E-LEARING Inspelen op ONDERNEMEN HR Het belang van ... · E-LEARING Inspelen op de nood aan fexibel...

12
DECEMBER 2017 WWW.IEDEREENONDERNEEMT.BE © COVERFOTO: JONAS ROOSENS E-LEARING Inspelen op de nood aan fexibel leren. P04 ONDERNEMEN Start-ups in de kijker. P08 HR Het belang van levenslang leren op de werkvloer. P11 Dit dossier wordt gepubliceerd door Mediaplanet en valt niet onder de verantwoordelijkheid van de redactie van Trends Future of Learning Hilde Crevits: “Een diploma is geen eindpunt, maar de start van een traject van levenslang leren.” Ontdek hoe uw medewerkers zelf hun persoonlijke ontwikkeling in handen kunnen nemen met ‘s werelds meest gebruikte e-bibliotheek. Wat kan u verwachten: Groot aanbod praksche boeken over soſt skills 50-100 pagina’s – 2-3uur leerervaring Kom binnen in de wereld van het digitale leren en vraag uw demo aan op www.bookboonglobal.com In de eigen taal Lees en deel waar en wanneer u wil Peoplemanagement op niveau Gesprekken Met Effect 21st Century Corporate Learning & Development

Transcript of E-LEARING Inspelen op ONDERNEMEN HR Het belang van ... · E-LEARING Inspelen op de nood aan fexibel...

DECEMBER 2017 WWW.IEDEREENONDERNEEMT.BE

© C

OV

ER

FO

TO

: JO

NA

S R

OO

SE

NS

E-LEARING Inspelen op de nood aan fexibel leren. P04

ONDERNEMEN Start-ups in de kijker. P08

HR Het belang van levenslang leren op de werkvloer. P11

Dit dossier wordt gepubliceerd door Mediaplanet en valt niet onder de verantwoordelijkheid van de redactie van Trends

Future of LearningHilde Crevits:“Een diploma is geen eindpunt, maar de start van een traject van levenslang leren.”

Ontdek hoe uw medewerkers zelf hun persoonlijke ontwikkeling in handen kunnen nemen met ‘s werelds meest gebruikte e-bibliotheek.Wat kan u verwachten:

• Groot aanbod praktische boeken over soft skills• 50-100 pagina’s – 2-3uur leerervaring

Kom binnen in de wereld van het digitale leren en vraag uw demo aan op www.bookboonglobal.com

• In de eigen taal• Lees en deel waar en wanneer u wil

Peoplemanagement op niveau

Gesprekken Met Effect

21st Century Corporate Learning & Development

IN DEZE BIJLAGE

2 WWW.IEDEREENONDERNEEMT.BE MEDIAPLANET

Ons huidig onderwijssysteem - waarbij we leerlingen opde-len in traditionele klasver-banden op basis van leeftijd - is nog steeds gebaseerd op

de maatschappij van honderd jaar geleden. Dat systeem was valabel in de wereld van toen, maar werkt vandaag niet meer. De bedrijfswe-reld klaagt al langer dat de kennis en vaardighe-den van leerlingen niet aansluiten op de noden van ondernemingen. In heel wat sectoren wor-den opleidingen gegeven die geen voeling meer hebben met wat er vandaag in realiteit gebeurt.

Focus op passie en creativiteitIn de toekomst zullen bedrijven meer en meer aanwerven op basis van kerncompetenties, zoals nieuwsgierigheid, passie, empathie en creativiteit. Andere eigenschappen (hoe hard kan iemand werken, hoeveel data kan iemand verwerken, hoe goed kan iemand in processen werken, enz.) worden minder relevant. Com-puters kunnen dat soort taken immers veel beter uitvoeren. In die zin kan technologie bevrijdend werken: mensen hoeven zich niet langer bezig te houden met het uitvoeren van repetitieve taken en kunnen zich vanuit hun eigen passies en talenten focussen op creatie-vere uitdagingen. Je ziet vandaag al dat heel

wat jongeren een start-up verkiezen boven een carrière in een groot traditioneel bedrijf. Dat heeft vooral te maken met het kunnen ontwikkelen van hun talenten.

Talent ontwikkelenBedrijven moeten hun traditionele denkwijze herzien. Ze moeten zich de vraag stellen hoe ze hun huidige talentenpool het best kunnen afstemmen op hun toekomstige projecten. Om die vraag te kunnen beantwoorden, moe-ten ze afstappen van het klassieke denken in blauwdrukken en moeten ze veel flexibeler kijken naar werknemers. In plaats van men-sen te beoordelen op basis van tekortkomin-gen, wordt er beter gekeken naar hoe bepaalde talenten optimaal ontwikkeld kunnen worden om de doelstellingen van het bedrijf te behalen.

Big data als katalysator Technologie kan helpen om een nieuwe manier van leren te ontwikkelen waarin men-sen hun talenten en passies verder kunnen ontwikkelen. Big data maakt het mogelijk om leerlingen te begeleiden in een holistisch leer-proces waarbij ze hun interesses, vaardighe-den en kennis grotendeels digitaal uitbreiden. Terwijl ze dat doen, wordt heel veel informa-tie over hun leerproces verzameld. Dankzij

artificiële intelligentie (AI) kan er op termijn voorspeld worden op welke punten een leer-ling mogelijk zal vastlopen. Op dat moment kan een leerkracht worden ingeschakeld om leerlingen die moeilijkheden ondervinden op eenzelfde thema gezamenlijk over deze drem-pel heen te helpen. Het gaat dan niet meer over leerlingen van eenzelfde leeftijd en stu-dierichting, maar over leerlingen die toevallig op hetzelfde punt vastlopen.

We hoeven daarbij niet bang te zijn dat technologie ‘ontmenselijkt’. Het zal een mid-del zijn om leerlingen beteren persoonlijker te begeleiden. Bovendien zal de functie van leer-krachten erg belangrijk blijven om mensen over bepaalde leerdrempels heen te krijgen.

Snelle hervorming is nodigIn het verleden werden al heel wat pogin-gen ondernomen om het onderwijssysteem in ons land te hervormen. Daarbij had men altijd de neiging om dat traag en in verschil-lende stappen te doen, waardoor je wordt ingehaald door de snel evoluerende werke-lijkheid en resultaten uitblijven. Het gevolg is dat er dan vanuit een conservatieve neiging vaak wordt teruggegrepen naar de oude, ver-trouwde structuur. Een echte hervorming heeft pas echt kans als ze snel kan gebeuren.

Rik Vera

CEO Nexxworks

In plaats van mensen te beoordelen op basis van tekortkomingen, wordt er beter gekeken naar hoe

bepaalde talenten optimaal ingezet kunnen worden.

Talent, creativiteit en technologie centraal in onderwijs van de toekomstVolgens Rik Vera, CEO bij Nexxworks, is ons onderwijssysteem dringend aan hervorming toe. “Dankzij de technologische vooruitgang kunnen we evolueren naar een onderwijssysteem dat focust op de ontwikkeling van talent, creativiteit en sociale vaardigheden.”

VOLG ONS /MediaplanetBelgium @MediaplanetBE Mediaplanetbe Mediaplanet BelgiumMediaplanet Belgium

VOORWOORD

FUTURE OF LEARNING DECEMBER 2017 § Managing Director: Leoni Smedts § Head of Production: Daan De Becker § Digital Manager: Stijn Rosiers § Business Developer: Matthias Liekens § Project Manager: Larissa Cecchi - Tel: +32 2 421 18 35 - E-mail: [email protected] § Redactie: Joris Hendrickx, Bram Thiry, Karolien Selhorst, Eline Maeyens, Elien De Schouwer § Lay-out: i GRAPHIC - E-mail: [email protected] § Print: Roularta § Distributie: Trends § Mediaplanet contactinformatie: Tel: +32 2 421 18 20 - E-mail: [email protected] § D/2017/12.996/56

LEES MEER OP: WWW.IEDEREENONDERNEEMT.BE

ON

LIN

E

Duaal leren

Slechts 7% van onze actieve bevolking blijft verder leren na het behalen van een diploma.

P05

Digitalisering

Wim Van Borm vertelt hoe trainingen en cursussen opnieuw boeiend gemaakt kunnen worden.

P10

EPSS

De digitale assistent die je helpt bij het uitvoeren van je job.

EXPERTISE

WWW.IEDEREENONDERNEEMT.BE 3MEDIAPLANET

proces, wat dan weer deel kan uitmaken van een nieuwe resourcedienst waarin een soort ‘change agent’ zit die mensen voorbereidt op de nieuwe ontwikkelingen in de markt. De digitalisering zal jobs kosten, maar alles staat of valt met de juiste begeleiding.”

Wat is de rol van het onderwijs met het oog op deze manier van werken? “Het collaboratieve aspect zal belangrijker worden in het onderwijs. Studenten moeten niet alleen meer samenwerken met elkaar, maar ook met bedrijven. Zo sponsoren we elk jaar een opensourcebeurs voor studenten van de KU Leuven om duidelijk te maken waar de markt mee bezig is en hoe studenten daaraan kunnen meewerken.”

Er is een tekort aan digitale profielen op de arbeidsmarkt. Hoe kan het onderwijs daaraan tegemoetkomen? “Het onderwijs moet meer bedrijven toelaten in het onderwijs. Nu studeren studenten af, komen ze op de arbeidsmarkt terecht en stel-len ze zich pas nadien de vraag: ‘Wat wil ik gaan doen?” Het is veel belangrijker om - in het kader van die opensourcementaliteit - in een vroeger stadium samen te werken met bedrijven. Zo zien studenten hun interesses en ideeën veel sneller in de praktijk uitgewerkt worden.”

Bovendien kunnen mensen de informatie consulteren waar en wanneer ze willen, zowel proactief als in de hitte van de strijd.”

Drempelverlagend voor levenslang lerenFierens: “E-books kunnen helpen om men-sen die zich niet 100% thuisvoelen in het huidige online en klassikale aanbod over de streep te trekken. Het komt er immers op aan om zo veel mogelijk mensen te over-tuigen van het belang van levenslang leren, en hen hierover ook enthousiast te maken. In dat kader is het belangrijk dat men zelf kan kiezen hoe men dat doet. Zo verlaagt de drempel, wordt niemand achtergelaten en ontstaat er een echte leercultuur waarbin-nen men zelf initiatief zal nemen.”

“De kost voor levenslang leren lijkt voor sommige ondernemingen nog een drempel te zijn om hierin voluit te investeren. Bij e-books, en zeker als die via een bibliotheek-formule aangeboden worden, is die drempel een stuk lager dan bij klassikale trainingen.”

Het juiste formaat voor een grotere impact“Bij klassieke boeken is het lange formaat door-gaans een nadeel. Veel lezers halen het einde hiervan niet meer omdat ze door hun hectische agenda onvoldoende tijd hebben. Het andere uiterste zijn dan weer executive summaries, waarbij een dik boek wordt samengevat op slechts enkele pagina’s. Het probleem daarbij is dat wanneer men het interessant vindt, men uiteindelijk toch nog het volledige boek zal moeten lezen om echt te weten hoe je er in de praktijk iets mee kan doen”, aldus Fierens.

“E-books van vijftig tot honderd pagina’s die men op enkele uren tijd kan doorlezen en die specifiek gemaakt zijn om uiteindelijk in een professionele context tot actie over te gaan, zijn vandaag daarom de beste oplossing. De praktijk levert het bewijs, want de gebruiksratio van dit soort e-books ligt drie tot vijf keer hoger dan andere vrij toegankelijke online leermiddelen.”

Jullie werken volgens een opensourcemodel. Wat houdt dat concreet in?“Open source is een model om software te ontwikkelen in communities. Dat betekent dat je niet alleen met je eigen mensen dingen realiseert, maar ook met de rest van de markt. Dat kunnen concurrenten zijn, maar ook klan-ten. Deze manier van werken heeft een grote invloed op onze interne bedrijfscultuur. Wij leven naar een cultuurmodel dat ‘meritocracy’ heet. Dat houdt in dat de beste ideeën winnen, ongeacht van waar ze komen. Momenteel zie ik heel veel bedrijven evolueren naar die opensourcementaliteit. Hoe meer mensen kunnen samenwerken aan een idee, hoe snel-ler je immers innovatief kan zijn.”

Zal dat in de toekomst tot een nieuw soort jobs leiden?“Het leidt vooral tot een mentaliteitswijzi-ging: mensen zullen veel meer met elkaar samenwerken. Het menselijke aspect wordt ook belangrijker. We moeten werknemers dus goed begeleiden in het veranderings-

E-books kunnen een groot aantal medewerkers helpen om snel en flexibel kennis op te doen, en dat op een kostenefficiënte manier. Meer uitleg door Geert Fierens, managing partner bij Fern, een specialist in digitaal leren op de werkvloer.

“Medewerkers willen niet meer alleen leren wanneer het initiatief vanuit het bedrijf komt. Alles evolueert ook steeds sneller, waardoor klassikaal opleiden niet meer voldoende is. Bovendien leren velen ook uit eigen beweging, onder meer omdat de informatie die hen op klassieke wijze wordt aangereikt, niet altijd even nuttig en bruikbaar is”, opent Fierens.

“Daarom is het goed om als bedrijf bronnen aan te bieden met geverifieerde en up-to-date content, die medewerkers volgens hun eigen noden en interesses kunnen raadplegen. Een ruime bibliotheek van e-books is dan een zeer geschikte oplossing. Kennis wordt zo sneller opgedaan dan in een klassikale omgeving.

Karolien Selhorst [email protected]

Joris Hendrickx [email protected]

“Digitalisering vereist mentaliteitswijziging in bedrijfswereld en onderwijs”

“E-books stimuleren werknemers om levenslang te leren”

WWW.REDHAT.COM/EN

E-books kunnen helpen om mensen over de streep te trekken die zich niet 100% thuisvoelen in het huidige online en klassikale aanbod.

Hoe meer mensen kunnen samenwerken aan een idee, hoe sneller je innovatief kan zijn.

Stef Schampaert

Country en sales lead voor RedHat BeLux

De digitale transformatie heeft verstrekkende gevolgen voor de arbeidsmarkt en het onderwijs. Maar hoe groot is die impact en moeten het onderwijs en de bedrijfswereld zich heruitvinden om tegemoet te komen aan die digitaliseringsgolf? Wij vroegen het aan Stef Schampaert, country en sales lead voor RedHat BeLux.

Geert Fierens

Managing partner Fern

Open source is een model om software te ontwikkelen in communities.

EXPERTISE

4 WWW.IEDEREENONDERNEEMT.BE MEDIAPLANET

Welke evoluties stelt u vast op het vlak van opleidingen?“Opleidingen, bijscholingen en trainin-gen winnen aan belang. De war for talent wordt altijd maar heviger, en dan kun je met moderne, aantrekkelijke opleidingstrajecten het verschil maken. Ook de overheid, die al langer een voortrekker was inzake opleidin-gen, steekt de laatste jaren nog een tandje bij. Vroeger was het bij wijze van spreken enkel de VDAB die inzette op digitaal leren, maar intussen doen alle overheden dat.”

“Een van de redenen daarvoor is ongetwij-feld de groeiende impact van de Europese Unie. De Europese regelgeving wordt als-maar strenger, en de overheden en bedrijven moeten ervoor zorgen dat ze blijven beant-woorden aan die nieuwe regels. Dat doen ze liefst op de snelste en meest kostene� ciënte manier. En dat is natuurlijk goed voor ons.”

“Mensen een leuke ervaring bezorgen met e-learning”

Wat liggen volgens u de belangrijkste uitdagingen?“Opleidingen worden bedrijven nog te vaak als een geïsoleerd gegeven beschouwd, iets wat niet echt tot hun core business behoort. Ze doen het wel, maar niet altijd van harte. Organisaties onderschatten vaak de moeite die je moet doen om een écht goed oplei-dingsklimaat te scheppen in de organisatie. Daardoor zien ze ook de grote meerwaarde die een positieve opleidingscultuur kan teweegbrengen over het hoofd.”

“Organisaties die vorming en opleiding ten volle omarmen, zijn nog dun gezaaid, maar ze scoren wel beter op het vlak van tevreden-heid en retentie. Ons werk stopt dus niet bij de oplevering van een project, vaak helpen we bedrijven ook bij het implementeren van een nieuwe opleidingscultuur.”

Hoe biedt e-learning een oplossing voor deze uitdagingen?“De voordelen van afstandsleren zijn intus-sen gekend: je studeert op eigen ritme, waar en wanneer het je best uitkomt. Sinds de opkomst van tablets en smartphones is daar nog een element aan toegevoegd: mensen willen kunnen studeren op het toestel van hun keuze. Ze verwachten dat ze gewoon hun smartphone kunnen pakken om wat inhoud door te nemen als ze bijvoorbeeld op de bus staan te wachten. Op zich is dat gemakkelijk, maar het wordt wel een stuk complexer als we de inhoud ook in een LMS (learning manage-ment system) moeten aanbieden, zodat de resultaten van de deelnemers worden bijge-houden. Al lukt dat natuurlijk ook wel.”

“De trend van ‘ik wil nu meteen een ant-woord, hier en nu’ zien we jammer genoeg niet alleen bij de gebruikers, maar ook bij de aanko-

pers van onze oplossingen. Zij denken vaak dat wij hun project op een paar weken tijd afge-werkt hebben, terwijl een maatwerk-leertra-ject heel intensief en tijdrovend is. E-learning is geen product dat je via Bol.com bestelt en de volgende dag aan huis geleverd krijgt. We kun-nen niet toveren. Maar eens onze oplossing er staat, moet de gebruiker er wel snel en mak-kelijk mee aan de slag kunnen. Die wil dan een kort, snel antwoord op zijn vraag. Daarom worden leerpakketten korter en modulair.”

Hoe trachten jullie in te spelen op de nieuwe noden? “Wij werken al heel lang met korte trajecten die we modulair opbouwen. Al lang voor de opkomst van YouTube en consorten werk-ten wij met filmpjes en opdrachten van een à twee minuten, die op een logische manier aan elkaar gekoppeld werden tot een educa-tief verhaal. We deden dus al aan microlear-ning nog voor het officieel bestond. Dan zijn tablet learning en smartphone learning dus een relatief kleine stap.”

“Maar staar je niet blind op al die nieuwe technologie. Het technologische aspect is maar een middel, want het centrale doel blijft mensen iets bijleren. Met welk middel of toe-stel je dat doet, is van ondergeschikt belang. Wij schrikken er niet voor terug om ook hand-boeken in te schakelen, maar dan wel op een slimme manier en als onderdeel van een vol-

ledig multimediaal traject. Een syllabus met daarin QR-codes waarmee je een hele reeks fi lmpjes kunt bekijken over de inhoud, een oefenplatform met vragen over het onder-werp, ondersteunend leermateriaal voor de docent, een app waarin diezelfde vragen op een speelse manier worden aangeboden, enz.”

“Alle schakels in dat traject sluiten mooi bij elkaar aan en gebruiken de voordelen van het medium. Dat zorgt ervoor dat mensen met veel ‘goesting’ aan de slag gaan met onze leer-middelen. Dat is ook waar we naar streven: mensen spelenderwijs iets bijbrengen.”

Wat houdt spelend leren precies in?“Gewoon: zorgen dat mensen een leuke ervaring hebben met e-learning. Dat kan door er een spelelement in te stoppen, door met humor te werken of door ze uit te dagen met een mooie interface. E-learning is nog veel te vaak ‘e-reading’, met andere woorden een slidepresentatie op pc. Daar moeten we van af. Maar er is beterschap op komst. Steeds meer bedrijven gaan aan de slag met gamification en serious gaming. Het blijven dus leuke tijden voor onze sector.”

Joris [email protected]

‘Hoe fl exibeler, hoe beter’. Het lijkt vandaag de dag het motto van heel wat bedrijven. E-learning is dan niet veraf, maar starten met deze nieuwe leervorm doe je niet in een-twee-drie. De juiste formule kiezen en inspelen op de nood aan fl exibel leren, is de boodschap. Meer uitleg door Wim Govaerts, gedelegeerd bestuurder en e-learning architect bij EPYC.

WWW.EPYC.BE

Wim Govaerts, gedelegeerd bestuurder en e-learning architect bij EPYC

E-learning is nog veel te vaak ‘e-reading’, terwijl er genoeg opties bestaan om het aantrekkelijk te maken.

EXPERTISE

WWW.IEDEREENONDERNEEMT.BE 5MEDIAPLANET

Duaal en levenslang leren past in de evolutie van onze maatschappij naar een ken-nismaatschappij. Als we niet in staat zijn om onze werkne-

mers en ondernemers levenslang op te leiden, dan kunnen we de vruchten van deze kennis-maatschappij ook niet plukken en omzetten in rechtvaardig verdeelde welvaart voor iedereen. Meer uitleg door Bruno Tindemans, gedele-geerd bestuurder van Syntra Vlaanderen.

Hoe doet Vlaanderen het op het vlak van duaal en levenslang leren?“In Vlaanderen is het alvast een enorme uitda-ging om onze workforce levenslang te doen leren. Duaal leren, waarbij niet enkel in de klas maar ook op de werkvloer kan worden geleerd, is alvast een manier om hierop in te zetten. De omgeving

Hoe zal het leersysteem van de 21ste eeuw er uitzien?

waar mensen moeten werken en organisaties moeten overleven, evolueert bovendien alsmaar sneller door de vele golven van technologische verandering die ons overspoelen. Het is dan ook cruciaal dat mensen blijven bijleren. Vlaanderen scoort momenteel helaas slecht op dat vlak, zeker wanneer we ons vergelijken met som-mige andere Europese landen. Slechts 7% van onze actieve bevolking blijft verder leren na het behalen van een diploma. In Nederland is dat 20%, in Zwitserland zelfs 33%. We hebben dus nog een hele weg af te leggen.”

Hoe moet het leersysteem van de 21ste eeuw er volgens u uitzien?“Enkele elementen zullen hierbij zeer belang-rijk zijn. Ten eerste is er alvast het feit dat we levenslang moeten blijven leren. Daarnaast is er dus ook het duaal leren. Als we dan toch levenslang moeten leren, zal dat alleszins ook voor een deel op de werkvloer moeten gebeu-ren. Bovendien moet het rendement omhoog. Er moeten dus ook meer gepersonaliseerde trajecten worden uitgewerkt. Om de snelheid van verandering te kunnen blijven bijhouden, moet ook het onderwijssysteem kunnen ver-anderen en werken aan de snelheid waarop het bedrijfsleven verandert en werkt. Dat kan haast enkel via een vorm van cocreatie waar-bij zowel de bedrijfswereld, de opleidingsver-strekkers als de ‘lerenden’ worden betrokken. Tot slot kan technologie een grote rol spelen om dit alles mogelijk te maken.”

Wat is er volgens u nodig om dat in Vlaanderen echt van de grond te krijgen?“Er is vooral nood aan een bewustzijn en een ‘sense of urgency’. Door in te zetten op duaal leren heeft de Vlaamse regering alvast een

grote stap vooruit gezet. Zo zullen we voor het eerst een systeem krijgen dat gelijkaardig is aan het traditionele secundaire onderwijs, maar dan met een duale methode. Er wordt nu zelfs over nagedacht om dat ook door te trekken naar het hoger onderwijs. Vanuit het veld is hier alvast vraag naar. De volgende stap is dan levenslang leren.”

U werkt sinds kort samen met Voka om duaal leren verder uit te rollen. Wat houdt deze samenwerking concreet in?“Als agentschap hebben we de taak om te regisseren wat de verschillende actoren en stakeholders in het veld kunnen doen. We treden daarbij echter niet in hun plaats op. Zo heeft Voka reeds een ruim netwerk van ondernemingen die werkplekken kun-nen aanbieden aan duale studenten, dus zijn zij ook de best geplaatste partner om hun leden hiervoor op te roepen. Op deze manier werken we trouwens ook samen met andere organisaties.”

Waarom is het belangrijk dat we allemaal blijven leren?“Het is bekend dat mensen met een beroeps-opleiding sneller werk vinden dan mensen met een algemene opleiding. Anderzijds kunnen mensen met een beroepsopleiding op latere leeftijd een probleem krijgen op de arbeidsmarkt. Zo zijn er heel wat vijftigplus-sers van wie de competenties een vervalda-tum hebben bereikt als gevolg van de snel veranderende maatschappij. Men zou dus kunnen stellen dat men met een algemene opleiding weerbaarder is en levenslang werk kan vinden, ook al heeft men bij het begin van de carrière dan een nadeel.”

“Een Nederlandse studie heeft dat echter onderzocht in verschillende Europese lan-den. Deze studie toonde aan dat het inder-daad in alle landen zo is dat mensen met een beroepsopleiding sneller werk vinden. In lan-den met sterke duale systemen bleken vijf-tigplussers met een beroepsopleiding echter veel minder problemen te ondervinden op de arbeidsmarkt. Dat betekent dat wanneer leren op de werkvloer normaal kan worden gemaakt, mensen hun eigen competenties beter op punt houden. De uitstroom van vijf-tigplussers door gedateerde competenties zal dan drastisch verminderen. In de huidige war for talent is het trouwens uiterst belang-rijk om deze mensen inzetbaar te houden.”

Hoe kijkt u naar de toekomst?“De grote vraag is wie in staat zal zijn om het geschikte leersysteem van de toekomst te leveren. Wie zal in staat zijn om de enorme snelheid van verandering bij te houden? Welke onderwijsverstrekkers zullen zich kunnen aanpassen qua aansturing? En zullen ze kunnen evolueren naar een systeem van cocreatie? In ieder geval zullen we moeten inzetten op vijf elementen: levenslang leren, gepersonaliseerde leertrajecten, technologie, duaal leren en cocreatie.”

Joris Hendrickx [email protected]

WWW.SYNTRAVLAANDEREN.BE

Bruno Tindemans Gedelegeerd bestuurder Syntra Vlaanderen

Slechts 7% van onze actieve bevolking blijft verder leren na het behalen van een diploma.

7 %

In Nederland is dat 20%, in Zwitserland zelfs 33%.We hebben dus nog een hele weg af te leggen.

NIEUWS

6 WWW.IEDEREENONDERNEEMT.BE

Hilde Crevits:

“Duaal leren moet een volwaardige plek krijgen in ons onderwijs”Onze maatschappij evolueert alsmaar sneller, waardoor het onderwijs voor enorme uitdagingen staat om de komende generaties zo goed mogelijk voor te bereiden op de arbeidsmarkt. Een gesprek met Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits.

taan. Het onderwijs moet hier dus in mee, want we bereiden nu eenmaal het innovatie-talent van de toekomst voor.”

“Bovendien is alles nu veel meer geïndi-vidualiseerd en op maat, terwijl het vroeger eerder one-size-fits-all was. Vandaag wordt er meer rekening gehouden met de individuele sterktes en zwaktes van leerlingen. Hierdoor moeten leerkrachten diversifiëren en voor iedere leerling zoeken naar een aanpak op maat. Uiteraard is dat een enorme uitdaging.”

Hoe kunnen we inspelen op de noden van de bedrijven? En hoe kunnen we hen meer betrekken?“Uit een recente bevraging bij jongeren bleek dat, of ze nu ASO, TSO, BSO of kunstonderwijs volgen, ze vragende partij zijn om ook tijdens hun stu-dies al te kunnen proeven van de arbeidsmarkt.

Wat zijn de grootste uitdagingen voor de onderwijssector?“Een grote uitdaging is hoe we om zullen gaan met het feit dat in grote steden meer dan de helft van de jongeren een andere thuistaal spreekt. Tegelijk is deze diversiteit een enorme opportuniteit. Bovendien zien we dat veel meer jongeren vandaag de weg vinden naar het hoger onderwijs, wat uiter-aard een goede zaak is. Intussen gaat het om bijna 230.000 studenten. Dat is een toename met meer dan 40% in tien jaar tijd.”

“Helaas merken we dat een op de vier stu-denten de hogeschool of universiteit verlaat zonder diploma. Daarom hebben we ‘Colum-bus’ ontwikkeld, een niet-bindende oriënte-ringsproef voor leerlingen in het secundair onderwijs. Daarnaast voeren we stapsgewijs niet-bindende toelatingsproeven in het hoger onderwijs in. We moeten jongeren dus goed oriënteren in het secundair onder-wijs, zodat ze een weloverwogen studiekeuze maken en deze ook succesvol kunnen door-lopen. Een diploma hoger onderwijs maakt echt wel het verschil op de arbeidsmarkt. Met

zo’n diploma vinden bijna alle jongeren bin-nen het jaar een job. Daarom is het belangrijk dat we ook jongeren met een migratieachter-grond hiervoor stimuleren, en dat kan enkel door juist om te gaan met die diversiteit.”

Welke huidige evoluties hebben een invloed op wat er van het onderwijs wordt verwacht?“De digitalisering heeft zonder twijfel grote gevolgen. Onze maatschappij is hierdoor ongelooflijk aan het veranderen, waardoor ICT ook in het onderwijs een alsmaar belang-rijkere plaats inneemt. In alle nieuwe scho-len waar ik kom, zit digitale apparatuur mee inbegrepen in de nieuwbouw. Zo is het krijt-bord intussen vervangen door een digitaal schoolbord waarop leerkrachten en leerlin-gen met een stift kunnen schrijven.”

“Tegelijkertijd zijn er op dat vlak ook enorme verschillen. Sommige gezinnen beschikken nog steeds niet over een eigen computer of internetaansluiting. Er is momenteel een groep van 12% digitale ach-terblijvers in het onderwijs. We moeten

er dus voor zorgen dat de school dé plaats is waar deze digitale geletterdheid correct wordt aangeleerd. Dat is meteen ook de reden waarom we dit in de nieuwe eindtermen als onderdeel van basisgeletterdheid opnemen.”

In welke zin is de visie op onderwijs het afgelopen decennium gewijzigd?“Het onderwijs heeft enerzijds de taak om jongeren weerbaar te maken en anderzijds om kennis over te dragen. Wanneer ik echter mijn opleiding vergelijk met die van mijn kinderen, dan merk ik dat beide totaal verschillend zijn. Zo moest ik vroeger tijdens mijn rechtenstu-dies volledige wetteksten van buiten leren, terwijl dat nu helemaal niet meer het geval is. Vandaag ligt de focus veel meer op het e�ciënt opzoeken en benutten van de juiste informa-tie. Jongeren doen dat immers ook al spon-

Een diploma hoger onderwijs maakt echt wel het verschil op de arbeidsmarkt. Met zo’n diploma vinden bijna alle jongeren binnen het jaar een job.

Vlaanderen: living lab voor de digitale wereldeconomie. Lees de visie van Philippe Muyters op www.iedereenonderneemt.be

Je wil Brussel een stimulans geven?Financiële steun nodig voor je innovatieve projecten?

▶▶ Afspraak op innoviris.brussels

MEDIAPLANET 7

taan. Het onderwijs moet hier dus in mee, want we bereiden nu eenmaal het innovatie-talent van de toekomst voor.”

“Bovendien is alles nu veel meer geïndi-vidualiseerd en op maat, terwijl het vroeger eerder one-size-fi ts-all was. Vandaag wordt er meer rekening gehouden met de individuele sterktes en zwaktes van leerlingen. Hierdoor moeten leerkrachten diversifi ëren en voor iedere leerling zoeken naar een aanpak op maat. Uiteraard is dat een enorme uitdaging.”

Hoe kunnen we inspelen op de noden van de bedrijven? En hoe kunnen we hen meer betrekken?“Uit een recente bevraging bij jongeren bleek dat, of ze nu ASO, TSO, BSO of kunstonderwijs volgen, ze vragende partij zijn om ook tijdens hun stu-dies al te kunnen proeven van de arbeidsmarkt.

Het ultieme doel zou dus moeten kunnen zijn om elke jongere die kans te geven. Steeds meer scholen spelen hier al op in, bijvoorbeeld met stages. Via regelgeving willen we dat nu voor alle leerlingen in het technisch en beroepson-derwijs mogelijk maken. Duaal leren moet een volwaardige plek krijgen in ons onderwijs. Zo zullen leerlingen een diploma secundair onder-wijs kunnen halen terwijl ze enkele dagen per week bij een werkgever ervaring opdoen. In 21 studierichtingen volgen nu 456 leerlingen in het tweede jaar secundair op de werkvloer het proefproject ter voorbereiding van duaal leren. Vanaf volgend schooljaar verdubbelen we zelfs het aantal studierichtingen die duaal aangebo-den zullen worden.”

“Daarnaast zien we dat technische scholen dikwijls samenwerken met bedrijven om hun materieel te moderniseren. Bij nieuwe scho-

len leveren bedrijven al vaak prototypes van de nieuwste technologieën. Zo zijn jongeren meteen mee met de nieuwste evoluties wan-neer ze afstuderen. Dat zou niet mogelijk zijn indien scholen alles zelf moesten bekostigen.”

Hoe belangrijk is levenslang leren?“In Vlaanderen lopen we achterop. Nochtans is levenslang leren een belangrijke vereiste in een snel veranderende samenleving. Een diploma van het secundair of hoger onderwijs is dus geen eindpunt. Het is een minimum-voorwaarde op de arbeidsmarkt en een start-punt in een traject van levenslang leren. Net zoals een bedrijf steeds open moet staan voor vernieuwing en innovatie, moet je als persoon ook willen blijven bijleren. Zo blijf je veer-krachtig en kan je je blijven aanpassen aan de veranderende noden op de arbeidsmarkt.”

Hoe kunnen we het tekort aan technische en wetenschappelijke profielen opvangen?“Het is zo dat jongeren in Vlaanderen vrij mogen kiezen waarvoor ze willen studeren. Dat maakt dat we zeer conjunctuura� ankelijk zijn. Momenteel kiezen steeds minder jongeren voor de ‘zachte’ studierichtingen, ten voordele van de ‘hardere’ richtingen. Met ons STEM-actieplan (science, technology, engineering en mathematics) proberen we jongeren (en vooral meisjes) aan te moedigen om te kiezen voor een technische of wetenschappelijke studierich-ting. Stilaan beginnen deze inspanningen dus vruchten af te werpen.”

er dus voor zorgen dat de school dé plaats is waar deze digitale geletterdheid correct wordt aangeleerd. Dat is meteen ook de reden waarom we dit in de nieuwe eindtermen als onderdeel van basisgeletterdheid opnemen.”

In welke zin is de visie op onderwijs het afgelopen decennium gewijzigd?“Het onderwijs heeft enerzijds de taak om jongeren weerbaar te maken en anderzijds om kennis over te dragen. Wanneer ik echter mijn opleiding vergelijk met die van mijn kinderen, dan merk ik dat beide totaal verschillend zijn. Zo moest ik vroeger tijdens mijn rechtenstu-dies volledige wetteksten van buiten leren, terwijl dat nu helemaal niet meer het geval is. Vandaag ligt de focus veel meer op het e� ciënt opzoeken en benutten van de juiste informa-tie. Jongeren doen dat immers ook al spon-

Joris [email protected]

Net zoals een bedrijf steeds open moet staan voor vernieuwing en innovatie, moet je als persoon ook willen blijven bijleren.

Hilde CrevitsVlaams minister van Onderwij s

© FOTO: JONAS ROOSENS

Je wil Brussel een stimulans geven?Financiële steun nodig voor je innovatieve projecten?

▶▶ Afspraak op innoviris.brussels

INSPIRATIE

8 WWW.IEDEREENONDERNEEMT.BE MEDIAPLANET

Maxime Czetwertynski

Co-founder Hack League

Hannes Hauwaert

Founder Happs

Noelia Novella

CEO / Co-founder Doinn

Daisy Bohyn

Co-founder Staenis

Happs

Doinn

Staenis

Hack League

4 start-ups in de kijker

WWW.HACKLEAGUE.IO

WWW.HAPPS DEVELOPMENT.COM

DOINN.CO/EN_US

WWW.STAENIS.COM

“Hack League is een online platform waar enerzijds

Europese bedrijven hun interes-sante jobs kunnen voorstellen en anderzijds developers de moge-lijkheid hebben om deze jobs in detail te bekijken en te reageren op de jobs die hen echt inspire-ren. Zo benadert Hack League tech recruitment op een transpa-rante en vrijblijvende manier.”

“Happs maakt educatieve game-applicaties. ‘Al spe-

lende leren’ is onze slogan. Door het leertraject in een game in te bouwen, is de motivatie een stuk hoger en zal de doelstelling snel-ler en beter bereikt worden. Van-uit deze filosofie is Karaton gebouwd, een educatief game voor kinderen met dyslexie en leesproblemen.”

“Doinn is een online plat-form waar verhuurders en

eigenaars van vakantieapparte-menten een beroep kunnen doen op diensten van professionele en kwaliteitsvolle schoonmaakbe-drijven. We zijn dus als het ware de digitale spilfiguur tussen de host en het schoonmaakbedrijf.”

“We hebben een innovatief product ontwikkeld dat

compleet nieuw is in de bouw-sector: het Staenisrooster. Dat is een rooster in kunststof waarmee doe-het-zelvers en professionele vakmannen kwalitatieve en schadevrije dekvloeren kunnen leggen. Het Staenisrooster is een uniek bouwproduct dat de kwali-teit, maar ook de eenvoud en de toegankelijkheid van het plaat-sen van dekvloeren verhoogt.”

“In eerste instantie organiseer-den we technische spelevents waar we de interesses van develo-pers konden aftoetsen. De vraag vanuit bedrijven naar dergelijke events bleek echter niet hoog genoeg, waardoor we ons product aan de markt hebben aangepast. Zo ontstond ons tech recruit-ment platform.”

“Ik had geen enkele ervaring op het vlak van het leiden van een eigen bedrijf. In de afgelopen twee jaar heb ik dan ook al veel bijgeleerd. Ik ben er gewoon voor gegaan en heb me gaandeweg geïnformeerd over bijvoorbeeld het opstellen van een business-plan, het ophalen van kapitaal via crowdfunding, enz.”

“De grootste uitdaging voor mezelf bij de opstart was de confrontatie met het juridische gedeelte van het leiden van een bedrijf. Daarnaast werkten mijn man en ikzelf de eerste negen maanden zonder onszelf een salaris toe te kennen.”

“De bouwwereld is een vrij con-servatieve wereld die graag vast-houdt aan bestaande technieken. Het is dus niet eenvoudig om hier een innovatief product als het Staenisrooster te introduceren en mensen ermee te laten ken-nismaken.”

“De methode die wij hanteren, is ‘leren door te experimente-ren’. We praten met klanten en gebruikers, organiseren events, enz. waardoor we onze hypo-thesen kunnen bevestigen of niet. Verder maakten we gedu-rende onze opstart deel uit van een programma voor start-ups waar mentors en coaches ons bijstonden met waardevolle kennis betreffende de indus-trie, prijsbepaling, enz.”

“Sinds het prille begin hadden we het geluk om van verschillende programma’s voor start-ups deel uit te maken. Hier hebben we veel mensen ontmoet die ons met raad en daad bijstonden. Zo kregen we bijvoorbeeld hulp bij ons sales-plan, konden we rekenen op bege-leiding van een personal business coach en werden we geïntrodu-ceerd in een heel groot netwerk, waar we ook morgen nog de vruchten van kunnen plukken.”

“We zijn op zoek gegaan naar de juiste investeerders, waardoor we een fantastisch team van ‘Doin-ners’ hebben kunnen samenstel-len. Op juridisch vlak hebben we in het begin een beroep gedaan op een juridisch adviesbureau, maar uiteindelijk zijn we heel veel te weten gekomen door eigen onderzoek en met hulp van een programma voor start-ups.”

“Doordat de bouwwereld zich bewust is van het probleem met dekvloeren, wilden wij er hen op attent maken dat hiervoor ook een oplossing bestaat. Daarom gaan we langs bij professionals en maken we hen bewust van de problemen die er zijn. Door advies te geven en hulp te bieden bij de opstart van hun eerste werf met het Staenisrooster, kunnen we dieper ingaan op de kwaliteit en de waarde van het product.”

Wat is de core business van het bedrijf?

Wat was voor jou de grootste uitdaging bij de opstart?

Hoe ben je met deze uitdaging omgegaan?

LOOKING TO GROW YOUR BUSINESS?

ARE YOU A WANNA BE A

AND GROW SOMEONE’S BUSINESS?

BECOME A MENTOR!STARTIT.BE/MENTORSHIP

APPLY NOW!STARTIT.BE

ROOKIE COACHVS

#GLOBALNETWORK #MENTORSHIP #STARTUPACADEMY#COWORKINGSPACE

EXPERTISE

10 WWW.IEDEREENONDERNEEMT.BE MEDIAPLANET

Maakt Neo dan zelf dat leermateriaal? “We zorgen ervoor dat producttrainingen, salestrainingen, een cursus big data, enz. boeiend en beklijvend worden. We doen dat bijvoorbeeld door gamification en door sce-nario’s en leuke interfaces in te bouwen. We doen aan cocreatie met onze klanten en inspireren hen met onze aanpak.”

Is de manier waarop we leren aan het veranderen? “We zien minder langlopende cursussen en meer contextueel geleverde, korte trai-ningen: nuggets. Een voorbeeld? Eerder dan om de zoveel jaar een veiligheidstraining te geven, kan een bedrijf ervoor kiezen om met korte reminders te werken die op gezette tij-den naar de medewerkers worden gepusht. De kennis is toegepast op een specifieke con-text, die razendsnel kan veranderen. Je kan geen veertig jaar meer verder met één oplei-ding. En daarnaast is er ook een duidelijke shift merkbaar naar ervaringsgericht leren. Fietsen leer je niet door naar een prent te kijken, je leert het door te proberen, door te vallen en door weer op te staan. Je moet iets ervaren voor je het leert.”

Welke nieuwe technologieën worden er toegepast? “De toekomst van leren is zeker digitaal of semi-digitaal. E-learning biedt heel wat mogelijkhe-den, vooral op het vlak van interactie, en ook games hebben een plaats in een educatief traject. De technologie zal bovendien blijven evolueren. Vandaag hebben we zaken als beacons, virtual reality en zelfs mixed reality, met de Microsoft Hololens. Al die technologieën kunnen en zullen in leerprocessen worden geïntegreerd, naast de bestaande technieken. Zo bouwen we een leer-traject op maat, dat alle betrokkenen aanspreekt en impact genereert op bedrijfsniveau.”

De manier waarop we leren en de technieken die ons daarbij helpen, zijn aan het veranderen. “Contextueel leren is de toekomst”, vertelt

Wim Van Borm, competence center lead bij Neo, een organisatie die bedrijven helpt met het uitstippelen van leerpaden op maat en met het evalueren van de impact ervan.

Met welke leervragen zitten bedrijven zoal? “De vraag is voor elke klant en elke busi-ness verschillend. Voor Shimano bijvoor-beeld, producent van fietscomponenten, was het moeilijk om hun kennis tot bij de mensen te krijgen die die kennis nodig heb-ben. Een fietsmecanicien moet namelijk perfect weten hoe de Shimanoproducten werken. Voor Shimano hebben we een op maat gemaakt LMS (learning management system) gemaakt, waarop gebruikers de nodige training eenvoudig en snel kunnen vinden. Soms is de vraag echter nog klas-sieker: hoe kunnen we de verplichte oplei-dingen aanbieden binnen onze organisatie, en hoe volgen we het leerproces op?”

“De toekomst van leren is zeker digitaal”

Eline Maeyens [email protected]

WWW.NEOLEARNING.EU

Wim Van Borm

Competence center lead bij Neo

We zorgen ervoor dat trainingen en cursussen boeiend en beklijvend worden. We doen dat bijvoorbeeld door gamification en door scenario’s en leuke interfaces in te bouwen.

Toonaangevendonderzoek

Kwalitatief hoogstaandonderwijs

Meer dan 250 opleidingen

Meer dan 100 spin-offbedrijven

13 campussen over heel Vlaanderen

Meest innovatieve universiteit van Europa (Reuters 2016 & 2017)

Ontdek jezelf. Begin bij de wereld.

EXPERTISE

WWW.IEDEREENONDERNEEMT.BE 11MEDIAPLANET

Met welke uitdagingen worstelen HR-diensten vandaag het meest?“Vanuit mijn ervaring als consultant en co-ondernemer bij diverse mature bedrij-ven, waarbij ik hen help om hun bedrijf te heroriënteren en toekomstgericht klaar te stomen, merk ik dat deze zeer sterk worden beïnvloed door de e�ecten van de digitali-satie en hoogtechnologische innovatie. Er komen dus heel wat veranderingen op hen af. Mensen zijn bovendien de belangrijkste kracht van een organisatie. Organisaties hebben er dus alle belang bij om de juiste mensen op de juiste plaats te hebben. Ik stel echter vast dat veel bedrijven nog te sterk vasthouden aan de klassieke manieren van selectie en werving. Er wordt daarbij vooral gekeken naar de ervaring en het diploma. Vandaag verandert alles echter enorm snel, waardoor het noodzakelijk wordt om het vizier meer open te trekken.”

“Mensen moeten worden ingezet op basis van hun talent, hun krachten en wat ze vanuit hun passie graag doen. Hierbij dient dan wel reke-ning te worden gehouden met het niveau dat ze aankunnen. Zo kunnen we veel betere resultaten halen. Helaas wordt hier in het bedrijfsleven vaak nog zeer moeizaam mee omgegaan.”

Hoe moeten organisaties omgaan met de verwachtingen van de jongere generaties?“De jongere generaties hebben heel andere verwachtingen dan de oudere generaties voor wat betreft hun professionele invulling. Zo willen ze meer flexibiliteit en de mogelijkheid om hun eigen tijdschema in te vullen, maar ze zijn evenzeer bereid om verantwoordelijk-heid te nemen. Daarnaast willen ze betrokken zijn en in teamverband werken. Ook zijn ze meer dan ooit bereid om kennis te delen onder elkaar, terwijl organisaties vroeger eerder aan micromanagement deden per individu.”

“Helaas zijn veel van onze bedrijven nog niet klaar om hierin een goede match te vin-den en jongere generaties echt succesvol te laten samenwerken met de oudere genera-ties met ervaring. Vaak is dat een belangrijk werkpunt. Dat vraagt echter wel om een verandering van de bedrijfscultuur. Boven-dien werken steeds meer jongeren op free-lancebasis, en dat voor meerdere organisaties tegelijk. Dat biedt zowel voor deze jongeren als voor de organisaties heel wat voordelen. De freelancer doet zo veel meer verschil-lende ervaringen op, terwijl het organisaties veel flexibiliteit en vernieuwende invloeden

oplevert. Organisaties die zich hier niet vol-doende voor openstellen, missen mogelijk heel wat opportuniteiten.”

Hoe belangrijk is levenslang leren?“We kunnen er niet meer van uitgaan dat wan-neer iemand met een bepaald diploma in een organisatie aan de slag gaat, deze persoon met-een gelanceerd is. Werken in een organisatie moet een continu leerproces zijn. Medewerkers moeten de kans krijgen om te blijven leren en zich verder te ontplooien. Er zijn vandaag onge-looflijk veel mogelijkheden om dat te doen, zowel binnen als buiten het bedrijf. E-learning-platformen kunnen hier alvast een belangrijke rol in opnemen, maar in feite dient het omni-channel te gebeuren. Zo kan de kracht van ieder leermiddel optimaal worden gebruikt.”

Wat is er nodig om de juiste persoon op de juiste plaats te krijgen?“Organisaties zijn vaak heel erg bezig met het leren kennen van hun klanten. Het is ech-ter minstens even belangrijk dat ze ook hun medewerkers en hun persoonlijke drijfveren goed kennen. Tevreden medewerkers leve-ren immers tevreden klanten op. Zo moeten organisaties een aansluiting vinden met de verwachtingen van ambitieuze werknemers door hen voldoende kansen te geven. Gebeurt dat niet, dan zullen deze talenten het bedrijf snel weer verlaten.”

“Werknemers die eerder op zoek zijn naar zekerheid en uitvoerend werk, moeten dan weer net niet in een verantwoordelijke rol worden gestoken. Zo creëer je een gezonde mix waarbij iedereen op de juiste plaats zit en

dus optimaal rendeert. Maar dat vraagt dan wel om een interactieve HR-dienst die zeer goed weet wat er binnen het bedrijf en bij de medewerkers leeft. Zeker kmo’s schieten op dat vlak vaak nog tekort.”

Hoe kunnen onderwijsinstellingen inspelen op de nieuwe noden en verwachtingen?“Het is belangrijk dat er een betere verbin-ding komt tussen de bedrijfswereld en de onderwijsinstellingen. Momenteel staan deze nog te ver van elkaar af. Er bestaan momenteel bijvoorbeeld wel stages, maar vaak is de invulling hiervan verouderd. Zo’n stage moet echt een meerwaarde zijn voor zowel het bedrijf als de stagi-air. Bovendien is er nog steeds een enorm tekort aan STEM-profielen (science, tech-nology, engineering en mathematics). We moeten daarom af van het stereotype beeld dat dit eerder ‘mannenrichtingen’ zijn. Onderwijsinstellingen moeten de klassieke rollenpatronen absoluut doorbreken.”

“Werken in een organisatie moet een continu leerproces zijn”

Joris Hendrickx [email protected]

Menselijk kapitaal moet zo optimaal mogelijk worden ingezet. Het komt er daarom op aan om dat kapitaal zo goed mogelijk te onderhouden door voldoende kansen en leermogelijkheden te bieden. Businessconsultant en -coach Hilde Peerlings geeft haar visie.

WWW.HILDEPEERLINGS.BE

De jongere generaties hebben heel andere verwachtingen dan de oudere generaties voor wat betreft hun professionele invulling. Helaas zijn veel van onze bedrijven nog niet klaar om een goede match te vinden tussen beide generaties.

Hilde Peerlings

Businessconsultant en -coach