weekblad voor de Universiteit van Amsterdamjaargang 64 12/11/2010 nummer 10

Jonge dichteresLieke Marsman debuteert

Susan Smit‘Schrijven leer je door het te doen’

Jasje-dasjeFolia-knor bezoekt het corps

Nu nog van de slager, straks uit het lab?

Naamloos-4 1 07-11-2008 08:56:48

Ben jij een High Potential?Kies dan de kortste weg naar de top!

www.dekortstewegnaardetop.nl

BestGraduates Law wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topkantoren

BestGraduates wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topwerkgevers

BestGraduates is een activiteit van onderdeel van de

LAAT ZIEN DAT JIJ ALS TRAINEE THUISHOORT IN EUROPA GA NAAR TRAINEEBIJDEEU.NL EN MAAK KANS OP EEN UNIEKE VIPTRIP NAAR BRUSSEL

Wil je meedenken op het hoogste

Europese niveau, te midden van

de ambtelijke top? Ben je (bijna)

afgestudeerd en zit je goed in je

talen? Dan is een traineeship bij

de EU zeker iets voor jou. Vanaf

3 januari kun je je weer inschrijven.

Wil je eerst meer weten, kom

dan naar onze Meet & Greet op

15 december. En om je kansen

te vergroten op een traineeship

bij de EU, doe je mee aan

PRESENTEER JEZELF AAN EUROPA op traineebijdeEU.nl. Misschien

selecteren we jou wel voor een

VIPTRIP naar Brussel.

folia 101015.indd 2 05-11-2010 11:06:04

inhoud #10

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, tel. 020-5253981, fax 020-5253980, redactie@folia.uva.nl website: www.folia.nl uitgever: Stichting Folia Civitatis redactie: Floor Boon, Mirna van Dijk (eindredacteur), Jim Jansen (hoofdredacteur), Luuk Heezen, Anouk Kemper, Margot Riedstra (secretariaat), Henk Thomas, Dirk Wolthekker medewerkers aan dit nummer: Bob Bronshoff, Roger Cremers, Fred van Diem, Robbert Dijkgraaf, Julie de Graaf, Jan-Maarten Hupkes, Marc Kolle, Marianne Mann, Harmen van der Meulen (tevens correctie), Gina Miroula, Jeff Pinkster, Arjan Roodink, Bob van Toor, Won Tuinema, Tjebbe Venema, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen redactieraad: Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Jaap Kooijman, Lennart Verhoef, Bert Vuijsje zakelijke leiding: Paul van de Water art direction: Pascal Tieman opmaak: Carl Zevenboom druk: Dijkman Offset, Diemen advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, tel. 023-5714745, fax 023-5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com abonnement: € 46,90 per jaargang opgave: 020-525 3981, mededelingen@ folia.uva.nl of www.folia.nl. Het is niet altijd mogelijk de rechthebbenden van de foto’s op de prikbordpagina te achterhalen. Rechthebbenden van het beeldmateriaal kunnen zich bij Folia melden via: redactie@folia.uva.nl.

OntslagVan een bedrijf vol weldenkende mensen mag je verwachten dat het netjes met z’n personeel omgaat. Dat dit in de praktijk soms anders gaat, bleek vorige maand. Een ondersteunend medewerker uit het gebouw waar de redactie van dit weekblad is gehuisvest, nam ontslag. De mede-werker, laten we hem P. noemen, was in het pand een bekend gezicht, met voor iedereen een vriendelijk woord.Hoe hij verder functioneerde en wat hij al dan niet deed op de werkvloer (of daarbui-ten), wisten we niet. Totdat zijn werkgever, de directeur van Crea, een massamail stuurde aan alle gebruikers van het gebouw. Daarin meldde hij dat P.’s arbeidsovereen-komst na een ‘indringend gesprek (…) met onmiddellijke ingang’ beëindigd was. In de mail werd ook melding gemaakt van P.’s ‘moeilijkheden die samenhangen met een overmatig gebruik van drank en drugs en die zijn gezondheid ondermijnen’.Het is niet gebruikelijk om bij iemands vertrek zo publiekelijk en gedetailleerd kond te doen van diens persoonlijke problematiek. Wat zou de werkgever ertoe hebben gebracht om de privacy van een ex-medewerker op deze manier te schen-den? Desgevraagd meende hij met deze openheid van zaken te voorkomen dat mensen ‘met vragen zouden blijven zitten’.Weegt het recht op informatie zwaarder dan iemands recht op privacy? Is het nodig om van iemand die blijkbaar met privéproblemen zit, de vuile was buiten te hangen onder het mom van transpa-rantie? Waarschijnlijker lijkt het dat hier sprake is van onmacht, wraakzucht, of misschien zelfs van een oprechte, maar daarom niet minder misplaatste zucht naar eerlijkheid.Van een directeur van een van de grotere instellingen binnen de UvA – iemand met jarenlange ervaring als leidinggevende – zou wat meer discretie verwacht mogen worden, en wat meer inlevingsvermogen op z’n plaats zijn.

colofon

commentaar

weekblad voor de Universiteit van Amsterdamjaargang 64 12/11/2010 nummer 10

Jonge dichteresLieke Marsman debuteert Susan Smit‘Schrijven leer je door het te doen’

Jasje-dasjeFolia-knor bezoekt het corps

Nu nog van de slager, straks uit het lab?

Vlees zonder leedVegetariërs vinden het nog eng, inves-teerders ook: kweekvlees. Beter voor dier, milieu en gezondheid. Uit stamcellen kunnen spiervezels groeien, maar of het ooit een massaproduct wordt? 14

Lieke MarsmanHaar eerste gedicht schreef ze als kind toen ze meedeed aan een poëziewedstrijd in Zaltbommel: ‘Ik had van die VPRO-ouders die zeiden dat ik dat moest doen.’ Nu is Lieke Marsman 20, en verschijnt haar eerste bundel 10

RegelsVoor de argeloze bezoeker lastig, voor de leden gesneden koek: de mores van het corps. Geen gympen dragen op de sociëteit, bijvoorbeeld 18

Susan SmitSchrijver over haar studietijd: ‘Wetenschap speelt een grote rol in mijn leven’ 20

En verder:nieuws 4-7, opinie/brieven/stage 8-9, objectief 12, bul 20, Fen is uit/het beste/eten 21, annonces 22, lezingen 23, Dijkgraaf/Curvers/overigens 24

Folia verschijnt sinds 1948 als onafhan-kelijk weekblad voor de Universiteit van Amsterdam. Het wordt uitgegeven door de stichting Folia Civitatis.

Folia 3

nieuwsVeni-subsidiesNWO heeft negentien jonge, recent gepromoveerde wetenschappers een Veni-subsidie toegekend voor onderzoek aan de UvA en het AMC. De Veni-subsidie is bedoeld voor jong wetenschappelijk talent dat opvallend en origineel wetenschappe-lijk onderzoek verricht. Elke onderzoeker krijgt 250.000 euro, waarmee hij of zij drie jaar onderzoek kan doen. In totaal dienden dit jaar 982 onderzoekers een onderzoeks-voorstel in bij NWO waarvan 161 onder-zoekers in deze ronde een Veni-subsidie ontvangen. Het gaat om de wetenschappers Hajo Boomgaarden (communicatieweten-schap), Jeroen den Dunnen, Joppe Hovius, Marit Westerterp, Jeroen van den Wijn-gaard en Ralph van Oort (alle vijf genees-kunde), Maartje van Gelder (geschiedenis), Jasper de Goeij (biologie), Eelke Heems-kerk, Sarah de Lange en Tom van der Meer (alle drie politicologie), Saskia Hekker (sterrenkunde), Matthijs van der Meer (life sciences), Fiona Parrott (medische antropologie), Balázs Pozsgai (theoretische fysica), Elske Salemink (ontwikkelingspsy-chologie), Katrin Schulz (wijsbegeerte), Rachel Spronk (antropologie), en Tuba Yarbay Duman (taalkunde). (FB)

AmerikaVeni-laureaat Cees Snoek en hoogleraar Arnold Smeulders van het Instituut voor Informatica hebben van de Amerikaanse overheid een subsidie van 3,5 miljoen dol-lar ontvangen. Snoek en Smeulders kregen de subsidie voor hun onderzoeksvoorstel Video Search with Speed and Accuracy for Multimedia Events (SESAME). Met SESAME wordt een beeldzoekmachine ontwikkeld die met hoge precisie video-beelden kan vinden in enorme collecties. Doel van het project is om beeldinforma-tie efficiënt te vertalen naar een precieze tekstuele omschrijving. Daarmee moet het fundamentele cognitieve probleem worden opgelost: kan een machine zonder tus-senkomst van de mens een beeld omzetten in tekst? In het SESAME-project werkt de UvA samen met SRI International – een spin-off van Stanford – en de University of Southern California. (DW)

Prijsvraag

Deze week in Folia een interview met schrijfster en oud-UvA-studente Susan Smit. Haar nieuwe boek Wijze mannen is net uit. In het boek, een vervolg op haar boek Wijze vrouwen uit 2003, gaat Susan Smit in gesprek met wijze mannen als Deepak Chopra, Paulo Coelho en Eckhart Tolle. Een exemplaar van Wijze mannen winnen? Ga naar www.folia.nl/prijsvraag

CvB-leden boven balkenendenorm

Doctor Harry Mulisch ‘niet chic’

zz Commissie samengesteld die toe-komstscenario economiefaculteit gaat ontwikkelen.

zz Faculteit wil ‘opgaande lijn’ weer vinden.

Collegevoorzitter Karel van der Toorn en interim-decaan Eric Fischer van de Fa-culteit Economie en Bedrijfskunde (FEB) hebben gezamenlijk een brief gestuurd naar de medewerkers van de faculteit. In die brief schrijven ze dat het tot nu toe niet openbare rapport over de exploitatie van de faculteit vanaf heden in zijn geheel is in te zien via een link op de medewer-kerssite van de UvA. Het rapport, gemaakt door Pieter-Jan Aartsen van de afdeling Concern Control, heeft als basis gediend voor de omvangrijke reorganisatie die het

faculteitsbestuur begin oktober aankon-digde.De FEB moet volgens het huidige reorga-nisatieplan de komende drie jaar veertien miljoen euro besparen. Veel medewerkers zien de noodzaak daarvan niet in en eisten inzage in het rapport, in de wandel-gangen het ‘Rapport Aartsen’ genoemd. Inzage werd hen tot nu toe onthouden. Eerder werd al bekend dat accountants-kantoor Dubois & Co op verzoek van de facultaire ondernemingsraad (OR) een toetsing zal uitvoeren van het rapport. Dit kantoor heeft ervaring met het verrichten van contraonderzoek en second opinions. Naar verwachting zal dat onderzoek eind deze maand zijn afgerond, zodat de OR de resultaten ervan kan meenemen in het advies dat de raad nog moet uitbrengen over de reorganisatie.

Van der Toorn en Fischer zeggen in hun brief dat de huidige financiële problemen waar de faculteit mee kampt ‘structureel’ moeten worden aangepakt, zodat er daarna weer ‘een opgaande lijn’ kan wor-den gevonden. Om de toekomst van de faculteit in kaart te brengen, is daarom een commissie samengesteld onder lei-ding van de Groningse hoogleraar Peter Leeflang, onder meer gespecialiseerd in marketingmanagement en promotie. Deze commissie is gevraagd een ‘scena-rioanalyse’ te maken voor de toekomst. De commissie bestaat naast Leeflang uit de UvA-hoogleraren Peter Boswijk, Deanne den Hartog, Ans Kolk, Hessel Oosterbeek en Sweder van Wijnbergen. De commissie zal naar verwachting in december met haar bevindingen naar buiten komen. (DW)

Gewraakt FEB-rapport alsnog openbaar

zz De drie leden van het College van Bestuur zaten vorig jaar met hun salaris boven de balkenendenorm van 188 duizend euro.

zz Asva-voorzitter: ‘Bedrag niet buiten-proportioneel.’

Afgelopen jaar streek Karel van der Toorn, voorzitter van het College van Bestuur (CvB), 240.000 euro op. Vice-voorzitter Paul Doop verdiende 215.822 euro en rector magnificus Dymph van den Boom zag 209.100 euro bijgeschre-ven worden op haar rekening. In totaal hebben zestig bestuurders van onder-wijsinstellingen de zogeheten publicatie-norm voor topinkomens overschreden. Het gaat om 34 bestuurders van uni-versiteiten, negentien van hogescholen, zes bij regionale opleidingscentra en

een bestuurder van een gecombineerd bestuur voor onder meer speciaal onder-wijs, gehandicapten- en revalidatiezorg en arbeidsreïntegratie.Met een inkomen van bijna 353 duizend euro verdiende bestuurslid René van Elderen van Fontys Hogescholen het meest in 2009. AOb-voorzitter Walter Dresscher: ‘De crisis is kennelijk niet bij alle bestuurders even goed doorgedron-gen. We moeten ervoor zorgen dat er zo veel mogelijk geld op de plek terechtkomt waar leerlingen en studenten er wat aan hebben.’Asva-voorzitter Lodewijk Berkhout vraagt studenten op zijn Facebook-pagina te reageren op de bedragen. ‘Het college van bestuur van de UvA/HvA ontving in 2009 664.922 aan pensioenpremie en salaris. De UvA en de HvA zijn de grootste in hun soort. Vergeleken met hun collega’s is

dit bedrag niet buitenproportioneel. Maar stel dat ze een deel van hun salaris inves-teren waar onderwijs of onderzoek dat hard kan gebruiken, heb je suggesties?’ (Jeff Pinkster)

zz Overleden schrijver en UvA-eredoc-tor Harry Mulisch droomde als puber van een carrière als wetenschapper.

De op 30 oktober op 83-jarige leeftijd overleden schrijver Harry Mulisch heeft altijd naar een academische titel verlangd. De deur van zijn jongenskamer in het ouderlijk huis aan de Anna van Burenlaan in Haarlem was getooid met het opschrift ‘Laboratorium prof. dr. mr. ir. H.K.V. Mu-lisch Esq.’. Een hele geruststelling dus dat in elk geval één van die titels hem op 8 ja-nuari 2007 ten deel viel: toen verleende de UvA hem tijdens de viering van de 375ste dies van de universiteit een eredoctoraat. Maar toen hij eenmaal doctor Harry Mu-lisch was tooide hij zich niet met die titel. ‘Niet chic,’ zei hij tegen Folia.Harry Kurt Victor Mulisch debuteerde

in 1952 met de novelle Tussen hamer en aambeeld. Hij vond de novelle zelf van onvoldoende kwaliteit en besloot zijn car-rière opnieuw te beginnen. Dat deed hij met zijn eerste roman Archibald Strohalm, waarvoor hij de prestigieuze Reina Prinsen Geerligsprijs voor jong talent kreeg. Later sleepte hij nog de Constantijn Huygensprijs en de P.C. Hooftprijs in de wacht, beide voor zijn gehele oeuvre. Tot zijn bekendste werken behoren onder meer Het stenen bruidsbed, De zaak 40/61, De aanslag, Twee vrouwen en De ontdekking van de hemel. Harry Mulisch is op 6 november begraven op Zorgvlied in Amsterdam. (DW)

Zie pagina 8 voor een beschouwing van de nalatenschap van Harry Mulisch door emeritus hoogleraar en Mulisch-kenner Marita Mathijsen.

meer actueel nieuws op www.folia.nl

RectificatieAnders dan in Folia 07 van 15 oktober staat, was de OR-FEB niet unaniem in haar wens om een extern onderzoek naar de exploitatie van de faculteit te laten doen. Twee leden van de OR, Fred Pope en Arthur Schram, hebben respectievelijk tegen het onderzoek gestemd en tegen de vorm, waarin het lopende externe onder-zoek is opgezet.

Harry Mulisch in 2007 bij zijn benoeming tot eredoctor / foto Bob Bronshoff

4 Folia

CAOHet algemeen bestuur van de Vereniging van Universiteiten (VSNU) heeft tijdens zijn vergadering van 25 oktober 2010 besloten het onderhandelaarsakkoord CAO-NU 2010-2011 niet over te nemen. Bij het begin van de onderhandelingen was al duidelijk dat er in de budgetkaders geen compensatie voor loonontwikkeling zit. Intussen is gebleken dat de budgetten van de universiteiten verder onder druk komen te staan door de rijksbegroting 2011 en het regeerakkoord. Die zullen arbeidsplaatsen kosten. Om een CAO-loonsverhoging te kunnen bieden zouden de universiteiten meer arbeidsplaatsen moeten opheffen en de werkdruk opvoe-ren. Dat vinden ze onverantwoord. De huidige (verlengde) CAO heeft nog een looptijd tot 1 maart 2011. (DW)

BurgemeesterRené Verhulst, tot voor kort directeur bedrijfsvoering van de FEB, is vanaf 1 december de nieuwe burgemeester van de Zeeuwse gemeente Goes. Verhulst (50, CDA) werd van de twintig sollicitanten het meest geschikt geacht om Dick van der Zaag op te volgen, die na zeventien jaar burgemeesterschap vertrekt. Het vertrek naar Goes komt op het juiste moment, want Verhulst hoeft nu niet de miljoenen-bezuiniging aan de FEB mee te maken. Verhulst was de rechterhand van oud-de-caan Tom Wansbeek, die in december 2009 gedwongen werd te vertrekken wegens grote tekorten op de exploitatierekening van de faculteit. Verhulst bleef wel ver-bonden aan de FEB, maar moest een stap opzij doen en solliciteerde naar een andere functie. Verhulst is schoolgenoot van oud-premier Balkenende: beide zaten ze op het Christelijk Lyceum in Goes. Verhulst is sinds 1978 lid van het CDA. (DW)

StellingDe poll op folia.nl was afgelopen week:Het komende jaar gaat op alle facul-teiten en opleidingen fors bezuinigd worden. Goed?

zz Uiteraard, iedereen moet de broekriem aanhalen, dus waarom de universiteiten niet? – 48,5%zz Heel slecht. En helemaal in een land dat steeds pretendeert te investeren in de kenniseconomie – 34,0%zz Belachelijk. En dat terwijl de UvA altijd zegt onderwijskwaliteit zo belangrijk te vinden – 13,6% zz Best redelijk. De UvA investeert nu eenmaal fors in nieuwbouwprojecten en het geld moet ergens vandaan komen – 3,9%

Totaal aantal respondenten: 103

‘n8’: eten, idealen en dj’s

zz Jaarlijks tekort van één miljoen euro noopt tot bezuinigingen.

zz Bestuurders van de opleidingen willen ‘liever niet’ met de botte bijl saneren.

In opdracht van decaan Edward de Haan van de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen moeten de sociale wetenschappen, bestaande uit de secties antropologie, politicologie, sociologie en sociale geografie in 2011-2012 een bezui-niging doorvoeren.De combinatie van dalende onderzoeks-financiering en gelijkblijvende onderwijs-financiering bij stijgende studentenaan-tallen zorgt binnen de secties voor een

structureel tekort van één miljoen euro op jaarbasis. In een mail aan medewerkers wijzen de bestuurders van de vier secties – Wouter van der Brug, Joos Drooglee-ver Fortuijn, Anita Hardon, Johan Post, Jan Rath en Mark Rutgers – erop dat dit tekort bij ongewijzigd beleid verder op zal lopen.Dat heeft decaan De Haan ook gecon-stateerd en daarom heeft hij de secties een bezuiniging opgelegd, c.q. opdracht gegeven het tekort zo spoedig mogelijk weg te werken. De bestuurders schrijven dat ze ‘liever niet’ met de botte bijl willen saneren, maar dat er wel iets moet gebeu-ren. Wat, dat is vooralsnog onbekend. ‘We willen proberen met creatieve oplossingen onderwijs en onderzoek zo te organiseren

dat het eindresultaat nog steeds voldoet aan hoge eisen van wetenschappelijkheid, maar wel tegen lagere kosten.’De bestuurders zeggen daarbij voor lastige keuzes te staan. ‘Zoals de vraag of de on-derzoekscomponent binnen de vaste aan-stellingen omlaag moet naar bijvoorbeeld dertig procent of dat het onderzoek zich nog meer moet richten op de zwaartepun-ten, of er een bindend studieadvies moet komen of een numerus fixus.’Vanaf begin januari gaan de bestuurders in overleg met medewerkers om te kijken hoe het tekort kan worden omgebogen in een plusje. Het is nog niet bekend of ook de andere secties binnen de FMG – communicatiewetenschap, pedagogiek en psychologie – moeten bezuinigen. (DW)

Sociale wetenschappen in de rode cijfers

zz Niet alle opzetjes slagen tijdens de Museumnacht, maar als je geluk hebt tref je een parel

Het leek de perfecte invulling voor de mu-seumnacht van 6 november in Bijzondere Collecties: mensen met een boodschap ouderwets hun zaak laten bepleiten op een sinaasappelkistje, ter illustratie van de lo-pende tentoonstelling Wereldverbeteraars! 75 jaar IISG. Maar in dezelfde ruimte werd vegetarisch gekookt door de jongeren van het Jamie Oliver-initiatief Fifteen, met als gevolg dat het publiek er vooral het motto ‘Een betere wereld begint bij je maag’ op nahield. Kon COC-voorzitter Vera Berg-kamp nog een beleefde stilte afdwingen, Partij voor de Dieren-leider Marianne Thieme oogstte met haar pleidooi voor dierenrechten vooral geroezemoes en hier en daar zelfs een besmuikt lachje. Gelukkig was er ook de tentoonstelling, met achterin een fotoreportage van Hans Eijkelboom. De fotograaf zat rustig te wach-ten op geïnteresseerde bezoekers. ‘Komen jullie voor de rondleiding?’ Enthousiast gidste hij een groepje jongeren door zijn portretfoto’s van de Bijlmer, een wijk die

ooit met de beste bedoelingen is opgezet, maar die – getuige het werk van Eijkelboom – vooral uitblinkt in eenvormigheid. ‘Dan gaat er een groepje rond de tafel zitten en verdwijnt iedere vorm van eigenheid. Net zoals de organisatie van de museumnacht

overal dj’s neerzet om het leuk te maken.’ Een onorthodox commentaar, waardoor het groepje grinnikt, over het werk discus-sieert en intensief naar de foto’s kijkt. Een ongebruikelijke ontmoeting, perfect in de stijl van de museumnacht. (LH)

Marianne Thieme hield een pleidooi voor dierenrechten / foto Arjan Roodink

Medicijn tegen Alzheimer stap dichterbijzz In de beginfase van de ziekte gaat een groep genen in de hersenen de geheugenstoornissen zo lang mogelijk tegen.

zz Een nieuw medicijn zou diezelfde genen wellicht ook in andere stadia van de ziekte kunnen activeren.

‘De hersenen blijken zelf het ziekteproces te compenseren’, aldus emeritus hoog-leraar neurobiologie Dick Swaab over de resultaten van het hersenonderzoek die binnenkort in het wetenschappe-lijke tijdschrift Brain verschijnen. Voor

het onderzoek is het hersenweefsel van negenenveertig overleden patiënten in de verschillende ziektestadia van Alzheimer geanalyseerd. ‘De hersenen blijken zelf het ziekteproces te compenseren.’ Nog voordat er symptomen van Alzhei-mer zichtbaar zijn, is al via een micro-scoop vast te stellen dat er sprake is van de ziekte. In dat stadium wordt een groep van ongeveer vijfhonderd genen in het voorste deel van de hersenschors extra actief, waardoor zenuwcellen beter met elkaar kunnen communiceren. Op dat moment krijgt de patiënt nog geen last van geheugenstoornis. Pas als de genen

weer minder actief worden, openbaren de klachten zich. De ontdekking is een belangrijke stap in de richting van een medicijn, want volgens Swaab is het wel-licht mogelijk de genen ook te activeren als de ziekte verder gevorderd is. Alzheimer beschadigt zenuwcellen in de hersens en hun onderlinge verbindingen, waardoor onder meer geheugenverlies optreedt. In Nederland is zo’n zestig tot zeventig procent van de dementerenden Alzheimerpatiënt. Die groep bevat op dit moment ongeveer een kwart miljoen men-sen, maar verwacht wordt dat dit aantal de komende veertig jaar verdubbelt. (LH)

Folia 5

nieuws

zz Dymph van den Boom: ‘Goede docent laat studenten meer uit zichzelf halen.’

zz Studenten kunnen tot 12 november hun stem uitbrengen op hun favoriete docent.

‘Wie een goede kans maakt om docent van het jaar te worden? Dat ga ik niet zeg-gen, dat is beïnvloeding,’ antwoordt rector magnificus Dymph van den Boom vastbe-sloten. Van den Boom riep studenten op 2 november op hun stem uit te brengen op hun favoriete docent voor de jaarlijkse verkiezing van de Docent van het Jaar.Zelf vindt ze het voornamelijk belangrijk dat een docent inspirerend over zijn of haar vakgebied kan vertellen. ‘Dat een student denkt: Ja, dat wil ik worden! Daar-naast moet een docent goed op de hoogte zijn van wat er speelt en er voor zorgen dat studenten meer uit zichzelf halen. Dat doe je door bijvoorbeeld net iets boven het gebruikelijke niveau te gaan zitten.’ De rector magnificus hecht belang aan de ver-kiezing, omdat hierdoor ‘onderwijs echt in de picture komt’. Van den Boom: ‘Meestal

wordt medewerkers vooral gevraagd naar hun onderzoek, op dat gebied zijn ze gear-riveerd. Daarom is het leuk dat ze zich op deze manier nog kunnen onderscheiden, dat mensen zeggen: “Ik wist niet dat je zo goed kon lesgeven.”’ De uiteindelijke win-

naar wordt op 10 januari, tijdens de viering van de dies natalis van de UvA, bekendge-maakt. (AK)

Stemmen kan tot 12 november via www.docentvanhetjaar.uva.nl

Rector flyert voor Docent van het Jaar

meer actueel nieuws op www.folia.nl

doctor

Paul Preenen promoveert bij arbeids- en organisatiepsychologie op een onderzoek naar uitdaging in werk.

Wat was de grootste uitdaging in dit onderzoek?‘Het vinden van een sluitende definitie van de term “werkuitdaging”. Mensen zeggen makkelijk dat ze toe zijn aan een nieuwe uitdaging, en bedrijven adverteren vaak met een “uitdagende baan”, maar hoe de-finieer je die precies? Zoals ik het gebruikt heb, hangt het gevoel dat je uitgedaagd wordt steeds af van je taak en de context daarvan, maar vereisten zijn de ervaring van een positieve stimulans gecombineerd met een bepaalde onzekerheid, en het gevoel dat je op je capaciteit getest wordt.’

Is het eigenlijk geen open deur, dat uitdaging werk leuk maakt?‘Voor veel promotieonderzoeken geldt dat een verband wel vermoed wordt, maar nog niet doeltreffend onderzocht is. Nu staat vast dat het krijgen van uitdagende taken er inderdaad voor zorgt dat mensen hun baan aanhouden, zelfs als ze eerder van plan waren weg te gaan. En omgekeerd zeggen mensen sneller hun baan op door een gebrek aan uitdagende taken. Leren lijkt dus een soort basisbehoefte te zijn.’

Heb je een concreet advies aan de leidinggevenden in nederland?‘Vaak onderschatten bazen hoe belangrijk uitdagend werk is. Als bijlage bij mijn onderzoek zitten daarom checklists die aangeven welke aspecten concreet de uitdaging op de werkvloer verhogen. Het gaat dan bijvoorbeeld om het hebben van veel verantwoordelijkheid, de omgang met verschillende mensen en een hoge mate van variatie in je werk.’

Volgens de versierbijbel The Game is de beste manier om iemand te versieren hem of haar uit te dagen. Bevestigt jouw onderzoek deze gouden tip?‘Haha, het is niet direct uit mijn onder-zoek gekomen, maar ik geloof er wel in ja. Uit eerder onderzoek is gebleken dat mensen het waarderen als je iets uitda-gends doet. Juist omdat het eng is, on-derscheid je jezelf door het te doen. Het is daarbij wel van belang dat je je richt op de taak zelf, die als een leersituatie ziet en niet bang bent om op je bek te gaan. Of het dan gesmeerd verloopt of niet is van minder belang: het feit dat je het doet levert je credits op.’ (LH)

Paul Preenen, Challenge at Work. A Mat-ter of Give and Take, promotie: vrijdag 12 november.

Dymph van den Boom legt een student uit hoe hij moet stemmen / foto Tjebbe Venema

Gameverslaving leidt tot agressiezz Vooral jongens met psychosociale problemen zijn verslaafd aan games, ontdekte onderzoeker Jeroen Lem-mens.

zz Omdat ouders of vrienden willen voorkomen dat gameverslaafden ga-men, kunnen ontwenningsverschijnselen optreden die leiden tot agressief gedrag.

Gameverslaafden zijn vaker agressief, ongeacht of zij gewelddadige of niet-gewelddadige spellen spelen. Dat conclu-deert Jeroen Lemmens in zijn proefschrift waarop hij 9 november promoveerde. Aan het onderzoek van Lemmens deden 851 jongens tussen de twaalf en achttien

jaar mee. Gameverslaving – door Lem-mens gedefinieerd als ‘aanhoudende en progressieve overmatige betrokkenheid met computer- of videogames die niet kan worden gecontroleerd ondanks geassocieerde sociale en/of emotionele problemen’ – komt bijna uitsluitend voor bij jongens met psychosociale problemen als eenzaamheid, een laag zelfbeeld en slecht ontwikkelde soci-ale vaardigheden.Deze kwetsbare groep is ontvankelijk voor de ‘meeslepende omgevingen’ van online spellen als World of Warcraft waarin miljoenen spelers uit de hele wereld elkaar online treffen. ‘Voor sommige spelers worden deze virtuele ervaringen

belangrijker dan werkelijke ervaringen, waardoor participatie aan sociale activiteit afneemt,’ schrijft Lemmens. Dit gegeven verklaart mogelijk waarom eenzaamheid niet alleen leidt tot gameverslaving, maar dat gameverslaving tevens zorgt voor een verdere toename van eenzaamheid.Het overmatig spelen van games leidt vol-gens Lemmens uiteindelijk tot conflicten met ouders en school. Bij pogingen van ouders om hun kind van het gamen af te houden, kunnen ontwenningsverschijnse-len optreden waardoor de jongens agres-sief of prikkelbaar gedrag gaan vertonen. Ook dat kan negatief zijn voor het sociale leven van de gameverslaafde wat een-zaamheid in de hand kan werken. (FB)

zz AMC onderzoeker Marcel Levi hoopt op meer aandacht voor de risico’s van off-labelmedicijngebruik.

Off-labelmedicijngebruik kan ernstige bijwerkingen hebben. Patiënten die niet lijden aan hemofilie, maar wel het medi-cijn daartegen toegediend krijgen, hebben een hogere kans op trombose. Dat blijkt uit een onderzoek van professor Marcel Levi, waarvan de resultaten 4 november in het New England Journal of Medicine verschenen zijn. Bij off-labelgebruik wordt een medicijn voorgeschreven voor de behandeling van een andere ziekte of klacht dan die waarvoor

het medicijn in eerste instantie ontwikkeld is. Levi, internist aan het AMC, deed onder-zoek naar de toepassing van het geneesmid-del Factor VIIa, dat voor hemofiliepatiënten is ontworpen. Zij lijden aan het feit dat hun bloed niet van nature stolt, wat door toedie-ning van het middel wordt verholpen. Factor VIIa wordt echter ook vaak in an-dere situaties ingezet waarin een bloedstol-lend effect nodig is, zoals bij zeer ernstig bloedverlies tijdens operaties of in een oorlogssituatie. Uit de gegevens die Levi uit 35 onderzoeken verzamelde, blijkt dat trombose – de juist ongewenste stolling van bloed, waardoor het risico optreedt dat de aderen dichtslibben – in de groep

patiënten die het medicijn gebruikte bijna twee keer zo vaak voorkomt als in de groep die een placebo voorgeschreven kreeg. Met name de oudere gebruikers kregen last van gevaarlijke bloedstollingen. Levi wil met het onderzoek de risico’s van off-label medicijngebruik onder de aan-dacht brengen. Met name in de VS wordt Factor VIIa ook ingezet ter bestrijding van minder serieuze bloedingen. Het AMC heeft laten weten het medicijn alleen toe te dienen aan patiënten die geen hemofilie hebben wanneer ze een levensbedreigende bloeding krijgen. Op dat moment wordt de verhoogde kans op trombose voor lief genomen. (LH)

Off-labelmedicijngebruik kan ziek maken

6 Folia

promotiesprikbord

ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.uva.nl

DInsDag 16/1110.00 uur: Georges-Pascal Haber - GeneeskundeEmerging Technologies to Urologic Oncology.Promotor: Prof.dr. J.J.M.C.H. de la Rosette. (Agnietenkapel)12.00 uur: Dan Milstein - TandheelkundeThe Response of the Oral Microcirculation to Pharmacological and SurgaPromotoren: Prof.dr.ir. C. Ince en prof.dr. H.P. van den Akker. (Agnietenkapel)14.00 uur: Derek Groen - SterrenkundeHigh Performance N-body Simulation on Computational GridsPromotor: Prof.dr. S.F. Portegies Zwart. (Agnie-tenkapel)

WOEnsDag 17/1110.00 uur: Surrendra Santokhi - SociologieImmigrantenondernemerschap in Den Haag.Promotoren: Prof.dr. J. Rath en prof.dr. M.J.A. Penninx. (Aula)12.00 uur: Inge Broekman - KunstgeschiedenisConstantijn Huygens, de kunst en het hof.Promotoren: Prof.dr. E.J. Sluijter en prof.dr. J.M. Koppenol. (Aula)

DOnDERDag 18/1110.00 uur: Rick Orij - BiologieOn the Intracellular Ph of Baker’s Yeast.Promotor: Prof.dr. S. Brul. (Agnietenkapel)12.00 uur: Nicola Tien - BiologieLife-History Traits in a Haplodiploid Mite.Promotor: Prof.dr. M.W. Sabelis. (Agn.kapel)14.00 uur: Richard Groen - GeneeskundeMultiple Myeloma and Malignant Lymphoma.Promotor: Prof.dr. S.T. Pals. (Agnietenkapel)

VRIJDag 19/1110.00 uur: Krischan Sjauw - GeneeskundeMechanical Cardiac Assist Devices.Promotoren: Prof.dr. J.J. Piek en prof.dr. J.G.P. Tijssen. (Agnietenkapel)12.00 uur: Frank Hermans - SociologieTrauma en beschaving.Promotor: Prof.dr. N.A. Wilterdink. (Agn.kapel)13.00 uur: Dan Assendrop- Geografie/LandschapsecologieClassification of Pattern and Process.Promotor: Prof.dr. J. Sevink. (Aula)14.00 uur: Malaika Vlug - GeneeskundeOptimizing Strategies in Gastrointestinal Surgery.Promotor: Prof.dr. W.A. Bemelman. (Agn.kapel)

OratiesWOEnsDag 17/1116.00 uur: Prof.dr. F.J.M. Roeters, bijzonder hoogleraar Adhesieve TandheelkundeP(l)akkende Tandheelkunde. (Aula)

VRIJDag 19/1116.00 uur: Prof.dr. G. Geltner, hoogleraar Middeleeuwse GeschiedenisA Cell of Their Own: The Incarceration of Women in Late Medieval Italy. (Aula)

Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda

AMC Dikke darmOp 3 november is het gespecialiseerde expertisecentrum voor dikkedarmon-derzoek Procolo geopend. Het centrum is gehuisvest in De Rode Luifel, naast het AMC. Procolo is een zelfstandig behandelcentrum, gelieerd aan het AMC. De relatie met het AMC kenmerkt zich door het gebruikmaken van de expertise

in mensen, middelen en faciliteiten van het AMC. De zelfstan-digheid van Procolo komt tot uiting in een separate patiënten-stroom en zelfstandige afspraken met verzekeraars. Procolo is het eerste expertisecentrum in Nederland dat zich exclusief richt op dikkedarmonderzoek. Het centrum voert uitsluitend colo-scopieën uit, een inwendig onderzoek van de dikke darm en het laatste stuk van de dunne darm. Dit onderzoek is van belang om dikkedarmkanker en poliepen vroegtijdig op te sporen. Zie ook www.procolo.nl

FGw Bertolt BrechtIn het kader van het bijna drie weken durende festival ‘Hoppla! Brecht im Licht’ vindt er in de Roode Bioscoop op het Haarlemmerplein een muzikale reeks Brecht-avonden plaats met Nederlandse en Duitse artiesten. Op één avond de Lotte Lenya-voorstelling van Dorine van der Klei en de knoestige Brecht-interpretaties

van Felix Strategier, dan op dezelfde avond ‘Brecht-zoals-Brecht-het-nooit-bedoeld-heeft’ door Hilde Hildebrand én een optreden van zangeres Dorine Niezing. Elk van de drie festivalweken wordt op dinsdagavond feestelijk geopend door gastvrouw Dolly Belle-fleur met haar Brecht-Tingeltangel. Op 18, 20, 26 en 27 november zal UvA-historicus en publicist Pepijn Brandon een inleiding hou-den en samen met de optredende artiesten van die avonden dieper ingaan op Brecht als cultureel-politiek fenomeen. Het festival duurt tot en met 27 november. Zie ook www.roodebioscoop.nl

FMG PiraterijPiraterij op zee is de laatste jaren een groeiend probleem. UvA-antropoloog en universitair hoofddocent John Klei-nen redigeerde en schreef, samen met Manon Osseweijer, directeur van het International Institute for Asian Studies het boek Pirates, Ports, and Coasts in Asia. In het boek wordt door meerdere

auteurs invulling gegeven aan sommige van de historische ga-ten in de berichtgeving over maritieme piraterij en gewapende roof in Azië. Daarnaast is het boek actueel vanwege contempo-raine inzichten in piraterij in de Indische Oceaan en de Zuid-Chinese Zee. De auteurs belichten verschillende piratenactivi-teiten variërend van het plunderen, vernietigen en beroven van kustdorpen en het gevangennemen van de inwoners ervan, tot het aanvallen, overnemen en beroven van vaartuigen, waarna de lading en bemanning worden verhandeld.

Acta OpeningVan 25 tot en met 27 november viert het Academisch centrum tandheelkunde Amsterdam (Acta) haar vijfde lustrum en de opening van het nieuwe gebouw aan de Zuid-as. Op donderdag 25 november zal het nieuwe gebouw officieel worden geopend door KNAW-president Rob-bert Dijkgraaf. Op dezelfde dag is er een

symposium en een diner voor hoogleraren en decanen. Op 27 november is er een familiedag in het nieuwe gebouw, waarna er ’s avonds (en ’s nachts) een lustrumfeest is in de Westergasfabriek. Zie ook www.acta.nl

UB Design AwardHet ontwerp van Ira Koers en Roelof Mul-der voor de vernieuwde Universiteitsbi-bliotheek aan het Singel, met onder meer de rode uitleenruimte, heeft de prestigieu-ze en eervolle Dutch Design Award 2010 gewonnen in de categorie ‘Ruimtelijk, best private interior’. Studenten kunnen tegenwoordig tot middernacht en in het

weekend hun bestelde boeken afhalen in een nieuw ontworpen rode kamer. In rode kasten met rode kratjes liggen stapeltjes boe-ken klaar voor de lener. Robin van Schijndel van de UB is blij met de prijs. ‘Opeens staan we in allerlei gidsjes. We zijn hip geworden.’

AMC Anatomische lesOp donderdag 18 november wordt in het Concertgebouw voor de zeventiende keer De Anatomische Les gehouden. Dit jaar wordt de lezing uitgesproken door hoogleraar Rino Rappuoli, hoofd vaccinonderzoek bij Novartis Vaccines and Diagnostics in het Italiaanse Siena. Tijdens De Anatomische Les worden

ook twee boeken gepresenteerd: Fascinaties. Een intellectuele autobiografie van Jaap van Heerden en Goede bedoelingen en modern wonen, fotonotities over de Bijlmer, een fotoboek van fotograaf Hans Eijkelboom. In Eijkelbooms ogen is de Bijlmer vóór alles ‘de meest internationale plek van Amsterdam’. Eij-kelbooms boek is het resultaat van een opdracht van het AMC ter gelegenheid van de opening van het nieuwe Academisch Psychiatrisch Centrum.

FNWI KoninginDe koningin opent op woensdag 24 november het nieuwe gebouw van de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica op het Science Park. In het nieuwe gebouw zijn alle bètadisciplines van de UvA bij elkaar gebracht. Tijdens de openingsbijeen-komst spreken collegevoorzitter Karel

van der Toorn, burgemeester Eberhard van der Laan en decaan Bart Noordam. Aansluitend verricht de koningin de officiële openingshandeling. De opening van het gebouw vindt plaats vanaf 15.30 uur.

FEB WFT- examenHet College Deskundigheid Financi-ele Dienstverlening (CDFD) heeft de Amsterdam Business School erkend als WFT-exameninstituut. Dit betekent dat de Business School examens af mag nemen in het kader van de Wet Financi-eel Toezicht (WFT). De erkenning van de Business School geldt tot 1 november

2012. Vóór die datum vindt een toets plaats naar de representa-tiviteit en toegankelijkheid van de examens, de interne kwali-teitsborging en de vakinhoudelijke toetsing van examens. Op basis daarvan wordt vastgesteld of de erkenningsvoorwaarden worden nageleefd.

Folia 7

8 Folia

opinie

Mulisch’ werk is glashelder wat de bovenlaag van het verhaal betreft. Tegelij-kertijd is het aantal lagen

onder de oppervlakte onafzienbaar. Die lagen afgraven en de betekenis ervan zichtbaar maken, dat is een van de taken van de literatuurwetenschap. Wie Mulisch bestudeert voelt zich als een archeoloog in een stad die vanaf de Romeinse tijd bestaan heeft en die laag na laag prijsgeeft. Elk boek is op zichzelf te lezen, en func-tioneert geheel zelfstandig, maar als je de lijnen tussen zijn werken naloopt, ontstaat er een echt leesavontuur.Er is in zijn boeken een oorverdovend geklep te horen van allerlei figuren uit de wereldgeschiedenis en uit de wereldlitera-tuur die met elkaar in gesprek zijn, zoals Dante, Hermegistos, Goethe, Orpheus en Oidipous, Shakespeare, Thomas Mann, Nietzsche. Men kan het opvatten als een hoger triviantspel om al die verwijzingen thuis te brengen. Maar de betekenis ervan gaat boven het banale eruditiespel uit. Mulisch is ervan overtuigd dat zijn eigen oeuvre een samenhangend organisme is, maar ook de wereldliteratuur is geen dode massa, en blijft voortdurend in beweging doordat die steeds opnieuw gelezen wordt en ingeschakeld bij nieuwe literatuur. Nieuwe literatuur verjongt oude literatuur als die daarop voortbouwt.Mulisch’ boeken gaan altijd over meer dan het alledaagse. Hij kan realistisch begin-nen en dicht bij de werkelijkheid blijven, maar dan opeens in een fantastische chaos de boel laten exploderen, zoals in De elementen waarin de hoofdpersoon uit zee opgeschept wordt door een watervlieg-tuig, gedumpt wordt op een brandend bos en dan een visioen van totale vereniging der elementen krijgt. Mulisch probeert bij de essentie van het leven te komen en een menselijke moraal te ontwikkelen die niet meer afhankelijk is van een godsdienst of overgeërfde axioma’s. Mulisch presenteert het schrijven als een nieuwe mythe die klassieke pretenties heeft. Hierbinnen ko-men al zijn thema’s bij elkaar. Het maken van een kunstwerk is vernietiging van de beweging, doordat kunst de voortgang vastlegt en versteent. Met name de tijd moet vernietigd worden, omdat die zelf een vernietiger is. Schrijven is tenslotte datgene waarin dood en tijd overwonnen

kunnen worden. Zo schept Mulisch een eigen verbinding van oude mythen als Faust, Orpheus en Oidipous en creëert hij een nieuwe werkelijkheid door de tijd en dus de dood stil te leggen.

Ik heb geprobeerd een beeld te vinden waarmee de samenhang in Mulisch’ oeu-vre uitgelegd kan worden. Ik heb aan een spinnenweb gedacht, waarin alle draden vanuit een kern met elkaar verbonden zijn. Ik heb ook gedacht aan een planeten- of zonnestelsel, en aan een inktvis met zijn vele omklemmende tentakels. Een familiestamboom met opa’s, neven, bas-taarden en achterkleinkinderen zou ook een goed beeld voor zijn oeuvre kunnen zijn. Maar uiteindelijk voldoet een tech-nisch beeld het best. Mulisch’ oeuvre telt 94 boektitels, romans, poëzie, verhalen, theater, essays, autobiografische schetsen, studies. Ondergronds zijn al die titels met elkaar verbonden, je kunt van de ene naar de andere stappen en altijd weer kun je op hetzelfde centrale punt uitkomen. Het lijkt dus alsof je in een ondergronds metronet stapt, zoals in Londen, met de Central Line als voornaamste lijn, die doorkruist wordt door de Circle Line, door de Jubilee en de Victoria lijnen. Er zijn haltes en overstapplekken en er is een centraal sta-tion waar de lijnen bij elkaar komen. Wat een Mulisch-onderzoeker dus moet doen, is een kaart van dat net maken, althans proberen te maken, want de metrokaart van Londen is een peuterlegpuzzel verge-leken bij zijn werk. Wat me aan het beeld bevalt is dat het niet toepasbaar is op enig Nederlands metrostelsel. Zelfs in beeld-spraak over zijn oeuvre moet men zijn toevlucht nemen tot buitenlandse allure.

In Mulisch’ literaire nalatenschap zijn nog onafgewerkte schetsen te vinden, vroege verhalen en versies van het nooit gepubli-ceerde De ontdekking van Moskou. Deze zullen zeker in de nabije toekomst uitge-geven worden. Vóór Mulisch stierf, heeft hij besloten dat zijn manuscripten, boeken en voorwerpen die verband houden met zijn werk, bij elkaar moeten blijven. Zou men anders kunnen verwachten? yyy

Marita Mathijsen is emeritus hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde en was in 2007 erepromotor van Harry Mulisch

Marita Mathijsen zoekt naar een beeld dat de complexe

samenhang en rijke gelaagdheid van Harry Mulisch’

werk kan illustreren, en vindt dat in het Londense

metronet.

Het onder-grondse oeuvre

illustratie Marc Kolle

brievenBomenblundersUiteraard ben ik blij dat het beroemde boek De Bomen in Artis en Hortus van de

hand van mijn vader Hans van der Stelt in Folia van 29 oktober is genoemd. De foto op bladzijde 12-13, van Bob Brons-hoff, is ook erg fraai.Minder gelukkig is dat de tekst ernaast lijkt te zeggen dat op de foto de grote beuk uit Artis te bewonderen is, terwijl iedereen die een eik van een beuk kan onderscheiden, ziet dat het in feite een eik betreft. Bovendien zie ik meteen dat

Luchtverfrisser

arne lamet (24)is bezig met zijn master bedrijfskunde en deed een zomerstage bij Procter & Gamble.

‘Procter & Gamble is een bedrijf dat producten maakt zoals tandenborstels, luiers, afwasmiddel en shampoos. Vooraf-gaand aan de stage kon ik me nauwelijks voorstellen hoe het werk er uit zou gaan zien. Ik had als student nou niet direct affiniteit met Pampers. Maar het leek me leuk om toch te solliciteren. Dat traject was erg lang. Eerst moest ik een online rekentoets maken, verschillende fictieve problemen naar eigen inzicht oplossen en een persoonlijkheidstest in-vullen. Toen moest ik op een sollicitatiedag drie gesprekken van anderhalf uur voeren, met personen die steeds stegen in rang. En op het laatst stond er een senior voor me met een fles champagne en de boodschap dat ik mocht beginnen.Vervolgens heb ik voor niemand koffie hoeven halen, ik werd juist meteen in het diepe gegooid. Ze zeiden: “Je bent zo ver gekomen, dus laat maar zien dat je het waard bent.” Ik kreeg vier projecten op de afdeling digital, waaronder grofweg alle online communicatie valt. Zo onderzocht ik hoe we voor een game van tandenborstels zo veel mogelijk traffic konden genereren, oftewel hoe we zo veel mogelijk bezoekers de game konden laten spelen. Of moest ik ineens een conference call voeren met personeel uit vestigingen over de hele wereld. Maar de grootste klus was per product te inventariseren waar de grootste vooruitgang op digitaal gebied kon worden geboekt. Het meest trots ben ik op de presentatie daarvan, die ik voor meer dan honderd men-sen gaf en die me veel complimenten opleverde. Er zit nog geen job offer in omdat ik nog met mijn master bezig ben, maar ze bewaren mijn dossier, dus ik hoef zeker niet meer opnieuw te solliciteren.Mijn kijk op het bedrijf is door de stage erg veranderd. Toen ik voor die tijd de website van P&G bestudeerde, las ik dat deel van de bedrijfsmissie is “het verbeteren van het leven van consumenten.” Dat vond ik op dat moment heel cheesy klinken. Maar inmiddels ben ik er van overtuigd dat je inderdaad iemands leven aangenamer maakt als die een luchtverfrisser heeft gekocht. Ik ben het bedrijf minder alleen als geldwolf gaan zien. Natuurlijk gaat het er uiteindelijk nog steeds om dat er een positief bedrag onder de streep staat, maar P&G besteedt ook veel aandacht en geld aan thema’s als duurzaamheid en gezondheid. In mijn beoordeling werd zelfs meegenomen hoeveel van mijn tijd ik daaraan had besteed.Het werkende leven is me heel erg meegevallen. De mensen die er werken zijn ontzettend intelligent en gedreven. Aan het begin kon ik het hoge tempo niet eens bijbenen, omdat je bijvoorbeeld in een werkbespreking een stortvloed aan informatie over je heen krijgt. Maar op een gegeven mo-ment neem je dat tempo over. Toen dat eenmaal lukte stond ik er versteld van hoeveel ik kon doen op een dag!’ (Luuk Heezen)

stage

Sinds 2002, dus over een periode van acht jaar, maakte de kinderopvang een rondtocht langs de ministeries van VWS, SZW, OCW en, met het aantreden van het kabinet Rutte-

Verhagen, keerde dit belangrijke beleidsterrein weer terug bij SZW. Het heeft er dus alle schijn van dat de kinderopvang vanaf heden weer op de eerste plaats als een instrument wordt gezien om meer vrouwen, en met name moeders, aan de arbeidsmarkt te laten deelnemen.Maar vorige maand werd door het demissionaire kabinet-Balkenende IV het mes flink in de overheids-steun voor de kinderopvang gezet. Over (in)consisten-tie of (dis)continuïteit van beleid gesproken! Want als de overheid de arbeidsmarktparticipatie van moeders wil stimuleren, ligt het allerminst voor de hand om te gaan korten op precies dat middel dat ervoor zou kunnen zorgen dat ze die keuze ook daadwerkelijk gaan maken. En op basis van een motie van de Tweede

Kamer van eind 2005 zijn basisscholen vanaf augustus 2007 verplicht om voor ouders de aansluiting met de buitenschoolse opvang, een opvangvorm voor kinde-ren tussen 4 en 12 jaar, te regelen. Enerzijds stimuleert de overheid dus krachtig het gebruik van professionele kinderopvang voor kinderen tot en met 12 jaar, ander-zijds maakt ze de kinderopvang juist duurder.Over de professionele kinderopvang als een steeds belangrijker wordende opvoedingsomgeving is te mid-den van alle politieke overwegingen en financieel-economische argumenten intussen nauwelijks iets terug te vinden. Kinderopvang ontwikkelt zich in toenemende mate als een erkende en waardevolle partner in ontwikkelingsstimulering en voor- en vroegschoolse educatie (vve). En ook de verdere ontwikkeling van ‘Kinderopvang’ naar ‘Integraal Kindcentrum’, in samenwerking met het primair on-derwijs (denk aan de ‘Brede School’) is niet gediend

met het eenzijdige accent op economische aspecten of arbeidsparticipatie van moeders. De terugkeer naar SZW is daarmee niet alleen een gemiste kans, maar helaas ook een flinke stap terug.Zo vinden we nergens een mission statement of visie-document over de manier waarop de kwaliteit van de kinderopvang – inmiddels voor meer dan 800.000 kinderen het belangrijkste opvoedingsmilieu tussen (en naast) gezin en school – verbeterd kan worden. Even-min lezen we argumenten met betrekking tot de manier waarop pedagogisch verantwoorde, dus primair vanuit het belang van het kind beredeneerde, dagarrangemen-ten kunnen worden gerealiseerd, die het kind optimale leer- en ontwikkelingsmogelijkheden bieden en de (soms nog aarzelende) ouders, met name moeders, het vertrouwen geven dat nodig is om hun kind met een gerust hart mede door anderen te laten opvoeden.Ten slotte, de noodzaak van bezuinigingen staat niet ter discussie. Maar als de kinderopvang daaraan moet bijdragen dient dat op een maatschappelijke aanvaard-bare wijze te gebeuren. De zo gewenste arbeidsparti-cipatie van moeders zal niet toenemen als de grootste groep, afkomstig uit gezinnen met een laag en midden-inkomen, het laat afweten vanwege te dure kinderop-vang. Want de hoogopgeleide, goedverdienende moe-ders die wel willen (en kunnen) betalen zijn te gering in aantal om de oprukkende vergrijzing met succes het hoofd te bieden. En voor verreweg de meeste moeders geldt dat ze hun kind alleen aan de opvang zullen toevertrouwen als die van goede kwaliteit is, zeker als de kosten zijn gestegen.Niet alleen het stuivertje wisselen tussen (tot nu toe) drie ministeries, maar vooral het onbetrouwbare, zwalkende overheidsbeleid en het ontbreken van een goed onderbouwde pedagogische visie dreigt van de kinderopvang een onduidelijke sector te maken en voor veel ouders in financieel-economisch opzicht tricky business. yyy

Louis Tavecchio is bijzonder hoogleraar pedagogiek

Zwalkend, eenzijdig financieel-economisch georiënteerd overheids-

beleid op het gebied van kinderopvang schrikt ouders af en mist

pedagogische visie en verantwoording, vindt Louis Tavecchio.

Kinderopvang wordt ‘tricky business’

De redactie verwelkomt brieven en ingezonden stukken. U kunt deze

sturen aan redactie@folia.uva.nl. Vermeld altijd uw naam en relatie

tot de UvA; anonieme bijdragen worden niet geplaatst. De redactie

behoudt zich het recht voor om bijdragen in te korten.

We vinden nergens een mission statement of visiedocument over de manier waarop de kwaliteit van de kinderopvang verbeterd kan worden

het de magistrale eeuwenoude eik uit Artis is, die daar is afgebeeld.Ten tweede vertelt de tekst dat deze eik uit Artis of anders ‘een boom’ uit de Hortus de oudste boom van Amsterdam moet zijn. De boom uit de Hortus betreft in feite de boomhazelaar aldaar, maar belangrijker: er is nog een derde boom, namelijk een Morus nigra of zwarte moerbei in een achtertuin van een huis

aan de Prins Hendrikkade, die meedoet aan dit kampioenschap.

Sjors van der Stelt, promovendus bij het Centrum voor Wiskunde en Informatica

Vierde lidHet redactioneel commentaar in Folia behandelt de aanstelling van een vierde

collegelid en de positie van de HvA in de samenwerking met de UvA. Als HvA-medewerker weet ik niet of ik blij ben met deze ontwikkeling. Een vierde lid aanstellen is een goed plan. Maar een Rector Magnificus die zich alleen met de UvA en een rector die zich alleen met de HvA bezighoudt doorbreekt het idee van een ‘personele unie’. Het CvB bestaat vrees ik straks steeds uit drie mensen,

waarbij er twee in beide zitten. Dat is een bron van onrust en er zijn nog voldoende mensen hier die zich herinneren hoe suboptimaal de sfeer in het vorige college was met Sijbolt Noorda en Rob Schee-rens. Een zorgelijke ontwikkeling, vooral voor de HvA. yyy

Willem Brouwer, docent informatica en lid van de CMR

Folia 9

10 Folia

Als jongste dichter viel ze op tussen de gevestigde na-men op het grote podium van de Stadsschouwburg in Utrecht tijdens de Nacht

van de Poezië, terwijl haar generatiegeno-ten aan het slammen waren in de lawaai-ige kleine zaal. Op 18 november presen-teert Lieke Marsman (20) bij Uitgeverij van Oorschot haar eerste bundel: Wat ik mijzelf graag voorhoud.Folia kwam een bakje linzensoep en citroenmerengue mee-eten in het Unica-studentenhuis, waar Marsman een van de bovenste kamers van het door de verze-kering net-niet afgekeurde pand op de Reguliersgracht bewoont. Als we na het eten met een fles wijn op haar kamer zit-ten, grijnst ze: ‘In Folia staan was natuur-lijk een droom.’

gEDIcHtEn‘Mijn eerste gedicht schreef ik voor een poëziewedstrijd van de Openbare Biblio-theek Zaltbommel tijdens de Kinderboe-kenweek. Ik had van die VPRO-ouders die zeiden: “Ga jij dat maar eens doen.” Ik was altijd al aan het schrijven, mijn eerste “boek” had ik af toen ik zes was. Het bestond uit verhaaltjes als “Mama is jarig. Er is taart. Het is slagroomtaart.” Toen ik twaalf was en naar popmuziek luisterde schreef ik mijn eerste gedichten, in het Engels, want dat waren die liedjes ook. Later merkte ik dat ik het leuker vond om in het Nederlands te dichten. Ik kon meer met de woorden en had een grotere controle over de taal.’

OmWEg‘Poëzie is een soort omweg om uit te drukken wat je voelt. Het is indirect. Als ik begin met schrijven, heb ik een korte anekdote of een klein uitgangspunt en probeer ik daar langzaam een gevoel in te

verwerken. Overigens ben ik heel slecht in praten over mijn eigen gedichten. Niet omdat ze voor zichzelf spreken, maar omdat ik denk: ik heb dit een jaar geleden geschreven. Vaak weet ik zelf niet meer waarom of wat ik toen precies voelde.’

ROsEnBERg‘Ik lees veel moderne, Amerikaanse dichters, zoals Liz Rosenberg. Deze zomer heb ik in de Tolhuistuin tijdens de Poëziemarathon van Perdu mijn eigen vertaling van een gedicht van haar voor-gedragen. Als ik me met een gevoel kan identificeren raakt een gedicht me, maar het is nog fantastischer als een gevoel wat verder van me afstaat, als ik denk: o ja, zo heb ik me ook gevoeld en wat heeft diegene dat goed op papier gezet!’ Dat waardeer ik heel erg, als mensen hele heftige en negatieve gevoelens omzetten in iets moois, er iets mee doen. Ik ben wel een beetje melancholisch.’

maRsman‘Nee, Hendrik en ik zijn geen familie. Ik ken zijn poëzie ook niet zo goed, al krijg ik ieder jaar wel een sinterklaasgedicht dat er naar verwijst. Dat is het, denk ik. Laatst kwam ik op een voordrachtavond Bernlef tegen – die eigenlijk ook Marsman heet – en hebben we een halfuur om elkaar heen gedraaid in afwachting van wie het eerst zou zeggen: “Wij zijn geen familie, hè.” Hij won.’

OntDEkt‘Tirade is een serieus literair tijdschrift, niet heel modern en jong. Ik had nooit verwacht dat ik gepubliceerd zou wor-den. Op een apathische zondagmiddag dacht ik: oh fuck it, ik stuur gewoon wat op. Na een paar maanden wachten werd ik geplaatst.Een tijd later, ik woonde net in Amster-dam, belde Uitgeverij van Oorschot.

Tirade is hun tijdschrift. Ik ging daar op de koffie en ze zeiden: “We willen op termijn wel een bundel van jou uitbren-gen.” Het is een vrij traditionele weg die ik nu afleg. Mensen zeggen vaak dat literaire tijdschriften geen kweekvijvers meer zijn. Maar voor mij werkt dat duidelijk wel zo.’

nacHt Van DE POëzIE‘Ingmar Heytze had mijn gedichten gelezen en vroeg of ik wilde voordragen, dat was wel echt een eer. Ze zoeken bij de Nacht van de Poëzie altijd een jong iemand die de avond afsluit en dan het jaar daarop de avond opent. Ik debuteer dit jaar en ben jong, Ingmar Heytze vond mijn gedichten mooi, dus daarom stond ik daar, denk ik.’

POEtRy slam‘Ik had niet in de kleine zaal bij de Poe-try Slam gepast, mijn gedichten lenen zich daar niet goed voor. Het zijn kleine verhaaltjes. Die kan je rustig voorlezen, maar niet “voorschreeuwen”. Een slam, waarbij het heel erg om de performance gaat en de dichter het publiek moet bespelen om te winnen, voegt aan mijn poëzie niets toe. Ik dwaal zelf trouwens vaak na tien minuten af bij een voor-dracht. Wat mij bijblijft zijn flarden of zinnen, niet het gedicht als geheel. Ik moet een gedicht altijd nalezen om een mening te vormen.’

mOEIlIJk‘Poëzie wordt vaak als moeilijk en saai gezien, terwijl het dat helemaal niet hoeft te zijn. Bovendien hoef je het ook niet helemaal te begrijpen om het mooi te vinden. Door dat moeilijke imago kopen mensen niet zo snel een dichtbundel van hun boekenbon, eerder het nieuwe boek van Adriaan van Dis. Het begint, denk ik,

al op school. Wij behandelden de canon en moesten gedichten analyseren waar we nog helemaal niets bij voelden, in plaats van dat we de kans kregen iets mooi te vinden. Als je nu eerst mensen kennis laat maken met iets toegankelijkere poëzie, dan komt dat moeilijke vanzelf wel. Daar is een slam wel weer heel geschikt voor. Op zo een avond denkt het publiek mis-schien: “Hé het kan ook best grappig en niet zo zwaar zijn!”’

FIlOsOFIE‘Iedereen weet dat je van poëzie niet kan leven, dus ben ik filosofie gaan studeren – voor het geld. Nee, serieus: in Nederland bestaan er geen acade-mische schrijfopleidingen, zoals in de Verenigde Staten. Dat vind ik jammer. Een combinatie van theorie en “creative writing” lijkt me erg fijn. Al zijn stude-ren en dichten wel echt twee verschil-lende manieren van denken, die elkaar niet aanvullen. Ik heb nooit tijdens een college een ingeving voor een gedicht. Ook verwerk ik geen filosofische kennis in mijn gedichten. Als er een filosoof in mijn gedichten voorkomt, dan enkel bij wijze van grap.’

UnIca‘Ik wilde helemaal niet bij een studenten-vereniging, want ik had heel erg het beeld van acht dagen per week bier drinken en ontgroend worden voor ogen. Bij Unica drinken we maar drie dagen bier en doen we niet aan ontgroening. Wat me het meest aantrok was de aandacht voor literaire zaken die Unica heeft en ook verwacht van haar leden. Bekend is bijvoorbeeld de Unica-poëzieavond, waar leden iets moe-ten voordragen, maar waarvoor soms ook bekende dichters worden uitgenodigd.’

RUst‘Overigens betekent het feit dat mijn huis-genoten het hartstikke leuk vinden dat ik met poëzie bezig ben niet dat ik daardoor ook meer rust vind om te schrijven. Het blijft een studentenvereniging. Nu ik op een kamer helemaal boven in het huis zit, kan ik me wel een beetje terugtrekken. Maar toen ik hier nieuw was woonde ik

als men vraagt waarom schrijf jein hemelsnaam nog gedichten antwoord danomdat mensen niet onder mijn tongblijven liggen omdat je gedichten stilkunt laten staan als een luisterend oortegen je schokkende borstkas omdat poëzieaan je ribben is gaan rusten eneen verband heeft aangelegd met jouw verhaal.

Lieke Marsman, ‘soms moet dat’ (fragment)

‘ Filosofie studeer ik voor het geld’

Ze is geen familie van de beroemde Nederlandse dichter Hendrik Marsman. En ze

slamt nooit. Volgende week verschijnt haar eerste bundel bij Van Oorschot: Lieke

Marsman. Marianne Mann / foto Roger Cremers

I’ve been so depressed that all my clothing fits, and I look good in everything.Black especially.Maybe my mother will see me while I’m still thin,but not too bleak. You look good, she’ll tell me,and I’ll say Ma, I feel good.

Liz Rosenberg ‘Poems of Delight’ (fragment)

Folia 11

A goat devouring a flowering plantA child squeezing through a fence to schoolA woman slicing an onionA bare foot sticking outA wash line tied to a torn-up treeA dog’s leg lifted at a strandpipeAn old man kneeling to drink thereA hand on the remote

We would like to show but not to be obviousexcept to the obliviousWe want to show ordinary lifeWe are dying to show it

Adrienne Rich, ‘Ritual Acts vi’ uit The school among the ruins

boven het souterrain en als ik dan merkte dat daar mensen zaten was ik heel erg geneigd om er heen te gaan. En dus niet te schrijven.’

BOEk‘Poëzie is geen baan, je kunt het niet full-time doen. Je staat niet ’s ochtends op om vervolgens de hele dag te dichten, zoals dat misschien bij proza wel kan. Het lijkt me geweldig om een boek te schrijven maar dat lijkt 900.000 andere Neder-

landers ook geweldig. Er zijn schrijvers van mijn leeftijd die vanuit een vooral journalistieke achtergrond een contract aangeboden krijgen om een roman te schrijven. Ik lees hun boeken niet, maar ik vind het wel leuk te volgen waar ze mee bezig zijn.’

cOsmOPOlItan‘Ik bewandel nu toevallig een ander pad en ik vind het wel prettig dat ik niet per se heel hip, vlot en happening hoef te zijn.

Van Oorschot is een klassieke uitgeve-rij, wat je met name ziet aan de, nou ja, “ingetogen” boekcovers. Het eerste wat ze zeiden toen ik het contract tekende, was dat ik qua publiciteit zelf mocht weten wat ik wel en niet aannam. Ik hoef niet voortdurend elke kans aan te grijpen om mijn bundel te promoten. Ondertussen sta ik volgende maand geloof ik wel in de Cosmopolitan. Ik kan dat wel heel snobis-tisch níet gaan doen, maar ik vind het ook gewoon wel grappig.’ yyy

cVLieke Marsman (Zaltbommel, 1990) studeert wijsbegeerte aan de UvA. Ze publiceerde gedichten in onder andere Tirade, Met Andere Zinnen en De Brakke Hond. Half november komt haar debuut-bundel Wat ik mijzelf graag voorhoud uit, bij Uitgeverij van Oorschot. 21 novem-ber draagt ze voor tijdens het Crossing Border festival in Den Haag.

Links een fragment uit de bundel van Marsman, daarnaast fragmenten uit het werk van twee door haar bewonderde dichters

12 Folia "

Folia 13

carlaUvAPride, de organisatie van UvA-homo’s, lesbo’s, biseksuelen en transgenders lanceerde op 5 november deze poster als actie voor oud-student Justus Eisfeld. Toen Eisfeld nog studeerde was hij een vrouw, waardoor er een vrouwenvoornaam op zijn bul staat. Inmiddels is de oud-student een man en wil hij een bul die daarmee in overeenstemming is, een bul dus met zijn man-nenvoornaam. Collegevoorzitter Karel van der Toorn weigert en beroept zich daarbij op middel-bareschoolwetgeving. UvAPride hangt deze week overal op de universiteit posters op waarin de beslissing van de collegevoorzitter aan de kaak wordt gesteld. UvAPride zegt met het ophangen van de posters te willen bewerk-stelligen dat Van der Toorn aan transman Justus ‘zo snel mogelijk’ een nieuwe bul geeft ‘en alle be-schamende juridische tegenwer-king staakt’. Deze week kan iedereen die het met UvAPride eens is, een petitie tekenen. De handtekeningen wor-den volgende week aan Van der Toorn aangeboden. Eisfeld stapte vanwege de weigering van Van der Toorn naar de Commissie Gelijke Behandeling die binnen-kort een niet-bindende uitspraak doet. (DW)

Zie ook www.uvapride.nl

objectief

Er moet nog steeds een goede naam voor worden gevon-den, want bij het horen van de naam kweekvlees den-ken mensen eerder aan een

stukje vlees in een reageerbuis, dan aan een malse en sappige biefstuk. Dat neemt niet weg dat de ontwikkelingen op het gebied van het kweken van vlees in een laboratorium zonder daarvoor een dier te doden, razendsnel gaan. Over een jaar zijn wetenschappers in staat een worst te produceren die van gekweekt vlees is gemaakt. Als ze geld krijgen tenminste, want daar is zeker een half miljoen euro voor nodig. Om een biefstukje te bereiden nog zeker twintig miljoen.Kweekvlees heeft zich al opgewerkt tot woord dat voorkomt in de Dikke Van Dale alwaar het wordt omschreven als: ‘vlees dat niet groeit aan een levend wezen (zoals een varken of rund) maar dat rechtstreeks in een bioreactor gekweekt

wordt uit stamcellen’. Het klinkt eenvou-dig: neem een stamcel van een biggetje, stop dat in een bioreactor, daarna in een petrischaaltje, wacht tot de cellen zich vermenigvuldigen en klaar. Helaas is de weg naar een lekker stukje kweekvlees op je bord een stuk langer en ingewikkelder dan dat.

HOE HEt BEgOnHet klinkt als een sprookje. Man met oor-logsverleden hoort als student geneeskun-de over het idee vlees te kweken en denkt, met honger als gevangene in een jappen-kamp in zijn achterhoofd: daar moet ik meer van weten. Hij gaat druk aan de slag in het lab. Willem van Eelen, geestelijk vader van het kweekvlees en inmiddels ver in de tachtig, slaagde er als eerste in stamcellen van een kip te laten uitgroeien tot spiercellen, de basis van vlees.Nadat het Van Eelen was gelukt deze basis te leggen – en hij in 2000 na 25 jaar

eindelijk een patent kreeg op zijn product – benaderde hij een groepje wetenschap-pers om hem verder te helpen met het ontwikkelen van kweekvlees. Celbioloog Henk Haagsman kwam erbij, verbonden

aan de Universiteit Utrecht, om geschikte stamcellen te zoeken en methodes om deze te laten uitgroeien tot zo veel mogelijk spiercellen. Aan de TU Eindhoven werden weefselingenieurs aan het werk gezet om bioreactoren te ontwerpen waarin spier-vezels snel en goedkoop kunnen groeien. Ook ontwikkelden de wetenschappers daar een programma om spierweefsel te

trainen, want voor een mals stukje vlees is een goede workout noodzakelijk.

cOnsORtIUm En sUBsIDIEMicrobiologen Joost Teixeira de Mattos en Klaas Hellingwerf, beiden verbonden aan de UvA, werden aangetrokken om zich te buigen over de vraag hoe je cellen kunt doorkweken zonder dat ze afsterven en hoe je cellen kunt laten groeien zonder daarvoor dierlijke producten als groeihor-monen en kalfsserum te gebruiken – het idee van kweekvlees is tenslotte dat het een product is zonder dierlijke toevoegingen.De wetenschappers verenigden zich in een consortium, dat zich in de loop van de jaren nul zou bezighouden met het kwe-ken van vlees. Ze ontvingen een subsidie van twee miljoen euro van SenterNovem, een agentschap van het ministerie van Economische Zaken. In 2004 konden de wetenschappers daarmee aan de slag.

gEkWEEktE cEllEnIn 2009 kwam de bodem van de subsi-diepot in zicht. Maar de resultaten die het consortium in vijf jaar tijd heeft bereikt zijn niet mis. Met de subsidie van Sen-terNovem en een eigen bijdrage van de deelnemende universiteiten – inmiddels ook die van Maastricht en Wageningen – zijn de wetenschappers erin geslaagd de eerste streepjes vlees te laten groeien uit één enkele stamcel. Dat was nog knap

Vlees zonder bloedvergietenKweekvlees, laboratoriumvlees, reageerbuisvlees. Weinig aantrekkelijke namen

voor een product waarmee het wereldvoedselprobleem misschien kan worden

opgelost. Wetenschappers juichen, maar investeringen blijven uit. En er zijn

schaduwkanten. Floor Boon

Willem van Eelen slaagde er als eerste in stamcellen van een kip te laten uit-groeien tot spiercellen, de basis van vlees

De vegetarische slagerIn oktober werd in Den Haag de vegetarische slager geopend, waar alleen plantaardige producten worden verkocht. Veel van de produc-ten zijn gemaakt van ‘Beeter’, een plantaardig product met de struc-tuur van vlees.’ Recensies van gerenommeerde kranten en culinaire journalisten bevestigen dat producten uit de vegetarische slagerij, in tegenstelling tot vele soja- en tofuvarianten die al jaren op de markt zijn, ook echt naar vlees smaken.

nederlandse Vegetariërs BondDe Nederlandse Vegetariërs Bond (NVB) leert echter dat vegetarisch Nederland daar geen officieel standpunt over heeft. Dat is zo, zegt directeur van de bond Floris de Graad, ‘omdat de materie zo ingewik-keld is’. Wel denkt De Graad dat veel vegetariërs kweekvlees ‘een vies idee vinden,’ net als hijzelf trouwens. ‘Maar dat is een onderbuikge-voel,’ geeft De Graad toe. Verder meldt de directeur dat het onderwerp bij de eerstvolgende bestuursvergadering op de agenda zal staan.

14 Folia

lastig, vertelt Joost Teixeira de Mattos, sinds 2007 hoogleraar kwantitatieve microbiële fysiologie aan de UvA, want een gekweekte cel heeft niet het eeuwige leven. ‘In tegenstelling tot kankercellen die oneindig kunnen doorgroeien, hebben normale cellen een beperkte levensduur voor ze gaan afsterven. Wij hebben onder-zocht hoe je zo’n cel, die zich specialiseert tot spiercel, kunt kweken in een potje. En dat is gelukt.’

FUnDamEntElE WEtEnscHaPDat was het onderdeel waar de UvA aan werkte, evenals het karakteriseren van de efficiëntie van de groei van de cel-len. Hoogleraar algemene microbiologie Klaas Hellingwerf: ‘Cellen gebruiken maar een klein beetje van de energie die je uit de glucose waarmee ze worden gevoed maximaal kunt halen. Ze maken heel inef-ficiënt gebruik van voedingsstoffen en daar proberen wij verbetering in te krijgen. Als je bij iedere stap de helft van de energie verliest, dan is dat weinig duurzaam. Dat is echt fundamentele wetenschap, omdat deze kennis niet alleen voor kweekvlees van belang is, maar voor veel meer toepassin-gen kan worden gebruikt. In de farmaceu-tische industrie worden bijvoorbeeld ook zoogdiercellen gebruikt om antilichamen te maken die worden gebruikt in vaccins. Hoe efficiënter die cellen groeien, hoe goedkoper zo’n product uiteindelijk wordt.’

Een goed stuk vlees bestaat niet alleen uit spiercellen, maar houdt een balans tussen spierweefsel, vetweefsel en bloed. De structuur van vlees, een belangrijk onderdeel van de smaaksensatie, bestaat uit vezels en ook die moeten worden nagebootst. Om al deze ingrediënten in de perfecte verhouding bij elkaar te krijgen en een groepje cellen tot een flinke lap te laten groeien, is naar verwachting van Teixeira de Mattos nog wel twintig jaar nodig. ‘Dat is ook precies de reden dat we nog geen grote investeerders kunnen vin-den. Het idee van kweekvlees als oplos-sing voor voedseltekorten en dierenleed is geweldig, maar dat een stukje vlees voor

een acceptabele prijs in de schappen kan liggen, is minstens even belangrijk.’

tacHtIg kIlO VlEEsWaarom is het zoeken naar alternatieve manieren van vleesproductie zo belang-rijk? Omdat mensen dierlijke eiwitten nodig hebben om te leven. Dierlijke eiwitten, die zijn opgebouwd uit amino-zuren, zorgen dat mensen langer worden,

een stevig skelet hebben, meer weerstand tegen ziekten, meer fysieke kracht en betere overlevingskansen. Deze eiwitten kunnen ook uit zuivel worden gehaald. Volgens universiteitshoogleraar Interna-tional Development and Sustainability Louise Fresco consumeert het westen (te) veel eiwitten, maar heeft een substantieel deel van de wereldbevolking, ruim twee miljard mensen, er gebrek aan. Volgens berekeningen van de FAO, de Food and Agriculture Organisation van de Ver-enigde Naties, is de vleesconsumptie in ontwikkelingslanden gestegen van tien kilo per persoon tussen 1964 en 1966 tot een geschatte hoeveelheid van 37 kilo per persoon in 2030. Ter vergelijking: Neder-landers consumeren nu gemiddeld tachtig kilo vlees per jaar.Fresco kijkt daarom met veel belangstelling naar de ontwikkelingen op het gebied van kweekvlees als oplossing voor groeiende voedseltekorten, al is ze niet onverdeeld positief. ‘De verwachtingen van kweekvlees zijn hoog. Het op grote schaal kweken van vlees gaat er echter van uit dat mensen ie-dere dag vlees willen eten, terwijl ik geloof dat een matiging van de vleesconsumptie een eerste belangrijke stap is om het we-reldvoedselprobleem op te lossen.’ Wel ziet Fresco een belangrijke rol weggelegd voor medische en therapeutische toepassingen waar kweekvlees op kan inspelen. ‘Kwets-bare groepen als kinderen, bejaarden, maar

ook kankerpatiënten zijn bijzonder gebaat bij een dierlijk eiwitrijk dieet. De vraag blijft alleen of kweekvlees de enige oplos-sing is voor oplopende tekorten. Het is op de korte termijn niet op grote schaal pro-duceerbaar en kost wel klauwen met geld.’

BlIJE WORst Is DUURDat geld blijft voorlopig het grootste probleem in een verdere ontwikkeling van kweekvlees waar ook de consument wat van terug ziet. Daarom richtte het consor-tium de In Vitro Meat Foundation op en organiseerden ze begin dit jaar een expert-meeting in Nemo om particuliere geld-schieters te vinden voor het project. ‘Met een half miljoen zijn we in staat om over een jaar een worst te maken van gekweekt vlees,’ zegt Teixeira de Mattos. ‘Daar is geen grote lap vlees voor nodig en kan worden aangevuld met smaakmakers die ook in andere vleesvervangende producten zit. Maar om echt een stukje vezelrijk vlees te produceren dat dezelfde structuur en bite heeft als normaal vlees, daar zijn nog flink wat miljoenen voor nodig.’Misschien dat een aantrekkelijkere naam ook een duit in het zakje doet. Het weten-schapsprogramma van de VPRO Noor-derlicht schreef in 2006 een prijsvraag uit voor een betere naam. De winnaars - La Brund, Kreas (Grieks voor vlees) en Hap-pymeat – hebben het grote publiek echter nog niet weten te bereiken. yyy

Vlees zonder bloedvergieten

Gemiddelde vlees-consumptie per persoon in kilo’s: Nederland: 80 - ontwikkelingsland: 37

?

satellietcellenDe cellen waaruit kweekvlees wordt gemaakt zijn cellen die zich alleen maar tot spiercellen ontwikkelen, zogenaamde satellietcellen. Teixeira de Mattos: ‘Hoewel dat niet wegneemt dat je alsnog de ethische discussie kan voeren over hoe ver genetische manipulatie mag gaan, is het goed te weten dat de cellen waar het kweekvlees uit ontstaat geen embryo-nale stamcellen zijn die zich tot een op zichzelf staand levend organisme kunnen ontwikkelen.’

Folia 15

advertentie drukklaar 50 x 90.indd 1 07-06-10 11:59

te koop!starterswoningen in

Amsterdamdirect beschikbaar

www.eigenhaard.nl

www.ymere.nl

Snel een tijdelijkestudentenwoning?

Bel Maarten de Wit voor gratis advies

Studentenaanbiedingenregionale advertentiepagina

www.comedytheater.nl

Comedy Explosion

Op Sterk Water

Open Podium

deze maand:

Veldhuis & Kemper

Maz Jobrani

Lazy Sunday Sessions

Javier Guzman

folia ladder.indd 1 05-11-2010 11:07:28

NEEM EEN VOORSPRONG. LOOP STAGE!

WWW.UVA.NL/STAGE

Stage informatiemiddag donderdag 11 november 2010 vanaf 13.00 uur

ontmoet potentiële werkgeverS en volg workShopS

Business AdministrAtion (msc)Organisaties moeten zich blijven ontwikkelen om een goede markt-positie te behalen. In de master Business Administration (MSc) aan de Universiteit Twente leer je complexe bedrijfsproblemen met weten-schappelijke methoden te onderzoeken. Je ontwikkelt een op innovatie gerichte en ondernemende wijze van werken. Daardoor ben jij in staat om het functioneren van organisaties in hun maatschappelijke en internationale omgeving te beoordelen en te helpen ontwikkelen. Wil jij je kennis verdiepen en in bedrijven vernieuwend te werk gaan? Dan is deze studie echt is voor jou.

Specialisaties:- Financial Management- Human Resource Management- Information Management- Innovation and Entrepreneurship- International Management- Service Management

Kijk voor meer informatie over deze studie op www.master.utwente.nl/ba

maStervoorlichting 24 november 2010

Voor de Universiteit van Amsterdam, de Hogeschool van Amsterdam en het Academisch Medisch Centrum verzorgt StudiJob Uitzendbureau

de werving en selectie voor het project

Traineeship Controller (38u p/w)Bovenstaande organisaties zijn op zoek naar talentvolle afgestudeerden die zelfstandig en in teamverband een driejarig traineeship tot Management Controller willen volgen.

Als trainee werk je zelfstandig aan diverse projectopdrachten binnen en buiten de UvA, de HvA en het AMC en volg je daarnaast een begeleidings-/trainings-traject. Hierin is veel aandacht voor professionele en persoonlijke ontwikkeling. De inhoud is afhankelijk van je vooropleiding en de op-drachten waar je op dat moment mee bezig bent. Je komt in aanraking met accounting, financiële rapportages, budgetteren, contractactiviteiten, en managementinformatie.

Gedurende het traject voer je werkzaamheden uit langs de lijn van analyseren, ontwerpen en besturen en verwerf je vaardigheden op het gebied van managementadvisering en managementcontrol. In het eerste jaar zal vooral een beroep worden gedaan op je analytische vaardigheden. Voorbeelden van projecten zijn:

Je vindt het een uitdaging om mee te denken, uit te zoeken, te vergelijken, te analyseren en te adviseren en om de bedrijfsprocessen zo soepel mogelijk te laten verlopen. Je bent betrokken, dienstverlenend, collegiaal, enthousiast, een echte doorzetter en je beschikt over goede communicatieve vaardigheden.

Startdatum: 1 januari 2011

Heb je maximaal twee jaar werkervaring, een relevante studie afgerond en heb je de ambitie om werken en leren te combineren? Stuur dan zo spoedig mogelijk je cv en motivatiebrief naar Cathelijne Kiwitz: cathelijne@studijob.nl. Voor vragen kun je contact met haar opnemen via 020-5353466.

• Studijobisgeopendvan09.00-17.15uur.• Voormeerinformatiekunjeookbellennaar0205353460.• www.studijob.nl

• een onderzoek naar de kosten van verschillende vormen van onderwijs (hoorcolleges, werkgroepen, stages), en de invloed van het aantal studenten op deze kosten;• een vergelijking, analyse en verantwoording van de kosten van verschillende ICT-werkplekken;• het maken van cases voor organisatieonderdelen van de UvA die de opdracht hebben om voor eigen inkomsten te zorgen;• een onderzoek naar de bezettingsgraad van de onderwijslokalen van de HvA: gegevens verzamelen en vergelijken, en voorstellen doen ter verbetering.

Profiel:Het traineeship controller is bedoeld voor enthousiaste,afgestudeerde WO’ers met ambitie op het gebied van management & control, die leren en werken willen combineren.Je hebt een relevante opleiding gevolgd, zoals:• Accountancy & Control (MSc)• Business Economics (MSc)

folia 101015.indd 1 05-11-2010 11:04:12

300vrienden...

1trainer

Op zoek naar een leuke voetbalvereniging? Kom eens kijken bij ons of train een keer mee!

T.O.S.-ActiefSportpark Middenmeer, Radioweg 63

020 6928314 / info@tos-actief.nl / www.tos-actief.nl

‘Philip, ze hebben de brandslang weer gepakt,’ zegt Renée Kok (24) te-gen haar collega. Philip Bos (22) gaat meteen

naar boven om een einde te maken aan het waterballet. Inmiddels zijn een groot deel van de zaal en de aanwezige studen-ten al natgespoten vanaf de vide boven de borrelzaal. Voor iedere buitenstaander een opmerkelijk gebeuren. Voor de leden van het Amsterdamse studentencorps de gewoonste zaak van de wereld. ‘Hoe vaak

dit in een week gebeurt? Nou, soms wel zes keer op een avond,’ vertelt Kok, die net haar bachelor bèta-gamma heeft gehaald.Als één van de zes ‘senatoren’, oftewel het overkoepelend bestuur, is Kok sinds september verantwoordelijk voor het hele reilen en zeilen van de grootste studentenvereniging van Nederland, het A.S.C./A.V.S.V. ofwel Amsterdamsch Studentencorps/Amsterdamsche Vrou-welijke Studenten Vereeniging. Dat betekent niet alleen overdag werken op het kantoor, maar ook ’s avonds de boel

in de gaten houden tijdens de borrels. Van maandag tot en met donderdag kunnen de 39 disputen drinken en bijkletsen in het verenigingsgebouw aan de Warmoesstraat. Tien disputen per avond, elk dispuut heeft een vaste avond, een vaste hoek en een eigen tap. Het contact tussen de groepen is minimaal. Kok: ‘Behalve later op de avond, als er wat meer gedronken is.’Voor de gewone corpsleden is de senaat te herkennen aan hun formele kleding. Voor de drie dames een zwart mantelpakje, voor de drie heren een driedelig, antracietkleu-

rig pak. Ook de overige mannelijke leden dragen keurig jasje-dasje. ‘We proberen een lange traditie in stand te houden’, verklaart rector Bos, nadat hij de brand-slanggebruikers terecht heeft gewezen. Ze krijgen gezamenlijk een boete van 50 euro. ‘Als iedereen hier op gympen en in een capuchontrui naartoe komt, wat is er dan nog bijzonder aan?’

Die tradities komen terug in bijna alle facetten van het corps. Zo kan een leek op deze gewone dinsdagavond van alles verkeerd doen. ‘Kijk, jij hebt bijvoorbeeld sneakers aan,’ zegt Kok tegen de verslag-gever. ‘Ja, ik zag het meteen,’ reageert Bos. Hij en Kok leggen vervolgens uit dat de leden op borrelavonden altijd bruine leren schoenen moeten dragen. ‘En eigenlijk sta je nu op het bestuurs-podium.’ We staan inderdaad als enigen op een verhoging aan de bar. ‘Die plek is voor eerstejaars, die voor tweedejaars en die voor derdejaars of hoger’, wijst Kok naar verschillende delen van de bar. De eerstejaars hebben uiteraard de smalste plek. Wie het waagt om te plassen of te kotsen in de borrelzaal, moet de volgende ochtend langskomen met een fles jenever en haring. ‘Voor de schoonmakers. Wel zo netjes toch?’ glimlacht de rector. Waar al deze regels vandaan komen, is in veel gevallen niet meer te achterhalen. Het zijn er dan ook behoorlijk wat. Kok deed er ruim een halfjaar over om ze allemaal te leren en te onthouden. ‘Nee, je krijgt geen boekje met regels. Er wordt gewoon continu op gehamerd door de oudere le-den. Op een gegeven moment weet je het wel.’ Zelfs voor de senatoren zijn sommige regels nieuw. Onlangs las Bos dat hij pas zijn jasje mag uittrekken vanaf 58 graden Celsius. Kok: ‘Mijn vader was hier een tijd geleden, ik was nog geen senator. Hij was toen verbaasd over hoe gemakkelijk we het gezag en de regels aannemen. Maar iedereen doet dat, dus daar denk je niet echt over na.’

Om een uur of tien worden de sena-toren weggeroepen in verband met de benoeming van een nieuw redactielid voor corpsblad Honestum. Het meisje in kwestie wordt geblinddoekt en bevindt zich, als ze haar ogen open doet, in de mooie bibliotheekruimte. Tegen-over haar zitten de zes senatoren aan een lange, glimmend houten tafel. Zij hebben goed nieuws, het meisje mag gaan schrijven voor het blad. Even later verschijnt de hele club op de vide. Als een soort koningin laat het kersverse redactielid zich toezingen door haar dispuutgenootjes. ‘Dit is heel leuk voor een dispuut. Nu staan ze meteen weer een beetje op de kaart,’ legt Fleur van

Een lange traditie in stand houden Bij de start van de veelbesproken BNN-dramaserie Feuten gaat Folia op audiëntie

bij het Amsterdamsch Studentencorps in de Warmoesstraat: ‘Wij zijn met heel

andere dingen bezig dan brallen en zuipen.’ Anouk Kemper / foto’s Bas Uterwijk

HistorieHet Amsterdamsch Studenten Corps werd opgericht in 1851. In 1971 fuseerde het met de Amsterdamsche Vrouwelijke Studenten Vereeniging. Inmiddels telt het A.S.C./A.V.S.V. ruim 3000 leden en is daarmee de grootste studentenvereniging van Nederland. In totaal zijn er 39 disputen aangesloten bij het Amsterdamse corps, 20 heren- en 19 vrouwendisputen. Sinds 1994 zit de sociëteit, Nos Iungit Amicitia, in de Warmoesstraat. De afgelopen honderd jaar zat het corps onder andere aan het Spui, in de Sarphatistraat, het Lido (nu Holland Casino), de Heren-gracht en de Raamgracht.

Philip Bos in de borrelzaal…

18 Folia

Meer (21) uit. Ze kijkt naar het meisje dat ondertussen weer in de zaal staat en een fles champagne ontkurkt.Van Meer, student bestuurs- en organisa-tiewetenschappen, is lid van het sociëteits-bestuur, ‘de commissie’, verantwoordelijk voor facilitaire zaken als bier, het pand en personeel. Ook zij mag op de verho-ging bij de bar. Ze weet te vertellen dat er op een avond meer dan duizend liter bier doorheen gaat, de grootste omzet van de stad. Het bier bevindt zich in acht grote tanks van ieder duizend liter in een ruimte ergens in de catacomben van het gebouw.Philip Bos is zo aardig om het te laten zien, evenals de rest van het enorme pand. Al lopend vertelt hij over zijn vereniging, de geschiedenis, de vooroor-delen en zijn verantwoordelijkheid voor ruim drieduizend leden. Eén vooroordeel blijkt alvast waar. Bij binnenkomst wordt de neus meteen gevuld met de geur van verschraald bier.Bos draagt een groene trui, spijkerbroek en nette leren schoenen. Geen brallerig stemgeluid, geen elitaire attitude. Nee, gewoon een vierdejaars geneeskundestu-

dent, die zijn studie voor een jaar in de ijskast heeft gezet omwille van zijn functie als rector. Eigenlijk een fulltime baan. Hij loopt een flink aantal trappen op en laat de senaatskamer zien. Daar zit de rest kalm achter een computer te werken. Niets studentikoos aan. ‘In feite runnen we een groot bedrijf, heel leerzaam,’ zegt Bos serieus, terwijl hij koffie zet. ‘Je zet

een traditie voort van 160 jaar, je gaat de boeken in. Natuurlijk zijn er altijd voor-oordelen over brallen, het elitaire karakter, zuipen. Maar we zijn met heel andere dingen bezig. We halen de banden met de universiteiten en de gemeente weer aan, omdat we onder andere een kerstdag voor Amsterdamse bejaarden organiseren. Vrij-willig. Zo doen we echt iets voor de stad. We gaan mee met de tijd, hebben steeds meer een maatschappelijke functie.’ Vijf

jaar geleden heeft het corps bijvoorbeeld een school opgezet in Burkina Faso. Over een jaar moet er een landbouwschool geopend worden. Daar heeft de bevolking, volgens Bos, het meest aan. Hij laat foto’s zien van bezoekjes aan het Afrikaanse land, die aan de muur hangen in weer een ander vertrek. Haast alle ruimten komen aan bod. Van borrelzaal tot keuken tot bibliotheek. Overal weet Bos een verhaal bij te vertellen. Over de (gigantische) keuken: ‘Hier werkt een professionele kok. Elke avond maakt hij vier verschillende gerechten. Studenten helpen wel mee met opscheppen en zo.’

In 2007 werd de Tilburger lid van het A.S.C. ‘Ik wilde een extra dimensie geven aan mijn studentenleven,’ verklaart Bos. ‘Je leert zo veel mensen kennen, die je anders nooit zou ontmoeten.’ Hij liet zich niet tegenhouden door de doemverha-len over ontgroeningen. ‘Die kloppen gewoon niet,’ zegt hij. ‘Soms gebeurt er in andere steden iets naars en dat is dan weer voeding voor dat soort verhalen. Het is juist heel goed georganiseerd hier, die geheimzinnigheid heeft zijn charme.

De ontgroening versterkt de band met de groep, je verliest je naïviteit een beetje. Een spannende sensatie.’ Helaas wil Bos de nieuwe BNN-serie Feuten, over het wel en wee van een studentencorps, liever niet op voorhand bekijken met de pers. ‘Nee, ik ben niet huiverig, maar we moeten eerst samen afspreken: wat vinden we er van? In die zin zijn we toch een professi-onele organisatie. De trailer deed in ieder geval vermoeden dat het om een dramati-sche thriller gaat.’Op de borrel vult senator Kok nog aan: ‘Ja, het laat zien wat mensen willen zien. Ik ga sowieso kijken, lijkt me hartstikke leuk.’ Hoewel de borrel tot half vier doorgaat, heeft de verslaggever het rond middernacht wel gezien. Dispuuts-liederen, bier, af en toe een spuitende brandslang, dronken jongens in jasje-dasje. Past perfect in het corpsplaatje, hoewel het ‘corpsgevoel’ van Bos juist om de ‘vele nieuwe ervaringen’ en ‘per-soonlijke ontplooiing’ draait en niet om zuipen. Hij loopt mee naar de uitgang. ‘Leuk dat je er was. Volgende keer geen gympen dragen, hè!’ Hij lacht. Maar of het echt een grapje is? yyy

‘Je krijgt geen boekje met regels. Er wordt gewoon continu op gehamerd door de oudere leden’

schandalenBegin dit jaar werd het sociëteitsgebouw anderhalve week gesloten. Aan-leiding was een aantal vechtpartijen onderling en met de politie. Boven-dien klaagden buren over geluidsoverlast, kots en urinerende studenten. De nieuwe rector Philip Bos wil zo veel mogelijk rekening houden met de buren. ‘Om de zoveel tijd zitten we aan tafel met de gemeente en buurtbe-woners. Hoe kunnen we het het best aanpakken? Hoe bewaren we de rust op straat? Via de dispuutsbesturen of mailings spreken we mensen aan of dat doen we gewoon in de borrelzaal.’

… en in de bibliotheek van de sociëteit

moresAchter de bar in de borrelzaal hangt een portret van koningin Beatrix. Zolang dat er hangt, zijn alle mores en regels van toepassing. In een feestweek wordt het portret weggehaald, zodat leden (bijvoorbeeld) wel mogen zoenen in de zaal. Dat mag name-lijk niet als de koningin meekijkt. Als de zoeners toch gesnapt worden door een com-missaris moeten ze allebei plaatsnemen op de bar. De bel wordt geluid. Vervolgens moeten de jongen en het meisje een glas koffiemelk drinken, maar een echte heer drinkt natuurlijk ook het glas van het meisje leeg. ‘Als-ie dat niet doet, weet je meteen wat je aan hem hebt,’ verklaart Kok.

Folia 19

20 Folia

‘Ik wilde altijd al journalist worden en uiteindelijk schrijver. Het plan was om eerst wat rond te neuzen, schrijvers te interviewen en

literatuur te recenseren en daarna een keer een boek uit te brengen. Ik begon aan een studie Nederlands en stapte na een jaar over op culturele studies. Ik ben afgestudeerd in de richting publicistiek, waarin je leert om te schrijven over cul-tuur voor media.Hoewel mijn hoofddoel journalistiek was, heb ik veel andere dingen gedaan die toevallig op mijn pad kwamen. Zo ben ik voor en tijdens mijn studie een aantal jaar model geweest. Ik besefte goed dat full-time modellenwerk niet mijn droom was

en heb op een gegeven moment bewust gekozen om te gaan studeren aan de UvA. Ik was al vaak in Amsterdam geweest en wist: dit is mijn stad. Als ik over de grach-ten liep dacht ik: hier wil ik later wonen en dan met gelijkgestemden in bruine kroegen over W.F. Hermans praten. Nou, dat is gelukt.De studie ging me vrij makkelijk af. Bovendien had je toen nog niet van die “tempo” studiebeurzen. Ik kan me herinneren dat ik op een gegeven moment genoeg punten had gehaald en toen vier maanden naar Portugal ging om te dansen in een discotheek. Dat kon toen gewoon. Ik deed sowieso veel naast mijn studie: ik organiseerde reizen met medestudenten, deed af en toe

nog modellenwerk en was veel aan het schrijven. In die tijd maakte ik recensies voor bladen als BLVD en CHIQ. Het betaalde niets, maar ik mocht het boek houden. Ik vond het fijn om mijn woor-den gedrukt terug te zien en het was een geweldige oefening om zelfvertrouwen in het schrijven op te bouwen. Ik heb ook altijd voor mezelf geschreven, korte verhalen en gedichten. Toen ik al een tijdje als journalist werkte, dacht ik: nu moet het er maar eens van komen, en heb ik in de avonden en weekenden mijn eerste boek geschreven. Mensen vragen me vaak hoe je schrijver wordt en mijn advies luidt altijd: gewoon doen. Schrijven leer je door te schrijven.Wetenschap speelt een grote rol in mijn leven. Ten eerste heb ik nu nog steeds heel veel aan bepaalde vakken van mijn studie, zoals essays of recensies schrij-ven. Ik heb op de universiteit de basics geleerd, en later mijn eigen stijl gevonden. Daarnaast vind ik het fijn om in mijn

non-fictieboeken de wetenschap met het mystieke te verbinden. Die twee worden vaak als tegenstrijdig gezien, maar volgens mij ondersteunen ze elkaar. Het mystieke stelt vragen en maakt veronderstellingen en ondertussen brengt de wetenschap steeds meer in kaart. De gebieden waarin deze twee disciplines elkaar raken, zoals de kwantumfysica, laat ik veel in mijn werk terugkomen. Verder interview ik veel wetenschappers. Voor mijn nieuwste boek Wijze mannen heb ik onder ande-ren gesproken met primatoloog Frans de Waal, wetenschapsfilosoof, politicus en musicus Ervin László en de Franse denker Alain de Botton, die populairwetenschap-pelijke boeken schrijft over elk denkbaar onderwerp. Voor mij zijn dat stuk voor stuk inspirerende mannen, die allemaal een ander aspect van het scala aan man-nelijke wijsheid in zich dragen. Toch is het boek geen interviewbundel geworden, maar een dialoog waarin ook mijn eigen inzichten naar voren komen.’ yyy

Ze studeerde Nederlands en culturele studies en werd

journalist, recensent en schrijver: Susan Smit. Julie de Graaf

bul1997susan smit

leeftijd: 36 (geboren op 24 februari 1974)

Beroep: Journalist en schrijver

studie: Culturele studies

afgestudeerd: 1997

Docent: ‘Michaël Zeeman. Hij gaf het vak recensieschrijven en daar heb ik het meeste van geleerd. Hij nam zijn studen-ten serieus en had kritiek uit het veld; hij was zelf natuurlijk een toprecensent. Je wilde aan zijn verwachtingen voldoen.’

Uva-plek: ‘Ik heb de beste herinne-ringen aan de bibliotheek van het P.C. Hoofthuis. Daar was ik vaak met een groepje aan het studeren. Ik zie mezelf nog zitten; zelf bepalen wanneer ik wat deed en dan leuk lunchen met beken-den. Eigenlijk precies zoals mijn leven nu ook is.’

café: ‘Het Paleis, in de buurt van het P.C. Hoofthuis.’

afknapper: ‘Voor het vak betogend schrijven schreef ik een betoog over reïn-carnatie. Mijn docent vond dat absoluut geen geschikt onderwerp en werd flink pissig. Ik was het niet met hem eens. Mij ging het om de aanpak en ik had het mezelf juist moeilijk gemaakt en een uitgebreid literatuuronderzoek gedaan.’

foto Bob Bronshoff

Mystiek en wetenschap

het beste etenFen is uit

Folia 21

Brainstormagnese Dzene (22)internationale student Business Studies:

muziek: ‘Denk je aan Letland, waar ik vandaan kom, dan denk je aan de poprockband Brainstorm. Hun num-mer “Welcome to my country” vormt de achtergrond van een commercial over ons land. Er bestaan geen Letten die niet van hun catchy songs houden.’

Film: ‘The Lion King, een ontroerende kinderfilm voor jong en oud, waarbij ik altijd moet huilen als het kind ziet hoe zijn vader wordt verraden en sterft. Het gaat ook over de kruispunten in het leven. Maak ik de juiste keuze door te gaan reizen of te switchen van werk? Bravo voor Walt Disney.’

Boek: ‘De zeven eigenschappen van effectief leiderschap van Stephen Covey, dat is de bijbel voor mij en een breek-punt in mijn leven. Letten zijn net als Duitsers afstan-delijk en trekken zich iets aan van wat anderen vinden. Dankzij Covey heb ik een houding gekregen van: leef je eigen leven. Ja, ik ben een beetje Nederlander geworden.’

Hebbeding: ‘Een badge van de Waterhoppers, een duikschool op Rhodos. Duiken is fun, adrenaline. De wereld is onder water bijna buitenaards en rustgevend. Waarvan ik het meest genoot zijn de duikers: zorgeloze hippies met schelparmbanden om en met een follow the flow instelling.’

kunst: ‘Het Louvre. Daar kan ik fantaseren bij de ori-ginele beelden van Griekse goden, waarvan ik maf ben. Het zijn, anders dan de christelijke god, net mensen met zwakheden en een donkere kant. Je begrijpt via hen ook hoe de huidige Grieken echt zijn.’

afknapper: ‘Het grote verschil in studiehouding met Nederland. Toen ik hier kwam, dacht ik: Jezus, wat moet je je goed voorbereiden. Iedereen focust zich enorm serieus op de studie. In Letland leer je alleen voor het papiertje. Wij doen onze mond ook niet open als we niet 110 procent zeker van iets zijn. Hier is praten oké en niet erg als je het verkeerd hebt. Een cultuurschokje dus, maar ik pas me altijd snel aan.’

Website: ‘Ted.com, waarop veel inspirerende speeches staan, bijvoorbeeld de “Graduation speech” op Stanford van Steve Jobs, de oprichter van Apple. Hij heeft nooit zijn studie afgemaakt: “Dichter bij een afstudeerceremo-nie dan dit ben ik nooit geweest.”’

stokje: ‘Ik geef het stokje aan docent marketing Wille-mijn van Dolen, over wie ik heb gehoord dat zij zichtbaar plezier heeft in onderwijs-, onderzoeks- en management-taken.’ yyy Hans van Vinkeveen

Eet een augurk en drink whiskyBrand in BitterzoetBitterzoet

Omdat ik in de basis nogal hypochondrisch ben en omdat de farmaceutische industrie in de basis nogal crimineel en corrupt is, ben ik een groot voorstander van huis-tuin-en keukenoplapmiddelen. Zo snipper ik bij aanhoudende verkoudheid makkelijk een netje uien weg, zijn bij griep de honing en citroenen niet aan te slepen en plak ik in geval van aanhoudende menstruatie-pijnen heus wel een strook ducktape met cayennepeper op mijn buik. Nu moet ik bekennen; tot op heden heeft dit nog tot weinig opzienbarende genezingen geleid (dat wil zeggen: van die verkoudheid was ik zonder gesneden uien in mijn bed ook vast wel afgekomen), onomkeerbare rampen hebben zich ook nog niet voorgedaan (dat wil zeggen: ik leef nog).Op het nippertje, dat wel; mijn afkeer van deskundig advies had namelijk nog makkelijk tot een kleine ramp kunnen leiden. Want zoals ik mijn grootmoeders tip ten aanzien van teveel-gegeten-misselijkheid (tip: eet een au-gurk) al jarenlang ter harte neem, zo nam ik ook klakke-loos haar advies over ten aanzien van mijn help-ik-moet-op-een-podium-staan-misselijkheid. Haar tip: drink whisky. Na in 2009 ongeveer vijftig optredens te hebben gedaan was ik inderdaad nooit meer zenuwachtig en kon ik bovendien een heleboel leuke trucjes op het podium, zoals een pirouette om mijn microfoonstandaard en mijn adem in brand zetten. Ik was ook rijp voor de Jellinek.Het is dat ik zo hypochondrisch ben en het is dat whisky bij overmatig gebruik het hoofd nogal aantast. Want het zijn tropenjaren, die beginjaren met een band, en vooral de vereiste podiumact gaat de gemiddelde huis-tuin-en-keukenperformer niet in de koude kleren zitten. Mijn kleine troost: David Bowie schijnt voor ieder optreden ook zijn glitterbroek nog vol te schijten.De Amsterdammer die na het lezen van zoveel ontluis-terends toch nog steeds interesse heeft in de moedige pogingen van beginnende muzikanten, kan gelukkig zijn hart ophalen. Want iedere donderdagavond presenteert Bitterzoet ‘Brand in Bitterzoet’, een clubavond waar opko-mende, talentvolle muzikanten en bands hun muziek kunnen laten horen en hun podiumkunsten kunnen repeteren. De avond begint om 20.00 uur, en voor het luttele bedrag van 6 euro zit je muzikaal gebakken tot een uurtje of elf. Voor het programma, zie www. bitterzoet.com. yyy Fen Verstappen

Elke donderdag vanaf 20.00 uur in Bitterzoet, Spuistraat 2: Brand in Bitterzoet, toegang € 6.

Arabisch romantischnomadsRozengracht 133

Ik ben verliefd, en dat is uitzonderlijk bijzonder. Mijn nieuwe liefde heet Nomads. Een zusje van de Supperclub. Nomads is dé plek die je altijd al wilde kennen, waar je spontaan in de bediening zou gaan, of blijft overnachten als het mogelijk zou zijn. Kortom: een sprookje. Een Arabisch sprookje.

Het restaurant zit verstopt op de Rozengracht – een uit-hangbord ontbreekt. Je loopt eerst een portiek in. Trapje naar beneden, trapje naar boven. Kies de laatste moge-lijkheid. Een grote zware deur biedt toegang tot een lange glazen bar, heel veel drank en een mooie donkere cock-tailman. Hun beroemde mixjes mag je zeker niet missen. Zoals The Arabian night, een Mojito met rozenwater.

Grenzend aan de bar loopt een lange open gang. Aan weerzijden bevinden zich fijne zithoekjes met zachte ligbanken en veel kussens. In het midden klapt de bedie-ning een Marokkaanse tafel open, oftewel: een zilveren dienblad op poten. De ideale setting voor verjaardagen en kleffe stelletjes.

We krijgen de kaart. Er is keuze uit een driegangendiner of losse koude en warme mezze, variërend van € 3,75 tot € 8,50. Het menu is prijzig, maar zeker de moeite waard. Kok Gijs stelt het persoonlijk samen en loopt af en toe langs om te vragen of het smaakt. Met zo’n man wil ik trouwen. We hebben in geen tijden zo verrukkelijk gege-ten.

Ons Marokkaanse tafelblad staat inmiddels afgeladen vol. Een ruwe schets van een aantal gerechten: gamba’s met parmezaan en basilicum, een dip van zongedroogde tomaten met walnoten en granaatappel, courgettesalade in gekruide yoghurtsaus en zoete kwartelvleugels.

Opeens gaat de muziek harder, aha, dit moet het bekende Nomadsmoment zijn. Even knipper ik met mijn ogen, dan schiet ik in de lach. De rinkelende buikdanseres is niemand minder dan een docente Engels van mijn oude middelbare school. Leraren in hun avonduurtjes…

De klap op de vuurpijl is het dessert. Een toren van verschillende soorten ijs en aardbeien in chocoladesaus. Uitgeteld ‘uitbuiken’ kan hier perfect. Moe maar voldaan wandelen we even later terug naar huis, door een verla-ten, natgeregend Amsterdam. yyy Gina Miroula

Eten: verrukkelijkPrijs: hoogVerder: bijzonder en sprookjesachtig

cUltUUREntrée, vereniging jong publiek van het Concertgebouw en het Koninklijk Con-certgebouworkest, zoekt een bestuurslid projectproductie en een penningmeester. Wil jij geweldige projecten organiseren voor jongeren in het Concertgebouw? Kijk dan op www.entreeweb.nl voor meer informatie.

Affiniteit met kunst en geldzaken? Kunst-stichting (www.mhnk.nl) zoekt nieuwe pen-ningmeester. Een leerzame ervaring en goed voor je CV. Mail voor info: ivo@mhnk.nl

Studentenpastoraat Amsterdam• De Preek van de LeekProminente politici en cultuurdragers gaan voor in een kerkdienst. De diensten zijn ‘s middags om 17.00 uur in de Singelkerk bij het Koningsplein (Singel 452). Op 14 no-vember met Ernst Veen (directeur Nieuwe Kerk/Hermitage). Zie ook: www.preekvan-deleek.nl• RouwgroepBinnenkort gaat er bij het Studentenpas-toraat Amsterdam voor studenten die een familielid zijn verloren weer een nieuwe rouwgroep van start. De bijeenkomsten zullen wekelijks plaatsvinden op de woens-dagmiddag van 13.30- 16.00 uur. Voor meer info: riekjevanosnabrugge@ve90.nl• Cursus BijbellezenVan huis uit vertrouwd met bijbelverha-len of juist helemaal niet? Zet je geloof of levensbeschouwing tussen haakjes en laat je verrassen in de cursus bijbellezen. Op 15/11 om 20.00 uur. Zie: www.ve90.nl

Zondag naar de kerk?www.studentenekklesia.nlVanaf 19-09, 11.00 uur - De Rode HoedKeizersgracht 102 – Amsterdam

Adem & Stemwerk voor meer ‘lucht’ en zelfvertrouwen! Gratis kennismaking en studentenkorting. www.mariarijnbout.nl, 020 620 9742.

sPORtFit de feestdagen in! Ontdek de karateka in jezelf en train je warm en weerbaar! 5 weken voor € 25, 3x per week, ma., wo., za. Start 15 november. Karate doe je bij SKCA! www.skca.org, info@skca.org, 06 5326 7504.

Usc sPORtActueel aanbod• Aerobics Academy AmsterdamAltijd al aerobics instructor willen worden? Dan kom je naar de Aerobics Instructor Basic opleiding die het USC i.s.m. het ESG organiseert. De opleiding start 5 januari 2011. Je kunt je nu al aanmelden. Check www.usc.uva.nl > USC Opleidingen. Stu-denten betalen € 299.• JazzdanceIn sportcentrum Universum kun je terecht voor de cursus Jazzdance, Moderne dans, Klassieke & Showdance. Ook kun je bij het USC terecht voor salsadansen, rock & roll en stijldansen. Vanaf 15 november starten er cursussen op ma, di., wo., do. en za. Studentencursusprijs € 35.• Introductiecursus vechtsporten17 november start deze interessante cursus waarbij je kennismaakt met alle vechtspor-ten die het USC biedt. In 10 lessen maak

je kennis met alle facetten van judo, jiu jitsu, aikido, karate, boksen, kickboksen, taekwondo, wushu en krav maga. Je leert wat de overeenkomsten maar vooral ook de verschillen zijn. Studentencursusprijs € 23.• ZwangerschapspilatesBij Universum kan je elke maandag van 20.00 tot 21.00 uur bij Becky Reijs terecht voor deze speciale pilatesles. Tijdens de lessen ligt de aandacht op het verlengen van de wervelkolom en het stabiel maken van de bekkengordel. De oefeningen worden op een rustig tempo uitgevoerd met de nadruk op het lang maken van de spieren en een goede ademhalingstechniek. Vrouwen in elke stadium van de zwangerschap kunnen meedoen. Kosten 10x-kaart, studenten € 55, UvA-medewerkers € 77 en overigen € 107.Zie ook: www.usc.uva.nl

VERDIEnEnWe zoeken een lieve oppas die op woensda-gen wil oppassen op onze dochters Nicky (2 jaar) en Femke (3 jaar). We wonen vlakbij het Museumplein. Interesse? Mail naar eva_hugo@hotmail.com

Gezocht: duizendpoot met humor. Ik studeer social sciences aan de AUC maar kan door mijn handicap – geen coördinatie-vermogen – niet zelfstandig schrijven, praten of de dagelijkse dingen doen. Ik woon op de AUC studentenflat. Je wordt getraind in FC. PGB 15 / uur en min. 15 uur p.w. Info grooff1@hotmail.com en www.thiandigrooff.nl

Oppas aan huis gezocht. In december ver-wachten wij ons eerste kindje. Vanaf febru-ari 2011 zoeken we een ervaren gastouder aan huis voor minimaal 3 dagen in de week. Maandag en dinsdag zijn hierbij zeker, de andere dag(en) vallen goed samen overeen te komen. We wonen zelf in de Watergraaf-smeer. Zie jij mogelijkheden om op ons kindje te passen, mail ons dan op sabak-ker@hotmail.com. Karst en Sylca Vellinga

Enthousiaste docenten Nederlands gezocht door taalschool in Amsterdam. Onze voor-keur gaat uit naar studenten Nederlands (3e/4e jaars). Flexibele werktijden. De cur-sussen worden gegeven in Amsterdam Zuid en in de Jordaan. U kunt uw CV mailen naar: katakurawblc@gmail.com

Oppas gezocht voor af en toe een avond of middag voor een baby van 2,5 maand. We wonen in Amsterdam Oud Zuid, bij het Hoofddorpplein. Tel. 06 5346 3132.

VRIJWIllIgERsWERk, stagEs, e.d.Straatkinderenweekend, 26-28 november 2010. Voor jongeren met belangstelling in werken met/voor straatkinderen. Info: 020 679 2095, www.commissiesamen.nl, info@commissiesamen.nl

Maatjes gezocht - Het Nederlandse Rode Kruis Amsterdam zoekt enthousiaste vrijwilligers die een maatje willen zijn voor een andere Amsterdammer die behoefte heeft aan meer contact. Als vrijwilliger gaat u twee keer per maand samen met de deel-nemer iets leuks ondernemen. Daarnaast biedt u een luisterend oor en helpt u de

deelnemer weer (oude) activiteiten op te pakken. Bent u of kent u iemand die hier in geïnteresseerd is, neem dan contact op met Liesbeth Elberse: E-mail; lelberse@nrka.nl of tel. 020-622 6211.

DIVERsEnSnelle Schoevers typist met VWO en ruime ervaring voor al uw typewerk. Uitwerken van mp3-bestanden en micro-cassettes etc. Voor proefschriften, verslagen e.d. Bel me op 06 4415 3099.

Iets te vaak in een dip? En gemerkt dat je er met praten alleen niet uitkomt? Als je seri-eus met jezelf aan de slag wilt, kies dan voor lichaamsgerichte psychotherapie. Het zal je zeker opluchten! Zie: www.psychotherapie-diewerkt.nl Redelijke tarieven. Vergoeding uit de aanvullende verzekering.

Writing dissertations, theses, research papers in English? Have your text checked by a professional native English editor. Rates start at a cent a word. Email: copyproofing@yahoo.com or ring 020 625 8834.De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden vergoed. Tel. 566 3090, spermabank@amc.uva.nl of www.spermadonoren.nl

WOnEnPrachtig en ruim appt’ment in Noord! 68m2 + ruime gerenov. zolder, € 159.500 k.k. Check Funda: schoorlstraat 80, 1024 pr.

Iets te verhuizen? Dáár heb ik voor gestu-deerd! Alle maten bussen en verhuisman-

nen, vanaf € 45. Wij takelen (touw en blok); tevens interlokaal. Bel Taco: 06 4486 4390; www.vrachttaxi.nl

BUREaU OmBUDsmanStudenten met een klacht over de UvA kun-nen terecht bij de Ombudsman Studenten, Christel Holtrop, ombudsman@uva.nl, tel. 525 3798, www.student.uva.nl/ombudsmanMedewerkers met een klacht over de UvA kunnen terecht bij de Ombudsman Per-soneel, Anneke Vijgeboom, ombudsman-personeel@uva.nl, tel. 525 5548, www.uva.nl/ombudsmanpersoneel.Het Bureau Ombudsman is gehuisvest op Oude Turfmarkt 151, 1012 GC Amsterdam.

stUDEntEnzakEnOp www.uva.nl/studentenzaken staat alle informatie over de afdelingen van Stu-dentenzaken – Studentendecanen, Bureau Studentenpsychologen, Loopbaan Advies Centrum, Bureau Internationale Studenten-zaken, Trainingscentrum en het Service & Informatiecentrum. Tel. 525 8080.

stUDEnt En stUDEREnOp zoek naar een spannende minor? Verken de creatieve kanten van het web! Speciaal voor FGw en FMG. 1. Inleiding Game programming, 2. Zoekmachines, 3. Human centered multimedia, 4. Mens com-puter interactie, 5. Bouwen en analyseren van sociale netwerken. De vakken zijn ook los te volgen. Geen programmeerervaring vereist. Vanaf november 2010. Informatie: www.ccct.uva.nl. UvA, Center for Creation, Content and Technology.

annoncesAnnonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder.Annonces kunnen worden geplaatst in Folia en op de website www.folia.nl. Zie voor informatieover het aanbieden en de tarieven www.folia.nl – weekblad – Annonces.

22 Folia

blauwemaandagenHet podium voor jong talent in de roode bioscoopHaarlemmerplein 7 amsterdam toegang met deze bon € 5.00www.roodebioscoop.nl

blauwe

maan dagenStudenten voor half geld

naar het theater!

Alle

GOED VOORBEREID HET DONKER IN.

ANOTHER YEARREGIE: MIKE LEIGH | 11 NOVEMBER IN PREMIÈRE

FILMTIP VAN DE WEEK

DR. STRANGELOVEZondag 14 november om 13:00 en Maandag 15 november om 22:00 in Kriterion

ONBEPERKT NAAR DE FILM VOOR MAAR €17,50 PER MAAND

De titel verraad meteen het plot van deze fi lm, je bent toeschouwer van een jaar uit het gezapige leven van Gerri en Tom, een stel dat het liefst de hele dag wroet in de moestuin net buiten London. Hun saaie maar stabiele leven verduidelijkt het contrast met het leven van Mary, Gerri’s eenzame collega. Zij probeert de leegte op te vullen met drank en frequente, ongevraagde huisbezoeken aan Gerri en Tom. De fi lms van Mike Leigh staan bekend om de alledaagse gebeurtenissen en Another Year is alledaags bij uitstek. Dat maakt het absoluut geen saaie fi lm, want de teleurstellingen, compromissen en kleine vreugdemomenten van het onspectaculaire worden haarfi jn vastgelegd. Lees meer op Cineville.nl.

De wekelijkse moderne klassieker in Kriterion wordt deze keer vereerd met een bezoek van Dr. Strangelove. Dit gitzwarte meesterwerk van Stanley Kubrick uit 1964 heet voluit: Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb en is een kritiek op de politiek tijdens de koude oorlog. Het vergde veel lef van Kubrick om een komedie te maken over de atoombom terwijl de dreiging van het gebruik van kernwapens nog in de lucht hing, het kwam hem dan ook op veel kritiek te staan. Van de kritiek is niets meer over en “de bom” is een angst van het verleden, maar de memorabele scenes en vooral de geweldige personages staan nog fi er overeind. Lees meer op Cineville.nl.

VAN DONDERDAG 11 NOVEMBERT/M WOENSDAG 17 NOVEMBER

OOK IN CINEVILLE

NU OP CINEVILLE.NL

WEES AMONGST FRIENDS IN CINEVILLE

ROBIN HOOD: LIVE IN EYE

PAS OP, SINT IS IN DE STAD

Timorplein 62 (in Oost)Tram 14 of bus 22 en 41Info/reserveringen: 6920422

Restaurant dagelijks geopendCombineer Eten + Film

www.studio-k.nu

- advertentie -

theater, muziekDO 11/11 20.30 uur CREA Open PodiumEen afwisselende avond met singer songwri-ters, stand up comedians, theatermakers en cabaretiers. Met o.a. stand-up comedy van Roland Westgeest en Raymon Hofkens en met singer-songwriter Tobias. Zelf een keer optreden? Stuur een email naar openpodium@crea.uva.nl. toegang gratis

COmeDyVr 12/11 20.30 uur Easy Laughs - Improv Comedy ‘The Friday Show’ at 20:30 and an ‘Unplugged’ at 22:30, with different formats and guest players. New: a free quick extra show after the second performance. English spoken. e 10,- (20:30) / e 5,- (22:30) / both e 12,-

CabaretVr 12/11 za 13/11 20.30 uur Goedkoop CabaretHet cabaret van morgen voor de prijs van gisteren. Voor e 6,99 zie je drie beginnende professionals die een half uur van hun pro-gramma try-outen. Op vrijdag spelen Johan Goossens, Henry van Loon en Alkemade en Bloemen. Op zaterdag speelt o.a. Roemer van der Steeg.toegang e 7,-

Debatma 15/11 20.00 uurDependency, oligarchies and the critique of neoliberal eco-nomicsThis evening is an homage to dr. Alex Fer-nandez Jilberto, as this year the University of Amsterdam lost an important lecturer and its most prolific writer in the area of international political economy. With roots in (neo-)marxist and dependency theories, his work covered the role of oligarchies in Latin America to busi-ness conglomerates in developing countries and transition economies worldwide.free for students, e 5,- all others

DebatDi 16/11 20.00 uurObama’s oorlog en vredeBarack Obama kreeg al na een jaar de Nobel-prijs voor de vrede - vooral voor zijn werk om het aantal kernwapens terug te dringen. Maar in de strijd tegen het terrorisme bombarderen onbemande vliegtuigjes Pakistaanse burgers die zich mogelijk met terrorisme bezighouden. Is dat niet een grotere mensenrechtenschen-ding dan wat George Bush deed in Guantana-mo? En hoe staat het nu met de machtspositie van de VS in de wereld? Hoe gaat Obama om met China en andere opkomende wereldmach-ten? Wat is de rol van de VS in internationale organisaties als de Verenigde Naties en het Internationaal Monetair Fonds? Georganiseerd door SIB en CREA.studenten gratis, e 5,- alle anderen

Meer informatie over de CREA agenda: www.crea.uva.nl

het cultureel studentencentrum van UvA & HvA

amsterdam Bright cityDO 11/11, 16.00 uur Pieter Broertjes in Filosofie op de ZuidasFilosoof Ad Verbrugge interviewt de oud-hoofdredacteur van de Volkskrant over de kern-waarden van journalisten en mediabedrijven.

De BalieDO 11/11, 20.00 uur And Justice for ALL: Global Business, Global Rights Over bedrijven en mensenrechten. Met o.a. oud-minister Bert Koenders, Winand Quaedvlieg van VNO-NCW en Kees Verhoeven van D66.VR 12/11 & ZA 13/11, 10.00-18.00 uur Economies of the Commons 2 | Paying the costs of making things free Internationale conferentie over de economie van het publieke domein in het tijdperk van het internet. Hoeveel kost ‘vrije cultuur’?

Felix meritisDI 16/11, 20.00 uur Felix & Sofie: Verwonderen zich over het levenWat blijft er over van de verwondering en nieuwsgierigheid na een opleiding binnen de wetenschappen? Filosofie ontmoet biologie.

Pakhuis de zwijgerMA 15/11, 20.00 uur WOMEN Inc: Het Nieuwe WerkenIs tijd- en locatieonafhankelijk werken het ant-woord op de emancipatie van het ouderschap? Met o.a. Agnes Jongerius en Hadassah de Boer.

Rode HoedDO 11/11, 20.00 uur Van god los? Twintigers over de zin van het levenOnder leiding van Arie Boomsma gaan twinti-gers de dialoog aan over de zin van het leven.DI 16/11, 19.30 uur De prijs van ons voedsel: voorlichten of sturen?Het voedingspatroon is belangrijk voor een hoge levensverwachting. Debat over de benade-ring van de consument.

U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee graag op deze pagina staan? Stuur een mailtje naar folialezing@gmail.com onder ver-melding van ‘Aanmelding lezingenladder’. Voor adressen zie www.folia.nl/lezingenladder.

lezingen-ladder

Folia 23

www. proefschriften.nl

www.phd-thesis.nl

Naamloos-33 1 27-03-2009 09:26:06Naamloos-1 1 25-09-2009 10:37:52Naamloos-15 1 12-02-2010 09:44:22Naamloos-6 1 05-11-2010 09:07:19

- advertentie -

Eerder dit jaar verwelkomde mijn huisgenoot al Joe en Matt, onze eerste Australische couchsurfers. Al gauw bleek dat je ‘couchsurfen’ vrij letterlijk mag nemen. Zo heeft Joe de bank een week lang dag en nacht bemand. Toch kwam Brad het sluimerende stereotype verder verdiepen.Er werd kort geleden iets van de wereld-reiziger in spe verwacht. Nog te beginnen aan een studie, gestopt, tussen werk-zaamheden, hoe dan ook; bij gebrek aan zingevende dagbesteding stonden zijn geliefden hem vol verwachting aan te kijken en daarop raakte hij gealarmeerd genoeg om op te staan. Er zat niets anders op dan hen te verlaten, zogezegd op zoek naar ‘zichzelf ’, naar het buitenland, waar zijn lege agenda niet sneller zou opvallen dan hij vertrok.Maar de dagen strekken zich in het bui-tenland net zo lang als thuis. Het buiten-

land blijkt helemaal zo boeiend niet als je niet van het type bent dat zich graag laat boeien. Het eten is óók niet om over naar huis te schrijven, maar je was sowieso niet van plan om naar huis te schrijven – al is het na een week of wat best eenzaam, al probeer je dat onder reizigersromantiek te scharen. Dus je checkt elke dag je face-book om te kijken wat je echte vrienden doen en of ze je wel missen. Het zakgeld raakt op. En is ‘jezelf ’ niet gewoon een aanwijzend voornaamwoord? Nu ben je jezelf helemaal kwijt!Couchsurfen dus. Het herlokaliseringssys-teem voor werklozen van een superieur soort. Als ik thuiskom staat Brad dood-gemoedereerd aan het fornuis.‘I made some pancakes. Did you want any?’‘Sure Brad, thanks.’‘You are out of eggs though.’‘Okay Brad.’ yyy Emma Curvers

Brad, Matt en Joe

In deze rubriek reflecteren wetenschappers op een actuele stelling.

overigens

Jean tillie: ‘Daar ben ik het niet mee eens. Het Nationaal Historisch Museum moet niet in Amsterdam komen noch in Arnhem, maar in Maastricht. Daar kom ik vandaan en belangrijker: Limburg heeft altijd al een problematische relatie met Holland gehad. Ze willen er graag bijhoren, maar hebben het gevoel dat dat nooit is gelukt. Niet voor niets is het percentage PVV-stemmers in Limburg zo hoog. Ook loopt Limburg langzaam leeg, dus het neerzetten van het NHM daar, kan zorgen dat de bevolking wat meer aantrekt. Ik vind het wel belangrijk dat het museum er komt: een plek om de geschiedenis te vieren. Wel is het grappig dat juist een rechts kabinet, gedoogd door de nationalistische PVV, be-sluit subsidie voor de bouw van een fysiek pand te schrappen. Het is logisch vanuit het oogpunt van bezuinigingen, maar zou de PVV misschien denken: als we hierop bezuinigen kunnen we ook makkelijker op

cultuur bezuinigen? Dat is speculatie, maar wat mij betreft komt het NHM in Maas-tricht alwaar ik mijn Limburgse identiteit dan in volle glorie kan beleven.’

Peter sloot: ‘Waar het museum komt is wat mij betreft niet relevant. Het is wel ongelooflijk belangrijk dat er een museum komt. Zonder geschiedenis kunnen we niet leren van onze fouten en door onze geschiedenis een museum te geven, wordt die geschiedenis toegankelijk voor ieder-een. De discussie over geld zit dat nu in de weg. Ik word er eerlijk gezegd kotsmis-selijk van, want het bedrag van vijftig mil-joen euro dat opduikt, gaat alleen maar over de aanleg van een parkeergarage en niet over de inhoud van het museum. Dat is bizar. Wat ik daarom voorstel en waarvan ik denk dat het haalbaar is, is het maken van een groot virtueel museum waarvoor naar mijn schatting maar 10

procent van het geld nodig zal zijn. Juist het NHM leent zich uitstekend voor een virtuele omgeving, omdat het overgrote deel van het materiaal bestaat uit docu-menten, films en gesproken fragmenten welke we inmiddels goed weten te digitali-seren en ontsluiten. Dat kan met een frac-tie van de kosten omdat er geen gebouw meer nodig is, bovendien kan iedereen dan gratis genieten van een overzicht van onze geschiedenis.’

maarten Pieter schinkel: ‘Nee, niet mee eens. Het lijkt mij goed om het Nationaal Historisch Museum in natio-naal historisch erfgoed onder te brengen. Dat er dure nieuwbouw voor gebouwd zou worden, heb ik altijd al een raar idee gevonden. Waar in Nederland het museum dan moet komen, wordt zo door de nationale historie bepaald. En in plaats van één locatie te kiezen zou je het NHM

ook kunnen verspreiden over verschil-lende historische plekken. Ze zouden elk een eigen eeuw kunnen behandelen, bijvoorbeeld: de zeventiende eeuw in Amsterdam, in de Oude Kerk misschien, de negentiende in Den Haag, en de twintigste eventueel in Arnhem. Zo wordt het budget om het historisch besef van Nederlanders op te krikken tegelijkertijd ingezet om verschillende panden met een historische waarde te beschermen. Basis-schoolkinderen moeten dan met hun do-centen het land door om zowel Nederland als haar geschiedenis te leren kennen. De eenentwintigste eeuw kan in nieuwbouw, wellicht in het opgeleverde Scheringa Museum. Dat gebouw is immers nu al historisch.’ yyy Floor Boon

Het is terecht dat het Nationaal Historisch Museum niet in Arnhem, maar in Amsterdam komt. Dat museum hoort in de hoofdstad.

maarten Pieter schinkelhoogleraar Competition Economics and Regulation

Jean tilliehoogleraar electorale politiekPeter sloot

hoogleraar Computational Science

Dijkgraaf& Fresco

Van der Meulen& Curvers

Het is herfst. De bladeren zijn gevallen, op het Spui en op het Binnenhof. De poli-tieke kaarten zijn geschud en het spel kan weer beginnen. Van voor af aan. De kabinetformatie van deze zomer was in vele opzichten een vreemde. Volgens degenen die er nauw bij betrokken waren, of beter gezegd, die er níet bij betrokken waren, werden dit keer de belangrijkste beslissingen in een zeer klein kringe-tje genomen, soms maar twee of drie personen groot. Er zijn dus maar weinig goede of slechte ervaringen doorgegeven. Daarmee begint alles weer bij het begin. De computer is uitgezet en opnieuw opgestart. Het geheugen is gewist. De politiek heeft een ‘harde reset’ gehad.De metafoor van een computer of een elek-trische schakeling is niet geheel ongepast in de politiek, zeker als je deze met de weten-schap wilt vergelijken. De wetenschap is li-neair en eenduidig: je drukt op een knop en een lampje gaat branden. Druk je nog een

keer, dan brandt datzelfde lampje wederom. Hoe anders in de politiek. Die is complex en willekeurig. Je drukt op een knop en… er gebeurt eerst een hele tijd niets, tot plot-seling in de andere kamer een bel begint te rinkelen. Druk je nog een keer dan gaat ineens het alarm af. En de derde keer blijft alles hangen. Om gek van te worden. Een harde reset is het enige wat rest. Wat dat betreft is de politiek als sommige cyclische kosmologieën waarin het heelal, na in een Big Bang ontstaan te zijn, aan het einde in een Big Crunch vergaat, om vervolgens in een nieuwe Big Bang opnieuw te beginnen. De Big Bounce wordt deze wedergeboorte genoemd. Dit scenario is aantrekkelijk omdat in deze eindeloze keten van reïncarnaties het uni-versum geen begin en geen einde kent. Er is echter één minpunt: bij iedere geboorte wordt het geheugen van de natuur volle-dig gewist. Ook de kosmos begint zo weer bij nul. yyy Robbert Dijkgraaf

Harde reset

De hoogleraar

De student

24 Folia