Gerlach Instituut

jaar 2, les 5

Argumenteren

Wat is een argument?Wikipedia:Datgene wat men stelt om op grond daarvan een conclusie te trekken, iets te betogen of te bewijzen.

Van Dale:Dat wat je aanvoert ter ondersteuning van een bewering, een daad; bewijs(grond): een zwak argument

Aristoteles: 3 soorten betogenGenre 1: toespraak voor de volksvergadering (politiek betoog)Genre 2: toespraak voor de rechtbank (pleidooi)Genre 3: gelegenheidstoespraak (bruiloften, begrafenissen etc.)

Indeling volgens AristotelesGevoelens (pathos)Karakter (ethos)Betoog (logos)

Gevoelens (pathos)Boosheid of driftMedelijdenAngst Schaamte, eergevoelAfgunst

Karakter (ethos)• Is de spreker ons welgezind? Heeft hij het

beste met ons voor? (trucs…)• Is de spreker deskundig? (inleiding)• Deugt de spreker?

Betoog (logos)• Het voorbeeld (paradigma)• Anekdote• Fabel• Een spreuk/spreekwoord• Syllogisme

Syllogisme of sluitrede

Drie elementen: •Majorpremisse (universele wet)•Minorpremisse•Conclusie (volgt logisch op A en B)Bekend voorbeeld:•Allen mensen zijn sterfelijk•Socrates is een mens•Socrates is sterfelijk

Ander type: a fortioriBetekenis: sterker nog, al helemaalVoorbeelden: Een redelijk mens laat zich door goede argumenten overtuigen. A fortiori als de spreker een zekere status heeft en charismatisch is.Een Duitse auto staat voor degelijkheid. De nieuwe Audi a fortiori.

Geen goede argumenten?

Voer een drogreden op!1. Ad hominem (‘op de man’)•Persoonlijkheid•Gedrag•Partijdigheid•Medeschuld (tu quoque fallacy ofwel ‘jij-bak’)

Persoonlijkheid•Neuroloog Janssen Steur is een pathetische leugenaar•Hij pleegde veelvuldig fraude en stelde verkeerde diagnoses.•Dus: alles wat hij ter verdediging aanvoert, zal gelogen zijn.

Gedrag•Het CDA beschouwt het gezin als de hoeksteen van de samenleving•CDA-spindoctor Jack de Vries was getrouwd en had een buitenechtelijke affaire met zijn adjudant.•Het CDA is niet moreel verheven boven andere partijen

Partijdigheid (I)•Staatssecretaris Henk Bleker is een CDA’er, houdt pony’s, woont op het platteland en staat sympathiek tegenover agrariërs •De belangen van boeren staan vaak haaks op die van de natuur. •Bleker bezuinigt 60% op natuurbehoud en versterking van de ecologische hoofdstructuur. Dat viel te verwachten…

Partijdigheid (II)•Scheidsrechter Gözübüyük heeft een bijbaantje bij Voetbalshop.nl, sponsor van FC Utrecht•Scheidsrechter Gözübüyük fluit ook wedstrijden van FC Utrecht.•Gözübüyük zal dan partijdig zijn.

Medeschuld•Zoon tegen vader: “Ik mag niet roken van jou, maar jij rookt al dertig jaar.”•Jij zegt dat ik die fatale klap gaf, maar jij was degene die in het café met die anderen ruzie begon te zoeken.

Wat valt op bij dit soort argumenten?

2. Ad populum

Waarom moet ik om een uur thuis zijn van het Stratumseind? Al mijn vriendinnen mogen tot twee uur blijven!

Ik ben niet de enige die zich eraan ergert dat jullie de auto steeds op de stoep parkeren. De hele straat denkt er zo over.

3. Overhaaste generalisatie

Die inbreker ging al tijdens zijn proeftijd weer in de fout. Het komt nooit meer goed met hem.De man die in Reuver zijn ex-vrouw neerschoot en zijn dochtertje en zichzelf doodschoot, was een Antilliaan. Het zijn altijd Antillianen; ze deugen niet.Ik was laatst drie dagen in Londen. Alleen maar regen. In Engeland regent het altijd.

4. Argumentum ad verecundiam (uit respect)

Aristoteles zei dat al, dus is het zo.Honderdjarige: “Hoe ik zo oud ben geworden? Iedere dag tien sigaretten en vier glazen rode wijn!”Dit klopt en moet worden nageleefd; het staat immers in de bijbel/koran/thora...

5. Ondergraven autoriteit

Hetzelfde onderzoeksbureau dat kansen ziet voor schaliegas in Nederland, maakt in een ander rapport veel voorbehouden tegen schaliegas. Wat vindt het bureau nou eigenlijk? Heeft de opdrachtgever kritische passages geschrapt?TNO zegt dat wel, maar volgens een Brits onderzoek….

6. Cum hoc ergo propter (dus vanwege dit)

Drogreden waarbij twee gebeurtenissen die samen optreden ten onrechte worden voorgesteld als oorzaak en gevolg. Voorbeeld:In een Haags verzorgingshuis gingen relatief veel mensen dood. Lucia de B. was steeds aanwezig.Lucia de B. moet de personen in de kwestie hebben vermoord.

In een rechtszaak…

Karakter van de eigen partij versterken, gunstig voorstellen: “Moet je zien hoeveel Berlusconi voor Italie heeft gedaan! Hoe durven we hem te beschuldigen van malversaties?Karakter van de tegenpartij in twijfel trekken: “Ik ben niet de enige opdrachtgever die een conflict heeft met bouwbedrijf X. Het is rechtszaak na rechtszaak. Aan wie zou DAT nou liggen…?”

Hoe bestrijd je een argument?

Herken de zwakke plekken in de argumentatieOnderken de drogredenenGa NIET direct en vol in de aanvalDenk mee, volg de redenatie en leg de zwakke punten in de argumentatie bloot. Socrates was hier een meester in.

Interessant

Volgende keer:

Praktische oefeningen