Naam:___________ Datum:_________

WERKBUNDEL NEDRLANDS

Dit leer je in deze bundel:

→Het verschil tussen regelmatige en onregelmatige werkwoorden →Werkwoorden vervoegen in de verleden tijd.

Dit herhaal je in deze bundel:

→Werkwoorden in de tegenwoordige tijd. →Verschillende soorten gedichten Opgelet: nieuwe leerstof en herhaling staan deze keer wat door elkaar

Indien het nodig is, haal je de bundel van vorige week erbij. Kijk ook nog eens

naar de filmpjes indien je het niet begrijpt. Bel me op als je het daarna nog

steeds niet begrijpt!

Dag 1

Oefening 1: Knip de kaartjes uit en kleef ze in de juiste tabel.

MET KLANKVERANDERING ZONDER KLANKVERANDERING Ik LOOP naar school. Gisteren LIEP ik naar school.

Ik WERK in de winkel. Ik WERKTE vorige week in de winkel.

MET KLANKVERANDERING ZONDER KLANKVERANDERING

bond hing riep scheen beet dronk had rook blies ging dacht at hielp verloor

antwoordde danste stofzuigde knutselde kookte bedankte brandde beloofde veranderde waste miauwde bewaarde praatte krioelde

antwoordde

beet

blies

bewaarde

bond

knutselde

brandde

dacht

danste

dronk

beloofde

at

hing

kookte

ging

praatte

stofzuigde

had

veranderde

hielp

riep

rook

waste

verloor

scheen

bedankte

miauwde

krioelde

Oefening 2: vervoeg de werkwoorden ‘maken en ‘melden.

Zwakke werkwoorden

Een zwak werkwoord is te zwak om van klank te veranderen.

We noemen dit ook een regelmatig werkwoord. (onthoud deze term ! )

maken melden

ik stam + te stam + de maakte meldde

jij stam + te stam + de maakte meldde

hij, zij, het stam + te stam + de maakte meldde

wij

stam + ten stam +

den maakten meldden

jullie

stam + ten stam +

den maakten meldden

Zij (meervoud)

stam + ten stam +

den maakten meldden

➔ + te(n) of + de(n)? ’T KOFSCHIP

1. Infinitief – en (vb. maken → maak, melden → meld) 2. Wat is de laatste letter? (maak, meld) 3. Is het een medeklinker uit ’T KOFSCHIP?

JA → + te(n) NEE → + de(n)

Sterke werkwoorden

Een sterk werkwoord is sterk genoeg om van klank te veranderen.

Dit noemen we ook de onregelmatige werkwoorden

worden lopen lezen kijken nemen

Enkelvoud (ik, jij, hij, zij het) werd liep las keek nam

Meervoud (wij, jullie, zij) werden liepen lazen keken namen

Oefening 3: vul de zinnen aan in de verleden tijd

rijden De auto ………reed… de heuvel op.

nemen De kinderen ……namen……… afscheid van de juf.

lezen Ik ………las……… het boek erg graag.

vliegen Het vliegtuig ………vloog……… hoog in de wolken.

blijven We ……bleven……… er in geloven.

Dag 2

Oefening 4: Dobbelsteenspel

Nodig:

• Bladen met dobbelstenen

• Schaar

• Plakband

• Invulblad met vakjes Voorbereiding

Knip de dobbelstenen uit, vouw en plak totdat je drie dobbelstenen hebt.

Speluitleg:

Gooi met de eerste dobbelsteen (ik, jij, wij, …)

➔ Wat bovenaan komt te staan, is het onderwerp. ➔ Bvb.: jij

Schrijf dit in het eerste vakje.

Gooi nu met de tweede dobbelsteen (t.t. en v.t.)

➔ Wat bovenaan komt te staan, is de tijd waarin je zo meteen het werkwoord zal vervoegen.

➔ Bvb.: v.t.

Schrijf dit in het vakje ernaast (2de vakje rechts).

Gooi nu met de derde dobbelsteen (worden, knutselen, kijken, …)

➔ Wat bovenaan komt te staan, is het werkwoord dat je moet vervoegen. ➔ Bvb.: knutselen

Schrijf dit in het vakje ernaast (3de vakje rechts).

Nu schrijf je jouw uitkomst in het vakje rechts van de pijl.

Voorbeeld:

jij v.t. knutselen jij knutselde

ik

jij

hij, zij,

het wij

jullie

zij

v.t.

v.t. v.t.

t.t. t.t.

t.t.

worden

kijken

lezen

knutselen

bedenken

eten

Dag 3

Oefening 5: Geef de tijd van de zin aan (tt of vt). Zet nadien de zin om in de

andere tijd.

• Hij speelt met de blokken.

→ tijd: t.t.

→ omzetting: Hij speelde met de blokken.

• Iedereen liep naar huis.

→ tijd: v.t.

→ omzetting: Iedereen loopt naar huis.

• Ze belde naar haar oma.

→ tijd: v.t.

→ omzetting: Ze belt naar haar oma.

• De film begint om 20u00.

→ tijd: t.t.

→ omzetting: De film begon om 20u00.

• Mijn tante vroeg wanneer ik kwam.

→ tijd: v.t.

→ omzetting: Mijn tante vraagt wanneer ik kom.

• Hij stuurt haar een brief.

→ tijd: t.t.

→ omzetting: Hij stuurde haar een brief.

• De zon schijnt de hele dag.

→ tijd: t.t.

→ omzetting: De zon scheen de hele dag.

• Mama maakt het eten klaar.

→ tijd: t.t.

→ omzetting: Mama maakte het eten klaar.

• Het meisje schrijft de zin op.

→ tijd: t.t.

→ omzetting: Het meisje schreef de zin op.

• Hij klom in de boom.

→ tijd: v.t.

→ omzetting: Hij klimt in een boom.

• De baby huilt de hele nacht.

→ tijd: t.t.

→ omzetting: De baby huilde de hele dag.

• Hij vraagt waarom hij moet komen.

→ tijd: t.t.

→ omzetting: Hij vroeg waarom hij moest komen.

• We keken de hele dag televisie.

→ tijd: v.t.

→ omzetting: We kijken de hele dag televisie.

• Iedereen is blij.

→ tijd: t.t.

→ omzetting: Iedereen was blij.

• Hij telt alle sommetjes.

→ tijd: t.t.

→ omzetting: Hij telde alle sommetjes.

Oefening 6: Lees aandachtig wat hieronder staat.

STERKE WERKWOORDEN KRIJGEN HELEMAAL GEEN

DUBBELE T OF D MAAR VERANDEREN HUN KLANK IN DE VERLEDEN TIJD.

ZE ZIJN ECHTER NIET GEMAKKELIJKER OMDAT HET

SOMS MOEILIJK IS DE JUISTE KLANKVERANDERING TE

VINDEN.

Dit zijn moeilijke(re) werkwoorden. Lees de tabellen.

Maak nu zelf een zin van méér dan 4 woorden. Kies hierboven 3 werkwoorden

uit die je vervoegd in de verleden tijd.

Bvb.:

zijn

t.t. v.t.

ik ben ik was

jij bent jij was

ben jij? was jij?

hij is hij was

wij zijn wij waren

hebben

t.t. v.t.

ik heb ik had

jij hebt jij had

heb jij? had jij?

hij heeft hij had

wij hebben wij hadden

zullen

t.t. v.t.

ik zal ik zou

jij zult jij zou

zul/zal je? zou jij?

hij zal hij zou

wij zullen wij zouden

kunnen

t.t. v.t.

ik kan ik kon

jij kunt jij kon

kun/kan je? kon jij?

hij kan hij kon

wij kunnen wij konden

willen

t.t. v.t.

ik wil ik wou/wilde

jij wilt jij wou/wilde

wil jij? wou/wilde jij?

hij wil hij wou/wilde

wij willen wij wilden

gaan

t.t. v.t.

ik ga ik ging

jij gaat jij ging

ga jij? ging jij?

hij gaat hij ging

wij gaan wij gingen

mogen

t.t. v.t.

ik mag ik mocht

jij mag jij mocht

mag jij? mocht jij?

hij mag hij mocht

wij mogen wij mochten

Ik wou je graag bloemen geven.

Mocht jij gisteren op de tablet spelen?

Dag 4

Herhaling tegenwoordige tijd en verleden tijd. Kijk goed wat er tussen haakjes staat! Tegenwoordige tijd → t.t.

Verleden tijd → v.t.

Oefening 7: vul de tekst aan. TikTok beschermt (beschermen, t.t.) gebruikers niet genoeg

Met wereldwijd zo’n miljard gebruikers is (zijn, t.t.) TikTok bijna net zo groot als

Facebook en Instagram. Achter al die vrolijke en grappige video’s schuilt

(schuilen, t.t.) een donkere kant. De app censureert (censureren, t.t.),

discrimineert (discrimineren, t.t.) en beschermt (beschermen, t.t.) de

gebruikers niet genoeg.

Vorige week verscheen (verschijnen, v.t.) een onderzoek van twee

journalisten. Ze lazen (lezen, v.t.) honderden documenten, beluisterden

(beluisteren, v.t.) audio-opnames en spraken (spreken, v.t.) met medewerkers

van het bedrijf in Berlijn.

Uit hun onderzoek blijkt (blijken, t.t.) dat de Chinese leiding bepaalt (bepalen,

t.t.) wat gebruikers zien (zien, t.t.) en plaatsen (plaatsen, t.t.). Zij zorgen

( zorgen, t.t.) ervoor dat video’s over homoseksualiteit, transgenders, mensen

met een handicap… niet of minder vaak te zien zijn.

In een interview vertelt (vertellen, t.t.) een van de onderzoekers dat TikTok zegt

dat het gebruikers zo beschermt (beschermen, t.t.) tegen pesten.

Dag 5

Hoe gaat het met je plantje?

Hieronder zie je vier gedichten. Eén daarvan hoort bij jouw plantje.

Maar welk plantje heb jij nu precies?

Hieronder wat meer informatie over de vier

plantjes die ik heb uitgedeeld. Misschien weet

je hiermee al wat meer.

STANDPLAATS EN BEMESTING VAN BASILICUM

Basilicum heeft een warme, zonnige, beschutte standplaats nodig. Je kunt de basilicum ook heel de zomer in de kas telen. Verder is een bewerkte, humusrijke, vochthoudende grond heel belangrijk. Basilicum wordt veel in potten of bakken geteeld.

BASILICUM KWEKEN

Basilicum moet warm gezaaid worden. Zaai binnen bij een temperatuur van 20°C in april-mei. Als het plantje twee echte blaadjes heeft kun je deze verspenen in potjes met een diameter van 8 cm om later uit te planten (op een grond van 30 x 20 cm) of te verpotten in grotere potten.

BASILICUM VERZORGINGSTIPS

Basilicum is gevoelig voor kou en vochtigheid. Zorg voor beschutting of teel in een kas. Zaai ook in de zomer nog eens, om zo steeds jonge planten te hebben. De potten kunt u in de winter verplaatsen naar een zonnige vensterbank. Zorg steeds voor een vochtige grond. De bloemen kunnen het best worden verwijderd, zo kun je langer en meer van dezelfde plant oogsten.

BASILICUM OOGSTEN EN BEWAREN

Oogst regelmatig de jonge blaadjes maar ook de topjes van de scheuten, zo ontstaan mooie vertakkingen. Als de groei van de plant minder krachtig is, in de herfst of winter op de vensterbank, plukt u enkel de blaadjes. Basilicum leent zicht niet zo goed voor drogen, verse baadjes zijn veel aromatischer.

PETERSELIE past als garnering bij een heleboel recepten. Het is een lekker fris kruid. Ook kan je het verwerken in kruidenboter met knoflook en roomboter. Het smaakt natuurlijk het lekkerst uit eigen tuin! Zo zaai en oogst je peterselie zelf.

Groeiwijze van MAIS

Jonge maisplantjes zien er nog uit als een soort dik gras. De plantjes groeien

snel, vooral bij hogere temperaturen.

Maïs is een eenjarige plant en ontstaat uit een geel tot lichtoranje zaadje dat veel harder en rimpeliger is dan de maïs uit de potjes en blikjes uit de supermarkt. De maïszaden ontkiemen snel en groeien binnen enkele dagen uit tot grasachtig plantjes. De zaden en de plantjes houden van warmte en zullen niet ontkiemen of groeien als de temperaturen te laag zijn. Ook zullen de plantjes bij (nacht)vorst doodvriezen.

Als het weer lekker warm is, zullen de plantjes in hoog tempo uitgroeien tot hoge, rechte planten. De hoofdstengel wordt enkele centimeters dik en, afhankelijk van het ras, soms meer dan twee meter hoog. Aan de stengel bevinden zich meerdere langwerpige bladeren die een kenmerkend ritselend geluid maken als het waait.

In de top van de plant ontstaat een pluim, dit is de mannelijke bloei van de plant. In de oksels van de plant (de plaatsen waar de bladeren aan de hoofdstengel ontspringen) zullen in de loop der tijd kolven ontstaan. Dit zijn de vrouwelijke bloemen. Als de vrouwelijke bloemen bevrucht worden, zullen de kolven steeds dikker worden. Onder een laagje van dikke bladeren groeien de kolven geleidelijk uit tot mooie, volle kolven gevuld met maiskorrels.

Hieronder is de groei van een ZONNEBLOEM in beeld gebracht.

Zonnebloemen verzorgen

Hoe moet je zonnebloemen verzorgen? De beste verzorging van zonnebloemen vereist een focus op de volgende aandachtspunten:

• Zaaien: april, mei, juni • Verplanten: na 5 tot 6 weken • Zonlicht: direct zonlicht (6 tot 8 uur) • Grondsoort: waterdoorlatende grond • Bemesting: licht bemesten met compost of organische meststof • Bewateren: dagelijks water geven in de buurt van de wortels