en ook het consumentenvertrouwen trekt aan. Dit laatste leidt tot een herstel van sectoren die het de afgelopen jaren slecht hebben gedaan, zoals de bouw en de detailhandel. ABN AMRO verwacht dat de bouwvolumes dit jaar met 3% gaan stijgen en in 2015 verder zullen groeien. Ook de detailhandel zal na zes jaar van volumedalingen in de loop van 2014 weer groeien.

Maar er is meer nodig dan alleen volumegroeiHogere volumes dus, die tot meer bedrijvigheid op de weg, het water en in de lucht leiden. Dit is goed nieuws voor de transportmodaliteiten, maar het blijkt toch lastig om de hogere volumes ook om te zetten in een hogere winstgevendheid. De overcapaciteit en sterke concurrentie hebben een negatieve invloed op de winstgevendheid van een aantal ondernemingen. Wachten op hogere vrachtvolumes om de winstgevendheid weer op peil te krijgen is niet voldoende voor deze branches. Ondernemers realiseren zich dit en focussen zich onder meer op efficiëntie en het vinden van innovatieve oplossingen voor de uitdagingen van hun klanten. Thema’s die ook terugkomen in het programma van het Logistieke Cluster Amsterdam. Met de economische wind in de zeilen kunnen deze inspanningen de sector verder voortstuwen.

Wij horen graag hoe wij u verder kunnen helpenAls haventeam werkzaam in uw regio verdiepen wij ons in de ontwikkelingen van uw sector. Sectorkennis is dan ook een van de speerpunten van de strategie van ABN AMRO. Wij zijn er van overtuigd dat dit waarde toevoegt in onze relatie met u. Want net als u proberen wij oplossingen te zoeken voor de uitdagingen waar onze klant voor staat. Wij zijn geïnteresseerd in uw bedrijf en horen graag van u hoe wij u verder kunnen helpen.

[email protected] Sector Advisory Transport en [email protected] Corporate Clients Noord [email protected] Corporate Clients Noord [email protected] ABN AMRO House Amsterdam

8000101228 Advertorial Logistiek 210x295_v2.indd 1 25-07-14 09:33


Leeftijd:

51 jaar

Functie:

proces controller

Bedrijf:

Vopak, locatie westpoort

Werkzaam in de haven sinds:

2011

Karel varKevisser

‘tijdens zo’n startfase groei je letterlijk mee met het bedrijf’

lig werkt en weet hoe te handelen als er iets onverhoopt toch iets mis gaat. In september 2013 startte ik, na een interne sollicitatie-procedure, als leerling proces controller. Ik had bij een vorige werkgever al de opleiding Vapro a gevolgd en ben nu bezig met Vapro B. Eigenlijk begin ik weer onder aan de ladder. Ik vind het fantastisch dat ik deze kans krijg. Ik ga weer elke dag met plezier naar mijn werk en aan het eind van de dag tevreden naar huis.”

Klein hartje“Het was best even wennen om in de amster-damse haven te werken. Veel mensen hebben hier een grote mond en een klein hartje. Die grote mond valt natuurlijk het eerst op. Dat merk je vanaf dag één. maar dat bijna al die kerels ook een hart van goud hebben, dat moet je ontdekken. weet je dat eenmaal, dan is het machtig mooi om hier te werken.” •

In de Amsterdamse havenregio werken ongeveer 59.000 mensen in uiteenlopende functies en beroe-pen. In de serie Havenberoepen is een van hen aan het woord. In deze aflevering Karel Varkevisser, proces controller bij Vopak.

“na mijn opleiding aan de school voor de Zeevisvaart startte ik op mijn zestiende als ‘vissersjongen’ op een hektrawler van Kennemerland in Katwijk. leuk werk, maar je bent vaak en lang weg van huis en op zeker moment wil je toch huisje-boompje-beestje. Vandaar dat ik op mijn 27ste solliciteerde bij het chemiebedrijf avery Dennison. Ik werd aangenomen en startte als operator a. na verloop van tijd werd ik operator B, C en D en kreeg ik uiteindelijk de leiding over een ploeg van elf medewerkers. als gevolg van een reorganisatie raakte ik op 46-jarige leeftijd mijn baan kwijt en moest ik opnieuw solliciteren. Ik kreeg de mogelijkheid om bij Bp in amsterdam te gaan werken als water-kantoperator. Dat was mijn eerste kennisma-

king met zowel de oliebusiness als met het amsterdamse havengebied. Hoewel ik maar kort bij Bp heb gewerkt, wist ik daarna twee dingen zeker. werken in de haven is leuk en als dat ook nog in de oliebusiness kan, is dat helemaal mooi. Die kans kreeg ik. op 1 oktober 2011 startte ik bij Vopak, de grootste onafhankelijke dienstverlener in tankopslag ter wereld. Ik werd daar oil movement ope-rator. Een prachtige periode want de tweede week van oktober werd de uitbreiding van Vopak in bedrijf gesteld. Zo’n startfase is ontzettend mooi om mee te maken omdat je dan letterlijk meegroeit met het bedrijf.”

Veilig“Bij Vopak werken wij met chemicaliën. Eén foutje of onoplettendheid kan fataal zijn. Vandaar dat iedereen die hier op het terrein komt, een veiligheidsinstructie krijgt. En als je hier komt werken, krijg je een opleiding in de Vopak Fundamentals. Het gaat onder meer om BHV-opleidingen, hijstrainingen en specifieke branche- en bedrijfsgerichte cursussen. allemaal om te zorgen dat je vei-

havenBeroepenF oto E n t E K s t: E V E r t B r u I n E Ko o l

IS HET ECONOMISCHE TIJ GEKEERD?

ADVERTORIAL

Logistiek belangrijk voor AmsterdamDe transportsector in de regio Amsterdam levert een belangrijk bijdrage aan de regionale economie. Het aandeel van deze sector is circa 5% van het BRP (Bruto Regionaal Product). En met 81.000 banen, 3,3 mrd EUR aan toegevoegde waarde en functionerend als een belangrijke enabler voor andere sectoren (zonder vrachtauto geen brood in de schappen), is het een sector waarvan de ontwikkeling gestimuleerd dient te worden. De Amsterdam Economic Board heeft de Transportsector daarom als een van haar focus clusters benoemd.

De vrachtvolumes nemen toeDe Nederlandse transportsector is hard geraakt door de crisis. De vrachtvolumes vielen terug en er ontstond overcapaciteit met lage tarieven als gevolg. Dit beeld zal eveneens herkenbaar zijn in de regio Amsterdam. Net als in de rest van Nederland daalde de toegevoegde waarde van de sector transport in de regio Amsterdam in 2012 om vervolgens in 2013 weer licht te stijgen.

Voor 2014 geldt dat het weer wat beter gaat met de Europese en Nederlandse economie. De export groeit voorzichtig door en ook het consumentenvertrouwen trekt aan. Dit laatste leidt tot een herstel van sectoren die het de afgelopen jaren slecht hebben gedaan, zoals de bouw en de detailhandel. ABN AMRO verwacht dat de bouwvolumes dit jaar met 3% gaan stijgen en in 2015 verder zullen groeien. Ook de detailhandel zal na zes jaar van volumedalingen in de loop van 2014 weer groeien.

Maar er is meer nodig dan alleen volumegroeiHogere volumes dus, die tot meer bedrijvigheid op de weg, het water en in de lucht leiden. Dit is goed nieuws voor de transportmodaliteiten, maar het blijkt toch lastig om de hogere volumes ook om te zetten in een hogere winstgevendheid. De overcapaciteit en sterke concurrentie hebben een negatieve invloed op de winstgevendheid van een aantal ondernemingen. Wachten op hogere vrachtvolumes om de winstgevendheid weer op peil te krijgen is niet voldoende voor deze branches. Ondernemers realiseren zich dit en focussen zich onder meer op efficiëntie en het vinden van innovatieve oplossingen voor de uitdagingen van hun klanten. Thema’s die ook terugkomen in het programma van het Logistieke Cluster Amsterdam. Met de economische wind in de zeilen kunnen deze inspanningen de sector verder voortstuwen.

Wij horen graag hoe wij u verder kunnen helpenAls haventeam werkzaam in uw regio verdiepen wij ons in de ontwikkelingen van uw sector. Sectorkennis is dan ook een van de speerpunten van de strategie van ABN AMRO. Wij zijn er van overtuigd dat dit waarde toevoegt in onze relatie met u. Want net als u proberen wij oplossingen te zoeken voor de uitdagingen waar onze klant voor staat. Wij zijn geïnteresseerd in uw bedrijf en horen graag van u hoe wij u verder kunnen helpen.

[email protected] Sector Advisory Transport en [email protected] Corporate Clients Noord [email protected] Corporate Clients Noord [email protected] ABN AMRO House Amsterdam

8000101228 Advertorial Logistiek 210x295_v2.indd 1 25-07-14 09:33


agenda

18 september HavenbbQlocatie: ruigoord, amsterdam

De zomer mag dan op haar einde lopen, het is nooit te laat voor een goede barbecue! ook dit jaar slaan am-ports en oram de handen ineen voor een smaakvolle en feestelijke bijeenkomst. niet alleen is het genieten van allerlei vleesgerechten, u krijgt ook de gelegen-heid om na alle vakanties weer eens bij te praten met collega’s en zakenrelaties uit de haven. Het thema is argentina!

9 oktober Havendebat Amsterdamlocatie: muziekgebouw aan het IJ, amsterdam

Havenbedrijf amsterdam wil de amsterdamse havenregio smeden tot een intelligente schakel in het logistieke- en handelsnetwerk, om zo de regionale en nationale concurrentie kracht te versterken. Hoe ze dit gaan doen, is opgesteld in de Havenvisie 2013. tijdens het Havendebat amsterdam wordt deze visie gepresenteerd en wordt er gesproken over co-creatie, innovatie en verbinden.

28 en 29 oktoberOffshore Energy Amsterdamlocatie: raI amsterdam

ook dit jaar staat aYop (amsterdam IJmuiden of-fshore port) weer met een paviljoen op de offshore Energy in amsterdam. wij verwachten zo’n veertig deelnemende bedrijven uit de amsterdamse haven-regio die gebruik maken de lounge van 13x8 meter en verschillende omliggende stands. afgelopen jaar kon niemand erom heen; een opvallende presentatie van een sterk cluster. Er zijn nog een paar plaatsen beschikbaar, Kijk voor meer informatie op www.ayop.com.

28 november Havengildedinerlocatie: Hotel okura

Het jaarlijkse Havengildediner vindt traditiegetrouw plaats in het okura Hotel amsterdam. Het thema dit jaar is: De haven werkt, niet geheel toevallig ook het thema van de volgende editie van Zeehavens amster-dam. waarom? wij vinden het belangrijk om te wijzen op de vele arbeidskansen in dit gebied en op de grote diversiteit van de banen.

amportsw w w. a m p o r t s . n l

Het Havengebouw heeft een forse renovatie achter de rug. Zo hebben de entree en het restaurant een even eigentijdse als transparante uitstraling gekregen en zijn de ruimtes voorzien van de nieuwste domotica-snufjes. marjan van Diepen van Fokkema & partners architecten, het architecten-bureau dat de klus klaarde, legt uit dat het havengebouw ‘een late Dudok’ is: “we moesten in ons ontwerp dus reke-ning houden dat het een monument is. tegelijkertijd wilden we het wél een moderne uitstraling geven. En in het restaurant hebben we pure materialen verwerkt, zoals geblauwd staal en massief eiken, refererend naar de scheepsbouw.” In de stijl van beroemde nederlandse bouwmeester Dudok ontwierp Fokkema & partners speciale tegels voor de koffiebar en het buffet in het restaurant. Koninklijke tichelaar makkum goot deze keramische tegels met de hand.

Praktische info restaurant:• open van 07.00 t/m 19.00; mogelijkheid om tot 22.00 te borrelen;• (warm) lunchbuffet van 11.45 t/m 14:00;• 145 zitplaatsen, plus een leestafel en loungehoek;• ruimte voor groepen voor vergaderingen, presentaties en diners. •

Amports, de collectieve promotieorganisatie voor de Amsterdamse havenregio

nieuwe Amports-ledenAmports is de promotieorganisatie voor de Amsterdamse havenregio. Tijdens de vakantieperiode is de organisatie gegroeid met drie nieuwe leden. We heten ze van harte welkom en stellen ze graag aan u voor!

Polem b.V. lemmeral ruim veert jaar is polem marktleider op het gebied van polyestersilo’s en -tanks. polem produceert silo’s en tanks tot en met negen meter diameter met een maximale opslagcapaciteit van 1.500 kubieke meter.

mbS globalmBs global is een consultancy bureau dat zich richt op de internationale markt van de chemische en petrochemische industrie. Daarnaast heeft de onderneming dit jaar een overeenkomst gesloten voor de import van koffie uit Zuid-amerika.

OceanWindoceanwind BV verzorgt opslag van zeekabels ten behoeve van offshorewindparken. Via moederbedrijven wInD BV en oceanteam shipping BV tevens verhuur van kabe-lapparatuur en leveren van kabeloverslag en kabeltransportdiensten, wereldwijd. •

Amports en oRAM wonen samenamports en ondernemersvereniging oram hebben de bureaus tegen elkaar aan ge-zet, en wel op dertiende etage van het Havengebouw. adres en telefoonnummers van beide organisaties blijven ongewijzigd. Kom gerust een kijkje nemen in onze nieuwe werkruimte, de koffie staat klaar! •

Moderne make-over voor restaurant havengebouw

De bar van het nieuwe restaurant in het Havengebouw Amsterdam Foto: amports


t Witter

t w I t t E r . Co m / a m p o r t s

AmsterdamCruisePort @AMS_Cruise_Port5 aug. 2014Back in amsterdam is the seaborn Quest. this is a picture of the inside of the ship. pic.twitter.com/BltIuuV6K4

Port of Amsterdam @PortofAmsterdam4 aug. 2014Het havenbedrijf heeft een #vacature voor een Functioneel Beheerder sha-repoint/Dms. Interesse? Kijk op de site http://ow.ly/zuttk ^Bs

De Koperen Ploeg WA @Boatmen012 aug. 2014Vandaag manoeuvreert #de koperen ploeg #sIn de enige vrouwen dekschuit in de Canal pride veilig door de grachten. pic.twitter.com/EHF3HxCHtu

Sybrand Treffers @Trefzeker2 aug. 2014:31-7: off Casquets tss, sEa JaCK on tow to @amports IJmuiden. pic.twitter.com/rxsx9jFumf

Bek & Verburg @Bekenverburg21 jul. 2014:over iets meer dan twee maanden vind ons symposium “onze Zee,onze toekomst” plaats. Heeft u zich al gratis aangemeld? http://ow.ly/zo7u8

PTA @cruiseterminal21 jul. 2014Departure of the Costa neoromantica from ptacruiseterminal. Have a safe journey. pic.twitter.com/uuhftEz1fx

AeroLin Photo @AerolinPhoto18 aug. 2014ow.ly/i/6aytg @amports witte bergen op de oBa terminal in amsterdamse havengebied.

AYOP @AYOP_Offshore16 jul. 2014aeolus #IJmuiden binnengelopen. Vandaag wordt de monopile gripper van Breman offshore geplaatst, spectaculair moment! pic.twitter.com/Vjk3gpzhgz

Irene van Dijk @communirene10 jul. 2014water #havenamsterdam vandaag druk bevaren door oa binnenvaart, pontjes, motorbootjes en zeilschepen! pic.twitter.com/JkdKunayu8

De Koperen Ploeg WA @Boatmen0127 jun. 2014#De Koperen ploeg proudley took delivery of a state of the art mooring launch named Kp18 from #merwelands Jachtbouw. pic.twitter.com/ZZhkbsoaHw

Hebt u ook een interessant havennieuwtje? Volg ons en richt uw bericht, eventueel met foto, aan @amports. De leukste tweets worden meegenomen in Zeehavens Amsterdam.

Ook Amports is volop bezig met social media. Inmiddels telt het Twitteraccount @amports zo’n 2.000 volgers en dat aantal groeit snel. Op deze pagina de leukste tweets die de afgelopen weken voorbijkwamen.

de logica van logistiekwereld functioneerde uiteindelijk weer, maar het kon beter. Veel beter.

In de Verenigde staten werd in 1965 een laadkist geïntroduceerd met de afmeting van een 12-metertrailer. Ze noemden hem con-tainer en hij zette de transportwereld en de scheepvaart op z’n kop. Het oude ‘stukgoed’ verdween in minder dan een kwarteeuw bijna geheel van het toneel de container in. Het gro-te voordeel van de nieuwe ‘laadkist’ laat zich raden: één geïntegreerd transportsysteem, wat zich net zo makkelijk ter zee als over land laat vervoeren, geen oponthoud kent en voldoet aan internationaal afgesproken standaardmaten. Een ware vervoersrevolu-tie. En met de container kwam het begrip logistiek op de proppen. De computer werd erbij gehaald en samen luidden ze een nieuw transporttijdperk in.

Is er veel verbeterd? Jazeker. Het transportver-haal heeft na eeuwen een nieuwe wending gekregen die alle partijen tot voordeel strekt. De vervoerskosten zijn gedaald en de goederenmarkt is door de containerisatie zo verbreed dat transport nog maar nauwelijks invloed op de afzet heeft. Daarom dragen wij kleren, eten wij vruchten, hebben wij elektronica en rijden wij auto’s uit landen aan de andere kant van de wereld. En dat allemaal omdat het begrip logistiek het vervoer simpe-ler heeft gemaakt. •

Zonder transport geen handel. Die wijsheid is zo oud als de weg naar Rome. Of eigenlijk Troje, want zelfs de oude Grieken wisten dat al. Tij-dens de Trojaanse oorlog bleek de bevoorrading van voedsel en drin-ken van de Griekse troepen cruciaal. Van hongerige en dorstige soldaten kun je weinig slagkracht verwach-ten. De transportwereld speelde in op hongerige consumenten en nam het militaire begrip logistiek van de Grieken over.

Vijftig jaar geleden deed de term ‘logistiek’ zijn intrede in de internationale transport-wereld. Ingrijpende veranderingen bij het goederenvervoer waren op gang gekomen: container, pallet en rij-op/rij-afverkeer deden hun intrede. Daarmee kon de arbeidsintensie-ve ladingbehandeling van het oude stukgoed sterk worden vereenvoudigd. Het ‘nieuwe’ begrip logistiek omvatte alles wat er komt kijken bij het vervoer van producent tot con-sument. Het werd later verbonden aan supply chain management (sCm). logistiek en sCm zijn intussen verheven tot wetenschap met als doel een betere functionaliteit van de betrok-ken bedrijven in de transportketen door het verbeteren van processen en samenwerking tussen leveranciers en afnemers. sinds een kwarteeuw staat in de logistieke wereld de container als standaardtransportunit centraal.

Die vervoert het stukgoed van vroeger en is op de zeven zeeën en continenten niet meer weg te denken.

Het is niet meer voor te stellen, maar goederen verpakt in kisten, kratten, balen of tonnen van verschillend afmetingen werden stuk voor stuk het scheepsruim ingehesen. misschien is het woord stukgoed zo ontstaan. Deze intensieve klus bezorgde de eerste stuurman hoofd-pijn, want hij was verantwoordelijk voor het stuwplan van het schip: al die verschillende afmetingen en gewichten! wat er in een vol-gende aanloophaven het eerste uit moest, ging als laatste aan boord. welke goederen mogen niet bij elkaar? Een met stukgoed gestuwd ruim zag er uit als een legpuzzel. Begrijpelijk dat het laden van een schip dagen in beslag nam. Daardoor maakte een conventioneel schip uit de jaren zestig niet meer dan honderd vaardagen op zee. Een modern containerschip vaart bijna driemaal zoveel! amsterdam was van oorsprong de belangrijkste nederlandse lijnvaarthaven met rederijen als s.m.n.(stoom-vaartmij nederland), V.n.s. (Ver. nederl. scheepvaart-mij), K.H.l. (Kon. Holl. lloyd). Zij vervoerden stukgoed naar het Verre oosten en Zuid-amerika. maar nadat Indonesië in 1948 zelfstandig was geworden viel geleidelijk aan een belangrijk vaargebied weg. niets wees er in de jaren 50 van de vorige eeuw op grote veranderingen bij het internationale zee- en landvervoer die in de lucht zaten. De transport-

historie in de havent E K s t: J o r I s m o E s

Het lossen van kisten thee uit een Indonesisch schip bij Wm H. Muller & Co., in de Coenhaven Amsterdam Foto: HEt sCHEEpVaartmusEum

amstErDam


O N D E R N E M E N D E D I E N S T V E R L E N E R S

Graag tot ziens op 28 en 29 oktober Offshore Energy 14, Stand 11.001 Amsterdam Rai

UW PARTNER VOOR TRANSPORT, HUISVESTING, MATERIEEL, INFRASUPPORT EN VEILIGHEID.

Onderdeel van de BUKO groep

Zeehavens Amsterdam - Logistiek

Documents

Transcript of Zeehavens Amsterdam - Logistiek