Facto middagcongres 2014: Succes met aanbesteden. Plenaire lezing Prof. dr. Jan Telgen:...

AANBESTEDINGSWET WEER OP DE SCHOPPROF. DR. JAN TELGEN

FACTO CONGRES

BREUKELEN, 17 NOVEMBER 2014

U weet wat aanbesteden is

U kent globaal de huidige aanbestedingsregels

U wilt zich voorbereiden (mentaal – strategisch) op wat er komt

Wat gaat er veranderen?

17-11-2014Aanbestedingswet weer op de schop

MIJN VOORONDERSTELLINGEN

2

Waarom een nieuwe aanbestedingswet?

Hoofdlijn van verandering

Ruimte voor nationaal beleid

EMVI is geen EMVI meer

Let op bij EMVI: praktijk versus wettekst

Percelen combineren

Meer onderhandelen?

Nog steeds open …

17-11-2014Aanbestedingswet weer op de schop 3

AGENDA

WAAROM EEN NIEUWE AANBESTEDINGSWET?


Nieuwe Europese richtlijn – april 2014

Nederland moet dat in eigen wet omzetten per april 2016

Maar we hebben toch net nieuwe wet (Aanbestedingswet 2012)?

Is van april 2013

Uitvloeisel “bouwfraude”: belofte van der Hoeven

Geen enkele Europese noodzaak daarvoor

Nut werd destijds al betwijfeld (2 maal anders in korte tijd, etc.)


WAAROM EEN NIEUWE AANBESTEDINGSWET?

HOOFDLIJN VAN VERANDERING


Oude EU richtlijnen (tot en met 2004) gebaseerd op marktdenken:

Doel: realisatie interne markt

Via meer concurrentie in aanbestedingen

Levert Besparingen

Nieuwe EU richtlijn is gebaseerd op kwaliteit samenleving:

Doel: realiseren maatschappelijke doelstellingen

Via inhoudelijke aanpassingen in aanbestedingen

Levert maatschappelijke waarde


HOOFDLIJN VAN VERANDERING

Maatschappelijke waarde kan een brede inhoud hebben: duurzaamheid,

social return, innovatie, klimaat verandering, gezondheid, etc.

Kan terug keren in eisen (uitvoeringsbepalingen), maar ook in selectie

criteria (wie mag offerte uitbrengen) en gunningscriteria (wie wint)

Dan is EMVI (werken met meer criteria) bijna altijd nodig


DIRECT GEVOLG HOOFDLIJN

RUIMTE VOOR NATIONAAL BELEID


NEDERLAND GOED IN WERELD CORRUPTIE INDEX

(45 %) of the Europeans interviewed believe that bribery and the abuse of positions of power for personal gain are widespread among officials awarding public tenders.

The countries where respondents are most likely to think that there is widespread corruption among officials awarding public tenders include the Czech Republic (69 %), the Netherlands (64 %), Greece (55 %), Slovenia (60 %), Croatia (58 %) and Italy (55 %).

Countries with the most consistent positive perceptions of officials in this area include Denmark (22 %), along with Finland (31 %), Ireland (32 %), Luxembourg (32 %) and the UK (33 %).


MAAR:

2013 EUROBAROMETER SURVEY ON CORRUPTION:

Bron: OECD, 200912

WEINIG AANBESTEDINGEN IN TED VANUIT NEDERLAND

17-11-2014Aanbestedingswet weer op de schop

Op heel veel punten stelt de richtlijn: “de lidstaat mag beslissen”

Is een gevolg van compromissen

Bijvoorbeeld:

Invoeren innovatief partnerschap als extra procedure

Regels voor 2B procedures invoeren

Aanbesteding autoriteit instellen

EMVI verplicht stellen voor bepaalde inkooppakketten

Etc.

Ik ben benieuwd naar beleid EZ


RUIMTE VOOR NATIONAAL BELEID

EMVI IS GEEN EMVI MEER

EMVI was één van de twee opties:

Laagste prijs

EMVI

EMVI wordt de enige acceptabele methode

Maar de structuur verandert:

17-11-2014

EMVI IS GEEN EMVI MEER

EMVI

Beste prijs-kwaliteit

verhouding

Laagste

prijs

Gunning

EMVI

Laagste

prijs

Aanbestedingswet weer op de schop 15

LET OP BIJ EMVIPRAKTIJK VERSUS WETTEKST

IN DE PRAKTIJK IS WFS ONZE STANDAARD METHODE

Criteria gewicht prestatie in OFFERTES score * gewicht

Totaal

score


Gunningscriteria prijs en kwaliteit

Offertes worden gescoord:

Punten voor prijs (vermenigvuldigd met gewicht)

Punten voor kwaliteit (vermenigvuldigd met gewicht)

Punten optellen

Meeste punten wint

Heet officieel: gewogen factor score of weighted factor score (WFS)

17-11-2014 18

ZO GEBEURT HET IN DE PRAKTIJKWEIGHTED FACTOR SCORE (WFS)

Aanbestedingswet weer op de schop

17-11-2014 19

VERBIND PUNTEN MET DEZELFDE TOTAAL SCORE

price

quality

Zelfde totaal score

voor alle offertes op

deze lijn

A

B


Totaal score = punten voor kwaliteit + punten voor prijs

Een zekere totaal score C kun je krijgen door allerlei combinaties van prijs

en kwaliteit (is de aangegeven lijn):

Meer kwaliteit levert meer punten

Minder prijs levert meer punten (dus een min teken)

C = A* kwaliteit – B * prijs

Met wat algebra:

B*prijs = -C + A* kwaliteit of prijs = -C/B + (A/B) *kwaliteit

Voor verschillende C krijg je verschillende groene lijnen

17-11-2014 20

WFS IN EEN KLEIN BEETJE ALGEBRA


17-11-2014 21

VERSCHILLENDE TOTAAL SCORES IN WFS

price

quality


17-11-2014 22

VERSCHILLENDE TOTAAL SCORES IN WFS

price

quality


De economisch meest voordelige inschrijving uit het oogpunt van de

aanbestedende dienst wordt vastgesteld op basis van de prijs of de

kosten, op basis van kosteneffectiviteit, zoals de

levenscycluskosten, overeenkomstig artikel 68, waarbij onder meer

de beste prijs-kwaliteitverhouding in aanmerking kan worden

genomen, te bepalen op basis van criteria, waaronder kwalitatieve,

milieu- en/of sociale aspecten, die verband houden met het voorwerp

van de betrokken opdracht


DE TEKST VAN DE RICHTLIJNARTIKEL 67 LID 2

. Uitdrukkelijk moet worden bepaald dat bij het vaststellen van de

economisch meest voordelige inschrijving de beste prijs-

kwaliteitsverhouding bepalend is


DE TOELICHTINGOVERWEGING NR 90

Verhouding is quotiënt (delen door)

(in het Engels: price to quality ratio)

Ook letterlijk:

kwaliteit per prijs eenheid

Kwaliteitspunten gedeeld door totaal prijs

Levert: kwaliteitspunten per Euro

Beste (meeste) wint


PRIJS – KWALITEIT VERHOUDING

VFM is:

Punten toekennen aan alle andere (kwaliteit) criteria

Prijs als prijs (hoef je dus niet te scoren)

Delen kwaliteitspunten door prijs

Geeft kwaliteit per Euro (letterlijk: Value for Money)

Beste wint

Is standaard methode in letterlijke tekst van EU richtlijn:

Prijs-kwaliteitsverhouding

Price to quality ratio


VALUE FOR MONEY

17-11-2014 27

VERBIND PUNTEN MET DEZELFDE TOTAAL SCORE

price

quality

Zelfde totaal score

voor alle offertes

op deze lijn

A

B


Prijs / Kwaliteit = C

Kun je omzetten in

Prijs = C * Kwaliteit

En voor verschillende C heb je verschillende rode lijnen

17-11-2014 28

EEN KLEIN BEETJE ALGEBRA


17-11-2014 29

VERSCHILLENDE TOTAAL SCORES IN VFM

price

quality


17-11-2014 30

VERSCHILLENDE TOTAAL SCORES IN VFM

price

quality

Betere totaal score


17-11-2014 31

WAT IS HET VERSCHIL?ER KAN EEN ANDERE WINNAAR UITKOMEN: VERGELIJK A EN B OF C EN D

price

quality

price

quality

B

A

D

C


Is het erg?

In de praktijk:

Als je duidelijk maakt wat je gaat doen: geen probleem

Als je het open laat: men kan aanvechten …..!

Juridisch:

De richtlijn (wet?) zegt het een en jij doet iets anders?

Ierts voor de aanbestedende dienst? Voor de lidstaat?

17-11-2014 32

CONCLUSIE


PERCELEN COMBINEREN

De aanbestedende diensten mogen, zelfs indien er inschrijvingen

mogen worden ingediend voor meer of alle percelen, het aantal aan

één inschrijver te gunnen percelen beperken, mits het maximumaantal

percelen per inschrijver in de aankondiging van de opdracht …. is

aangegeven.

De lidstaten kunnen bepalen dat, indien meer dan één perceel aan

dezelfde inschrijver kan worden gegund, de aanbestedende diensten

opdrachten kunnen gunnen voor een combinatie van percelen of

voor alle percelen, wanneer zij in de aankondiging van de opdracht ….

hebben gespecificeerd dat zij zich daartoe de mogelijkheid voorbehouden

en aangeven welke percelen of groepen van percelen kunnen

worden gecombineerd.

17-11-2014

WAT ZEGT DE RICHTLIJN ?ARTIKEL 46 LID 2 EN 3


Condities/voorwaarden verbinden de percelen aan elkaar:

Gunning van een perceel is afhankelijk van gunning van andere percelen

(offertes zelf zijn niet conditioneel)

Voorbeelden van condities/voorwaarden:

• Max X percelen naar 1 aanbieder (beperken afhankelijkheid)

• Max Y aanbieders die iets winnen (wil niet te veel leveranciers hebben)

• Als een aanbieder perceel A wint dan mag hij niet B winnen

• Etc.

17-11-2014

CONDITIONEEL INKOPEN


3 aanbieders voor 3 percelen

Gunnen op laagste prijs

Maar we willen maar maximaal 2 leveranciers

17-11-2014

VOORBEELD VAN CONDITIONEEL INKOPEN


Zonder conditie

Met conditie

17-11-2014

DE GUNNING


Niet zo simpel uit te rekenen: al bij een paar condities en veel percelen

niet meer met de hand te doen

Standaard software is beschikbaar (LP, IP)

Toepassing stelt (hoge) eisen

Gebruikelijke praktijk in private sector (Heineken, Unilever, Philips,

Imtech, DSM) met honderden percelen en tientallen condities

Ook conditionele biedingen van aanbieders hanteerbaar, bijv.

o Andere prijs bij combinaties van percelen

o Maximum aantal percelen

Dan gespecialiseerde software

17-11-2014

IN DE PRAKTIJK


MEER ONDERHANDELEN?

Overweging 42:

De aanbestedende diensten hebben grote behoefte aan extra

flexibiliteit die ruimte biedt om een aanbestedingsprocedure te kiezen die

voorziet in onderhandelingen


MEER ONDERHANDELEN?

De lidstaten kunnen bepalen dat de aanbestedende diensten in de

volgende gevallen gebruik kunnen maken van een

mededingingsprocedure met onderhandeling of een

concurrentiegerichte dialoog:

a) met betrekking tot werken, leveringen of diensten die aan een of

meer van de volgende criteria voldoen:

i. er kan niet worden voorzien in de behoeften van de

aanbestedende dienst zonder aanpassing van gemakkelijk

beschikbare oplossingen;

In het Engels: niet “of the shelf”


MEER ONDERHANDELEN?ARTIKEL 26 LID 4:

NOG STEEDS OPEN ……..

Verplicht:

Vermelden gunningscriteria

En hun gewicht

Maar niet:

Score methodiek

Kan tot vervelende gevolgen leiden

NOG STEEDS OPEN


Inkoop van bedrijfswagens:

Specificaties gegeven

Gunning criteria en hun gewichten: prijs 4x zo belangrijk

Prijs 80%

Levertijd 20%

De aanbiedingen:

17-11-2014

ZO MAAR EEN AANBESTEDING ….


Prijs 80 punten bij $ 0, 0 punten bij $ 80.000

Levertijd 20 punten bij 0 weken, 0 punten bij 20 weken

Het is niet het gewicht alleen dat het belang van een criterium bepaalt:

belang = gewicht X score

17-11-2014

DE BEOORDELING ….


Score graphs kunnen alles duidelijk maken

Per criterium

Prestatie op criterium horizontaal

Punten verticaal

Suggestie:

kijk eens wat er verandert als je 0 punten krijgt bij $ 20.000

Of bij € 1.000.000

We kunnen dus iedereen laten winnen!

zelfs als de gewichten gegeven zijn

17-11-2014

WAT IS ER AAN DE HAND ….?


Bedenk dat bids 1 and 2 van dezelfde aanbieder kunnen zijn

Ook de aanbieder moet kiezen welk bod hij inlevert.

Zonder kennis van de scoringsmethode is het een blinde gok voor de

aanbieders waaraan jij de voorkeur geeft

Wat betekent dat jij mogelijk niet het voor jou beste bod krijgt

Dus levert het weg houden van de scoringsmethode jou mogelijk /

waarschijnlijk slechtere aanbiedingen op.

Met het weghouden van de scoringsmethode schiet je dus in je eigen voet

Dat is niet professioneel inkopen!

17-11-2014

EEN NOG VEEL BELANGRIJKER LES !


Je kunt alle aanbieders zelfs de hele score matrix aanbieden om door hen

te laten invullen:

Internet – website

Als Excel file

Dan kunnen aanbieders echt zo goed mogelijk op jouw wensen inspelen.

Dat vereist wel dat je als inkoper van te voren duidelijk aan moet geven hoe

je ieder criterium waardeert (score graphs)

17-11-2014

ZELF BEREKENEN TOTAAL SCORE


Prof. dr. Jan Telgen

Universiteit Twente

[email protected]

06 53 18 69 58

17-11-2014

CONTACT GEGEVENS


mailto:[email protected]

Facto middagcongres 2014: Succes met aanbesteden. Plenaire lezing Prof. dr. Jan Telgen:...

Economy & Finance

Transcript of Facto middagcongres 2014: Succes met aanbesteden. Plenaire lezing Prof. dr. Jan Telgen:...