donderdag 23 april 2009

DiversAntwerpen

Bijlagereeks over de 160 verschillende nationaliteiten die in Antwerpen vertegenwoordigd zijn

Van Afghanistan tot Zwitserland

www.gva.be

“Ik schaam me niet meer omdat ik Roma ben”

blz. 2-3-4

“In Koeweit is niets te zien.Toeristen hebbener niets te zoeken”

“Ik neemiedere keer stenen en schelpen mee naar Antwerpen”

blz. 5 blz. 6-7-8

KosovoSafet Dibrani

KoeweitAbdulmohsen Homoud

KroatiëIngrid Stojnic

Teksten: Karin Vanheusden, Paul De Bruyn, Marjorie Blomme, Maaike Floor Coördinatie: Kris Vanmarsenille Eindredactie: Carine TollenaereFoto’s: Jan Van der Perre, Ludo Mariën, Dirk Kerstens, Patrick De Roo, Wouters & Fasseur, Reuters, AP, GVA

België

KroatiëKoeweit

Kosovo

�.DIVERS ANTWERPEN donderdag �3 april �009

Een op de twee is werkloos Officieel: Republica

e Kosovës Hoofdstad: Pristina Oppervlakte: 10.908 km² Aantal inwoners: 2.126.728Levensverwachting:

man 73 jaar, vrouw 78 jaarWerkloosheid: 43%Talen: Albanees, Servisch,

Bosnisch, Turks, RomaGodsdiensten: moslim,

Servisch-orthodox, katholiekMunteenheid: euro;

Servische dinar

Bevolking

KosovoDoorvoerhaven voor mensensmokkel

© GRAPHIC NEWS

K O S O V O

MACEDONIË

ALBANIË

MONTENEGRO

SERVIË

PRISTINA

200km

Pec

Decani

Dakovica Orahovac

Kacanik

PodujevoKosovska Mitrovica

Leposavic

KosovskaKamenica

KosovoPolje

KlinaPoljance

Istok

Prizren

Suva Reka

Brod

1000 v Chr.: Illyriërs nemen grote delen van het gebied in.

1ste eeuw v Chr.: Romeinen nemen het binnenland in.

500: Slavische stammen trekken de Donau over naar het zuiden (letterlijk Joego) en komen onder invloed van Rome (Albanië, Slovenië, Kroatië) en van Constantinobel (Servië, Montenegro en Macecedonië).

1200: Servische rijk wordt

Jarenlang onderdrukt

Toen en nu

“Ik mis Kosova nog elke dag”Heset Kllokoqi (48) gaf les aan kinderen op een onderduikadres in Pristina.

Heset toont de vlag van Kosova. Links in het rood de oude volksvlag met de tweekoppige adelaar, rechts in het blauw de nieuwe staatsvlag.

“Kosovo herstelt langzaam van zijn oorlogswonden. Wat in tien jaar is kapotgemaakt, bouw je niet zo snel weer op”, zegt Heset Kllokoqi (48).

In 1992 vluchtte hij uit Marec, vlakbij de hoofdstad Pristina, voor de 'Servische pesterijen'. “In die 17 jaar dat ik hier woon, denk ik nog elke dag aan Kosova. Ik voel me thuis in Antwerpen, maar ik mis het land waaraan ik mijn mooiste her-inneringen heb.“

“Kosovaren spreken nooit over Kosovo. Wij zeggen Kosova, in het Albanees. Kosovo is Servisch”, zegt Heset. Als hij het verhaal van zijn vlucht uit Kosova doet, wordt hij af en toe emotioneel. “En dan hebben wij gelukkig nog niet eens de oorlog van 1999 mee-gemaakt”, zucht hij.

“Van 1974 tot 1980 waren de mooiste jaren voor Koso-va. Eerst had president Tito na het studentenprotest van 1969 de Kosovaren een uni-versiteit in Pristina gegeven. In 1974 werd de Grondwet aan-gepast en kregen de Al-

banezen meer rechten.”“Het was mijn prille studententijd.

Het Kosovaarse onderwijs bloeide, net als de intellectuele elite. Na de dood van Tito in 1980, keerde het tij helemaal. Tito had, hoewel op een kunstmatige manier, de verschillen-de etnieën in Joegoslavië samenge-houden, maar die eenheid brokkel-de snel af. De Serviërs, die in Kosova een minderheid vormden maar wel de mooiste postjes hadden, voelden zich bedreigd door de Albanezen die ruim 80% van de bevolking uitmaak-ten. Vanaf toen kon je opgepakt wor-den als je Albanese liedjes zong of toevallig de Albanese kleuren rood en zwart droeg.”

“In 1988 - ik was toen leraar wis-

kunde - wer-den we ver-plicht de Ser-vische onder-wijsplannen te volgen. De Serviërs

wilden de ge-schiedenis ver-

anderen. Om-dat we

weigerden, werden we ontslagen en werden de scholen gesloten. Ook bedrijven, mijnen, ziekenhuizen, al-les werd door de Serviërs overgeno-men. Als Albanees kon je nergens te-recht.”

“Ik had mijn idealen, ging mee in het geweldloze gedachtegoed van Ibrahim Rugova, die in 1989 zijn Democratische Liga voor Kosova had

opgericht, en was zoals zovelen en-thousiast over de toekomst. Nu onze problematiek dankzij Rugova was geïnternationaliseerd, waren we er-van overtuigd dat de wereld de Ser-viërs nooit zou toelaten ons land ka-pot te maken. Dus gingen we door.”

“Ik heb nog twee jaar lesgegeven aan mijn leerlingen, bij mensenthuis, op een onderduikadres. Maar de dreiging werd met de dag erger. Mensen werden ’s nachts opgepakt en verdwenen.”

“Op zeker moment ben ik gear-resteerd. Toen heb ik beslist om te vertrekken. Mijn vrouw en kinde-ren (3,5 jaar, 2 jaar en 5 maanden) moest ik achterlaten. Na enkele maanden zijn ook zij vertrokken. Zeven dagen heb ik geen nieuws van hen gehad. Vreselijk, maar we hebben elkaar in Antwerpen teruggevonden.”

Wanneer in 1999 de oorlog in Kosovo uitbreekt, komen ook de schoonouders van He-set naar België. “De oorlog heeft 72 dagen geduurd. Na 2 jaar zijn mijn schoonouders teruggekeerd. Hoe vriende-lijk Antwerpen ook was, mijn schoonvader kon zich niet aanpassen.Hij genoot enige autoriteit in Kosova, iedereen kende hem. In België voelde hij zich on-waardig.”

Ook Heset denkt elke dag aan te-rugkeren. “Ik voel me thuis. Ik heb een fijne job bij de Christelijke Mu-tualiteiten, mijn kinderen doen het zeer goed, maar ik mis Kosova elke

dag. Als ik ’s morgens in Kosova wak-ker word, voel ik me beter. Ik voel me ontspannen. Als ik hier wakker word, voel ik me bedrukt. Misschien ligt het wel aan het klimaat.”

“Hoeveel Kosovaren er precies in de stad Antwerpen wonen, kan ik niet zeggen, maar het zijn er min-stens 3.000”, zegt Skender Baleci. “Dat cijfer 46 slaat alleen op die-genen die ingeschreven staan met 'Kosovaar' als nationaliteit. Andere Kosovaren vind je als inwoners van andere staten, zoals Servië, Servië-Montenegro of zelfs ex-Joegosla-vië.”

De strijd van het Kosovaar-se volk is jarenlang gesteund door Albanezen in het buiten-land. Dat gebeurde ook met het schaduwkabinet van Ibrahim Rugova toen hij in 1992 door de Kosovaren tot president werd gekozen, maar niet werd erkend door de Joegoslavische regering. “Samen met vele andere Albanezen heb ik jarenlang elke maand 3% van mijn loon op een solidariteitsfonds voor Kosova gestort”, zegt Skender Baleci, voorman van het Ant-werpse ACV en al in de jaren zestig uit Kosovo geëmigreerd. “In de jaren negentig heb ik vele Kosovaren met hun docu-menten en verblijfsvergunning geholpen. Toen werkte ik ook mee met Zeri I Mergimtarit (De Stem van de Inwijkeling),een programma op Radio Centraal, in het Albanees voor Kosovaren. Ook Heset heeft jaren aan dat programma meegewerkt. Negen jaar heeft het gelopen. Nu hebben Kosovaren via internet en satelliettv genoeg nieuws uit hun land.”“De Kosovaren hebben een nauwe band met hun land. Ze kennen hun geschiedenis op hun duimpje en koesteren die. Dat is typisch voor een onderdrukt volk. Een van de kinderen van Heset heet Ilyr bijvoorbeeld, naar de Ilyriërs, de oorspronkelijke bevolking van Kosova.”

Albanezen in buitenland solidair met Kosovo

Telefoon landencode: 421Internet landencode: .skBevolkingssamenstelling:

Albanezen (88%), Serviërs (7%), Bosniërs, Roma, Turken (5%)

Export: metaal, leder, machines, plastiek, hout. Een van de meest onderontwikkel-de economieën van Europa

Staatsleider: president Fatmir Sejdiu

Plaats op lijst rijkste lan-den: niet opgenomen wegens niet officieel onafhankelijk

46“De dreiging werd elke dag erger. Je kon al worden opgepakt als je de Albanese kleuren rood en zwart droeg”heset kllokoqi

Kosovaren wonen in Antwerpen.

donderdag 23 april 2009 DIVERS ANTWERPEN.3

gesticht na jaren oorlog en Byzantijnse overheersing.

28 juni 1389: Turken verslaan het Servische leger bij Kosovo Polje (letterlijk Merelveld) en doden de Servische prins Lazar. (In 1989 hitst Milosevic tijdens een herdenking van deze slag de nationalistische gevoelens van de Serviërs op.)

1700: Oostenrijk verovert Kosovo. De Ottomanen herwinnen het snel.

1878: onafhankelijk Servië, gezuiverd van niet-etnische Ser-viërs die naar Kosovo, Macedonië

en Turkije worden geleid.1912: Kosovo en Albanië

heroverd door Servië, waarna etnische zuiveringen van Albane-zen en Turken plaatsvinden.

1913: Albanië onafhankelijk, Kosovo blijft van Servië. Oosten-rijk wil Servië en Montenegro bezetten, wat leidt tot de moord op de Oostenrijkse prins Frans Ferdinand in 1914. Aanleiding tot de Eerste Wereldoorlog.

1918: Slovenië, Servië, Kroatië, Kosovo, Montenegro, Macedonië, Bosnië, Herzegovina smelten samen tot Joegoslavië.

partijleider in de Servische deel-staat. Hij wakkert de nationalis-tische gevoelens aan.

1989: Milosevic heft de auto-nomie van Kosovo op. Albanees Ibrahim Rugova predikt geweld-loos verzet en richt met hulp van Kosovaren in het buitenland een schaduwsamenleving op.

1996: het Kosovaarse Bevrij-dingsleger (UCK) wordt opge-richt. Milosevic, die zich uitriep tot president, stuurt troepen om het UCK te bestrijden. Offensief met etnische zuiveringen.

1999: het Vredesverdrag van

Goeiendag!Mirëdita!

Welkom!Mirë se erdhët!

Dankjewel!Faleminderit!

Ik hou van Antwerpen.Un e dua Antwerpenin.

Als de zon schijnt, droom ik van vakantie!Nese është dietë me diell,ëndërroi per pushime!

Ooit zullen de Rode Duivels wereldkampioen worden.Ndonjë here Djajt e Kuq do te bëhen kampion bote.

Ik ga elk jaar met vakantie naar Kosovo.Un shkoi per çdo vit per pushime ne Kosovë.

Kan u een goed restaurantje in de buurt aanbevelen?A mund të ma rekomandoni një restorante mirë ne rrethinën tuaj?

Ik haat files!I urrej kolonat!

Misschien keer ik ooit nog terug naar mijn land.Ndoshta ndonjëhere do te kthehem ne vendin tim.

Tien voor taal

(

“Alles deed denken aan de deportatie van de Joden”

“We zaten er met 100.000 op een hoop. Het was april, en ’s nachts was het nog vreselijk koud en nat. Je moest rechtopstaand slapen. Het was verschrikkelijk. We hadden hon-ger. Er waren veel zieke mensen en huilende kinderen. In de chaos zijn we mijn vader en broer kwijtge-raakt.”

De vierde nacht zijn de vluchte-lingen naar een tentenkamp in Ma-cedonië gebracht. “Albanese fami-lies in Macedonië stelden spontaan hun huizen open om ons onderdak te geven. Eindelijk voelde ik me weer 'mens'. Mijn twee broers, die al in de jaren tachtig naar België waren geëmigreerd, zijn ons komen opha-len. Ook mijn vader en broer, die we

“De vernederingen die ik heb moeten ondergaan van de Servische en later van de Macedonische politie zal ik nooit vergeten. De deportatie uit Kosovo in een overvolle trein en de drie nachten in de kou en modder deden denken aan de deportatie van de Joden ten tijde van Hitler.”

Qefsere Qorolli (45) zat op 24 maart thuis in Pristina. Met haar ouders en jongste broer keek ze naar het avondjournaal toen het programma werd onderbroken met de melding dat de luchtaanvallen van de NAVO waren begonnen.

“Ongeveer op hetzelfde moment hoorden we een extreem luide knal. Wat ik toen voelde, kan ik moeilijk beschrijven. Ik was blij omdat we eindelijk hulp kregen, maar was ook bang omdat we vreesden dat de Serviërs nu pas zouden toeslaan.”

Die vrees is uitgekomen. Qefserevertelt dat de grootste bloedbaden tegen de Albanezen in de dagen van de NAVO-bombardementen ge-beurden. “Toen ik de volgende mor-gen naar de bakker wilde, warenwinkels in de buurt platgebrand. Een bekende advocaat en zijn twee zonen waren die nacht geëxecu-teerd. Ook in de omliggende dor-pen waren veel huizen van Albane-zen geplunderd en verwoest.”

Na twee weken NAVO-bombar-dementen zijn de Servische para-militairen alle Albanezen uit hun huizen komen halen. “Gewapende mannen hebben mijn ouders, broer en mezelf naar een trein gebracht. Met honderden werden we in de trein geduwd. Ik had zo’n schrik dat ze er mijn vader of broer zouden uitpikken om te executeren.”

In Blaca, aan de grens met Mace-donië, werden ze op een modderig terrein samengedreven. Macedo-nische soldaten bewaakten hen.

Qefsere (links) werd tijdens de NAVO-bombardementen door de Serviërs uit Pristina gedeporteerd. Samen met haar man Besim voelt ze zich perfect gelukkig op Antwerpse bodem.

Rambouillet bepaalt dat Kosovona 3 jaar zelfstandig wordt. Ser-vië weigert te ondertekenen. De NAVO bombardeert Kosovo.Het Servisch leger trekt zich terug. Het land komt onder be-stuur van de VN met de missie Unmik, maar blijft staatsrech-terlijk een provincie van Servië.NAVO-troepenmacht KFOR bewaakt de openbare orde.

18 februari 2008: Kosovo roept de onafhankelijkheid uit. 57 landen, waaronder België, Nederland en de VS, erkennen de onafhankelijkheid.

intussen hadden teruggevonden.” Op 23 april komt de familie

Qorolli in België aan. “Na een jaar zijn mijn ouders teruggekeerd. Zoals de meest Kosovaren trouwens. “

“Ik besef goed dat ik veel geluk heb gehad. Er zijn veel moeders en va-ders die zonen en dochters hebben verloren. De Serviërs hebben helefamilies geëxecuteerd. Uit wraak.”

Teruggaan naar Kosovo is niet di-rect aan de orde. “Ik heb mijn man Besim hier leren kennen. Ik voel me goed. Ik heb werk, we wonen rustig en we hebben veel vrienden.”

“Ik heb rechten gestudeerd. In Ko-sova zou ik 300 euro per maand ver-dienen. Een arbeider verdient er am-per 100 euro. Er heerst wel een op-timistische sfeer, zeker sinds de on-afhankelijkheid. Al houdt Eulex, deEuropese missie voor civiele bij-stand, nog toezicht. Maar Kosova is onafhankelijk en Belgrado moet dit aanvaarden!”

Besim Arslan (48), de man van Qefsere, is al in de jaren tachtig uit Kosova geëmigreerd. “Ik ben intus-sen een halve Antwerpenaar.”

1945: Josip Broz Tito komt aan de macht en slaagt er met veel onderdrukking in nationalisten en democraten de mond te snoeren en de diverse Balkan-volkeren bij elkaar te houden.

1974: Kosovo wordt een auto-nome provincie. Albanezen zijn in de meerderheid, maar Serviërs bepalen het publieke leven.

1980: na Tito’s dood wordt het land met moeite bijeengehou-den door wisselende presidentië-le vertegenwoordigers van de be-langrijkste etnische groepen. In 1987 wordt Slobodan Milosevic

“In Kosova zou ik 300 euro per maand verdienen”Qefsere Qorolli

www.ortelmobile.be connecting the world

BEL DE HELE WERELD

ROND TEGEN EXTREEM

LAGE TARIEVEN!

GRATIS!!ONDERLING BELLEN

VAN ORTEL NAAR ORTEL*

ELKE2 MINUUTINTERNATIONAAL BELLEN

GRATIS!!

de*

TOTKORTING50%

*EENMALIG STARTTARIEF VOOR ONDERLING GRATIS BELLEN IS € 0,15 * MAXIMALE GESPREKSTIJD VOOR ONDERLING GRATIS BELLEN IS 10 MINUTEN *ONDERLING GRATIS BELLEN GELDT ALLEEN BINNEN BELGIE * VOOR EEN OVERZICHT VAN ALLE TARIEVEN EN VOOR MEER INFORMATIE OVER

ONZE ACTIES GAAT U NAAR: WWW.ORTELMOBILE.BE

WEGENSSUCCESVERLENGD!

�.DIVERS ANTWERPEN donderdag 23 april 2009

Roma

Grootste etnische minderheid in Europa met vierduizend in Antwerpen Roma zijn de grootste et-

nische minderheid in Europa. Het is een volk zonder land, met een eigen taal (Romanes of Romani), schrift, vlag en volkslied (djelem, djelem).

Met de beladen term zigeuner worden naast de Roma, ook de Roms, de Manoesjen en de Voya-geurs bedoeld. De Roms vor-men de groep die in de 19de eeuw naar ons land emigreer-den. Ze vormen de kleinste

“Ik wil me niet langer schamen omdat ik een Roma ben”Van de naar schatting 4.000 Roma in Antwerpen komen de meesten uit Kosovo. Safet Dibrani (27) wil de stugge vooroordelen over de Roma ombuigen.

de Roma-gemeenschap.”De Dubrani’s woonden al enkele

generaties in Vucitern, een stad tus-sen het Kosovaarse Pristina en Mitro-vica. In de stad, die tijdens de NAVO-bombardementen bijna helemaal is verwoest, woonden honderden Roma-gezinnen in aparte wijken.

Vader Dibrani, een metaalbe-werker, boerde redelijk goed. “Hij is 22 jaar zelfstandige geweest, later in ramen en deuren”, vertelt Safet. “In 1991 had hij net een nieuw huis ge-bouwd. Hij wilde voor elk van zijn zes zonen een winkel. De meeste Roma, zonder business, hadden de laagste jobs, zoals straatveger. De Roma wer-den dikwijls op school of op straat be-spot of gepest. Zeker de meisjes.”

Safet was 17 toen de NAVO-bom-bardementen begonnen. “Ik bleef binnen want ofwel kwam je Ser-viërs tegen, ofwel het Kosovaars be-vrijdingsleger UCK. Bij geen van bei-den was je veilig.”

“De Serviërs hadden een zwart kruis op onze deur geschilderd, als teken dat wij geen Albanezen waren.

Niet dat ze ons gerust hebben gela-ten, hoor. Ze zijn dikwijls ons huis binnengedrongen om te controleren of ze geen soldaten konden rekrute-ren.Mijn vader en oudere broer wa-ren aan het werk in het autokeurings-bedrijf van een neef. Ze moesten voorde Serviërs werken. Later hebben diede zaak in brand gestoken.”

Na de bombardementen keerden de door de Serviërs afgevoerde Alba-nezen terug naar hun huizen. “Met honderden verzamelden ze voor onze deur en riepen ze dat er voor ons geen plaats meer was. Ze hebben ons uit ons huis gezet en hebben al-les meegenomen. Dan hebben ze het huis in brand gestoken. Wij zijn ge-vlucht, de Serviërs hebben ons naar Zuecan, de eerste Servische stad, gebracht. Vandaar moesten we het alleen redden.”

De familie Dibrani - 21 mensen -betaalt 30.000 Duitse mark voor een 13 uur durende overtocht naar het Italiaanse Blindis. “We zaten met zestig in een bootje voor twintig mensen. Onze bagage moesten we

Na haar vlucht uit Kosovo vraagt de familie Dibrani op 27 augustus 1999 politiek asiel aan in Brussel. Op 1 september zit Safet Dibrani al samen met zijn zus op de schoolbanken.

“Wij wisten niet wat ons over-kwam”, zegt Safet. “Na zo veel mi-serie en onbegrip heeft Antwerpen ons met open armen ontvangen.”

Safet Dibrani werkt in de keu-ken van een Antwerps rusthuis. Eigenlijk is hij ook theater- en film-regisseur. In 2003 maakte hij in sa-menwerking met Kids vzw de film Romani Patnja.

“In die film speel ik samen met enkele vrienden typische scènes uit het leven van de Roma. De mensen kennen de Roma niet en hebben heel veel vooroordelen. Maar wij zijn niet allemaal dieven, bedelaars en prostituees. Er zijn veel tradi-tionele Roma, maar er zijn ook mo-derne Roma. Ik wil heel graag mee-helpen aan de 'modernisering' van

achterlaten. Het was ofwel de baga-ge ofwel de kinderen.”

In Italië belanden de Dibrani’s in een Roma-kamp. Ze vluchten snel naar Duitsland, later naar Brussel.

“Wij hebben al 40 jaar familie in Duitsland, maar het was onmogelijk om naar hun buurt te verhuizen. Het voorstel om in de DDR, 700 km van onze famlie te gaan wonen, zagen we niet zitten. Zes weken zaten we in een gesloten opvangcentrum. Daar-op zijn we naar België gereisd.”

Vier dagen na hun aankomst za-ten Safet, zijn zus en broer al op een school in Deurne. “België was zo’n verademing na alle ellende. We kre-gen meteen een OCMW-adres, zelfs een voorschot op onze uitkering. Bu-ren gaven kleding en eten. Al na drie maanden spraken mijn zus en ik Ne-derlands en konden we vertalen voor pas aangekomen Roma.”

In tegenstelling tot de meeste Roma

is Safet niet gesloten. “Ik stuur mijn kinderen naar een katholieke school. Ik weet dat sommige Roma hun kin-deren, zeker de meisjes, snel thuis houden. Dat is fout. Sommige van onze tradities moeten we nu een-maal doorbreken.”

“Zigeuner is een scheldwoord, maar ik wil me niet langer schamen omdat ik Roma ben. Velen verzwij-gen dat ze Roma zijn. Ik niet. Op mijn werk heb ik dat onmiddellijk gezegd. Maar hoe goed de mensen het ook bedoelen, de vooroordelen zijn zeer groot. Sommige uitspraken zijn echt kwetsend.”

“Ik hoop dat de Roma hun slech-te naam snel kwijtraken, want ook zigeuners zijn mensen die gewoon leven en op een eerlijke manier hun geld verdienen. Het probleem is dat de meesten analfabeet zijn en zich in hun gemeenschap opsluiten.”

“In Duitsland zijn er Roma met universitaire diploma’s. Zo’n men-sen hebben wij hier ook nodig. In-tussen probeer ik iets te doen aandie vooroordelen, met een concert of een initiatief zoals mijn film. Ik hoop nu geld te vinden voor een vervolg.“

Safet Dibrani kreeg van ons een Ortel Mobile-belpakket toegestuurd.i

Safet Dibrani: “Hoe goed de mensen het ook bedoelen, de vooroordelen zijn zeer groot. Sommige uitspraken zijn ronduit kwetsend.”

groep en spreken Romanes en Frans als tweede taal. De Ma-noesjen of Sinti verblijven hier sinds de 15de eeuw. Zij spreken Manoesj, Frans, Duits en Neder-lands en zijn afkomstig van Cen-traal-Europa. De Voyageurs zijn autochtone Belgen die in woon-wagens wonen. Roma zijn Roms die sinds de Tweede Wereldoor-log vanuit Oost-Europa zijn in-geweken. Ze nemen meestal de taal en het geloof over van het land waar ze verblijven. De Roma

in Antwerpen, vooral uit Kosovo, spreken Romanes, Albanees, Ser-visch en pas als vierde taal Neder-lands. De meesten zijn moslim. Oorspronkelijk komen de Roma uit Noord-India. Door de inval-len van Mahmoud Ghanza zijn ze als slaven over de wereld ver-spreid. De ene tak is via Irak, Iran, Turkemenistan en Turkije naar de Bal- kanlanden Bos- nië,Kroa- tië, Ma- cedo-

Het Antwerps minderheden-centrum De 8 werkt rond Roma en onderwijs. “Wij geven vor-mingen aan scholen, OCMW entweedelijnspartners die met multiproblem-Roma in contact komen. Spijbelgedrag, niet-be-taalde rekeningen komen veel voor. Per kind kan een school een Roma-attest en extra mid-delen krijgen. Roma zijn een moeilijk bereikbare groep. Ve-len zijn analfabeet, illegaal en hebben geen schoolcultuur.”

nië, Montenegro, Kosovo geëmi-greerd. Een andere tak via Ma-rokko, Spanje, Groot-Brittannie, Tsjechië, Roemenië, Bulgarije,...

De Unie van de Roma-ge-meenschap, met Sait Seherejianals voorzitter, is een jonge vereni-ging in Antwerpen. “Wij willen de Roma-cultuur bekender ma-ken met activiteiten rond inte-gratie, cultuur, onderwijs, werk, vorming, sport en recreatie.”

Unie van Roma-gemeenschap, ngo.unieromabelgie@hotmail.comi

“Niet alle Roma zijn dieven, bedelaars en prostituees”safet dibrani

donderdag 23 april 2009 DIVERS ANTWERPEN.�

Cijfers

Veel zand en nog meer olie

Oppervlakte: 17.818 km²Aantal inwoners: 2.596.799Hoofdstad: Koeweit City Bevolking: Koeweiters 45%;

statenlozen (bedoen) 35%; immigranten uit Azië 9%

Staatsvorm: emiraat. Sjeik Sabah al-Ahmad al-Sabah

Godsdienst: moslims 85%Plaats op lijst rijkste landen:

33/177

KoeweitOliestaat

© GRAPHIC NEWS

KOEWEIT

SAUDI-ARABIË

IRAK

IRAN

Bubiyan

FaylakaKOEWEIT STADAl Jahra

Raudhatain

MinaSaud

Qasr as Sabiyah

Al Ahmadi

Al Wafrah

50km Met zijn 17.000 km² is Koeweit

de helft kleiner dan België. Het bestaat bijna volledig uit woes-tijn. Slechts 1 procent van het land is geschikt voor landbouw. Voor de kust van de Perzische Golf liggen enkele eilanden.

Koeweit is een oliestaat. De eerste olie werd er gevonden in 1936. Sinds 1946 is Koeweit uit-gegroeid tot de tweede expor-teur ter wereld, na Saudi-Arabië. Het zit op 20 procent van alle be-kende reserves in de wereld. De oliesector levert ook 80 procent van alle arbeidsplaatsen.

De helft van alle opbrengsten gaat naar de sjeik. Die spendeert het geld aan onderwijs, gezond-heidszorg en modernisering. Koeweit is een van de rijkste en best georganiseerde Ara-bische landen. Dat leidt vaak tot afgunst. Vergeleken met andere Golfstaten is het ook progressief. In 1999 gaf de emir de vrouwen stemrecht. Zij konden zich ook kandidaat stellen voor het parle-ment. Het parlement stelde een veto in, maar sinds 2005 mogen vrouwen toch stemmen. In 2006 gebeurde dat voor het eerst.

“Hoe moet ik hier een Koeweitse vrouw vinden?”Negen jaar al woont Abdulmohsen Homoud in Antwerpen en als het van hem afhangt, blijft dat nog even zo. Hij had naar China of Vietnam kunnen gaan, maar de jonge Koeweiter verkoos hier te blijven.

Dat hij liever op post bleef in Ant-werpen dan naar het Verre Oosten te gaan, heeft zeker te maken met zijn liefde voor de stad, maar ook met zijn werk voor Q8, alias de Koe-weitse oliemaatschappij. Vanuit twee centra in Antwerpen zet Q8 smeerolie af in bijna heel Europa en ver daarbuiten, 85 landen in totaal. Abdulmohsen, “zeg maar Mohsen”, is verantwoordelijk voor het Mid-den-Oosten en Noord-Afrika.

Voor hij in 2000 naar hier kwam, wist hij weinig van België. “Geogra-fie, dat wel, maar je weet niet hoe het leven hier echt is”, lacht hij. “Nu weet ik het wel. De Belgische keu-ken is schitterend, met een over-vloed aan restaurants. En als uit-valsbasis voor reizen in Europa is België onklopbaar. In een uur ben je overal. Dat weet Q8 ook. Q8 is hier ontstaan, in 1983, toen wij alle sta-tions van Gulf overnamen in de Be-nelux. We zijn blijven groeien”, zegt hij trots, terwijl hij op de werkzaam-heden wijst op de site aan de Petro-leumkaai in Hoboken. “Ondanks de crisis investeren wij nog.”

Koeweiters zijn niet talrijk. Van de bevolking van 2,6 miljoen heeft maar 36% het staatsburgerschap, zo’n miljoen mensen. De rest zijn buitenlandse arbeiders. Koewei-ters kunnen één dag niet vergeten: 2 augustus 1990, toen het Iraakse leger binnenviel.

“Saddam heeft ons aangeval-len, niet de Irakezen”, zegt Moh-sen beslist. “Ik heb niets tegen de mensen van Irak, wel tegen Sad-dam. Hij heeft ook hun land kapot-gemaakt. Ik was toen zestien en ik was op zomervakantie met een van mijn broers. Sindsdien heb ik nooit

Abdulmohsen Homoud voor de opslagtanks van Q8.

In de schaduw van buurland IrakIedereen in Koeweit kent de zwartste dag in zijn recente geschiedenis: 2 augustus 1990. Die dag viel het leger van Saddam Hoessein binnen. Dat typeert de soms gespannen relatie tussen beide landen.

Met zijn inval wilde Saddam de Koeweitse rijkdommen inpalmen om zijn schulden uit de oorlog met Iran af te betalen. Tegelijk wilde hij Koeweit annexeren.

De invasie was de aanzet voor de Golfoorlog van januari 1991. De door de Amerikanen geleide coalitie had geen moeite om de Irakezen te verjagen. Dankzij zijn olie-inkomsten kon Koeweit zich snel herpakken, maar het trauma is niet helemaal genezen: Koeweit

Geen paradijs voor toeristen“Ik ga niets slechts over mijn land vertellen”, zegt Abdulmohsen Ho-

moud. “Maar, eerlijk gezegd, er is niets te zien. Toeristen hebben er niets te zoeken. We hebben alleen een paar eilandjes voor de kust. Koeweit is alleen interessant voor zakenmensen, en wat dat betreft is het wel steeds beter aan het worden. Het is een financieel centrum en de toegangspoort naar het Midden-Oosten. Van bij ons ben je in een oogwenk in een ander land. Wij zelf gaan ook altijd met vakantie naar het buitenland. Onze favo-riete bestemmingen zijn landen als Dubai, Libanon of Egypte, of Amerika, Groot-Brittannië, Frankrijk en Zwitserland. Tegenwoordig zie je ook meer en meer mensen uit Koeweit met vakantie gaan naar Turkije of Marokko. Veel Koeweiters zijn er wel niet, maar we reizen wel veel.”

“Steeds meer Koeweiters komen naar België voor medische verzorging. Op kosten van de sjeik, hé”Abdulmohsen homoud

Koeweiters wonen in Antwerpen.3

meer vast in Koeweit gewoond.”Via Dubai en Engeland, waar hij

voor ingenieur studeerde, kwam hij in België terecht. Aan de Vlerick-hogeschool in Gent behaalde hij nog een master in bedrijfskunde. Antwerpen werd zijn nieuwe basis en hij leerde het snel appreciëren. “Antwerpen heeft alles, zoals grote wereldsteden, maar zonder dat je enorme afstanden moet afleggen. Alles is binnen bereik. Ik woon pal in het centrum. Van op mijn terras op het derde zie ik de Stadsschouw-burg. Het is het geheel van de stad dat me zo aanspreekt. Het enige na-deel is het weer. Maar ja, ik heb in Engeland gewoond...”

Ook zijn ouders en vijf broers heb-ben de smaak van Antwerpen te pak-ken. “Ze komen geregeld. Mijn moe-der komt ook vaak voor medischeverzorging. Steeds meer Koewei-

ters doen dat. Het is op kosten van de sjeik, hé. Ze komen graag naar België. Het land is in Koeweit goed bekend door zijn chocolade en dia-manten. Je vindt er al de bekende merken: Leonidas, Neuhaus en nu ook Marcolini .”

Volgende maand kiest Koeweit een nieuw parlement. Als Mohsen wil stemmen, moet hij naar huis gaan. Of hij dat zal doen, weet hij nog niet. Maar hij is wel trots op de Koeweitse de-mocratie. “Vrouwen hebben stemrecht en we hebben vrouwe-lijke ministers, welke Golfstaten kunnen dat zeggen?”

Wat de toekomst brengt, weet hij niet. Vermoedelijk moet hij wel eens naar een andere post, maar voorlopig blijft hij in Antwerpen. Slechts met zijn drieën zijn de Koe-weiters en ze werken alle drie voor Q8. “Alleen mannen, hoe moet ik hier een vrouw vinden?”, grijnst hij.

Zijn Nederlands is meer dan be-hoorlijk, zijn Antwerps mag er ook zijn. “Er belde vorige week een post-bode aan. Hij had een aangetekende zending voor mij. Ik vroeg hem of hij naar boven kon komen, naar het der-de. Hij had het niet verstaan. Ik heb dan eens geroepen: 'Drai, drai'. Dan had hij het verstaan.”

kijkt met argwaan naar zijn buur. Veel Irakezen zien Koeweit als

een provincie van hun land. Zij de-len wel de lange geschiedenis van de regio, maar Koeweit was nooit een deel van wat nu Irak is.

Sporen van de oudste beschaving lopen terug tot in het derde millen-nium voor onze tijdrekening. In de 18de eeuw kwam de Anizah-stam uit het huidige Saudi-Arabië en stichtte wat in 1756 het autonome sjeikdom Koeweit zou worden. Uit vrees voor de oprukkende Turken vroeg de sjeik in 1897 een Brits pro-tectoraat aan. De Britten bleven tot in 1961 en gaven Koeweit toen de onafhankelijkheid. Meteen begon Irak te loeren naar het kleine buur-land. Hen was het zowel te doen om de grond als om wat er onder de bo-dem zit.

�.DIVERS ANTWERPEN donderdag 23 april 2009

Torenhoge werkloosheid

Heeft kustlijn van 1.778 km. Veel kust bestaat uit rotsen en kiezelstranden. Heeft 1.185 ei-landen, waarvan 67 onbe-woond. Sommige zijn slechts kliffen of begroeide rotsen, an-dere zoals Cres en Krk zijn vol-waardige eilanden. Veerboten onderhouden lijndiensten tus-sen de eilanden en de kust.

Kroaten zijn een Slavisch volk dat in Galicië leefde (in het noordwesten van de Oekraïne

Bevolking

KroatiëLand van de duizend eilanden ©

GRA

PHIC

NEW

S

Varazdin

SplitSibenik

Zadar

Karlovac Sisak

SlavonskiBrod

Osijek

Vukovar

Pula

PorecRijeka

Knin

Dubrovnik

Ploce

Koprivnica

50km

ZAGREB

K R OAT I Ë

Korcula

HvarBrac

Krk

CresPag

BOSNIË ENHERZEGOVINA

HONGARIJE

SERV

IË

SLOVENIË

OOSTENRIJK

ITALIË MO

NTE

NEG

RO

Sava

Donau

AD

R I AT I S C HE

Z E E

en het zuiden van Polen). In de 7de eeuw emigreerden ze naar het zuiden.

Eind 10de eeuw werd Kroa-tië een sterk onafhankelijk land. Begin 12de eeuw viel het in han-den van Hongaren. Die zwaai-den de plak tot midden 14de eeuw, toen het klappen kreeg van de Ottomanen (Turken). Rond dezelfde periode kwam Dalmatië voor een groot deel onder Venetiaans gezag. Eind 18de eeuw was het grootste deel niet meer in Ottomaanse handen. Istrië, Dalmatië en Du-

brovnik vielen onder Habsburg. Na de Eerste Wereldoorlog

sloot Kroatië zich aan bij de Staat van Slovenen, Kroaten en Serven. Kort daarna vormde het een unie met Servië, wat het Ko-ninkrijk van Serven, Kroaten en Slovenen werd, in 1929 omge-vormd tot Koninkrijk Joegosla-vië. Tijdens de Tweede Wereld-oorlog werd Joegoslavië aange-vallen. Kroatië werd een fascis-tische staat, Onafhankelijke Staat Kroatië. Regeringsleider Ante Pavelic ging over tot et-nische zuivering. Islamitische

Toni en Lidija Perisic baten restaurant Zagreb uit op het eilandje. Twintig jaar geleden emigreerde het gezin naar België. Niet omdat de twee het slecht hadden in Kroatië. Nee, België was hun droomland.

Je land verlaten doe je meestal niet zomaar. In veel gevallen gaat het om vluchten voor een dictatoriaal regime, de slabakkende economie of de torenhoge werkloosheid in eigen land. Maar bij Toni en Lidija ging het anders.

De twee Kroaten kwamen in 1990 met hun zoontje van vier naar België en vonden hier hun droom-bestemming.

Toni: “Ik was hier in 1989 al ge-weest met een Kroatische amateur-voetbalploeg. Toen al had ik zo’n goed gevoel bij dit land. De men-sen zijn hier fantastisch: vriende-lijk, open, behulpzaam. Helemaal niet het cliché dat Belgen over zich-zelf hebben.”

Toen Toni teruggingnaar Kroa-tië stelde hij zijn vrouw voor om te emigreren naar België. Ze vond het goed en een jaar later, in september 1990, woonden ze in Sint-Katelij-ne-Waver.

Toni en Lidija Perisic: “Misschien gaan we over 20 jaar terug naar Split. Dan is ons restaurant afbetaald en kunnen we genieten van een welverdiende rust.”

ZagrebLondenstraat 62000 Antwerpen03-233.44.22

Kroatisch restaurant

“Sommigen zeggen dat onze familie in Kroatië profiteert, maar wij vinden het normaal dat we financieel bijspringen. Het is onze plicht, maar we doen het ook met plezier.”Toni en LiDija PeRiSiCrestauranthouders

“Het was een grote aanpassing”, zegt hij. “Natuurlijk hadden we er zelf voor gekozen. We waren ook echt gelukkig, maar het was niet ge-makkelijk om de taal onder de knie te krijgen en aan het weer te wen-nen.”

“Wij komen uit Split. Dat ligt aan de kust. Daar is het bijna altijd goed weer. De zomers zijn fantastisch: strand, zon, gegrilde vis, verkoe-lende bries uit de bergen... De Bel-gische zomers zijn wel een pak an-ders. (lacht) Bovendien kwamen wij hier eind september toe: de herfst was al begonnen. Leuk was anders.”

Toni en Lidija zetten door. Hij vond vier dagen na zijn aankomst werk als vrachtwagenchauffeur voor de groente- en fruitveiling in Sint-Ka-telijne-Waver. “Dankzij mensen die ik tijdens mijn eerste reis naar België had leren kennen. We werden vrien-den voor het leven”, zegt hij.

“Ze hebben ons met alles gehol-pen: onze papieren, een job, een

werkvergunning en de lessen Ne-derlands voor Lidija. Vooral Willy en Maria Simons, Raymond en Jeanine Stuer en de familie Boelpaep ben ik enorm dankbaar voor alles wat ze voor ons gezin gedaan hebben.”

Voor de familie Perisic zal Sint-Katelijne-Waver altijd haar tweede thuis blijven. “We hebben er elf jaar gewoond. Elf goede jaren. Maar ne-gen jaar geleden was het tijd voor iets anders. We hadden er altijd van gedroomd een eigen zaak te begin-nen, liefst een restaurant. Toen we hoorden dat dit pand te koop stond, hebben we geen seconde geaarzeld. Het behoorde toe aan een Kroaat. Hij had er al een Kroatisch restaurant. Wij hebben het overgenomen en Zagreb werd geboren.” In het knus-se pand aan de Londenstraat serve-ren ze Kroatische specialiteiten en Kroatische wijn.

Lidija en Toni hebben alleen lof voor Belgen. “Natuurlijk moet het altijd van twee kanten komen. Wij hebben ons heel snel aangepast en

zijn meteen beginnen te werken. We hebben belastingen betaald en heb-ben altijd correct geleefd. Maar we hebben ook heel veel geluk gehad dat we in zo’n warme gemeenschap als die in Sint-Katelijne-Waver zijn terechtgekomen. Daar zijn we bijna als familie behandeld. Nooit hebben we last gehad van racisme.”

“Wij zijn naar hier gekomen om-dat we een ander leven wilden. We kwamen uit een communistisch land: er waren niet veel kansen. Ie-dereen was zogenaamd gelijk voor de wet, maar dat betekende ook dat je niet kon groeien of een eigen zaak kon hebben.”

“Toen we hier kwamen, hadden we een droom: we wilden een eigen restaurant beginnen. Maar we had-den niets, dus heb ik er eerst hard voor gewerkt. We hebben het eerlijk en volgens de regels gespeeld. Mis-schien is het dat wel wat de mensen in onze omgeving zo geapprecieerd hebben.”

In 1989 zijn Lidija en Toni vertrok-

“Kroatië likt nog steeds zijn wonden”

donderdag 23 april 2009 DIVERS ANTWERPEN.�

Officieel: Hrvatska (Republiek Kroatië)

Officiële landstaal:Kroatisch

Hoofdstad: ZagrebRegeringsvorm:

parlementaire democratieStaatsvorm: republiekStaatshoofd: president

Stjepan MesicPremier: Ivo SanaderBNP/inw.: 8.675 dollarOppervlakte: 56.538 km²

Inwoners: 4.489.409Gemiddelde leeftijd bevol-

king: 41 jaar Demografie:

geboortecijfer 9,6 per 1.000; sterftecijfer 11,7 per 1.000.

Levensverwachting: 75 jaarvrouwen 79 jaar; mannen 72 jaar

HIV-besmettingen: 200HIV-doden: minder dan 10Etnische bevolkingsgroepen:

Kroaten 89,6%, Serviërs 4,5%, andere 5,9%

Religies: katholiek 87,8%, orthodox 4,4%, andere christe-nen 0,4%, moslim 1,3%, atheïs-

Cijfers

Mesic president, Sanader premier

ten 5,2% Talen: Kroatisch 96,1%,

Servisch 1%, andere 2,9% Alfabetisering: 98%Onafhankelijk sinds:

25 juni 1991 (Onafhankelijk Joegoslavië)

Nationale feestdag:8 oktober 1991

Volkslied: Lijpa naša domovino

Munt: kuna (HRK)Internetcode: .hrLandcode telefoon: 385Plaats op de lijst van de

rijkste landen: 47/177

Bekende KroatenTatjana Simic

Kroatisch-Nederlands model, zan-geres en actrice. Geboren in Zagreb op 9 juni 1963. Groeide op in haar geboortestad en verhuisde in 1979 met haar familie naar Rotterdam. Haar carrière als model begon toen ze een modellenwedstrijd van een Nederlands tijdschrift won. Later werd ze ook bekend om haar sen-suele fotoreportages in Playboy en haar naaktkalenders. Simic werd bekend als actrice door haar rol als de rondborstige dochter Kees in de Nederlandse tv-serie Flodder.

Nikola Tesla De Servisch-Ameri-kaanse uitvinder, elektrotechnicus en natuurkundige (1856 -1943) Niko-la Tesla werd geboren in Kroatië. Hij wordt beschouwd als een van de grootste ingenieurs en uitvinders aller tijden. Vooral be-kend als de uitvinder van de wissel-stroomgenerator, de wisselstroom-elektromotor en van alle andere be-langrijke componenten van het hui-dige elektriciteitsnet.

Josip Broz (Tito)Joegoslavisch po-liticus en partiza-nenleider (1892- 1980). Afkomstig uit een Kroatisch-Sloveens boerengezin.

Mario Ančić

(Split, 1984) is een Kroatisch ten-nisser, bijgenaamd Super Mario of Baby Goran. Die laatste bijnaam verwijst naar zijn landgenoot en ‘mentor’, de eveneens in Split ge-boren Goran Ivaniševic. Hij is prof sinds 2001, en maakte een jaar later veel indruk door bij zijn grandslam-debuut op Wimbledon de toen als negende geplaatste Roger Federer te verslaan op het centre court.

Serven werden verdreven, ge-dood of moesten zich bekeren tot het katholieke geloof. Voor Joden, Roma en homoseksuelen was er evenmin plaats. Er volgde een schrikbewind, dat honderd-duizenden levens eiste.

In 1991 riep Servische min-derheid de Republiek van Ser-visch Krajina uit. Mocht Kroatië onafhankelijk worden, zou dit deel bij Groot-Servië horen. Kroatië verklaarde zich samen met Slovenië onafhankelijk van Joegoslavië, het begin van de Kroatische Onafhankelijkheids-

oorlog. Gevechten tussen Kroa-tische milities en de in Belgrado gestationeerde JNA (Joegosla-vische Nationale Leger) volgden. Begin 1992 erkende Duitsland Kroatië. Veel landen volgden. Joegoslavië werd verplicht de nieuwe landen te erkennen.

Onder supervisie van de VN werd het Servisch gebied geïnte-greerd in het nieuwe Kroatië.

Belangrijkste problemen vandaag: torenhoge werkloos-heid en geringe pogingen van de overheid voor de hervorming van de economie.

ken. Kroatië was toen nog een deel van Joegoslavië. De burgeroorlog zou pas twee jaar later uitbarsten. “Toen we de eerste oorlogsbeelden op tv zagen, konden we onze ogen niet geloven. Ons land stond in lich-terlaaie! En waarom? We begrepen het niet. Oorlog is zo nutteloos: ie-dereen verliest in zo’n strijd. Eén van mijn beste vrienden is gestor-ven aan het front. Zoiets vergeet je nooit meer”, zegt Toni.

Gelukkig werd zijn familie ge-spaard en ook de meeste van zijn vrienden hebben de oorlog over-leefd. Maar voor Toni was het moei-lijk om vanuit België toe te zien hoe zijn land de vernieling werd inge-jaagd.

“Hoewel de wapens nu al vijftien jaar zwijgen, likt het land nog steeds zijn wonden.” Toch is er volgens Toni al veel veranderd in het nieuwe Kro-atië. “Overal worden nieuwe wegen gebouwd, de economie bloeit en het toerisme is in volle opgang.”

Het einde van de burgeroorlog be-tekende een nieuw begin voor Kroa-tië. Het zijn dingen die voor ons mis-schien de meest normale zaak van de wereld lijken, maar die voor Kroa-ten wonderlijk waren. “We kregen eindelijk ons eigen paspoort”, zegt Toni. “Ik was Kroaat en niet langer Joegoslaaf. En we kregen een eigen munt! De grenzen waren open, we konden vrij rondreizen. Een eigen zaak opstarten werd eindelijk toe-gelaten, zelfs zonder pesterijen van de overheid of corrupte ambtena-ren. Dat heeft veel veranderd voor de Kroaten. Het leven is er nu veel aangenamer.”

Toni en Lidija zien er heel gelukkig uit. Ze vertellen met pretlichtjes in de ogen over Kroatië, de zee, de ei-landen, de verse vis en het heerlijke klimaat. “We gaan elk jaar met va-kantie naar Kroatië. Dan blijven we er vier weken. Onze familie woont er nog. We brengen iedereen een bezoekje.”

Naar Kroatische gewoonte steu-nen ze ook hun familie. “Sommige mensen zeggen ons dat ze profiteren, maar in Kroatië is familie heilig. Wij vinden het normaal dat we financieel bijdragen. Het is onze plicht, maar we doen het ook met plezier.”

Ook al houden ze erg veel van hun thuisland, na vier weken missen bei-den België. “Dit voelt evenzeer als thuis. Misschien keren we over twin-tig jaar wel terug naar Split. Dan zijn we met pensioen, is ons restaurant afbetaald en kunnen we genieten van een welverdiende rust.”

“Mijn broer moest tegen mij vechten”Mateo Jankovic (37) kwam in

1993 naar België, nadat hij aan het Kroatische front gewond was geraakt. Na veel omzwervingen opende hij in 2000 zijn restaurant Villa Dente in Schoten.

Dat was zowel professioneel als privé een schot in de roos: hij leer-de er zijn vriendin Sofie Van Acker (26) kennen en kreeg met haar een zoontje, Fabian (8 maanden).

Mateo is afkomstig van het stad-je Trogir, 15 km van Split. Toen de oorlog in Kroatië in 1991 uitbrak, werd hij net als alle andere Kroaten naar het front gestuurd. “Dat was een harde periode. Mijn moeder is een Kroatische, mijn vader een Bosnische Serviër. Mijn ouders waren uiteen. Mijn vader en mijn broer woonden in Bosnië. Toen de oorlog uitbrak, heeft hij moe-ten vechten tegen mij, tegen zijn eigen broer!”

Toen Mateo gewond raakte, moest hij een maand in het zie-kenhuis blijven. Daarna schreef hij zich uit het leger en verhuisde hij naar België.

Na zestien jaar in België is Mateo helemaal aangepast. Ook in zijn relatie met Sofie heeft hij nauwe-lijks grote cultuurverschillen ge-kend. “Het enige waar ik in het begin enorm aan moest wennen, was het opgeven van een groot deel van mijn privacy”, zegt Sofie. “Belgen zijn vrij gereserveerd en laten mensen niet snel thuis bin-nen. Kroaten zijn helemaal anders. Mateo nodigde in het begin elk weekend vrienden en familie uit voor barbecues in de tuin, met gro-te varkens aan het spit.” (lacht)

Hoe goed hij het hier ook heeft, Kroatië lonkt nog steeds verlei-delijk. “Ik ben hier heel gelukkig met mijn restaurant en mijn gezin, maar mijn hart ligt in Kroatië”, zegt

Mateo. “Dat zal nooit veranderen. Ik ben naar hier gekomen omdat ik in de problemen zat. Als die oorlog niet was uitgebroken, was ik nooit ver-huisd. We willen zeker terugkeren. Wanneer weten we nog niet, maar dát het zal gebeuren, staat vast.”

Dan kan Kroatië toe-treden tot de Europese Unie. Op voorwaarde dat alle 27 EU-landen akkoord gaan.

2010

Mateo Jankovic met zijn vriendin Sofie Van Acker en hun zoontje Fabian. Villa Dente

Kapellei 262900 Schoten03-658.79.010475-975.54.06www.villadente.be

Restaurant

�.DIVERS ANTWERPEN donderdag 23 april 2009

Volgendeweek:

Laos

“Ik neem iedere keer stenen en schelpen mee naar België”Haar vader was visser. Dus stond er vroeger nogal vaak vis op tafel bij de familie Stojnic. “Soms zat ik te huilen achter mijn bord”, vertelt Ingrid. “Nu mis ik vaak de verse vis.”

rustige strandjes. Als je van de zee houdt, moet je naar Kroatië gaan. Ik neem trouwens nog altijd stenen en schelpen mee terug.”

Ingrid ging naar een Italiaanse middelbare school - “Istrië was of-ficieel tweetalig” - en studeerde daarna Chinees in Venetië. In Am-sterdam volgde ze nog de richting digitale media. Om via een jaartje in China uiteindelijk in België terecht te komen.

“Eerst werkte ik aan een project voor de Jan van Eyck-academie in Maastricht. Ondertussen ben ik zelfstandig webdesigner.” Grappig is wel dat Ingrid in Antwerpen nu in de Chinese wijk woont. “Dan kan ik mijn Chinees nog wat oefenen als ik hier in de straat ga eten.”

Zowel vanaf Ingrids balkon als vanaf het dak van het appartements-gebouw is het uitzicht indrukwek-kend. Vanaf het dak zie je zo’n beet-je heel Antwerpen, vanaf het balkon ziet Ingrid de eenden te drogen han-

Het Istrische Rovinj, waar Ingrid vandaan komt, is al twee jaar achter elkaar uitgeroepen tot mooiste én schoonste dorp van de Dalmatische kust.

“Het was vroeger een vissers-stadje, maar nu is toerisme een veel grotere bron van inkomsten”, vertelt Ingrid. Zelf gaat ze er nog ieder jaar minstens één keer naar-toe om haar ouders op te zoeken en om op het strand te liggen. “De na-tuur is er prachtig en met de fiets rijd ik overal heen. Ik ken ook de

gen bij de Chinese restaurants. “En aan de voorkant is ook altijd wat te zien. Soms leun ik met mijn huis-genoot Sophie uit het raam om te kijken wat er nu weer gebeurt. Als het mooi weer is, hangt iedereen op straat rond. Je hebt de Church of Je-sus Christ waar altijd wel iets te vie-ren is. En dan heb je de politie die af en toe de achtervolging inzet of mensen oppakt.”

Als Ingrid de Kroatische zee mist, gaat ze op de fiets naar de Schelde. “Dat is totaal anders natuurlijk, maar wel heel mooi. Zeker richting haven. Daar komen natuur en industrie sa-men. Heel fascinerend.”

Rovinj is mooi, maar Ingrid woont toch liever in Antwerpen. “Rovinj is te klein om er voor de rest van je le-ven te blijven. In Antwerpen hangt een hele internationale sfeer.”

Vroeger was Rovinj wel een mon-daine stad. “Het stond bekend als het Belgrado aan de zee. Uit heel Joego-slavië kwamen mensen naar Rovinj voor het bruisende nachtleven. Tot vier, vijf uur ’s nachts werd er gefeest. Nu sluit alles al om één uur. De ge-meente wil het profileren als roman-tische stad. En dat is het natuurlijk óók. Toch net wat romantischer dan Antwerpen.”

Ingrid Stojnic heeft vanaf haar dakterras uitzicht op de koepel van het Centraal Station.

Dalmatische kip

Recept

De Kroatische keuken ver-schilt erg per regio. Het bin-nenland en de kuststreek verschillen het meest.

In het binnenland is de keuken beïnvloed door de Hongaarse, Oostenrijkse en Turkse keuken. De keuken van de kuststreek kent in-vloeden uit Italië, Grieken-land en de Romeinse keuken.

Hiernaast het recept van een lekker en snel gerecht: kip op Dalmatische wijze.

Ingrediënten(voor zes personen)

zes porties kip een half kopje olijfolie een fijngesnipperde ui een eetlepel gehakte kap-

pertjes drie eetlepels fijngehakte

peterselie een kwart kopje gehakte

gezouten ansjovis of gezouten sardines

het sap van een limoen of citroen

een tot twee eetlepels azijn

(gebruik bij voorkeur wijn- of ciderazijn, geen scherpe azijn)

zout en peper naar smaak

Bereiding Plaats de porties kip in een

kookpot. Bedek met water enkook gaar. Haal de porties uit het kooknat en bewaar de bouil-lon voor ander gebruik. Ver-warm de oven voor tot 160°C.

Meng de olijfolie met de ui, de kappertjes, de peterse-lie en de ansjovis. Citroensap, peper,zout en azijn toevoegen

naar smaak. Plaats de mootjes kip in een vuurvaste ingevette braadschotel. Overgiet met de olijfoliemengeling en bak 10 tot 20 minuten. Als de kip te snel bruint, bedek ze dan met alumi-niumfolie.

TIP! De olijfoliemengeling kan ook een dag op voorhand worden gemaakt en zal dan beter de smaken van de ingre-diënten opnemen. Bewaar ze wel in de koelkast, zeker als je er de kip een tijdje in wil mari-neren.

Tips van Ingrid

Motovun Film Festival: van 27 juli tot 1 augustus. Heel ge-zellig filmfestival in een prach-tig dorpje! Heel sfeervol en na de films zijn er nog leuke feest-jes.

www.motovunfilmfestival.com

Vuurwerk in Rovinj! De laat-ste week van augustus is er kermis en prachtig vuurwerk, als afsluiting van het toeris-tisch seizoen.

www.tzgrovinj.hr

Festival van dans en non-verbaal theater in Svenvince-nat, ook een klein dorpje in Istrië. Van 24 tot 28 juli.

www.svetvincenatfestival.com

i

i

i

Lesotho

Letland

Libanon

Tien voor taal

(

Kroaten wonen in Antwerpen.

368“Als je van de zee houdt, moet je naar Kroatië gaan”IngrId StojnIcwebdesigner

Tot ziens.Doviđenja.

Goeiendag.Dobar dan.

Goedemorgen.Dobro jutro.

Goedenavond. Dobra večer.

Bedankt.Hvala.

Graag gedaan.Nema na čemu.

Waar kom je vandaan?Od kuda si?

Waar ga je naartoe?Gdje idemo?

Gelukkigeverjaardag.Sretan rođendan.

Hoe heet je?Kako se zoveš?

Geen probleem.Nema problema.

Hoe gaat het?Kako si?

Proost!Zivili!