Terugblikken op en vooruit kijken naar de Aanbestedingswet (InfraTech 2015)

TRANSPARANTE KIJK OP

VRAAG EN AANBOD

Terugblikken en vooruitkijken op de

Aanbestedingswet

SPREKERS

Jan-Pieter Eelants, programmamanager CROW

Egbert Roozen, directeur Branchevereniging VHG

Henri Busker USP

Henk Wijnen (PIANOo)

EVALUATIES, MONITORS EN

AANBEVELINGEN

AGENDA

• Rondetafelsessies VHG en PIANOo

• Monitor nieuwe Aanbestedingswet van MKB-Infra

• Discussie: Wat geven wij EZ mee voor de Aanbestedingswet?

• Vooruitblik nieuwe EU Richtlijnen en de Aanbestedingswet

Beheren van de waarde van groen…

…door gunnen op waarde.

Marktsituatie in het openbare groen:

Trends en ontwikkelingen:

• Bezuinigingen;

• Burgerparticipatie;

• Arbeidsmarkt.

De markt van het openbare groen is een

verdringingsmarkt geworden.

Baten van groen:

Groen levert een belangrijke bijdrage aan:

• kwaliteit van de leefomgeving;

• biodiversiteit;

• gezondheid van mensen.

We vernielen op dit moment ons

maatschappelijke kapitaal.

Gezamenlijke doel moet zijn om de

maatschappelijke baten van groen te

behouden en uit te bouwen.

Innovatiekracht, maar die komt in

de huidige markt niet uit de verf.

Huidige aanbestedingsbeleid is een

remmende factor…

…waar wringt de schoen?

Het begint bij vertrouwen:

Van beide kanten:

• Voldoen aan verwachtingen;

• Geloof in de competentie van de ander;

• Gericht op betrouwbaarheid;

• Wederzijds begrip;

• Durven loslaten.

Stelling:

We hebben een mooi aanbestedings-

huis gebouwd…

…maar we weten niet hoe we het

moeten bewonen.

Wat kan er beter?

Voorbereiding:

• Meer informeel contact;

• Marktconsultaties;

• Betrekken markt bij opstellen bestek;

• Proces helder.

Wat kan er beter?

Aanbesteding:

• Meer ruimte voor innovatie;

• Rekenvergoeding plan van aanpak;

• Uitslag helder maken;

• Gezonde marge toestaan.

Wat kan er beter?

EMVI of laagste prijs:

• Per project afwegen;

• Werken met bandbreedte prijs/kwaliteit;

• Onderscheidende en relevante criteria;

• Kwaliteit zwaar wegen;

• Meer ruimte voor innovatie.

Wat kan er beter?

Uitvoering:

• Controle op uitvoering;

• Waardering voor vakmanschap.

Wat kan er beter?

Social Return en duurzaamheid:

• Met kennis toepassen;

• Kan onderscheidend zijn;

• Niet beperken door noemen percentage;

• Langere contractduur nodig;

• Geen doel op zichzelf.

En verder ter ondersteuning?

Kennisbronnen:

Meer onderscheidende beoordelings-

methodieken en criteria stellen via:

• Leidraad inkopen groenvoorzieningen;

• Marktdossier (analyse + verkenning);

• Voorlichting en trainingen;

• ACA GWW (precontractuele fase).

En verder ter ondersteuning?

Kennisnetwerken:

Mogelijkheden van marktontmoeting en

marktconsultatie faciliteren via:

• Initiatief aanbestedende dienst;

• Regionale studieclubs.

Stelling:

Het verbeteren van de huidige

marktverhoudingen lukt niet met een

branchecode…

…de relatie tussen

aanbestedende dienst en

opdrachtnemer bepaalt succes.

Hier doen we het voor:

Waardevol Groen!

Drs. Henri Busker – 20 januari 2015

Monitor Nieuwe

Aanbestedings-

wet

2-meting 2014

Presentatie

InfraTech

23Resultaten MKB INFRA Monitor Nieuwe Aanbestedingswet 2014 - InfraTech

Achtergrond

• 0-meting (oktober 2013)

• 1-meting (mei 2014)

• 2-meting (oktober 2014)

• 113 Opdrachtgevers: Gemeenten, Waterschappen, Provincies, Rijkswaterstaat

• 143 Opdrachtnemers: Aannemers GWW met 3 FTE of meer, welke in

hoofdaanneming werken uitvoeren voor overheden), zowel leden als niet-leden

MKB Infra


Drempelbedragen stabiliseren zich steeds meer

Opdrachtgevers % (Sterk) verhoogd

Type aanbesteding Ontwikkeling drempelbedragen laatste 12 maandenOkt

2013

Juni

2014

Okt

2014

1 op 1 34% 38% 32%

Meervoudig

onderhands45% 53% 37%

Nationaal openbaar 29% 37% 22%

Europees 6% 10% 8%

6%

13%

5%

26%

24%

17%

8%

56%

51%

58%

68%

5%

9%

6%

17%

23%

Sterk verhoogd Verhoogd

Gelijk gebleven Verlaagd

Sterk verlaagd Weet niet


Aandeel omzet in onderhandse circuit blijft vrijwel gelijk, stijging meervoudig

onderhands t.o.v. 2013

Opdrachtnemers

Omzet in werken naar aanbestedingOkt

2013

Juni

2014

Okt

2014Ontwikkeling aandelen laatste 12 maanden

1 op 1 22% 25% 24%

Meervoudig onderhands 47% 51% 50%


Europees 6% 6% 7%

10%

30%

72%

54%

62%

68%

11%

8%

21%

7%

5%

7% 10%

18%

Sterk toegenomen Toegenomen Gelijk gebleven

Gedaald Sterk gedaald Weet niet

Opdrachtgevers

Omzet in werken naar aanbestedingOkt

2013

Jun

2014

Okt

2014Ontwikkeling aandelen laatste 12 maanden

1 op 1 15% 16% 13%



Europees 7% 8% 6%

6%

12%

17%

5%

65%

60%

60%

81%

10%

6%

17% 5%

10%

10%

12%

17%

Sterk toegenomen Toegenomen Gelijk gebleven

Gedaald Sterk gedaald Weet niet

Opdrachtgevers Gemiddeld aandeel EMVI

Aanbestedingen afgelopen jaarOkt

2013

Juni

2014

Okt

2014



Europees 84% 84% 80%


Aandeel EMVI daalt licht onder opdrachtgevers, wellicht onder invloed van de

begrotingscyclus

Opdrachtnemers Gemiddeld aandeel EMVI

Aanbestedingen afgelopen jaarOkt

2013

Juni

2014

Okt

2014



Europees 56% 69% 69%

• 74% van de opdrachtgevers beoordeelt eerst kwaliteit en dan prijs (2013; 72%), ook opdrachtnemers

zien deze tendens steeds vaker.


Opdrachtgevers worden steeds transparanter, nog wel ruimte voor verbetering

67%

22%

9%

2%

Prijs wordt openbaar bekend gemaakt

Prijs wordt niet altijd openbaar bekendgemaakt

Prijs wordt nooit openbaar bekendgemaakt

Weet niet/geen mening

Wijze bekendmaking prijsjuni

2014

okt

2013

55% 57%

28% 19%

16% 23%

1% 1%

5%

5%

12%

30%

33%

38%

21%

16%

10%

30%

36%

34%

11%

8%

Zeer mee eens Mee eens

Niet mee eens/ niet mee oneens Mee oneens

Zeer mee oneens Weet niet/geen mening

38%

34%

34%


Houding opdrachtnemers verdeeld

EMVI levert ons betere kansen op dan laagste prijs

Wij hebben de benodigde capaciteit om enkel op EMVI's in te schrijven

Wij schrijven liever in op laagste prijs, dan op EMVI

Opdrachtnemer

% (zeer) Mee eens

okt juni okt

2013 2014 2014

34%

39%

54%

35%

38%

50%

5%

9%

6%

28%

12%

27%

22%

21%

54%

55%

40%

13%

28%

5%

18%

22%

47%

35%

10%

12%

6%

6%

Zeer mee eens Mee eens

Niet mee eens/ niet mee oneens Mee oneens

Zeer mee oneens Weet niet/geen mening

% (zeer) mee eens

okt juni okt

2013 2014 2014

36%

34%

36%

-

-


Meer bewustwording rondom EMVI

Opdrachtgever

EMVI leidt tot betere projectresultaten

We hebben onvoldoende tijd om alles EMVI aan te besteden

Wij besteden liever aan op laagste prijs, dan op EMVI

45%

33%

27%

82%

61%

Wij kiezen bewust voor laagste prijs bij eenvoudig repeterend werk

Een goed plan van aanpak kan leiden tot de laagste inschrijving

32%

31%

27%

82%

67%


Vergoeding voor kwalitatieve deel bij EMVI en offertekosten aandachtspunten

13% 54% 13% 18%

Gedaald Gelijk gebleven

1-35% 36-65%

66-99% 100%

Verandering totale offertekosten door EMVI

Juni

2014

Okt

2014Verdeling

Opdrachtnemers +34% +46% 87% 11%

Ja, gestegenNee, gelijk geblevenNee, totale offertekosten zijn gedaaldWeet niet/geen mening

Deel waarbij vergoeding in verhouding stond tot het gevraagde*

Juni

2014

Okt

2014Verdeling

Opdrachtgever 63% 48%

Opdrachtnemer 22% 8%

Deel EMVI waarbij vergoeding voor kwalitatieve deel

Okt

2013

Juni

2014

Okt

2014Verdeling

Opdrachtgever 21% 21% 19%

Opdrachtnemer 20% 16% 10%

*Nieuw gesteld in 1-meting juni 2014

53%

60%

24%

31% 4%

4%

0% 1-35% 36-65% 66-99% 100%

36%

79%

9%

7% 14%

36%

0% 1-35% 36-65% 66-99% 100%


Er wordt vanuit opdrachtnemers minder clustering waargenomen

25%

26%

18%

72%

69%

77%

4%

5%

4%

Opdrachtnemer okt 2013

Opdrachtnemer juni 2014

Opdrachtnemer okt 2014

Heeft u in de afgelopen 6 maanden aanbestedingen gezien waar werken en of verschillende disciplines onnodig zijn geclusterd?

Ja Nee Weet niet/geen mening


Conclusies

• Clusteren heeft zich gestabiliseerd (clusteren van gelijksoortige disciplines en integreren van

bouwfasen). Opdrachtnemers zien zelf ook minder clusteringen

• Transparantie lijkt toe te nemen:

• eerst kwaliteit en dan prijs

• steeds vaker de prijs openbaar

• Aandeel EMVI binnen de diverse aanbestedingsvormen vanuit de opdrachtnemer toegenomen.

Kanttekening: steeds minder opdrachtnemers krijgt een vergoeding voor kwalitatieve deel. Indien men

een vergoeding heeft ontvangen, staat vergoeding niet in verhouding tot het gevraagde.

• Aandachtspunt: toenemende offertekosten door EMVI. Bijna 9 op de 10 opdrachtnemers heeft de

offertekosten zien stijgen door EMVI, waarbij de gemiddelde stijging 46% bedraagt. Dialoog aangaan

om duidelijke regels op te stellen wat men van elkaar verwacht, is daar het devies:

• opdrachtnemer maak het niet te mooi

• opdrachtgever vraag niet te veel.


Aandachtspunten

• Laagste prijs kan ook de economisch meest voordelige keuze zijn

• EMVI leidt niet tot betere projectresultaten volgens opdrachtgevers, kan ook betekenen dat het tot

gelijkwaardige projectresultaten leidt of dat het komt doordat de opdrachtnemers zaken op orde

hebben.

• Blijf streven naar maximale transparantie

• Blijf in gesprek!

DISCUSSIE & STELLINGEN

WAT GEVEN WIJ ECONOMISCHE ZAKEN

MEE VOOR DE AANBESTEDINGSWET?

We hebben een mooi

Aanbestedingshuis

gebouwd…

…maar we weten niet hoe

we het moeten bewonen.

Het verbeteren van de huidige

marktverhoudingen lukt niet met een

branchecode…

…de relatie tussen aanbestedende

dienst en opdrachtnemer bepaalt

succes.

EMVI is alleen goed toe te passen bij een

opdrachtwaarde van meer dan 3 ton?

Het gemak om te mogen bundelen

ondermijnt de doelstellingen van de

aanbestedingswet

Nieuwe Europese

aanbestedingsrichtlijn 2014/24

Henk Wijnen (PIANOo)

INSTEEK RICHTLIJN GEWIJZIGD

Huidige Richtlijn 2004/18

o Primaat ligt bij ‘realisatie interne markt’

o Meer concurrentie

o Betere prijzen → besparingen

Nieuwe Richtlijn 2014/24

o Primaat ligt bij ‘realiseren van maatschappelijke doelen’

o Meer gericht op kwaliteit

o Hogere maatschappelijke waarde

o Richtlijn meer een politiek strategisch instrument

Europese Aanbestedingsrichtlijn 40

REEDS IN AW 2012 GEREGELD

EMVI (wel iets andere invulling)

Eigen Verklaring (wel andere naam: Uniform aanbestedingsdocument)

Verdelen in percelen(ook afwijking motiveren)

Beperking omzeteis

(Wel iets minder streng)


http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.regiorivierenland.nl/Contractgestuurde%20dienstverlening/Inkoopbureau/Actualiteiten/2013/april/Nieuwe%20aanbestedingswet%20van%20kracht&ei=X5SvVIv1PMTrUoKRg5AI&psig=AFQjCNHPYaqIhy0Ac5K_SrlyPkPlIjZXDA&ust=1420879295815784

http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.regiorivierenland.nl/Contractgestuurde%20dienstverlening/Inkoopbureau/Actualiteiten/2013/april/Nieuwe%20aanbestedingswet%20van%20kracht&ei=X5SvVIv1PMTrUoKRg5AI&psig=AFQjCNHPYaqIhy0Ac5K_SrlyPkPlIjZXDA&ust=1420879295815784

WAT IS NIEUW?

Vereenvoudiging/versoepeling procedures

Gemakkelijke toegang voor MKB

Grotere rol duurzaamheid

Uitsluitingsgronden strenger en uitgebreider

EMVI breder gedefinieerd

Afschaffing 2b diensten

Speciale regeling sociale diensten

Verplichte ondersteuning aanbestedende diensten

en bedrijven


FLEXIBELERE PROCEDURES

Europese Aanbestedingsrichtlijn

Onderhandelingsprocedure en de concurrentiegerichte

dialoog mogen worden gebruikt als:

o Geen gemakkelijk verkrijgbare oplossing

o Opdracht incl. ontwerp of innovatie

o Specifieke omstandigheden

o Technische specificaties niet voldoende nauwkeurig

vastgesteld kunnen worden

43

ONDERHANDELINGSPROCEDURE

Procedure iets meer ingekaderd

o Over de verplichte minimumeisen en EMVI criteria mag

niet onderhandeld worden

o Fasegewijze vermindering aantal

ondernemingen is mogelijk

o Over finaal bod mag niet

meer worden onderhandeld


NIEUWE PROCEDURE

Innovatiepartnerschap

o Voor het ontwikkelen en aankopen van innovatieve werken,

leveringen en diensten

o Normale structuur van I&O project

o Mag met meerdere bedrijven

o Stoppen mag na elke fase, wederzijds

o Incl. grootschalige aanschaf


BETERE TOEGANG MKB


Uniform Europees Aanbestedingsdocument

(Eigen verklaring)

o Er komt een Europese elektronisch standaardformulier

Omzeteis max. 2x contractwaarde

Digitalisering aanbestedingsproces

Proportionaliteitsbeginsel staat nu in de richtlijn

Splitsen in percelen wordt aanbevolen

GROTERE ROL DUURZAAMHEID

Horizontale clausule

o Bedrijven moeten milieuwetgeving naleven

Gebruik (milieu)keurmerken gestimuleerd

Productieproces

o Milieueisen mogen

Levenscycluskosten

o Interne en externe milieukosten

o Objectieve berekeningsmethode

vereist voor externe milieukosten


http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.clubgreen.nl/vraag/Levenscyclusanalyse-LCA-en-producttransparantie.html&ei=vaivVMu2BIm9UbmWhNgH&bvm=bv.83339334,d.d24&psig=AFQjCNFLeC_5UDnff6_hja3QRmZll_y59w&ust=1420884423933641

http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http://www.clubgreen.nl/vraag/Levenscyclusanalyse-LCA-en-producttransparantie.html&ei=vaivVMu2BIm9UbmWhNgH&bvm=bv.83339334,d.d24&psig=AFQjCNFLeC_5UDnff6_hja3QRmZll_y59w&ust=1420884423933641

UITBREIDING UITSLUITINGSGRONDEN

Kinderarbeid (ON moet wel veroordeeld zijn!)

Vervalsen van de mededinging

Onrechtmatige beïnvloeding van het

aanbestedingsproces

Past performance (aanzienlijk tekortkomingen!)

Belangenconflicten

o Heldere definitie

o Lidstaten moeten belangenconflicten voorkomen,

opsporen en oplossen

o Grond voor uitsluiting


Altijd EMVI toepassen

Maar EMVI mag ook alleen prijs zijn (= laagste prijs)

Prijs liefst op basis van levenscycluskosten

Vaste prijs mag

Lange lijst van voorbeelden van criteria o.a.

o Prijselement (moet altijd)

o Sociale, milieu of innovatieve kenmerken

o Kwalificatie en ervaring personeel

EMVI BREDER GEDEFINIEERD


INFORMATIE

PIANOo samenvatting Richtlijn 2014/24

PIANOo overzicht Beleidsopties

Op PIANOo website www.pianoo.nl

o Tekst richtlijnen (ook 2014/23 en 2014/25)

o Brochure van Europese Commissie

o 10 Factsheets van Europese commissie over o.a.

o Transparantie

o Vereenvoudiging regels

o Groene overheidsopdrachten

o Innovatie

o Hervorming van regels


http://www.pianoo.nl/

DISCUSSIE/STELLINGEN

1. Is het wenselijk dat concurrentiegerichte

dialoog vaker wordt toegepast gezien de

hoogte van de transactiekosten?

2. Het meenemen van externe milieukosten is

revolutionair. Alleen jammer dat er nog geen

goede meetmethode is.


Terugblikken op en vooruit kijken naar de Aanbestedingswet (InfraTech 2015)

Presentations & Public Speaking

Transcript of Terugblikken op en vooruit kijken naar de Aanbestedingswet (InfraTech 2015)