05

HMC+U • 4 / 2017

DIT TIJDSCHRIFT

MAG U MEENEMEN!

DIT TIJDSCHRIFT MAG U MEENEMEN!

NR. 4 2017

Goed begin voor de baby

Steun en advies bij kanker

Nieuwe Spoedeisende Hulp HMC Westeinde

04

HMC+U • 4 / 2017

• (advertentie)

HMC+U • 4 / 2017

01

Haaglanden Medisch Centrum (HMC) bestaat alweer bijna drie jaar. Op 1 januari 2015 gingen twee ziekenhuizen samen verder als één organisatie. In alle bescheidenheid kan HMC best een beetje trots zijn op wat daarna op veel vlakken is bereikt voor u: de patiënt.

We geven u een aantal recente voorbeelden. De verbouwing van de Spoedeisende Hulp in HMC Westeinde, die bijna is afgerond (pagina 7). De opening van het Informatie-plein Oncologie in HMC Antoniushove (zie pagina 9). En de verlenging van het belangrijke keurmerk ‘senior-vriendelijk ziekenhuis’ in HMC Bronovo dit jaar.

HMC vindt het belangrijk de zorg en service te blijven verbeteren. Dat is een voortdurende uitdaging. Zo weten we dat patiënten en familieleden grote waarde hechten aan goede (telefonische) bereikbaarheid. We weten ook dat nog niet iedereen hierover tevreden is. Daarom heeft dit onderwerp grote aandacht in ons ziekenhuis. Iedereen die bij ons werkt, wordt aangemoedigd na te denken over betere bereikbaarheid en vervolgens die plannen uit te voeren.

Zijn er andere zaken die wij volgens u beter kunnen doen? Heeft u bijvoorbeeld iets meegemaakt waarover u minder tevreden bent? Wij horen dat graag van u, want we kunnen daarvan leren. Dat is wel zo fi jn voor toekomstige patiënten. Op pagina 18 (‘Uw mening verbetert onze zorg’) leest u over een nieuwe manier om uw ervaringen met ons te delen. Bij voorbaat hartelijk dank voor uw mening!

Renée Barge en Paul Doop raad van bestuur HMC

NIERPATIËNTENAanleg van een ‘shunt’ bij patiënten die gaan dialyseren.

4/5

IN DIT NUMMER

Zijn er zaken die wij

beter kunnen doen? Wij horen graag van u,

want we kunnen daarvan leren.

Uitdaging

07 NIEUWE SPOEDEISENDE HULP Snelle en goede zorg bij een stressvolle gebeurtenis.

09 ADVIES EN LUISTEREND OOR Wordt u of uw naaste behandeld tegen kanker? Bezoek het Informatieplein Oncologie bij HMC Antoniushove.

10 STEUN EN TOEVERLAAT Vrouwen met borstklachten worden begeleid door onze verpleegkundig specialisten mammacare.

13 DE BABY DRINKT NIET GOED Soms is een kleine ingreep de oplossing.

16 BELANGRIJKE PRIKKEN Vaccinatie tegen hepatitis B en het humaan papillomavirus verkleint het risico op kanker.

18 DEEL UW ERVARINGEN Geef uw mening over ons ziekenhuis. Zo kunnen we de zorg verder verbeteren.

19 ZIEKTE VAN PARKINSON Het belang van een vroege diagnose en de juiste behandeling.

21 DIABETES HMC vertelt huisartsen hoe zij patiënten met diabetes nog beter kunnen helpen.

31 INFORMATIE OVER UW OPNAME

LOT & HUIS MUIS CHRISEen nieuw prenten-boekje helpt volwassen met kinderen te praten over orgaandonatie.

15

02 KortNieuws Nieuw en goedIs het goed voor patiënten? Die vraag stelt de cliënten-raad bij alles wat gebeurt of mogelijk gaat gebeuren in HMC. Wij geven hierover gevraagd en ongevraagd advies aan de raad van bestuur van het ziekenhuis.

Wat wij in elk geval heel goed vinden, is de opening in oktober van het Informatieplein Oncologie. Kanker-patiënten en hun naasten kunnen hier rekenen op iets extra’s bovenop de gebruikelijke zorg van het ziekenhuis.

Op de begane grond in HMC Antoniushove lees of hoor je onder meer wat de ziekte betekent in het dagelijks leven van de patiënt. Iemand is bijvoorbeeld vaker moe, maar wil graag blijven werken of sporten. Welke tips zijn daarvoor? En welke organisaties buiten HMC kunnen de patiënt helpen?

Kanker is een beladen onderwerp. Iemands leven staat op zijn kop. Daarom is de cliëntenraad blij dat patiënten bij het Informatieplein Oncologie niet alleen veel informatie kunnen krijgen, maar er ook in een rustige en vertrouwde omgeving vertoeven. Een omgeving waar je bijvoorbeeld ook andere patiënten treft, mensen die misschien al verder zijn in de behandeling en vertellen over wat zij hebben meegemaakt.

De cliëntenraad hecht er veel waarde aan dat patiënten en bezoekers van het ziekenhuis goed op de hoogte zijn van alles wat voor hen belangrijk is. Artsen en mede-werkers uit HMC hebben de taak daarvoor te zorgen. Een goed en nieuw voorbeeld is het prentenboekje ‘Lot’. Dit is bedoeld voor kinderen met een vader of moeder van wie na het overlijden een orgaan is gedoneerd. Zo gaan jongens en meisjesbegrijpen wat er is gebeurd. Een prima initiatief.

Centia Maltha-Huffenerwaarnemend voorzitter cliëntenraad

HMC+U • 4 / 2017

Goed nieuws voor patiënten die zeer bang zijn voor een ingreep bij de kaakchirurg. In HMC kunnen zij sinds kort lachgas toegediend krijgen. De patiënt kalmeert na inademing hiervan. Slechts één ander ziekenhuis in ons land biedt deze service.Lachgas wordt vooral gebruikt bij kinderen die erg bang zijn en kwetsbare ouderen voor wie kaakchirurgie zeer zwaar is. Nadat de patiënt is gaan zitten op de behandel-stoel, krijgt hij een neuskapje op dat een mengsel van zuurstof en lachgas aanvoert. De kaakchirurg begint methonderd procent zuurstof en voegt daar steeds iets meer

lachgas aan toe, tot de patiënt de juiste mate van ontspanning heeft bereikt. Meestal blijft ook een plaatselijke verdoving nodig. Voorheen zat er meestal niets anders op dan een behandeling onder volledige narcose in een operatiekamer.

Kaakchirurg Sandy Hundepool: “Lachgas maakt je ontspannen, alles gaat een beetje langs je heen, maar je blijft wel aanspreekbaar. Als de behandeling is afgerond, is het lachgas binnen enkele minuten je lichaam uit en voel je je weer als voorheen.”

Lachgas: kalm bij kaakchirurg

Meer over het

Informatieplein Oncologie: pagina 9.

Meer over ‘Lot’: pagina 15.

Hulp na orkaan Irma De orkaan Irma verwoestte in september een groot deel van Sint Maarten. Traumachirurg Steven Rhemrev ging naar het Caribisch eiland om te helpen.

Hij zegt: “Ik ben er in de eerste plaats heen gereisd om medische zorg te bieden, maar dat bleek uiteindelijk nauwelijks nodig te zijn. Een paar dagen na de ramp hadden de drie chirurgen op het eiland de zaken goed onder controle. Toen ben ik de plaatselijke bevolking op andere manieren gaan helpen. Denk aan het repareren van daken. Of het wegslepen van omgevallen bomen die wegen onbegaanbaar maakten.”

Rhemrev was samen met USAR op het eiland. USAR staat voor: Urban Search And Rescue. Deze Nederlandse organisatie komt in actie bij rampen, bijvoorbeeld om slachtoffers onder het puin vandaan te halen en nood-hulp te bieden. Het team wordt altijd vergezeld door een dokter uit HMC.

HMC+U • 4 / 2017

Y

Elke dag bijna negen baby’s!Y

Y Y

YY Y

YY

YY

Y

Y

YY

2386kinderen zijn in de

eerste negen maanden van 2017 geboren

in HMC

439keizersneden

werden uitgevoerd om alles goed te laten

verlopen

165baby’s moesten een tijdje doorbrengen in

een couveuse, bijvoorbeeld omdat ze te vroeg waren

geboren

Y

Y 03

Bij hockeyclub HGC in Wassenaar staat sinds kort ook een EHBO-doos uit HMC. Renée Barge (midden), lid raad van bestuur binnen ons ziekenhuis, reikte die uit.

Zorg bij sportblessure

Een flinke beenwond op het voetbalveld? Een verzwikte enkel op de atletiekbaan? Een andere blessure in een sportomgeving? Dan is het belangrijk dat het slachtoffer meteen goed wordt behandeld. HMC helpt sportclubs hiermee.

27 verenigingen in de regio Den Haag ontvingen onlangs een EHBO-doos van ons ziekenhuis. Wij vullen die een jaar lang gratis bij. Verder hebben twee sport-artsen uit HMC twaalf EHBO-filmpjes gemaakt. Vrijwilligers van verenigingen zien zo wat ze het best

kunnen doen wanneer een sporter bijvoorbeeld een spierkneuzing of tandletsel heeft of bewusteloos is geraakt. Geïnteresseerd? Zoek op YouTube naar ‘HMC EHBO’.

Is acute zorg nodig na een sportblessure? De Spoed-eisende Hulp van HMC Bronovo is hierin gespecialiseerd. De sporter kan hier 24 uur per dag en 7 dagen per week worden geholpen. HMC heeft ook een polikliniek Sportgeneeskunde. Hier kunt u bij onze sportartsen terecht voor een snelle diagnose, doeltreffende behandeling, preventief advies en sportkeuringen.

04

HMC+U • 4 / 2017

Belangrijke stap vóór de dialyse

Vaataanleg

Als je nieren het slecht doen, wordt je bloed buiten je lichaam gezuiverd: dialyse. Om bloed uit het

lichaam te pompen en weer terug te laten stromen, is een aanlegpunt nodig. Dialyserende patiënten

hebben daarvoor een shunt: een speciaal stukje ader waaraan drie keer per week het dialyseapparaat

wordt aangesloten. Zo’n shunt wordt aangelegd door een vaatchirurg.

Koen van der Bogt.

Voordelen onderzoekVaatchirurgen, nefrologen en radiologen in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en HMC werken nauw samen. De onderzoeksmogelijkheden in Leiden gecombineerd met de grote patiëntenaantallen in HMC, leiden ertoe dat goede onderzoeks-resultaten snel in het voordeel van patiënten uitpakken.

05“In de onderarm sluit ik een ader aan op een slagader”, legt vaat- en niertransplantatiechirurg Koen van der Bogt uit. “Zo stroomt door die gewone ader het bloed met het tempo en de kracht als door een slagader. Een gewone ader is slapper en elastischer dan een slagader. Zes tot acht weken na de operatie - als de ader tenminste goed is ‘gerijpt’ – is de vaatwand net zo stevig als die van een slagader, en geschikt als dialyse-aanlegpunt.”

TechniekWaarom is shunts aanleggen bij nierpatiënten zo’n belang-rijke techniek? Ten eerste moeten patiënten meestal járen wachten op een geschikte donornier. In die tussentijd moeten ze dialyseren; dan wil je een degelijke shunt die lang meegaat. Ten tweede omdat een draagbare kunstnier nog toekomstmuziek is. En ten derde omdat het aantal nierpatiënten stijgt; een toename die samenhangt met suikerziekte (diabetes).Helaas blijkt in 20 tot 25% van de gevallen de shunt toch niet goed bruikbaar. Bijvoorbeeld omdat een patiënt te veel andere ziektes heeft, waardoor de ader te nauw is en dus niet genoeg oprekt om een dikkere, stijve vaatwand te krijgen. Van der Bogt: “Alleen weten we dat pas na zes weken tot drie maanden; heel vervelend voor de patiënt. Wat je dus wilt, is eerder voorspellen of de operatie het gewenste resultaat zal hebben. Tot nu toe kunnen we dat nog nauwelijks.”

Sterker en wijderWat al wél kan, is de conditie van de ader vóór de operatie verbeteren: sterker en wijder maken. Om een slagader op een gewone ader aan te sluiten, moet de doorsnee van die gewone ader minstens twee millimeter zijn. Van der Bogt: “Door te trainen met een handveer - zo een als in de sportschool – kun je de ader iets wijder en sterker maken. Daar loopt nu onderzoek naar, waarbij de handveer is aangesloten op een tablet, die patiënten met een spelletje laat zien hoe ze moeten trainen. De tablet herinnert hen ook aan het aantal oefeningen dat ze per dag moeten doen.”Als een shunt aanleggen in de onderarm echt niet lukt, zijn er alternatieven. Het belangrijkste is uitwijken naar de bovenarm of het been en daar een shunt aanleggen. Ook kan er een buisje in de arm geplaatst worden. Zo’n kunst-stof buisje gaat alleen minder lang mee, is gevoeliger voor infecties en vraagt meer onderhoud met dotterprocedures dan een shunt.

HMC+U • 4 / 2017

Dialyseren in het ziekenhuisAls de nieren, onze interne 24-uurs afvalverwerkings-dienst, niet meer goed werken, raakt het lichaam vergiftigd. De beste oplossing is een nieuwe nier. De tweede (tussen)oplossing: dialyseren.

In de meeste gevallen is dat hemodialyse: via in- en uitslangetjes in de shunt wordt het bloed naar de dialyse-machine gepompt en weer terug. De kunstnier in deze machine verwijdert afvalstoffen en overtollig vocht. Dat duurt ongeveer drie tot vier uur. Omdat een echte nier dit werk 24 uur per dag doet en bloed zo’n 40 keer per etmaal zuivert, kan dialyse dus niet meer dan 5 tot 10% van je nierfunctie overnemen. Het HMC heeft circa 170 hemodialysepatiënten.

Ons ziekenhuis verwelkomt 50 tot 60 nieuwe dialyse-patiënten per jaar, die bijna allemaal een shunt moeten krijgen.

Foto

: Fra

nk v

an d

er B

urg

Foto

grafi

e

Chirurg geeft nierpatiënt een shunt

HMC+U • 4 / 2017

06Twee keer per week bloed zuiveren

Onherkenbaar als patiënt

Haar zus kwam vorig jaar over uit Soedan om een nier af te staan. Maar in HMC bleek die zélf een

uitgeputte nier te hebben; de transplantatie ging niet door. “Het zit in onze familie”, zegt Suhair

Sidahamed (47) berustend. “Mijn tante heeft slechte nieren, mijn oom, een neef... Het zij zo.”

Suhair Sidahamed dialyseert twee keer per week in HMC Antoniushove. Drieënhalf uur. “Het eerste halfuur eet ik, daarna lees ik een paar uur in de Koran, app wat, of bel met mijn zus. Het laatste uur slaap ik meestal.” Dialyseren, bloed zuiveren, gaat via in- en uitslangetjes in een shunt (een operatief aangelegde verbinding tussen ader en slag-ader; zie pagina 4 en 5). Zo wordt het bloed naar de dialyse-machine gepompt en komt het gezuiverd terug.Bij Sidahamed zit de shunt in haar linker-bovenarm. “De aderen in mijn onderarm zijn te zwak.” Haar shunt heeft veel onderhoudsoperaties nodig om hem werkend te houden; binnenkort gaat ze voor de vierde keer de operatiekamer in. “Kijk, het wordt steeds dikker en stijver. Pijn doet het niet, maar ik krijg minder kracht in mijn arm en hand.”

Haar man werkt op de Soedanese ambassade, hun twee kinderen (dertien en zestien) gaan naar internationalescholen in Den Haag en Rotterdam, en ze wonen in Leidschendam. Zij kwam naar Nederland in 2011. “Ik haalde van Schiphol een vrouw op die eruit zag als 80”, herinnert chauffeur en tolk Mustafa zich. “Vanaf de eerste dialyse-sessie heb ik haar steeds jonger zien worden.”Ze lacht bij de vraag naar de verschillen tussen Soedan en hier. “Ik was daar een tijdje terug en vroeg aan een dokter in Khartoem of ik in zijn ziekenhuis gedialyseerd kon worden; ik wilde graag twee weken blijven. ‘Waar is de patiënt dan?’, vroeg hij. Voor hem zag ik er totaal niet als patiënt uit!”

30 pillen“Zes jaar geleden woog ik 45 kilo, mijn haar was uitgevallen, ik was uitgedroogd. In Soedan kun je wel gedialyseerd worden, maar aan oude apparaten, en meer dan dialyse is het niet. Dus geen medicijnen, geen goede voeding, geen extra vitaminen - hooguit calciumtabletten. Hier krijg ik minstens dertig supplementen, elke week afgestemd op de conditie van mijn bloed.”Ze laat de medicijnenrol voor de komende week zien, en scheurt een ris van zeven zakjes voor één dag af. Zo’n

30 pillen, in te nemen op vijf momenten. ‘s Avonds laat nog ééntje, een kleine blauwe: “Tegen de jeuk”, en ze krabt aan haar arm.

Bijna had Suhair Sidahamed in juni een donornier, maar op het laatste moment bleek deze ongeschikt voor transplantatie. Haar naam staat nu hoog op de transplantatielijst, en ze hoopt dat haar man nog lang genoeg hier gestationeerd blijft.

‘Ik heb haar steeds jonger zien worden’

Patiënt Suhair Sidahamed. Op de achtergrond: Mustafa en Huda,

werkzaam bij de Soedanese ambassade.

07

HMC+U • 4 / 2017

Rust, licht en vertrouwen

Nieuwe Spoedeisende Hulp inHMC Westeinde

De Spoedeisende Hulp (SEH) in HMC Westeinde onderging de afgelopen tweeënhalf jaar een ingrijpende

verbouwing. Benieuwd naar het resultaat? Kom dan naar de open dag op vrijdag 19 januari.

Een bezoek aan de SEH is voor veel mensen een stressvol-le gebeurtenis. Natuurlijk wilt u dan graag snel en goed worden geholpen door de juiste zorgverlener. HMC bouwde daarom een slim ingerichte SEH die rust en vertrouwen uitstraalt. Met deze nieuwe SEH kunnen we nu en in de toekomst meer patiënten sneller helpen.

Slim en compact Op een SEH is overzicht van levensbelang. Medewerkers moeten snel kunnen ingrijpen als dat nodig is en elkaar makkelijk kunnen vinden voor overleg. Een grotere SEH bouwen om het groeiende aantal patiënten op te vangen, was dus geen optie. Dan raak je immers snel het overzicht kwijt. Bovendien moeten zorgverleners dan meer heen en weer lopen, wat kostbare tijd kost. Compact bouwen en slim werken bleken de oplossing te zijn. De nieuwe SEH neemt dan ook niet veel meer vierkante meters in beslag dan voorheen, maar kan wel meer patiënten aan.

OverzichtDe afdeling is compact en overzichtelijk. Patiënten kunnen zich gemakkelijk oriënteren. Elke eenpersoonsbehandel-kamer (met tv) heeft bovendien direct zicht op een werk-eiland voor de artsen en arts-assistenten. Een zorgverlener is dus altijd in de buurt. Medewerkers kunnen snel de afdeling overzien en elkaar makkelijk vinden voor overleg.De aankleding van de SEH is licht en transparant: room-kleurige muren, veel glas en licht hout. Door grote koepels valt daglicht binnen en aan de wand van de openbare ruimtes prijken bekende Haagse stadsgezichten. In de wachtruimte geven moderne, frisgroene banken met hoge rugleuningen de wachtenden privacy.

Samenwerking huisartsenpost De nieuwe SEH gaat meer samenwerken met de huisartsen-post. Deze verhuist van de centrale hal van het ziekenhuis naar de SEH. Patiënten die zich bij de receptie melden, gaan afhankelijk van de klachten naar de SEH of naar de

Snel en goed geholpen door de juiste zorgverlener

RondleidingDe officiële opening van de SEH is op vrijdag 19 januari 2018, tussen 15.00 en 16.00 uur.

U bent van harte welkom op onze informatiemarkt in de centrale hal van HMC Westeinde, van 14.00 tot 18.00 uur. Hier krijgt u onder andere een virtuele rondleiding op de nieuwe SEH.

huisartsenpost. Als het nodig is, kan een SEH-arts snel meekijken. Alle andere benodigde voorzieningen, zoals de gipskamer en de röntgenafdeling, zijn verhuisd en grenzen nu aan de SEH.

SpeciaalVoor kinderen is er een aparte wachtkamer en zijn er speciale behandelkamers. Ook zijn er aparte kamers voor mensen met minder ernstige klachten die worden gezien door een verpleegkundig specialist. Een verrijdbare CT-scan in de traumakamer zorgt ervoor dat onderzoek snel kan plaatsvinden, ook wanneer verschillende patiënten worden behandeld.

HMC+U • 4 / 2017

08 KortNieuws

Moet u voor een onderzoek naar de afdeling Nucleaire Geneeskunde? Dan gaat u naar HMC Westeinde. Hier zijn sinds kort alle onderzoeken van deze afdeling gebundeld. Zo kan ons ziekenhuis nog betere zorg leveren en werken we efficiënter.

Op de afdeling Nucleaire Geneeskunde laat de patiënt een afbeelding maken van de werking van de verschillende

organen in zijn lichaam. Dit gebeurt met een kleine hoeveelheid radioactieve stof.

U vindt de afdeling op de tweede etage. Volg route blauw. De afdeling is van maandag tot en met vrijdag geopend van 08.00 tot 16.30 uur. U bereikt ons telefonisch via 088 979 22 43.

Alle nucleaire geneeskunde in HMC Westeinde

Werken in hét trauma-centrum van Nederland

Hiv snel herkennen

De Intensive Care is dé plek voor het leveren van acute kwalitatieve zorg. Dit doet het team op de IC dag in dag uit. Op elk moment kunnen patiënten binnenkomen die met spoed dienen te worden behandeld. Deze spoedzorg kan alleen worden geleverd als iedere mede-werker in no time zijn rol pakt en er strak met elkaar wordt gecommuniceerd. Want er is maar één belang dat telt: het leven van de patiënt. Het is fascinerend wat er op de werkvloer gebeurt wanneer iemand moet worden geholpen in de meest kritieke toestand van zijn leven. Dan is er sprake van een geoliede machine waarbij taken worden verdeeld en geaccepteerd, ieder individu weet wat moet worden gedaan en collega’s exact van elkaar weten wat is vereist. Sterker: soms is men zelfs een collega vóór en staat wat op dat moment benodigd is al klaar voor gebruik.

Mogelijk 2800 mensen in Nederland weten niet dat ze hiv hebben. Dit virus verzwakt de afweer van het lichaam. Bij onveilige seks kan het worden overgedragen op anderen. Het is dan ook belangrijk zo snel mogelijk hiv te herkennen.

Dan kunnen tijdig medicijnen worden gebruikt die het virus onderdrukken. Bovendien verkleint dit aanzienlijk het risico dat hiv wordt overgedragen.

Heeft u door seks zonder condoom risico gelopen op hiv? Laat u dan zo spoedig mogelijk testen om te weten of u hiv-geïnfecteerd bent. Dit kan in het hiv behandelcentrum in HMC Westeinde.

Wie het virus blijkt te hebben, kan hier ook rekenen op een goede behandeling. Tegen-woordig is hiv niet meer dodelijk. Dankzij medicijnen kunnen patiënten een hoge leeftijd bereiken. Bij mensen met een succesvolle behandeling van hiv is de kans dat het virus wordt overgedragen op een ander bovendien verwaarloosbaar klein. Een afspraak maken of contact leggen? Het hiv behandelcentrum is van maandag tot en met vrijdag tussen 14.00 en 16.00 uur te bereiken via 088 979 28 97.

Tot 12 februari kunt u de Expositie Gezonde Seksualiteit

bezoeken in het atrium van het stadhuis in Den Haag.

Het hiv behandelcentrum is een van de deelnemers.

Interessant:

Ben jij IC- of High

Care-verpleegkundige? Solliciteer dan op onze vacature via:

werkenbijhmczorg.nl.

Foto

: Mic

hael

Bor

st

Vacature

HMC+U • 4 / 2017

09

De kankerbehandelingen zijn vaak zwaar en hebben effect op veel onderdelen van uw leven. Welke gevolgen heeft de ziekte bijvoorbeeld op uw sociale leven? Hoe gaat u weer aan het werk? En hoe zorgt u ervoor dat u voldoende beweegt tijdens de behandeling? Misschien ondervindt u problemen in uw relatie of op het gebied van seksualiteit. Wellicht heeft u last van concentratiestoornissen. Over al deze onderwerpen kunt u advies krijgen bij het Informatie-plein Oncologie.

Passende hulpRigtje Smid is coördinator van het plein en het aanspreek-punt voor bezoekers: “We luisteren goed naar het verhaal van een patiënt en proberen te bepalen wat op dat moment het belangrijkst is voor hem of haar. We nemen

de tijd. Onze medewerkers brengen alle vragen in kaart en zoeken net zolang tot ze het antwoord gevonden hebben. Zo nodig brengen we een patiënt in contact met passende hulp in de eigen buurt of met een patiëntenvereniging. De patiënt krijgt alle antwoorden ook per mail toegestuurd, zodat hij alle informatie nog eens rustig kan doornemen.”

Contact met lotgenotenSmid wil in de toekomst een platform opzetten waar patiënten hun ervaringen kunnen delen. Ze gaat ook workshops en informatieavonden organiseren. “Ik merk dat er veel behoefte is aan contact met lotgenoten. Ook onder familieleden en partners. De ziekte van hun naaste maakt het ook voor hen tot een onzekere en emotionele periode, die veel vragen kan oproepen.”Gehoord worden, op een plek waar aandacht en veel tijd is. Dat is volgens chirurg en medisch manager Onno Guicherit (rechts op de rechter foto) de kern van het Informatieplein: “Als arts heb ik soms maar beperkt tijd voor een patiënt. De casemanagers op de afdeling hebben gelukkig meer tijd, maar voor de complexere niet-medische vragen biedt het Informatieplein uitkomst.”

‘In alle rust praten over gevolgen ziekte en behandeling’

Nuttig bij complexere niet-medische vragen

Informatieplein voor patiënten met kanker

Wordt u of uw naaste behandeld tegen kanker? Dan kunt u sinds oktober terecht bij het

Informatieplein Oncologie bij HMC Antoniushove. U vindt hier een luisterend oor en advies bij heel

veel vragen die kunnen opkomen tijdens en na een behandeling.

Van harte welkomU vindt het Informatieplein Oncologie bij HMC Antoniushove, aan de buitenzijde van het gebouw, naast de apotheek. Het is elke werkdag geopend van 09.00 tot 17.00 uur en op donderdag tot 20.00 uur. Een afspraak maken is niet nodig. Patiënten van andere ziekenhuizen zijn ook van harte welkom. Voor medische vragen over uw behandeling kunt u terecht bij uw arts.

HMC+U • 4 / 2017

10Bijzondere functie: verpleegkundig specialist mammacare

Steun en toeverlaat voor patiënten met borstklachten

Als uw huisarts u met borstklachten naar het ziekenhuis verwijst, wilt u graag snel weten wat er aan

de hand is. Is er iets mis? Veel patiënten maken zich daar zorgen over en zijn zenuwachtig.

Onze verpleegkundig specialisten mammacare zijn uw steun en toeverlaat tijdens het hele zorgproces.

Zij zijn vanaf uw eerste bezoek uw contactpersoon. Zij geven u uitleg over de onderzoeken en de eventuele behandeling. U kunt met al uw vragen bij hen terecht.Elise Duijvestijn en Nancy Kemmers zijn twee van de vijf verpleegkundig specialisten mammacare van HMC. Dit is een verpleegkundige die gespecialiseerd is in onderzoek en behandeling van patiënten met borstaandoeningen (‘mamma’ is de medische term voor borst). Een verpleeg-kundig specialist heeft een academische masteropleiding afgerond. Duijvestijn en Kemmers vertellen: “Wij werken op de polikliniek nauw samen met de medisch specialisten én op de verpleegafdeling met de verpleegkundigen van onze afdeling. De eerste dag dat een patiënt zich meldt, treft ze een van ons. Wij geven uitleg over hoe we een diagnose gaan stellen, doen lichamelijk onderzoek en vragen onderzoeken aan.”

GeruststellenIn HMC Antoniushove kunt u een speciale polikliniek bezoeken voor patiënten met borstklachten; de Mammapoli.U kunt hier meestal binnen 24 uur terecht voor een afspraak

en krijgt dezelfde dag de uitslag. “Veel patiënten zijn zenuwachtig bij zo’n eerste bezoek“, vertellen Duijvestijn en Kemmers. “Dat begrijpen we: een aandoening aan de borsten is emotioneel heel beladen. Wij doen er dan ook alles aan om de patiënt gerust te stellen en goed te informeren over wat er gaat gebeuren.”

Tijd voor vragenNa de onderzoeken is de uitslag vaak binnen een uur bekend. De uitslag wordt besproken in een overleg met de verschillende specialisten die betrokken zijn bij de behandeling van patiënten met borstaandoeningen. Ook de verpleegkundig specialist is bij dit overleg aanwezig. Duijvestijn en Kemmers: “De chirurg of verpleegkundig specialist informeert de patiënt over de uitslag en behandeling. Heeft de patiënt nog vragen? Dan hebben wij alle tijd om die te beantwoorden.”

Rechtstreeks contactIs er behandeling nodig? Dan blijft de verpleegkundig specialist mammacare van het eerste bezoek de vaste contactpersoon voor de patiënt. De verpleegkundig specialist mammacare zorgt er ook voor dat afspraken en onderzoeken goed worden gepland. De begeleiding van de patiënt stopt niet buiten de ziekenhuismuren. “Patiënten kunnen ons rechtstreeks bellen als ze vragen hebben. Dat kunnen medische vragen zijn, bijvoorbeeld over wond-verzorging, maar ook bij vragen op psychisch of sociaal gebied kunnen wij verwijzen.”

‘Vaste contactpersoon bij behandeling’

Een patiënt in gesprek

met de verpleegkundig specialisten mammacare

Nancy Kemmers en Elise Duijvestijn.

HMC+U • 4 / 2017

1 1

HMC-patiëntenpas nodig bij aanmeldzuilMaakt u gebruik van een aanmeldzuil

bij een polikliniek in HMC Bronovo?

Zorg er dan voor dat u een

HMC-patiëntenpas heeft. Passen met

‘Bronovo’ of ‘MCH’ erop werken niet.

Snel en handig: de aanmeldzuilen in HMC Bronovo. Sinds de zomer van 2017 laten patiënten hier weten dat ze zijn gearriveerd voor hun bezoek aan de polikliniek. De zuil meldt daarna in welke wachtkamer iemand kan plaatsnemen. Dit bespaart de patiënt tijd. Vroeger moest hij wachten in een rij voor een balie, waar andere patiënten bijvoorbeeld bezig waren vervolgafspraken te maken met een medewerker.

U kunt alleen met een HMC-patiëntenpas terecht bij aanmeldzuilen. Heeft u deze pas nog niet? Het is in een paar minuten te regelen. Ga op de begane grond van HMC Bronovo naar de inschrijfbalie bij de receptie. U toont een identiteitsbewijs aan de medewerker, laat ter plekke een digitale foto maken en beantwoordt een aantal vragen, bijvoorbeeld over uw geboortedatum en zorgverzekeraar. Kort erna ontvangt u uw nieuwe patiëntenpas. Expats nemen ook hun green card mee. U neemt de HMC-patiëntenpas eveneens mee naar de andere locaties van ons ziekenhuis; deze pas vervangt ook de oude MCH-pas.

KortNieuws Medailles voor wandelaars met diabetes

Wind en regen trotseerden ze, 21 van onze diabetes-

patiënten die op 30 september de Nationale Diabetes

Challenge wilden volbrengen. Met succes!

“Voorzien van paraplu’s en poncho’s, liepen de meesten vijf of tien kilometer en één zelfs twintig kilometer”, vertelt diabetes-verpleegkundige Lia Sloothaak trots. “We hebben met natte voeten, een goed gevoel en een medaille het parcours van Papendal (Gelderland) verlaten.” De Nationale Diabetes Challenge is een initiatief van de Bas van de Goor Foundation. Deze stichting zet zich in om de kwaliteit van leven van mensen met diabetes te verbeteren door sport en bewegen. De challenge vond dit jaar voor de elfde keer plaats. In de aanloop naar ‘Papendal’ organiseerde Diabeteszorg Haaglanden de wekelijkse gezamenlijke wandelingen vanaf HMC Westeinde.

“Tijdens de eerste wandeling op 13 april hadden we al een groep van 21 deelnemers”, vertelt Sloothaak. “De meesten waren in 2016 ook van de partij. Dankzij de wandelingen voelen zij zich fi tter. Ze hebben behalve plezier ook steun aan elkaar en kunnen tijdens de wandeling vragen stellen over een gezonde leefstijl aan de diëtist of verpleegkundige die meewandelt (zie de foto). Sommigen patiënten hebben dankzij de verbeterde leefstijl zelfs minder insuline en tabletten nodig.”

Sommige patiënten zijn van plan met elkaar te blijven wandelen. Als de Bas van de Goor Foundation in 2018 opnieuw een Nationale Diabetes Challenge organiseert, start Diabetes- zorg Haaglanden weer met de gezamenlijke wandelingen – in de lente.

HMC+U • 3 / 2017

1216

• (advertentie)

HMC+U • 4 / 2017

13Brede blik op voedingsproblemen na de geboorte

Goede start voor de baby

De roze wolk na de geboorte van een kind kan deels verdwijnen als er moeilijkheden optreden

bij het geven van borstvoeding. Dit kan het gevolg zijn van een te kort tongriempje.

In HMC vinden moeder en baby een ziekenhuis dat gespecialiseerd is in het achterhalen

van de oorzaak en dat behandeling en nazorg biedt.

Waarom hebben mijn baby en ik problemen rondom de borst-voeding? Waarom bijvoorbeeld verloopt het aanleggen niet soepel, waarom heb ik pijn wanneer ik mijn kind de borst geef? Op deze vragen zijn heel wat antwoorden mogelijk.In HMC wordt zorgvuldig naar deze problematiek gekeken door zorgverleners met verschillende expertises: een mond-, kaak- en aangezichtschirurg, een kinderarts-neonatoloog, een lactatiekundige en een prelogopedist. Deze brede blik is bijzonder in de regio Haaglanden.

Krampjes in de buik“Een te kort tongriempje of een te strak lipbandje kan de oorzaak zijn”, vertelt kinderarts-neonatoloog Janneke Kreijen. “De baby kan dan de borst niet goed pakken, drinkt hierdoor onvoldoende melk en krijgt veel lucht naar binnen. Dat laatste gaat vaak gepaard met krampjes in de buik. Omdat het kind de borst niet goed pakt, kan de moeder pijnlijke tepels krijgen en bestaat het risico dat de moeder geen melk meer aanmaakt.”Het is belangrijk dat een baby voldoende drinkt en goed groeit. Daarom kunnen moeder en baby bij borstvoedings-problematiek vaak al binnen één of twee dagen terecht in HMC Bronovo.

Snel verholpenBehandeling van een te kort tongriempje of te strak lipbandje is een kleine en nagenoeg pijnloze ingreep zonder noemenswaardige klachten achteraf. Mond-, kaak- en aangezichtschirurg Sandy Hundepool: “We mobiliseren de tong of lip door het te strakke tong/lipbandje te klieven (in te knippen). Hierdoor is er geen beperking meer in de beweging en kan de baby met zijn mond wél volledig de tepel omvatten. Klieven is mogelijk op twee manieren. De eerste is inknippen, de tweede is het gebruik van een elektrotoom: een chirurgisch instrument dat werkt op basis van elektriciteit. Hiermee kunnen de wondranden direct worden dichtgebrand.”

Hundepool benadrukt: “Terwijl in verloskundigepraktijken soms verloskundigen deze

handeling verrichten, hecht HMC eraan dataltijd een arts betrokken is om ook andereoorzaken uit te sluiten.”

Nazorg en begeleidingMoeder en kind kunnen bij borstvoedingsproblematiek ook rekenen op uitgebreide nazorg in HMC. Na de ingreep krijgt de moeder adviezen. Als het nodig is, wordt de baby tijdens dit bezoek gezien door een lactatiekundige en/of kinderarts.

Mond-, kaak- en aangezichtschirurg Sandy Hundepool en kinderarts-neonatoloog Janneke Kreijen: “Wij vinden het belangrijk na ongeveer een week contact met de ouders op te nemen. We controleren dan of de oorzaak werkelijk is weggenomen of dat er mogelijk een andere oorzaak ten grondslag ligt aan de problemen.” Als de artsen het nodig vinden, wordt de baby teruggezien op de polikliniek Kindergeneeskunde.

‘Vaak volstaat een kleine en nagenoeg pijnloze ingreep’

Een moeder en haar baby

krijgen aandacht van Sandy Hundepool (links) en Janneke

Kreijen.

HMC+U • 3 / 2017

14

• (advertentie)

Snel weer thuis na revalidatie inMechropa of Nolenshaghe

Revalideren met een programma dat is afgestemd op uw mogelijkheden. Met fysio- en ergotherapie, logopedie, dieetadvisering en activiteitentherapie in combinatie met de zorg die nodig is. Gericht op uw terugkeer naar huis.

Voor kortdurend verblijf na ziekenhuis-opname zijn er op meerdere locaties eveneens mogelijkheden, ook op particuliere basis.

Revalidatie- en verpleegcentrum MechropaScheveningseweg 96, 2584 AC Den Haag

Woon- en behandelcentrum NolenshagheMgr. Nolenslaan 22, 2555 XK Den Haag

Oog voor wat telt

Informatie: www.saffiergroep.nl of bel met het servicebureau 0800 7233 437

HMC+U • 4 / 2017

15Orgaandonatie uitleggen aan kinderen

Lot & Huis Muis Chris

Orgaandonatie is al een moeilijk onderwerp voor volwassenen om te bespreken. Dus hoe leg je uit

aan een kind dat papa of mama is overleden, maar dat zijn of haar organen nog wel andere

mensen hebben kunnen helpen?

Voorlichtingsmateriaal om bij deze verdrietige taak te helpen, bestond nog niet. Daarom is er nu in ons ziekenhuis het prentenboekje ‘Lot’. Dat is ontwikkeld door schrijfster Frieda de Haan, vormgever Bert Wielstra en Jacqueline Blok. Laatstgenoemde is donatiecoördinator. Zij zorgt ervoor dat er in HMC aandacht is voor orgaandonatie.

Knuff elsWanneer de moeder van Lot komt te overlijden, wordt Lot op de Intensive Care (IC) opgevangen door Huis Muis Chris. Deze muis legt Lot uit wat er allemaal gebeurt. Chris bestaat niet alleen op papier: de 11-jarige Roos Huijzer haakte knuffels die naast het boek steun kunnen bieden: “Ikvind het leuk om te knutselen en het voelde goed om een knuffel te maken voor een kind dat zijn ouder verloren is.”In de familiekamers en naast deurposten op de IC van HMC zijn muurstickers van illustraties uit het boek aangebracht. Hierdoor lijkt het bijna alsof Huis Muis Chris echt op de IC woont.

TroostHoewel er weinig orgaandonors met kleine kinderen zijn, wilde Jacqueline Blok graag voorlichtingsmateriaal voor laatstgenoemde groep: “Wij zorgprofessionals kunnen een geestelijk verzorger inschakelen, of psycholoog, maar we moeten toch meer kunnen betekenen?”Schrijfster Frieda de Haan vult haar aan: “Huis Muis Chris biedt kinderen informatie en troost in deze heftige tijd. Je kunt hem alles vertellen en je zorgen met hem delen. Je kunt het zelfs opschrijven en een briefje in zijn tas stoppen. Door het boek voor te lezen is het voor volwassenen makkelijker orgaandonatie aan kinderen uit te leggen en er een gesprek over aan te gaan.”

PrentenboekHet boek voorziet in een bredere behoefte; ook VU medisch centrum, Academisch Medisch Centrum (AMC) en Bernhoven hebben aangegeven met het prentenboek te gaan werken.

‘Je kunt hem alles

vertellen en je zorgen met hem delen’.

‘Je kunt hem alles

vertellen en je zorgen met hem delen’.

HMC+U • 4 / 2017

16

Kleinere kans op lever- en baarmoederhalskanker

Háál die prik!

Niemand kan voorkomen dat hij kanker krijgt, maar iedereen kan wel proberen het risico op de

ziekte te verkleinen. Lees de twaalf tips op de pagina hiernaast. Ditmaal: zorg ervoor dat uw

kinderen deelnemen aan vaccinatieprogramma’s voor hepatitis B (pasgeborenen) en

humaan papillomavirus (HPV) (meisjes).

Een prik kan voorkomen dat we besmettelijke ziekten krijgen, zoals kinkhoest, polio of griep. Maar de vaccinaties tegen hepatitis B en HPV verkleinen ook de kans dat je kanker krijgt. Jantien Bolt-Wieringa vertelt hoe dat werkt. Zij is kinderarts in HMC en in opleiding tot kinder-infectioloog en immunoloog.

Wat zijn hepatitis B en HPV voor virussen?“Hepatitis B kan een ontsteking in de lever veroorzaken. De meeste volwassenen genezen vanzelf van hepatitis B, maar bij 5 procent van de patiënten ontstaat een chronische infectie. Bij kleine kinderen is de kans op een chronische infectie veel groter dan bij volwassenen: tot 90 procent.HPV staat voor het humaan papillomavirus. Uit onderzoek blijkt dat wereldwijd bijna 80 procent van de vrouwen ooit met het virus besmet raakt. Het virus kan abnormaal

vaginaal bloedverlies, vaginale pijn of een branderig gevoel veroorzaken, maar de meeste mensen hebben weinig klachten. Net als bij hepatitis B gaat de infectie in 85 tot 95 procent van de gevallen vanzelf over. Bij een klein deel van de vrouwen wordt de infectie chronisch.”

Wat heeft dit te maken met kanker?“Zowel een chronische infectie met hepatitis B als met HPV vergroot het risico op kanker. Van alle mensen die lijden aan chronische hepatitis B, krijgt 15 tot 25 procent uiteindelijk te maken met leverkanker of met een lever die niet meer functioneert. Wereldwijd is dat een groot probleem: 240 miljoen mensen hebben chronische hepatitis, 1 miljoen van hen overlijden jaarlijks aan de gevolgen van leverfalen of leverkanker.

Foto

: Nat

iona

le B

eeld

bank

HMC+U • 4 / 2017

17

12 manieren om uw risico op kanker te verlagen1. Rook niet. Gebruik geen enkele vorm van tabak. 2. Maak uw woning rookvrij. Ondersteun het rookvrije beleid op uw werk. 3. Werk aan een gezond lichaamsgewicht. 4. Zorg voor lichaamsbeweging in uw alledaagse leven. Beperk de tijd die u zittend doorbrengt. 5. Eet gezond: • Eet voldoende volkorenproducten, peulvruchten, groenten en fruit. • Beperk uw consumptie van calorierijk voedsel (voedingsmiddelen met een hoog suiker- of vet- gehalte) en vermijd suikerhoudende dranken. • Vermijd bewerkt vlees; beperk uw consumptie van rood vlees en voedingsmiddelen met een hoog zoutgehalte. 6. Als u alcohol drinkt, beperk dan de hoeveelheid. Geen alcohol drinken is beter om uw risico op kanker te verlagen.7. Vermijd te veel blootstelling aan de zon, vooral voor kinderen. Bescherm u tegen de zon. Ga niet naar de zonnebank.8. Bescherm u tegen kankerverwekkende stoffen op het werk door de gezondheids- en veiligheids- voorschriften te volgen.9. Ga na of u in uw woning bent blootgesteld aan straling door natuurlijk hoge radonconcentraties. Onderneem actie om hoge radonconcentraties te verlagen.10. Voor vrouwen: •Borstvoeding geven verlaagt het risico op kanker voor de moeder. Als het mogelijk is, geeft u uw baby borstvoeding. •Hormoonvervangende therapie (HVT) verhoogt het risico op bepaalde vormen van kanker. Beperk het gebruik van HVT. 11. Zorg ervoor dat uw kinderen deelnemen aan vaccinatieprogramma’s voor: •hepatitis B (voor pasgeborenen) •humaan papillomavirus (HPV) (voor meisjes). 12. Neem deel aan georganiseerde screeningprogramma’s voor: •darmkanker (mannen en vrouwen) •borstkanker (vrouwen) •baarmoederhalskanker (vrouwen).

De Europese code tegen kanker is een initiatief van de Europese Commissie. Het doel: mensen inlichten over de acties die zij voor zichzelf of hun gezin kunnen ondernemen om hun risico op kanker te verlagen.

De relatie tussen HPV en baarmoederhalskanker is waarschijnlijk nog sterker. Artsen denken dat het vaccin tegen HPV mogelijk tot 70 procent van de gevallen van baarmoederhalskanker kan voorkomen.”

Wie krijgt de prikken tegen hepatitis B en HPV aangeboden?“Hepatitis B wordt vooral overgedragen via bloed en seksuele contacten. Tot 2011 kregen alleen mensen die een groter risico lopen op een besmetting met hepatitis B een vaccinatie aangeboden. Sinds 2011 komen ook alle pasgeboren kinderen in Nederland hiervoor in aanmerking. De reden is dat je al vroeg in je leven met het virus besmet kunt raken. Tijdens de geboorte, als je moeder besmet is of in de jaren daarna in huiselijke kring. Bijvoorbeeld door een tandenborstel te delen.Sinds 2009 krijgen alle meisjes van twaalf een oproep voor een vaccinatie tegen HPV. HPV wordt overgedragen bij seksueel contact. De bedoeling is dat de meisjes beschermd zijn tegen het virus voordat zij seksueel actief worden.”

Zijn de vaccinaties veilig?“Vaccinaties kunnen ernstige gevolgen van ziektes voorkomen. Sommige ouders vinden het moeilijk om voor hun kind te beslissen dat een vaccinatie nodig is. Je weet nooit of jouw kind het virus zal oplopen en of de vaccinatie iemand werkelijk behoedt voor een ernstig gezondheids-probleem. Het gaat om risico’s en het verkleinen daarvan. Vaccinaties kunnen bijwerkingen geven, zoals pijn op de plaats van de injectie en spierpijn. Maar bij grote wetenschappelijke studies zijn tot nu toe geen ernstige bijwerkingen gevonden. Ik zie deze vaccinaties als een uitzonderlijke kans om kanker te voorkomen.”

Wie zich houdt aan de Europese code tegen kanker, maakt niet alleen minder kans op deze ziekte. De adviezen dragen bij aan een goede gezondheid in het algemeen. Als u bijvoorbeeld gezond eet, verkleint u ook het risico op gewrichtsklachten en hart- en vaat-aandoeningen.

HMC+U • 4 / 2017

18Patiënten delen ervaringen met HMC

Uw mening verbetert onze zorg

Hoe heeft u uw bezoek aan de polikliniek of verblijf op de verpleegafdeling ervaren?

Kreeg u duidelijke uitleg? Werd u vriendelijk geholpen? Sinds september vraagt HMC patiënten op

een nieuwe manier naar hun ervaringen. Dat helpt ons de zorg nog beter te maken.

Meedoen aan het onderzoek?Wij willen onze zorg blijven verbeteren. Wilt u uw positieve of negatieve ervaringen over uw bezoek of verblijf in ons ziekenhuis delen? Neem dan deel aan ons tevredenheidsonderzoek: www.haaglandenmc.nl/patienttevredenheid.

Fouten voorkomenBij de afdeling Neurochirurgie liet een patiënt weten dat hij niet steeds voldoende medicatie tegen de pijn had gekregen. Zorgmanager René Cuelenaere: “Het is vervelend om te lezen dat deze patiënt onnodig pijn heeft ervaren. Verpleegkundigen horen goed op de hoogte te zijn van de afspraken en regels over pijn-medicatie. Om fouten te voorkomen in de toekomst, heb ik de opmerking van de patiënt anoniem in het team besproken. We hebben de afspraken doorgenomen en ervaringen uitgewisseld. Ervaren verpleegkundigen konden de onervaren verpleegkundigen voorlichten. Verpleegkundigen leren hierdoor klinisch redeneren: logisch nadenken over het ziektebeeld en verschijnselen en daarnaar handelen, zo nodig na overleg met de arts.”

ComplimentDe ouders van een patiënt op de kinderafdeling waren zeer tevreden en gaven deze afdeling het rapportcijfer 9. Zorgmanager Brenda Keus: “Deze ouders gaven als enige verbeterpunt dat ze graag meer openbare toiletten op de afdeling zouden zien, en het viel ze op dat de handdoek-rollen regelmatig op waren. Het was fijn om te horen dat deze ouders tevreden zijn over onze zorg, dat motiveert! Ik heb de complimenten overgebracht aan mijn team en de collega’s van de huishoudelijke dienst gevraagd om de handdoekrollen vaker te controleren. Helaas zijn extra toiletten op korte termijn moeilijk te realiseren.”

Na een afspraak op de polikliniek of een opname in het ziekenhuis krijgt u een kaartje mee naar huis. Daarmee wordt u uitgenodigd om via de website van HMC een vragenlijst in te vullen. Adviseur kwaliteit en veiligheid Pascale van der Kallen: “De resultaten van de enquête gaan naar de afdeling waar de patiënt geweest is. Die kan naar aanleiding van de ervaring van de patiënt actie ondernemen om de zorg verder te verbeteren.”De afdelingen krijgen een digitale rapportage. Daarmee kunnen ze hun eigen scores zien en deze resultaten vergelijken met andere afdelingen. Zo leren we van elkaar.

HMC+U • 4 / 2017

19

Ziekte van Parkinson

Telkens zoeken naar beste behandeling

Waar denkt u aan bij de ziekte van Parkinson? Grote kans dat u ‘trillende mensen’ zegt. Maar

patiënten kunnen veel meer problemen hebben. Artsen in HMC stellen precies vast wat er aan de hand

is en welke behandeling het beste resultaat biedt. Zes vragen aan neuroloog Nico Weerkamp.

Wat is de ziekte van ParkinsonWeerkamp: “Een aandoening in de hersenen, zenuwen en het ruggenmerg. De meeste patiënten zijn tussen de veertig en negentig jaar oud. De ziekte wordt steeds erger. We kunnen Parkinson niet genezen, maar wel een aantal symptomen goed behandelen.”

Wat gebeurt er met patiënten?“Iedereen kent wel het beeld van mensen die hevig trillen. Dat overkomt twee van de drie patiënten. De meesten denken en bewegen ook traag. Hun bewegingen zijn stijf. Maar er zijn tientallen andere symptomen mogelijk. Op geestelijk vlak kan bijvoorbeeld veel gebeuren. Denk onder meer aan een stemming- en angststoornis, geheugen-problemen en hallucinaties. Sommige patiënten moeten ook vaak plassen, soms wel acht tot tien keer per nacht.”

Wat is de oorzaak?“Daarover is nog lang niet alles bekend. We weten in elk geval dat het te maken heeft met een opstapeling van een eiwit (alfa-synucleïne) in de hersenen. De plaats van die opstapeling bepaalt welk soort problemen de patiënt krijgt.”

Is Parkinson dodelijk?“Ondanks de ernst van de ziekte kunnen patiënten vaak lang leven. Zo is er een patiënt die al 25 jaar naar ons ziekenhuis komt. Maar de gemiddelde patiënt leeft iets korter dan de gemiddelde Nederlander. Dat komt vaak door

de complicaties van de ziekte. Iemand kan bijvoorbeeld niet goed slikken. Of hij komt hard ten val omdat hij moeizaam beweegt.”

Wat kan HMC betekenen?“Wij hebben drie neurologen die zijn gespecialiseerd in patiënten met een bewegingsstoornis, zoals Parkinson. Ons ziekenhuis heeft veel ervaring met de ziekte; we zien jaarlijks 700 patiënten uit de regio Haaglanden. De meestenworden verwezen door de huisarts. Goede zorg begint met een goede en vroege diagnose. Als je weet dat iemand Parkinson heeft en wat bij hem precies de symptomen zijn, kun je de juiste behandeling inzetten. Ik ben in september gepromoveerd op een onderzoek naar bewoners van verpleeg-huizen in de late fase van Parkinson. De studie bevestigde dat nogal eens over het hoofd wordt gezien dat iemand Parkinson-patiënt is en dat soms ook onvoldoende medicijnen worden gegeven. Dat willen wij zien te vermijden.”

Welke behandelingen zijn er zoal?“Met medicatie kunnen vaak traagheid en stijfheid voor een flink gedeelte worden tegengegaan. We zetten ook genees-middelen in tegen geestelijke problemen, maar die zijn lastiger te behandelen. Bij deze problemen kunnen patiëntenoverigens ook rekenen op de aandacht van een psychiater uit ons ziekenhuis. Onze fysiotherapeuten, ergotherapeuten en logopedisten zijn eveneens belangrijk. Zij kunnen een patiënt helpen gemakkelijker te bewegen en spreken.”

Van links naar rechts: Petra van de Poppe, Regi Bockhorni (beiden Parkinson-verpleegkundige), Nico Weerkamp, Rob Rundervoort en Mignon Gerrits (allen neuroloog). Teamlid en psychiater Petra Zwarts staat niet op de foto.

Het Parkinson-team van

HMC.

HMC+U • 4 / 2017

2204

• (advertentie)

BIJ FLORENCE EXPERTISEHERSTELLEN

Na een behandeling in HMC bent u van harte welkom bij Florence Expertise om verder te herstellen en te revalideren. Dat kan in onze expertisecentra, maarvaak ook gewoon bij u thuis. U kunt bij ons rekenen ophoogwaardige zorg én specialistische behandeling dienaadloos aansluiten op het behandelplan van HMC.

Altijd op de juiste plekOm het u gemakkelijk te maken, hebben we veleexpertises gebundeld. Zo bent u altijd op de juisteplek voor de juiste zorg en behandeling.

De expertises van Florence:• Revalidatie• Jonge mensen met dementie• Ziekte van Huntington• Gerontopsychiatrie• Observatie & Onderzoek• Complexe somatische zorg• Complexe dementie• Ziekte van Parkinson

Meer informatieT 070 - 41 31 000W www.florence.nlE info@florence.nl florencezorg

Haarlounge is een haasrtudio in Den Haag voor vrouwen die hun haar verliezen door chemo-therapie of alopecia. Heleen van Dijk is oprichtster van Haarlounge. Vanaf haar achtste jaar heeft zij alopecia universalis. Als ervarings-deskundige begeleid zij dagelijks vrouwen met haarproblematiek. Haarlounge biedt mogelijkheden in zowel confectiehaarwerken van echt haar, synthetisch & fyber hair bij alle vormen vanalopecia en chemotherapie. Deze haarwerken zijn op korte termijn leverbaar. Specialisme maatwerk haarwerk. Wij werken op afspraak

Heleen van Dijk

2 1

‘Via computer vragen stellen aan de internist’

Huisarts Mirjam Timmerman raadpleegt internist-

endocrinoloog Sharita

Ramautar.

Minder snel naar ziekenhuis

Diabetespatiënten vaker bij huisarts

Diabetespatiënten hoeven nu minder snel door de huisarts te worden verwezen naar de internist

in het ziekenhuis. Waarom? Huisartsen met een vraag kunnen deze sinds kort gemakkelijker

stellen aan de internist. Dat doen ze met een digitaal consult. “Het scheelt wachttijden

en kost de patiënt bovendien geen eigen risico.”

Hoe langer een diabetespatiënt in behandeling kan blijvenbij de huisarts, hoe beter dat vaak is. “Maar soms zit de huisarts met vragen als: welk type diabetes heeft deze patiënt?”, vertelt huisarts Mirjam Timmerman van Huis-artsenpraktijk Zonneoord in Den Haag. “Of: hoe kunnen we de insuline beter instellen? Of: uit welke medicijnen kan deze patiënt kiezen? Dat soort niet-acute, maar wel belangrijke vragen kan de huisarts nu makkelijker aan de internist stellen, via een digitaal consult.”

Meer aandacht“Als je belt naar de internist in het ziekenhuis, weet je nooit of het een geschikt moment is”, vertelt Timmerman, die betrokken is geweest bij de invoering van het digitaal consult. “Misschien stoor je midden in een hectische dag. Stel je de vraag digitaal, dan kun je ervan uitgaan dat deze meer aandacht krijgt en dat het antwoord nauwkeurig en volledig is. De internist geeft binnen vijf dagen antwoord.” In het digitale systeem KIS, waarin de huisartsen en internisten samenwerken, is het dossier van de patiënt te

raadplegen. “De internist kan dus in alle rust laboratorium-uitslagen en urinewaarden bestuderen. Het is veel lastiger om die telefonisch allemaal door te nemen.”

Beter geholpenDe internist krijgt een melding via e-mail wanneer er een vraag is binnengekomen. Omdat dat niet zo storend is als een telefoontje, zullen huisartsen minder terughoudend zijn om een vraag te stellen. Voor de patiënt is er ook alleen maar voordeel. “Het betekent dat je beter geholpen kunt worden bij de huisarts. Het scheelt wachttijden en het gaat niet ten koste van je eigen risico, als je niet wordt verwezen naar het ziekenhuis. Bellen met een vraag kan de huisarts nog steeds, maar daar zal de huisarts nu minder snel voor kiezen”, denkt Timmerman.

200 huisartsenHet digitaal consult is mogelijk voor huisartsen die zijn aangesloten bij ELZHA. Dat is de huisartsenorganisatie voor de zorg aan patiënten met diabetes, COPD, astma of (risico op) hart- en vaatziekten. Timmerman: “In de regio Haaglanden zijn 200 huisartsen aangesloten bij ELZHA. Mede dankzij de enthousiaste inzet van HMC hebben we het digitaal consult snel kunnen realiseren.”

HMC+U • 4 / 2017

HMC+U • 4 / 2017

Foto

: ww

w.p

ixab

ay.c

om

• (advertentie)

Foto

: ww

w.p

ixab

ay.c

om

23

HMC+U • 4 / 2017

Zorg van goede kwaliteit. Dat is wat u van ons

ziekenhuis verwacht en dat is vanzelfsprekend

ook waar wij naar streven. Toch kan het

gebeuren dat u niet tevreden bent over HMC.

Dan heeft u verschillende mogelijkheden om uw

ongenoegen kenbaar te maken.

Zo is er een nieuwe klachtenregeling. Die komt voort uit een nieuwe wet: de Wet kwaliteit klachten en geschillen zorg. Het doel: het laagdrempelig bespreken van ongenoegen. De eenvoudigste en vaak ook de beste

oplossing is dat de patiënt de klacht bespreekt met de betrokken medewerker(s). Bijvoorbeeld de arts, een verpleegkundige of de leidinggevende van de afdeling. Een gesprek kan verhelderend werken en neemt mogelijk de oorzaak van het ongenoegen weg.

U kunt over de klachtenregeling lezen in een folder. Die heet ‘Klachten: Informatie over de regeling’. De folder is verkrijgbaar op alle afdelingen en poliklinieken. Meer weten over de mogelijkheden bij klachten? Of wilt u de nieuwe folder digitaal bekijken? Ga naar www.haaglandenmc.nl, klik rechtsonder op ‘waardering’ en vervolgens halverwege rechts op ‘klachten’.

KortNieuws

Al vele mensen zijn blijven leven omdat ze het

hart kregen van iemand die was overleden.

Anderen hebben bijvoorbeeld minder last van

hun ziekte nadat ze een nier ontvingen van een

ander. Kortom, het is belangrijk dat we bereid

zijn organen af te staan.

“Maar er zijn veel misverstanden over orgaandonatie”, zegt donatiecoördinator Jacqueline Blok uit HMC. “Met de Haagse DonorDialoog willen we meer mensen goed uitleggen wat orgaandonatie betekent. Daarna kunnen zij met de juiste informatie zélf een keuze maken.”

Tijdens de DonorDialoog leren ongeveer 25 Haagse inwoners van Turkse, Marokkaanse, Oost-Europese, Afrikaanse en Hindoestaanse afkomst veel over het onderwerp. Zij krijgen bijvoorbeeld rondleidingen in HMC.Het is de bedoeling dat zij daarna aan hun kennissen, familieleden en kerkgenoten laten zien hoe iedereen kan worden geconfronteerd met orgaandonatie. De 25 Hagenaars brengen het ter sprake in bijvoorbeeld hun kerk of moskee of bij hun wijkvereniging, inloophuis of stichting. Zij organiseren onder meer - samen met Jacqueline Blok - bijeenkomsten om hierover te praten.

De boodschap: iedereen kan onverwacht zelf voor de keuze komen te staan of hij een orgaan doneert, bijvoor-beeld aan een familielid. Andersom kan het ook iedereen gebeuren dat hij wegens ziekte zelf een donorgaan of -weefsel nodig heeft.

De Haagse DonorDialoog, officieel begonnen op 10 oktober, is een initiatief van de Nederlandse Transplantatie Stichting. Donatiecoördinatoren in HMC en het HagaZiekenhuis verzorgen voorlichting. Meer informatie: www.haaglandenmc.nl/donordialoog.

In gesprek over onvrede

Denk en praat over donatie organen!

Foto

: Fra

nk v

an d

er B

urg

Foto

grafi

e

HMC+U • 4 / 2017

24

• (advertentie)

25Geestelijke verzorging en maatschappelijk werk

Ondersteuning bij onzekerheid

Ziek-zijn gaat vaak gepaard met emotie, onzekerheid en spanning. Onze geestelijk verzorgers

en maatschappelijk werkers bieden patiënten én naasten ondersteuning en een luisterend oor.

Geestelijk verzorger Willy Hoogendoorn geeft drie voorbeelden.

Voor iedereenHeeft u behoefte aan een geestelijk verzorger of maatschappelijk werker? Voelt u zich bijvoorbeeld eenzaam, wilt u praten na een slecht-nieuwsgesprek, heeft u steun nodig bij rouwverwerking of zijn er vragen over zin en zingeving? De afdelingen Geestelijke Verzorging (oog en oor voor bestaansvragen) en Medisch Maatschappelijk Werk (hulp in leefsituatie en welzijn) zijn beschikbaar voor alle patiënten en hun naasten, ongeacht de levensovertuiging. U kunt bij uw opnamegesprek of via de verpleging zeggen dat prijs stelt op contact met een geestelijk verzorger of maatschappelijk werker. Of u ontmoet ze spontaan op uw afdeling.

Niet langer eenzaam“Mag ik mijn levensverhaal aan u vertellen? Wanneer ik binnenkort niet meer leef, weet anders niemand meer wie ik ben geweest en wat ik heb betekend. Mijn vrouw en kinderen zijn al gestorven en kunnen dus niet aan mij terugdenken. Dit verzoek kreeg ik van een patiënt. Hij vertelde me daarna uitgebreid over zijn leven. Na afl oop had zei hij: ‘Nu ben ik weer gekend, want u kent mij’. Verwijzend naar God, antwoorde ik dat er nóg iemand is die hem kent. Daar was de patiënt ook van overtuigd. Hij geloofde na de dood zijn vrouw en kinderen weer te zien. Meneer voelde zich niet langer eenzaam.” Geen zorgen meer

“Patiënten praten met mij niet alleen over godsdienst. We kunnen ook een zakelijk gesprek voeren. Zo was er een vrouwelijke patiënt die contact met mij zocht omdat ze de heilige sacramenten wilde ontvangen. Maar uiteindelijk bleek het om iets anders te gaan. Ze maakte zich ernstig zorgen, omdat ze vreesde niet te delen in de erfenis van haar vader. Haar kinderen zouden dan ook niets krijgen. Wat was er aan de hand? Haar al overleden vader, die in een ander land had gewoond, was niet haar biologische vader. Haar broers en zussen leefden nog in dat land. Mevrouw was bang dat die achter het geheim zouden komen en dat zij zou worden uitgesloten van de erfenis. Ik heb toen via Medisch Maatschappelijk Werk iemand van buiten ons ziekenhuis ingeschakeld. Die ging de kwestie uitzoeken bij de burgerlijke stand in dat land. Hij kon mevrouw geruststellen: nergens stond geregistreerd dat zij een aangenomen kind was.”

‘Ons kindje heeft geleefd’“Een te vroeg geboren kindje zou waarschijnlijk snel overlijden. Ik ging erheen om de nooddoop uit te voeren. De vader en moeder en hun twee oudste kinderen waren niet zolang geleden uit Afrika naar Nederland gekomen en spraken nauwelijks onze taal. Ik besloot tot een nooddoop die zij goed mogelijk zouden begrijpen. Ze waren bekend met Latijn; veel missionarissen in Afrika spreken deze taal nog vaak rondom rooms-katholieke gebruiken. Daarom deed ik dat bijvoorbeeld ook bij het credo, de geloofsbelijdenis. Verder zalfde ik de baby tot doopleerling, stak ik een witte kaars aan, gaf het kind een naam en diende het vormsel toe: de zalving met de Heilige Geest. Door de uitgebreide reeks handelingen kregen de ouders het gevoel dat hun kindje ondanks de noodsituatie alles had gekregen wat het moest krijgen. Het zou nu linea recta naar de hemel kunnen. De ouders waren ook blij dat ik de baby liet inschrijven bij hun parochie. Dat is de erkenning dat hun kind heeft geleefd. Bovendien kwam hierdoor een vertegenwoordiger van de parochie op bezoek om te troosten.”

HMC+U • 4 / 2017

HMC+U • 4 / 2017

• (advertentie)

27

HMC+U • 4 / 2017

Watwaar&wanneer

Activiteitenkalender8 januari • HMC Bronovo Informatieavond Bevallen. Van 19.00 tot 21.00 uur. U bent vanaf 18.45 uur welkom in het Auditorium op de vierde etage. Inschrijven is kosteloos en mogelijk via activiteiten@haaglandenmc.nl.

10 januari • HMC AntoniushoveInloopochtend borstkankerpatiënten. Voor patiënten die zijn of worden behandeld wegens borstkanker. Welkom zijn ook patiënten die niet in HMC Antoniushove zijn behandeld. Het doel is het uitwisselen van ervaringen met lotgenoten. Van 09.30 tot 11.30 uur. U hoeft zich niet aan te melden.

19 januari • HMC Westeinde Informatiemarkt en opening Spoedeisende Hulp. Van 14.00 tot 18.00 uur. U hoeft zich niet aan te melden.

5 februari • HMC BronovoInformatieavond Bevallen. Zie de informatie voor de bijeenkomst op 8 januari.

14 februari • HMC AntoniushoveInloopochtend borstkankerpatiënten. Zie de informatie voor de bijeenkomst op 10 januari.

15 februari • HMC WesteindeInformatieavond Bevallen. Van 19.30 tot 21.00 uur. De zaal is open vanaf 19.15 uur. De bijeenkomst is in de aula (2e etage). U hoeft zich niet aan te melden.

19 februari • HMC AntoniushoveWorkshop Look Good Feel Better. Voor vrouwen die worden behandeld tegen kanker in HMC. Een team van beautyprofessionals adviseert en helpt u bij uw uiterlijke verzorging. Inschrijven is kosteloos en alleen mogelijk voor HMC-patiënten: LGFB@haaglandenmc.nl.

22 februari • HMC AntoniushoveInloopmiddag voor mannen met prostaatkanker. U bent van harte welkom om mannen te ontmoeten die ook prostaatkanker hebben (gehad). U kunt ervaringen uitwisselen: wat betekent het voor mij en voor mijn naasten, hoe ervaart een medepatiënt de behandeling, wat staat mij te wachten? Vertegenwoordigers van Inloophuis Haaglanden en de Prostaatkanker Stichting geven steun tijdens deze middag. U kunt ook tot dusver onbeantwoorde vragen stellen. Van 14.00 tot 16.00 uur. Inschrijven is kosteloos: inschrijven@inloophuishaaglanden.nl.

5 maart • HMC BronovoInformatieavond Bevallen. Zie de informatie voor de bijeenkomst op 8 januari.

8 maart • HMC Antoniushove Informatieavond darmkanker. U kunt de informatie-markt bezoeken en speeddaten met zorgverleners. Dit laatste betekent dat u binnen korte tijd (maximaal vijf minuten) één-op-één uw vragen kunt stellen aan een zorgverlener. Inschrijven is kosteloos: activiteiten@haaglandenmc.nl.

14 maart • HMC AntoniushoveInloopochtend borstkankerpatiënten. Zie de informatie voor de bijeenkomst op 10 januari.

15 maart • HMC AntoniushoveInloopochtend stomazorg. Deze bijeenkomst wordt mede georganiseerd door de Stomavereniging regio Zuid-Holland en is voor stomadragers, familie en naasten. U kunt in een ontspannen sfeer andere stomadragers ontmoeten en van gedachten wisselen over het leven met een stoma. Deze bijeenkomst is bij het Informatieplein Oncologie en duurt van 10.00 tot 12.00 uur. U hoeft zich niet aan te melden.

10

De meest actuele informatie

over patiëntbijeenkomsten vindt u op:

www.haaglandenmc.nl/agenda. Hier leest u ook meer

over de thema-avonden in 2018.

Gaat u naar ons ziekenhuis? Of heeft u een bezoek aan HMC achter de rug? Grote kans dat u vragen heeft. Via handige apps kunt u ze aan ons stellen. De apps zijn te downloaden via de Google Play Store of de Apple App Store. • HMC Chatapp. Voor al uw vragen. Bijvoorbeeld: hoe zat het ook alweer met nuchter blijven voor de operatie? Of: hoe is de parkeergelegenheid bij HMC Bronovo? Alleen persoonlijk medisch advies is vanwege privacywetgeving niet mogelijk via deze weg.

• HMC Zorgapp. U krijgt in woord en beeld informatie over onder meer uw ziekte en behandeling. Dit kan bij een galblaasverwijdering, voorste kruisband reconstructie en knie- of heupprothese.

• SEH Zorgapp. U bent weer thuis na uw bezoek aan de Spoedeisende Hulp. Maar hoe gaat het nu verder? In deze app vindt u alle informatie die u nodig heeft om dit rustig na te lezen.

Handige apps!

HMC+U • 1 / 2017

32

• (advertentie)• (advertentie)

HMC+U • 4 / 2017

29Patiëntveiligheidskaart

HMC+U • 4 / 2017

34

• (advertentie)

HMC+U • 4 / 2017

31Service & Informatie

Resistente bacteriën5 tot 10% van de bevolking draagt Bijzonder Resistente Micro-Organismen (BRMO) bij zich, vaak zonder het te weten. Omdat dit overdraagbaar is, krijgt iedere patiënt aan het begin van de zijn opname in HMC een aantal vragen voorgelegd. Wie BRMO bij zich draagt, kan het risico lopen dat een behandeling met antibiotica geen resultaat oplevert. Heeft u BRMO? Dan kijken zorgverleners welke antibiotica wél zouden kunnen aanslaan en nemen zij maatregelen om overdracht op andere patiënten te voorkomen. HMC hecht de grootste waarde aan veiligheid van de patiënten. Wij rekenen op uw begrip voor deze voorzorgsmaatregel.

BezoektijdenMeer informatie over de actuele bezoektijden kunt u vinden op: www.haaglandenmc.nl/bezoektijden.

Online medisch dossier bekijkenU kunt via Medischegegevens.nl altijd en overal online toegang krijgen tot uw gegevens en deze bekijken wanneer het u het best uitkomt. Of het nu gaat om een operatie-verslag, brief aan de huisarts of waarden die zijn vast-gesteld in het laboratorium.HMC biedt deze service kosteloos en veilig aan. Iedere

patiënt heeft zo zicht op zijn definitieve en door medisch specialisten geaccordeerde gegevens die worden bijgehouden in het ziekenhuis.

Wilt u dit? Vul het aanmeldformulier in via de website medischegegevens.nl of in ons ziekenhuis. Daarmee geeft u toestemming om uw gegevens met een beveiligde verbinding van HMC naar medischegegevens.nl te versturen.Om uw privacy te waarborgen, is het nodig dat u zich bij aanmelding eenmalig legitimeert met een identiteitsbewijs.Via een beveiligde verbinding plus een sms-code op de mobiele telefoon kan u overal uw gegevens inzien. Het systeem wordt elke 24 uur geactualiseerd.

Het Huis NeboHet Huis Nebo behoort tot dezelfde stichting als HMC. Nebo is een verpleeghuis voor somatische en psycho-geriatrische bewoners. Daarnaast kan men kortdurend revalideren na een ingrijpende operatie aan heup, knie of ander gewricht. Er is plaats voor 120 bewoners.

Het Huis NeboFloris Arntzeniusplein 65, 2597 SP Den HaagTel. 070 312 37 37, Website: www.hethuisnebo.nl

Foto

: Fra

nk v

an d

er B

urg

Foto

grafi

e

Allebelangrijkegegevens op

een rij.

HMC+U • 4 / 2017

32

Colofon

BuitenpolikliniekenAls u in het Statenkwartier woont, kunt u voor specialistische zorg gebruikmaken van HMC Buitenpoli-kliniek Statenkwartier. Deze buitenpolikliniek is gevestigd in Gezondheidscentrum Statenkwartier aan de President Kennedylaan. U kunt er terecht op het spreekuur van de volgende HMC-specialismen.• Cardiologie• Kindergeneeskunde• Verloskunde

Bewoners uit Voorburg kunnen voor Cardiologie en bloed-afname gebruikmaken van de buitenpolikliniek Savallelaan aan de Savallelaan 2 Voorburg. Woont u in Wassenaar en heeft u medische zorg nodig? Bijna alle specialismen van HMC houden spreekuur in HMC Gezondheidscentrum Wassenaar aan de Hofcampweg 65. In HMC Gezondheids-centrum Wassenaar werken medisch specialisten van HMC. Verder heeft het laboratorium van HMC er een dagelijks servicepunt voor bloedprikken.

LocatiesHMC AntoniushoveBurg. Banninglaan 1, 2262 BA LeidschendamTelefoon 088 979 79 00

HMC BronovoBronovolaan 5, 2597 AX Den HaagTelefoon: 088 979 79 00

HMC WesteindeLijnbaan 32, 2512 VA Den HaagTelefoon 088 979 79 00

PatiëntenpasBinnen HMC maken we gebruik van één HMC patiëntenpas. Deze kunt u gebruiken in HMC Antoniushove, HMC Bronovo, HMC Westeinde en HMC Gezondheidscentrum Wassenaar. Bent u nog in het bezit van een MCH-patiëntenpas of een Bronovo-patiëntenpas? Dan kunt u deze bij de receptie/inschrijfbalie laten omwisselen voor een nieuwe HMC-pas.

ComplimentenWij willen onze zorg blijven verbeteren. Wilt u uw positieveof negatieve ervaringen over uw bezoek of verblijf in ons ziekenhuis delen? Neem dan deel aan ons tevredenheids-onderzoek: www.haaglandenmc.nl/patienttevredenheid. U kunt ook via een landelijke website uw mening over HMC geven: zorgkaartnederland.nl. Op deze website kunt u complimenten over de zorgverlening geven en praktische suggesties doen voor het verder verbeteren van onze dienst-verlening. Voor sommige behandelingen gebruiken we ook vragenlijsten over uw ervaringen en de uitkomst van de behandeling. Als dit voor u geldt, dan zal uw behandelaar u uitleg geven en u een vragenlijst toesturen.

KlachtenBent u ontevreden over een behandeling of uw verblijf in een HMC-locatie? Bespreek het met de direct betrokkene en/of de leidinggevende van de afdeling. Komt u er niet uit?Dan kunt u zich wenden tot de klachtenfunctionaris:

HMC Antoniushove: 088 979 40 44HMC Bronovo: 088 979 83 00HMC Westeinde: 088 979 18 18

Het is ook mogelijk een klachtenformulier in te vullen. In HMC Antoniushove en HMC Westeinde is dit formulier verkrijgbaar in de centrale hal, in HMC Bronovo bij Bureau Patiëntenvoorlichting in de ontvangsthal.

Dit is het magazine voor patiënten, bezoekers en relaties van HMC.

RedactieOnder verantwoordelijkheidvan afdeling Marketing & Communicatie• Nita Pleune• Karin Hiralal• Hanneke van Leeuwen• Masja de Ree• Gerben Stolk (eindredactie)• Manou van de Zande

CoverfotoFrank van der Burg

FotografieMichel Groen, afdeling Marketing & Communicatie

UitgeverBC Uitgevers B.V.Sneektelefoon 0515 429 429

Bladmanager/advertentieverkoopDigna Schoonen06 44 20 99 10

DrukScholma Druk B.V.Bedum

Redactieadrescommunicatie@haaglandenmc.nl

Ingezonden brieven en artikelen zijn welkom, maar de redactie behoudt zich het recht voor om deze in overleg in te korten of niet te plaatsen.

Aan de inhoud van dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend.

Overige infoHMC heeft drie locaties:• HMC Antoniushove in Leidschendam• HMC Bronovo in Den Haag• HMC Westeinde in Den Haag

Adresgegevens vindt u op deze pagina.

CliëntenraadDe cliëntenraad behartigt de belangen van patiënten.De cliëntenraad is bereikbaar via e-mail: clientenraadhmc@haaglandenmc.nl

Postadres:p/a HMC Antoniushovekamer C02-044Postbus 4322501 CK Den Haag

advertenties

(advertentie) •