Gastvrije Zorg 2013 03

‘Er zijn tiEntallEn maniErEn

om tE plEasEn’De drankenkar is geen

drankenkar, maar een feest op wielen

Ziekenhuizen zijn vaak intimiderende kathedralen, vindt stylist Frank Visser. Met kleuren zou hij dat veranderen

GastvrijezorG.nl

Nr. 3 | 2013 | jaarGanG 47

thema

Vertroetel apparatuur

Henk Verheesen, clusterdirecteur zorggroep Vivre

Josine Vendrik, manager hoteldiensten

zorggroep Vivre

01_02_omslag.indd 1 20-03-13 15:22

Zet drankenop de kaart!

1 glas = 1 portie fruit

lekker zoet en vol van smaak

de verfrissende dorstlessermet 15% vruchtensap

Voldoende vocht is belangrijk voor herstel van ziekte. Het aanbieden van het juiste drankje is daarom erg belangrijk. Zuivel, fruit en dranken zijn essentieel in het dagelijkse voedingspatroon. Bied naast koffie, thee en water, ook zuiveldranken en vruchtensappen aan. Dan bied je niet alleen vocht, maar ook nutriënten die belangrijk zijn voor het welzijn of herstel van de patiënt/cliënt. Het aanbieden van variatie en vertrouwde dranken verhoogt tevens de consumptie. Stimuleer vochtinname door drankenkar en drankenkaartHelaas lukt het niet altijd om patiënten/cliënten voldoende te laten drinken. Een drankenkar met een gevarieerd aanbod en een hoge zichtbaarheid van A-merken verhoogt het gevoel van kwaliteit, gastvrijheid en betrouwbaarheid. Een drankenkaart geeft overzicht en verleidt tot kiezen van een lekkere drank. Tip: geef een aantrekkelijke omschrijving van smaak, merk en overige kenmerken. Wilt u hulp bij het inrichten van uw drankenkar en/of drankenkaart?Neem contact op met uw Accountmanager of bel 033 – 713 33 33.

Zorg voor het juiste drankje

FrieslandCampina Branded Netherlands Out of Home Laat merken samen werken

volle en romige smaak,verwennen met 7 gram eiwit!

bevat 7 gram eiwit en 5 essentiële voedingsstoffen

puur sap, milder van smaak

FRIESC240 adv_vochtbalans.indd 1 06-03-13 14:0101_02_omslag.indd 2 20-03-13 15:22

3

Nr. 1 - 2013

En verder5 VAN DE REDACTIE – 6 ACTUEEL – 9 DE GOUDEN GASTVRIJHEIDSREGELS VAN – 25 GASTVRIJHEIDSMONI-

TOR – 27 WERK IN UITVOERING – 28 ALS IK BAAS VAN EEN ZIEKENHUIS WAS ... – 30 TERUGBLIK ZORGTOTAAL –

32 DE DRANKENKAR – 34 HUISDIEREN IN ZORGINSTELLINGEN – 36 LEKKER

BETROKKEN! – 38 MIJN ZORGRECEPT – 41 PRODUCTNIEUWS – 42 AGENDA/COLOFON

9 28 32 38

10Interview

Henk Verheesen en Josine VendrikClusterdirecteur en mana-

ger hoteldiensten zorggroep Vivre

14Thema Vertroetel-

apparatuurOpties in

bedside entertainment

20Op naar de

sterrenCase Pantein

In dit nummer

03_inhoud.indd 3 20-03-13 15:26

3 jaar garantie op ál uw keukenapparatuurU moet altijd kunnen rekenen op uw apparatuur. Bij Electrolux Professional begrijpen wij dat.

Daarom is onze apparatuur niet alleen intuïtief, gebruiksvriendelijk en robuust ontworpen, maar geven we er vanaf heden ook 3 jaar garantie op! Van combisteamer tot (vaat)wasmachine, van kooklijn tot koeling. Dat is nog eens bedrijfszekerheid!

T: 020 56 92 911 | Mail: [email protected] www.electrolux-professional.nl | twitter.com/eluxprofnl

Electrolux maakt koken nu wel héél gemakkelijk!

ELfc_210x297_3jr_garantie.indd 1 19-03-13 14:00

jaskers aantekeningen

04_05_editorial.indd 4 20-03-13 15:28

5

Nr. 3 - 2013

3 jaar garantie op ál uw keukenapparatuurU moet altijd kunnen rekenen op uw apparatuur. Bij Electrolux Professional begrijpen wij dat.

Daarom is onze apparatuur niet alleen intuïtief, gebruiksvriendelijk en robuust ontworpen, maar geven we er vanaf heden ook 3 jaar garantie op! Van combisteamer tot (vaat)wasmachine, van kooklijn tot koeling. Dat is nog eens bedrijfszekerheid!

T: 020 56 92 911 | Mail: [email protected] www.electrolux-professional.nl | twitter.com/eluxprofnl

Electrolux maakt koken nu wel héél gemakkelijk!

ELfc_210x297_3jr_garantie.indd 1 19-03-13 14:00

Jasker Kamp is hoofdredacteur Gastvrije [email protected]

escoffier

Praten met Verheesen

Nee, de foto van de boekenkast hieronder heb ik niet genomen in een zaak die zich gespecialiseerd heeft in kookboeken. Het had heel goed gekund, maar nee.Deze liefde voor eten staat in het kantoor van de keuken van Jelle Ferwerda in de Sint Maartenskliniek in Ubbergen. En Ferwerda kent z’n klassieken, blijkt uit de aanwezigheid van Escoffier (de koning van de koks) in deze culinaire bibliotheek. Ik was onder de indruk.

Een stukje verderop in de rubriek ‘Gastvrijheid volgens’ een interview met Henk Verheesen en Josine Vendrik. Beiden werkzaam bij De Mins in Maastricht. Deze instelling heeft een voorbeeld-functie. Vele collega’s zijn bij Verheesen langs geweest. Hoe doet-ie dat nou toch, die Verhee-sen?Het zit vooral in Verheesen zelf, denk ik. Ik heb ’m ook gesproken. Eventjes. Maar genoeg om te kunnen concluderen dat het ‘revolutionaire’ van de Mins vooral te danken is aan ‘de mens’ en ‘de persoon’ Verheesen.We hadden het over zijn loopbaan in de zorg. Op een gegeven moment vertelde hij me dat hij directeur werd van een verpleeghuis en dat hij na zijn eerste dag eigenlijk al ontslag wilde nemen. Zijn gezin wist ‘m ervan te overtuigen om te blijven en uiteindelijk is hij zorg gaan vormgeven volgens zijn eigen inzichten, normen en waarden. De Mins is daarvan het uiteindelijke resultaat. Mocht je de kans hebben, praat eens met Verheesen.

jaskers aantekeningen

04_05_editorial.indd 5 20-03-13 15:28

6

Gastvrijheid in 10 woorden‘Uiteindelijk begint

gastvrijheid bij jezelf, met aandacht voor een ander’

Reint Scholten, manager stafdienst services GGNet

Studenten zoeken zorgoplossingenOngeveer vijftig HvA-studenten gaan de komende maanden zorgoplossingen voor zorgaanbieder Amsta ontwikkelen. De studen-ten maken slimme oplossingen met zorgtech-nologie, zoals een app om jongeren met een verstandelijke beperking te ondersteunen en een interactieve zorgmuur.Via de minor van Zorgtechnologie werken de studenten samen met cliënten en professio-nals aan vier projecten. De projecten worden op verschillende locaties van Amsta uitge-voerd.Op locatie Overtoom wonen jongeren met een ernstige verstandelijke beperking. Bij dagelijkse activiteiten vinden zij het lastig om de juiste volgorde te onthouden. De studen-ten gaan daarom een app ontwikkelen, zodat de jongeren zelf weten hoe ver ze met de activiteit zijn. In de Schutse gaan de studenten het Step-hear-systeem voor ouderen met een visuele beperking onderzoeken. Bij dit systeem wordt er een polsbandje geactiveerd zodra mensen in de buurt van speakers komen. Zo weten ouderen bijvoorbeeld dat ze bij de lift of kapper zijn.

Nierpatiënt kan zelf zoutgebruik bijhoudenHet UMC Groningen en het LUMC hebben met de Nierpatiënten Vereniging Neder-land een programma ontwikkeld om grip te krijgen op de hoeveelheid zout die ze binnenkrijgen.Mensen met een verminderde nierwerking gingen in het verleden doorgaans naareen diëtist voor begeleiding. Maar die zorg staat onder druk door bezuinigingen. Met het zogeheten E-healthprogramma leren patiënten stapsgewijs hun eetgewoonten zelf aan te passen door bijvoorbeeld regelmatig de hoeveelheid zout in de urine te meten. Het programma is vooral bedoeld voor nierpatiënten, omdat bij deze groep veel winst valt te behalen. Maar het is zo opgezet dat het later ook bruikbaar is voor mensen met hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten. In de toekomst moet iedereen die bewust met voeding wil omgaan ervan profiteren. Dat kan volgens de ziekenhuizen leiden tot een flinke besparing op de gezondheidszorg.

Ikazia wint het beste Menu van de Zorg 2013De koks van het Ikazia Ziekenhuis in Rotterdam hebben tijdens de vakbeurs Zorgtotaal het beste Menu van de Zorg 2013 gewonnen. Het team mocht naast de titel vijfduizend euro in ontvangst nemen. De teams moesten een creatief en origineel driegangenmenu bereiden voor een onafhankelijke jury, die onder ander beoordeelde op smaak, presentatie en onderlinge samenwerking. Dieetkok Stef Oost en kok Yvonne Keyner van het Scheper Ziekenhuis in Emmen maakten volgens de jury het beste dessert. Daarmee wonnen ze net als vorig jaar de Campina Gouden Dessertlepel en duizend euro.Voedingsmiddelenleverancier Distrivers organiseerde dit jaar voor de vierde maal het beste Menu van de Zorg, gepresen-teerd door Pierre Wind. Elke zorginstelling in Nederland kan meedoen aan de wedstrijd.ZIE OOK DE TERUGBLIK ZORGTOTAAL OP PAGINA 30-31 VAN DIT NUMMER

actueel

06_07_actueel.indd 6 20-03-13 15:59

7

Nr. - 2013

MÍjn MoMent | willem reimers Iedereen kan zich wel een moment of beeld voor de geest halen van pure gastvrijheid. Wat is jouw moment? Dit keer: Willem Reimers, eigenaar van Reimers Hotel Consultancy en bekend van het tv-programma Knallen in de Horeca. “Ik moest anderhalf jaar geleden geopereerd worden aan mijn galblaas in het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dord-recht. Tegen het advies van mijn huisarts in had ik het al uitgesteld. Ik heb daar superzorg gekregen. De vriendelijk-heid van het verplegend personeel en de chirurg kan ik me goed herinneren. Natuurlijk was ik zenuwachtig. Maar ik werd zo goed ontvangen, helemaal door de anesthesist. Overal hoor je gastvrij ontvangen te worden, niet alleen in de horeca. Dat propageer ik al jaren en voor mij was deze ervaring een bevestiging van mijn gelijk.”

Innovatie AwardsTijdens de vakbeurzen Zorgtotaal en Zorg & ICT in Jaarbeurs Utrecht zijn de winnaars van de Innovatie Awards bekendgemaakt. De Awards zijn uitgereikt in vier catego-rieën. Ook het publiek heeft zijn favorieten gekozen.De winnaars zijn Platform Caren Pro in de categorie E-zorg, het SureWash mobiel monitoringsysteem in de categorie Veiligheid, loophulp en infuuspaal de Mobilyzer voor Hospitality. In de categorie Ergonomie is de Carevo douchewagen de winnaar. Door stemmen van het publiek vielen de loophulp en infuuspaal Mobilyzer en de Carevo douchewagen wederom in de prijzen. De Onyx Zeus 247S panel PC en E-Zorgprofielen van ChipSofts kregen de publieksprijs in respectievelijk de categorie Veiligheid en E-zorg.ZIE OOK TERUGBLIK ZORGTOTAAL OP PAGINA 30-31 VAN DIT NUMMER

Deli XL start online supermarkt voor zorgDeli XL heeft op vakbeurs Zorgtotaal het nieuwe bedrijf Zorgboodschap gelan-ceerd, een online supermarkt die zich richt op de zorg. De supermarkt levert een retailassorti-ment, gemaksartikelen en dieetproducten en is vooral bedoeld voor kleinschalige woonvormen en thuiswonende zorgcon-sumenten. Zorgboodschap is een initiatief van Deli XL in samenwerking met Super- unie-lid Boon Beheer. De leverancier springt met de online supermarkt in op de trend dat zorginstellingen steeds vaker sturen op kleinschalig wonen. “Het unieke is dat Zorgboodschap voor een kleinscha-lige woongroep echt een one-stop-shop-ping-ervaring is”, zegt Vincent Bos, directeur Institutioneel bij Deli XL. “We bezorgen de producten in klapkratten, desgewenst opgeruimd tot in de koelkast.”Zorgboodschap staat los van Deli XL en is een apart bedrijf. De diensten van Zorg- boodschap zijn wel te integreren in de dienstverlening van de groothandel. MEER INFO: WWW.ZORGBOODSCHAP.NL

commentaar

. Ik heb nog geen input voor Gastvrijheid in 6 woorden.

. Er zijn maar vijf nieuwsitems.

. Derde nieuwsitem: graag kop op 2 regels passend maken. Dan past de tekst ook meteen.. Mijn moment: tekenstijl mijn-moment-zwart werkt niet.Klopt de puntgrootte/het font van de basistekst? Lijkt erg groot.

Beeld:Mijn moment: 6-7 WillemReimers2Nieuws v.l.n.r.: 6-7 Beste MenuvandeZorg; 6-7 Zout; 6-7 Gastvrijheids-zorg met Sterren; Gastvrijheidszorgszorg met Sterren2; 6-7 zorgbood-schap; [im]

De foto van Innovatie Awards is veel te klein zoals jullie kunnen zien, zouden jullie daar een nieuwe voor aan kunnen leveren.

De stijlen klopte inderdaad niet helemaal maar heb ik nu opgelost.

Jasker, komt er nog iets voor Gastvrijheid in 6 woorden?

De tekst voor Mijn moment is op dit moment te lang. Kunnen jullie dit inkorten of moeten wij dit in de vormgeving aanpassen? Dat zou wel betekeken dat de opzet van de hele pagina moet veranderen. (lvo)

Nieuw beeld op ftplabel actueel moet nog een zwart vlakje krijgen, bovendien met het label links op de linkerpagina komen.

06_07_actueel.indd 7 20-03-13 15:59

EEN COMPLEET ASSORTIMENT SOEPVERRIJKERS

Enkco Foodservice Postbus 10 7450 AA Holten T: +31 (0)548 373737 E: [email protected] I: www.enkco.nlEnkco Foodservice is onderdeel van de Enkco Foodgroup

Soepvleesstukjes fijn varkensvlees Verpakking van 2 kgartnr. B590

Soepvleesstukjes rundvlees fijnVerpakking van 2 kgartnr. B580

Kippoulet Verpakking van 2 kgartnr. B571

Soepgehaktballetjes rundvlees ca 4 gram Verpakking van 2 kg Ook verkrijgbaar in ca 2 gramartnr. B50 artnr. B52

Enkco Foodservice blijft

ontwikkelen en inspelen op uw

wensen en ideeën en komt daardoor

regelmatig met nieuwe producten.

Een compleet assortiment gegaarde

en gebraden producten. Makkelijk

op voorraad te houden en snel

te portioneren, omdat elk product

razendsnel is ingevroren. Vraag naar

ons complete assortiment of bekijk

onze website www.enkco.nl.

Vleesvervangende producten

Convenience vleesproducten

Maaltijdcomponenten en ingrediënten

Eiproducten Souffl és en bladerdeegproducten

Waskosten te hoog? Houd de persoonsgebonden was in huis!

U kunt bij de dagelijkse wasverzorging veel geld besparen

ten opzichte van uitbesteding aan een commerciële wasserij.

Met een individuele effi cienty-berekening laten we u zien hoe

groot het besparingspotentieel is.

Minder slijtage van het wasgoed

Geen verlies en/of zoekraken van wasgoed

BTW-voordeel over personele kosten (voor instellingen)

Lage Total Cost of Ownership

Duurzaam- en maatschappelijk verantwoord ondernemen!

Miele Professional. Een zorg minder.

Voor meer informatie: www.miele-professional.nlTelefoon: (0347) 37 88 84

09_gastvrijheidsregels.indd 8 20-03-13 16:00

9

Nr. 3 - 2013

commentaar

[kop] ‘Leef uw leven’

Graag extra beeld plaatsen; staat op ftp. Als de foto vd receptie wordt gebruikt, graag de man die rechts lopend in beeld komt eraf knippen

Sorry dat ik inbreek, maar het extra beeld is niet relevant voor deze rubriek. Dit moeten we anders oplossen. Graag de kop gro-ter en wellicht de tekstjes over 1 kolom laten lopen. Weliicht ook de gastvrijheidsregels iets groter? [jk] De naam Kees Theeuwes mag wel in het handschrift dat Arjan heeft aangeleverd [jk] Hallo Jasker,Ik denk dat het zo wel aardig staat.grt, lars

Jasker, extra beeld was idee van Annet. Volgens mij wel acceptabel zo. [im]

Alleen de naam Kees Theeuwes moet nog even in het persoon-lijke handschrift [jk]

Jasker,Waarschijnlijk heb je niet de juiste fonts op je computer staan want de naam staat gewoon in het “geschreven” handschrift. eventueel kan je wel even een pdf sturen van dit artikel.(lvo)

Die naam stond al de hele tijd in het goede font Jasker. Ik be-greep al niet waar je het over had ... Wat mij betreft akkoord. [im]

Ga geen keuzes voor de bewoners maken. “We beslissen veel te snel voor bewoners, terwijl ze ook ge-makkelijk zelf een keuze kun-

nen maken. Dominante factor hierbij is het gedrag van de medewerkers. Wees altijd vriendelijk en zorg ervoor dat de bewoner zich gehoord voelt.”

Kees Theeuwes

3Niet te veel beredeneren, maar handelen vanuit je hart.“In de zorg heerst erg de behoefte om overal een protocol van te maken. De ge-zondheidszorg eist bijvoorbeeld dat een

ergotherapeut kijkt naar de stoelen in het restaurant, om te zien of ze wel geschikt zijn voor de bewoners. Niet doen. Dat gebeurt in een normaal restaurant ook niet. Zorg alleen in losse gevallen voor een aangepas-te stoel. Het is belangrijk om dat soort dingen aan de achterkant te regelen, niet aan de voorkant. Behandel een oudere zoals je zou willen dat je eigen moeder behandeld wordt.”

2

1Bewoners moeten hun eigen leven kunnen leiden. “Bij Padua hebben we geen huis-houdelijk reglement, maar slechts één regel: ‘Leef uw leven’. Wil een

bewoner iedere dag in het café zitten? Wil hij of zij twee honden meenemen naar de zorginstelling? Allemaal prima. Wij laten mensen doen wat ze willen doen. Het blijft natuurlijk wel belangrijk om rekening te houden met de omgeving. In het dagelijks leven draai je na tien uur ‘s avonds uit res-pect voor de buren ook geen harde muziek meer. Dat heeft te maken met algemeen fatsoen.”

mijn 3 gouden gastvrijheidsregelsKees Theeuwes is directeur van woonzorgcentrum Padua, onderdeel van De Wever. In 2012 won de zorginstelling tijdens Gastvrijheidszorg met Sterren voor de tweede keer de Gastvrijheidszorg Award.

‘Leef uw leven’

09_gastvrijheidsregels.indd 9 20-03-13 16:00

gastvrijheid volgens

De 52 bewoners met een somatische indicatie in ‘de Mins’

ervaren hun verpleeghuis als een hotel. Privacy en

gastvrijheid zijn verweven met een efficiënte zorgverlening,

stellen clusterdirecteur Henk Verheesen en Josine Vendrik,

manager hoteldiensten bij zorggroep Vivre in Maastricht.

PleasenTekst Loek Kusiak Beeld Britt Sleebos

Zo nee, wat moet beter? Moet ik u een tijdschrift brengen? Kunnen we u helpen bij het organiseren van een feestje?’ Er zijn tientallen manieren om te pleasen. De culinaire medewerkers hebben een kleine scholing gehad in kennis van en omgaan met de beperkingen van onze bewoners. Uitgangspunt is: hoe zou ik zelf benaderd en bediend wil-len worden als ik in een rolstoel zat? Het kroketje dat een bewoner op zijn kamer bestelt, kun je ook presenteren op een schaaltje met een cloche eroverheen in plaats van in een kartonnen bakje.” Privacy en gastvrijheid zijn onderdeel van techno-logische oplossingen die in de appartementen zijn geïntegreerd. Hoe ziet dat eruit?

Verheesen: “Iedere kamer is een comfortabele woonunit met pantry, slaapgedeelte, badruimte, koelkast, magne-tron, een LCD-scherm en kasten voor eigen servies, linnen-goed en medicatie. Ict ondersteunt de bewoner in de regie over zijn leven. Via een aanraakscherm kan de bewoner de tv bedienen, gordijnen sluiten, lichten aan- en uitdoen, kijken wie er voor de voordeur staat, contact maken met de roomservice in het restaurant of de zorgmedewerker. Hoe minder uren de zorgmedewerker op de kamer van de bewoner hoeft te zijn, des te beter. Ik bezocht elf ict-leve-ranciers in heel Nederland voordat ik, hier in de buurt nota bene, deze oplossing in technologie vond.”

Vendrik: “De kamers worden schoongemaakt als bewo-ners in het restaurant ontbijten, want dat is een rustmo-ment. Dan moeten er ook geen dokters of pedicures door het restaurant lopen. Alleen de bewoners met slikproble-men krijgen hulp.” Culinaire medewerkers zorgen voor de maaltijdbe-reiding, runnen het restaurant. Hoe gaat dat?

Verheesen: “Ook hier weer slimme techniek die de culinaire medewerker ondersteunt. We hebben gekozen

Wat is zo kenmerkend voor de Mins?Henk Verheesen: “Dat is de setting waarin zorgen

hoteldiensten aparte onderdelen zijn om zoveel mogelijk privacy en gastvrijheid te bieden. Het is meer zorghotel dan verpleeghuis. De raad van bestuur wilde dat de Mins als innovatieve woonvoorziening binnen de AWBZ gerealiseerd werd. Een enorme uitdaging: vanuit een bestaande intra-murale voorziening iets nieuws neerzetten dat toekomst-bestendig is en een kostenreductie oplevert. Dat noem ik intrapreneurschap. De zorg kan veel leren van de hotel-branche. Niet langer spreken we over ‘voeding en vocht’ maar over ‘eten en drinken’. De hotelbranche gebruikt voor investeringen ook een internationaal classificatiesysteem. Op basis van die methodiek kon ik een plausibel exploita-tiemodel voor de Mins maken, met als kern: terugkeren naar ambachtelijkheid en functiedifferentiatie. Culinaire medewerkers zorgen voor eten en drinken, zorgondersteu-ners voor het schoonmaken en de logistiek en zorgmede-werkers uitsluitend voor de zorg. Zij hebben niet alleen veel meer regelvrijheid, het bespaarde ons ook 13 fte’s. Efficiën-ter kun je het niet hebben.” Ter inspiratie bezocht u ook hotels?

Verheesen: “Ja, maar ook andere zorginstellingen. We waren bedrijfsblind en vroegen de Maastrichtse hotelier Paul Rinkens om advies. Hij hield ons een spiegel voor om anders naar ons vak te kijken. Eten en drinken moest voortaan een feestje zijn. Met comfortabele stoelen, een open haard, boekenkasten en houten lambrisering is in het restaurant alles gedaan om de bewoners de sobere eetzaal uit Klevarie, hun vorige verpleeghuis, te doen vergeten.”

Josine Vendrik: “Een zorgmedewerker denkt en handelt vanuit een vooropgezet idee over wat een cliënt wil en nodig heeft. De medewerker in de hotelbranche wil plezie-ren. Onze culinaire medewerkers, afkomstig uit de horeca, zijn gewend vragen te stellen. ‘Is het gerecht naar wens?

10

Nr. 3 - 2013

10-13 Gastvrijheid volgens.indd 10 20-03-13 16:00

Nr. 1 - 2013

1111

Nr. 3 - 2013


Hét platform voor iedere professional die:• werkzaam is in het bedrijfsleven of bij de overheid• klaar wil zijn voor de krappe arbeidsmarkt• voordeel ziet in bevordering van vitaliteit en gezondheid • openstaat voor nieuwe en effi ciënte manieren van werken

Meld uaan voor

de gratis e-mailnieuwsbrief!

PLATFORM

Langer werken

Anders werken

Gezonder werken

PARTNERS KENNISPARTNER

www.overdi.nl


Hét platform voor iedere professional die:• werkzaam is in het bedrijfsleven of bij de overheid• klaar wil zijn voor de krappe arbeidsmarkt• voordeel ziet in bevordering van vitaliteit en gezondheid • openstaat voor nieuwe en effi ciënte manieren van werken

Meld uaan voor

de gratis e-mailnieuwsbrief!

PLATFORM

Langer werken

Anders werken

Gezonder werken

PARTNERS KENNISPARTNER

www.overdi.nlCV Henk VerheesenGeboortedatum: 11-11-1960Geboorteplaats: RoermondOpleiding: HBO-V, Gezondheidswetenschappen, MBA-HCarrière: thuiszorg, wijkverpleegkundige, beleidsmedewerker en managementfuncties in de ouderenzorg, clusterdirecteur (‘intrapreneur’) Vivre

CV Josine VendrikGeboortedatum: 27-04-1976Geboorteplaats: MaastrichtOpleiding: Middelbare Hotelschool WageningenCarrière: managementfuncties bij Bastion Hotels, Chateau Sint-Gerlach en Designhotel La Bergère, Maastricht. Momenteel manager hoteldiensten voor de Mins/Vivre.

Nr. 1 - 2013

1313

Nr. 3 - 2013

Een zorgmedewerker denkt en handelt vanuit een vooropgezet idee over wat een cliënt wil en nodig heeft. De medewerker in de hotelbranche wil plezieren

voor het systeem Cuisine à la Carte, vroeger Smart Cui-sine, bedacht door meesterkok Anton Dijk, dat gastvrijheid, meerkeuze in maaltijden én kostenbeparing combineert. Maaltijdcomponenten worden in single portions aangele-verd en in de oven in onze keuken verwarmd en aan tafel opgediend. Uiteraard wordt rekening gehouden met suiker-vrije diëten en de noodzaak om voor sommige bewoners het eten te malen of vloeibaar op te dienen. Het restaurant is geopend van half acht ‘s morgens tot ‘s avonds negen. Er is keuze uit een dagmenu of eten à la carte. Online ziet de culinair medewerker precies wat hij moet doen. Dankzij een slim voorraadsysteem is er amper nog verspilling van eten en ook veel minder ondervoeding van bewoners. Het eten is van constante kwaliteit. Bewoners vinden het lekker.” Hoe verlopen nu de sociale contacten van bewo-ners?

Vendrik: “Ontmoetingen spelen zich af in het restau-rant, de bibliotheek of de binnenpatio met groot wit

muurscherm, waar de bewoners bij goed weer naar hun favoriete films of voetbalwedstrijden kunnen kijken. Bewoners zitten niet meer voor hun recreatie met elkaar in één gezamenlijke zaal. Als je je kamer verlaat, moet dat een ontspannen uitje zijn. Bewoners smukken zich daar ook voor op. We organiseren evenementen als een Duitse Week, High-Tea Party of een Aspergeweek. Huisdieren? Als bewoners zelf hun hond kunnen uitlaten, mag de hond hier ook wonen.” Hoe waardeert de familie van bewoners dit woon-zorgconcept?

Vendrik: “Familie komt vaker op bezoek dan in het vorige verpleeghuis. Het is hier veel gezelliger en warmer, hoor ik. Familieleden eten ook steeds vaker mee. Eerst een bit-tergarnituurtje om vier uur en tegen de avond een warme maaltijd met een glaasje wijn. En dat voor rond de 10 euro. Met Kerst zaten hier opvallend veel bewoners met hun familie aan het diner. Via onze website en doordat de culinaire medewerkers daar op attenderen, stimuleren we ook dat familie hier verjaardagen kan vieren. Wij helpen met versieren. En het leuke is dat andere bewoners deel worden van een feestend gezelschap.” Gastvrije zorg hoeft dus niets extra’s te kosten?

Verheesen: “Ik heb geld vrijgespeeld, 15 tot 20 procent op kosten bespaard en een hogere productiviteit bereikt door zorgen hoteldiensten te scheiden. In nieuwbouw is dat ook makkelijker uitvoerbaar. Door de zorg te laten wer-ken binnen het gangbare verpleeghuisconcept is dit niet binnen de AWBZ financieerbaar. En zonder keuken die geen single portions kan bereiden, lukt dit ook niet. Veel be-stuurders van andere zorginstellingen die de Mins bezoeken zijn verbaasd dat dit binnen de AWBZ haalbaar is.” GZ


14

Tekst Edgar Kruize

Zorginstellingen lijken door de

voortschrijdende techniek

terughoudend om een definitieve

keus te maken voor bedside

terminals, iPads of gewoon een

televisie aan de muur en telefoon

naast het bed. Een lastig dilemma.

thema vertroetelapparatuur

Een gemiddelde ziekenhuispatiënt verblijft vijf dagen in het ziekenhuis. Het overgrote deel daarvan (gemiddeld 70 uur) gaat op aan wach-ten. Tijd die zo’n patiënt graag doorbrengt met televisiekijken, internetten of bellen met het thuisfront.

Bedside entertainment. Voor veel ziekenhuis-patiënten bij de beoordeling van een zorginstel-ling net zo belangrijk als of zelfs belangrijker dan de daadwerkelijk geboden zorg. Juist omdat de techniek anno 2013 met rasse schreden voor-

traast, lijken zorginstellingen terughoudend om een definitieve keus te maken voor bedside terminals, iPads of gewoon een ‘ouderwetse’ televisie aan de muur en telefoon naast het bed.

Kosten zijn bij de beslissing veelal van secun-dair belang, wel wordt gekeken naar hoe een systeem binnen de geboden zorg past. Zo heeft iedere patiënt in het St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg sinds januari van dit jaar de beschikking over televisie (flatscreens aan de muur), radio, draadloos internet (wifi) en telefoon. Elk met losse afstandsbedieningen. “Opzettelijk allemaal losse apparaten. Zo kan een arts of verpleeg-kundige namelijk altijd snel ruimte maken bij het bed van een patiënt. Eén ‘blok’ met alles erin verwerkt kan daarbij hinderlijk zijn”, zo is de beweegreden van het ziekenhuis.

Therapeutische waarde

Andere ziekenhuizen zetten in op voor de iPad ontwikkelde systemen. Zoals die van het door Peter Sommer opgerichte BeagleBoxx (zie ook het artikel over het Groene Hart Ziekenhuis op

Onderscheidend vermogen

14 iPad of terminal.indd 14 20-03-13 16:02

Nr. 3 - 2013

15

commentaar

Jasker, ik heb geen beeld hierbij. Zoek jij?

Beeld staat in Drive. Twee beelden 14-15 ipadofterminal1 en 14-15 ipad-terminal2 [jk]

Jongens, de credit moet er nog in [jk]

Steeds vaker zie je een combinatie van een televisie bij het bed met een door de patiënt zelf meegenomen laptop of tabletpagina 16-17), dat na twee jaar uitvoerig tes-ten op diverse afdelingen binnen verschillende ziekenhuizen de diensten nu aan het uitrollen is. “Waarbij wij op basis van continue patiëntenen-quêtes het duidelijke bewijs hebben dat onze service een positief effect heeft op het welzijn van de patiënt.”

Een andere applicatie die in opmars is, is het inzetten van beeldschermen en ‘entertainment’ als onderdeel van een revalidatieproces. Ook weer geïnitieerd vanuit de gedachte dat als een patiënt zich beter voelt, die ook sneller richting een revalidatie zal ontwikkelen.

Vita-Care is zo’n initiatief, dat chronisch zieke en gehandicapte patiënten weer aan het bewe-gen krijgt door middel van simulatieapparatuur en vertoonde films. Initiatiefnemer Herbert Krakauer ziet de interesse vanuit zorginstel-lingen nationaal en internationaal toenemen, maar maakt zich er hard voor dat het – hoewel de patiënten het gebruik van de apparatuur doorgaans als ‘heel leuk’ bestempelen – niet om ‘spielerei’ gaat. “Ik wil er voor waken dat mensen het gaan zien als een vorm van entertainment”, zo stelt hij. “De therapeutische waarde is van het allergrootste belang. Maar de inzet van de modernste interactieve technieken kan een

behandeling aangenaam maken. Juist doordat we de prijs relatief laag kunnen houden en het effect hoog is, profiteert de volledige zorgketen er van.”

Infrastructuur

Het meest geziene model voor de toekomst is de bedside terminal, zoals ZiekenhuisMedia (KPN) of de apparatuur van marktleider Patientline, die inmiddels in 45 ziekenhuizen en zorginstellingen te vinden is. Directeur Daan van Kootwijk stelt dat de keus die veel ziekenhuizen maken niet heel simpel uiteenvalt in ‘óf tablet, óf bedside terminal’ en dat er meerdere factoren meespe-len.

“Een terminal is televisie, tablet en een werk-omgeving voor het zorgpersoneel ineen. Alleen een tablet kan heel goed werken in een volledige ‘businessomgeving’, maar is verre van ideaal wil een patiënt er probleemloos televisie op kunnen kijken. Wat wij steeds vaker zien is een combi-natie van een televisie bij het bed met een door de patiënt zelf meegenomen laptop of tablet die op het netwerk van het ziekenhuis kan worden aangesloten.”

Onderscheidend vermogen

Van Kootwijk stelt dat Patientline ziet dat zor-ginstellingen goed nadenken over welk pad zij in de toekomst willen bewandelen. “Van oudsher is televisie de dominante vorm van patiënt-enter-tainment geweest, maar de techniek verandert snel en de behoefte van de patiënt eveneens. De vraag die binnen zorginstellingen vaak speelt, is of eventuele nieuw te implementeren appara-tuur ook gebruikt kan en/of gaat worden voor de ontsluiting van klinische informatie of dat men daar een ander systeem voor kiest. Die vraag be-paalt heel sterk welke keuzes men maakt, omdat niet alle apparatuur voor al die functies geschikt is. Daarnaast kennen veel ziekenhuizen nog een oude infrastructuur met analoge coaxbekabe-ling en men wil logischerwijs niet investeren in apparatuur die waardeloos is zodra de stap naar een IPTV-netwerk wordt gemaakt. Met de oplos-singen die wij bieden, hebben we daarop gean-ticipeerd. De terminals werken op verschillende soorten netwerken en kunnen zowel alleen voor patiënt-enentertainment dienen als ook onder-deel zijn van het zorgsysteem.”

Van Kootwijk meent dat het voor de waarde-ring van de zorg goed is dat de diverse zorgin-stellingen actief nadenken over dergelijke zaken en dat het een niet te onderschatten rol speelt in de patiënttevredenheid. “Er is de laatste tijd veel discussie over de kosten van de zorg, over het consolideren van expertise en kwaliteit. Maar voor de patiënt is dat niet zichtbaar en tastbaar aanwezig. De investering in apparatuur naast het bed valt in het niet bij de aanschaf van bijvoorbeeld een nieuwe MRI-scan. Terwijl het een ziekenhuis op het vlak van zichtbaarheid en gastvrijheid een enorm onderscheidend vermo-gen kan geven.” GZ

14 iPad of terminal.indd 15 20-03-13 16:02

16

Tekst Dennis van Asselt

Van boekenkar naar iPad

Het Groene Hart Ziekenhuis is

gestart met een pilot waarin

patiënten via tablets boeken van

de Bibliotheek Gouda kunnen lezen

of bestellen. Het lijkt een ideale

samenwerking, in ieder geval uniek

in Nederland. ‘Patiënten zullen

absoluut meer gaan lezen.’

themavertroetelapparatuur

Het Groene Hart Ziekenhuis (GHZ) en de Bibliotheek Gouda hebben elkaar echt gevon-den. De eerste wil patiënten een tijdsbesteding bieden, de tweede zoekt nieuwe manieren om haar collectie dichter bij de mensen in de regio te brengen. De tabletcomputer heeft de twee uiteindelijk bij elkaar gebracht. Begin februari is op de afdelingen Cardiologie, Chirurgie en Orthopedie een pilot gestart die vier maanden zal duren. Het ziekenhuis heeft hiervoor 30 gesponsorde iPads tot zijn beschikking gekregen door Vodafone en de Stichting Vrienden van het Groene Hart Ziekenhuis, dat zich inzet om het

16-17 Groene Hart Zkh.indd 16 20-03-13 16:02

Nr. 3 - 2013

17

verblijf van patiënten in het ziekenhuis zo aan-genaam mogelijk te maken. De stichting werft fondsen voor initiatieven die niet financierbaar zijn vanuit het reguliere ziekenhuisbudget.

“We hebben voor deze afdelingen gekozen omdat patiënten daar veelal in staat zijn om tijd hieraan te besteden”, zegt Florianne van Kem-pen, management-trainee bij het GHZ en pro-jectleider. “Bovendien zijn deze patiënten vaak naar een tijdsbesteding op zoek. Bijvoorbeeld Orthopedie: je bent geopereerd aan je knie en daarna moet je nog twee dagen liggen. Dan wil je wat te doen hebben. We hebben natuurlijk al een kleine collectie boeken die vrijwilligers met een boekenkar over de afdelingen rijden, maar die is niet up-to-date. Wij vroegen ons af of we konden vernieuwen zonder ieder jaar te moeten investeren in nieuwe boeken”, aldus Van Kempen. Keuze

Patiënten kunnen een iPad huren voor 1,50 euro per dag. Op elke iPad is een applicatie geïn-stalleerd waarmee patiënten keuze hebben uit vijfhonderd e-books en vijftig luisterboeken via de Bibliotheek Gouda. Bovendien kunnen ze ook fysieke boeken uit de collectie van de bibliotheek bestellen.

Op de tablet staan, naast de bibliotheek-app, een aantal kranten- en tijdschriften-apps en enkele spelletjes geïnstalleerd. Vrijwilligers en roomassistants zijn door bibliotheekmedewer-kers opgeleid om patiënten uitleg te kunnen geven over de applicatie en het zoeken in de catalogus van de bibliotheek. Zodra een patiënt een fysiek boek bestelt, krijgt de bibliotheek automatisch een melding. Het boek wordt de volgende ochtend voor tien uur ‘s ochtends bij het GHZ afgeleverd. Patiënten mogen de boeken mee naar huis nemen en inleveren bij een biblio-theek in de regio. Ze hoeven geen lid van de bi-bliotheek te zijn en betalen niets voor het huren van de boeken. Als ze wel een abonnement af-sluiten, kunnen ze ook e-books thuis uitlezen op hun eigen computer. De applicatie van het GHZ en de Bibliotheek Gouda is ontwikkeld in nauwe samenwerking met bibliotheek.nl en Beagle-Boxx, een service-onderneming gespecialiseerd in het aanbieden van informatie, communicatie en entertainment via de iPad. Spannend

“Dit is voor ons een nieuwe logistieke con-structie, dat is best spannend”, zegt Nan van Schendel, directeur van de Bibliotheek Gouda. “We moeten ermee leren omgaan. Het project staat of valt bij de samenwerking tussen de vrijwilligers van het ziekenhuis en de bibliotheek-medewerkers. Als die er enthousiast over zijn, kan het project slagen.” De samenwerking past perfect in de nieuwe strategie van de bibliotheek. Van Schendel: “We moeten veel bezuinigen, zo’n

30 procent. Daarom hebben we besloten de infrastructuur van het bibliotheekaanbod aan te passen. We creëren een fijnmaziger netwerk, dat we koppelen aan één vaste vestiging in Gouda. We kruipen naar die plekken waar mensen behoefte hebben aan boeken, muziek, films of informatie, dus ook de zorg. Het is voor het eerst dat een ziekenhuis op deze manier samenwerkt met een bibliotheek. We maken een begin en kijken naar wat patiënten willen, hoe makkelijk het te gebruiken is en hoe we de collectie die via deze app beschikbaar is, kunnen uitbreiden.”

Hoewel de tablet natuurlijk veel meer ca-paciteiten heeft en de mogelijkheden ervan binnen de zorg alsmaar toenemen, wil het GHZ vooralsnog klein beginnen. Patiënten kunnen bijvoorbeeld nog niet via deze iPad vrij internet-ten of televisie kijken. Ook communicatie- en informatie-apps biedt het ziekenhuis nog niet aan. “Tijdens deze pilot leggen we mensen uit dat we dat heel bewust niet doen”, zegt Marcel Loot, manager Gastvrijheid in het GHZ. “Het gaat om lezen en de promotie van het lezen. De 34 iPads zijn daar heel bewust voor aange-schaft. We willen graag weten of en hoe mensen gebruikmaken van deze leesfaciliteit. Moet er iets bij of af? Dat moeten we goed onderzoeken. Mensen zullen absoluut meer gaan lezen denk ik, omdat ze de boeken zowel fysiek als digitaal mee naar huis kunnen nemen. Maar mijn groot-ste zorg is dat we straks vergeten waarom we met de pilot gestart zijn, omdat er allerlei dingen aan toegevoegd zijn en niemand meer naar de bibliotheek-app kijkt.” Gigantisch

Loot weet echter ook dat innovatie niet te stoppen is. “We waren een tijdje geleden aan-wezig bij een informatiebijeenkomst van Apple. Als je daar ziet wat een iPad allemaal kan, zowel medisch als niet-medisch, dan is dat gigantisch. Daar hebben wij vanuit het Facilitair Bedrijf niet zo veel invloed op, maar het zou me verbazen als de iPad over twee jaar nog alleen maar voor lezen wordt gebruikt. Dan hebben we iets niet goed gedaan. Managers van de afdelingen waar de pilot straks gaat draaien, denken al na over medische apps voor de patiënt. Er wordt dus verder gekeken.”

De piepende boekenkar die nu door de gangen rijdt, zal zijn rondjes voorlopig blijven maken in het GHZ. “Ter ondersteuning”, zegt Loot. “Maar door de samenwerking met de Bibliotheek Gouda kunnen de patiënten gebruikmaken van de grootste patiëntenbibliotheek van Neder-land. Het mooiste zou zijn als straks via de iPad in het ziekenhuis de top 20 van de boekenwinkel beschikbaar is.” GZ

16-17 Groene Hart Zkh.indd 17 20-03-13 16:02

Tekort aan menskracht maakt leeftĳ d onbelangrĳ k

OUD IS NIET OUT!

Bestellen: www.vakmedianetshop.nl/overspoeld

OVERSPOELD DOOR SCHAARSTE

Prĳ s € 43,95 excl. btw

19 case pantien binnencover.indd 18 20-03-13 16:04

19

Nr. 1 - 2013 ↑

Tekort aan menskracht maakt leeftĳ d onbelangrĳ k

OUD IS NIET OUT!

Bestellen: www.vakmedianetshop.nl/overspoeld

OVERSPOELD DOOR SCHAARSTE

Prĳ s € 43,95 excl. btw

Gastvrijheidszorg met Sterren 2013 word mede mogelijk gemaakt door:

Postbus 4315, 3006 AH RotterdamT: 010-4 53 10 33, E: [email protected]: www.btm.nl

24 - 01 - 2008

CLIENT: ZWANENBERGPROJECT:LOGO T.B.V. HUISSTIJL

File: LOGO DEFJobnr.: 07-315Country: -Artwork: PH

Printed colours only for reference. Trapping and clipping paths are not included.ARTWORK IS COLOUR MANAGED. USED PROFILES ARE EMBEDDED

PMS 288 U PMS 200 U PMS 871 U 0000

0000 0000 0000 0000

Amount of colours:CMYK

PANTONE:TECHNICAL DATASoftware: ILLUSTRATOR CS 2Used fonts: DIN, FAGO

Pict: Highres LowresPrinted material: PAPERPrinting technic: OFFSET /

Delivered:

24 - 01 - 2008Last modi�ed:

op naar de sterrenDe organisatie achter Gastvrijheidszorg met Sterren

en haar partners hebben een simpele, maar

belangrijke missie: het bevorderen van gastvrijheid

in zorginstellingen en ziekenhuizen. Daartoe leggen

professionele auditeurs deelnemers aan onder een

vergrootglas. De resultaten daarvan worden jaarlijks

gepubliceerd in de Sterrengids Gastvrijheidszorg, de

Michelingids voor de zorg. Vijf sterren is het ultieme

doel, maar hoe kom je op een gastvrijheidsniveau

dat met vijf sterren wordt beloond? Zo simpel als de

missie is, zo moeilijk is de weg ernaartoe. In dit

katern laat Gastvrije Zorg zien welke wegen deel-

nemers bewandelen op weg naar een gastvrije

organisatie en welke obstakels ze tegenkomen. Ter

lering en inspiratie. Daarnaast biedt Op naar de

sterren alles wat u moet weten over

Gastvrijheidszorg met Sterren.

19 case pantien binnencover.indd 19 20-03-13 16:04

Startpunt is het ontwikkelen van visie

Twan Jacobs is directeur van het servicebedrijf van Pantein en onder meer verantwoordelijk voor de niet-patiëntgebonden dienstverlening (ict, adminis-tratie, facilitair) bij het Maasziekenhuis. Het moment dat het ziekenhuis is gaan nadenken over het zo goed mogelijk invoeren van gastvrijheid loopt gelijk met de periode dat de eerste bouwvergaderingen zijn gehouden, in 2007, zegt hij. Jacobs: “Nieuwbouw biedt een mooie gelegenheid om beleid te ontwikkelen voor de langere termijn, zeg tien jaar. In het oude ziekenhuis, hier drie kilometer vandaan, waren de mogelijkheden beperkt. In het nieuwe ziekenhuis konden we de gastvrijheid in een klap op een hoger niveau brengen.”

Planetree-conceptHoe ontvang je je klanten, wat ga je doen met eten en drinken, welke inrichting wil je? Over al die zaken ga je opnieuw nadenken, zegt Jacobs. “Het startpunt is het ontwikkelen van een visie. We werken, ook al in het oude ziekenhuis, met het Planetree-concept. Mensgerichte zorg in een helende omgeving, iedereen

Tekst Carolien Meijer

V.l.n.r.: Twan Jacobs, Ben Coenen, Jacques CuppesV.l.n.r.: Twan Jacobs, Ben Coenen, Jacques Cuppes

Maasziekenhuis Pantein in Beugen bij Boxmeer deed in 2012 voor de eerste keer mee

met Gastvrijheidszorg met Sterren en behaalde meteen een vierde plaats.

Het ziekenhuis is twee jaar oud: de verhuizing was het moment bij uitstek om alles uit de

kast te halen.

20-23 case Pantein.indd 20 20-03-13 16:05

21

Nr. 1 - 2013

op naar de sterren

Ook in het oude ziekenhuis is gastvrijheid altijd al onderwerp van gesprek geweest, zegt Jacques Cuppes, voorzitter van de cliëntenraad. “Maar de organisatie en de inrichting van het gebouw hadden zo hun beperkingen. Ondanks alle goede bedoelingen, ook toen al zat gastvrijheid in de genen van de medewerkers, haal je dan toch niet het gewenste niveau.”In het nieuwe ziekenhuis zijn er nauwelijks belemmeringen voor gastvrijheid. De cliëntenraad heeft een flinke vinger in de pap gehad en is trots op het open karakter van het zieken-huis waardoor mensen zich er snel thuis voelen. Cuppes: “De communicatie met de directie en de medewerkers is gelukkig goed. We hebben samen opgetrokken, hebben zitting gehad in diverse commissies die actief zijn geweest bij de inrichting van het ziekenhuis en meegedacht over de invulling van de roomservice.”Veel van de ideeën om de gastvrijheid verder te verhogen, haalt de cliëntenraad uit de jaarlijkse patiëntenenquêtes en de onderzoeken onder bezoekers. Cuppes noemt als voor-beeld de forse uitbreiding van de bezoektijden waar de

cliëntenraad zich hard voor heeft gemaakt en het parkeerbe-leid. Hij vindt een proactieve cliëntenraad essentieel. “Wij maken geen beleid, hebben een controlerende taak. Maar zonder dat uit het oog te verliezen: wij willen wel actief deelnemen aan het proces. Door zelf enquêtes te organiseren zijn we niet te afhankelijk van de informatie van het ziekenhuis en kunnen we meedenken over verbeteringen in de dienstverlening die de achterban zelf aandraagt.” Uit deze onderzoeken kwam de bewegwijzering in het ziekenhuis als aandachtspunt naar voren. Patiënten wisten verder niet waar de ideeënbus stond. “Het zijn details, maar het is belangrijk om naar je achterban te luisteren. Actief toetsen bij de patiënten en bezoekers voorkomt beleid dat achter het bureau is geformuleerd.” Hij waarschuwt voor het gevaar in slaap te sukkelen. Deelname aan Gastvrijheidszorg met Sterren ziet Cuppes als een hulpmiddel om scherp te blijven. “Uit de audits komen ook weer punten naar voren waarmee we aan de slag kunnen. Aan gastvrijheid moet je immers altijd blijven werken.”

Proactieve cliëntenraad

bij de zorg betrekken. Dat concept speelt een hele belangrijke rol in het nieuwe ziekenhuis. Het gastvrijheidsconcept is daarin meegenomen.”De financiële middelen om een gastvrij ziekenhuis te ontwikkelen, waren beperkt. Jacobs: “Het moest kleiner, goedkoper, efficiënter. Dat dwingt tot goed nadenken over de beste aanpak. We hebben gekeken hoe we de logistieke processen zo kunnen inrichten dat ze voor de patiënten en bezoekers zoveel mogelijk buiten beeld blijven. De publieke en de logistieke ruimtes zijn daarom nadrukkelijk geschei-den. Er zijn aparte patiëntenliften en achter de schermen bevinden zich de goederenliften. Het transport van lin-nengoed gaat via stortkokers naar de benedenverdieping, waar de logistieke ruimten zijn. Medewerkers lopen niet meer met karren over de gang. Op de patiëntengangen is het daardoor opgeruimd. Dat schept veel rust.”

Jopie het konijnTerwijl er in het oude gebouw nauwelijks eenpersoons-kamers beschikbaar waren, hebben de patiënten in het nieuwe ziekenhuis keuze uit een- of driepersoons kamers. De kamers zijn breder en lichter, hebben hun eigen toilet-voorziening en een huiselijke inrichting met gordijnen en lampen. De ramen kunnen open. De techniek is verwerkt achter panelen. Er staat een opklapbed voor familie die wil blijven slapen. In de gangen zijn lounges inge-richt voor een kop koffie of een snelle snack. Op de speelkamer van de kinderaf-deling zit Jopie, een heus konijn in een hok. Als een kind naar de ok moet of naar het priklab, gaat Jopie mee in een poppenwagen.Ook als een kind medicijnen moet slikken, wordt het konijn in de strijd geworpen. Het innemen van de pillen gaat spelenderwijs: Jopie is ook ziek en krijgt straks ook pillen. Op deze manier probeert het ziekenhuis zo kindvriendelijk mogelijk te werken. Ook het kinderboek over Mees op de kinderprikafdeling draagt daaraan bij, net als het ijsje dat kinderen krijgen die naar de gipskamer moeten. Jacobs: “Kleine dingetjes, maar voor een kind net even een afleiding.”

VlindertuinenHet eerste contact met een ziekenhuis moet een gastvrije aanblik bieden; de entree heeft dan ook bijzondere aandacht gekregen, vertelt Jacobs. De par-keergarage is mooi weggewerkt waardoor het oog valt op de vlindertuinen die


samen met milieuorganisaties tot stand zijn gekomen. Achter de restauratieve voorzieningen in de hal wachten polipatiënten aan een binnenplein waar ook een apotheek en een thuiszorgwinkel zijn te vinden. Er is gewerkt met natuurlijke materialen en kleuren. Op het plein en in de vloer zijn aspecten van de rivier De Maas verwerkt.

Nul procent swillOok het beleid voor eten en drinken is over een andere boeg gegooid. Voor de patiënten is het roomserviceconcept ingevoerd. Ze kunnen via een bedterminal op elk moment van de dag een maaltijd kiezen die binnen twintig minuten wordt geserveerd. Met nadenken over de nieuwe aanpak is jaren geleden al gestart.Ben Coenen, manager maaltijd en catering: “We zijn in het oude ziekenhuis met pilots begonnen voor deze werkwijze zonder centrale keuken en afwaskeuken. De nieuwe menu’s hebben we besproken met de cliëntenraad en de or. Het is een innovatief en uniek concept, daar moet je iedereen bij betrekken.”Het voedingsconcept van het Maasziekenhuis trekt veel aandacht van andere ziekenhuizen. Het unieke eraan is nul procent swill, legt Coenen uit. “Terwijl voedselverspilling van 25 procent in veel ziekenhuizen heel gangbaar is, gooien wij niets weg.” Zijn uitgangspunt is het eetgedrag van de patiënten. “Dat is zoals thuis. De ligduur is doorgaans zo kort, moeten we het dan anders doen? Daar-mee haal je je verspilling op de hals.”

SupermarktHet concept van Maasziekenhuis Pantein is van een slimme eenvoud. Drie maan-den lang wordt hetzelfde menu geserveerd. Jaarlijks worden niet meer dan 70 producten gebruikt. Door de keuzes daarin kun je toch 25 dagen lang elke dag iets anders eten. “Dit is efficiënt, ook voor de diëtisten die precies weten wat er in het eten zit”, zegt Coenen. “We zijn heel voordelig uit, geven meer service en hebben geen waste.” Ook over de inkoop is nagedacht. Sapjes zijn van het huismerk van de lokale super-marktketen Jan Linders. Ook zuivel, vleeswaren en kaas komen van de supermarkt. De convenience maaltijdcomponenten worden geleverd door Huuskes. Door de efficiënte aanpak is er ruimte ontstaan voor wat luxere patiëntenmaaltijden, zoals gerookte zalm en meloencocktail als voorgerecht, en er staat naast de gehaktbal ook een varkenshaasje of zalmmootje op het menu.Op de verpleegafdelingen zijn drie compacte open keukens gebouwd van 34 vier-kante meter met een steamer, een opschepstation, een uitgiftebar, een afwasdeel, een koelcel en een klein magazijn. Kosten per keuken: 50.000 euro. “Dat is heel wat goedkoper dan een systeem met een centrale keuken en transportkarren.”

CookerDe koks in de keuken worden cookers genoemd, om in stijl te blijven met de term roomservice. Drie koks zijn verantwoordelijk voor de dagelijkse 180 patiënten-

1928Onder de naam 1928 heeft het ziekenhuis de vier pijlers van een collectieve ambitie gerangschikt.

1 staat voor: één Pantein. Een herkenbare organisatie, van huisarts tot zieken-huis en verpleeghuis, wordt uitgewerkt in vijf projecten, zoals eenduidige klantlogistieke processen waarin de patiënt niet onnodig gegevens hoeft te verstrekken. En: snelle hulpverlening.

9 staat voor: hoge klantwaardering. Het streven is dat alle Pantein-onderdelen een 9+ scoren. Dat betekent voor het optimale gaan, continu verbeteren van de service en nog meer meedenken met de klant. Voorbeelden: boodschappen mee bij ontslag uit het ziekenhuis, een hondenuitlaatservice.

2 staat voor: 2 procent financieel rendement. Daarmee komt ruimte voor nieuw beleid. Er lopen projecten over flexibele inzet van medewerkers en het aanspo-ren tot bezuinigingsideeën, bijvoorbeeld bij de inkoop.

8 staat voor: medewerkerstevredenheid. Te bereiken met helder communiceren en discussiëren in een open organisatie. Het Servicebedrijf richt zich in het project Topsupport op het verbeteren van de prestaties.


23

Nr. 1 - 2013

maaltijden. Patiënten maken een keuze via de bedterminal - ook de gewenste portiegrootte kunnen zij aangegeven. De cooker verzorgt de maaltijd en de roomservice-medewerker serveert de maaltijd op een plateau.De afwas wordt tussen de bedrijven door gedaan. Coenen: “Er is veel persoonlijk contact met de patiënten, waardoor zij beter eten en drinken; het hele concept is heel gastvrij zonder dat het extra formatieplaatsen kost. Door deze aanpak raakt er bovendien geen serviesgoed zoek en hoeven er geen karren meer over de gang.”Roomservice is er van ’s ochtends half acht tot negen uur in de avond. Buiten deze tijden is het mogelijk een maaltijd in de magnetron te verwarmen. Op de bedterminal zit een speciale knop waarmee de patiënt alleen de roomservice-medewerker kan oproepen. Of hij de verpleegkundige of de roomservice-mede-werker wil oproepen, bepaalt de patiënt dus zelf.

Zelf werk indelenVerpleging en roomservice werken overigens nauw samen, als een team. Ze worden betrokken bij het goede verloop van het werkproces. Samen zijn ze een vertrouwd gezicht voor de patiënt. De roomservice-medewerker staat klaar voor de patiënt, legt uit hoe de bedterminal werkt, serveert het eten en drinken en doet lichte schoonmaakwerkzaamheden. Jacobs: “De verantwoordelijkheid ligt zoveel mogelijk bij de mensen zelf. Ze kunnen hun werk zelf indelen. Het is een groot succes. We krijgen in het patiënttevredenheidsonderzoek een dikke 9 voor de roomservice.”

Dé horecaregelHet succes kwam niet zonder slag of stoot. De verpleging gaf het concept in eerste instantie een zesje. In het begin klaagden ook de roomservice-medewer-kers over het vele lopen. Jacobs: “We hebben ze moeten leren pragmatisch te werken. Zo van: als je toch in de buurt bent, vraag dan even in andere kamers of er nog iets gewenst is. Dé horecaregel, eigenlijk: loop nooit met lege handen. En met de verpleging hebben we goed moeten communiceren om het belang van roomservice uit te leggen. Het helpt als je dan aanjagers hebt die het gekozen beleid stimuleren, maar het kost even tijd.”Soms lukt het echt niet om medewerkers de goede richting op te krijgen, is de ervaring. Jacobs: “Je moet heel goed kijken naar de kwaliteit van de mensen. Lang niet iedereen is geschikt voor de functie van roomservicemedewerker. Dan moet je afscheid nemen of de medewerker een baan aanbieden in de reguliere schoonmaak.”Om de klantgerichtheid verder te verhogen krijgen de roomservicemedewerkers dit jaar een opleiding van trainingsbureau Threewise uit Den Haag. De training van een jaar leidt op voor het erkende diplima Facilitair Medewerker Niveau 2. “Training is een continu proces”, zegt Jacobs. “We trainen onze medewerkers met het oog op de toekomst. Een faciliteit als roomservice is een dienstverle-ning die patiënten gewoon gaan verwachten van een gastvrij ziekenhuis.”Het is heel belangrijk om de achterban goed in het vizier te houden, zegt hij tot besluit. “Om te kunnen inspelen op de verwachtingen van je cliënten moet je goed luisteren en signalen opvangen. Dat brengt je op gastvrije concepten, zoals voor patiënten die nuchter bloed moeten komen prikken. Ze kunnen na afloop gebruik maken van onze ontbijtservice. Voor 3,95 euro een volledig ontbijt. We verdienen er niks aan. Maar onze klanten waarderen het dat ze niet met een lege maag terug naar huis hoeven.”GZ

Cooker Antoine van den HeuvelAntoine van den Heuvel is een van de drie koks die dagelijks 180 patiëntenmaaltij-den verzorgt. Op de balie liggen de briefjes met de maaltijden die voor vijf uur zijn besteld. Favoriet is het runder-lapje. Ook de vegetarische lasagne doet het goed. “Het is anders werken dan in het oude ziekenhuis, maar ik vind het mooier”, zegt hij. “Je hebt echt contact met de patiënten, ze komen langs je keuken als ze voor onderzoek van de afdeling moeten. En het is fijn dat je à la minute wensen kunt vervullen, ook als het geen etenstijd is.”Hij kent het menu uit zijn hoofd. Het vlees, de vis, de zeven soorten groente. En de zeven soepen per jaar: altijd groente-, tomaten- en kippen-, aange-vuld met een seizoenssoep: erwtensoep, asperge-, champignon- en goulash-. “Een mooi concept. Ik kan elke dag bestellen en de leverancier bezorgt het hier op de afdeling. Alles is in kleine porties verpakt. Je pakt wat je nodig hebt en meer niet. In het begin dacht ik: het kan niet dat we geen eten overhouden. Maar we gooien echt niets weg.”

Tien tips van Maasziekenhuis Panteinl Luister goed naar de patiëntenl Communiceer, communiceer,

communiceerl Maak goede afsprakenl Neem ruim de tijdl Maak je visie zichtbaarl Geef het goede voorbeeldl Wees niet bang: doe het gewoonl Denk goed na voor je gaat uitbestedenl Vertrouw op de kwaliteit van de

medewerkers l Geef medewerkers

verantwoordelijkheid

op naar de sterren


Aan u de eer om de nieuwenaam van Sortrans te onthullen.

(Dat doet u door deze pagina om te slaan)

12367 SOR_cloche_advertentie_deel1.indd 1 07-03-13 12:2925_Gastvrijheidsmonitor.indd 24 20-03-13 16:07

25

Nr. 3 - 2013

Aan u de eer om de nieuwenaam van Sortrans te onthullen.

(Dat doet u door deze pagina om te slaan)

12367 SOR_cloche_advertentie_deel1.indd 1 07-03-13 12:29

commentaar

2 x beeld: 1 x bord, 1 x grafiekDe grafiek ajb IN HET BORD plaatsen.

Vergeet hier de vormgeving van Arjan. Graag de foto met grafiek VEEL groter meenemen. Hij is zo niet te lezen. Ik zou ‘m onderin op de pagina plaatsen en over de volledige breedte meenemen. [jk]

Nogmaals, vergeet de opzet van Arjan. Gebruik de ruimte! Bijna alles staat nu op de linkerkant. De foto met daarin de grafiek moet veel groter mee. Zie mijn eerdere commentaar. Maak ‘m gewoon op als een normaal artikel. [jk]

gastvrijheidsmonitor

bijschrift

Tekst Leendert van Wezel

In recent gehouden onderzoek (februari 2013) gaven 128 facilitair en locatiemanagers hun mening over wat gast-vrijheid betekent voor hun organisatie. Alle respondenten onderschrijven het belang van een goed gevoerd gast-vrijheidsbeleid en ruim 85 procent geeft daar ook daad-werkelijk invulling aan. Investeert bewust in onder meer ambiance, eten en drinken en training van het team om de geleverde gastvrije zorg op hoog peil te houden.

De Gastvrijheidsmonitor is een bron van

informatie over hoe zorginstellingen en

ziekenhuizen met gastvrijheid omgaan.

Elke maand distilleren we daaruit

interessante feiten. Deze keer: waarom

investeren zorginstellingen in

gastvrijheid?

Gastvrijheid = je onderscheiden

bijschrift

InvesterenBelangrijkste redenen om te investeren in gastvrije zorg, is het aantrekken van cliënten/patiënten en het streven om zich daadwerkelijk te onderscheiden van andere organi-saties. Ook een sneller herstel van ziekte van cliënten/patiënten is voor de helft van de facilitair managers een belangrijk motief. Opvallend is dat slechts één van de vijf respondenten een financiële motivator aangeeft als reden om te investeren in gastvrije zorg.

Niet vanzelfsprekendMeer dan de helft van de respondenten ziet gastvrije zorg als een landelijke trend in zorgverlening. Gastvrije zorg is echter geen vanzelfsprekende zaak en staat pas een aantal jaar op de agenda van raden van bestuur. Het is een wijze van zorg verlenen die daadwerkelijk in het DNA van een organisatie moet zitten. In de afgelopen jaren zijn er grote vorderingen gemaakt op dit gebied, maar er valt nog veel te verbeteren in de diverse sectoren van zorgverlening. GZ

25_Gastvrijheidsmonitor.indd 25 20-03-13 16:07

Iseco is de nieuwe naam voor demeest efficiënte grootkeuken concepten

en maaltijdverdeelsystemen.

Genieten van lekker en gezond eten.iseco.eu

12367 SOR_cloche_advertentie_deel2.indd 1 07-03-13 12:2826_27_zorg_met sterren.indd 26 20-03-13 16:08

2727

Nr. 3 - 2013

VIP-lunch op Zorgtotaal voor de toppers van 2012Enkele tientallen vertegenwoordigers van zorginstellingen lieten zich tijdens Zorgtotaal 2013 in de watten leggen. De partners van Gastvrijheidszorg met Sterren hadden voor een speciale VIP-lunch de toppers van de vorige editie uitgenodigd om hen ook eens te laten ervaren hoe het is om verwend te worden.De beste tien ziekenhuizen en zorginstellin-gen en de beste vijf instellingen in de gees-telijke gezondheidszorg doen zelf dagelijks hun best om hun cliënten en patiënten een warm gevoel te bezorgen. Directieleden, facilitair verantwoordelijken en leden van de cliënten- of patiëntenraad kregen een luxe driegangen lunch geserveerd, terwijl zij van gedachten konden wisselen met de partners die natuurlijk ook zelf aan tafel zaten. Jury-voorzitter Jenneke van Veen was natuurlijk ook present.De organisatie van Gastvrijheidszorg met Sterren wil van de VIP-lunch een jaarlijkse traditie maken.

Sterrengids Gastvrijheidszorg 2013 volop in productieDe editie 2013 van de Sterrengids Gastvrij-heidszorg is in productie. Alle verslagen die de auditeurs hebben gemaakt naar aanlei-ding van hun bezoek aan de deelnemende instellingen worden bestudeerd en verwerkt. Elk jaar is dat weer een immens karwei. En al die artbeid resulteert uiteindeliijk in een meer dan vierhonderd pagina’s omvattende gids die de deelnemers aan het sterrenpro-ject voor het voetlicht brengt. Dit jaar staan vermoedelijk wat minder deelnemers in de gids, omdat maar liefst 35 instellingen ervoor gekozen hebben een nulmeting te laten uit-voeren. In voorgaande jaren bleef dit aantal veelal beperkt tot een handjevol deelnemers die niet in de gids vermeld wilden worden. En dus ook niet de felbegeerde award in de wacht kunnen slepen.

Genomineerden medio volgende maand bekendNog enkele weken en dan is duidelijk welke ziekenhuizen, zorgcentra en instellingen in de geestelijke gezondheidszorg genomineerd zijn voor de diverse Gastvrijheidszorg Awards. Binnenkort komt de jury, waarin onder ande-ren vertegenwoordigers van de winnaars van vorig jaar zitting hebben, bijeen onder leiding van juryvoorzitter Jenneke van Veen om te bepalen wie genomineerd worden voor de Gastvrijheidszorg Awards 2013. Vorig jaar won zorgcentrum Padua uit Tilburg de award in de categorie Verpleging & Verzorging en wist het Rotterdamse Sint Fransciscus Gast-huis in de categorie Ziekenhuizen te winnen. Emergis uit het Zeeuwse Kloetinge wist in 2012 beslag te leggen op de eerste award in de categorie GGZ. Medio april worden de genomineerden ingelicht dat zij bij de top tien of top vijf zitten in hun eigen categorie. Tot de middag van donderdag 6 juni moeten ze echter nog wachten om te weten op welke plaats ze zijn geëindigd. Spannende weken dus!

kijk ook op: zorgmetsterren.nl

STAND VAN ZAKEN

248audits zijn voltooid

2bezoeken staan gepland

250is het uiteindelijke aantal

deelnemers aan GMS

op naar de sterren

Iseco is de nieuwe naam voor demeest efficiënte grootkeuken concepten

en maaltijdverdeelsystemen.

Genieten van lekker en gezond eten.iseco.eu

12367 SOR_cloche_advertentie_deel2.indd 1 07-03-13 12:28 26_27_zorg_met sterren.indd 27 20-03-13 16:08

Nr. 3 - 2013

2828

Kleur is essentieel. Daarmee kun je heel makkelijk een waanzinnige verbouwing doen als

er weinig geld is

als ik baas was van een ziekenhuis

28-29 Als ik baas was.indd 28 20-03-13 16:13

29

Nr. 3 - 2013

29

Tekst Dennis van Asselt

Wat zou jij doen als je de baas was van een zorginstelling? Dat is de vraag waar deze nieuwe rubriek om draait. We stellen ‘m aan mensen die indirect of helemaal niet met de zorg bezig zijn. Waarom? Voor de frisse blik. Deze keer: Frank Visser, stylist, kleurspecia-

list en eigenaar van IJM, een ontwerpstudio in Amsterdam-Zuid.

“Wat wij maken is interieur- en decorgerelateerd. We willen een verhaal vertellen met een omgeving. Dat is onze drijfveer. Ik zou het leuk vinden als ik een opdracht van een zieken-huis zou krijgen. Omdat het daar gaat over leven en dood. Het is een plek met heel veel impact.”

Waarom bent u geschikt voor deze functie? “Ik kan een omgeving sfeervol maken. Ik weet hoe de dynamiek van een ruimte werkt. Een grote entree met een atrium kan bijvoorbeeld heel intimiderend zijn. Daar zou ik met hoogte spelen door in het midden eilanden te creëren met een informatiepunt of een res-taurant. Plekken met lagere plafonds. Het zou helemaal ideaal zijn als die eilanden weer vrij makkelijk aan te passen zijn, zodat je iets kunt veranderen als het niet werkt.”

Hoe ziet uw ziekenhuis eruit? “Ik ben niet een superes-theet die vindt dat alles er prachtig uit moet zien. Een plek kan juist geen design hebben, maar toch een prettig gevoel geven. Ik heb ook nagedacht over de wachtruimtes. Vaak zijn dat weg-geschoven kamertjes. Het moet een combinatie zijn van openheid en privacy, plekken met losse wanden en geen deuren. Kleur is es-sentieel. Daarmee kun je heel makkelijk een waanzinnige verbou-wing doen als er weinig geld is. Ik geloof heel erg in de combinatie van zachte tinten met felle accenten, dat geeft een gevoel van detail. Elke ruimte is opgebouwd uit details: kleuren, de bladen op de tafel, de geur en hoe medewerkers je benaderen. Al die dingen opgeteld bepalen hoe je een ruimte ervaart.”

Hoe voelt een patiënt zich in uw ziekenhuis? “In ieder geval niet geïntimideerd. Je bent ziek of bezoekt iemand die ziek is of doodgaat, dus je hebt al een knoop in je maag. Mijn patiënten zouden zich veilig voelen in een gebouw met privacy, warmte en persoonlijke benadering. Kleinschaligheid is heel belangrijk, ook al is een ziekenhuis heel groot. Het is niet meer zo dat een ziekenhuis moet imponeren, als een kathedraal. Dat is het vaak wel. Mijn vader lag twee jaar geleden in het Deventer Zieken-huis en is daar overleden. Dat was zwaar en werd nog benadrukt door het gebouw dat zo groot en prominent aanwezig is. Die gang naar zo’n kathedraal; alsof je een berg op moet. Het zou mooi zijn als dat op een andere manier kan.”

Wat gaat u doen met het restaurant? “Daar kan heel veel gewonnen worden. Er komt een kleine kaart met drie of vier gerechten die ook écht goed zijn. Er wordt gekookt, op een sim-pele manier. Per maaltijd kost dat €2,50, dat zou ik er voor over-hebben. Mijn restaurant ziet er huiselijk uit, niet zo open. Je mag best het gevoel hebben dat het restaurant niet van het ziekenhuis is maar van iemand anders. Het is een plek in het ziekenhuis maar heeft niet zo veel met het ziekenhuis van doen. Het is een res-taurant, maar heeft ook een andere functie. Je stapt een andere wereld in, iemand heet je welkom en je vindt een plek waar je je terug kunt trekken.” GZ

Frank Visser stylist, kleurspecialist en eigenaar van Studio IJm

‘Ik zou er minder een kathedraal van maken’

als ik baas was van een ziekenhuis

commentaar:

IM: Welke alineastijl voor de naam en functie van geinterviewde?? En welke tekenstijl voor de naam?

Graag even de kop groter maken, opdat de pagina mooi vult [jk]Het paginanummer op links (28) ontbreekt nog. [im]

Jasker, wil je de twee kolommen nog laten uitlijnen? En verder zeg ik: mooi zo. [im]

28-29 Als ik baas was.indd 29 20-03-13 16:13

3030

Tienduizenden werknemers uit de zorgsector bezochten van 13 tot 15 maart

in de Jaarbeurs Utrecht de vakbeurzen Zorgtotaal en Zorg & ICT. Op deze

pagina’s een verslag in woord en beeld.

Tekst Aline de Bruin Beeld VNU Exhibitions, Aline de Bruin

Zorgtotaal 2013 in woord

en beeld

terugblik

In het Skills Lab konden bezoekers hun vaardigheden testen met de hulp van levensechte simulaties.

Beursmanager Evert Jan Bos: “Het belangrijkste doel van de beurs is dat iedereen van elkaar leert en kennis uitwis-selt. Op die manier krijgen bezoekers een compleet beeld van wat er speelt in de zorgwereld.”

30-31 terugblik zorgtotaal.indd 30 20-03-13 16:15

31

Nr. 3 - 2013

Meer infoZorg & ICT is van 25 tot 27 maart 2014. De volgende editie van Zorgtotaal vindt plaats

op 18 t/m 20 maart 2015.

Zorgtotaal is de grootste vakbeurs van Nederland. Voor deze editie was het aanbod van de beurs opgedeeld in vier sectoren: Verpleging/Medisch, Revalidatie, Voeding en Facilitair. Naast de indeling in sectoren waren er ook een aantal beursthema’s opgesteld: gastvrijheid, veiligheid en ergonomie. De lezingen en workshops waren speciaal toegespitst op deze thema’s.

Winnaar categorie eZorg: Platform Caren Pro Wat: In het sales- en facturatieplatform Caren Pro van Nedap Healthcare worden de planning en registratie van de zorgfacturatie in één systeem ondergebracht. Gebrui-kers kunnen zich online aanmelden en direct starten. De jury over de innovatie: “Met deze oplossing wordt de cliënt in staat gesteld de regie op het eigen welzijn en zorg te nemen. De opzet is eenvoudig en intuïtief.” Winnaar categorie Veiligheid: SureWash mobiel monito-ringsysteem Wat: SureWash is een mobiel stand-alone monitoringsys-teem dat elke zorgverlener training- en auditmogelijkheid biedt om de ‘handhygiëne-techniek’ en kennis rond handhygiëne bij te sturen. De jury over de innovatie: “Een veelbelovende en integrale aanpak van majeure problematiek.” Winnaar categorie Hospitality: Loophulp en infuuspaal de Mobilyzer Wat: De Mobilyzer van Technicare Systems is een univer-sele loophulp en infuuspaal in één. Het biedt veiligheid en vergroot het loopcomfort. De jury over de innovatie: “De Mobilyzer biedt een elegante oplossing voor problemen die patiënten met infusen ondervinden hun omgeving. Ze kunnen met deze oplossing net een beetje meer doen alsof ze thuis zijn.” Winnaar categorie Ergonomie: Douchewagen Carevo Wat: De Carevo douchewagen is een hygiënische oplossing voor immobiele mensen. De jury over de innovatie: “Deze oplossing speelt in op een steeds groter wordende doelgroep: mensen met fors over-

Het Beste Menu van de ZorgVoedingsmiddelenleverancier Distrivers organiseerde dit jaar voor de vierde keer Het Beste Menu van de Zorg, een kookwedstrijd voor instellingskoks onder leiding van tv-kok Pierre Wind. De teams moesten een creatief en origineel driegangenmenu bereiden voor een onafhanke-lijke jury, die onder andere beoordeelde op smaak, presen-tatie en samenwerking van het team.

Winnaars van Het Beste Menu van de Zorg: Eric-Jan Wissink (hoofd keuken), Michael van ’t Hoff (kok) en Remco van Witzenburg (kok) van het Ikazia Ziekenhuis in Rotter-dam.

Het winnende menu: pastinaak-currysoep met kabeljauw en gamba’s als voorgerecht, Marokkaanse Kip Tajine als hoofdgerecht en als dessert room met dragon, framboos en chocolade.

Naast Het Beste Menu van de Zorg werd er ook een prijs uitgereikt voor het beste dessert.Winnaars van de Campina Gouden dessertlepel: dieetkok Stef Oost en kok Yvonne Keyner van het Scheper Ziekenhuis in EmmenHet winnende dessert: kaneelkwark met gekarameliseerde appel, abrikozenpuree en bitterkoekjes.

Innovatie AwardsDe Innovatie Awards worden tijdens elke editie van Zorgto-taal uitgereikt aan de beste innovaties van de exposanten. Deze keer zijn ze uitgereikt in vier categorieën: eZorg, veilig-heid, hospitality en ergonomie.

gewicht. Het overgewicht van een patiënt vormt soms een probleem voor de zorg. Deze douchebrancard helpt bij het oplossen van dit probleem.” De volgende editie van Zorgtotaal vindt plaats van 18 t/m 20 maart 2015. De beurs wordt één keer per twee jaar gehouden. “Er zijn niet voldoende nieuwe ontwikkelingen op zorggebied om elk jaar een gevarieerd programma aan te bieden”, zegt beursmanager Evert Jan Bos. “Eén keer per twee jaar een beurs houden is voldoende: zo blijft het evenement speciaal en is het mogelijk om een groot platform aan te bieden.” Zorg & ICT vindt volgend jaar wel plaats: van 25 tot 27 maart 2014.

30-31 terugblik zorgtotaal.indd 31 20-03-13 16:15

Drankjes bestrijden hoofdpijn, zorgen voor een sneller herstel, voorkomen

uitdroging en zijn ook nog eens lekker. Toch is er binnen ziekenhuizen en

zorginstellingen nog niet voldoende aandacht voor de verrassende

mogelijkheden van dranken. Hoe kan daar verandering in komen? Door meer

aandacht voor de drankenkar en de rol van de voedingassistent.

Tekst Aline de Bruin Illustratie Jasker Kamp

Verfrissende kijk op de

drankenkar

de drankenkar

32

32-33 Drankenkar.indd 32 20-03-13 16:16

33

Nr. 3 - 2013

Tijdens de vakbeurs Zorgtotaal vond het seminar ‘Verfrissende kijk op de drankenkar’ plaats. Onderzoeker en visieontwikkelaar Monique Willemse van Momoko visions trends concepts voerde in opdracht van Friesland Campina een onderzoek uit naar de mogelijkheden van drinken in de zorg. Ze bezocht ziekenhuizen en zorginstellingen door het hele land en voerde gesprekken met verpleegkundigen, verzorgenden ig, facilitair managers, hoofden voedingsas-sistenten en voedingsassistenten. Tijdens het seminar presenteerde ze de resultaten van haar onderzoek. “Voe-dingassistenten hebben hun eigen werkwijze, maar contact en persoonlijke aandacht vinden ze allemaal erg belangrijk. Ik sprak in het Diakonessenhuis bijvoorbeeld met een voedingsassistent die vertelde dat ze dialect met een patiënt ging praten als hij of zij niet wilde drinken. Dat creëert een vertrouwde omgeving voor de patiënt en dat kan weer helpen bij het beter drinken.”

UitdrogingVolgens Monique Willemse is uitdroging geen hot item

binnen het voedingsbeleid. “In een ziekenhuis wordt een patiënt meteen aan het infuus gelegd als zijn labwaarden niet voldoen aan de eisen. Een verpleeghuis focust wat meer op het welzijn van de bewoner. Wil een bewoner even niet drinken? Prima, dan moet dat gerespecteerd worden. Er worden wel veel drankjes aangeboden.” Ze benoemt vijf kansen voor ziekenhuizen en zorginstellingen op het gebied van drankjes (zie kader Vijf kansen).

In een ideale situatie zijn bewoners en patiënten tijdens

het drinken van hun drankje even weg uit de instelling. “Drinken draait om proeven, smaak, variatie en een aan-trekkelijke presentatie. De rol van de voedingassistent is daarbij cruciaal. Stimuleer de voedingsassistent die experimenteert en mixt. Het is een vak.”

Opleiding en kennisOver dat laatste kan Nelleke Meinders-Kooi, directeur

van BGP Opleidingen, meepraten. Het instituut voor beroepsopleidingen van grootkeukenpersoneel biedt ongeveer twintig opleidingen aan, waaronder drie opleidin-gen voor voedingsassistenten. “Op dit moment zijn voedingsassistenten nog ondergewaardeerde personen. Ze – het zijn meestal vrouwen – worden vaak gezien als geüpgrade koffiezusters. Dat is onterecht, want ze hebben veel kennis over voeding en dieetleer.” Voor de directeur is die kennis cruciaal. “ Veel voedingsassistenten hebben een opleiding gedaan op niveau 2 van het MBO. Dan zijn ze bevoegd om te assisteren. Ik wil pleiten voor een opleiding op niveau 3, want dan mogen voedingsassistenten zelf-standig werken.”

Tijdens de opleiding leren voedingsassistenten veel praktische kennis over voedingswaarde en ingrediënten door de etiketten van producten te lezen. Daarnaast krijgen ze les over hun beroepshouding. “Die moet altijd vriendelijk en klantgericht zijn. Het is belangrijk dat ze plezier in hun werk hebben en weten wat ze aanbieden. Een drankenkar kan daarbij een handig hulpmiddel zijn, maar is zeker niet het allerbelangrijkst.”

AmbassadeurHet is tijd voor meer bewustzijn over de mogelijkheden

van drankjes. Onderzoeker Monique Willemse: “De dranken-kar is een goed hulpmiddel. Ga als ziekenhuis of zorginstel-ling nadenken over het gebruik van de drankenkar. Een kar kan zo ontwikkeld worden dat hij bij de instelling past en specifiek op de wensen van de bewoners aansluit. Maar de voedingsassistent blijft altijd de belangrijkste ambassadeur van de drankjes. Dankzij hun zelfstandigheid en deskundig-heid gaan bewoners en patiënten drinken.” GZ

Vijf kansen1. Leg uit waarom drinken belangrijk is.“Voedingsassistenten horen daar nog niet voldoende over. Drankjes bestrijden hoofdpijn en zorgen voor een beter herstel. Er moet echt meer aandacht komen voor de goede eigenschappen van dranken.” 2. Meer aandacht voor de hiërarchie in nutriënten.“Dranken verschillen in voedingswaarde. Die weten-schap is nog onderbelicht.” 3. Hoe stimuleer je de vochtopname?“Hoe krijg je die patiënt of bewoner nu aan het drin-ken? Iedereen heeft daar zo zijn eigen methodes voor, maar het werkt het best om gewoon vaak langs te gaan en de patiënt of bewoner steeds kleine slokjes te laten drinken.”4. Help een cliënt of bewoner met kiezen.“Veel bewoners weten niet wat er allemaal te drinken is en kiezen daarom steeds voor hetzelfde, terwijl variatie drinken stimuleert. Een drankenkaart (zie kader Drankenkaart) kan hierbij helpen.” 5. Aandacht voor het aantal drankrondes.“Het aantal drankrondes per instelling blijkt zeer uiteenlopend van 5 tot 11 per dag. In sommige instel-lingen kan de zorgcliënt de minimaal aanbevolen hoeveelheid vocht niet binnen krijgen. Er zijn instelling die 2 à 3 drankjes per drankronde bieden, maar dit wordt niet allemaal opgedronken.”

commentaar

IM aan JK: er moet nog iets bij Achtergrond in het zwarte blokje komen?

1 x beeld op serverGraag 2 x kader opnemen:

Graag het rubriceringslabel op de linkerpagina [jk]Paginanummer op links: ik zie alleen een 3; moet 32 zijn.

DrankenkaartEen drankenkaart onderstreept de gastvrijheid van een zorginstelling. “Het bieden van keuzevrijheid wordt een steeds belangrijkere trend in de zorg”, aldus Marcel Pols, Sales Manager van FrieslandCampina. Veelal hebben zorginstellingen een focus op dranken met lage nutriëntenwaarden zoals koffie, thee, water en siroop. Een drankenkaart, die ook aandacht besteedt aan dranken met hoge nutriëntenwaarden zoals zuivel en sappen en inspeelt op drankentrends, zoals geen of weinig koolzuur, verhoogt de kwaliteit van de zorg en het welbevinden. Voor meer informatie over de drankenkaart: Violette van Gisbergen, Friesland Campina via 033-7133333.

32-33 Drankenkar.indd 33 20-03-13 16:16

34

Volgens Stichting ZorgDier Nederland verhoogt

verantwoord huisdiercontact de levenskwaliteit van

mensen met een psychische of lichamelijke ziekte of

beperking. De Wever, een organisatie voor ouderenzorg,

kan dit beamen.

Ik mag er niet in

Tekst Betty Rombout Beeld Stichting ZorgDier

zorgdier

34_35_zorgdieren.indd 34 20-03-13 16:18

35

Nr. 3 - 2013

We leven in een samenleving waarin meer dan zestig procent van de mensen opgroeit met een hond of kat. Waarom is het dan nog steeds niet vanzelfsprekend om een huisdier in een zorginstelling toe te laten? Jan van Summeren, oprichter van ZorgDier, kan daar wel een zinnig antwoord op geven. Volgens hem zien instellin-gen struwikelblokken. “Ze zitten bijvoorbeeld in een fusie, of ze zijn net een nieuw gebouw ingetrokken. Voor de introductie van een ZorgDier-project is rust in de organisatie nodig.”

Ook zijn er vooroordelen, stelt hij. Niet zelden hoort Van Summeren ‘Moeten wij dan nog meer werk verrichten?’. “Nee, het is een ‘dierbare’ uitbreiding van het activiteitenassortiment. Kies je voor de bus naar Lourdes of elke week een hond of kat over de vloer?”

Komen en gaanMariëtte van den Brekel werkt als medewer-

ker welzijn op De Hazelaar, het behandelcen-trum van ouderenzorgorganisatie De Wever in Tilburg. Daarnaast is ze sinds 2008 coördinator ZorgDier-project. “In eerste instantie wilden we permanent honden en katten op de locatie.” Dit bleek geen goed idee. “De kans bestaat dat de dieren verwaarlozen. Wie verzorgt ze? Boven-dien krijgt de kat of hond op een afdeling te veel baasjes. Dit past niet bij hun leefsysteem, ze kunnen bijvoorbeeld in aanraking komen met slecht of te veel voedsel.” Van den Brekel kwam toevallig in aanraking met ZorgDier. “Dit concept sprak ons aan. Eén keer per week komt de vrijwilliger met zijn hond of kat op bezoek. Ze komen en gaan. We hoeven het dier zelf niet te verzorgen. En, heel belangrijk, de stichting leidt het zorgdierteam op en kijkt of de dieren geschikt zijn voor onze cliënten.”

Inmiddels kent De Wever acht ZorgDierpro-jecten, gericht op met name mensen met dementie en op somatische cliënten met een lichamelijke aandoening.”

Kippenvel“Een van onze cliënten, een somatische

patiënt, heeft twee jaar lang een zorgdierteam op bezoek gehad”, vertelt Van den Brekel. “De hond overleed. Onze cliënt was heel verdrietig. De hond kwam immers niet meer. Sinds kort krijgt hij een nieuwe hond op bezoek. Hij is er erg blij mee.”

Ouderen reageren positief op een hond of kat, weet ze. Ze aaien het dier, voelen het. “Voor een bedlegerige vrouw, die helemaal verstijfd in haar bed lag, hebben we een naaktkat op bezoek gehad. De kat liep over haar bed en dus ook over haar lichaam. Hij ging op haar borst liggen en gaf kopjes bij het gezicht van de vrouw. Ze ontspan-de en maakte echt contact.”

Van den Brekel is enthousiast over de zorgdieren. “Ook mensen met dementie reageren positief op een huisdier. Als het dier contact maakt, dan komen ze uit hun wereld en reageren op het dier. Je ziet ineens een ander mens. Daar krijg ik gewoon kippenvel van.”

Stichting ZorgDier en de ZorgDiercoördinator overleggen samen over welke hond of kat met hun baasje bij wie op bezoek komt. Hoe bepaal je dit? “Meestal is het een gevoel. Veel cliënten ken ik. Boven-dien betrek ik er altijd de verplegenden en verzorgenden bij. Want, komt een dier op bezoek, dan is er een van hen bij. Zij observeren op hun beurt dan weer en registreren de effecten.”

StruikelblokkenHet is zelfs ook mogelijk dat – als een cliënt is opgenomen - een

familielid de hond of kat van de cliënt mee op bezoek neemt. En, in sommige gevallen, dat het beestje mee verhuist. Van den Brekel: “Waarom zouden we mensen dit onthouden? Ze zijn jarenlang baasje geweest over hun huisdier.” Maar niet elke instelling reageert zo positief. “Instellingen zien inderdaad soms struikelblokken. Hoe zit het met de hygiëne? En wat als een cliënt over het huisdier valt? Maar hoe je het ook wendt of keert, het positieve effect van een huisdier in een zorginstelling – of het nu wekelijks is met een ZorgDierteam of permanent – doet alle vraagtekens die instellingen hierover hebben, teniet. Het is zo mooi als een hond zijn kop op de schoot van een cliënt legt.” GZ

Ze zijn jarenlang

baasje geweest

over hun

huisdier

Stichting ZorgDierStichting ZorgDier is sinds 2003 kwartiermaker voor de professio-nele inzet van huisdieren (met name honden, katten) in de Neder-landse zorg. De stichting heeft 210 zorgdierteams opgeleid, ver-spreid over Nederland. Elk zorgdierteam bestaat uit een – door de stichting opgeleide - vrijwilliger en zijn huisdier. Een interne project-coördinator van de instelling – die ook een opleiding krijgt - stuurt de teams aan. ZorgDier richt zich op verpleging en verzorging, GGZ/ psychiatrie, ouderenzorg, beschermde woonvormen en speciaal onderwijs. ZorgDier-projecten worden gefinancierd door fondsen, sponsors en donateurs.

De kosten voor de instelling bedragen vijf euro per bezoek van een opgeleide vrijwilliger. Gemiddeld vinden er in een jaar negentig bezoeken (per vrijwilliger) per instelling plaats.Meer weten? Zie zorgdier.nl

commentaar

Jasker, ik vond o.k. in de headline (Ik) lelijk, dus heb er kap. van gemaakt. Verander het als je het hier nee mee eens bent.

Geen tekenstijl naam! Nog aanpassen ajb. Ik zie op links geen paginanummer 34, alleen een 3. [im]

Euradius had de tekenstijl NAAM op de woordjes ‘tekst’ en ‘beeld’ toe-gepast in plaats van op de namen ... Ik had de tekststijl nu wel, dus heb aangepast. [im]

Graag nog even het label aan de linkerkant plaatsen en iets korter [jk]

34_35_zorgdieren.indd 35 20-03-13 16:19

3636

Hoe koop je eten en drinken duurzaam in? Vanuit het project Lekker

Betrokken! geven projectleider Phyllis den Brok en Roy Martini van

IntraKoop (partner Lekker Betrokken!) hun visie hierop.

Tekst Phyllis den Brok Illustratie Jasker Kamp

Stappen op de weg naar duurzame inkoop

De ad-hocaanpakVoor een regulier product zoek je een vervangend product met één of

meerdere duurzaamheidskenmerken. De mogelijkheden die de reguliere leverancier biedt, zijn daarbij vaak leidend. Op dit moment passen de meeste zorgorganisaties deze praktische insteek toe. Reden: zorgorganisaties realiseren zich dat duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen belangrijk zijn, maar zij hebben nog onvoldoende kennis van wat duurzaamheid voor hen betekent en welke duurzaamheidskenmerken de meeste toegevoegde waarde bieden voor de organisatie.

Een voorbeeld: een organisatie zet biologische zuivel in, omdat dit duurzame product eenvoudig verkrijgbaar is binnen de bestaande inkoopafspraken en past binnen de financiële kaders.

Hierbij vraagt men zich niet af op welke aspecten het product duurzaam is (in dit geval duurzame productie van de melk bij de boer) en of deze duurzaam-heidskenmerken de hoogste prioriteit hebben voor de zorginstelling. Misschien ontleent de betreffende zorginstelling meer toegevoegde waarde aan duur-zaamheidsaspecten als regionaal of goede arbeidsomstandigheden.

De praktische insteek heeft ook voordelen. Het is een eenvoudige manier om ervaring op te doen met duurzame producten en diensten. Nadeel is dat op termijn de borging vaak achterwege blijft en de organisatie zich veelal onvol-doende met deze inspanning kan profileren.

De structurele aanpak

Je zoekt naar concrete toepassingen vanuit visie en beleid. Dit proces kan op elk moment gestart worden en staat los van een mogelijke leverancierselectie

lekker betrokken!

36-37 Lekker Betrokken.indd 36 20-03-13 16:22

37

Nr. 3 - 2013

het stellen van concrete doelen (zoals drie duurzame producten per productgroep voor dit jaar). Ook dit geeft rust en overzicht in het proces.

Stap 5 – Gebruik inkoop als (proces)ondersteuner

Gebruik inkoop als procesondersteuner en adviseur voor het specificeren van de behoefte, het verkennen van de markt en het onderhandelen met de huidige en potentiële leveranciers. Bij de keuze voor duurzame producten moet je op inkooptechnisch vlak vaststellen welke inkoopspeci-fieke kaders je wilt stellen. Vragen die je hierbij moet beantwoorden zijn: 1) Geeft het bestaande inkoopcontract de mogelijkheid een alternatieve leverancier in te zetten als de bestaande leverancier (vanwege prijs en/of assorti-ment) bepaalde producten niet kan leveren? 2) Is er een maximumpercentage van de eigen omzet dat bij een alternatieve leverancier mag worden ondergebracht? 3) Hoe ga ik om met risico’s rond de beschikbaarheid van producten? 4) Hoe kan de alternatieve leverancier meer-waarde bieden (bijvoorbeeld door als producent zijn producten te presenteren)? 5) Hoe werf je alternatieve leveranciers en waar moeten deze aan voldoen? 6) Moeten de leveranciers van duurzame producten ook een duur-zaamheidsverklaring hebben en moeten duurzame produc-ten altijd een officieel erkend duurzaamheidsaspect hebben (denk aan een biologisch, fairtrade-of milieukeur-merk)? Of wegen ook andere aspecten van duurzaamheid mee (denk aan producten die cliënten in de dagbesteding maken of producten uit de eigen regio, maar zonder officieel keurmerk). Ook kunnen ongewenste producten benoemd worden, bijvoorbeeld producten waarin de ‘plofkip’ is verwerkt of waarin bepaalde synthetische geur-, kleuren smaakstoffen zitten.

Wanneer bovenstaande vragen moeten leiden tot een aanbesteding, dan is het belangrijk de wensen en eisen voor duurzaamheid op te nemen in de uitvraag.

Stap 6 - Maak een communicatieplan

Vaak vergeten zorginstellingen de inzet en activiteiten rond duurzaamheid te communiceren. Van belang is om goed voor ogen te houden aan wie je het verhaal vertelt. Communicatie naar personeel zal andere inhoudelijke aspecten bevatten (meer achtergrondinformatie) dan communicatie naar de klant, bezoeker of verzekeraar (een korte heldere boodschap met argumenten die voor die specifieke klant belangrijk is). Duurzaamheid inbedden in de organisatie en toepassen in de praktijk heeft pas echt meerwaarde als je er ook op de juiste wijze mee naar buiten treedt.

Duurzaamheid is een continu proces. Voortschrijdend

inzicht, innovatieve ontwikkelingen en processen, nieuwe producten en aangepaste prijsstellingen kunnen in de loop van de tijd gemaakte keuzes achterhalen. Dit is alleen maar goed: het betekent dat je als organisatie telkens opnieuw kritisch kijkt naar hoe proces en inkoop optimaal duurzaam te realiseren zijn, op een wijze die de meeste meerwaarde biedt voor de organisatie! GZ

Voortschrijdend inzicht, innovatieve ontwikkelin-gen en processen, nieu-we producten en aange-paste prijsstellingen kunnen in de loop van de tijd gemaakte keuzes achterhalen

commentaarIM:NB: Beeld op p. 38. KOP plaatsen in witte balk.Alineastijl voor streamer is Artikelquote??Vaste kadertekst onderaan (Meer info), zie nr. 1/2 (neem ik aan Jasker?)

Tekst is te veel om passend te maken. Ik heb al een extra kader gezet op de linker pagina wat normaal niet zo was. Er is daarom ook geen ruimte voor de streamer.

18/3 IM: . graag stap 5 passend maken op 1 regel (lukt toch wel?)

Graag het rubriekslabel aan de linkerkant van de linkerpagina plaatsen. Er zit te veel ruimte tussen de kopregels. Die moeten veel dichter op el-kaar. Graag ook even de stappen in een kleurtje doen. Niet de broodtekst! Alleen Stap 1, Stap 2, et cetera. Kleurtje halen uit de illustratie. [jk]

??? Het commentaar van jk is doorgestreept, maar:. ik zie geen kleurtje in de stappen. het rubriekslabel is niet verplaatst [im]

of aanbesteding. In eerste instantie ligt de focus op het ontwikkelen van duurzaamheidsbeleid. Eventueel gevolgd door een leverancierselectie of aanbesteding. Het zetten van de zes volgende stappen is hierbij essentieel:

Stap 1 – Richt een interne projectgroep opMaatschappelijk verantwoord ondernemen is een onder-

deel van de bedrijfscultuur. Alle stakeholders moeten betrokken zijn. Op deze manier wordt duurzaamheid een integraal onderdeel van de hele bedrijfsvoering en blijft het geen bijzaak of een onderwerp van een individueel betrok-ken persoon. Denk bij het samenstellen van de project-groep aan managers facilitaire dienst of voedingsdienst (als budgethouder), enkele voedingbetrokken functionarissen (als inhoudsdeskundigen), de kwaliteitscoördinator, de communicatiemedewerker en de inkoopfunctionaris.

Stap 2 – Bepaal de wát-vraag

Duurzaamheid moet aansluiten op de kernwaarden van de zorginstelling. Definieer wat de organisatie verwacht en eist van leveranciers, hun (productie)proces en producten op het gebied van duurzaamheid. Je maakt dan een keuze uit de verschillende aspecten van duurzaamheid die deel uitmaken van de drie-eenheid planet, people en profit. Denk daarbij aan bepaalde milieueisen bij teelt of verbouw, de duurzaamheid van de processen van de producent en distributeur, de inzet van kwetsbare groepen in het werkproces en de arbeidsomstandigheden in de productie-omgeving.

Omdat duurzaamheid een rol speelt in alle fasen van het inkoopproces, van specificeren tot en met nazorg, is het verstandig duurzaamheid op te nemen in het kwaliteitssys-teem van de organisatie. Het kwaliteitssysteem beschrijft daarbij het ‘wat’ en duurzaamheid het ‘hoe’.

Stap 3 – Stel de kaders vast

Duurzame inkoop kan pas echt duurzaam zijn als deze optimaal aansluit bij de werkwijze op de werkvloer. Door een goede afstemming tussen vraag en aanbod maar ook tussen wijze en frequentie van leveren, kun je bijvoorbeeld voedselverspilling minimaliseren. Zonder dat dit ten koste gaat van de keuzemogelijkheden of de regie van de cliënt.

Een goede analyse van de werkwijze rond eten en drinken geeft inzicht in het proces, eventuele knelpunten en te behalen duurzaamheidswinsten. Deze analyse helpt ook bij het maken van bewuste keuzes voor bijvoorbeeld het assortiment, het aantal verpakkingseenheden voor hetzelfde product, het aantal levermomenten, et cetera.

Door de werkvloer nadrukkelijk te betrekken bij het realiseren van een duurzaam inkoopproces wordt meteen weer eens kritisch gekeken naar de eigen processen. Een duurzaam inkoopproces is dus altijd ondersteunend aan een optimaal (en daarmee duurzaam) intern werkproces.

Stap 4 - Maak bewuste (product)keuzes

Een voorbeeld hiervan is om eerst de zuivel aan te pakken of het fruit. Op deze manier blijft het overzichtelijk, behapbaar en uitvoerbaar. Een andere werkwijze kan zijn:

36-37 Lekker Betrokken.indd 37 20-03-13 16:22

38

Nr. 3- 2013

dit recept

kost slechts

3,50 euro

+per persoon

38-39 Recept.indd 38 20-03-13 16:25

39

Nr. 3 - 2013

Jelle Ferwerda

mijn zorgreceptWat zijn de favoriete recepten van koks in de zorg? Dit keer vroegen we het aan Jelle Ferwerda, hoofd voeding bij de Sint Maartenskliniek in Nijmegen.

Productie Dennis van Asselt Beeld Jasker Kamp

HOOFDGERECHT

Gepekelde en gegrilde ribeye van het (streek)varken met bonne femme van lentegroen-ten, puree van aardappel en waterkers en appeljus

De ribeye:Maak pekelwater van:100 gram zout1 liter water1 steranijs1 laurierblad10 peperkorrelsLeg daarin voor één nacht:1,1 kilo (streek)varkensribeye, in z’n geheelSpoel het vlees af, dep droog en wrijf in met peper en:5 gram honingmix (twee sneden witbrood roosteren, fijnma-len met 1 lepel honing en 50 gram boter)Braad aan in:20 gram bakboterGaar in een oven op 78 °C tot een kerntemperatuur van 71°C. Daarna in z’n geheel nog even grillen.

De saus:Karamelliseer licht:20 gram basterdsuikerBlus af met:1 liter appelsapReduceer tot een kwart en voeg toe:½ eetlepel verse tijm½ liter vleesjusSchil, snij in blokjes, bak aan en voeg als laatste toe:4 appels

Koop kwaliteit. Zonder kwaliteit wordt het

niks, dan eten de gas-ten het niet.

tip!

De puree:Schil en kook gaar:1 kilo aardappelenStoom droog en passeer door een passe-vite.Breng aan de kook en voeg toe aan de hete aardappelen:90 gram boter100 gram room100 gram melkWas, pluk en meng door de aardappelpuree:100 gram waterkersBreng op smaak.

dit recept

kost slechts

3,50 euro

+per persoon

38-39 Recept.indd 39 20-03-13 16:25

06 | 06 | 2013NatioNaal CoNgres

GastvrijheidszorG

GASTVRIJHEIDSZORGMET STERREN

EEN INITIATIEF VAN LOC ZEGGENSCHAP IN ZORG, KOKSGILDE EN B+B VAKMEDIANET

zorg voor uw

sterrenwww.zorgmetsterren.nl

41 Productinfo.indd 40 20-03-13 16:27

41

Nr. 3 - 2013

Commentaar:

IM:. Alineastijl tussenkop klopt niet?! . Er zijn maar 4 berichtjes. Middenkolom vervalt.. 4 x beeld op server

Graag nog een zwart vlakje achter de rubricering [jk]

Het vlakje mag iets korter, zie de andere labels [jk]

Nieuwe producten

Innovatie voor meer werkplezierInnovatief, intuïtief en effectief. Allemaal van toepassing op de nieuwste noviteit genaamd ‘Touch-Rite’. De naam zegt het al: rijden door aanraking. Touch-Rite is dé elektrische rijondersteuning met intuïtieve besturing voor maaltijdverdeeltrolleys van temp-rite. De aandrijving wordt geactiveerd door middel van de natuurlijke handeling die we

allemaal maken als we een trolley in beweging willen brengen. Namelijk door te duwen tegen de duwbeugel van de trolley. Een trolley met Touch-Rite rijondersteuning zal zich vervolgens op natuurlijke wijze in beweging zetten zonder krachtinspanning van de gebruiker. Volop gebruiksgemak door middel van een ergonomisch verantwoorde handeling waardoor eenvoudig en veilig een trolley wordt voortbewo-gen; intuïtief en zonder inspanning! Het resultaat is een besparing van arbeidskracht en een reductie van ziekteverlof.Bovendien bestaat het systeem uit onderhoudsarme hoogwaardige onderdelen voor een compacte bouw en verbruikt de zogenaamde wielnaafmotor aanzienlijk minder energie dan bestaande elektrische aandrijvingen. Daarbij is het geveerde wiel, voor betere tractie, draaibaar voor het zijwaarts inparkeren in bijvoorbeeld een nis. Een rijdondersteu-ning die zo eenvoudig en onmerkbaar rijdt, tegen een relatief lage kostprijs en daarnaast zo’n compacte bouw heeft dat voor bijna elke wagen een onderbouwoplossing denkbaar is, is een unicum.MEER INFO: TEMP-RITE.NL

Henri introduceert Ultraverse maaltijdenHenri biedt met de ultraverse maaltijd nu ook een smakelijke uitkomst voor de zorg. Uiteraard worden de nieuwe Ultraverse maaltijden volgens de waarden van Henri gemaakt - en dat proef je! Dankzij de speciale stoomfolie blijven de groenten optisch mooi, voor- én na bereiding. Ook de smaak van de groenten komt dankzij de stoombereiding het best tot haar recht. De groenten blijven knapperig en smakelijk. Bovendien is het verlies van voedingswaarden en vitamines minimaal. De maaltijden worden ’s ochtends bereid en dezelfde dag nog geleverd bij het distributiecentrum. Deze maaltijden zijn bijzonder geschikt voor kleinschalige woonconcepten en maaltijdservices. Zij kunnen hun cliënten een hoogwaardig, gezond product bieden met een goede smaak.MEER INFO: HENRI.NL

Eerste lactosevrije verse melkCampina heeft een verse lactosevrije melk geïntroduceerd die met behulp van nieuwe filtertechniek exact hetzelfde smaakt als gewone halfvolle melk. Zo kunnen nu ook lactose-intolerante mensen verse

melk drinken.Voor veel mensen is melk onderdeel van het dagelijks ritueel. Mensen die lactose-intolerant zijn, kunnen de melksuiker (lactose) niet goed verteren. “Uit ons consumentenonderzoek blijkt dat mensen met lactose-intolerantie dit product omarmen”, zegt Frenkel Denie, director Consumer Marketing van FrieslandCampina. “Ze kunnen voor het eerst weer zorgeloos genieten van verse melk en andere producten met melk

zoals pannenkoeken of cappuccino. De oplossingen tot nu toe waren voor hen moeilijk te verkrijgen en ook de smaak liet te wensen over. Doordat we weten hoe we verse melk zonder lactose kunnen maken, kunnen we nu lactose-intolerante mensen écht lekkere melk bieden die bovendien gewoon verkrijgbaar is in de supermarkt.” Naast de verse halfvolle Campina Lactose Vrij levert Campina ook een lang houdbare halfvolle lactosevrije melk. Beide zijn verkrijgbaar in de supermarkt.MEER INFO: CAMPINALACTOSEVRIJ.NL

Speciale kleine gerechten voor patiënten met wisselende eetbehoeften

Chefkok Pascal Jalhay heeft voor Chef Martin (onderdeel van Marfo) 30 speciale Kleine Gerechten ontwikkeld. De gerechten zijn bedoeld om patiënten met een wisselende eetbehoefte beter en met meer plezier te laten eten. Tijdens Zorgtotaal 2013 worden de Kleine Gerechten gelanceerd. Mensen die erg ziek zijn, moeten goed eten en hebben daar tegelijkertijd vaak geen zin in. Smaak en geurbeleving veranderen namelijk tijdens ziekte en behandeling. Met name oncologische patiënten kampen vaak met gewichtsverlies, onder andere door een sterk verminderde eetlust. Door extra aandacht voor de maaltijdbeleving kunnen zorgverleners en producenten bijdragen aan de kwaliteit van leven van patiënten.De Kleine Gerechten zijn ontwikkeld volgens een speciale receptuur. Ze zijn kleiner dan gemiddeld (300 gram vs. 450 gram) en tegelijk rijk aan eiwitten (50 procent hogere eiwitdichtheid per 100 gram) en calorieën. Ira van der Plas, diëtist-adviseur Menu en Dieet van Marfo en voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten in de regio Utrecht: “Kleine Gerech-ten kunnen op elk moment van de dag geserveerd worden. Marfo verwacht met deze nieuwe roomservice-maaltijden een goede bijdrage te leveren aan de kwaliteit van leven van patiënten met een wisselende eetlust.”MEER INFO: CHEFMARTIN.NL

06 | 06 | 2013NatioNaal CoNgres

GastvrijheidszorG

GASTVRIJHEIDSZORGMET STERREN

EEN INITIATIEF VAN LOC ZEGGENSCHAP IN ZORG, KOKSGILDE EN B+B VAKMEDIANET

zorg voor uw

sterrenwww.zorgmetsterren.nl

41 Productinfo.indd 41 20-03-13 16:27

42

Nr. 1 - 2013

Altijd een Professional op voorraad.Het matchen van de juiste kandidaat aan de juiste functie is een vak apart, zeker gezien de vaak complexe planning in de food & beverage sector.Dankzij onze expertise en fl exibiliteit bent u in staat snel in te spelen op de wisselende personeelsbehoefte binnen uw organisatie.

Hèt adres voor vakbekwame medewerkers in de horeca, catering en instellingen, bijvoorbeeld:

Bureau Q-LinaireFood & beverage professionals

www.bureauqlinaire.nl of bel snel: +31(0)541 - 66 36 30

√ Interim management√ Keukenmedewerkers√ Bedieningmedewerkers√ Afwas / Medewerkers stewarding

Gastvrije Zorg is een uitgave van Vakmedianetcommentaar

Staat het HOI logo van 2013 erbij?Aangepast colofon voortaan als standaard gebruiken

Het HOI logo staat vast in het indesign sjabloon en is nu het samen is gevoegd met het Incopy bestand zichtbaar

Bureau Q-linaire 1/4 staande advertentie moet links onder op p42 komen. Eventueel kan de agenda van onderaf worden ingekort.

Ik heb de advertentie geplaatst. Dat lijkt me wat klein voor een staande advertentie en ziet er ook niet echt mooi uit, maar we kunnen eigenlijk ook niet veel anders. Misschien hebben jullie een idee? (lvo)

Linksboven moet een zwart label komen met daarin agenda/colofon. Helemaal in de onderkast. Dus ook de h van helemaal [jk]

Advertentie-indexAutobar Holland 44Bureau Q-Linaire 42Electrolux Professional 4Enkco 8FrieslandCampina Dagvers 2Miele Professional 8Sortrans 24,26temp-rite International Holding 43

AgendA18 aprilNVTG Congres: Ondernemende zorgEvoluon Eindhovennvtg.nl

6 juniNationaal Congres GastvrijheidszorgCinemec Edezorgmetsterren.nl

23 t/m 25 september Horeca InspiratieEvenementenhal Hardenbergevenementenhal.nl

25 t/m 27 novemberHoreca InspiratieEvenementenhal Gorinchemevenementenhal.nl

HoofdredacteurJasker Kamp

[email protected]

EindredacteurInge Mulder

Medewerkers aan dit nummerDennis van Asselt, Phyllis den Brok, Aline de Bruin, Carolien Meijer, Dick Spelt en Leendert van Wezel

CoverontwerpArjan Anderiesen

Art DirectionMr. Richardson

VormgevingCross Media Solutions, Alphen aan den Rijn

UitgeverRuud Bakker, [email protected]

MarketingLeendert van Wezel

[email protected]

AccountmanagersPeter Hagedoorn

[email protected]

Abonnementenadministratie & TrafficJolanda van Selm

[email protected]

AdresVakmedianet

Postbus 448, 2400 AK Alphen aan den Rijntel. 088-5840800

[email protected]

AbonnementenGastvrije Zorg verschijnt tien keer per jaar.

Abonnement: Nederland € 95,00, overige landen € 125,00, los nummer € 12,50. Prijzen exclusief

btw. Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor vervaldatum schriftelijk

is opgezegd.

BankrelatieING bank 65.23.73.763

DrukTen Brink, Meppel

DoelgroepDirectie & hospitalitymanagers, hoofden voeding

& koks, hoofden inkoop & facilitair management in zorginstellingen, verpleeg huizen en ziekenhuizen.

CopyrightAlle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij

elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voor-

afgaande toestemming van de uitgever.

DisclaimerAlle in Gastvrije Zorg opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. De juist-

heid en volledigheid kunnen echter niet worden gegarandeerd. Vakmedianet en de bij deze uitgave

betrokken redactie en medewerkers aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van het gebruik

van de opgenomen informatie.

B+B Vakmedianet is aangesloten bij Het Oplage Instituut (HOI) ISSN-nummer: 1876-617X

agenda/colofon

42 Agenda-colofon.indd 42 20-03-13 16:30

Integrale dienstverlening / Respect voor mens en milieu / Toekomstgerichte oplossingen

In de markt van warme en koude drankenvoorziening

op het werk zijn wij bij Autobar Holland voortdurend

bezig om onze klanten op een professionele en

betrouwbare manier te ontzorgen. Zodat zij zelf geen

omkijken hebben naar de dagelijkse koffievoorziening.

Hiervoor bieden we iedere werkgever een pasklare

oplossing. In de overtuiging dat dit van een marktleider

verwacht mag worden, loopt Autobar Holland daarbij

altijd voorop in het bieden van duurzame producten,

automaten en dienstverlening. En zijn we een ervaren

partner om nieuwe trends te vertalen naar passende

oplossingen voor koffiedrinken op het werk. Bij Autobar

Holland schenken wij onze klanten dus meer inhoud.

Wilt u weten wat Autobar Holland voor u kan beteke-

nen? Neemt u dan contact met ons op via (078) 6 544

544 of ga naar www.autobar.nl.


Gastvrije Zorg 2013 03

Documents

Transcript of Gastvrije Zorg 2013 03