EINDVERSLAG Het kwartiermakersfestival Midden-Brabant 2009

"IEDEREEN IS uNIEk"

3

Inhoud

“Iedereen is uniek” .....................................................................................................................3Kwartiermaken ............................................................................................................................4Een beetje geschiedenis .........................................................................................................5Deelnemende organisaties, samenwerking en coördinatie .......................................6Missie en doelstellingen van Kwartiermakersfestival Midden-Brabant .................7Kick Off Kwartiermakersfestival Midden-Brabant in Tilburg .......................................8Verwendag in Dongen .............................................................................................................9Een ‘(M)eating’ in Goirle ........................................................................................................ 10Kwartiermaken in Hilvarenbeek-Diessen ....................................................................... 11”Kwartiermaken in Loon Op Zand/Kaatsheuvel ........................................................... 12Provinciaal voetbaltoernooi Oisterwijk/Moergestel* ................................................. 13Kwartiermaken in Tilburg ..................................................................................................... 14Exposities en workshops in Tilburg .................................................................................. 16Kwartiermakerskaravaan in Tilburg Oud Noord........................................................... 18Toneel en lezing in Tilburg ................................................................................................... 19Filmprogramma en Jeugdcircus Afrisiana uit Ethiopië.............................................. 20Afsluiting festival (vrijdag 9 oktober) ............................................................................... 21Kwartiermaken in Waalwijk ................................................................................................. 22

“Iedereen is uniek”

“Iedereen is uniek” was het centrale thema van het Kwartiermakersfestival Midden-Brabant 2009. De festiviteiten vonden plaats van 2 t/m 9 oktober op vele kleine en grote podia in Midden-Brabant. Een creatieve week waarin een breed scala van informa-tieve en culturele activiteiten werd georganiseerd met, door en voor (ex-)cliënten, in samenwerking met kunstenaars, artiesten, begeleiders en publiek. Het resultaat mocht er zijn in een zeer gescha-keerd en divers programma: muziek, dans, zang en theater, performances, kunstzinnige workshops en exposities, afgewisseld met informatie, films, boek-presentaties en debat. Sport, circus en culinaire ontmoetingen waren tevens lucratieve opties om aan mee te doen. Voor iedereen wat wils. Kortom, ‘the place to be’. In dit verslag vindt u onderdelen van de programma’s en reacties van deelnemers en publiek.

Een week lang kon men meedoen aan en/of genie-ten van een boeiend spektakel, waarin men elkaar op een bijzondere manier heeft ontmoet. Een ontmoeting met personen die men wellicht al dacht te kennen. Of misschien nog niet? Het festival bood - zoals elk jaar weer - de kans om met vele unieke personen samen te werken in verrassende work-shops. Allen even getalenteerd en bevlogen.

“Ik heb mezelf overwonnen” zegt Cora, en Nienke verwoordt het zo: “Ik durf me weer spontaan te bewegen.” Zij verwoorden daarmee het enthousi-asme en de serieuze overgave van de deelnemers aan dansproject ‘Dona Rosa’, dat - onder inspire-rende leiding van Marjolein Tops en Yuri Bongers - op drie succesvolle voorstellingen kan bogen in de festivalweek van dit jaar.

Het speelse en feestelijke programma op diverse locaties in Midden Brabant bevorderde ook dit jaar weer saamhorigheid, betrokkenheid en participatie. De zevende editie van het Kwartiermakersfestival leert ons dat de samenwerking tussen instellingen onderling, culturele initiatieven in wijk en buurt, creatieve ideeën en initiatieven van (ex-) cliënten, kunstenaars, artiesten en publiek, elk jaar weer een verrassend, betrokken en bruisend evenement oplevert.

De onderstaande gemeenten in Midden-Brabant hebben in 2009 elk met een eigen invulling van het kwartiermakersprogramma samengewerkt aan het festival. U kunt hiervan per gemeente in alfabetische volgorde een verslag lezen.

Dongen, Goirle, Hilvarenbeek, Loon op Zand/KaatsheuvelOisterwijk/Moergestel,Tilburg Waalwijk.

3

Kwartiermaken

4

"Kwartiermaken" is van oorsprong een oude leger-term, die binnen de geestelijke gezondheidszorg enkele jaren geleden is geïntroduceerd. Kwartier-makers begeleiden en ondersteunen personen met een psychiatrisch verleden, om herintegratie in de samenleving mogelijk te maken en zelfstandig te kunnen functioneren in leven, werken en wonen. Bij de herintreding in de maatschappij stuiten ex-cliën-ten echter vaak op moeilijk te overbruggen voor-oordelen en onbegrip in de samenleving, hoe goed zij ook zijn voorbereid en worden gestimuleerd tot reïntegratie.*

Het Kwartiermakersfestival biedt eens per jaar verschillende laagdrempelige podia. Een week lang wordt er mogelijkheid geboden voor degenen die hun talenten willen tonen. Het gaat om deelnemen, (weer) meedoen. Er gaan vaak weken, maanden en soms zelfs jaren van intensieve voorbereiding en training aan vooraf om dat te durven. Het staan op wat voor podium dan ook, je talenten tonen is erg eng als je het eigen stuur even kwijt bent. Later voelt het pas “als een nieuwe geboorte”. Je verrast niet alleen jezelf als je die moeilijke drempel overgaat. Zulke podia zijn voor de betrokkenen dan ook van

onschatbare waarde. Je eigen kwaliteit en mogelijk-heden worden vergroot en juist dát doet het zelf-vertrouwen toenemen om weer mee te doen.Tegelijkertijd bewijst de festivalweek elk jaar weer opnieuw dat het hardnekkige (voor)oordelen door-breekt die in onze samenleving leven en daarmee verhoogt het tolerantie en begrip voor elkaar. Men maakt kennis met mensen die na persoonlijke moeilijkheden waardevolle (zelf )inzichten hebben verworven. Dankzij de afwisselende program-mering verkrijgt men inhoudelijke informatie, maar vooral ook vermaak. Deze combinatie blijft de meest belangrijke overdracht die het festival wil uitstralen. Tot nu toe levert dat elk jaar een geslaagde en unieke programmasetting op. Het festival 2009 toont dit op verrassende en tevens feestelijke Midden-Brabantse wijze. Geïnteresseer-den kunnen verhalen van ervaringsdeskundigen lezen op de website van Kwartiermakersfestival Midden-Brabant: www.kwartiermakersfestival-mb.nl.

“De kracht van het samen wonen in Tilburg moet zijn dat mensen met diverse achtergronden elkaar ontmoeten. Hiertoe is dit festival zo belangrijk.”Gon Mevis, wethouder gemeente Tilburg

*Deze problematiek wordt beschreven in het onder-zoek van Doortje Kal, de initiatiefneemster van Kwar-tiermaken en van de Kwartiermakersfestivals. Zij promoveerde in 2001 op het boek: “Kwartiermaken, werken aan ruimte voor mensen met een psychiatri-sche achtergrond.” Zij constateerde hierin onder meer:

“Er kleeft een enorm stigma aan psychische ziekten: eens gek, altijd gek. De maatschappij vertoont weinig tolerantie voor mensen die afwijken van de norm. Het is moeilijk om bijvoorbeeld na een opname in een psychiatrisch ziekenhuis de draad weer op te pakken en volwaardig aan de samenleving mee te doen. Als deze mensen weer maatschappelijk kunnen partici-peren en deel kunnen nemen aan de maatschappij, neemt de eigen beslissingsvrijheid toe en wordt de kans groter op het aangaan van zelfgekozen sociale relaties.”

Een beetje geschiedenis

5

Het Kwartiermakersfestival in Midden-Brabant bestaat al enige jaren. Oorspronkelijk ontstaan uit een kleinschalig initiatief van medewerkers en ex-cliënten binnen de geestelijke gezondheidszorg, groeiden de festivals in de loop der jaren uit tot manifestaties van omvang en betekenis. Het crea-tieve en culturele aanbod van de programma’s werd uitgebreid met nieuwe activiteiten en verspreid over Tilburg en gemeenten in regio Midden Brabant. De mix van cultuur en informatie is een goed werk-bare, duurzame en inhoudelijke formule, die meer en meer cliënten, publiek en deelnemers trekt. Het open en dynamische karakter blijkt tot op de dag van vandaag in staat te zijn zich met zijn formule, zowel kwantitatief als kwalitatief aan te passen aan nieuwe ontwikkelingen in de samenleving.. De verdieping van de problematiek, verspreiding naar buiten en verbreding van de doelgroepen zijn in missie en doelstellingen vastgelegd. Tevens worden de nieuwe voorwaarden en uitgangspunten van de Wet Maatschappelijke Ontwikkeling (WMO)* onder-streept, die innoverende ideeën en verspreiding over stad en streek benadrukt.

Het festival is vooral in de laatste jaren steeds meer naar buiten getreden en verspreid. Op die wijze groeit niet alleen de aandacht en deelname van het publiek, maar ook het aantal deelnemers vanuit de oorspronkelijke doelgroep. Tevens is een niet te verwaarlozen ontwikkeling te constateren naar de uitbreiding van doelgroepen met een verwante problematiek – al of niet oorzakelijk verbonden met psychische nood - waarop echter dezelfde thema’s, doelstellingen en missie van toepassing blijken te zijn. Vermaatschappelijking en (re)integratie van kwetsbare individuen zijn tevens wenselijk en noodzakelijk op andere terreinen in de samenle-ving. De podia die het Kwartiermakersfestival eens per jaar een week lang biedt, blijven dan ook voor velen hard nodig.

*De wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO)

De wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) zorgt ervoor dat iedereen zo lang mogelijk zelfstandig kan blijven. Deze wet draagt ertoe bij dat álle burgers kunnen participeren in de samenleving. Sinds 1 januari 2007 verving de WMO de Welzijnswet, de Wet voorzieningen gehandicapten (WVG) en delen van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). De gemeente Tilburg voert de WMO uit. Evenals andere gemeenten heeft zij beleidsvrijheid gekregen om de uitvoering zelf vorm te geven, die wordt toegepast op de situatie in stad en regio.

Een van de belangrijkste oogmerken van deze wet is de (her)integratie van kwetsbare personen in de maat-schappij. Het wordt van cruciaal belang geacht dat kwetsbare mensen weer participeren. De WMO kent als kernthema: Meedoen! Niemand mag daarvan worden uitgesloten.

Deelnemende organisaties, samenwerking en coördinatie

6

De fusie van de zorginstellingen in West- en Midden Brabant (GGZ-Breburg) in 2008, maakt een grotere verspreiding over Midden-Brabant en samenwer-king met West Brabant mogelijk. In het jaar 2009 kenmerkte het programma zich door een leven-dige cultuurmix met enkele succesvolle activiteiten uit voorgaande jaren, maar ook met veel nieuwe onderdelen. De activiteiten werden verspreid en uitgebreid over de deelnemende gemeenten en – meer dan in vorige jaren - naar locaties in de wijk. De doelstelling is om ‘mensen op te zoeken in hun woonomgeving’. Het zijn activiteiten die wijkcentra, buurtbewoners, deelnemers, kunstenaars en ander publiek op verschillende locaties samenbrengen. Voorbeelden daarvan zijn de Kwartiermakerskara-vaan, de verwendag in Loon op Zand/Kaatsheuvel en exposities en workshops op verschillende loca-ties in stad en regio. Op die manier worden ze a.h.w. op maat gesneden voor verschillende doelgroepen. Het leverde dit jaar al veel nieuwe ontmoetingen en contacten, uitwisseling van kennis en vernieu-wende activiteiten op, waaronder het Provinciaal Voetbaltoernooi in Oisterwijk; samenwerking met jongerencentra (in Goirle en Waalwijk) en Circus Afrisiana, bestaande uit asielzoekers uit Ethiopië.

NetwerkcontactenVoor het mogelijk maken van deelactiviteiten en het beschikbaar stellen van diverse podia, werd ook dit jaar weer steun en medewerking verleend door netwerkcontacten met Theater Zaal 16, boekhandel Selexyz Gianotten, Cultureel Centrum De Leest te Waalwijk, Kunstpodium T, Wijkcentrum De Poorten en het Filmtheater Tilburg. PR en communicatie waren voor een groot deel in handen van Noregt Creative Media, redactionele aandacht in Koerier en ‘Samenloop’ (personeelsblad van GGZ Midden-Brabant) en de website van Kwartiermakersfestival Midden-Brabant: www.kwartiermakersfestival-mb.nl. In de voorbereiding, programmering en uitvoering wordt ieder jaar nauw samengewerkt met organisaties, deelnemers, (ex-) cliënten, vrij-willigers, cliëntenra-den, hulpverleners, buurthuizen en wijk-centra, fotografen, kunstenaars, arties-ten, theatermakers en publiek.

Het Kwartiermakersfestival 2009 werd inhoudelijk en financieel mogelijk gemaakt door een samen-werkingsverband van: Zorgbelang Brabant, De Twern, GGZ Breburg, RIBW Midden Brabant, Provin-cie Noord Brabant en Traverse, die allen zowel directe als indirecte bijdragen leverden. De uitvoe-ring van projecten en de coördinatie was in handen van Hans van Vugt.

Missie en doelstellingen van Kwartiermakersfestival Midden-Brabant

7

Iedereen kan onverwacht door tegenspoed worden overvallen. Het betreft gewone mensen zoals u en ik die buiten de boot vallen en in uitzichtloze situa-ties belanden. Men krijgt te maken met structurele werkloosheid, schuldsanering, de voedselbank, psychische of lichamelijke problemen, verslaving, echtscheiding, burn-outs, ziekte, ouderdom of dakloosheid.

Het Kwartiermakersfestival wil kwetsbare mensen, mensen met psychische, sociale of maatschappe-lijke problemen ondersteunen, hun reïntegratie bevorderen en tevens het isolement van (ex) cliën-ten doorbreken door te werken aan een meer posi-tieve beeldvorming in de samenleving.

Kwartiermakers scheppen ruimte voor kwetsbare individuen met een (ex)psychiatrische achtergrond en stimuleren ieders talent, elke dag en heel het jaar door. Zij wakkeren eigen initiatief aan en bevorde-ren creativiteit en betrokkenheid. De herintegratie van (ex)cliënten in de samenleving wordt daardoor weer mogelijk en dit stimuleert zelfstandig functio-neren in leven, werken en wonen. Maar er zijn podia nodig om dat talent en die creativiteit te laten zien

aan anderen, zodat er ook begrip ontstaat en voor-oordelen worden overbrugd bij een breed publiek. Het festival biedt daar elk jaar een week lang ruimte voor op laagdrempelige kleine en grote podia, waarop zowel (ex)cliënten, medewerkers, kunste-naars, artiesten en publiek onder verschillende culturele invalshoeken samenwerken om dat talent en initiatief te tonen.

Elk jaar opnieuw wordt een pakkend thema voor het festival gekozen door de deelnemende partijen: cliënten, cliëntenraden, organisatie en andere parti-cipanten. Zowel intern als extern wordt een over-koepelend thema bepaald, waaronder alle activitei-ten van het jaar plaatsvinden. In 2009 werd gekozen voor het thema: “Iedereen is uniek.”

Het Kwartiermakersfestival wil de volgende doelstellingen bereiken:

Een bijdrage leveren aan een maatschappelijk klimaat in Tilburg en omstreken, door middel van het organiseren van aansprekende activiteiten die burgers en maatschappelijke organisaties betrek-ken bij mensen met beperkingen;

Mogelijkheden bieden aan mensen met een kwets-bare achtergrond om hun (organisatorische, crea-tieve of andere) talenten te benutten en te presen-teren. De focus ligt daarbij vooral op talent, initiatief en kracht en minder op ziek of anders zijn. Hierdoor ontstaat een méér positieve beeldvorming;

Het tot stand brengen van meer (langdurige) communicatie, wederzijds begrip en samenwer-king tussen mensen met en zonder een kwetsbare achtergrond. De bedoeling is om betrokkenheid en participatie van (ex)cliënten met de samenleving te vergroten en te bevorderen;

Kick Off Kwartiermakersfestival Midden-Brabant in Tilburg

8

Op 28 april werd een voorproefje gegeven van het op stapel staande Kwartiermakersfestival 2009 in Zaal 16. Het was een drukbezochte, spectaculaire show met alvast enkele fragmenten van program-maonderdelen. De onderhoudende presentatie-show was in handen van entertainer Peer de Graaf en zijn band: ‘de Graafmachine’, die al improviserend en swingend, de verschillende gastsprekers aankon-digde. De Tilburgse wethouder Gon Mevis opende met een kort steekhoudend woordje en benadrukte het maatschappelijke belang van ‘blijven meedoen’ en de noodzakelijkheid van het festival in Midden-Brabant in het bijzonder: “De kracht van het samen wonen in deze stad en streek, moet zijn dat mensen met diverse achtergronden elkaar ontmoeten. Hiertoe is dit festival zo belangrijk.” Hij besloot zijn openingswoord met de enthousiaste oproep “laat je verrassen”. Later op de middag deed hij dat zelf met een onverwacht gastoptreden op de trompet in een muzikaal intermezzo met de ‘GGZMB-Band’ (Geen Gezelligheid Zonder Muzikale Begeleiding*). Jeroen Kwak, voorzitter van de Stuurgroep van het Kwartiermakersfestival legde de nadruk op het thema van dit jaar: ‘Iedereen is uniek’. Hij riep ieder-een op om ook in de toekomst creatieve en leuke

activiteiten te blijven ontwikkelen en duurzaam-heid te bestendigen. Na de pauze werd het middagprogramma al swin-gend voortgezet met muziek en theater in de over-volle theaterzaal van Zaal 16. Onderdelen daarvan waren o.a: het Traverse Koor met bekende liederen en het optreden van ‘Zorgbehang’, een uit ex-cliën-ten van GGZ Gelderland (Arnhem) ontstane, profes-sionele theatergroep. Er was spijtig genoeg, nauwe-lijks tijd voor het optreden van de alom bekende troubadour Jacques Mees. De middag werd afgeslo-ten met een gelegenheidsgedicht van Jan Bergman, cliënt van RIBW Midden Brabant, getiteld ‘Iedereen is uniek’.

*Actueel: de ‘GGZMB-band’ verandert zijn naam in ‘Recover’

Zes jaar bestaat de band GGZMB (geen gezelligheid zonder muzikale begeleiding). In deze tijd is de bezet-ting van de band nagenoeg ongewijzigd. Wel is er, door de jaren heen, versterking gekomen van nieuwe muziekminnende mensen. Nu de band een elftal is geworden is het tijd geworden voor een nieuwe naam. Onder de naam ‘Recover’, zullen zij ook nog steeds Arrow Classic Rock Covers spelen. De band bestaat uit: Wesley (drums), Peter (bas), Armida (samba ballen), Herman (toetsen/trombone), Hans (saxofoon), Rob (gitaar), Peter (conga’s), Olof (zang), Simone (zang), Paco Jan (gitaar), Henny (zang/gitaar).

Verwendag in Dongen

9

Op dinsdag 6 oktober werd er een Verwendag in Dongen* georganiseerd in het activiteitencentrum en het Trefpunt. De bewoners van woonafdelingen van de GGZ werden een dagje in het zonnetje gezet. De hele dag werden ze verwend met lekkere hapjes en drankjes en een gevarieerd programma. De bewoners konden het wel waarderen. De verwen-nerij begon ‘s ochtends al met het uitdelen van gebak. Verder was het een gezellige drukte in het activiteitencentrum. Daar konden de bewoners zich laten verwennen met een zgn. ‘make-over’ in het activiteitencentrum. Er was keuze uit huidverzor-ging, massage, haarverzorging en make-up. In het activiteitencentrum was tevens een studio ingericht waar men naderhand een mooie portretfoto kon

laten maken. Desgewenst was daar-voor ook speciale kleding te huur. Enkelen ondergingen door dit alles een ware metamorfose. “Bij sommige mensen moest ik me zelfs opnieuw voorstellen”, zo vertelde manager Ad Brouwers tijdens een kort woordje schertsend.

‘s Middags verplaatsten zich de activiteiten naar het Trefcentrum. Hier werden allerlei zeemanslie-deren gezongen door een mannenkoor. Onder meer ‘Het lied van de zee’ van Eddy Christiani. In de pauze speelde een orgel allerlei vrolijke melodie-tjes bij het Trefpunt, waar ook een friteskar stond met gratis frites en andere snacks. ‘s Avonds stond een optreden van een flamencodansgroep op het programma. Er waren folders in de buurt verspreid, zodat alle omwonenden eveneens waren uitgeno-digd om een kijkje te nemen op deze Verwendag. Leden van Ypsilon Midden-Brabant lieten zich deze dag van hun beste kant zien als vrijwilligers. Zij deelden maaltijden uit en gingen de hele dag met lekkere hapjes en drankjes rond. Activiteitenbege-leider Frank Macville vond het een erg geslaagde dag en ook de bewoners waren zeer enthousiast. Volgens zowel bewoners als organisatoren is zo’n verwen-dag in de toekomst zeker voor herhaling vatbaar.

*De directe aanleiding voor deze verwendag was de zogeheten ‘Jubileumkaravaan 2009’ van vier organi-saties:

• Ypsilon (25 jaar); • De Schizofreniestichting (20 jaar);• Anoiksis (15 jaar)• en Verwenzorg (10 jaar).

Het was dus een vierdubbele feestdag, die werd georganiseerd door vele GGZ-instellingen samen met de enthousiaste cliënten. De Raad van Bestuur van GGZ Breburg stelde daarvoor een speciaal bedrag beschikbaar.

Een ‘(M)eating’ in Goirle

10

Op vrijdag 9 oktober vond in jongerencentrum Mainframe in de Sint-Jansstraat in Goirle een zoge-heten ‘Meating’ plaats. Een gezellige barbecue, die als eerste kennismaking en tevens als ‘verbroede-ringsfeestje’ diende tussen een aantal partijen.* Op deze manier wilde men ruimte creëren om binnen de gemeenschap elkaar op ongedwon-gen manier te ontmoeten en oog te krijgen voor elkaars kwaliteiten. Zodat (voor)oordelen kunnen worden doorbroken. Alle aanwezigen waren zeer te

spreken over dit initiatief en over de goede samen-werking met elkaar.

Marion Huijbregts van AC Goirle vertelt: “De dag voor de (M)Eating, hebben we samen met de jongeren de tuin van mainframe opgeruimd en alvast ingericht voor de grote dag. Die bewuste vrijdag hebben de cliënten van het AC de gehele ochtend appeltaart staan bakken voor bij de koffie en hebben ze samen met de jongeren de tuin startklaar gemaakt.”

De bijeenkomst werd geopend met een inspirerend woord van Marije de Groot, wethouder in Goirle. Zij vindt dit soort activiteiten van grote waarde en prees de goede inzet van AC Goirle en Mainframe. Naast de eetmogelijkheid was er ook een karaoke, waar iedereen zijn of haar zangkwaliteiten kon laten horen. Ook was er een stand van het activiteiten-centrum, waar zelfgemaakte kaarten, sieraden en keramiek te koop waren. Tevens werden er enkele schilderijen gemaakt rondom het thema ‘iedereen is uniek’.

“Het is goed om op deze manier vooroordelen tegen te gaan. Zelf zie ik er weliswaar vaak vervaarlijk uit, ook omdat ik van stevige heavy metal hou, maar verder ben ik gewoon best aardig” zegt Gijs, een van de jonge-ren van Mainframe. “Dit buurtfeest leert ons om op een andere manier tegen elkaar aan te kijken. Vroeger dachten anderen van ons: die jongeren zullen vast veel overlast en zo veroorzaken. Terwijl dat bij nader inzien heel erg meevalt. Daarom is zo’n feestje een goede manier om elkaar beter te leren kennen.”

*Aan deze (M)eating deden verschillende organisaties mee: jongerencentrum ‘Mainframe’, het AC (activitei-tencentrum van de GGZ), bewoners van Bergvenne (een kleinschalig woonproject voor ouderen, gehandi-capte kinderen en bewoners van Amarant), bewoners uit de buurt en WiG (Wonen in Goirle). De WiG zet zich in voor mensen met een handicap.

Kwartiermaken in Hilvarenbeek-Diessen

11

Op zaterdag 17 oktober werd in Hilvarenbeek voor de eerste maal het S.O.K.-festival gehouden in zaal ‘De Gouden Carolus’. Op dit festival, gericht op mensen met een beperking, traden artiesten met en zonder beperking op. S.O.K. staat voor ‘Samen Op Koers’. Het streven is om meedoen te stimule-ren, integratie te bevorderen en sociaal isolement van kwetsbare groepen te doorbreken. De stich-ting Platform Gehandicaptenbeleid Hilvarenbeek-Diessen werkte daarbij samen met het Kwartierma-kersfestival Midden-Brabant. In het avondvullende programma lag de nadruk op theater, muziek en film. Het werd gepresenteerd door Karel de Hond, een bekende verschijning in Hilvarenbeek en omstreken. Hij zet zich al jaren in voor de plaatse-lijke cultuur en was onder meer voorzitter van Elas-tiek Muziek. De avond werd druk bezocht.

In de voorbereidingsfase kwamen enkele enthou-siaste mensen van Amarant bij elkaar om te brain-stormen over een eigen theateronderdeel. Onder deskundige begeleiding werden deze ideeën enkele dagen voor het festival in een workshop uitgewerkt en op de avond zelf opgevoerd. Het resultaat leverde verrassende reacties op van het publiek en ook de deelnemers zelf waren zeer enthousiast. Tijdens de avond werden oproepen gedaan met de vraag om enkele droomwensen van medemensen met beperkingen te vervullen. Een zgn. ‘dienstenveiling’. De wensen liepen zeer uiteen. Iemand wilde wel eens achter op een motor rijden, een ander wilde graag een keer visite krijgen thuis. De reacties uit het publiek waren heel spontaan en bijna iedere wens werd ingewilligd.

Een van de deelnemende muziekgroepen was ‘Basic’ een band van mensen met een beperking, die in mei 12,5 jaar bestond. Singer-songwriter Tom Wolkers trad ook op. Hij zingt over ogenschijn-lijk gewone onderwerpen, en combineert zang met film, dans, poëzie en theater. Verder lieten de lokale folkband ‘Simply Folk’ en de bluesband ‘Inner Simplicity’ hun geluid horen in swingende songs.

De Stichting Platform Gehandicaptenbeleid ziet de komende jaren uitbreidingsmogelijkheden van het cultureel aanbod, bijvoorbeeld met poëzie en beel-dende kunst. Ook samenwerking met andere kunste-naars en instellingen behoort tot de mogelijkheden. Sjak Janssen: “Nederland denkt te veel in hokjes. We doen veel te weinig met de talenten en mogelijkheden van mensen met een beperking. Maar iedereen is gelijk èn uniek.

”Kwartiermaken in Loon Op Zand/Kaatsheuvel

12

Op maandagmiddag 5 oktober werd het “Gesammt-kunstwerk” dat door bezoekers en cliënten van dienstencentrum ‘De Rode Loper’ was gemaakt, aangeboden bij het gemeentehuis van Loon op Zand/Kaatsheuvel. Het werkstuk was het resultaat van een workshop bloemschikken onder leiding van Liesbeth van der Kaa en werd in de weken vooraf gemaakt. De dag erna werd er samen met enkele kwartiermakers en het vaste publiek van sportschool More Sports in Kaatsheuvel in ontspan-nen sfeer gesport. De kennismakingstraining: Body-Complete was voor enkelen een echte uitdaging waar zowel uithoudingsvermogen als spieren op de proef werden gesteld. Op woensdagmiddag stond er een kookworkshop op het programma, onder auspiciën van vaste kok Ben van de catering-club in multifunctioneel dienstencentrum ‘De Rode Loper’. Zowel voor het koken als voor de bediening hadden zich veel mensen opgegeven. De kunst was om samen een lekkere maaltijd voor zo’n 35 man op tafel te zetten. De samenwerking in de keuken verliep uitstekend en dat was te proeven: er werd uitgebreid gesmuld van het heerlijke diner!

Op donderdag 8 oktober werden de festiviteiten in Loon op Zand en Kaatsheuvel afgesloten met een culturele avond in ‘De Werft’ in Kaatsheu-vel. De avond omvatte o.a. een optreden van het plaatselijke gezelligheidskoor ‘De Levensgenieters’ dat Nederlandstalige levensliedjes zingt met een knipoog naar de smartlap. Ook Tejater Spot, even-eens uit Kaatsheuvel, luisterde deze avond op. Voor-stellingen van Tejater Spot richten zich niet alleen op toneel, maar ook op zang, dans en muziek. Spel-plezier staat voorop bij deze vereniging.

Een van de organisatoren Marti van den Hout van RIBW Midden Brabant: “Er waren redelijk veel cliën-ten en iedereen heeft enthousiast mee gedaan. We zijn heel tevreden want veel mensen hebben genoten en waren enthousiast. Ook de onderlinge samenwerking was goed. Volgend jaar willen we aandacht besteden aan informatieverspreiding vooraf, want dat kan veel beter. Dan zal er ook meer publiek op af komen en dat is zeker de moeite waard.”

Anders dan vorig jaar liepen de programma’s in de week van het festival in Loon op Zand/Kaatsheuvel en Waalwijk niet dooreen. De organisatoren hadden dit jaar de programmaweek in twee helften geknipt: het eerste deel (van 2 t/m 5 oktober) speelde zich af in Waalwijk, het tweede gedeelte (van 5 t/m 8 oktober in Kaatsheuvel. Dit was om verwarring van locaties te voorkomen. Vorig jaar stonden namelijk veel mensen voor de ene deur te wachten, terwijl de activiteit zich in de andere plaats afspeelde, of vice versa.

Provinciaal voetbaltoernooi Oisterwijk/Moergestel*

13

Deze activiteit heeft overduidelijk bijgedragen aan de bekendheid met het Kwartiermakersfestival over de provincie. Het was een uitgebreid sportevene-ment op donderdag 8 oktober op sportpark ‘Den Donk’ van RKSV Oisterwijk . Het vriendschappelijke voetbaltoernooi is met de deelname van 12 teams uit de regio succesvol te noemen en is zeker voor herhaling vatbaar. De gezellige sfeer werd extra verhoogd door een stralend zonnetje en tevens door de spectaculaire act Jabbedabbedoe van de clown Michelo, de acrobatische antiheld die in de middagpauze optrad met tal van knappe capriolen.

Carola Hurckx, voorzitter van de cliëntenraad van RIBW Midden-Brabant heette alle aanwezigen van harte welkom. ‘Kluppie Vrederust’ was zelfs hele-maal vanuit Bergen op Zoom gekomen! Carola benadrukte het onverwacht prachtige weer, want daags ervoor had het nog enorm geplensd. Het licht bollende hoofdveld van RKSV Oisterwijk bleek echter prima bespeelbaar. De organisatoren (RIBW Midden-Brabant en de cliënten-raad) zorgden voor een prima gestroomlijnde dag. Uitgevallen teams en scheidsrechters waren

soms onverwachte calamiteiten, maar zorgden steevast voor de nodige hilariteit*. Ze werden vakkundig opgevangen. De duels verliepen redelijk sportief. Wel werd de EHBO-ploeg geconfronteerd met een aantal knieblessures, veelal ten gevolge van onvoldoende training.

De finale werd door de teams van Rabo-bank en van RIBW Midden-Brabant, regio Waalwijk gespeeld*. De spelers van eerstgenoemd team wonnen verdiend met 2-0. Ze kregen na afloop van het toernooi de winnaarbokaal uitgereikt uit handen van de Oisterwijkse wethouder Joop van Hezik. De teamcaptain van de Rabobank zei dat zijn team geen moment had geaarzeld toen de uitnodi-ging in de bus gleed. Hij gaf een compliment aan de organisatoren en roemde de getoonde collegialiteit onder de teams. Afsluitend dankte Carola Hurckx RKSV Oisterwijk voor het beschikbaar stellen van de accommodatie en de inzet van alle vrijwilligers.

Ze sprak de hoopvolle wens uit dat dit toernooi in de toekomst vaker gehouden kan worden, een wens die door iedereen werd gedeeld.

Artie van Tuijn, directeur van RIBW Midden-Brabant, deed de officiële aftrap: “Sport is iets dat mensen samenbrengt. Achtergron-den zoals huidskleur of GGZ-verleden zijn niet belang-rijk. Bovendien: waarom zouden we zo’n punt maken van een psychiatrische achtergrond? Immers, 1 op de 3 mensen krijgt in zijn leven te maken met psychische problemen!

*Eindstand toernooi:1. Rabobank2. RIBW Midden Brabant, team regio

Waalwijk3. RIBW Midden-Brabant, team de

Werkplaats

Calamiteiten en hilarische momenten:Bij aanvang van een van de wedstrijden was er nog geen bal in het veld zodat er vlug eentje moest worden opge-snord. De festivalcoördinator hielp de organisatie uit de brand door als scheidsrechter in te vallen. Maar zelfs onder het fluiten ging hij onverstoorbaar door met het beantwoorden van binnenkomende telefoontjes. RIBW-medewerker Chris van Geloven en zijn ijlings opgetrom-melde zoon Eric bliezen welwillend hun partijtje mee. Scheidsrechter Jan Snoek dacht voor aanvang van een wedstrijd dat de teams niet waren komen opdagen. Toen bleek hij op het verkeerde veld te staan en moest hij zich alsnog naar het juiste veld spoeden.

Kwartiermaken in Tilburg

14

Op vrijdag 2 oktober ging in Theater Zaal 16 de opening van het Kwartiermakersfestival in Tilburg van start. Er was alleen niet genoeg plaats voor iedereen. Gelukkig was er spontaan een wisseling van het publiek tijdens de pauze zodat anderen gelegenheid kregen om ook iets van het swingende programma te zien. Solidariteit is een groot goed bij kwartiermaken. Het werd kortom een afwisselende middag met zowel scherts als ontroering en een grote inbreng van (ex)cliënten, onder het motto: ‘iedereen is uniek’.

Willem van Hezewijk, directeur van GGZ Midden-Brabant, benadrukte het belang van kwartiermaken en van mee (blijven) doen. Het openingslied van spreekstalmeester Peer de Graaf sloot daarop aan: ‘Het mooiste wat er is, is contact’. Hoewel, soms is dat voor kwetsbare mensen niet eenvoudig. De jiu-jitsugroep van RIBW-MB gaf een uitgebreide demonstratie van deze zelfverdedigingskunst die de leden fysiek en psychisch weerbaarder maakt. De sport (letterlijk: ‘zachte kunst’) onderwijst de methode om zich ‘door middel van de kracht van de belager’ te leren verdedigen. Hiermee verbete-ren zowel conditie als zelfvertrouwen en groeit de

persoonlijke uitstraling. Veel bijval van het vrouwe-lijk deel van het publiek oogstte Naomi toen ze haar forse collega’s telkens vakkundig vloerde, waarop een kleine dreumes spontaan in een lachbui schoot. Dat was onbedoeld komisch en haar lach werkte zeer aanstekelijk bij het publiek in een overigens serieuze setting.

De kunstenaarsgroep ‘De Tilburg Cowboys’ stelde een ludieke actie in het teken van kwartiermaken, daarmee ‘solidariteit met de zwakkeren’ beklemto-nend: zij deelden 1-euromunten uit aan de eerste 500 bezoekers. Als deze van een sticker voorziene munten worden weggegeven aan mensen die het harder nodig hebben dan wijzelf, komt er zo’n 10.000 euro aan weggeefgeld in omloop. Het gehanteerde motto hierbij is: “Het is beter te geven dan te ontvangen”. Voor meer informatie hierover kijkt men op website: www.weggeefgeld.nl of www.basisinkomen.nl

Na de pauze werd de première van de dansvoor-stelling van Doña Rosa uitgevoerd. Een half jaar lang was naar ‘Vliegmansgeluk’ - flarden uit het dagelijks leven - toegewerkt met (ex)cliënten en medewerkers van GGZ, onder professionele leiding van danstherapeute Marjolein Tops (persoonlijke gerichte training) en choreograaf Yuri Bongers. Marjolein werkt bij GGZ-Breburg in Tilburg en Waal-wijk: “Ieder mens beweegt op een eigen manier, maar kwetsbare mensen zijn vaak geremd en onzeker. Een natuurlijke houding wordt niet alleen bepaald door culturen en gewoonten maar vooral door gevoelens. Eerst werkten we aan het vrij en los leren bewegen op onze eigen manier, later leerden we samen te dansen. Dat is de grote kracht van dit project.”

15

Deelneemster Loes van Boxtel: “Ik ben zo blij dat ik mee heb gedaan. Ik ben trots op mezelf en mijn familie ook.” Dat vindt ook Cora Willems: “Het voelt goed je spontaan te bewegen. We kunnen nu laten zien dat we ook gewoon mensen zijn, vooral aan de familie. Dat negatieve beeld van cliënten moet uit de wereld geholpen en daar draag ik mijn steentje aan bij.” Nienke voelt zich door het dansproject veel vrijer en heeft veel inspiratie en lef gekregen tijdens de trai-ningen. “Vooral dat je eerst zelf mocht uitproberen wat bij je hoort. Maar ook de steun van anderen heeft mijn eigenwaarde vergroot.”Doña Rosa heeft in de festivalweek drie keer opgetreden in Tilburg en Waalwijk. De dichter Jan Bergman droeg een speciaal gemaakt gedicht voor bij deze gelegenh eden.

Entertainer Peer de Graaf praatte alle optredens aan elkaar en zong tussendoor geïmproviseerde nummers. “Vaak zit je ineens vol met energie, maar kun je dat niet uiten”, lichtte hij zijn doen en laten toe. “Ik ben blij dat ik mijn eigen energie in een microfoon kwijt kan!” Hij leest elke dag een gedicht van dichter Adama van Scheltema (1877-1924). Dat geeft hem kracht, vooral in tijden dat hij de moed verliest. Peer gaf zijn publiek de raad: schrijf het van je af als je boos bent. Afsluitend zei hij: “Ik hoop dat we op het festival vooral het kwetsbare gedeelte van de bezoekers te horen krijgen, want macho’s zijn er genoeg. Trap niet in de val van ‘Wakker Nederland’; ik houd juist van een Zwakker Nederland! ‘Mens durf te leven”

Oproep: zelf ook meedoen in 2010?Het Kwartiermakersfestival is een prachtige kans voor iedereen die zijn of haar talenten wil tonen. Veel talent of wat minder maakt niet uit, iedereen kan meedoen. Wees niet bang en gebruik het festival als podium. Wie weet word je wel ontdekt! En jouw bijdrage is een welkome aanvulling op het programma. Kijk eens naar alle ervaringsverhalen van lotgenoten op de website van het Kwartiermakersfestival. Ook nuttig voor het leggen van contact: www.kwartiermakersfes-tival-mb.nl.

Exposities en workshops in Tilburg

16

Tijdens het Kwartiermakersfestival werden in Tilburg op verschillende locaties workshops gegeven, met exposities van het gemaakte werk. Tevens waren er tentoonstellingen te bezichtigen van kunstwerken die aansloten op het thema. Er was veel te zien en te beleven.

Zo viel er in de week van het Kwartiermakersfes-tival in de foyer van Zaal 16 een mooie tentoon-stelling te bezichtigen van het echtpaar Hans van de Ven (dichter) en Jolanda van Iersel (beeldend kunstenares). Het thema in hun werk is depressie en de impact die dat heeft op de partner. De combi-natie van woord en beeld toont beide geluiden. Het gedicht “Erbarmen” werd voorgelezen op de openingsmiddag. Hans en Jolanda werken momen-teel aan een gezamenlijke uitgave van hun kunst-werken in boekvorm.

Ruim vooraf aan het festival startte de creatieve workshop: ‘Iedereen is uniek – maak een zelfpor-tret’, begeleid door beeldend therapeuten Anita de Gouw en Fieke Thijs. Iedereen was vrij in zijn of haar keuze, waarbij het scheppende plezier voorop stond. Er was veel animo, zowel bij cliënten en hulp-

verleners, als bij de inwoners van Tilburg en omstre-ken. Jong en oud ontmoette elkaar. Van 2 tot 25 oktober werden alle resultaten geëxposeerd in de Bibliotheek in Tilburg.

Ook de workshop bij het Centrum voor Dagactivi-teiten van RIBW Midden Brabant mondde uit in een geslaagde expositie bij wijkcentrum De Poorten (Hasseltstraat). Samen met bezoekers en mede-werkers werden kijkdozen gemaakt, die een unieke blik wierpen op de deelnemende personen: op hun leven, werk en wensen. Het waren stuk voor stuk persoonlijke documenten, die gezamenlijk een mooi totaalbeeld opleverde.

Op zaterdag 3 oktober bood het onderhoudende programma in Kunstpodium T onder de overkoe-pelende term: ‘Draadjes’, gelegenheid tot veel kijk-, luister- en leerplezier. ‘Draadjes’ verbond alle schijnbaar losse onder-delen met elkaar. Het project was een samenwerkingsverband van Stichting Maatschappelijke Opvang Traverse, Schildercoach, RIBW, Kant Social Design en Kunstpodium T

Kant Social Design toonde in samenwerking met kunstenaars Haitske Teunissen, Rosa van Oers en Reinoud van Vught, een expositie op met donker grijs, grof weefsel beklede wanden, waarop vage stadssilhouetten schemerden. Daar op werden schilderstukken getoond van de kunstenaars. Het geheel gaf een indrukwekkend totaalbeeld. Kijk voor informatie op www.kantsocialdesign.nl

17

Traverse heeft ook dit jaar weer, samen met Schil-dercoach een kunstproject georganiseerd. De titel was ‘Levensboek’: “Kunst als middel om bij je eigen kracht te komen”. Het toonde werkstukken die door cliënten van Traverse waren gemaakt. Zij gaven inzicht in hun levensverhaal. De inspirerende opdracht leverde persoonlijke verhalen op, die door de kunstenaars zelf werden toegelicht. Zo vertelde Karen uit de Antillen met veel passie over zijn sterke emoties. Schilderen is zijn manier om woede, verdriet en angst te uiten. Karen: “Ik wil mijn emoties niet op anderen richten maar wel tonen. In onze cultuur geldt: een man mag niet huilen, daarom schilder ik het liever van me af.” Dave vertelde over zijn voorliefde voor muziek en songteksten. Het was voor het eerst dat hij zijn verhaal geschilderd had in kleurige beelden en een notenbalk. Pim stelde het universum centraal in symbolen die veel stof tot nadenken en gesprek gaven. Zo zag je dat elk levensverhaal uniek en intrigerend is.

Muziek en voordracht maakten het avondpro-gramma compleet. In zijn mysterieuze zelfperfor-mance stelde de Franse kunstenaar Aymeric Hainaux de vraag naar ons emotionele bestaan centraal op zeer kwetsbare wijze. De Bredase kunstenares Leonie Ruissen gaf een passionele voordracht van gedichten en liederen ten beste. Met de nadruk op emoties, zoals liefde, twijfel en onzekerheid vraagt zij zich af hoe zichzelf te perfectioneren. Het duo Dovemansoren gaf enkele liederen van Ramses Shaffy ten gehore en de feestband Straf verzorgde swingende uitsmijters, waarbij ze het publiek op de dansvloer kregen.

Kwartiermakerskaravaan in Tilburg Oud Noord

18

Uitgesproken vrolijk en kleurrijk was het zondag-middagprogramma in de Tilburgse wijk Oud-Noord. Op deze frisse, soms stralende zondag trok een heuse kwartiermakerskaravaan met drumbands en fanfaremuziek door de wijk om vele mensen naar het ‘Kwartiermakersplein’ (=Textielplein) te trekken. De uitnodiging was speciaal voor wijkbewoners die normaliter geen gelegenheid zien om mee te doen. Rond het veld presenteerden zich culturele organisaties en zorginstellingen met voorlichting over uiteenlopende, wijkgerichte activiteiten die zij organiseren om de kloof tussen wijkbewoners en kwetsbare mensen te overbruggen en isolement van mensen met beperkingen te voorkomen. Zij willen meer begrip bij het publiek bevorderen. Ook voor kinderen waren enkele activiteiten door de wijkcentra georganiseerd.

Op het gratis toegankelijke festival werden zowel jong als oud welkom geheten door Peer de Graaf op het hoofdpodium, waarop vele talenten zich presenteerden. Zowel (ex)cliënten, medewer-kers en vrijwilligers, waaronder de Drumfanfare van Amarant en de slagwerkgroep met percussie van ‘Zebra’, Batucada El Niño, Drumband ‘De Groe-seindse Jagers’, twee Traverse muziekbands en het Traverse Koor lieten van zich horen.

Tussen het hoofdprogramma door vroegen aller-lei vrolijke performances op het grote veld de aandacht. Een hoogtepunt was ‘t Brabants Fiets-orkest, een muzikaal gezelschap op een zes meter lange tandem dat voor dolkomische capriolen en grappen zorgde. Maar ook interactieve geïmprovi-seerde intermezzo’s vielen te beleven: Hieronymus van Capelle (muzikale clown met liederen die iedereen kent) en Kazoem (de muzikale bij).

Aan de inwendige mens was tevens gedacht: gratis soep en koffie werden door ‘Artisjok’ van Stichting Hart en Ziel verstrekt. De mobiele ‘landschapsbars’ van kunstenares Liesje Diemont waren tegen lunch-tijd ook in trek. Haar motto is: ‘terug naar je roots’. Een kroketten(gok)automaat, een kraam met verse kruidenthee, cafetaria ‘t Hartje met frites en de bakfiets met ruilwaren, waren onderdelen daarvan. Dit alles trok gedurende de dag, veel belangstelling. Verspreid over de dag hebben zo’n 500 mensen het programma bezocht.

Toneel en lezing in Tilburg

19

Muziektheatercollectief speelde op dinsdagavond de productie ‘Vlieg’ in Zaal 16. Het stuk draait om de ziekte van de vader van een gezin, waarvan de dochter de dupe dreigt te worden. De aanwezi-gen waren onder de indruk van het prachtige spel en de aansprekende thematiek. Na de voorstelling ontstond een levendige discussie tussen spelers en publiek. Het theaterstuk had een veel talrijkere opkomst verdiend.

Het psychische probleem van de vader ontwik-kelt zich sluipenderwijs in een van huis uit geluk-kig gezin. Het wordt langzaamaan duidelijk welke impact dat heeft op het functioneren van ieder lid. We kijken mee door de ogen van Lieve, de idolate dochter. Enerzijds ontwikkelt zij begrip, anderzijds laat zij zijn waanideeën toe, ondanks de alertheid van moeder: ‘Als je vader maar gewoon zijn medicij-nen innam.’ Lieve is echter ten prooi aan twijfel: ‘Mijn vader is lief, mijn vader is gewoon niet gek’. Uitein-delijk kan zij door haar eigen ervaringen leren en plaatst zowel haar eigen dwaling, als die van vader in het juiste perspectief.

Op woensdag 7 oktober was er bij Gianotten een literaire avond met schrijfster en psychoanalytisch psychiater Minke Douwesz. Douwesz houdt van vrouwen en schreef twee romans rond die thema-tiek in ‘Strikt’ (2003) en ‘Weg’ (2009), dat elkaars spiegelbeeld vormt. De romans problematiseren de lesbische liefde echter niet. De eerste roman is een autobiografisch liefdesavontuur. In ‘Weg’ gaat het over scheiding, dat geïnspireerd werd door thema’s als ‘het verliezen van onschuld’. In het interview met Jan Verweij toont Douwesz zich kritisch over poli-tiek en literatuur. Zij heeft echter veel waardering voor het gedicht ‘Dagsluiting’ van ‘t Reve*. Vóór alles probeert zij begrip te kweken voor datgene dat schijnt af te wijken van de algemene norm in de maatschappij. In die zin voelt zij zich een kwartier-maakster.

*Dagsluiting

“Eigenlijk geloof ik niets, en twijfel ik aan alles, zelfs aan U. Maar soms, wanneer ik denk dat Gij waarachtig leeft, dan denk ik, dat Gij Liefde zijt, en eenzaam, en dat in dezelfde wanhoop, Gij mij zoekt zoals ik U.”

Gerard van ‘t Reve:

Filmprogramma en Jeugdcircus Afrisiana uit Ethiopië

20

In de festivalweek draaiden er twee serieuze films in de Filmfoyer, die door 84 bezoekers werden bezocht.• de documentaire ‘Angst’ (1 t/m 4 oktober) • de speelfilm ‘Shrink’ (8 t/m 11 oktober).

AngstHet omgaan met angsten is een dagelijkse worste-ling. Filmmaker Michiel van Erp volgde een jaar lang zes mensen met een angststoornis. Hun angsten betreffen onder meer smetvrees, straatangst en angst voor de nacht/het duister. Angsten komen heel veel voor. Een op de vijf mensen krijgt in zijn leven te maken met een angststoornis. Harold Loth, medewerker Preventie van GGZ MiddenBrabant, gaf daarop op de laatste avond van de documen-taire ‘Angst’ een inleiding. De film omschreef hij als “een openhartig portret van moedige tobbers” en later leidde hij de discussie met het publiek, die vragen stelde over de film. Dat werd erg gewaar-deerd. “Al blijft het moeilijk te bepalen wat de beste manier is om er mee om te gaan, dat is namelijk bij ieder anders.” Een vraag uit het publiek: “Er wordt veel stilgestaan bij de symptomen, maar nauwelijks bij de oorzaken; is dat speciaal iets van deze tijd?”

Shrink Shrink is een Amerikaanse speelfilm van regisseur Jonas Pate. Kevin Spacey speelt hierin de celebrity-psychiater Henry Carter uit Los Angeles. Deze film leverde wisselende reacties op. De vraag is of de film wel aansluit bij de psychiatrische praktijk in Neder-land. Onder meer werd gesteld dat de film veel op allerlei ‘yuppenproblemen’ was gericht.

Onverwacht was er op woensdagavond 7 oktober een spectaculaire act ingelast van Circus Afrisiana in theater Zaal 16. Het jeugdcircus had in Waalwijk op vrijdag al opgetreden. Circus Afrisiana,bestaat uit zestien jonge, Ethiopische muzikanten, dansers en acrobaten. Ze geven van kleins af shows in Addis Abeba. Sinds twee jaar zijn de jongeren echter in Nederland in een asielprocedure verwikkeld. Toch konden ze blijven repeteren en - tot plezier van velen - optreden! Meer info over Afrisinia vind je op www.afrisinia.com

Afsluiting festival (vrijdag 9 oktober)

21

Op vrijdag 9 oktober werd het festival in Tilburg beëindigd met een feestelijke avond in Theater Zaal 16. De reprise van de dansvoorstelling ‘Vliegmans-geluk’ was als vanouds een groot succes. De avond werd afgesloten in de foyer met de Peer de Graaf-machine. Ze speelden klassiekers als het lied ‘Diep in mijn hart’ van Jaap Valkhoff. Een andere Rotter-damse hit van zijn hand, ‘Hand in hand, kameraden’, werd na een bedenkelijke blik van de uitbater na enkele maten vervangen door ‘Geef mij je hand, geef mij ze allebei’.

Het optreden bracht een uitgelaten publiek op de dansvloer. Peer las opnieuw het gedicht ‘Moed’ voor van de dichter Adama van Scheltema*. Ditmaal liet hij bij de voordracht enkele malen woorden weg, die vervolgens vanuit het publiek werden aange-vuld. Aan meedoen geen gebrek op deze feeste-lijke afsluiting van het Kwartiermakersfestival. Peer de Graaf verzon ter plekke onder het motto ‘roept u maar!’ nummers over grijze haren en over een kruikenzeiker. Na het verzoek om een toegift (‘Peer, wij willen meer!’) werd het lied over het indiaanse zonnekind Mineminehaha nogmaals uitgevoerd. Hiermee was het festival ten einde en kon het publiek huiswaarts keren, al dan niet onder het genot van een heerlijke verkoelende stortbui.

Moed

O zon gij komt mij weer genezen!O geurenvolle zomerwindIk wil in U gelukkig wezen – Een diep gelukkig menschenkind!

Ik worstel in uw licht naar boven,Ik stijg weer uit uw schaduwen,Ik wil weer in mijzelf gelooven,Dat ik gezond – gezegend ben!

Zie ‘k heb mijn hoofd weer opgeheven,Ik wil een dappre kerel zijn,Ik wil weer vechten met het levenEn lachen in den zonneschijn!

Zie, ‘k heb den moed om niet te klagen,Om iedre vreugd en iedre pijnGlimlachend aan mijn hart te dragen: -Den moed om een blij mensch te zijn!

Den moed om zelf mijn lot te lezen,Tot het mij dood van ‘t vechten vindt –O zon! Ik wil gelukkig wezen –Een diep-gelukkig menschenkind!

(C.S. Adama van Scheltema)

Kwartiermaken in Waalwijk

22

Het festival werd op vrijdagmiddag 2 oktober in jongerencentrum De Tavenu in Waalwijk geopend met een muziekprogramma m.m.v. DJ’s Mike Mimpen en Nick Snoeren Reggae. Het optreden van de percussiegroep was het swingende resultaat van de workshop, die drie weken vooraf had plaatsge-vonden. Daarna was er een optreden van de GGZ medewerkersband: ‘de Tralala’s. Een onverwachte verrassing op deze avond was het optreden van het Ethiopische Circus Afrisiana met een overweldi-gende en acrobatische voorstelling. Op zaterdag 3 oktober gaf Bart de Ruijter over zijn

boek ‘Keerpunt, van psychose naar herstel’, een lezing in de bibliotheek van Waalwijk. Een lezing over schizofrenie. Hij schreef dit boek enkele jaren geleden om zijn ervaringen met de ziekte schizofre-nie op te tekenen. Het boek is bedoeld om anderen (waaronder hulpverleners) een beter inzicht te geven in de ziekte en haar behandeling. Ook bevat het handige tips voor cliënten die bijdragen aan hun herstel. Het was een interessante en informa-tieve middag. Er was veel reactie uit het publiek en er werden vragen gesteld waarop Bart uitgebreid inging. Iemand verzuchtte: “Zo’n boek wil ik ook schrijven.”

23

Tijdens de culturele slotavond van het festival werd een swingend programma in theater ‘de Leest’, gepresenteerd door Peer de Graaf en de band ‘De Swing tot Bobboys’. Het programma omvatte onder meer een muzikaal optreden van een band met cliënten en medewerkers van RIBW Waalwijk. De dansvoorstelling ‘Vliegmansgeluk’ van Doña Rosa van GGZ Tilburg werd tevens in Waalwijk op de planken gezet. De jongeren musicalgroep Djemm uit Waalwijk liet een voorproefje zien van ‘Lenteprik-kels’, een voorstelling die later die week in ‘de Leest’ te zien was. Het stuk behandelt herkenbare univer-sele emoties, waar jongeren mee kampen, zoals angst om anders te zijn, je eigen weg zoeken en je grenzen verleggen. De avond werd afgesloten met een wervelende kolderieke comedyshow van Berny Knapen, vol met humor, cabaret en absurditeiten.

24

Teksten: Stan de Laat

Hans van Vugt

Gerdine Berkelmans

Fotografie - vormgeving:

Noregt Creative Media: Henk van Mierlo

Voor alle informatie en recent nieuws:

www.kwartiermakersfestival.-mb.nl