Framing

http://www.youtube.com/watch?v=AiXwV5_4auY

Keuzes en beslissingen: ratio of onderbuik? (1/2)

• Cicero: “Mensen nemen veel vaker een beslissing op grond van haat of liefde, voorkeur of antipathie, hoop of vrees (…) dan op basis van de ware toedracht of van vaste regels of wetten.”• Aristoteles: “Emoties hebben het vermogen onze oordelen te bepalen.”

Keuzes en beslissingen: ratio of onderbuik? (2/2)

• Quintillianus: “Niets kan een redevoering meer kracht verlenen dan emoties.”• Neurowetenschapper Victor Lamme: “De vrije wil bestaat niet. Veel keuzes worden gemaakt en veel beslissingen worden genomen door het onderbewuste.”

Wat is een frame?

• Taalkundige Georges Lakoff: “Mentale constructies die bepalen hoe we de wereld zien.”• Hans de Bruin (hoogleraar bestuurskunde): “Een manier van kijken naar de wereld.”

Waar komt het vandaan?

• Reconstructie Bush vs Kerry (2004)• Tactiek Kerry: Bush bestoken met feiten, statistieken en argumenten over zijn falende beleid.• Tactiek Bush: almaar herhalen dat Gore een draaier (‘flipflopper’) was.• Kerry belachelijk maken, status als oorlogsheld in twijfel trekken. Kortom…

• Kerry kwam met feiten, Bush met emotie.

• Bush was attacked, Kerry was framed. Wat is erger?

• Resultaat: Kerry – intelligent, welbespraakt, degelijk – verliest van Bush.

• Jon Favreau: “If you’re explaining, you’re losing’

• Lakoff: “People don’t vote their interest, the vote their identity.”

Waarom framen politici?

• Een frame zorgt voor inhoud en context en roept snel een beeld op.• Een frame zet de andere partij op achterstand• Voorbeeld: ‘De zorg is geen markt’• Betuweroute• VS: belastingverlaging. Geen ‘tax cut/reduction maar ‘tax relief’.

Eerste Nederlandse frame?

Pim Fortuyn in Volkskrant (2002) n.a.v. overlijden Hans Janmaat (CP):

“Janmaat had voor een deel gelijk. En door de demonisering waaraan uw krant ook heeft meegedaan, kon dat allemaal niet meer gezegd worden.”

Wat doet Fortuyn?

Hij tovert een debat om in een lastercampagne: “Janmaat en Fortuyn zijn geen daders, maar juist slachtoffers.”

Het speelveld ziet er ineens heel anders uit.

Vier jaar eerder…

Psycholoog Drew Westen (‘The Political Brain’):

“Mijnwerker van 52 was in 2000 rationeel gezien beter af bij Gore dan bij Bush.”

Ervan uitgaand dat:

•Kiezer eerst bepaalt wat voor hem van belang is•Daaraan een wegingsfactor toekent•Rekensommetje maakt

Score: +41 voor Gore, -39 voor Bush

Toch zou de mijnwerker voor Bush hebben gekozen. Waarom?

Geen zoenende mannen op bordes Stadhuis van San Francisco belangrijker dan geen mijnrampen meer in Pennsylvania.

Lakoff: “People don’t vote their interest, the vote their identity.”

• Rationeel? • Nee• Conclusie?• Het gaat niet om argumenten, het

gaat om waarden en emotie.

Nadelen van frames:

• Frames zijn niet genuanceerd.• Wilders: “Kopvoddentaks”• George W. Bush: “Either you are with us, or you’re against us”

Niet doen

• ‘In het frame stappen’: je ertoe laten verleiden dezelfde termen te gebruiken.• Ontkennen is bevestigen. Frank Luntz: “It’s not what you say, it’s what people hear.”•Nixon (Watergate): “I am not a crook.”

Wat dan?

Reframing

Stel dat PVV zegt:“Kabinet van CDA en PvdA wil zich overal mee bemoeien. Betuttelen. Ingrijpen in de persoonlijke levenssfeer. Terug naar vroeger.”

Niet gaan ontkennen:

“Wij willen niet bevoogden”

“Wij willen niet terug naar vroeger”

“Wij willen niet betuttelen”

“I am not a crook”

Ontkennen is bevestigen

Weerleggen in tegenovergesteld frame:

“Wij leunen niet onverschillig achterover als ouders problemen hebben met opvoeding.”

“Wij leunen niet onverschillig achterover als er achter de voordeur geweld wordt gebruikt.”

Wat dan?

“Wij leunen niet onverschillig achterover als mensen tot over hun oren in de schulden zitten, omdat lenen hun te gemakkelijk wordt gemaakt.”

Voel je het verschil?

Literatuur

• De woorden van Wilders, Jan Kuitenbrouwer, De Bezige Bij, 2010

• Geert Wilders in debat, Hans de Bruin, Boom Lemma Uitgevers, 2010

• Framing, Hans de Bruin, Atlas Contact, 2011

• Don’t think of an elephant, Georges Lakoff, Chelsea Green Publishing, 2005