SOE kernproject P-reviews eindverslag september2013€¦ · !!!!!EINDVERSLAG!SEP!2013! !!!! ! ! ! !...

Eindverslag van KP2011 P-‐reviews: vakdidactische praktijkgerichte reviews van onderzoek

September 2013

EINDVERSLAG SEP 2013

3

Eindverslag van KP2011 P-‐reviews: vakdidactische praktijkgerichte reviews van onderzoek

September 2013


4


5

INHOUDSTAFEL

INHOUDSTAFEL .................................................................................................................. 5

1. INHOUDELIJK VERSLAG ................................................................................................... 7 1.1. Doelstelling(en) .................................................................................................................... 7 1.2. Werkwijze .......................................................................................................................... 12 1.3. Resultaten en conclusies ..................................................................................................... 20 1.4. Samenvatting ..................................................................................................................... 39

2. ACTIVITEITEN/WERKINGSVERSLAG ............................................................................... 41 2.1. Projectgroep en betrokkenen ............................................................................................. 41 2.2. Overzicht van activiteiten ................................................................................................... 48 2.3. Reflectie over het project ................................................................................................... 53

3. Financieel verslag ......................................................................................................... 57 3.1. Totaaloverzicht effectieve kosten van het project ............................................................... 58 3.2. Overzicht effectieve kosten coördinerende instelling Thomas More Kempen vzw ............... 60 3.3. Overzicht effectieve kosten partnerinstelling KU LEUVEN ................................................... 62 3.4. Overzicht effectieve kosten partnerinstelling Katholieke Hogeschool VIVES ....................... 64 3.5. Overzicht effectieve kosten partnerinstelling Katholieke Hogeschool Limburg .................... 66 3.6. Overzicht effectieve kosten partnerinstelling HUB-‐KAHO ................................................... 68 3.7. Overzicht effectieve kosten partnerinstelling CVO Limlo ..................................................... 69

4. Relevante eindproducten ............................................................................................. 70 A_Ontwerpkader .......................................................................................................................... 70 B_Wetenschappelijke publicaties ................................................................................................. 70 C_E-‐boeken .................................................................................................................................. 70 D_Website publicaties .................................................................................................................. 70 E_Sjabloon voor auteurs_website publicaties .............................................................................. 70 F_Handleiding_Hoe schrijf je een review? ................................................................................... 70 G_Evaluatieinstrument ................................................................................................................. 70 H_Evaluatierapporten .................................................................................................................. 70 I_Gebruikswijzer lerarenopleiding ............................................................................................... 70 J_Digitale database voorbeelden vakdidactische reviews ........................................................... 70 K_Toekomstscenario .................................................................................................................... 70


6


7

1. INHOUDELIJK VERSLAG Het kernproject “vakdidactische praktijkgerichte reviews van onderzoek” zoekt aansluiting bij de nieuwe invulling van de lerarenopleiding waarbij de inhoud en de vormgeving verankerd is in wetenschappelijke evidentie. Er wordt een blijvende probleem gesignaleerd inzake de doorstroming van onderzoeksresultaten naar het onderwijs. Gefragmenteerde, theoretisch georiënteerde en academisch geformuleerde onderzoeksrapportage lijkt hieraan bij te dragen. Het kernproject P-‐REVIEWS wil bijdragen aan een grotere toegankelijkheid van wetenschappelijk onderzoek op twee manieren: enerzijds door strategieën om reviews te ontwikkelen te generen (door het opstellen van een ontwerpplan voor de reviews met aandacht voor de onderwerpbepaling, kwaliteitscriteria, beoordelingsprocedures, disseminatie-‐strategie) en anderzijds door exemplarisch 6 reviews te schrijven die gericht zijn op zowel het basisonderwijs als op het secundair onderwijs. De motivatie voor P-‐REVIEWS is tevens om het gebruik van REVIEWS te stimuleren binnen de lerarenopleidingen van het expertisenetwerk en leerkrachten uit het werkveld te bereiken.

1.1. Doelstelling(en) De algemene doelstelling van het project is bijdragen aan een betere doorstroming van onderzoeksresultaten naar de lerarenopleiding en bij uitbreiding naar leraren in het werkveld. De algemene doelstelling werd verfijnd door ze te verbinden aan een specifieke methodiek voor het verspreiden van wetenschappelijke onderzoeksresultaten, namelijk het schrijven en het verspreiden systematische reviews. De reviews brengen op een systematische wijze de inzichten van bestaand onderzoek samen in een overzichtsartikel ten behoeve van de praktijk van de lerarenopleiding. De algemene doelstelling wordt vervolgens geoperationaliseerd in 5 concrete doelstellingen die richtinggevend zijn voor het project:

1. Ontwerpkader opstellen voor de P-‐reviews 2. De P-‐reviews schrijven 3. Evalueren van de P-‐reviews 4. Dissemineren en valoriseren van de P-‐reviews 5. Toekomstscenario formuleren voor de P-‐reviews

Hieronder wordt de gedetailleerde omschrijving van elke van de doelstellingen (cf. officiële projectovereenkomst) en een bijkomende toelichting per doelstelling gegeven:


8

Bijkomende toelichting:

• Het ontwerpkader biedt een antwoord op volgende vragen: o Wat is een praktijkgerichte review van onderzoek? o Wat zijn relevante en kwaliteitsvolle indicatoren voor een praktijkgerichte

vakdidactische review? o Wat is een haalbare en kwalitatieve leidraad voor het schrijven van een

praktijkgerichte vakdidactische review? o Op welke wijze kunnen de praktijkgerichte vakdidactische reviews zinvol

geëvalueerd worden? o Wat is een passende disseminatie-‐strategie voor de praktijkgerichte

vakdidactische reviews?

Doelstelling 1: Ontwerpkader voor de P-‐reviews Een gedifferentieerd conceptueel-‐operationeel ontwerpkader ontwikkelen voor het schrijven van praktijkgerichte reviews dat een verantwoord evenwicht biedt tussen volgende deelaspecten:

-‐ praktijkgerichtheid van de reviews -‐ wetenschappelijkheid van de reviews -‐ doelgroep-‐gerichte disseminatie-‐strategien voor de reviews

Het ontwerpkader omvat minimaal volgende elementen: -‐ een heldere procedure voor het bepalen van de praktijkgerichte onderzoeksonderwerpen -‐ een duidelijk format met richtlijnen voor het uitschrijven van de review -‐ het bepalen van indicatoren voor goede praktijkgerichte reviews -‐ een begeleidingsstructuur en coachingstraject voor het uitschrijven van de reviews -‐ een effectieve evaluatiestructuur en -‐procedure die verder wordt geconcretiseerd in een evaluatieinstrument met indicatoren voor het beoordelen van de wetenschappelijkheid, de praktijkgerichtheid en het disseminatie-‐potentieel van de reviews. -‐ Uitgewerkte doelgroepgerichte disseminatiestrategieën voor de reviews.


9

Bijkomende toelichting:

• De specifieke onderzoeksvragen van iedere afzonderlijke review worden uitvoerig beschreven in de 3 eerste pilot-‐reviews (zie bijlage).

Doelstelling 2: P-‐reviews schrijven 6 reviews uitschrijven volgens de richtlijnen van het ontwerpkader (cf. OD1) op basis van volgende bijkomende criteria:

-‐ differentiatie naar onderwijsniveau: o 3 reviews voor het basisonderwijs o 3 reviews voor het secundair onderwijs

-‐ differentiatie naar onderwijsdomein: o Brede vertegenwoordiging van onderwijsdomeinen o Voorstel: geschiedenis, taal, natuurwetenschappen, bewegingsopvoeding, wereldoriëntatie, biologie.

Doelstelling 3: evaluatie van de P-‐reviews Tussentijdse en finale evaluatie van de gerealiseerde reviews (cf. OD2) door 2 review-‐boards op basis van de evaluatie-‐procedure van het ontwerpkader (cf. OD1) die tot doel heeft om de kwaliteit van schrijfproces en de gerealiseerde output in kaart te brengen en gerichte bijsturing mogelijk te maken voor disseminatie.

-‐ Interne review-‐board: interne begeleiding en evaluatie van het schrijfproces van de reviews en de output door de kernpartners van het project.

o Samenstelling: KHK, KHLIM, KUL, KATHO.

-‐ Externe review-‐board (ERB): externe tussentijdse en finale evaluatie van het schrijfproces, de procedure en de gerealiseerde output

o Samenstelling:

o op basis van zowel wetenschappelijke als praktijkgerichte expertise

o De ERB bestaat uit een vaste overkoepelende groep en een wisselende aanvullende groep. De aanvullende groep wordt aangesteld door de overkoepelende groep ERB in functie van de thematiek van de specifieke reviews.


10

Bijkomende toelichting: Voor het verfijnen van de disseminatie-‐ en valorisatie-‐activiteiten zijn volgende vragen richtinggevend:

• Hoe kan de evaluatie van de P-‐reviews op een efficiënte wijze operationeel worden gemaakt?

o De vaste overkoepelde groep ERB is samengesteld uit leden van

de EBE-‐werkgroep, lerarenopleiders (specifiek & algemeen), leraren basis-‐ en secundair onderwijs, pedagogisch begeleiders, onderzoekscoördinatoren.

o De wisselende aanvullende groep ERB: • wetenschappelijke domein-‐experten inzake de thematiek van de specifieke reviews. • Praktijk-‐experten uit het basis en het secundair onderwijs (leraren, zorgcoördinatoren).

Doelstelling 4: Implementatie van gerichte disseminatie-‐ en valorisatie-‐activiteiten Het projectteam voorziet alvast in volgende activiteiten:

-‐ 2 vakdidactische studiedagen die regionaal worden georganiseerd (regio 1: West-‐Vlaanderen, regio 2: Kempen-‐Limburg) -‐ Een dynamische website met interactieve mogelijkheden om de projectresultaten te verspreiden en feedback te geven op de review-‐onderwerpen, alsook om conclusies hieromtrent te formuleren (via wikiapplicatie). -‐ Publiek maken van de reviews met bijhorende disseminatiestrategie (bijvoorbeeld publiceren als boek als artikel in een (vak)didactisch tijdschrift). -‐ Valorisatie-‐kansen aangeven voor het werken met de reviews binnen de lerarenopleiding via een ontwikkelde ‘gebruikswijzer’ en via implementatie in opleidingsonderdelen (bv. bachelorproef) Meer toegesneden en gedifferentieerde disseminatie-‐activiteiten maken deel uit van het te ontwikkelen ontwerpkader (cf. OD1) dat tevens steunt op de feedback van de focusgroepen en van de externe review-‐board (cf. OD 1). De disseminatie-‐activiteiten worden mee opgenomen in het evaluatierapport van de externe review-‐board.


11

Bijkomende toelichting: Voor het verfijnen van de disseminatie-‐ en valorisatie-‐activiteiten zijn volgende vragen richtinggevend:

• Hoe kan de disseminatie van P-‐reviews op een gedifferentieerde en efficiënte wijze worden geïmplementeerd?

• Hoe kan de valorisatie van P-‐reviews worden gestimuleerd binnen de lerarenopleidingen?

Bijkomende toelichting: Voor het opstellen van het toekomstscenario zijn volgende vragen richtinggevend:

• Wie zijn relevante en bepalende actoren voor het uittekenen van het toekomstscenario van P-‐reviews?

• Op welke manier kan de duurzaamheid van P-‐reviews gegarandeerd worden en gekoppeld worden aan een haalbaar scenario voor de verschillende betrokken actoren?

Doelstelling 5: toekomstscenario P-‐reviews Een krachtig, haalbaar, duurzaam en operationeel toekomstscenario opstellen waarin enerzijds de project-‐partners zelf een actief en concreet engagement innemen (kleine voorzet) en waarin anderzijds de overkoepelende vergadering van het expertisenetwerk SoE wordt geadviseerd op het vlak van implementatie (grote voorzet).


12

1.2. Werkwijze 1.2.1. Algemene werkwijze De doelstellingen van het project worden gerealiseerd door:

• Een duidelijke taakverdeling • Het bepalen en het inzetten van de juiste expertise om de doelstellingen te bereiken.

Zo worden er bij de evaluatie van de reviews zowel wetenschappelijke experten als praktijkexperten betrokken. Ook is de expertise van prof. Dr. Bieke De Fraine onder meer ingezet bij het uitbouwen van de methodologie voor het schrijven van een systematische review.

• Het organiseren en coördineren van bijkomende overlegorganen (focusgroepen, vaste externe review-‐board, wisselende externe-‐reviewboard

• Het volgen van een strategie van gedeeld leren waarbij bijvoorbeeld de auteurs hun ervaringen onder elkaar kunnen uitwisselen en waarbij de eindproducten onderling geëvalueerd worden binnen de interne review-‐board.

• Regelmatige fysieke overlegmomenten: Op regelmatige en uitgekozen momenten zijn overlegmomenten gepland met de verschillende betrokkenen (zie overzicht activiteiten). De overlegmomenten worden voorafgegaan door een agenda en to do-‐lijst.

• Het faciliteren van de communicatie: Naast de geplande fysieke overlegmomenten wordt de communicatie tussen de betrokkenen aangestuurd door e-‐mailcontact en door het gedeeld gebruik van de dropbox-‐omgeving. Dropbox Voor een vlotte en efficiënte verzameling de tussentijdse en finale producten werd geopteerd voor dropbox (www.dropbox.com). De coördinator van het project heeft een documentenstructuur opgebouwd waarin de relevante informatie vlot terug te vinden is. De inhoud van de folders is georganiseerd op basis van de doelgroep (interne review-‐board, externe review-‐board, …) en op basis van specifieke items (eindprocucten, budget, …) zodat de juiste informatie op maat bijeengebracht kan worden. Alle medewerkers van het project en de verantwoordelijke medewerker van het expertisenetwerk School of Education hebben toegang tot de folder. Op eenvoudig verzoek kunnen de evaluatoren bijkomend toegang krijgen tot de dropbox-‐folders (mailto:[email protected])


13

1.2.2. Werkwijze per doelstelling De werkwijze wordt hieronder beschreven per concreet-‐operationele doelstelling van het project. Doelstelling 1: Ontwerpkader opstellen (bijlage A) Actoren: Interne review-‐board (IRB) In de eerste fase van het project (september-‐november 2011) was het opstellen en het vormgeven van het ontwerpkader van P-‐REVIEWS (zie bijlage A) een centrale opdracht voor de interne review-‐board (IRB). De eindverantwoordelijkheid voor het redigeren van het ontwerpkader lag bij TMK-‐KHK en KU Leuven. De onderzoeksactiviteiten werden als volgt aangepakt:

• Op zoek naar relevante onderzoeksliteratuur en voorbeelden De interne review-‐board heeft gezocht naar goede voorbeelden van bestaande reviews over onderwijsonderzoek en deze kritisch geëvalueerd. Voorbeeld: epi, voorbeeld van VLOR reviews


14

Tevens wordt gezocht naar kwaliteitsvolle internationale literatuur die de systematische aanpak van het onderzoeksproces voor een review toelicht. Onderstaande bronnen werden geselecteerd als basis voor het ontwerpkader. Aveyard, H. (2010). Doing a literature Review in Health and Social Care: a practical guide. Berkshire, Maidenhead: Open University Press. http://www.cochrane-‐net.org/openlearning/ http://www.pico.nu

• Eigen positiebepaling van P-‐reviews Op basis van de beschikbare voorbeelden, de onderzoeksliteratuur en de specifieke doelstellingen van het project werd de eigen positie en missie van P-‐reviews verfijnd. De werkdefinitie van P-‐reviews geeft duidelijk een aantal concrete opties en beslissingen weer:

• Vormgeven en uitwerken van de verschillende onderdelen van het ontwerpkader Na de positie en missiebepaling werd de globale structuur van het ontwerpkader opgesteld en werden de deelaspecten uitgewerkt: een handleiding voor het schrijven van een review (van onderzoeksvraag-‐onderwerp tot rapporteren), indicatoren voor een goede praktijkgerichte review, een coachingstraject (tijdspad en organisatie van coachingsmomenten), een evaluatieprocedure en het bijhorende evaluatie-‐instrument, een disseminatie & valorisatie-‐strategie. • Voorleggen van het ontwerpkader aan de vaste externe review-‐board (30/11/2011)

en aan focusgroepen

Vakdidactische praktijkgericht reviews bieden: -‐ op een systematische en verantwoorde wijze een samenvattend overzicht van

relevante wetenschappelijke bronnen -‐ betreffende klaspraktijk of een praktijkgerichte problematiek/casus -‐ van vakdidactische oorsprong -‐ op een vlot leesbare, relevante en hanteerbare wijze voor het praktijkveld

Opties: -‐ Methodepluralisme (kwantitatief en/of kwalitatief) -‐ verschillende onderwijsdomeinen -‐ verschillende onderwijsniveaus -‐ gericht op de concrete klaspraktijk -‐ aantoonbare relevantie voor de Vlaamse onderwijscontext


15

De eerste versie van het ontwerpkader werd voorgelegd aan de vaste externe review-‐board (ERB vast) op 30/11/2011. Tijdens de vergadering werd in deelgroepen ingezoomd op de verschillende onderdelen van het ontwerpkader. De feedback die werd verzameld, werd gebruikt om het ontwerpkader bij te sturen. Ook tijdens de focusgroepen voor leraren basisonderwijs en secundair onderwijs werd feedback verzameld over de indicatoren voor een P-‐review en het ontwikkelde evaluatie-‐instrument. De geplande focusgroepen voor intermediairen en lerarenopleiders zijn niet uitgevoerd omdat deze doelgroep op andere directere manieren geconsulteerd werden tijdens de loop van het project (vb. als externe lezers, als leden van de overkoepelende review-‐board).

• Verspreiden van het ontwerpkader naar de auteurs Begin december 2011 ontvingen alle auteurs het herwerkte ontwerpkader. Via een individuele coaching in de verschillende instellingen kregen de auteurs de mogelijkheid om eventuele verduidelijking/ondersteuning te vragen. Het ontwerpkader bood zowel een houvast voor het onderzoeksproces als voor de evaluatie-‐ en disseminatie-‐procedure. Tijdens de geplande coachingsessies (verzorgd door de interne review-‐board) werd het ontwerpkader stapsgewijs gevolgd als leidraad. Tijdens iedere coachingsessie konden de auteurs tevens feedback geven op het ontwerpkader. • Het ontwerpkader werd tijdens het tweede projectjaar minimaal aangepast in functie

van het gebruik door de nieuwe auteurs (tijdsplanning). Doelstelling 2: Reviews schrijven (bijlage B) Actoren: AUTEURS, IRB

• Selectie van de reviews Het was de specifieke doelstelling om tijdens het academiejaar 2011-‐2012 drie pilot-‐reviews uit te schrijven:

o Review wereldoriëntatie voor het basisonderwijs Auteurs: Kristof Van de Keere, Stephanie Vervaet (KATHO Tielt)

o Review geschiedenis voor het secundair onderwijs Auteur: Paul Janssenswillen (Thomas More Kempen)

o Review natuurwetenschappen voor het secundair onderwijs Auteurs: Renaat Frans, Laura Tamassia (KHLIM)

Er werd geopteerd voor deze selectie van de reviews omdat alle auteurs deel uitmaken van de instellingen die tevens de interne review-‐board vormen van het project. Op die manier kon er in de pilot-‐fase een meer directe communicatie en


16

begeleiding van de auteurs voorzien worden. Tevens kon met deze selectie van de reviews het dubbele doelpubliek (lager en secundair onderwijs) bereikt worden. Tijdens het academiejaar 2012-‐2013 werden de volgende 3 reviews uitgeschreven:

o Review taal voor het basisonderwijs Auteur: Helena Taelman

o Review wetenschapsonderwijs voor het secundair onderwijs Auteur: Kristof Van Werde

o Review bewegingsopvoeding voor het basis-‐ en secundair onderwijs Auteur: Isabel Tallir

• Implementatie van het ontwerpkader

Het ontwerpkader diende als leidraad voor de auteurs. De volledige versie van het ontwerpkader was beschikbaar vanaf begin december 2011. Alle auteurs hebben stapsgewijs het ontwerpkader gevolgd om te komen tot de uiteindelijk output. In het ontwerpkader 2011-‐2012 werd een duidelijk tijdspad uitgetekend met de specifieke verwachtingen naar de auteurs. In het ontwerpkader 2012-‐2013 werd het tijdspad aangepast omdat we sneller konden starten met de coaching van de auteurs omdat het ontwerpkader reeds voorhanden was.

• Coaching Tijdens het onderzoeks-‐ en schrijfproces werden de auteurs gecoacht en ondersteund door de interne review-‐board. De coaching werd tijdens de 2 projectjaren vormgegeven aan de hand van de verschillende stappen uit het ontwerpkader. De coaching werd zowel individueel (binnen iedere instelling) als collectief (met de auteurs van de verschillende instellingen samen) georganiseerd. Via de coachingsmomenten kon de interne review-‐board tevens de voortgang vaststellen.

• Bijsturen van de review op basis van de feedback van de externe review-‐boards (juni-‐aug 2012 & juni-‐aug 2013) Alle auteurs hebben hun review bijgestuurd op basis van de verkregen feedback van de externe review-‐boards en hebben de gewerkte review ingeleverd voor eind augustus 2012 (projectjaar 1) en tegen eind augustus 2013 (projectjaar 2).

Doelstelling 3: Evalueren van de reviews (bijlage H) Actoren: Externe review-‐boards (vaste en wisselende groep)

• Samenstelling en uitnodiging vaste externe review-‐board (september 2011) De lijst van mogelijke leden van de vaste externe review-‐board werd opgesteld door de interne review-‐board en de uitnodiging werd verstuurd.


17

• Opstellen van de evaluatieprocedure en het evaluatie-‐instrument voor de reviews (september-‐november 2011) De evaluatieprocedure en het evaluatie-‐instrument maken integraal deel uit van het ontwerpkader (zie doelstelling 1). Het evaluatie-‐instrument werd voorgelegd aan de vaste externe review-‐board (30/11/2011).

• Samenstelling en uitnodiging wisselende externe review-‐board per specifieke review (Februari-‐Maart 2012 & Februari-‐Maart 2013) De lijst van mogelijke leden van de wisselende externe review-‐board werd opgesteld door de interne review-‐board en de uitnodiging werd verstuurd. Per review werden er minimum 2 wetenschappelijke experten en 4 praktijkgerichte experten aangeduid. De auteurs mochten zelf ook evaluatoren voordragen die goed-‐ of afgekeurd werden door de interne review-‐board.

• Coördineren en verzamelen van de feedback (mei-‐juni 2012 & mei-‐juni 2013)

Het was de bedoeling om de evaluatie-‐feedback op 3 verschillende wijzen te verzamelen:

o Via de schriftelijke feedbackrapporten van de wisselende externe review-‐board

o Via een interview (door de auteur) van praktijkexperten o Via een voorstelling en bespreking in kleine groepen van de pilot-‐reviews

tijdens een feedbackvergadering (juni 2012 & juni 2013) van de vaste externe review-‐board.

Doelstelling 4: Dissemineren en valoriseren van de P-‐reviews Actoren: Interne review-‐board, auteurs, lerarenopleidingen

• Disseminatie: Vroeg begonnen is half gewonnen Binnen de disseminatiestrategie van het project is er geopteerd voor het vroegtijdig opstarten van de disseminatie. De auteurs werden uitgenodigd om van in de beginfase van hun onderzoek mee te denken over specifieke verspreidingskansen voor hun review. Tijdens het tweede werkjaar werden de nieuwe auteurs tevens gebrieft over en betrokken bij de disseminatie-‐strategie van het project.

• Dissemineren is differentiëren Voor de disseminatie gaat de projectgroep op zoek naar specifieke kansen:

o voor een verschillende doelpubliek (leraren, lerarenopleiders, pedagogisch begeleiders)

o via verschillende media (tekst, beeld, website) o via verschillende soorten van presentatie van de projectresultaten (van puur

informerend naar eerder participatieve workshops)

• Dissemineren is vertalen


18

Voor het project P-‐reviews is van meet af aan duidelijk geworden dat het verspreiden van de reviews tevens een vertaalslag is. De uitdaging is om de inzichten uit hoogstaand wetenschappelijke onderzoeksliteratuur op een toegankelijke manier over te brengen naar het doelpubliek. Op die manier is de strategie van het dissemineren telkens weer een balanceren tussen wetenschappelijke verantwoording en praktijkgerichtheid.

• Dissemineren is publiek maken In de operationele doelstelling heeft het projectteam aangegeven dat er gezocht wordt naar mogelijkheden om de reviews te publiceren (vakdidactisch tijdschrift en/of publicatie als boek). Het plan van aanpak bestaat er in om de drempel voor het doelpubliek zo laag mogelijk te houden en een vrije beschikbaarheid van de output van het project te garanderen. De keuze voor de publicatie-‐vorm is dan ook verbonden met de publieke beschikbaarheid.

• Valorisatie in de lerarenopleiding Om valorisatie van de reviews in de lerarenopleiding mogelijk te maken werden voorbereidende gesprekken gehouden worden met zowel overkoepelende beleidsverantwoordelijken (opleidings-‐ en onderzoekscoördinatoren van de lerarenopleidingen) als met de verantwoordelijken van de specifieke onderwijsdomeinen (geschiedenis, taal, natuurwetenschappen …) waarvoor een review wordt geschreven. De valorisatie van de reviews werd primair en exemplarisch uitgetest in de verschillende betrokken instellingen.

Doelstelling 5: Toekomstscenario formuleren voor de P-‐reviews (bijlage K) Actoren: interne review-‐board, vaste externe review-‐board Het opgestelde toekomstscenario is voorgelegd aan de overkoepelende vaste externe review-‐board (op 13/06/2013). Tevens is de feedback van de lerarenopleiders over het gebruik van de reviews binnen de lerarenopleiding relevant gebleken. Via overleg met de beleidsverantwoordelijken van de betrokken instelling is afgetoetst worden welke garanties er kunnen gegeven worden voor de duurzaamheid van P-‐reviews binnen de opleidingen. Wanneer het web platform volledig operationeel is, worden bijkomende contacten gelegd met andere digitale kennisportalen die relevant zijn voor de lerarenopleiding. P-‐reviews kiest er uitdrukkelijk voor om na de looptijd van het project te zoeken naar bijkomende partnerschappen om het project verder te kunnen dragen. Tevens is de mogelijke rol van het expertisenetwerk School of Education en van de andere expertisenetwerken voor lerarenopleidingen binnen Vlaanderen onderzocht vanuit het oogpunt van een duurzame verankering van het project. Ook zijn er contacten gelegd met de verantwoordelijken van het nieuw opgestarte kernproject EDURAMA. EDURAMA ontwerpt


19

een digitaal platform voor onderwijsonderzoek in Vlaanderen. Binnen dit project wordt ruimte gecreëerd voor verspreiding van de eindresultaten van het project P-‐reviews.


20

1.3. Resultaten en conclusies Doelstelling 1: Ontwerpkader opstellen (bijlage A) Resultaten: Het ontwerpkader werd opgesteld in een eerste versie tegen begin december 2011. De leidraad voor het schrijven van een systematische review is gebaseerd op de internationaal erkende aanpak van de Cochrane Collaboration en op Aveyard (2010).1 De feedback van de vaste externe review-‐board werd gebruikt om het ontwerpkader bij te sturen. Tijdens het tweede werkjaar (september-‐oktober 2012) werd het ontwerpkader herzien in functie van de nieuwe auteurs (vb. aanpassing data). Tevens werd er bijkomend een sjabloon opgesteld voor het opstellen van een verkorte tekstversie van de reviews (ten behoeve van de website, zie bijlage E). Het ontwerpkader is ter beschikking voor een breder publiek via het webplatform onder het menu-‐item ‘Hoe schrijf je een P-‐review?’. Op die manier is het ontwerpkader een handreiking voor het uitschrijven van nieuwe praktijkgerichte reviews. Binnen het nieuwe School of Education-‐project ‘Grenzen verleggen’ (startdatum: 01/09/2013) worden nu reeds elementen uit het ontwerpkader gebruikt om op een systematische wijze een literatuurstudie aan te vatten. Specifieke elementen uit het ontwerpkader (PICO voor het formuleren van een onderzoeksvraag) zijn tevens gebruikt om de gebruikswijzer op te stellen in functie van het stimuleren van onderzoeksvaardigheden bij studenten lerarenopleiding.

1 Aveyard, H. (2010). Doing a literature Review in Health and Social Care: a practical guide. Berkshire, Maidenhead: Open University Press. http://www.cochrane-‐net.org/openlearning/


21

Het ontwerpkader omvat de vooropgestelde elementen:

Conclusies: Het ontwerpkader heeft tijdens de 2 werkjaren zijn functie vervult als een gezamenlijk referentiekader voor zowel de interne review-‐board, de auteurs en de externe review-‐boards. De integratie van alle deelaspecten in één gezamenlijk document maakt het hanteerbaar en helder document voor alle betrokkenen. Het slagkracht van het ontworpen ontwerpkader beperkt zich niet tot het project P-‐reviews zelf: het is een inspirerend document voor iedereen die een praktijkgerichte publicatie op een systematische wijze wil aanvatten. Het kan eveneens ingezet worden om de onderzoeksvaardigheden van studenten te stimuleren (vb. als leidraad voor het opstellen van een onderzoeksvraag bij een afstudeerproject). Doelstelling 2: 6 P-‐reviews schrijven (bijlage B) Resultaten: Binnen het project werden 6 P-‐reviews (vakdidactische praktijkgerichte reviews van onderzoek) volgens de vooropgesteld planning geschreven.


22

Vakdidactische praktijkgerichte reviews bieden op een systematische en verantwoorde wijze een samenvattend overzicht van relevante wetenschappelijke bronnen betreffende de klaspraktijk of een praktijkgerichte problematiek of casus. Ze zijn van vakdidactische oorsprong en op een vlot leesbare, relevante en hanteerbare wijze geschreven. Het schrijven van een systematische review is echter een hele onderneming die veel tijd en energie vraagt (Aveyard, 2010)2. In het ideale scenario worden de richtlijnen van een Campbell-‐review gevolgd. Maar voor de meeste onderzoekers vraagt dat een té grote tijdsinvestering en is het balanceren tussen het ideale en het haalbare. In die zin wordt binnen het kernproject P-‐REVIEW geopteerd voor een systematische literatuurstudie waarbij het opnemen van een vijftiental studies als een haalbaar aantal beschouwd wordt (Aveyard, 2010). Uiteraard hangt het aantal gevonden studies zeer sterk af van de breedte van de onderzoeksvraag en de hoeveelheid studies die over het thema beschikbaar zijn. Aansluitend bij de bestaande diversiteit uit de onderwijspraktijk kiest P-‐reviews voor een breed spectrum aan vakdomeinen waarbinnen specifieke vakdidactische thema’s worden belicht. De publicaties zijn tevens gericht naar verschillende onderwijsniveau’s (basis-‐ en/of secundair onderwijs). De P-‐reviews vinden aansluiting bij de nieuwe invulling van het onderwijs, en in het bijzonder van de lerarenopleiding, waarbij de inhoud en de vormgeving meer verankerd moeten zijn in wetenschappelijke evidentie. De P-‐reviews dragen bij tot een grotere toegankelijkheid van het wetenschappelijk onderzoek en stimuleren dat deze inzichten ook daadwerkelijk kunnen doorstromen naar de klaspraktijk. Onderzoek is immers een motor voor een innoverend didactisch handelen in de klas. Hieronder vindt u een overzicht van de geschreven reviews:

2 Aveyard, H. (2010). Doing a literature review in health and social care: a practical guide. Maidenhead: Open University Press.


23

De P-‐reviews zijn als eindproduct beschikbaar als:

• Papieren boekversie (verspreid naar alle lerarenopleidingen binnen het expertisenetwerk School of Education)

• Digitale e-‐boek (download via website, uitgezonderd review BO wereldoriëntatie) • Digitale pdf (download via website)

Resultaat: 6 reviews REVIEW BO Wereldoriëntatie (2011-‐2012)

• Auteurs: Kristof Van de Keere, Stephanie Vervaet (KATHO Tielt) • Titel: Wetenschapsonderwijs in de lagere school: hoe pak je het aan? Een review

over de effecten van onderzoekend leren op de wetenschappelijke geletterdheid bij jonge kinderen met aandacht voor metacognitieve ondersteuning en samenwerkend leren.

REVIEW SO GESCHIEDENIS (2011-‐2012)

• Auteur: Paul Janssenswillen (Thomas More Kempen) • Titel: Geschiedenisonderwijs en etnisch-‐culturele diversiteit: hoe begin je eraan?

REVIEW SO NATUURWETENSCHAPPEN (2011-‐2012)

• Auteurs: Renaat Frans, Laura Tamassia (KHLIM) • Titel: Onderwijs in wetenschappen: beter geïntegreerd of niet? Bevordert meer

of minder integratie van de drie disciplines biologie, chemie en fysica de wetenschappelijke geletterdheid?

REVIEW BO TAAL (2012-‐2013)

• Auteur: Helena Taelman (KAHO-‐HUB) • Titel: De effectiviteit van woordenschatinterventies in de kleuterklas

REVIEW SO WETENSCHAPSONDERWIJS (2012-‐2013)

• Auteur: Kristof Van Werde (CVO Limlo) • Titel: Bestaat er evidentie voor verbeterde leerprestaties en attitude door

context-‐geleide benaderingen in het wetenschapsonderwijs? REVIEW BO-‐SO BEWEGINGSOPVOEDING (2012-‐2013)

• Auteur: Isabel Tallir (Katholieke Hogeschool VIVES) • Titel: Motivatie van leerlingen binnen de lessen lichamelijke opvoeding in het

lager en secundair onderwijs: Hoe pak je het aan?


24

Conclusies: Elk van de 6 reviews beslaat een specifieke thematiek en heeft een sterk praktijkgerichte en vakdidactische insteek. Er werd zowel aandacht besteed aan de wetenschappelijke onderbouwing van de review als aan de praktijkgerichte uitwerking van de review (vb. door te verwijzen concrete praktijkvoorbeelden uit de Vlaamse onderwijscontext). Het schrijven van de reviews steunt voor een groot stuk op de vooraf bestaande expertise van de auteurs binnen hun vakgebied. Alle schrijvers waren reeds vertrouwd met het schrijven van een wetenschappelijk artikel, maar geen enkele auteur had reeds een systematische review geschreven. De coaching en de handleiding van het ontwerpkader boden een stevige houvast door de basisstappen van het onderzoeksproces te expliciteren. De auteurs gaven wel aan dat de handleiding voldoende flexibel moet blijven zodat ze past bij de eigen aanpak van de schrijver (vb. de mogelijkheid om een eigen evaluatieformulier voor de studies te ontwerpen). Bij iedere specifieke review traden specifieke vragen naar voren waarop de (individuele en collectieve) coaching een antwoord trachtte te bieden. De interne review-‐board heeft in haar advies naar de auteurs toe zowel rekening gehouden met de haalbaarheid van de opdracht (bv. richtlijn omtrent het maximaal aantal weerhouden studies) en de met wetenschappelijke en praktijkgerichte kwaliteit van de reviews. Doelstelling 3: Evalueren van de reviews (bijlage G & H) Resultaten: Elke review is onderworpen aan de opgestelde evaluatie-‐procedure (cf. ontwerpkader). Voor elke review zijn minimaal 2 wetenschappelijke experten en 4 praktijkexperten aangesteld (samenstelling wisselende externe review-‐board, zie punt 2.1.3.2). Uitzondering op deze regel is de review van Kristof Van Werde waar maar 1 wetenschappelijke expert de review heeft nagelezen. Er was nog een extra expert aangesteld, maar die heeft het evaluatierapport niet gefinaliseerd. Alle experten hebben het evaluatie-‐instrument gehanteerd voor het uitvoeren van de evaluatie. De wetenschappelijke experten en een groot deel van de praktijkexperten hebben het evaluatie-‐instrument schriftelijk ingeleverd. Van sommige praktijkexperten werd de feedback uitsluitend mondeling verkregen. Op basis van de verkregen feedback hebben de auteurs hun review in een herwerkte versie ingeleverd bij de interne review-‐board. De schriftelijke evaluatierapporten van de verschillende experten zijn toegevoegd in de bijlagen (zie bijlage H). Ook tijdens de overlegmomenten van de overkoepelende vaste externe review-‐board (14/06/2012 & 13/06/2013) werden de afzonderlijke reviews voorgesteld en mondeling geëvalueerd. Conclusies: Het project P-‐reviews heeft kunnen steunen op de bereidwilligheid van vele externen voor het voltooien van de evaluatieprocedure. Het schriftelijke evaluatie-‐instrument geeft een duidelijk beeld van de indicatoren voor een praktijkgerichte vakdidactische review. Het schriftelijk rapporteren op basis van het evaluatie-‐instrument is vooral uitgevoerd door de wetenschappelijke experten, door de


25

praktijkexperten die verbonden zijn aan de lerarenopleiding en door praktijkexperten die werkzaam zijn als pedagogische begeleider. Voor leraren uit het werkveld was soms het meer zinvol en haalbaar om de feedback op een mondelinge manier te verkrijgen. Tijdens het evaluatiegesprek werden de verschillende indicatoren als leidraad gebruikt. Sommige leraren gaven aan om liever mondelinge suggesties te geven bij de review in plaats van een beoordeling op papier.


26

Doelstelling 4: Dissemineren en valoriseren van de P-‐reviews Resultaten: Disseminatie

• Disseminatiestrategie van het project De disseminatiestrategie van P-‐reviews is opgesteld en beschreven in het ontwerpkader (zie bijlage A).

• Talrijke presentaties van P-‐reviews Het project P-‐reviews is reeds voorgesteld op een groot aantal verschillende studiedagen. De interne review-‐board heeft wel tijdens de loop van het project beslist om de 2 regionale studiedagen niet te organiseren op basis van volgende argumenten:

o Beperkte kans tot het bereiken van een talrijk doelpubliek: Geïsoleerde studiedagen vanuit 1 project hebben vaak een magere opkomst in vergelijking met structurele studiedagen die reeds bij een breder publiek bekend zijn. Er is daarom gekozen om maximaal aan te sluiten bij bestaande studiedagen om een groter publiek te bereiken (studiedagen SoE, dag van de vakdidactiek, ORD, ISSAT, …)

o Diversiteit van de thematiek: omdat de individuele P-‐reviews zich zowel richten op verschillende onderwijsniveau (basis of secundair onderwijs) als op een verschillende vakgebied, was er een risico dat het doelpubliek zich niet aangesproken zou voelen. Er is daarom gestimuleerd dat de schrijvers van de verschillende reviews hun review zouden voorstellen op een bestaand platform (aansluitend bij het vakgebied).

• Twee van de zes reviews (geschiedenis en wereldoriëntatie) werden als hoofdspreker uitgenodigd bij externe studiedagen.

Overzicht disseminatie-‐acties (studiedagen)

datum plaats titel studiedag doelgroep titel sessie sprekers

aantal deelnemers

08/10-‐06-‐2012

Maastricht Onderwijs Research Dagen (ORD)

onderzoekers en docenten lerarenopleiding

Praktijkgerichte reviews. Instrument voor benutting van onderwijsonderzoek in de praktijk. Roundtable ism VLOR en NWO

Job De Meyere, KHK, Kristof Van de Keere (KATHO)

20

07/09/12 Leuven School of Education: Zomerschool praktijkgericht Onderzoek

Lerarenopleiders

Het open einde van praktijkgericht onderzoek, P-‐Reviews, Edurama

Bieke De Fraine, KU Leuven Job De Meyer, KHK Renaat Frans, KHLim

30


27

11/10/12 Leuven Overkoepelende vergadering expertisenetwerk School of Education

Departementshoofden, verantwoordelijken van de koepels

P-‐reviews: presentatie voortgang

Job De Meyere, KHK Kristof Van De Keere, KATHO

20 22/10/12 Kortrijk studiedag voor

directies partnerscholen KATHO Tielt

directies partnerscholen KATHO Tielt

Onderzoekend leren in het basisonderwijs

Kristof Van de Keere

15 25/10/12 Kortrijk Studiedag School

of Education Lerarenopleiders

vakdidactische praktijkgerichte reviews van onderzoek

Job De Meyere, KHK Kristof Van De Keere, KATHO Renaat Frans, KHLim

20

18/03/13 Diepen-‐beek

Nascholing Vakdidactiek Natuurwetenschappen: CO2 en klimaat

Leraren secundair onderwijs

Onderwijs in Wetenschappen: beter geïntegreerd of niet?

Renaat Frans, Laura Tamassia -‐ KHLim

25

23/04/13 Brussel Dag van de Vakdidactiek

Lerarenopleiders

Onderwijs in Wetenschappen: beter geïntegreerd of niet?


12

23/04/13 Brussel KBIN

Dag van de vakdidactiek

Lerarenopleiders Expertisenetwerken

Onderzoekend leren als vakdidactiek -‐ Natuurwetenschappen

Kristof Van de Keere

15

24/04/13 Tielt Nascholing vakdidactiek

leerkrachten basisonderwijs

onderzoekend leren met kinderen uit 2e en 3e graad LO

Kristof Van de Keere, Nele Mestdagh

20

26/04/13 Diepen-‐beek

European Teacher Education Network ETEN Annual Conference 2013

Lerarenopleiders uit 21 landen

“Integrated Science Education: Does it improve scientific literacy?”


15

01/05-‐07-‐2013

Gent ISSAT conferentie Internationaal wet. Congres

Discussion room: "Research in teacher training. Does it matter? Why or why not?"

Job De Meyere, KHK Stephanie Vervaet, KATHO

10

21/05/13 Genk Reflectiedag vakdidactiek

Lerarenopleiders

Vakdidactische Praktijkgerichte Reviews van Onderzoek: het effect van contexten.

Kristof Van Werde 40

04/10/13 Mechelen Studiedag SoE lerarenopleiders

P-‐review: onderzoek koppelen aan je vak

Job De Meyere, Helena Taelman, Isabel Tallir, Kristof Van Werde


28

10/10/13 Antwerp-‐en

DSKO Antwerpen Leraren geschiedenis

Multiperspectiviteit: diamant van de geschiedenisdidactiek

Paul Janssenswillen ca. 50

18/10/13 Brussel Iedereen Taalklaar Lerarenopleiders kleuteronderwijs

Leerlijn interactievaardigheden

Helena Taelman

31/10/13 Antwerp-‐en

Boekenbeurs leerkrachten basisonderwijs

Leren is onderzoeken: aan de slag met wetenschap in de klas

Kristof Van de Keere, Stephanie Vervaet

12/11/13 Aalst teambijeenkomst collega's lerarenopleiding te Aalst

Woordenschatontwikkeling in de kleuterklas

Helena Taelman ca. 15

26/02/14 Tielt Dag van 'wetenschap en techniek' Eekhoutcentrum

leerkrachten basisonderwijs / docenten WERO / studenten


onderzoeksgroep 'wetenschappelijk denken' en externen

04/03/14 Gent Athena-‐club Gent leden van Athena-‐club

Taalachterstanden remediëren in de kleuterklas? Het gaat niet vanzelf

Helena Taelman

Tabel: overzicht studiedagen Gedifferentieerde verspreiding van de eindresultaten De interne review-‐board heeft conform de disseminatie-‐strategie (ontwerpkader, bijlage A) voorzien in een gedifferentieerde en brede verspreiding van de eindresultaten van het project. Er is enerzijds gedifferentieerd naar beschikbare vorm (papieren druk, digitale druk, e-‐boeken) om aansluiting te vinden bij de wensen van het doelpubliek. Voor sommige lezers is het een meerwaarde om te lezen via een papieren boekversie, voor anderen is het eerder een gebruikelijke praktijk om via een e-‐reader te lezen. Anderzijds is er gedifferentieerd naar inhoud: de P-‐reviews zijn beschikbaar in een lange tekstversie (hoger wetenschappelijk niveau) en een korte tekst-‐versie die aan de basis ligt van de desbetreffende website-‐pagina’s (meer laagdrempelige ontsluiting van de resultaten met extra praktijkvoorbeelden). De korte tekst-‐versie van de P-‐reviews is tevens beschikbaar als pdf op de website. Publicaties onder het voetlicht

o Papieren boekversie van de lange tekstversie van elk van de 6 P-‐reviews. 5 van de 6 P-‐reviews werden gepubliceerd als een eigen P-‐reviews-‐reeks (eigen uitgave door interne review-‐board)


29

De P-‐review van het vak wereldoriëntatie werd extern uitgegeven door Lannoo Campus

o Digitale pdf-‐versie van de lange tekstversie van elk van de 6 P-‐reviews. o E-‐boek-‐versie van 5 van de 6 P-‐reviews (uitgezonderd publicatie Lannoo Campus)

Overzicht publicaties

Janssenswillen, P. (2013). Geschiedenisonderwijs en etnisch-‐culturele diversiteit: hoe begin je eraan. In De Meyere, J., De Fraine, B., Frans, R., Van de Keere, K. (eds.). P-‐reviews: praktijkgerichte vakdidactische reviews van onderzoek. Leuven: P-‐reviews editorial board. Taelman, H. (2013). De effectiviteit van woordenschatinterventies in de kleuterklas. In De Meyere, J., De Fraine, B., Frans, R., Van de Keere, K. (eds.). P-‐reviews: praktijkgerichte vakdidactische reviews van onderzoek. Leuven: P-‐reviews editorial board. Frans, R. & Tamassia, L. (2013). Onderwijs in wetenschappen: beter geïntegreerd of niet? In De Meyere, J., De Fraine, B., Frans, R., Van de Keere, K. (eds.). P-‐reviews: praktijkgerichte vakdidactische reviews van onderzoek. Leuven: P-‐reviews editorial board. Tallir, I. (2013). Motivatie van leerlingen binnen de lessen lichamelijke opvoeding in het lager en het secundair onderwijs: Hoe pak je het aan? In De Meyere, J., De Fraine, B., Frans, R., Van de Keere, K. (eds.). P-‐reviews: praktijkgerichte vakdidactische reviews van onderzoek. Leuven: P-‐reviews editorial board. Van Werde, K. (2013). Bestaat er evidentie voor verbeterde leerprestaties en attituden door context-‐geleide benaderingen in het wetenschapsonderwijs. In De Meyere, J., De Fraine, B., Frans, R., Van de Keere, K. (eds.). P-‐reviews: praktijkgerichte vakdidactische reviews van onderzoek. Leuven: P-‐reviews editorial board. Taelman, H. Inspiratiegids taal en muziek. Project Iedereen Taalklaar. School of Education Associatie KU Leuven De Standaard/Het Nieuwsblad (9 september 2013) Praat niet als een kleuter tegen uw kleuter GvA (9 september 2013). Spreek je kleuter niet aan met kindertaal De Morgen (7 september 2013) Kleuters kunnen meer aan dan "tsjoektsjoeks". Taelman Helena (mei 2013). De effectiviteit van woordenschatinterventies in de kleuterklas. Digitale nieuwsbrief voor afgestudeerden in BAKO of BALO aan HUB-‐KAHO in Aalst. Janssenswillen, Paul. Multiperspectiviteit/aanpak van etnisch-‐culturele diversiteit in de geschiedenis, geplande publicatie in samenwerking met de Hogeschool Utrecht (na academiejaar 2013-‐2014)


30

Frans R., Clijmans L., De Smet E., Poncelet F., Tamassia L., Vyvey K. (2013). Vakdidactiek Natuurwetenschappen. Katholieke Hogeschool Limburg School of Education Associatie KU Leuven ISBN: 9789081346771 Schmid, S; Frans, R; Bogner, FX (2012). The Hearing of Sound -‐ An Interdisciplinary Inquiry between Biology & Physics, Tagungsband der 14. Internationalen Frühjahrsschule der Fachsektion Didaktik der Biologie im Verband für Biologie, Biowissenschaften und Biomedizin, Bremen, 88-‐89. Van de Keere, K. Vervaet, S. (2013). Leren is onderzoeken: aan de slag met wetenschap in de klas. Themanummer over onderzoekend leren in het basisonderwijs te verschijnen in het decembernummer van "School en klaspraktijk" (pedagogisch-‐didactisch tijdschrift uitgegeven door Garant). Van de Keere, K. Vervaet, S. (2013). Leren is onderzoeken: Aan de slag met wetenschap in de klas. Lannoo Campus, Leuven. Maximale verspreiding van de publicaties In het onderhandelingproces met uitgeverijen heeft de interne review-‐board steeds de maximale verspreidingskansen van de P-‐reviews voor ogen gehouden. Na onderhandeling bleek het financieel onhaalbaar om de P-‐reviews als een voltallige reeks uit te geven bij een externe uitgeverij. Het besluit werd dan ook genomen om in een eigen uitgave te voorzien onder een creative commons-‐licentie Voor één P-‐review (vak wereldoriëntatie) is er echter een andere weg gekozen omdat de instelling (Katholieke Hogeschool VIVES) zelf bereid was om financieel garant te staan voor de externe uitgave (bij Lannoo Campus). Verspreiding papieren boekversies Van elke papieren boekversie van de P-‐reviews worden 35 exemplaren aan het expertisenetwerk School of Education afgegeven zodat er kosteloos exemplaren aan de verbonden instellingen van het expertisenetwerk kunnen gegeven worden. De externe lezers (externe review-‐board) die zich gratuit hebben ingezet voor het project P-‐reviews ontvangen tevens kosteloos één boek (elke auteur ontvangt min. 10 extra exemplaren om op te sturen). Ook naar de andere expertisenetwerken voor lerarenopleidingen in Vlaanderen worden gratis exemplaren verspreid. Bijkomende papieren boekversies kunnen besteld worden via de website tegen een faire prijs. Verspreiding digitale pdf-‐versie & e-‐boeken (zie ook bijlage B & C) De digitale pdf-‐versies en e-‐boeken zijn geheel gratis te downloaden op de website om een maximale verspreiding en gebruik van de reviews te promoten: www.p-‐reviews.be/publicaties


31

www.p-‐reviews.be/e-‐boeken Disseminatie op maat van de gebruiker Met het oog op een doeltreffende disseminatie hebben de auteurs een light-‐versie van hun review ontworpen. De light-‐versie is een korte, niet-‐lineaire versie van de full-‐tekstversie (zie bijlage D). De light-‐versie (korte samenvattende tekst) is meer toegankelijk voor wie op een snelle manier inzicht wil krijgen in de thematiek, problematiek, wetenschappelijke en praktijkgerichte conclusies van de P-‐reviews. Uit gesprekken met lerarenopleiders, studenten(in-‐opleiding) en leraren werd de nood aangegeven om op een nog meer eenvoudige, kortere en directere manier toegang te hebben tot de inzichten uit onderzoek. In de light-‐versie is er tevens bijkomende aandacht voor praktijkvoorbeelden en didactische mogelijkheden. De light-‐versies van de P-‐reviews zijn open beschikbaar als webpagina: Vak geschiedenis: http://www.p-‐reviews.be/1 Vak wereldoriëntatie: http://www.p-‐reviews.be/2 Vak natuurwetenschappen: http://www.p-‐reviews.be/3 Vak taal: http://www.p-‐reviews.be/4 Vak wetenschapsonderwijs: http://www.p-‐reviews.be/5 Vak bewegingsopvoeding: http://www.p-‐reviews.be/6


32

Afbeelding: Light-‐versie van P-‐review vak taal als webpagina De light-‐versies van de P-‐reviews zijn eveneens beschikbaar als pdf. Door het beschikbaar stellen van de pdf-‐versie kan de korte versie ook gebruikt worden in bijvoorbeeld cursusmateriaal van desbetreffende opleidingsonderdelen. De pfd-‐versies kunnen gedownload worden via http://www.p-‐reviews.be/pdfs (zie ook bijlage D) De website als publiek platform Als tool om de vrije beschikbaarheid van de resultaten van P-‐reviews te verspreiden speelt de website een cruciale en onvervangbare rol. Het eindresultaat biedt een helder overzichtelijke weergave van de eindproducten van het project. Het was een sterke meerwaarde om voor de ontwikkeling van de site beroep te kunnen doen op de bijzondere expertise van het bureau Artefact, dat tevens jarenlang verantwoordelijk was voor www.klasse.be De website faciliteert ook interactie met het doelpubliek via een de menu-‐knop ‘forum’ waar een discussie kan opgestart worden omtrent de thematiek van de specifieke P-‐reviews. Via doeltreffende trefwoorden is er gezorgd dat de reviews snel kunnen teruggevonden worden via zoekmachines.


33

Afbeelding: startpagina www.p-‐reviews.be


34

Valorisatie Valorisatie van P-‐reviews in de lerarenopleiding & daarbuiten In september 2012 werden opleidingshoofden en de verantwoordelijken van de opleidingsonderdelen (wereldoriëntatie, natuurwetenschappen en geschiedenis) van de betrokken instellingen geïnformeerd over de gebruiksmogelijkheden van de pilot-‐reviews. Personeelsleden die wensten mee te werken, kregen de pilot-‐review toegestuurd. Tijdens het academiejaar 2012-‐2013 zijn een groot aantal valorisatie-‐acties uitgevoerd van de beschikbare eindresultaten. In onderstaande tabel wordt een overzicht gepresenteerd van de valorisatie-‐acties:

periode omschrijving valorisatie doelgroep vanaf academiejaar 2012-‐2013

Inbreng van de resultaten van de Review "Onderwijs in Wetenschappen: beter

geïntegreerd of niet?" in het seminarie Natuurwetenschappen van de studenten 3de jaar Fysica, Chemie en Biologie in de KHLim

studenten lerarenopleiding Fy, Bio en Chemie KHLim

vanaf academiejaar 2012-‐2013

Inbreng van de resultaten van de Review"Onderwijs in Wetenschappen: beter

geïntegreerd of niet?" in het seminarie Natuurwetenschappen

van de studenten Fysica en Biologie in de KHLeuven

studenten lerarenopleiding Fy en Bio in KHLeuven


Inbreng van de resultaten van de Review"Onderwijs in Wetenschappen: beter

geïntegreerd of niet?" in het seminarie Natuurwetenschappen

van de studenten Fysica en Biologie in Thomas More/KHKempen

studenten lerarenopleiding Fy en Bio in Thomas More/KHKempen


Opname van Review "Onderwijs in Wetenschappen: beter

geïntegreerd of niet?" in de cursus Vakdidactiek Fysica van het 2de

jaar in de KHLim

studenten lerarenopleiding Fysica in de KHLim


Opname van Review "De effectiviteit van

woordenschatinterventies in de

studenten lerarenopleiding kleuteronderwijs


35

kleuterklas' in de cursus Taal 3 aan KAHO Sint-‐Lieven


Scripties rond informatieve prentenboeken aan de hand van methodiek uit P-‐review "De

effectiviteit van woordenschatinterventies in de

kleuterklas."

studenten lerarenopleiding kleuteronderwijs

2013-‐2014 Inbreng van de resultaten van De effectiviteit van

woordenschatinterventies in de kleuterklas in consulting

gesprekken met Astrid Geudens (CODE, Lessiushogeschool), Fien Loman (CTO, KULeuven), Alois

Ruitenbeek (methodeontwikkelaar), Werner Bosmans (schoolbegeleider PEDIC)

-‐

diverse actoren actief in opleiding, onderzoek, ontwikkeling en navorming rond taal

vanaf december 2013 tot en met juni 2015

Inbreng resultaten P-‐review "De effectiviteit van

woordenschatinterventies in de kleuterklas" in project

'informatieve prentenboeken in de kleuterklas'

project voor het kleuteronderwijs gesteund door Provincie Oost-‐Vlaanderen


Parallel praktijkonderzoek n.a.v. de review over

‘Geschiedenisonderwijs en etnisch-‐culturele diversiteit: hoe begin je

eraan?’

docenten en studenten Hogeschool Utrecht (NL) lerarenopleiding geschiedenis


Parallel praktijkonderzoek n.a.v. de review over

‘Geschiedenisonderwijs en etnisch-‐culturele diversiteit: hoe begin je

eraan?’

docenten en studenten geschiedenis van de Universiteit Antwerpen (in kader van opleidingsonderdeel leeronderzoek)

Vanaf academiejaar 2013-‐2014

Opname van de review ‘Geschiedenisonderwijs en etnisch-‐

culturele diversiteit: hoe begin je eraan?’ in

de cursus vakdidactiek geschiedenis van de Universiteit

Antwerpen

Studenten lerarenopleiding geschiedenis Universiteit Antwerpen


36

2013-‐2014 Inbreng van de resultaten van de Review "Onderwijs in Wetenschappen: beter

geïntegreerd of niet?" in de werkgroep STEM van de VLOR

beleidsadvies leden werkgroep STEM van de VLOR

vanaf 2012-‐2013

Leren is onderzoeken: aan de slag met wetenschap in de klas,

opgenomen in de cursus WERO 1BALO / 2BAKO

Lerarenopleiding KATHO Tielt studenten kleuter-‐ en lager onderwijs

Vanaf 2012-‐2013

Leren is onderzoeken: aan de slag met wetenschap in de klas is gebruikt als aanzet voor een

afstudeerproject

Lerarenopleiding TMK

academiejaar 2013-‐2015


opgenomen in bachelorproef onderzoekend leren (versie 12 en

30 STP)

Lerarenopleiding KATHO Tielt studenten kleuter-‐ en lager onderwijs

02/09/13 Leren is onderzoeken: aan de slag met wetenschap in de klas mailing

coördinatoren en lectoren VIVES, studiegebieddirecteur, coördinatoren van de opleiding, lectoren

10/09/13

Ontsluiten van centrale vakdidactische inzichten van P-‐

reviews

Personeelsvergadering TMK

Vanaf academiejaar 2013-‐2014

Opname van review en opdrachten in de vakdidactische sessies voor

de cursussen DCp en DCo.

studenten lerarenopleiding Fy, Bio en Chemie cvo LimLo

Tabel: valorisatie-‐acties Gebruikswijzer voor de lerarenopleiding: Hoe kunnen de P-‐reviews op een nuttige manier geïntegreerd worden in de lerarenopleiding? Om een duurzaam en diepgaand gebruik van de projectresultaten te stimuleren, werd door het projectteam een gebruikswijzer voor de lerarenopleiding opgesteld. De gebruikswijzer heeft aanwijzingen aan de lerarenopleider over hoe hij/zij de resultaten van het project kan integreren in de opleiding. Het is een meerwaarde van het project dat de P-‐reviews kunnen ingezet worden in functie van zowel het ontwikkelen van (deel)onderzoeksvaardigheden als voor onderzoeksgeïnformeerde vakdidactische doeleinden. Op deze manier probeert P-‐reviews bij te dragen aan een sterkere koppeling tussen onderwijs en onderzoek. Vindplaats: De gebruikswijzer is te vinden in bijlage I en op de website (menubalk onder ‘gebruikswijzer’)


37

Handleiding ‘Hoe schrijf je een P-‐review’? (zie bijlage F) De interne review-‐board van het project heeft een handleiding opgesteld voor het uitschrijven van een P-‐review. Deze handleiding is een onderdeel van het ontwerpkader (cf. doelstelling 1). In deze eindfase van het project deelt P-‐reviews deze handleiding met een breed publiek om een duurzaam gebruik van de projectdoelstellingen te stimuleren:

• Richtlijnen voor het uitschrijven van nieuwe P-‐reviews: De handleiding biedt stevige handvaten om nieuwe P-‐reviews uit te schrijven na de looptijd van het project. Het is immers de wensdroom van P-‐reviews dat er bijkomende P-‐reviews worden uitgeschreven in de toekomst.

• Onderzoeksvaardigheden van studenten: Docenten en studenten van de lerarenopleiding kunnen de handleiding consulteren om zicht te krijgen op de achterliggende onderzoeksmethodologie voor het uitschrijven van een systematische review. Tevens kunnen elementen gebruikt worden voor het ondernemen van een literatuurstudie in het kader van een afstudeerproject.

• Inspirerend voorbeeld voor andere onderzoeksprojecten: Lopende en toekomstige onderzoeksprojecten kunnen zich laten inspireren door de systematische aanpak van P-‐reviews. Het bijhorende evaluatie-‐instrument kan gebruikt worden om de eigen publicaties te evalueren en bij te sturen. Er is op dit moment reeds 1 lopend project (SoE Grenzen verkennen) dat gebruik maakt van de handleiding ‘Hoe schrijf je een P-‐review?).

Conclusies:

Disseminatie • De disseminatie van het project is vroeg begonnen en verder gecontinueerd

tijdens de hele looptijd van het project. • Uit het disseminatieoverzicht (tabel: overzicht studiedagen) valt ook af te leiden

dat P-‐reviews ook na afronding van het project verder zal verspreid worden. • Doordat alle projectresultaten op dit moment finaal zijn, kan er een bijkomende

verspreiding voorzien worden door de projectpartners, door het expertisenetwerk School of Education en door externen (vb. Lannoo campus – boekenbeurs).

• Het is een sterk punt dat de resultaten van het project werden erkend door externe organisaties via de uitnodiging als gastspreker op studiedagen.

• Het was een sterke meerwaarde om voor de ontwikkeling van de site beroep te kunnen doen op de bijzondere expertise van het bureau Artefact, dat tevens jarenlang verantwoordelijk was voor www.klasse.be

• Het project heeft een meer dan gewone output opgeleverd (6 boek-‐publicaties). • Er is gekozen voor een moderne en aansprekende vormgeving van de publicaties

en de website.


38

• Het project heeft de projectresultaten op een gedifferentieerde wijze verspreid: specifieke verspreiding van individuele P-‐reviews & verspreiding van het project als geheel.

• Het project heeft ernaar gestreefd om zijn eindresultaten maximaal beschikbaar te stellen voor een breed publiek (via het webplatform & verspreiding van papieren boekversies binnen het expertisenetwerk).

• Uit de focusgroepen is gebleken dat de full-‐tekst versie van de reviews een hoge opstap is voor leraren, ook al is er grote aandacht besteed aan de praktijkgerichtheid en het taalgebruik. Er is daarom beslist om naast de full-‐tekst versie van de reviews ook een light-‐versie te maken die de onderzoeksresultaten op een sterk toegankelijke wijze presenteert met bijkomende aandacht voor didactische voorbeelden en verwerkingsmogelijkheden.

Valorisatie

• P-‐reviews heeft vanaf het begin van het project nagedacht over de valorisatiekansen van de eindresultaten.

• Zowel in de vormgeving als in de inhoud van de eindresultaten is rekening gehouden met een duurzaam gebruik van de eindresultaten. Voor het project als geheel: De ontworpen ‘gebruikswijzer’ en ‘Hoe schrijf je een P-‐review’ dragen bij tot de valorisatie van de eindresultaten. Voor de afzonderlijke P-‐reviews: Elke individuele publicatie faciliteert door het gebruik van praktijkvoorbeelden en bijkomende praktijkgerichte oefeningen een duurzaam gebruik van de inzichten in de concrete onderwijscontext.

• Uit het valorisatieoverzicht (tabel: valorisatie-‐acties) blijkt dat er inspanningen zijn geweest om de projectresultaten te valoriseren binnen de lerarenopleidingen.

• Gewogen vanuit de effectief voorziene omkadering van het project (tijdsbegroting & personeelsmiddelen) zijn er volgens ons meer dan voldoende inspanningen geleverd op het vlak van valorisatie. In een ideale wereld (met een ideale begroting) zou de valorisatie van de eindresultaten nog kunnen uitgebreid worden.

• De valorisatie kan pas effectief starten wanneer alle projectresultaten zijn afgerond. Dit betekent dat een groot deel van verdere valorisatie buiten de looptijd van het project valt en beroep dient te doen op de gratuïte inzet van de betrokken personen. Uit het valorisatieoverzicht valt af te lezen dat er ook proactief al initiatieven zijn voorbij de looptijd van het project.

• Het viel buiten de doelstellingen om de valorisatieacties onderzoeksmatig te analyseren. Het zou bijvoorbeeld bijzonder interessant zijn om verder onderzoek te doen naar de wijze waarop lerarenopleiders en leraren(in-‐op-‐leiding) de eindresultaten gebruiken in hun dagelijkse klaspraktijk. Vanuit de externe review-‐board kwam hieromtrent al de concrete vraag of er een afstudeerproject mag opgestart worden over de invloed van P-‐reviews op het pedagogisch-‐didactisch handelen van leraren(in-‐opleiding). P-‐reviews kan op die manier aanleiding geven tot verder onderzoek.


39

Doelstelling 5: Toekomstscenario formuleren voor de P-‐reviews Resultaten: De interne review-‐board heeft gezamenlijk een toekomstscenario geformuleerd en daarbij dankbaar gebruik gemaakt van de bijkomende suggesties en opmerkingen van de externe review-‐board. Het toekomstscenario balanceert tussen het ideale en het haalbare. Het richt zich zowel op de projectleden als op externe betrokken actoren. Vindplaats: Het toekomstscenario is toegevoegd als bijlage K. Conclusies: Een toekomstscenario opent bewust een perspectief op de toekomst, op het verder leven van het project P-‐reviews na afloop van het project. Enerzijds neemt het projectteam zelf enkele concrete stappen richting de toekomst. P-‐reviews heeft anderzijds vele contacten gehad met externe actoren (VLOR, pedagogisch begeleiders, onderzoekscoördinatoren, leraren-‐in-‐opleiding, lerarenopleiders, leraren) tijdens de loop van het project. Het is nooit de bedoeling geweest om het project in besloten kring te houden en we hopen dat er in de toekomst bijkomende initiatieven zullen gerealiseerd worden vanuit de filosofie van een gedeeld eigenaarschap.

1.4. Samenvatting P-‐reviews: vakdidactische praktijkgerichte reviews van onderzoek Laat je onderwijspraktijk uitdagen door nieuwe vakdidactische inzichten en inspirerende voorbeelden! P-‐reviews presenteert u op een vlot leesbare manier een systematisch en samenvattend overzicht van recent wetenschappelijk onderzoek over actuele vakdidactische thema’s. Op die manier wil P-‐reviews bijdragen tot een grotere toegankelijkheid van wetenschappelijk onderzoek voor lerarenopleiders en leraren(in-‐opleiding) en stimuleren dat deze inzichten ook daadwerkelijk kunnen doorstromen naar de klaspraktijk. Onderzoek is immers een motor voor innoverend didactisch handelen. P-‐reviews biedt u een diepgaande blik op vakdidactische thema’s voor verschillende onderwijsdomeinen en verschillende onderwijsniveau’s via volgende publicaties:

• Helena Taelman, De effectiviteit van woordenschatinterventies in de kleuterklas [taal, basisonderwijs]

• Laura Tamassia & Renaat Frans, Onderwijs in de wetenschappen: beter geïntegreerd of niet? [natuurwetenschappen, secundair onderwijs]

• Paul Janssenswillen, Geschiedenisonderwijs en etnisch-‐culturele diversiteit: hoe begin je eraan? [geschiedenis, secundair onderwijs]

• Kristof Van Werde, Bestaat er evidentie voor verbeterde leerprestaties en attituden door context-‐geleide benaderingen in het wetenschapsonderwijs? [wetenschapsonderwijs, secundair onderwijs]


40

• Isabel Tallir, Motivatie van leerlingen binnen de lessen lichamelijke opvoeding in het lager en secundair onderwijs: hoe pak je het aan? [bewegingsopvoeding, basis-‐ en secundair onderwijs]

• Kristof Van de Keere & Stephanie Vervaet, Leren is onderzoeken. Aan de slag met wetenschap in de klas [wereldoriëntatie, basisonderwijs]

De projectresultaten en publicaties zijn beschikbaar als papieren publicatie, als e-‐boek en als pdf. Op www.p-‐reviews.be kan je de digitale publicaties gratis downloaden. Je vindt er tevens extra praktijksuggesties en een korte blik op de centrale inzichten van elke afzonderlijke review.


41

2. ACTIVITEITEN/WERKINGSVERSLAG

2.1. Projectgroep en betrokkenen Het project P-‐REVIEW omvat brede participatieve structuur van verschillende betrokkenen:

• Interne reviewboard (IRB) o Taak: het opstellen, implementeren en evalueren van ontwerpkader

• Vaste overkoepelende externe reviewboard (ERB vast):

o Taak: evalueren ontwerpkader, tussentijdse en finale evaluatie van de output

• Wisselende aanvullende groep ERB (ERB wisselend): o Taak: evalueren van specifieke reviews binnen een domein

• Auteurs:

o Taak: uitschrijven van de specifieke reviews 2.1.1. Leden van de interne review-‐board (IRB) Job De Meyere Thomas More Kempen vzw Departement Lerarenopleiding Lepelstraat 2, 2290 Vorselaar, 014/ 50 81 60, [email protected] Kristof Van De Keere KATHO campus Tielt Departement Lerarenopleiding PHO Beernegemstraat 10, 8700 Tielt, 051/400240, [email protected] Renaat Frans Katholieke Hogeschool Limburg Departement Lerarenopleiding Universitaire Campus Gebouw B, bus 4, 3590 Diepenbeek, 011/56 15 70, [email protected] Prof. Dr. Bieke De Fraine Katholieke Universiteit Leuven Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen, Onderzoeksgroep Onderwijs-‐ en Opleidingskunde Dekenstraat 2 – bus 3773, 3000 Leuven, 016/326177, [email protected] 2.1.2. Auteurs van 6 verschillende reviews


42

Paul Janssenswillen Thomas More Kempen vzw Departement Lerarenopleiding Lepelstraat 2, 2290 Vorselaar, 014/ 50 81 60, [email protected] Kristof Van de Keere Katholieke Hogeschool VIVES campus Tielt Departement Lerarenopleiding PHO Beernegemstraat 10, 8700 Tielt, 051/400240, [email protected] Stephanie Vervaet Katholieke Hogeschool VIVES campus Tielt Departement Lerarenopleiding PHO Beernegemstraat 10, 8700 Tielt, 051/400240, [email protected] Isabel Tallir Katholieke Hogeschool VIVES campus Tielt Departement Lerarenopleiding PHO Beernegemstraat 10, 8700 Tielt, 051/400240, [email protected] Renaat Frans Katholieke Hogeschool Limburg Departement Lerarenopleiding Universitaire Campus Gebouw B, bus 4, 3590 Diepenbeek, 011/56 15 70, [email protected] Laura Tamassia Katholieke Hogeschool Limburg Departement Lerarenopleiding Universitaire Campus Gebouw B, bus 4, 3590 Diepenbeek, 011/56 15 70, [email protected] Helena Taelman HUB-‐KAHO campus Dirk Martens Departement Lerarenopleiding Kleuter-‐ en Lager onderwijs Kwalestraat 154, 9320 Aalst-‐Nieuwerkerken, 053/727170, [email protected] Kristof Van Werde CVO LIMLO Specifieke Lerarenopleiding Stationstraat 36, 3590 Diepenbeek, 011/350429, [email protected]


43

2.1.3. Leden van de externe review-‐boards Het project heeft 2 types van externe review-‐boards in het leven geroepen om feedback te geven op het proces en de producten van het project: 2.1.3.1. Vaste en overkoepelende externe review-‐board In totaal werden 21 personen uitgenodigd voor de deelname aan de externe review-‐board, 18 personen daarvan gaven aan om graag deel te nemen. In de overzichtslijst zijn enkel de actieve leden opgenomen (11 personen) die effectief hebben deelgenomen aan de vergaderingen en/of schriftelijk hun feedback hebben overgemaakt.

OVERKOEPELEND EXTERNE REVIEW-‐BOARD (ERB) Naam Functie Expertise:

wetenschappelijk (W), praktijkgericht (P)

Beckers Gerd Directeur scholengemeenschap KBO Genk (vzw De Speling)

P

Bonne Jan Pedagogisch begeleider Brugge P Clarebout Geraldine KULeuven Fac. PPW, lid werkgroep EBE W De Laet Steven Pedagogisch begeleider OVSG

basisonderwijs P

De Ruyter Geertrui Directie VLOR W Hannes Karin KULeuven Fac. PPW, lid werkgroep EBE W Maes Frederik Medewerker School of Education, lid

werkgroep EBE W

Op ’t Eynde Peter Pedagogisch directeur Regina Caelilyceum Dilbeek

P

Simons Joke Onderzoekscoördinator Lessius Mechelen

W

Smits Dirk Onderzoekscoördinator HUBrussel W Vanderlinde Ruben UGent W 2.1.3.2. Wisselende review-‐board We vermelden in dit verslag de namen van de voltallige wisselende review-‐board die de eerste 6 geschreven reviews (2011-‐2013) hebben geëvalueerd. We zijn er ons van bewust dat de grondige evaluatie van een review een tijdrovende activiteit is die onderstaande personen puur vrijwillig hebben ondernomen. Onze dankbaarheid is dan ook erg groot. De namen van de leden van de wisselende review-‐board worden vermeld in het dankwoord van de afzonderlijke publicaties.


44

REVIEW GESCHIEDENIS Auteur: Paul Janssenswillen

Doelgroep: SECUNDAIR ONDERWIJS

Naam Functie Expertise: wetenschappelijk (P), praktijk (P)

Clarebout Geraldine Faculteit pedagogische en psychologische wetenschappen, KU Leuven

W

Grever Maria Hoogleraar Theorie en Methoden van de Maatschappijgeschiedenis, Erasmus Universiteit in Rotterdam

W

Hannes Karin Faculteit pedagogische en psychologische wetenschappen, KU Leuven

Klein Stephan Vakdidacticus geschiedenis, Universiteit van Leiden

W

Leysen Liesbeth Leerkracht geschiedenis, Berchem P

Van Looveren Ria Pedagogisch begeleider geschiedenis, bisdom Antwerpen

P

REVIEW WERELDORIENTATIE Auteurs: Kristof Van de Keere, Stephanie Vervaet

Doelgroep: basisonderwijs Naam Functie Expertise:

wetenschappelijk (P), praktijk (P)

Dejonckheere Peter KATHO Tielt onderzoeker W

Desmet Marleen pedagogisch begeleider DPB Brugge P

Hulsen Kris lector wereldoriëntatie / onderzoeker Hogeschool West-‐Vlaanderen

W

Pil Annelies lector wereldoriëntatie, KAHO Sint-‐Lieven

P

Quanten Elly Opleidingshoofd lager onderwijs Xios hogeschool, Hasselt

W


45

Turpuyn Filip directeur VBS Ooigem P

Smits Dirk Onderzoekscoördinator HU Brussel W

REVIEW NATUURWETENSCHAPPEN

Auteurs: Renaat Frans, Laura Tamassia Doelgroep: secundair onderwijs


Bekaert Hans leraar fysica, Tienen P

Claeys Emile voorzitter coördinatiecommissie leerplannen wetenschappen, VVKSO

P

De Cock Mieke Specifieke Lerarenopleiding Natuurwetenschappen, vakdidacticus Fysica, KU Leuven

W

Pinxten Rianne Specifieke Lerarenopleiding Natuurwetenschappen, Universiteit Antwerpen,

W

Vandamme Nele

Vakdidacticus Fysica lerarenopleiding Baso, KH Leuven P

Vranken Ward Bachelor SO Wetenschappen, Master Educatieve Studiën

P


46

REVIEW TAAL

Auteur: Helena Taelman Doelgroep: basisonderwijs


Cajot Guido KHLIM P

De Moor Ann KAHO-‐HUB P

Damhuis Carmen

Expertisecentrum Nederlands, Nijmegen W

Loman Fien Centrum voor Taal & Onderwijs, KU Leuven W

Mesotten Marleen

KHLIM P

Scheltinga Femke

Expertisecentrum Nederlands, Nijmegen W

Steegman Wilma

Auteur bij Uitgeverij Zwijsen B.V. P

Van Gorp Koen Centrum voor Taal & Onderwijs, KU Leuven W

Van Severen Lieve

KAHO-‐HUB P

REVIEW WETENSCHAPSONDERWIJS Auteur: Kristof Van Werde

Doelgroep: secundair onderwijs



47

Janssens Marie-‐Josée

Specifieke lerenopleiding KU Leuven en leerplancommissievoorzitter 2de en 3de graad

W

Knaepen An Leerkracht fysica, Hasselt P

Mas Dany Pedagogisch begeleider chemie-‐natuurwetenschappen VVKSO, Hasselt

P

REVIEW BEWEGINGSOPVOEDING

Auteur: Isabel Tallir Doelgroep: basisonderwijs & secundair onderwijs


Cottyn Jorge Lector opleiding bachelor lichamelijke opvoeding, Katholieke Hogeschool VIVES

P

De Medts Christine

Pedagogisch begeleider bewegingsopvoeding, Oost-‐Vlaanderen

P

Haerens Leen Docent vakgroep bewegings-‐ en sportwetenschappen, UGENT

W

Lannoo Régine Vakgroepvoorzitter lichamelijke opvoeding – bewegingsrecreatie, Arteveldehogeschool

P

Seghers Jan Hoofddocent, department bewegingswetenschappen, KU Leuven

Speleers Lise Lector opleiding bachelor lichamelijke opvoeding, HoGent


48

2.2. Overzicht van activiteiten In het onderstaande overzicht wordt het type activiteit gespecifieerd:

• Strategie: missiebepaling, opstellen van het ontwerpkader voor de reviews en implementatie, coördinatie van het project

• Coaching: begeleiding van de auteurs bij het schrijven van de reviews • Disseminatie: verspreiding van tussentijdse projectresultaten.

Datum Doelgroep Type

activiteit Omschrijving activiteit

09/06/2011 16:15-‐17:45

Externe onderzoekers Disseminatie Presentatie project tijdens ORD 2011 (Maastricht – NL):

• Voorstelling van P-‐REVIEW • Eigen positiebepaling van P-‐

REVIEW in dialoog met de aanpak van de VLOR (BE) en PROO (NL)

16/09/2011 14:00-‐17:00

IRB Strategie • Vergaderdata 2011-‐2012 • Samenstelling en uitnodiging

ERB • Taakverdeling opstellen

ontwerpkader • Voorbereiding coachingsessie

voor auteurs 19/09/2011 14:00-‐18:00

IRB + AUTEURS Coaching Coaching: • Training rond het schrijven

van een systematische review door Karin Hannes (K.U.Leuven)

• Eerste briefing aan de auteurs omtrent verwachtingen en het tijdspad

14/11/2011 14:30-‐17:00

IRB Strategie • Draft-‐versie van het ontwerpkader van P-‐REVIEW kristisch bespreken

• Inhoudelijk voorbereiding van de externe review-‐board

• Voorbereiding focusgroepen 30/11/2011 10:00-‐13:00

ERB vaste groep Strategie • Voorstelling en feedback op de eerste versie van het


49

ontwerpkader 01/12/2011-‐15/12/2011

IRB Coaching • Interne briefing en coaching (per instelling) van de auteurs omtrent het operationaliseren van het ontwerpkader door de leden van de IRB tijdens de aangegeven periode.

18/01/2012 FOCUSGROEP secundair onderwijs

Strategie & disseminatie

Focusgroep georganiseerd bij KHLIM voor de doelgroep leraren secundair onderwijs.

• Noodzaak van praktijkonderzoek

• Vertrouwdheid onderzoeksliteratuur

Suggesties voor verspreiding 25/01/2012 9:30-‐12:00

IRB Strategie • Voorbereiding coaching auteurs

• Scherpstellen evaluatieprocedure voor de reviews

10/02/2011 9:30-‐12:00

IRB + AUTEURS Coaching Coaching: • Voorstelling voortgang

onderzoeksproces en bijsturing

• Punten 5 t.e.m 6 van het ontwerpkader. Coaching bij de analyse en verdere richtlijnen bij het schrijfproces

23/03/2012 9:30-‐12:00

IRB + AUTEURS Coaching Coaching: • Feedback op de draft-‐versie

en voortgang van de review (indeling en structuur van review)

• Coaching bij de analyse en verdere richtlijnen voor het schrijfproces

• Punten 7 t.e.m. 9 van het ontwerpkader

17/04/2012 FOCUSGROEP basisonderwijs

Strategie & disseminatie

Focusgroep georganiseerd bij KATHO Tielt voor de doelgroep leraren basisonderwijs.

• Noodzaak van


50

praktijkonderzoek • Vertrouwdheid

onderzoeksliteratuur • Suggesties voor verspreiding

20/04/2012 14:00-‐16:30

IRB Strategie • Evaluatie coachingsessies • Planning ERB vaste groep • Database goede voorbeelden

praktijkgerichte reviews 01/05/2012 AUTEURS Evaluatie • Finale deadline voor de

reviews • Verzending naar de leden

van de wisselende externe review-‐board

01/06/2012 ERB wisselende groep Evaluatie Feedback op de review van de interne & externe review-‐boards wordt verstuurd naar de auteurs.

14/06/2012 14:00-‐16:00

ERB vaste groep Strategie & evaluatie

• Voorstelling van de 3 pilot-‐reviews

• Evaluatie van de reviews 28/08/2012 IRB Strategie • Planning 2012-‐2013

• Implementatiekansen voor de opleidingen

• Raportering voortgang website

30/08/2012 Auteurs Deadline voor de herwerkte versie van de review op basis van de commentaren van de externe review-‐boards.

07/09/2012 Lerarenopleiders van het expertisenetwerk SoE

Disseminatie Summerschool SoE

27/09/2012 14:00-‐16:30

IRB Strategie • Website • Publicatiestrategie • Organisatie coaching

11/10/2012 Departementshoofden lerarenopleidingen en vertegenwoordigers van de koepels

Disseminatie Overkoepelende vergadering SoE

17/10/2012 AUTEURS & IRB Coaching Coaching • Onderzoeksvraag en

zoektocht naar studies • Ontwerpkader punten 5

t.e.m. 6.4.


51

• Specifieke noden/vragen van auteurs

25/10/2012 Lerarenopleiders Disseminatie Studiedag School of Education 13/11/2012 Uitgeverij Disseminatie Overleg Lannoo Campus 29/11/2012 10:00-‐14:30

AUTEURS & IRB Coaching Strategie

Coaching 2 Auteurs leveren aan:

• Definitieve selectie van de studies en bronnen

• Bepaling van selectiecriteria voor de studies

• Welke studies worden uiteindelijk overgehouden + korte verantwoording

Referentie ontwerpkader: 7. Selectie van de studies 8. Uitvoeren van de analyse IRB vergadering

• Voorbereiding ERB vaste groep

• Evaluatie coaching • Valorisatie in

lerarenopleiding • Disseminatie • Website: voortgang en

evaluatie

31/03/2013 (12:30-‐14:00)

IRB Strategie • Bijkomende briefing over de structuur van de website van P-‐reviews

• Opvolging van auteurs • Terugkoppeling tussentijds

verslag • Valorisatieacties

lerarenopleiding 16/04/2013 (9:30-‐11:30)

IRB Strategie • Gebruikswijzer en onderzoeksvaardigheden binnen de lerarenopleiding

06/05/2013 (10:30-‐13:00)

AUTEURS & IRB Coaching Coachingsessie: • Briefing voor het uitschrijven

van de website-‐versie van de reviews.


52

• Bespreking van de ontvangen evaluatierapporten van de externe lezers.

• Voorbereiding van de vergadering met de overkoepelende externe review-‐board

22/05/2013 (9:30-‐11:30)

IRB Strategie • Voorbereiding overkoepelende externe review-‐board

• Voorbereiding presentatie P-‐review op ISSAT-‐conferentie (Gent)

• Opvolging auteurs • Publicatiestrategie

13/06/2013 (13:30-‐15:00)

ERB Strategie • Presentatie van de 3 laatste reviews

• Toekomstscenario voorleggen

• Disseminatiekansen 17/09/2013 IRB Strategie • Check van het eindverslag


53

2.3. Reflectie over het project 2.3.1. P-‐REVIEW op koers Het project heeft een vaste koers gevaren tijdens de projectperiode en tijdig de doelstellingen gerealiseerd. Dit is het resultaat van een heldere planning, een degelijke ondersteuning (coaching en ontwerpkader) en een transparante communicatie naar de verschillende betrokkenen (auteurs, leden van de review-‐boards). 2.3.2. Teamwork Het project P-‐reviews heeft verschillende overlegorganen in het leven geroepen en een gedifferentieerde taakverdeling uitgebouwd. De verschillende overlegorganen zorgden elk voor een eigen inbreng en kijk op de thematiek. Tevens is het fundamenteel dat er een gemeenschappelijke ervaring van teamwork is ontstaan vanuit de centrale missie van het project P-‐reviews. Ook al is het eenvoudig om in een projectaanvraag op papier verschillende overlegorganen in het leven te roepen (focusgroepen, review-‐boards), toch sta je als project-‐team vaak in een relatief zwakke positie om externe personen te overhalen om deel te nemen. Creativiteit en doorzettingsvermogen van het projectteam zijn zeker nodig om de juiste doelgroep op het juiste moment samen te krijgen. Uit de organisatie van de focusgroepen bij de leraren heeft het projectteam geleerd om bijvoorbeeld aansluiting te zoeken bij andere overlegmomenten om zo een voldoende uitgebreide groep samen te kunnen stellen. 2.3.3. Gedeeld eigenaarschap Het eigenaarschap is een drijvende motor om kwaliteitsvolle projectresultaten te behalen. Binnen het project P-‐REVIEWS – met als centrale opdracht om 6 reviews te schrijven over uiteenlopende onderwijsdomeinen – is het van groot belang dat de auteurs zich gewaardeerd voelen in hun bijzondere inspanningen om de hoge doelstelling van het project te bereiken. Het is dan ook een zeer positieve ervaring geweest om te mogen vaststellen dat alle auteurs hun expertise en hun passie hebben ingezet voor het project. Bijkomend leeft er zowel bij de auteurs als bij de interne review-‐board een sterk gevoel van gedeeld eigenaarschap en wordt er niet louter vanuit een individueel standpunt geredeneerd, maar tevens vanuit het overkoepelende belang van het project. Na afloop van het project hopen we het gedeeld eigenaarschap te kunnen uitbreiden door te zoeken naar externe partnerschappen die het P-‐reviews-‐project mee kunnen helpen verder dragen in de toekomst.


54

2.3.4. Doelpubliek Het project is sterk gericht op de transfer van de onderzoeksresultaten naar het doelpubliek (lerarenopleiders, leraren). Op basis van de suggesties van de focusgroepen en de externe review-‐board heeft de interne review-‐board beslist om bijzondere aandacht te besteden aan de light-‐versie van de review. Het onderzoek heeft immers duidelijk gemaakt dat de inzichten van de reviews op verschillende wijzen dient verspreid te worden: van een eerder laagdrempelige korte tekstversie tot de meer onderbouwde en uitgebreide full-‐tekst versie. De interne review-‐board en de schrijvers zijn nog steeds overtuigd van de meerwaarde van de full-‐tekst versie van de reviews omwille van de bredere wetenschappelijke onderbouwing en de hogere graad van nuancering van de verkregen inzichten. De vraag is dan ook meermaals opgeworpen of het doelpubliek nog voldoende gemotiveerd zal zijn om de full-‐tekst versie te raadplegen. Bijkomend gedetailleerd onderzoek naar het gebruik van de eindresultaten van P-‐reviews zou interessante kennis opleveren. Google analytics is bijvoorbeeld verbonden aan het webplatform p-‐reviews.be en biedt de mogelijkheid om te onderzoeken welke tekstvorm meest frequent geraadpleegd wordt. 2.3.5. De noodzaak van brede kijk op systematische reviews In de onderzoeksmethoden voor het schrijven van een systematische review is de hiërarchie van evidentie een cruciaal gegeven. Voor vele auteurs was het schrijven van hun review een uitdaging en een leerkans om evidence-‐gericht vakdidactisch onderzoek te doen. Vele auteurs zijn echter geschoold in een ander methodologisch referentiekader. Bijkomend is vastgesteld dat vakdidactisch onderzoek zich vaak beroept op kwalitatief onderzoek, een vorm van onderzoek die een geringere mate aan evidentie oplevert. Dit gegeven kan soms confronterend zijn voor de auteurs uit een andere onderzoeksachtergrond. Voor het project P-‐review is er dan ook gekozen voor een brede kijk op de systematische reviews waarbij het schrijven van een review een zinvolle onderzoeksmethode kan zijn voor auteurs uit verschillende onderzoekstradities. 2.3.6. Publicatie en/of publieke beschikbaarheid De interne review-‐board heeft samen met de auteurs en met het expertisenetwerk School of Education gezocht naar een maximale oplossing waarbij zowel de publieke beschikbaarheid als de brede verspreiding van de projectresultaten gegarandeerd kunnen worden. Contacten met uitgeverijen Hiervoor zijn verschillende uitgeverijen gecontacteerd en zijn er concrete onderhandelingen geweest. Deze zoektocht naar een win-‐win-‐situatie is niet altijd eenvoudig gebleken. De uitgeverijen zijn niet bereid om zelf een financieel risico te nemen voor een publicatie en verwachten dat de auteurs zelf garant staan voor een groot aantal exemplaren. De piste om de voltallige reeks van P-‐reviews via een bestaande uitgeverij uit te geven bleek daarom financieel onhaalbaar. Eén van de P-‐reviews is uitgegeven bij Lannoo Campus omdat de betrokken


55

instelling bereid was om financieel garant te staan. De andere P-‐reviews zijn daarom in eigen uitgave verschenen. De troeven van de uitgeverijen zijn op sommige vlakken sterk (bijkomende promotie, netwerk van boekhandels, toegang tot het guaranteed peer reviewed content-‐kwaliteitslabel), maar dienen ook niet overroepen te worden. Het is ons opgevallen dat de uitgeverijen soms maar beperkt aangepast zijn aan de nieuwe uitdagingen van deze tijd (creative commons, cultuur van het delen, nieuwe media zoals e-‐boeken). Het is hoe dan ook niet eenvoudig om vanuit één project te onderhandelen met de uitgeverijen. We denken enerzijds dat het expertisenetwerk School of Education zelf in naam van de verschillende projecten in een sterkere positie staat om strategisch een gunstig contract te onderhandelen met bestaande uitgeverijen. Anderzijds loont het volgens ons de moeite om te overwegen of School of Education zelf niet als uitgever kan optreden. Binnen het project hebben we dankbaar gebruik gemaakt van de opgestelde richtlijnen voor publicaties vanuit het expertisenetwerk School of Education, maar toch komt van ons uit de vraag om de richtlijnen nog meer te stroomlijnen. Eigen P-‐reviews-‐reeks Als antwoord op het minder interessant aanbod van de uitgeverijen heeft de interne review-‐board besloten tot het maken van een eigen P-‐reviews-‐reeks (eigen uitgave). Aan de eigen uitgave zijn zowel voor als nadelen verbonden. Positief is zeker dat het project-‐team volledig controle heeft over de publicatie en dat de uitgave ook zonder bijkomende restricties publiek kan worden gemaakt (via creative commons) wat de disseminatie en valorisatie van de eindproducten vergemakkelijkt. Nadeel is dat er bij een eigen publicatie veel extra taken komen die normaal door een externe uitgever worden overgenomen (promotie, lay-‐out, drukproefzetting, …) en die niet tot de expertise van de projectpartners hoeft te behoren omdat zij primair werken aan de inhoudelijke onderzoeksdoelstellingen van het project. Het projectteam heeft dit kunnen opvangen door de expertise van het bedrijf Artefact in te schakelen. De uiteindelijke keuze voor de eigen uitgave van de P-‐reviews-‐reeks wordt als sterk positief ervaren binnen het project-‐team. 2.3.7. Output versus middelen Zowel naar kwantiteit als kwaliteit van de eindproducten mag – hopen wij – gesteld worden dat de output van het project zeer groot is. In de korte periode van 2 jaar worden 6 volledige P-‐reviews aangeboden (als schriftelijke boekvorm, als e-‐boek, als verkorte light-‐versie op het webplatform). Voor het uitschrijven van één enkele P-‐review kreeg elke auteur of team van auteurs 311,6 uren (0,20 vte, 1 jaar) toegewezen (= minder dan 2 persoon-‐maanden). Indien we de begroting leggen naast internationale en nationale voorbeelden dan valt op de begroting minder dan minimaal is. Het strekt natuurlijk tot eer van de auteurs dat ze zich plichtsbewust aan hun taak hebben gehouden en bijkomende uren niet op de teller hebben geplaatst, maar in het eindrapport mag in ieder geval gemeld worden dat de output van dit project het resultaat is van bijzondere inspanningen van de projectleden voorbij de aangeboden subsidiemiddelen.


56

2.3.8. Samenwerking met School of Education Het voltallige P-‐reviews-‐team dankt het expertisenetwerk School of Education voor de constructieve samenwerking die wij hebben mogen ervaren met onze directe begeleider Frederik Maes en alle andere medewerkers. Tevens zijn we ook dankbaar voor het beschikbaar stellen van de vergaderruimten. Voor het samenwerken met de vele verschillende instellingen is het zeer handig om telkens weer een gezamenlijke thuishaven te vinden.


57

3. Financieel verslag Begeleidende opmerkingen bij het financieel verslag:

• Totaal uitgaven: Het totaal van de uitgaven van het project zijn binnen de grenzen van het begrote budget gebleven (zowel voor personeelskosten als voor werkingsmiddelen).

• Bijkomende kosten voor publicaties van de reviews: De effectieve kost van de publicatie van de 6 afzonderlijke reviews (zowel voor layout als voor drukkosten) is hoger dan werd begroot. In onderling overleg met verantwoordelijken van School of Education werd het aantal drukexemplaren afgesproken. In totaal worden de drukkosten voor 50 schriftelijke exemplaren ingebracht om enerzijds een brede verspreiding te voorzien binnen het expertisenetwerk (35 exemplaren) en om anderzijds de externe lezers van de reviews een gratis exemplaar aan te bieden (15 exemplaren). De bijkomende kosten voor de publicaties worden verhaald op de niet-‐gespendeerde kosten voor de studiedagen en vergoedingen voor externe experten.

• Kosten ontwikkeling website: De interne review-‐board heeft beslist om de voorziene middelen voor de ontwikkeling van de website extern uit te besteden. In wederzijds akkoord tussen Thomas More Kempen vzw en KHLim zijn de werkingsmiddelen verschoven naar Thomas More Kempen vzw.


58

3.1. Totaaloverzicht effectieve kosten van het project

TOTAALOVERZICHT KOSTEN Bedrag (in euro) SCHOOL OF EDUCATION -‐ WERKINGSJAAR : 2011-‐2013

PENVOERENDE INSTELLING : Thomas More Kempen vzw SoE Kernproject 2011: P-‐REVIEW: Vakdidactische praktijkgerichte reviews voor onderzoek PERSONEELSKOSTEN Totale loonkost per instelling

Naam instelling Periode

Financierings%

TMK 01/09/2011-‐31/08/2013

zie detailoverzicht 39.036,05

KULEUVEN 01/09/2011-‐31/08/2013


KHLIM 01/09/2011-‐31/08/2013


VIVES-‐KATHO 01/09/2011-‐31/08/2013


HUB-‐KAHO 01/09/2011-‐31/08/2013


CVO LIMLO 01/09/2011-‐31/08/2013


Totaal personeelskosten 126.412,22 WERKINGSKOSTEN Per kostensoort Studiedagen, seminaries en workshops 20,00 TMK KULEUVEN 20 Boeken, tijdschriften, kranten en lidmaatschapbijdrage -‐ aankoop vakliteratuur 590,18 KULEUVEN 555,93 HUB-‐KAHO 34,25 Catering en huur lokalen -‐ interne & externe review-‐board -‐TMK 877,29 TMK 829,29 KU LEUVEN 48 Drukwerk, copies -‐ Opmaak en druk van review-‐reeks 4.480,52 TMK 4332,46 KHLIM 126


59

KULEUVEN 22,06 Kantoorbenodigdheden 206,11 KULEUVEN 206,11 Verplaatsingskosten -‐ projectmedewerkers 1.963,48 TMK 80 VIVES 1.048,56 KHLIM 819,32 CVO LIMLO 15,60 Verblijfkosten Verzendingskosten 284,35 KULeuven 14,35 TMK 270 Vergoeding externe sprekers -‐ overkoepelende en wisselende externe review-‐board 110,20 Website ontwikkeling + logo templates 6.717,92 TMK 6655 KHLIM 62,92 Overhead mag niet aangerekend worden UITRUSTINGSKOSTEN Per kostensoort Totaal uitrustingskosten 0,00 TOTAAL UITGAVEN 141.662,27

Inkomsten TMK -‐ VOORSCHOT 80% 43.360,00 KHLim -‐ VOORSCHOT 80% 18.600,00 Katholieke Hogeschool Vives -‐ VOORSCHOT 80% 28.600,00 KU LEUVEN -‐ VOORSCHOT 80 % 5.200,00 HUB-‐KAHO -‐ VOORSCHOT 80 % 10.400,00 CVO Limlo -‐ VOORSCHOT 80 % 10.400,00 TOTAAL INKOMSTEN 116.560,00

BALANS -25.102,27


60

3.2. Overzicht effectieve kosten coördinerende instelling Thomas More Kempen vzw SCHOOL OF EDUCATION -‐ WERKINGSJAAR : 2011-‐2013

Bedrag (in euro) PENVOERENDE INSTELLING : THOMAS MORE KEMPEN VZW (KHK VZW) SoE Kernproject 2011: P-‐REVIEW: Vakdidactische praktijkgerichte reviews voor onderzoek PERSONEELSKOSTEN Loonkost per personeelslid

Voornaam + Naam (Instelling) Periode Financierings%

Paul Janssenswillen (TMK) 01/09/2011-‐31/08/2012 20% 13.918,09 Job De Meyere (TMK) 01/09/2011-‐31/08/2012 20% 12.290,63 Job De Meyere (TMK) 01/09/2012-‐31/08/2013 20% 12.827,33 Totaal personeelskosten 39.036,05 WERKINGSKOSTEN Per kostensoort Studiedagen, seminaries en workshops Boeken, tijdschriften, kranten en lidmaatschapbijdrage Catering & huur vergaderzalen 829,29 Drukwerk, copies & publicatiekosten 4.332,46 Drukwerk voor IRB & ERB & rapporten 174,05 Layout publicaties P-‐reviews 2.500,00 Drukkosten publicaties P-‐reviews 1.622,50 Roll-‐up banner 35,91 Kantoorbenodigdheden Verplaatsingskosten projectmedewerkers 80,00 Verplaatsingskosten externen (externe review-‐board) 110,20 Verblijfkosten Verzendingskosten (opsturen reviews naar externe lezers) 270,00 Vergoeding externe sprekers Website ontwikkeling + logo-‐templates 6.655,00 Overhead mag niet aangerekend worden Totaal werkingskosten 12.276,95 UITRUSTINGSKOSTEN Per kostensoort


61

Totaal uitrustingskosten 0,00 TOTAAL UITGAVEN 51.313,00

Inkomsten Uitbetaling eerste schijf (80%) 43.360,00 TOTAAL INKOMSTEN 43.360,00

BALANS -‐7.953,00 Opmerking: Bijkomende kostprijs voor Thomas More Kempen vzw die nog niet kon in rekening gebracht worden: AFDRUKKEN VAN DIT EINDRAPPORT IN 3 EXEMPLAREN: KOSTPRIJS: …………. EUR


62

3.3. Overzicht effectieve kosten partnerinstelling KU LEUVEN SCHOOL OF EDUCATION

Bedrag (in euro)

WERKINGSJAAR : 2011-‐2013 Partner instelling : KULeuven

Project SOE KP P-‐Review Vakdidactische praktijkgerichte reviews van onderzoek PERSONEELSKOSTEN Loonkost per personeelslid Voornaam + Naam (Instelling)

Periode Financierings%

Stevens Eef 01/05/2013-‐19/05/2013 100% 2.739,26

Winters Annemie 01/01/2013-‐27/02/2013 50% 2.818,67

Totaal personeelskosten 5.557,93 WERKINGSKOSTEN Per kostensoort Verzendings en frankeerkosten 14,35 Boeken, tijdschriften, kranten en lidmaatschapbijdrage 555,93 Kantoorbenodigdheden 206,11 Drukwerk en advertenties 22,06 Huur terreinen en gebouwen 48,00 opleiding seminaries en conferenties 20,00 Totaal werkingskosten 866,45 UITRUSTINGSKOSTEN Per kostensoort Totaal uitrustingskosten 0,00 TOTAAL UITGAVEN 6.424,38

Inkomsten Uitbetaling eerste schijf -‐ 80% 5.200,00 TOTAAL INKOMSTEN 5.200,00

BALANS -1.224,38


63


64

3.4. Overzicht effectieve kosten partnerinstelling Katholieke Hogeschool VIVES SCHOOL OF EDUCATION -‐ WERKINGSJAAR : 2011-‐2013

PARTNERINSTELLING: KATHOLIEKE HOGESCHOOL VIVES (KATHO TIELT)

Bedrag (in euro)

SoE Kernproject 2011: P-‐REVIEW: Vakdidactische praktijkgerichte reviews voor onderzoek PERSONEELSKOSTEN Loonkost per personeelslid


Stephanie Vervaet 01/09/2011-31/08/2012 20% 9.699,00

Kristof Van de Keere 01/09/2011-31/08/2012 10% 5.965,41

Isabel Tallir 01/09/2012-31/08/2013 20% 12.819,74

Kristof Van de Keere 01/09/2012-31/08/2013 10% 6.216,56

Totaal personeelskosten 34.700,71 WERKINGSKOSTEN Per kostensoort Studiedagen, seminaries en workshops Aankoop vakliteratuur Catering Drukwerk, copies Kantoorbenodigdheden Verplaatsingskosten projectmedewerkers 301,30

468,00 21,42 20,40 26,61 43,55 87,80 79,48

Verplaatsingskosten externen Verblijfkosten Verzendingskosten Vergoeding externe sprekers Website


65

Overhead mag niet aangerekend worden Totaal werkingskosten 1.048,56 UITRUSTINGSKOSTEN Per kostensoort Totaal uitrustingskosten 0,00 TOTAAL UITGAVEN 35.749,27

Inkomsten Eerste schijf (80%) 28.600,00 TOTAAL INKOMSTEN 28.600,00

BALANS -7.149,27


66

3.5. Overzicht effectieve kosten partnerinstelling Katholieke Hogeschool Limburg SCHOOL OF EDUCATION

Bedrag (in euro) WERKINGSJAAR : 2011-‐2013

PARTNERINSTELLING: KHLim SoE Kernproject 2011: P-‐REVIEW: Vakdidactische praktijkgerichte reviews voor onderzoek PERSONEELSKOSTEN Loonkost per personeelslid


Renaat Frans 01/09/2011-31/08/2012 10% 6.586,50

Renaat Frans 01/09/2012-31/08/2013 10% 6.792,27

Laura Tamassia 01/09/2011-31/08/2012 14% 9.909,94

Totaal personeelskosten 23.288,72 WERKINGSKOSTEN Per kostensoort Studiedagen, seminaries en workshops Boeken, tijdschriften, kranten en lidmaatschapbijdrage Catering Drukwerk, copies 126,00 Kantoorbenodigdheden Verplaatsingskosten projectmedewerkers 819,32 Verblijfkosten Verzendingskosten Vergoeding externe sprekers Website registratie 62,92 Overhead mag niet aangerekend worden Totaal werkingskosten 1.008,24 UITRUSTINGSKOSTEN Per kostensoort Totaal uitrustingskosten 0,00 TOTAAL UITGAVEN 24.296,96


67


BALANS -5.696,96


68

3.6. Overzicht effectieve kosten partnerinstelling HUB-‐KAHO SCHOOL OF EDUCATION


PARTNERINSTELLING: HUB-KAHO SoE Kernproject 2011: P-‐REVIEW: Vakdidactische praktijkgerichte reviews voor onderzoek PERSONEELSKOSTEN Loonkost per personeelslid


Helena Taelman (HUB-KAHO)

01/09/2012-31/08/2013 20% 13.164,56

Totaal personeelskosten 13.164,56 WERKINGSKOSTEN Per kostensoort Studiedagen, seminaries en workshops Boeken, tijdschriften, kranten en lidmaatschapbijdrage 34,25 Catering Drukwerk, copies Kantoorbenodigdheden Verplaatsingskosten projectmedewerkers Verblijfkosten Verzendingskosten Vergoeding externe sprekers Website registratie Totaal werkingskosten 34,25 UITRUSTINGSKOSTEN Per kostensoort Totaal uitrustingskosten 0,00 TOTAAL UITGAVEN 13.198,81


BALANS -2.798,81


69

3.7. Overzicht effectieve kosten partnerinstelling CVO Limlo SCHOOL OF EDUCATION


PARTNERINSTELLING: CVO LIMLO SoE Kernproject 2011: P-‐REVIEW: Vakdidactische praktijkgerichte reviews voor onderzoek PERSONEELSKOSTEN Loonkost per personeelslid Voornaam + Naam (Instelling) Periode Financierings%

Kristof Van Werde CVO Limlo vzw 09/2011-08/2012 10% 4.881,25 Kristof Van Werde CVO Limlo vzw 09/2012-08/2013 10% 5.783,00 Totaal personeelskosten 10.664,25 WERKINGSKOSTEN Per kostensoort kostenitem Studiedagen, seminaries en workshops Aankoop vakliteratuur Catering Drukwerk, copies Kantoorbenodigdheden Verplaatsingskosten projectmedewerkers 15,60 Verplaatsingskosten externen Verblijfkosten Verzendingskosten Vergoeding externe sprekers Totaal werkingskosten 15,60 UITRUSTINGSKOSTEN Per kostensoort Totaal uitrustingskosten 0,00 TOTAAL UITGAVEN 10.679,85

Inkomsten Schijf 1 voorschot 80 % 10.400,00 TOTAAL INKOMSTEN 10.400,00

BALANS -279,85


70

4. Relevante eindproducten De relevante eindproducten zijn te vinden op de afzonderlijke CD-‐rom die werd ingeleverd bij dit eindrapport. Hieronder vindt u een overzicht van de bijlagen:

A_Ontwerpkader

B_Wetenschappelijke publicaties Lange tekstversie van de 6 reviews Publieke vindplaats: http://www.p-reviews.be/publicaties

C_E-‐boeken E-‐boek van de lange tekstversie van de 6 reviews Publieke vindplaats: http://www.p-reviews.be/e-boeken

D_Website publicaties Korte tekstversie (light-‐versie) van de 6 reviews Publieke vindplaats: http://www.p-reviews.be/pdfs

E_Sjabloon voor auteurs_website publicaties Het sjabloon dat auteurs dienden te gebruiken om de light-‐versie van hun review op te stellen.

F_Handleiding_Hoe schrijf je een review? Handleiding die auteurs dienden te gebruiken om de lange tekstversie van de hun review op te stellen. Publieke vindplaats: http://www.p-‐reviews.be (onderste menu-‐item> Hoe schrijf je een P-‐review?)

G_Evaluatieinstrument Evaluatieinstrument dat de externe lezers hebben gebruikt voor het evalueren van de reviews.

H_Evaluatierapporten Evaluatierapporten van de externe lezers per specifieke review.

I_Gebruikswijzer lerarenopleiding Suggesties voor een duurzaam gebruik van P-‐reviews in de lerarenopleiding. Publieke vindplaats: http://www.p-‐reviews.be (onderste menu-‐item> Gebruikswijzer lerarenopleiding)

J_Digitale database voorbeelden vakdidactische reviews Verwijzing naar internationale goede voorbeelden van vakdidactische reviews.

K_Toekomstscenario Mogelijkheden voor P-‐reviews na de einddatum van het project.

SOE kernproject P-reviews eindverslag september2013€¦ · !!!!!EINDVERSLAG!SEP!2013! !!!! ! ! ! !...

Documents

Transcript of SOE kernproject P-reviews eindverslag september2013€¦ · !!!!!EINDVERSLAG!SEP!2013! !!!! ! ! ! !...