Huis van de tijd - hospice-heuvelrug.nl · Het jaar 2020 staat in het teken van de veranderingen in...

12
Huis van de tijd Magazine van Hospice Heuvelrug Onderdeel van warande Editie 2020

Transcript of Huis van de tijd - hospice-heuvelrug.nl · Het jaar 2020 staat in het teken van de veranderingen in...

Page 1: Huis van de tijd - hospice-heuvelrug.nl · Het jaar 2020 staat in het teken van de veranderingen in onze samenleving. Hoe kunnen we hier op inspelen ... genoot van de aandacht, de

Huis van de tijdMagazine van Hospice Heuvelrug

Onderdeel van warande

Editie 2020

Page 2: Huis van de tijd - hospice-heuvelrug.nl · Het jaar 2020 staat in het teken van de veranderingen in onze samenleving. Hoe kunnen we hier op inspelen ... genoot van de aandacht, de

2

Inhoud

Voorwoord 3

Het voelde goed, het was goed 4

Bloemen, voor alle seizoenen van het leven 6

Verantwoording stichting vrienden 7

Een gastvrij verblijf 8

Vrienden voor het leven… 10

Column van Claire 11

Veel gestelde vragen 12

ColofonHuis van de tijd is een jaarlijkse uitgave van Hospice Heuvelrug. Het magazine is voor dona-teurs, geïnteresseerden en relaties. Heeft u een idee voor een onderwerp, wilt u reageren of wilt u een extra exemplaar ontvangen? Stuurt u dan een mail, met uw naam en adresgegevens, naar [email protected].

Mei 2020

Redactie: Marry Bootsma, Lidewij Hartman, Ruth Lanphen, Claire van Spanje en Wilma Verkerk Fotografie: Floran van Poecke en Mel BoasDruk: Vandenberg, MaarnVormgeving: Diezijngoed.eu

Hospice HeuvelrugArnhemse Bovenweg 803708 AH ZeistTelefoon 030 698 42 80Email [email protected]

2

“Je kunt met relatief weinig tijd iets moois doen voor anderen die dat hard nodig hebben’, zegt Martijn. Hij is sinds vorig jaar kookvrijwilliger. Marjo is al heel lang betrokken bij het hospice en vertelt: “Er is een wissel-werking tussen ons en de gasten. Dat geeft energie”. Martijn “Het biedt veel voldoening. Het is concreet en leuk en tegelijkertijd maar een kleine moeite.” Marjo is het daarmee eens: “Ik voel me nuttig en kan anderen ondersteunen. Ze zeggen wel eens: je voegt geen dagen toe aan het leven, maar wel leven aan de dagen. Dat drukt precies uit wat het voor de gasten betekent.”

In het hospice kom je niet alleen verlies en verdriet tegen. “Er wordt ook gewoon gelachen!”, benadrukt Martijn.

“Mensen hebben vaak zo’n somber beeld van een hospice”, vertelt Marjo. “Dat mag echt veranderen.”

Tekst: Dees Wilgehof-SodaarFoto: Boasphoto.nl/Mel Boas

Leven aan de dagen toevoegenVele handen maken licht werk. Hospice Heuvelrug is daarom altijd op zoek naar vrijwilligers die het team willen komen versterken. Martijn Overbeeke en Marjo Starreveld vertellen over hun eigen ervaringen en wat het werk voor hen betekent.

Hospice Heuvelrug zoekt

vrijwilligers

Page 3: Huis van de tijd - hospice-heuvelrug.nl · Het jaar 2020 staat in het teken van de veranderingen in onze samenleving. Hoe kunnen we hier op inspelen ... genoot van de aandacht, de

3

We leven in een bijzonder roerige tijd waarin niets hetzelfde lijkt te blijven en waarin weinig zaken meer vanzelfsprekend zijn. In deze tijd is het belangrijk te kijken naar welke dingen voor ons van wezenlijk belang zijn. De meeste mensen komen dan toch uit op waarden als liefde, verbondenheid, vertrouwen en aandacht. Al ruim 20 jaar biedt hospice Heuvelrug zorg aan mensen in hun laatste levensfase. Zorg waar deze waarden een belangrijke plaats innemen. Elke dag opnieuw werkt ons professionele team samen met geschoolde vrijwilligers om dat te realiseren.

In 2019 zijn er veel bijzondere momenten de revue gepasseerd: het PREZO keurmerk palliatieve zorg is behaald, een keurmerk waarmee we laten zien dat de kwaliteit op orde is. Het hospice heeft een renovatie gehad, mogelijk gemaakt door stichting vrienden hospice Heuvelrug. Het hospice heeft weer een eigentijdse, warme en verzorgde uitstraling. Ook zijn er meerdere acties geweest om het hospice te steunen. We kunnen nu gebruik maken van een

koppelbed. Een bed dat te koppelen is aan het bed van de opgenomen gast en daarmee nabijheid geeft. Dit is al een heel aantal keren zo waardevol gebleken!

Het jaar 2020 staat in het teken van de veranderingen in onze samenleving. Hoe kunnen we hier op inspelen zonder onze eigenheid te verliezen? En hoe kunnen we alles waar we voor staan in stand houden? Het hospice blijft een belangrijke plek in de Zeister samenleving en omgeving. In onze keuken, het hart van het hospice, gaan we nog de nodige kopjes thee schenken en gesprekken voeren met gasten en hun naasten over de moeilijke dingen van het leven. Maar vooral ook over alle mooie herinneringen die er zijn.

We heten u van harte welkom!

Een hartelijke groet,Wilma Verkerk-Veldhuizen,Teamleider hospice Heuvelrug

Liefde, verbondenheid, vertrouwen en

aandacht U heeft dit magazine in uw handen omdat u interesse

heeft in hospice Heuvelrug, dank hiervoor!

ThuisMomentje

Met smaak at ze de maaltijd. Mevrouw was 96 jaar, we spraken over de naderende dood. Ze was vol vertrouwen en verwachting. “Ik wacht erop dat ik naar huis mag gaan”. Ze ging naar de hemel, dat was haar huis. God wachtte haar daar op.

“lk heb nog zoveel toekomst”.

Page 4: Huis van de tijd - hospice-heuvelrug.nl · Het jaar 2020 staat in het teken van de veranderingen in onze samenleving. Hoe kunnen we hier op inspelen ... genoot van de aandacht, de

4

Ruth: Je moeder was de eerste gast met wie ik kennismaakte. Best spannend. Maar vanaf het begin vertelde ze amicaal en uitvoerig over haar leven, ook over jou en je broer. Mijn schroom viel direct weg.

Ellen: Wat grappig, dat tekent mijn moeder treffend. Ze hield erg van kletsen en mensen om haar heen. Daarom was de flexibiliteit van het Hospice voor ons zo fijn. Bezoek is altijd welkom, geen wens onbe-spreekbaar. Op haar verjaardag, toen mijn moeder er pas enkele dagen was, hebben we dat in de huiskamer nog uitgebreid gevierd, inclusief glühwein en tompoucen.

Ruth: Je moeder woonde in Utrecht. Zeist is natuurlijk niet ver weg, maar jullie hadden ook ergens anders naartoe kunnen gaan.

Ellen: Mijn moeder ging in het najaar snel achteruit en alle zorg aan huis voldeed niet meer. De hele organisatie werd voor mij en mijn broer te zwaar. Ook haar huisarts drong al snel aan op het vinden van een hospice. Op het moment dat mijn moeder daarmee instemde, vielen ander hospices vrij snel af vanwege praktische en principiële redenen. En tij-dens het eerste telefoongesprek met Heuvelrug had ik al een goed gevoel. Niettemin was het een gok, want er voor een oriënterend bezoekje was geen tijd. Maar vanaf het moment dat mijn moeder hier binnen was, voelde ze zich op haar gemak. Een paar keer heeft ze nog gezegd dat dit een van de beste besluiten in haar leven is geweest.

Ruth: Ze hoefde bij ons dus niet meer alleen in te leveren, ze kon ook genieten.

Ellen: Nou en of! Ze knapte in het begin zelfs op, begon weer te eten, genoot van de aandacht, de huiselijkheid en was opgewekt. Omringd door haar eigen spulletjes en toegewijde mensen heeft ze een waardevolle tijd gehad. Dat gaf mij ook rust. Ik kwam weer toe aan een ander contact met haar.

Ruth: Ik was zelf getroffen door de professionele en tegelijk ongedwongen sfeer. Dat had ik niet verwacht.

Ellen: Misschien zat de aanvankelijke aarzeling van mijn moeder ook wel daarin: ze wilde niet naar een plek waar een grafstemming zou heersen. En dat is hier totaal niet. Sterker, er was juist ruimte voor prettige dingen. Tijdens haar verblijf zijn we een weekend weggeweest met de stichting Ambulance-wens. Maar ook kleine, nieuwe dingen kwamen nog

in haar leven. Door de pianoconcerten begon ze in-eens pianomuziek erg te waarderen. De vrijwilligers zorgden er vervolgens voor dat ze in haar laatste dagen steeds pianomuziek kon beluisteren. Dan kwam ze volledig tot rust. Uiteindelijk wilde ze dat ook bij haar uitvaart live piano gespeeld zou worden, waaronder een lied dat ze in het Hospice vaak hoorde. Zo is het ook gebeurd.

Het voelde goed, het was goed De moeder van Ellen overleed in februari 2020 na een kort ziekbed, waarvan ze tweeënhalve maand in Hospice Heuvelrug verbleef. In diezelfde periode draaide Ruth voor het eerst mee als vrijwilliger. Vanuit hun eigen perspectief kijken ze samen terug en delen hun ervaringen.

Ik voelde me altijd welkom om in de keuken een praatje te maken.

Page 5: Huis van de tijd - hospice-heuvelrug.nl · Het jaar 2020 staat in het teken van de veranderingen in onze samenleving. Hoe kunnen we hier op inspelen ... genoot van de aandacht, de

5

Ruth: Het leger aan vrijwilligers is wel indrukwekkend hè? Niet alleen het aan-tal, ook de veelzijdigheid van de taken verraste me toen ik me had aangemeld.

Ellen: Dat was voor ons ook een openbaring. Het houdt echt niet op bij spelletjes doen of voorlezen. Naast lichamelijke verzorging en huishoude-lijke taken, koken ze iedere dag een verse maaltijd. Ze kregen mijn moeder zelfs zo ver om af en toe haar handen te laten masseren. Samen met de begripvolle, deskundige verpleging werden al haar ongemakken verzacht.

Ruth: Wat heeft het Hospice in de allerlaatste laatste fase voor jullie betekend?

Ellen: Veel steun, veel hartelijkheid, voor ons alle-maal. Ik voelde me altijd welkom om in de keuken een praatje te maken. Voor mijn moeder waren bijvoorbeeld de tekensessies heel betekenisvol. Vol overgave liet ze zich iedere donderdagochtend door Pien begeleiden bij het tekenen. Bezoek mocht ik dan niet inplannen. Haar laatste tekeningen wil-de ze perse aan mij en mijn broer toelichten. Maar door hersenschade kon ze het zelf niet meer onder woorden brengen, tot haar grote ergernis. Pien heeft gelukkig de uitleg nog kunnen geven. Dat is een heel dierbaar moment. Ook was ze soms diep dankbaar voor de zorg die ze kreeg tijdens momenten van pijn, angst en kwetsbaarheid. Als het weer geluwd was kreeg ik de opdracht om voor alle betrokken mensen bloemen te kopen.

Ruth: Wat fijn dat je moeder het vertrouwen heeft gevoeld dat die gevoelens er mogen zijn. We zijn nu een paar maanden verder. Hoe kijk je nu terug op de tijd dat je moeder bij ons verbleef?

Ellen: Het was voor ons als familie heel prettig om te zien dat ze nog zo van de laatste maanden kon genieten. Daardoor is het meer dan een periode van achteruitgang geweest; het gaf de mogelijkheid om met elkaar op een ontspannen manier naar het definitieve afscheid toe te groeien. De herinneringen dragen we voor altijd met ons mee.

Page 6: Huis van de tijd - hospice-heuvelrug.nl · Het jaar 2020 staat in het teken van de veranderingen in onze samenleving. Hoe kunnen we hier op inspelen ... genoot van de aandacht, de

6

Liever sponsoren ze enkele initiatieven of instellingen in natura. Stilletjes krijgt Hospice Heuvelrug daarom iedere week een zorgvuldig samengesteld bloemen-boeket. “Wij willen onze bloemen laten spreken. Of het nou gaat om een periode van vreugde of een periode van verdriet, bloemen geven altijd betekenis aan emoties.”

Het begon heel terloops. “Wat doen jullie met de bloemen die niet geschikt zijn voor de verkoop?” Ronald van Veenendaal, vaste klant bij Margriet en vrijwilliger bij Hospice Heuvelrug, stelde de vraag in 2014. Daarmee werd een traditie geboren. Het boeket voor het Hospice maken de medewerkers van Margriet wekelijks op maat. Jelle vindt het

bijvoorbeeld belangrijk dat het seizoensgebonden is. “Daarmee behoud je de kracht van de natuur in een boeket. Daarnaast gebruiken we nooit sterk geurende bloemen, dat kan hinderlijk zijn.”

Jelle werkt inmiddels al twintig jaar bij Margriet. Eerst als bloemist. Nu hij mede-eigenaar is, voelt hij zich ook wel eens manager van een middelgroot bedrijf: in totaal zijn er vijftien mensen in dienst. Maar zijn passie voor bloemen kan hij nog voldoende kwijt. “Ik geniet iedere dag van de dynamiek in de winkel en de onuitputtelijke mogelijkheden van bloemen. Bijvoorbeeld het bieden van troost. Dat stukje is zo dankbaar, een van de mooiste onderdelen van mijn vak. ”

Bloemen, voor alle seizoenen van het leven Bescheidenheid siert niet alleen de persoon Jelle Klinkhamer. Ook met Margriet Bloembinders, het bedrijf dat hij met mede-eigenaar Jan Heijmink runt, treedt hij niet graag prominent naar buiten.

Stil besefMomentje

Wanneer en hoe maakt niet uit, het is altijd hartverwarmend als naasten hun waardering voor het Hospice uiten. Zoals dit keer, bij het uitdragen van de overledene, een jonge vader. Na het voordragen van

een toepasselijk gedicht sprak de echtgenote enkele woorden. Dank voor deze bijzondere plek waar zij enige tijd deel van hadden

uitgemaakt. Dank voor het team en al het werk dat zij verzetten. Het gezin vertrok, wij bleven achter, in stille gedachten, aangedaan

door het volle besef hoe noodlottig het leven kan lopen.

Page 7: Huis van de tijd - hospice-heuvelrug.nl · Het jaar 2020 staat in het teken van de veranderingen in onze samenleving. Hoe kunnen we hier op inspelen ... genoot van de aandacht, de

7

De grote groep vrijwilligers realiseren voor het extra comfort, naast de professionele zorg. Zij koken iedere dag en ondersteunen de zorg en verpleging. Samen met deze groep vrijwilligers worden acties georganiseerd om geld in te zamelen om daarmee extra activiteiten te organiseren en materialen aan te schaffen. Per jaar is er gemiddeld ongeveer 18.000,- euro beschikbaar voor het Hospice.

Dit is een korte samenvatting van de opbrengsten die door acties zijn ingezameld en een kort overzicht van de extra uitgaven om onze gasten een comfortabel verblijf aan te kunnen bieden.

Voorbeelden van georganiseerde acties door vrij-willigers zijn:• Sponsorloop Heuvelrug in Maarn• Muziekmiddag in Austerlitz• Spinningmarathon in Driebergen• Actie op Koningsdag in Zeist

Het Hospice heeft deze bijdrage van de stichting besteed aan onder andere:check Ondersteuning renovatie en inrich-

ting Hospicecheck Speciale douche/WC stoelcheck TV toestellen op kamers van de gastencheck Vergoeding eigen bijdrage voor

gasten die de eigen bijdrage niet zelf kunnen betalen

check Ondersteuning van activiteiten zoals: - Voetmassage en cursus voet-

massage voor vrijwilligers - Training spirituele en psychosociale

zorg voor vrijwilligers - Muziek, zoals pianospel door

vrijwilliger, aanschaf en onderhoud piano

- Schilderen door en met gasten, financiering ondersteuning en materiaal

Hele regio Utrechtse Heuvelrug steunt Hospice Heuvelrug!Verantwoording financiën stichting vrienden

Stichting Vrienden Hospice Heuvelrug steunt het Hospice met financiële middelen om de gasten een comfortabele periode in het Hospice te bieden.

Page 8: Huis van de tijd - hospice-heuvelrug.nl · Het jaar 2020 staat in het teken van de veranderingen in onze samenleving. Hoe kunnen we hier op inspelen ... genoot van de aandacht, de

8

Deskundige zorgEr is 24 uur per dag, zeven dagen in de week, een gespecialiseerde verpleegkundige aanwezig. Verpleegkundig complexe zorg is dan ook mogelijk. De medische zorg krijgt u van uw eigen huisarts of van een huisarts die aan het hospice is verbonden. Een fysiotherapeut, ergotherapeut, logopedist en diëtist kunnen we zo nodig inschakelen. Het hospice heeft een vaste geestelijk verzorger en verpleeg-kundigen met deskundigheid op het gebied van psychosociale ondersteuning. Zij steunen en bege-leiden u en uw naasten in het proces van afscheid nemen en rouw. Daarnaast zijn er ongeveer 80 geschoolde vrijwilligers: zij zorgen dat er veel aan-dacht is uw wensen. Zij helpen in de dagelijkse zorg, maar zijn ook beschikbaar voor een praatje, een met zorg bereide maaltijd, naar buiten gaan in de rol-stoel of met het bed of een voetmassage. Veel is mogelijk.

Kwaliteit van levenHet hospice staat open voor mensen van alle achtergronden en culturen. Ons uitgangspunt is de hoogst mogelijke kwaliteit van leven bieden, waarin u de regie behoudt. In de laatste levensfase is genezing niet meer mogelijk. Onze zorg en behandeling is dan ook gericht op ver-lichting van belastende symptomen en niet op het verlengen van het leven. We bespreken en respecteren uw persoonlijke wensen rond behandeling en levenseinde. Euthanasie is mogelijk binnen het wettelijk kader in het hospice.

VoorzieningenHet hospice heeft zes ruime kamers met een eigen sanitaire ruimte. Ook zijn er een woonkeuken en twee huiskamers. Hiervan kunt u altijd, alleen of met bezoek, gebruik maken. We hebben geen vaste bezoekuren. Uw naasten kunnen op bezoek komen wanneer u wilt. Als een familielid of naaste wil blijven overnachten, dan kan dat bij u op de kamer of in een kleine logeerkamer.

De kookvrijwilligers zorgen voor bijna alle warme maaltijden. Naasten en familie kunnen tegen een vergoeding mee-eten. Een kapper, schoonheids-specialiste en pedicure zijn beschikbaar. Alcohol en soft drugs zijn toegestaan, tenzij er medische bezwaren zijn of het gebruik ervan leidt tot overlast.

Een gastvrij verblijf voor mensen in het laatste stadium van hun levenHet hospice biedt een gastvrij verblijf aan ongeneeslijk zieke mensen met een levensverwachting van minder dan drie maanden, die niet meer thuis kunnen wonen. Het hospice wil een veilige plek bieden, waar mensen zich zoveel mogelijk thuis voelen en zichzelf kunnen zijn. Ons uitgangspunt is wat de gasten belangrijk vinden. We stemmen de zorg af op de wensen en behoeften van de gasten. Ook hebben we voor de familie en naasten aandacht.

Page 9: Huis van de tijd - hospice-heuvelrug.nl · Het jaar 2020 staat in het teken van de veranderingen in onze samenleving. Hoe kunnen we hier op inspelen ... genoot van de aandacht, de

9

Aanvullende zorgHet hospice biedt aanvullende zorg. Deze zorg kan het welbevinden bevorderen en onder-steunt de reguliere zorg. U kunt gebruik maken van hand- of voetmassage, luisteren naar muziek en er is beeldende begeleiding. Ook bieden wij aromazorg. Wij voegen etherische oliën toe aan verdampers, massageolie of badolie. Voor specifieke lichamelijke klachten kunnen wij een olie maken, gericht op deze klachten. Het verdampen van geuren is vaak een prettige en ontspannende ervaring.

KostenDe zorg in het hospice valt onder de zorgverzeke-ringswet. Daarnaast betaalt u een eigen bijdrage van € 43,60 per dag voor de huisvesting en hotelkosten. Sommige ziektekostenverzekeringen vergoeden ook deze kosten. Wilt u bij ons verblijven, maar u kunt de eigen bijdrage niet betalen? In dat geval kunt u, na overleg, een beroep doen op de Stichting Vrienden Hospice Heuvelrug.

LocatieHet hospice is gevestigd in wooncentrum Heerewegen en is onderdeel van Warande. Het ligt in een bosrijke omgeving in Zeist en binnen een kilometer van treinstation Driebergen-Zeist. De bus stopt binnen 100 meter van het hospice.

Dit is het huis van de tijd

Met kamers van genoeg en tekort

Dit is het huis met een gang

Van de tijd die gegeven is

Een huis met een deur

Van nog en nog niet en nu al

Een huis van tijd van leven

Precies op dit moment

Dit is het huis van komen en gaan

Een huis op de grens

Het huis van nog even wonen

In de tijd – wees welkom mens

Jos van Hest

Page 10: Huis van de tijd - hospice-heuvelrug.nl · Het jaar 2020 staat in het teken van de veranderingen in onze samenleving. Hoe kunnen we hier op inspelen ... genoot van de aandacht, de

Op 1 maart 1999 werd hospice Heuvelrug geopend in woonzorgcentrum Heerewegen in Zeist. Hospice Heuvelrug maakt sinds 1 juli 2005 deel uit van zorgorganisatie Warande. Om activiteiten en extra voorzieningen te financieren die niet uit de algemene middelen betaald kunnen worden, verwerft Stichting Vrienden Hospice Heuvelrug (SVHH) middelen om dit mogelijk te maken.

Afgelopen jaar bestond hospice Heuvelrug 20 jaar en dat is gememoreerd in een speciale jubileumkrant die mogelijk is gemaakt door advertenties van sponsors en leveranciers uit de Utrechtse Heuvelrug.

Burgemeester Koos Janssen van gemeente Zeist:

Het jubileumjaar stond vooral in het teken van de opknapactie van het hospice; zes gastenkamers en twee huiskamers zijn geschilderd en voorzien van nieuw meubilair, gordijnen en een frisse aankleding. Ook de grote keuken, gang en ontvangsthal werden niet vergeten. Het geheel straalt weer een warme en aangename sfeer uit.

De betrokkenheid van naasten, relaties, vrijwilligers, leveranciers en onze donateurs bij deze actie was hartver-warmend; er zijn giften ontvangen van mensen die in plaats van cadeaus voor hun verjaardag of huwelijksfeest een bijdrage voor de opknapactie van het hospice vroegen. Dit is gebruikt om de keuken aan te kleden en extra lampen aan te schaffen. Zo zijn er nog andere mooie voorbeelden

te noemen; een middag met Hollandse hits waar artiesten pro-deo optraden en de organisatie in handen was van Hesound tot en met de weke-lijkse bloemen die we ontvangen van Margriet Bloembinderij uit Zeist.

Donateurs die ons jaarlijks steunen, noemen wij Vrienden. Zij ontvangen ons jaarlijkse magazine en 3 keer per jaar een nieuwsbrief waarin uit-gelegd wordt wat er met hun bijdrage gedaan wordt en welke (sponsor)activiteiten er zijn. Ook ontvangen zij een uitnodiging voor de jaarlijkse open dag van het hospice. Via Facebook worden leuke activiteiten gedeeld met volgers.

Op de website hospice-heuvelrug.nl staat informatie over hoe u de stichting vrienden kan steunen. Ook staan hier de namen vermeld van bedrijven en organisaties die de Club van 100 vormen. Zij betalen jaarlijks minimaal 100 euro om extra’s mogelijk te maken, zoals een verplichte training brandveiligheid voor kook-vrijwilligers, het geven van aromazorg aan gasten, het aanschaffen van herdenkingskaarsen en organiseren van creatieve begeleiding voor gasten en hun naasten.

Vrienden voor het leven… Hospice Heuvelrug is in augustus 1994 ontstaan uit een regionaal initiatief met als doel om de terminale zorgverlening in de Utrechtse Heuvelrug en omgeving vorm te geven door middel van palliatieve hospicezorg.

‘In de meest kwetsbare fase van het leven is het zo belangrijk dat een mens zich vertrouwd en gesteund voelt. Dat ook deze laatste fase, soms kort, soms nog wat langer, kwaliteit van leven mag bevatten. Professionals en vrijwilligers van hospice Heuvelrug doen al vele jaren prachtig werk hierin. Dat is een warme en hartelijke felicitatie waard.’

10

Page 11: Huis van de tijd - hospice-heuvelrug.nl · Het jaar 2020 staat in het teken van de veranderingen in onze samenleving. Hoe kunnen we hier op inspelen ... genoot van de aandacht, de

De zon… wat is ze mooi en zeker vandaag; een heldere winterdag. Ik voel de behoefte opkomen om einde-loos door te rijden… Een klein kwartiertje later sta ik op het hospice. Vandaag werk ik niet in de zorg aan bed, maar als aandachtsvelder psychosociale zorg.

Mevrouw op kamer 6 stelt een gesprek met mij op prijs, hoor ik van een collega. Er is geen duidelijke hulpvraag. In mijn voorbereiding op het gesprek, zie ik dat ze het formulier over haar levensgeschiedenis nog niet heeft ingevuld. Het lijkt me goed om daarmee te beginnen. Mevrouw zit televisie te kijken en het geluid overstemt mijn begroeting. Ik herhaal nogmaals mijn groet en ga schuin tegenover haar zitten. Dan toon ik haar het formulier. Het A4-tje komt haar bekend voor en ze voegt er gedecideerd aan toe het niet in te willen vullen. Het gaat over vroeger en vroeger is gebeurd, zegt ze met één oog op de televisie gericht. Zal ik nog een poging wagen? Het fundament dat vroeger is gelegd, is immers bepalend voor het hier en nu. Ik heb echter een duidelijke ‘nee’ gehoord. Met respect voor mevrouw leg ik het blanco vel terzijde. Daarbij kom ik mijn eigen geschiedenis tegen. ‘Alles afmaken’ zegt de stem uit mijn verleden tevergeefs.

“Ik zou graag concrete informatie willen krijgen, over hoe het gaat verlopen na mijn overlijden”, is haar dui-delijke vraag. Fijn, nu heb ik helder wat mevrouw van mij verwacht. Ik vertel haar in chronologische volgor-de hoe het na haar overlijden zal gaan. Af en toe stelt ze een praktische vraag. Mevrouw blikt kort terug op het sterven van haar echtgenoot. Ze was ten tijde van zijn overlijden herstellende van een ingrijpende ope-ratie en moest gewoon doorgaan. Zo hoort het ook, aldus mevrouw. Het valt me op dat ze steeds korte zinnen gebruikt. Het zijn bijna mededelingen, waar-door er geen onnodige ruimte overblijft. Ik laat een stilte vallen en denk aan de momenten dat ze gewoon doorging in het leven. Het leven waarin ze moeder is van een overleden zoon en later na het overlijden van haar man. Hoe is ze doorgegaan? En hoe gaat het na haar eigen overlijden? Als haar dochters hun moeder zijn verloren, na broer en vader? Gaan zij ook gewoon door, zoals hen is voorgeleefd? Het zijn verwonderen-de vragen die niet gesteld hoeven worden.

Levensgeschiedenis

Mijn auto is nog fris koud, als ik op weg ga naar het hospice in Zeist. Wanneer ik de A12 opga, rijd ik de oranje ochtendzon kaarsrecht tegemoet.

Over het formulier ‘Levensgeschiedenis’: Om goed voor de gast te kunnen zorgen, willen wij de gast beter leren kennen. Wij vragen om iets over hun leven op te schrijven: wat heeft u tot de mens gemaakt die u nu bent? De gast kan zijn/haar levensgeschiedenis ook samen met de partner of kinderen opschrijven.

Een vraag die zowel praktisch als verdiepend is: Zijn er nog zaken die u nog te doen of te bespreken heeft, voordat u komt te overlijden? Mevrouw vertelt mij dat ze langer leeft dan verwacht, dus dan had ze dat al eerder kunnen bespreken. Nee, er is niets meer te regelen of te zeggen. Ze geeft aan heel tevreden te zijn. Ook nu haar conditie langzaam achteruitgaat. Ze vindt het fijn om televisie te kijken en bezoek te ontvangen op haar kamer. Of koffie te drinken in de kleine huiskamer met de vrijwilligers en de verple-ging. Naar een georganiseerde activiteit te gaan, in woonzorgcentrum Heerewegen. Dat zijn de dingen die haar dagen aangenaam maken.

Ik stel een vraag die misschien vreemd lijkt, maar kort voor het levenseinde wel belangrijk is; en na het overlijden? Wat is er na de dood? “Na de dood is er helemaal niets”, klinkt het kordaat. Vervolgens een uitnodiging aan mijn adres: “Wat denkt u dat er na uw dood is?” “Ik geloof dat mijn ziel voortleeft”, zeg ik verrast door de vraag. Mevrouw glimlacht. Mijn antwoord is niet erg aannemelijk voor haar. “Dus alle doden blijven bestaan volgens u”, concludeert ze. Dan oppert ze, dat het toch veel te druk zou worden met al die overleden mensen. Ze kijkt er ernstig bij. Zo had ik het nog niet bekeken. Een verrassend inzicht.

Mevrouw heeft de beoogde informatie gekregen en ze bedankt mij hartelijk voor het gesprek. Een moment later staat de televisie alweer keihard aan.

Ik groet mevrouw en neem de onbeschreven ‘levens-geschiedenis’ met mij mee.

Een geschiedenis die allerminst blanco is.

Claire van Spanje, verpleegkundige

Columnvan Claire

11

Page 12: Huis van de tijd - hospice-heuvelrug.nl · Het jaar 2020 staat in het teken van de veranderingen in onze samenleving. Hoe kunnen we hier op inspelen ... genoot van de aandacht, de

12

Er is 24 uur een verpleegkundige aan-

wezig. Daarnaast bestaat uw team uit eigen huisarts

of huisarts van het hospice, kook- en zorgvrijwilligers en een geestelijk verzorger. Verpleegkundigen bieden ook psychosociale zorg.

Dat kan zeker. U krijgt een uitge-breid inwerkprogramma. Ook bieden

we scholingen waarin u leert hoe u de gast kan verzorgen en bijvoorbeeld transfers

(van stoel naar bed) kan maken. Ook hebben we elk jaar een inspiratie- en thema-avond met interessante lezingen of presentaties. En we bieden ondersteuning met speciale

begeleidingsgroepen voor vrijwilligers.

Veel gestelde vragen

usersHoe ziet het team eruit?

soupWat moet ik kunnen om kookvrijwilliger

te worden?

clockWat zijn de

bezoekuren?

graduation-capIk heb nooit in de zorg gewerkt. Kan ik zorgvrijwilliger

worden?

dogIk heb een hondje. Mag die mee naar

het hospice?

Heeft u een andere vraag?Mail uw vraag naar het hospice,

[email protected]

Huisdieren morgen in overleg mee. We hebben gasten gehad met een hond, kat en kanariepiet. Belangrijk

is wel dat u iemand heeft om uw dier te verzorgen en eventueel uit te laten. De verpleging kan u hier

helaas niet bij helpen.

We streven er naar om gasten en naasten zich zo

goed mogelijk thuis te laten voelen binnen het hospice.

Daarom hebben we geen bezoektijden. De wens van de gast rondom bezoek is

bepalend.

U hoeft echt niet haute cuisine te kunnen koken om kookvrijwilliger

te worden in het hospice. Een eenvoudige voedzame maaltijd

koken vanuit uw hart is al prachtig en wordt zeer gewaardeerd door

gasten en naasten.