Het Groene Kompas Voor duurzame ontwikkeling in het MBO Door Heleentje Swart, Nordwin College dMBO Congres, Nieuwegein, 14 december 2016

…

Aanleiding en achtergrond van het Groene Kompas

Uitleg over het Groene Kompas

Ervaren hoe het Groene Kompas werkt

Terugblik en vooruitblik op de website in aanbouw

Ontwikkeld nav vraag van scholen: help ons bij gesprek met onze teams, want discussies over duurzaamheid vliegen alle kanten uit….

Wat doet het Groene Kompas?

Helpt teams om op een gestructureerde en constructieve manier het gesprek met elkaar aan te gaan

Helpt teams om taal te ontwikkelen, om duurzaamheid als begrip in de eigen context te laden

Helpt teams om te bepalen waar ze staan en wat men al doet

Helpt teams om doelen te stellen

Helpt teams om doelen om te zetten in afspraken en om te

evalueren

Hoe werkt het Groene Kompas?

Vier thema’s, vier onderwerpen

Organisatie: visie, beleid, bedrijfsvoering, communicatie Deskundigheid: netwerk, experts, personeel, rol docent Onderwijs: eindprofiel, curriculum, bpv, beoordeling Waardering: medewerkers, studenten, werkveld, maatschappij

Per onderwerp bepreekt een team in welke mate duurzaamheid is

ingebed – gebeurt het ad hoc of is het al stevig verankerd?

Om dit te bepalen geeft het groene kompas indicatoren die helpen bepalen wat je huidige situatie is …en wat jullie gewenste situatie is.

Naast instrument ook handleiding en rapportage formulier

Even uittesten hoe het werkt…

- in tweetallen

- een of twee onderwerpen bespreken van een

thema dat jullie aanspreekt

- bepaal waar de opleiding die je voor ogen neemt

staat (eventueel fictief)

- bespreek welke ambitie je hebt en wat je moet

doen om die ambitie waar te maken

Terugblik: • Wat waren jullie bevindingen? Vooruitblik: • Is het Groene Kompas iets voor jou? • Heb je ondersteuning nodig?

• Preview van de website…

Hoe werk je aan een duurzamere wereld? Pas de vier spelregels voor een duurzame wereld toe

1. We respecteren mens en dier 2. We respecteren de kringloop van de natuur 3. We gebruiken grondstoffen zorgvuldig 4. We vermijden natuurvreemde stoffen

We respecteren mens en dier

.

Effect van niet in basisbehoeften kunnen voorzien is groot: denk aan ziekte,

depressie, armoede, burn-out, angsten, zelf-mutilatie, criminaliteit, …

We respecteren de kringloop van de natuur

weinig ruimte

voor natuur

ontbossing

overbevissing

stroperij

monoculturen

afname biodiversiteit

We gebruiken grondstoffen zorgvuldig

Op dit moment gebruiken we teveel grondstoffen. Dat deze vrij in het milieu komen is niet altijd

even fijn. Dit merk je bijvoorbeeld aan:

.

Overmatig gebruik van

Bijvoorbeeld

steenkool,

aardolie,

aardgas

Daardoor komt er teveel CO2 in

de lucht.. Dit werkt als een

verstikkende deken en warmt

de aarde op

Gebruik van zware metalen in bijvoorbeeld

mobieltjes

Metalen richten schade aan aan het milieu en

worden vaak onder erg slechte

arbeidsomstandigheden gewonnen

Overmatig gebruik

van mineralen,

bijvoorbeeld voor kunstmest

Fosfaat is bijna op

We vermijden natuurvreemde stoffen Op dit moment gebruiken we teveel natuurvreemde, chemische stoffen.

Dit merken we aan de vervuiling van onze leefomgeving

Oplosmiddelen, weekmakers, brandvertragers, bestrijdingsmiddelen,

kunstmatige geur, kleur en smaakstoffen, medicijnen en bijvoorbeeld kunstmatige hormonen

hebben effect op onze gezondheid:

kankerverwekkend, hormoonverstorend, onvruchtbaarheid, vergiftiging natuur

Wat kan ik doen?!

Oefening over hoe je de vier spelregels voor duurzaamheid kan toepassen…

De uitdaging is om elke spelregel in de praktijk te brengen!

Oefening 2 – Ook met zijn tweeën: Waar kan jij deze spelregels toepassen in jouw leven? Spelregel 1 - We respecteren mens en dier Spelregel 2 – We respecteren de kringloop van de natuur Spelregel 3 – We gebruiken grondstoffen zorgvuldig Spelregel 4 - We vermijden natuurvreemde stoffen

Spelregel 1 - We respecteren mens en dier Denk aan veiligheid/gezondheid personeel/ klanten, het welzijn van de dieren waar je mee werkt, en aan de veiligheid/gezondheid van de mensen bij wie je je producten/ grondstoffen betrekt Welk effect heeft jouw handelen op mens en dier – hier en elders op de wereld, nu en op latere generaties?

Spelregel 2 – We respecteren kringloop van de natuur Denk aan veiligstellen van de biodiversiteit, het belang van groen om ons heen voor gezondheid, sociale cohesie, welbevinden, waarde creatie Welk effect heeft jouw handelen op de rijkdom van de natuur– hier en elders op de wereld, nu en op latere generaties?

Spelregel 3 – We gebruiken materialen, grondstoffen en energie zorgvuldig (water en energie; spullen en materialen) Denk aan zuinig gebruik, hergebruik en duurzaam gebruik van materiaal/ grondstoffen / energie en water Denk bij spullen en materialen na of je gebruik kunt maken van natuurlijke, lokale en herwinbare materialen (FSC hout) Welk effect heeft jouw handelen op uitputting van natuurlijke hulpbronnen– hier en elders op de wereld, nu en op latere generaties?

Spelregel 4 - We vermijden natuurvreemde stoffen Denk gif-vrij, zijn er ecologisch afbreekbare alternatieven voor isolatiemateriaal, lijm, verf, kunststof, weekmakers, plasic zakjes; kan je het gebruik voor zijn van antibiotica, rattengif, … Welk effect heeft jouw handelen op het verstoren van de ecologische balans in jouw directe omgeving of elders, nu of voor latere generaties?