HET ZWAARSTE JAAR OOIT

Hoe combineert een eerstejaars haar studie met het verenigingsleven

Delta

reportage

vliegende spion

reconstructie

deeltje van niks

essay

het nut van framing

nr. 130 augustus

2012

international pages inside see page 29

colofon

Redactie Frank Nuijens (hoofdre-

dacteur), Saskia Bonger, Tomas

van Dijk, Dorine van Gorp, Connie

van Uffelen, Jos Wassink, Katja

Wijnands, Carlijn Remmelzwaal

Medewerkers aan dit nummer

Hans de Bruijn, Willemijn Dicke,

Chandra ELango, Jorinde Hanse,

Dap Hartmann, Auke Herrema,

Job Hogewoning, Martin Kers,

David McMullin, Damini

Purkayastha, Harish Ramakrishan,

Jimmy Tigges, Robert Visscher

Foto’s Sam Rentmeester, Hans

Stakelbeek

Bladconcept en vormgeving

Maters & Hermsen, Leiden

lay-out Liesbeth van Dam

redactie-adres Universiteits-

bibliotheek, Prometheusplein

1, 2628 ZC Delft, 015 278 4848,

delta@tudelft.nl

Advertenties H&J Uitgevers, 010

451 5510, delta@henjuitgevers.nl

Druk Deltahage, Den Haag

Oplage 8.000

Jaargang 45 ISSN 0169-698x.

www.delta.tudelft.nl/colofon

DeltaNr.1

30 augustus2012

12

8RecOnstRuctie deeltje van niks

RepORtAge studieplanner eerste klas

reageer!

www.delta.tudelft.nl

“Deze dame is geïnterviewd voor Het Zwaarste Jaar Ooit. Ik wilde haar fotograferen alsof zij er komend jaar vol invliegt. Daarom heb ik bedacht om haar te fotograferen met strepen onder de ogen, zoals

sporters doen om beter tegen de zon in te kunnen kijken. Het spul zelf kon ik alleen vinden op internet per doos van 12, schoensmeer krijg je

er weer moeilijk af, dus uiteindelijk is het zwarte lippenstift geworden. “ (Fotograaf Sam Rentmeester)

Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft, verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie.

Sabrine van Rossum haalde haar P in één jaar. Dat terwijl ze lid was van het corps, roeide bij Laga, trainde voor een hardloopwed-strijd, in de excursiecommissie van studievereniging Curius zat en talloze feestjes had.

Majorana’s. Drie jaar gele-den had Leo Kouwenhoven er nog nooit van gehoord. Afgelopen voorjaar haalde hij met zijn ontdekking de cover van Science. Wat ge-beurde er in de tussentijd?

29inteRnAtiOnAl pAges a grand Welcome

De Atmov vliegt zelfstandig,

vermijdt obstakels, maakt video-

opnamen én past in een rugzakje.

VeRDeRColumn 04KoRT nIEuWS 05SPoRT 06DESGEVRAAGD 07PARTYCRASHERS 15 JoB DE KoK 15 BACHEloR 21ESSAY 22 AGEnDA 26Column 27HAlFWAY 31 TAlKInG PoInT 31

1 6

Getting settled into a new country was never as much fun. New inter-national students are welcomed to TU Delft with tours, talks, team-building games and a bazaar.

1. Ik krijg de langstudeerboete en die moet ik zelf betalenja

2. Na de Olympische Spelen ben ik in een gat gevallen. nee

3. Het liefst zou ik stoppen met studeren en voor al-tijd roeien. nee

4. Ik verheug me nu al op Rio 2016.ja

Zolang een gedetineerde twintigmaal zoveel kost als een student, is het bespottelijk om studenten die wat langer over hun studie doen een boete op te leggen. Langstudeerders zijn meestal een verrijking voor hun medestudenten. Die extra jaren worden doorgaans niet verlord en verknord, maar besteed aan extra curriculaire activiteiten waardoor de student een bredere oriëntatie krijgt en nuttige ervaring opdoet in de grote boze buitenwereld.Ik kan erover meepraten want ik heb destijds 8,5 jaar over mijn studie gedaan. De voornaamste reden was dat ik zelf mijn studie moest bekosti-gen. Als uitwonende student kreeg ik een aan-vullende beurs op het bedrag dat mijn ouders geacht werden bij te dragen. Maar die hadden daar geen zin in. Omdat veel studenten weiger-achtige ouders opvoerden om een volledige beurs te krijgen, was de studiefinanciering zeer terughoudend met het verstrekken daarvan. Ik moest daarom naast mijn studie werken om die studie te bekostigen. En ik was druk bezig met het ontwikkelen van een schaakprogramma waarmee ik tweemaal aan een wereldkampioen-schap heb deelgenomen, en ook tegen groot-meesters als David Bronstein en Zsuzsa Polgar heb gespeeld. Langer (langzamer) studeren kan je leven aanzienlijk verrijken, en het kost de sa-menleving vrijwel niets.Politici die doorgaans zelf geen fatsoenlijke stu-die hebben afgerond, of daar wel lekker lang over gedaan hebben (Maxime Verhagen, 12 jaar; Alexander Pechtold, 10 jaar) roepen dat die luie langstudeerders de universitaire on-derwijs pipeline verstoppen door stoelen in de collegezalen bezet te houden waardoor nieuwe studenten niet kunnen zitten. De praktijk is heel anders. Neem student J. die momenteel bij mij afstudeert. Een echte doorzetter met een brede belangstelling en een mooie staat van dienst. Via het hbo doorgestroomd naar de universiteit om de master management of technology (MoT) te volgen. Tussendoor heeft J. een jaar bij ASML gewerkt en hij had een eigen softwarebedrijfje. Eind 2008 onderbrak J. zijn studie en richtte een veelbelovend bedrijf op dat koper terugwint uit bodemas (verbrand huisvuil). Aan de basis van dat bedrijf staat een gepatenteerde technologie (die overigens niet van de TU Delft is). Een betere hands-on experience kun je toch niet krijgen als MoT-student. In 2010 verkocht hij zijn bedrijf om zich weer te wijden aan zijn studie. Dat is knap, en zo iemand verdient een medaille, geen boete. J. heeft inmiddels al zijn vakken gehaald en is nu bezig met zijn afstudeeronderzoek. Dat betekent hard en zelfstandig werken en af en toe met zijn twee begeleiders een uurtje de voortgang bespreken. Als hij sneller had gestudeerd dan had het ons vorig jaar die paar uur tijd gekost. Maar omdat het een jaar later gebeurt, moet J. drieduizend euro boete betalen. Dat is wat een bajesklant iedere twaalf dagen kost.

Dap Hartmann is astronoom. Hij werkt als onderzoeker bij de faculteit Techniek, Bestuur en

Management.

Roeister Sytske de Groot van de vrouwen acht heeft brons gewonnen op de Olympische Spe-len in Londen. Sinds 2005 studeert ze mari-tieme techniek in Delft.

colu

mn

DAP

HAR

TMAN

NLangstudeerders

5. Op welke vraag wil je terugkomen?

Op vraag drie, want over dat antwoord moest ik lang naden-ken. Uiteindelijk wil ik niet stoppen met studeren en voor altijd blijven roeien, want ik weet dat ik niet mijn hele leven roeier kan zijn. Maar ik vind roeien echt súper leuk. Ik heb de afgelo-pen anderhalf jaar heel weinig gestudeerd, omdat ik vaak in het buitenland zat. Studeren en roeien was niet te combineren. Niet studeren en alleen roeien was me goed bevallen. (CR)

Tweets350De twee grootste

studentenverenigingen van Delft hebben

goed geboerd in de Owee. Het Delftsch

Studenten Corps heeft 350 nieuwe leden.

Virgiel kwam op bijna evenveel uit: 344. Rutger Rozendaal, president van de

senaat van het corps, denkt dat de focus van zijn vereniging op de

combinatie gezelligheid en studie heeft gezorgd

voor het succes. Je kunt studeren

op de sociëteit, er zijn mentoren voor de eerstejaars en

het tijdens het jaar houdt de vereniging

rekening met de tentamenperiodes.

Delta Tu Delft4

Foto

: Car

lijn

Rem

mel

zwaa

l

KoRTBoeteDe langstudeerboete. Eerst kwam hij er wel, toen misschien niet, en nu waar-schijnlijk voor even. Zo’n drieduizend Delftse studenten moeten de boete in september betalen, verwacht de TU. Ondertussen stellen studenten hun her-inschrijving voor komend collegejaar uit. De deadline voor (her)inschrijven is 30 september.www.delta.tudelft.nl/25510

Boos‘Zeer boos’ zijn de vakbonden op het TU-bestuur, omdat dat onlangs twee deca-nen heeft benoemd met een salaris ‘ver boven de CAO-norm’. Wat vooral steekt is dat de TU decanen structureel een toeslag biedt van twintig procent, zonder afgesproken regeling. Rector Luyben laat desgevraagd weten de discussie niet via de media te willen voeren.www.delta.tudelft.nl/25536

StemmenPolitieke partijen buitelen, met de ver-kiezingen in aantocht, over elkaar heen om de gunst van de studenten. Uit cijfers van het Centraal Planbureau blijkt alleen wel dat ze nog wat hebben uit te leggen over de ov-studentenkaart. Zowel VVD als D66 en CDA willen de kaart aanzien-lijk uitkleden.www.delta.tudelft.nl/25529

KamernoodAmbitieuze plannen van gemeenten ten spijt, is de kamernood vorig jaar nog niet teruggedrongen, meldt de Landelijke Studenten Vakbond. Delft is geen uit-zondering, met 3600 kamers te weinig. Maar goed dus, dat woongigant Ikea onlangs aankondigde fors te gaan inves-teren in studentenhuisvesting. www.delta.tudelft.nl/25539 en 25496

RaceDe Delftse studenten van het DUT Ra-cing team hebben begin augustus het algemeen klassement van de Formula Student-competitie op het circuit van Hockenheim gewonnen in de categorie ‘elektrisch’. Het DUT Racing team deed 3,45 seconden over 75 meter, waarbij de elektrische wagen een topsnelheid van 126 kilometer per uur bereikte. www.delta.tudelft.nl/25487

Foto

: Sam

Ren

tmee

ster

Wetenschap TOP 3Vluchtgegevens van zwaarte-krachtsatelliet Goce bevatten

informatie over dichtheid van de buitenste laag van de atmosfeer. TU-onderzoeker dr.ir. Eelco Doorn-bos (L&R) deed de analyse. Hij ont-dekte dat de atmosfeer op 270 km hoogte zo’n 20 procent ijler is dan verwacht. Daardoor kunnen satellie-ten langer in hun baan blijven. delta.tudelft.nl/25522Een getinte ruit die stroom levert als

er zon opvalt. Ir. Jan Willem Wiegman studeerde er deze zomer op af. Volgens zijn bege-

leider dr.ir. Erik van der Kolk (TNW) is met ‘luminescente zonnecollecto-ren’ een rendement van 2 – 5 pro-cent haalbaar. Zonnepanelen halen

15 procent. Hij is nu op zoek naar een industriële partner.

delta.tudelft.nl/25478 Bouwkundepromovendus ir. Rob Roggema heeft van NWO

een Rubiconbeurs gekregen. Hier-mee kan hij de komende twee jaar zijn ideeën over klimaatbestendige planologie gaan testen. Zijn onder-zoek vindt plaats aan de RMIT uni-versiteit in Melbourne, Australië.

Hij vergelijkt de droogte in Australië met zeespiegelstijging in Groningen. delta.tudelft.nl/25476

De nullen zijn binnen. Sport, muziek, bierestafettes, maar vooral heel veel nieuwe mensen leren kennen: dat was half augustus voor de meeste aankomende studenten in het kort de Owee. Maar voordat het feest los-barstte moest iedereen eerst aan het onvermijdelijke rugzakje-met-inhoud.

SPORTSPEcS

85 kg

2.03 mtrNATIONALITEIT:NEDERLANDSGeboortejaar

1986

studie:Civiele techniek

sport: Jiu-jitsu, traint viermaal per week bij Yoroshi

ANDERE SPORTEN

geen

Jiu-jitsu-pak heet ‘gi’

Ambities: halen van de zwarte band

Status: blauwe band

bROnS En ZIlvERVerschillende aan de TU gelieerde topsporters onder-scheidden zich de afgelopen weken door het winnen van brons of zilver op aansprekende toernooien. Zondag ver-overde Dirk Jonker van studentenwielerclub WTOS een podiumplek in de Ronde van Delft.

“Zwaar”, zo vatte voorzitter Wouter Been van de Stichting Wielerronde van Delft de races van zondag treffend samen. Vanaf het begin ging het hard, er moesten al snel renners afhaken. In de categorie elite/beloften haalden slechts zeventien coureurs na tachtig kilometer rondjes rijden in de TU-wijk de finish. Ex-WTOS-lid Malaya van Ruitenbeek, in 2011 nog winnaar, passeerde als derde de meet achter winnaar Yondi Schmidt uit Apeldoorn. Bij de amateurs, behalve door de straffe wind ook geteisterd door een heftige regen-bui, was Stompwijker Thom van Beek de snelste in de eindsprint, vlak voor WTOS-renner Dirk Jonker die knap tweede werd. Diens clubgenoot Ton Verbon behoorde tot de vele voortijdige afvallers: “Het was heel zwaar, vooral in de haakse bochten. Als je achteraan rijdt is het een hels karwei om dan op de rechte stukken weer aan te sluiten.” Volgend jaar hoopt de organisatie de Ronde te kunnen uitzetten in het centrum van Delft.Na de verwerkte teleurstelling over de gemiste Olympi-sche Spelen, richtte de roeiende TU-promovendus Arnoud Greidanus zich met Joris Pijs in de lichte twee op het WK voor niet-Olympische nummers in het Bul-gaarse Plovdiv. In de finalerace, vorige week zondag, moest het tweetal even op gang komen om daarna in een indrukwekkende opmars achtereenvolgens de Oostenrijkers, de Denen en de Fransen voorbij te steve-nen. Het leverde een zilveren WK-medaille op, achter Italië dat zevenhonderdste van een seconde eerder finishte.TB-studente Celine van Dooren was ruim een maand geleden eveneens zeer content met haar zilver op het EK F16 catamaranzeilen op het Comomeer. Behaald in de categorie gemengd dubbel, met de Australiër Jack Benson. Niet minder tevreden was mountainbiker Robby de Bock (L&R) toen hij vorige week in Waregem naar brons reed tijdens het Belgisch kampioenschap ‘sprint eliminator’, sprintwedstrijden met afvalrondes. Voor Daan Spijkers was de bronzen medaille tijdens het NK beachvolley in Scheveningen twee weken terug daarentegen een schrale troost voor de op de valreep gemiste Olympische kwalificatie. De bouwkundestu-dent vormt een team met Emiel Boersma. (JT)

Tips? Jimmy.tigges@hetnet.nl

Sporter van de week is jitsuka Tom de Gast

Mijn sterke punten“Lengte van armen en benen, die weet ik goed te gebruiken”

Zwakke punten“Heb mijn gewicht tegen”

lichamelijke zwakhedenNiet blessuregevoelig. “Bij jiu-jitsu pas je gevaarlijke technieken toe waar je bewust mee omgaat”

hoogtepunten/prijzen?Tweemaal meegedaan aan het NSK fighting system, een variant op jiu-jitsu. Resultaat: respectievelijk derde en tweede geworden, in beide ge-vallen tevens de laatste plaats.“Het is niet zozeer een wedstrijd-sport, je doet het voor jezelf”

Wat is er leuk aan? “Je blijft leren bij die sport, blijft werken aan je techniek, uitvoe-ring. Jiu-jitsu is geschikt voor elke lichaamsbouw: lang, kort, zwaar of licht.” Fo

to: S

am R

entm

eest

er

7Delta Tu Delft

Prof.dr.ir. Jacco Hoekstra, L&R-de-caan, vergelijkt de reis naar Mars met de oversteek van de At-

lantische Oceaan in de vijftiende eeuw: een hachelijke onderne-ming die allengs steeds gewoner wordt. Niet lang na Columbus ar-riveerden de eerste kolonisten die Amerika hebben bevolkt. Waarom zou dat bij Mars anders zijn?De meest uitgesproken ideeën over zo’n Marskolonie komen van TU-alumnus Bas Lansdorp en col-lega’s bij Mars-One. Ze willen de kolonisatie van Mars organiseren als een realityshow die de kosten van de operatie zou moeten dek-ken. In 2023 is de eerste buiten-aardse vestiging gepland. Wanneer de eerste bemande mis-sie richting Mars gaat, hangt vol-gens Hoekstra niet zozeer af van

technische, maar van maatschap-pelijke ontwikkelingen. “Mensen maken nu ook al bezwaar tegen de Curiosity-missie, terwijl de kosten ervan vergelijkbaar zijn met één dag oorlog voeren in Afghani-stan.”Hoekstra volgt de Marsmissie met bijzondere belangstelling. “Het zou mij niet verbazen als er leven op Mars is geweest.” Aanwijzin-gen daarvoor zijn de seizoensge-bonden methaanwolken die op de planeet zijn aangetoond. “Die kunnen van vulkanische oor-sprong zijn, maar seizoensgebon-denheid duidt meer op biologi-sche oorsprong.”Hoekstra denkt dat er eerder leven op Mars was dan op Aarde omdat de rode planeet een half miljard jaar eerder was afgekoeld. Bacte-rieel leven zou zich door meteo-rietinslagen vanaf Mars naar de Aarde hebben verspreid. Wie dat vergezocht vindt, moet bedenken dat ruimtepuin van Mars zich naar de zon beweegt en onderweg de baan van de Aarde kruist. Nog

steeds valt er jaarlijks vijfhonderd kilo Marsmateriaal op Aarde in de vorm van stof en meteorieten.“Wij zijn dus zelf misschien wel Marsmannetjes, zeg ik wel eens”, aldus Hoekstra. De theorie dat le-ven van Mars zich op Aarde verder heeft ontwikkeld, wordt onder-steund door de snelle ontwikke-ling van leven op Aarde zo kort na de afkoeling, en door het feit dat de oudste bacteriën op Aarde, de Archaea-bacteriën, bestand zijn tegen kosmische straling en meteorietenimpact. Als ze in een poeltje op Aarde zijn ontstaan, is raadselachtig waarom ze die ei-genschappen hebben, maar als ze van buiten komen niet.Hoekstra is benieuwd of het DNA van eventueel leven op Mars aan-sluit op de Aardse stamboom. Dat zou bijzondere stukjes toevoegen aan de grote puzzel van onze her-komst. De eerste mensen op Mars zouden wat Hoekstra betreft dan ook onderzoekers moeten zijn die op zoek gaan naar Martiaanse fos-sielen en hun ‘genen’. (JW)

Desgevraagd

87% Ja. Ik wil geen langstudeer-

boete en/of ik wil dat de basisbeurs blijft.

0% Nee, Mijn stem heeft toch geen invloed op de onder-

wijsplannen.

9% Misschien. Ik laat mijn stem afhangen van de uitkomst

van de stemwijze.

4% Ik stem wat mijn vader

stemt.

0% Ik stem niet.

Ruimterobot Curiosity is heelhuids aangekomen op het Marsoppervlak, meldde de Volkskrant op 6 augustus. Is dit het begin van een kolonisatie?

Op 12 september zijn de Tweede Kamerverkie-zingen. Houd jij bij het stemmen rekening met

de onderwijsplannen van de politieke partijen?

Strip

: Auk

e H

erre

ma

Avond eten met club en borrelen ‘op de zaak’. Alleen laat maken en doorzakken als studie het toelaat en als er veel mensen zijn.

Week 1 van de studie valt gelijk met

tweede week van de KMT van het Delftsch Studenten Corps.

STARTSTUDIe Plus vak mondeling presenteren,

waar je geen ects voor krijgt, maar wat je wel moet halen voor je P.

mA DI WO DO VR ZA ZOmA DI WO DO VR ZA ZO mA DI WO DO VR ZA ZO mA DI WO DO VR ZA ZOmA DI WO DO VR ZA ZO

EcOnOmIEREcHT

AnAlYSEInlEIDInG

BEGINT MET VIER VAKKEN:

+MA+WO

Bij de vier vakken geen

aanwezigheidsplicht, maar je kunt met aanwezigheid wel

bonuspunten verdienen.

HET ZWAARSTE JAAR OOIT

mA

9Delta Tu Delft

mA DI WO DO VR

11/11 Zwaar tentamen

economie

29/10 Naar pa en ma

27/9 Toelatingstoets project

17/9Familiereunie

mA DI WO DO VR ZA ZO mA DI WO DO VR ZA ZOmA DI WO DO VR ZA ZO mA DI WO DO VRmA DI WO DO VR ZA ZO

cOnTAcTuREn P/W GEmIDDElDhoorcolleges en werkcolleges. (niet verplicht dus)

‘De mooiste tijd van je leven’. Niet minder dan dat moet de studententijd worden. Tegelijk is de druk om snel te studeren groter dan ooit. Hoe gaat dat allebei lukken?

tekst: Saskia Bongerfoto’s: Sam Rentmeester

Met een paar drukken op haar Apple laptop zit Sabrine van Rossum - lange blonde haren, blauwe ogen, hippe kleren - in de digitale agenda van het afgelopen studiejaar. In september 2011 begon ze aan de ba-chelor technische bestuurskunde aan de TU Delft. Tot op het uur nauw-keurig kan ze terugzien wat ze deed op iedere willekeurige datum. En als er informatie ontbreekt, is die meestal in de mail wel weer terug te vinden. Van Rossum is met recht een planner te noemen. Met haar vinger op de touchpad vliegt ze door haar eerste studiejaar heen. En zo zien we dat ze op 27 september al een toelatingstoets had voor een project, dat in-zicht moest geven in de rest van de studie. Want in december moesten de eerstejaars technische bestuurskunde al hun richting kiezen. De toets op 27 september volgde op een tijd van intensief kennismaken bij het Delftsch Studenten Corps, stress om het jaarclub vormen, gere-gel voor originele thema-avonden voor de verticales (disputen, red.), barbecueën met studievereniging Curius, een niet te missen familiereü-nie en het volgen van de vakken inleiding, recht, economie, analyse en mondeling presenteren.Van Rossum ging dat allemaal - met dank aan haar agenda - goed af. De rest van het studiejaar bleef zij haar leven strak organiseren. En zo haalde zij haar P in één jaar en kan ze na de vakantie beginnen aan een honours track. Dat terwijl ze lid was van het corps, roeide bij Laga, train-de voor een hardloopwedstrijd, in de excursiecommissie van studiever-eniging Curius zat, minstens eens in de maand modellenwerk deed, op skivakantie ging, ongeveer eens in de drie weken haar ouders bezocht en talloze feestjes had. “Ik ben overal bij geweest en hield zelfs nog tijd over om relaxed thee te drinken met mijn huisgenoten”, concludeert zij tevreden.

Beest uithangenDe meeste eerstejaars hebben meer moeite om hun nieuwe sociale leven met hun studie te combineren. Hoewel het percentage licht stij-gende is, haalde in het studiejaar 2010-2011 maar 22 procent zijn pro-pedeuse in één jaar. Helaas voor hen is desondanks de tijd voorbij van eerst een jaartje (of drie) de beest uithangen en heel veel slapen. De TU Delft kende sinds 2009 al een norm van dertig studiepunten voor

het bindend studieadvies, maar vanaf het komende studiejaar moeten eerstejaars zeker 45 ects bijeen studeren. Zo niet, dan moeten ze hun opleiding staken. Ook is er sinds 2010 de ‘harde knip’, die inhoudt dat studenten pas aan hun master mogen beginnen als ze hun bachelor helemaal hebben af-gerond. Ieder vakje dat studenten al in hun eerste jaar (of in de jaren erna) niet halen, kan aan het eind voor veel onnodig oponthoud zor-gen. Dat is des te vervelender nu per september de langstudeerboete wordt ingevoerd. Studenten die langer dan een jaar uitlopen met hun bachelor- (of master-)opleiding mogen jaarlijks drieduizend euro méér collegegeld gaan betalen. En dat is niet alles. Iedere opleiding kent weer haar eigen voortgangs-eisen, toelatingstoetsen en vakken die niet te volgen zijn als je tijdens eerdere vakken hebt zitten (of liggen) slapen.

middelBare schoolmentaliteitEerstejaars die nu de angst om het hart slaat, kunnen maar beter leren van Van Rossum, blijkt na een gesprek met studieadviseur Pauline van der Sman. Het zal niet voor iedereen haalbaar zijn te mikken op een ho-nours track, maar Van der Sman adviseert studenten om zich een doel voor ogen te stellen. En om hun middelbare schoolmentaliteit bij pa en ma achter te laten. “Veel studenten deden de middelbare school met twee vingers in de neus. Ze verwachten dat het in Delft zo blijft. Tijdens de eerste periode al merken ze dat het zo niet gaat. Je kunt niet een paar dagen vóór een tentamen beginnen met studeren en verder alleen maar leuke dingen doen. Wij verwachten een meer professionele instel-ling.” Dat betekent, het is niet anders, het aanhouden van een veertigurige werkweek. “Als je maandag tot en met vrijdag volplant met colleges en zelfstudie heb je de avonden en de weekenden vrij voor andere dingen.”Van der Smans collega Marja Brand wijst er fijntjes op dat lege ruim-tes in het rooster niet betekenen dat je vrij bent. “Op de middelbare school wordt driekwart van de stof uitgelegd en is de overige kwart zelfstudie. Op de universiteit is het andersom. Dus maak zoveel moge-lijk uren.” Daar komt bij dat de witte week, de collegevrije week, vóór de tentamens is verdwenen uit het rooster. “Dat is dus niet alleen voor

1 dag per 3 Wekenbezoek ouderlijk huis

deelname hard-loop-Wedstrijd

2 à 3x per week trainen

modellenWerkgemiddeld 2x

per maandAlle overige activiteiten

10

‘De luxe om een periode te verkwanselen is er niet meer’

eerstejaars vervelend maar ook voor andere studenten. Opsparen van studietaken tot die laatste week voor de tentamens en dan doorknallen kan niet meer.”

ZelfstudieZelfstudie, daarmee begon Sabrine van Rossum braaf mee in week één, herinnert zij zich. De kennismakingstijd van het corps liep nog en dat was een voordeel, vindt ze. “Je mag niet drinken, je moet acht uur per nacht slapen en je eet goed. Je leeft gezonder dan anders. Je staat on-der toezicht en dat betekent dat je ergens moet zijn waar ze je in de ga-ten kunnen houden. Dan kun je net zo goed in de UB gaan zitten.”Van Rossum hield vanaf het allereerste begin zelf de stof bij, omdat ze niet wist wat ze moest verwachten van de studie. Van de colleges pakte ze standaard de eerste en de laatste vóór het tentamen mee. “Tussen-door lag het eraan of ik andere dingen te doen had en of ik daar om-heen kon plannen.”Ze hield, hoe groot de verleidingen soms ook waren, altijd rekening met de tentamens. “Verenigingen plannen de meeste activiteiten om de tentamens heen. Iedereen studeert, dus er is weinig anders te beleven dan om zelf ook naar de UB te gaan. En als het nodig is, drink ik wat min-der of helemaal niet, of ik help niet mee met de voorbereidingen van een feest.”Verstandig, vindt Van der Sman. “Het gaat om efficiënt studeren, om planning en prioriteiten stellen. Je moet ‘nee’ durven zeggen, want er is die sociale druk vanuit de studentenvereniging of vanuit de project-groep. Colleges en zelfstudie zijn niet verplicht, maar van verenigingen moet er wel van alles en binnen projectgroepen kunnen studenten soms te veel tijd van elkaar vragen.” In week drie gaan studenten volgens Van der Sman al merken dat ze een achterstand hebben als ze hun stof niet goed hebben bijgehouden. “Week één is nog prima te doen, in week twee gaat de versnelling erop en in week drie loop je achter. Dit is nu de realiteit. De luxe om een peri-ode te verkwanselen is er niet meer.”

geZondheidstipsHoe voorbeeldig een student zijn leven ook inricht, piekmomenten zul-len er altijd zijn. Zo werd Van Rossum op 6 maart 19 jaar. Dat moest gevierd worden in haar studentenhuis aan de Oude Delft en bij haar ouders in Geldermalsen. Op 7 maart was er de toelatingstoets voor het project analyse van bedrijfssystemen. Hoe sla je je als student door zulke drukke tijden heen?Luuk Simons, health coach voor medewerkers van de TU Delft en onder-zoeker bij de sectie mens machine-interactie (EWI), heeft wel wat ge-

zondheidstips. Over beweging bijvoorbeeld. Van Rossum roeit sinds mei bij Laga, loopt tweemaal per week hard en zit tijdens ‘dat dode uurtje’ tussen 17.00 en 18.00 uur vaak in het sportcentrum.Simons: “Natuurlijk is sporten goed. Voor je IQ, want er groeien her-sencellen aan, en voor je mentale conditie. Maar mensen zijn erop ge-bouwd om gedurende de hele dag te bewegen. Als ik dat vertaal naar studenten: ga ieder uur dat je studeert even vijf minuten wandelen, an-ders valt je lichaam teveel stil, en daarmee ook je mentale fitheid.”Ook de kwaliteit van voeding is heel belangrijk, wil Simons de studenten op het hart drukken. Dus: veel groenvoer (mag uit de diepvries), noten, zaden en pitten. “Heel gezond zijn eenpansgerechten met groente, om-dat je dan geen kookvocht weggooit.”Tijdens het studeren een flauw gevoel? Simons vertelt eerst hoe het niet moet. “Je suikerspiegel is gedaald. Los je dat op met geraffineerde kristalsuiker (bijvoorbeeld door een Mars te eten, red.) dan krijg je weer even een piek. Maar na een uur kom je door alle insuline in je bloed in een suikerdal. Doe je dat de hele dag, dan is dat vrij slopend voor je lijf. Je bent zo redelijk snel door je prestatievermogen heen.”In plaats van naar de snackautomaat te slenteren, kun je dus beter die drie minuten naar de supermarkt aan de Nassaulaan fietsen. Daar lig-gen de schappen vol fruit. En dat moet je volgens Simons toch echt heb-ben. “Want fruit laat geleidelijker zijn energie los. En wil je ’s avonds nog door studeren, eet wat pinda’s. Daar zit een stofje in waar je van wakker blijft.”Mogen studenten daar nog koffie voor gebruiken? “Koffie is gemiddeld genomen goed voor je stemming, wat zich zelfs uit in de helft minder zelfmoorden bij regelmatige koffiedrinkers. Cafeïne heeft natuurlijk een opwekkend effect. Dus kan het je helpen, net als thee trouwens. Maar zorg wel dat je goed blijft slapen en herstellen. Zes uur na je laatste kop-je zit gemiddeld nog de helft van de cafeïne in je bloed.”En alcohol, is dat uit den boze en moeten de nieuwe eerstejaars room-ser leven dan de paus? “Drink alcohol met mate. En bedenk je: waarom komen we samen? Meestal is de eerste reden niet de alcohol, maar de gezelligheid. Je kunt dus ook samen gaan sporten. Daarna kun je best nog een biertje drinken.”Boven alles raadt Simons studenten aan op zoek te gaan naar hun eigen ritme, ook al klinkt dat sommigen misschien als saai in de oren. “Het spel om zoveel mogelijk ballen in de lucht te houden is continu en van alle levensfases. Let maar eens op als je kleine kinderen hebt. Maar heb je een soort basisritme, dan kun je luchtiger leven, omdat veel al is gere-geld. Het vervelende van erop los leven is dat je jezelf vroeg of laat altijd tegen komt. En dan vraag je je af: waarom heb ik dit toch zo gedaan?”

13/2 Op

skivakantie

13/2 Begin

domeinkeuzevakken

23/1 Tentamen kansrekening

en statistiek

mA DI WO DO VR ZA ZOmA DI WO DO VR ZA ZO mA DI WO DO VR ZA ZO mA DI WO DO VR ZA ZOmA DI WO DO VR ZA ZO mA

6/12 Uitje met

studievereniging

11Delta Tu Delft

bIERESTAfETTE bij de Delftsche Studenten Bond tijdens de owee. natuurlijk, bier en studenten horen bij elkaar, maar niet voor iedereen in dezelfde mate. Waar Sabrine van Rossum de drank laat staan als zij de volgende dag moet presteren, weet zij uit ervaring dat

anderen daar moeite mee hebben. SOcIAlE DRuk speelt daarbij een rol. Van Rossum: “Je moet ‘nee’ kunnen zeggen. Vooral voor jongens is dat moeilijk, omdat het voor hen normaal is om veel te drinken.”

Organiseer je leven strak

Stel jezelf een doel

Houd een 40-urige werkweek aan

Neem pauze: elk uur vijf minuten wandelen

Durf ‘nee’ te zeggen tegen sociale druk

Sporten is goed, ook voor je IQ

Mijd de snackautomaat

Eet veel groenvoer (diepvries mag), noten, zaden en pitten

Drink alcohol met mate

Zoek je eigen ritme

Studeren en feesten:

hoe combineer je het?

Tien tips.

14/6 Gala

verticale

7/3 Toelatingstoets

project

13/2 Op

skivakantie

13/2 Begin

domeinkeuzevakken

mA DI WO DO VRmA DI WO DO VR ZA ZO mA DI WO DO VR ZA ZOmA DI WO DO VR ZA ZO mA DI WO DO VRmA DI WO DO VR ZA ZO

Drie jaar geleden had Leo Kouwenhoven er nog

nooit van gehoord. Afgelopen voorjaar haalde hij met zijn

ontdekking van deze mysterieuze deeltjes de

cover van Science. Wat gebeurde er in de

tussentijd? Een reconstructie.

EEnDEElTJE

vAnnIkS

Op 22 februari 2010 nam prof.dr.ir. Leo Kouwen-hoven op zijn gemak achter de computer wat artikelen door. Hij bracht zijn sabbatical door in New York en hij genoot ervan weer tijd te hebben om op de website arxiv.org te kijken

wat anderen voor onderzoek deden. Voor die ‘och-tendkrant voor fysici’ had hij daarvoor te weinig tijd gehad. Kouwenhoven wilde uitzoeken wat ‘the next new thing’ was en bezocht daarvoor vanuit New York ruim twintig onderzoeksgroepen verspreid over de Verenigde Staten. Het artikel dat op die ochtend zijn aandacht trok heette: ‘Majorana Fermions and a To-pological Phase Transition in Semiconductor-Super-conductor Heterostructures’. ‘Majorana’ zei hem niet veel, maar de supergeleidende nanodraadjes waar-van verderop sprake was des te meer. Dat was een ex-pertgebied van zijn vakgroep quantumtransport bij Technische Natuurwetenschappen in Delft.

next neW thingBegin maart 2010 sprak Kouwenhoven collega’s op de March Meeting van de American Physical Society, en hij begon te denken dat Majorana’s in halfgeleiders inderdaad wel eens een ‘next new thing’ konden wor-den.Majorana’s, zo begreep hij, waren hun eigen anti-deeltjes. Zo’n vreemd verschijnsel was al in 1937 voorspeld door de briljante Italiaanse fysicus Ettore Majorana die kort daarna op mysterieuze wijze ver-dween. Maar recent was zijn naam weer opgedoken toen fysici manieren bedachten om zulke deeltjes van niets zelf te maken in een combinatie van halfge-leiders en supergeleiders. Het idee is dat je bij halfgeleiders een elektron (-) en een gat (+) als antideeltjes kunt beschouwen. Maar een Majorana mag geen lading en geen spin hebben (anders kan het immers niet zijn eigen antideeltje zijn). Door het gat en het elektron beide op het nul-energieniveau te brengen van de supergeleider, zou het mogelijk zijn een Majorana samen te stellen uit een half gat en een half elektron. Het artikel van Roman Lutchyn dat Kouwenhoven op arxiv.org vond, schetste een experiment waarmee Majorana’s te de-tecteren moesten zijn.

interesse van microsoftTerug in zijn appartement schreef Kouwenhoven in overleg met postdoc dr. Sergey Frolov een voorstel voor Stichting Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) om op jacht te gaan naar Majorana’s. Het stuk werd daar met grote belangstelling ontvangen en on-middellijk goedgekeurd met financiering voor twee promovendi. Ondertussen belde ook een andere financier: Micro-soft had van zijn plannen gehoord en wilde praten. De eerste uitnodiging moest Kouwenhoven afslaan. Zijn moeder (80) was over vanuit Nederland en dat had toch even voorrang.Microsoft had om een praktische reden interesse in Majorana’s. Er bestonden redenen om aan te nemen dat de deeltjes in halfgeleiders te gebruiken zouden zijn als stabiele quantumbits – de bouwstenen van een toekomstige quantumcomputer.

familieBeZoekIn juni 2010 kwam het, nota bene op het strand van Santa Barbara, tot een overeenkomst met Microsoft. Een handdruk van Michael Freedman van de uni-versiteit van Californië en hoofd van de Microsoft Research Group bezegelde de ondersteuning van de softwaregigant aan het onderzoek: Kouwenhoven kon aan de slag.In de zomer van 2010 keerde Kouwenhoven terug naar Nederland. Uitgerust, opgefrist en bruisend van de nieuwe ideeën rekruteerde hij zijn onderzoeks-team: hij vroeg prof.dr. Erik Bakkers van de TU/e om nanodraden te laten groeien van halfgeleidermate-riaal – zijn specialisme is om superzuivere halfgelei-derkristallen te laten groeien op goudkorreltjes. Net afgestudeerd ingenieur Vincent Mourik trok hij aan als promovendus op het project, net als ir. Kun Zuo, die twee maanden later begon omdat hij na zijn af-studeren op familiebezoek naar China was.

ander materiaalHet begin van het onderzoek liep voorspoedig: in het najaar van 2010 kregen Mourik en Kun de eerste na-nodraadjes van indiumarsenide binnen vanuit Eind-hoven. Ze bevestigden er contactjes aan, koelden het geheel af tot 273 graden onder nul en controleerden of het halfgeleiderdraadje supergeleidend werd. Dat bleek het geval.Ondanks de vlotte start stapten de onderzoekers be-gin 2011 over naar een ander materiaal: indiumanti-moon of InSb. De reden daarvoor was dat elektronen in dit materiaal in een magneetveld een vijf maal groter onderscheid laten zien tussen verschillende spintoestanden. Daardoor kan het magneetveld (dat supergeleiding makkelijk verstoort) kleiner blijven.Het was misschien een verstandige keuze om over te stappen om indiumantimoon, maar voor de onder-zoekers werd het een hel. Want wat met indiumar-senide zo gemakkelijk ging (contactjes erop, afkoelen en supergeleiding meten), dat lukte met het nieuwe materiaal ‘voor geen meter’.

vergeefse pogingenAnders dan het vorige materiaal vormde indiumanti-moon een isolerend oxidelaagje dat een goed super-geleidend contact in de weg stond. Dus probeerden promovendi Mourik en Kun vanaf januari 2011 dat op allerlei manieren toch voor elkaar te krijgen. Elke poging duurde drie tot vier dagen: een nanodraadje op de chip bevestigen, een structuurtje erop maken en contactjes bevestigen, afkoelen en meten. Keer op keer lukte het niet. Dan stak Kouwenhoven zijn hoofd om de deur: “Heb je al supergeleiding?”. Nee dus. Wel ging het steeds vlotter. Soms haalden de onderzoe-kers twee tot drie nieuwe pogingen per week. Maar telkens hetzelfde resultaat: niks. Uiteindelijk, na zo’n twintig pogingen in drie maanden tijd, besloten Zuo en Mourik het nanodraadje in dezelfde vacuümka-mer te etsen als waarin de contactjes opgedampt worden. Zo kon zich tussentijds geen oxidelaag vor-men. Eind maart 2011 werden hun inspanningen be-loond. Eindelijk constateerden ze supergeleiding in een nanodraadje van indiumantimoon.

13Delta Tu Delft

CVProf.dr.ir. leo

Kouwenhoven (Pijnacker, 1963)

studeerde technische natuurwetenschap-

pen aan de Tu Delft, promoveerde cum laude in 1992. ontving in 2007 de Spinozapremie en

de leermeesterprijs in 2008. Sinds 2008 is hij professor bij de

afdeling quantum nanowetenschap-pen (TnW), tevens

groepsleider van de onderzoeksgroep

quantumtransport (TnW) en focus-

groepleider van de majoranagroep bij

Fom.

tekst: Jos Wassinkfoto: Sam Rentmeester

14 Delta Tu DelftDelta Tu Delft

derende omgevingsspanningen moet het piekje daar blijven zitten. Dat is uniek gedrag.”In januari 2012 testten Zuo en Mourik het geleidings-piekje op allerlei manieren. En langzaam groeide het vertrouwen dat ze een Majoranadeeltje in het vi-zier hadden. “Dat was een geleidelijk proces”, vertelt Mourik. “Bij de supergeleiding in het indiumanti-moondraadje was in een keer duidelijk dat het gelukt was. Nu ging dat veel geleidelijker.”

geruchtenstroomBegin februari 2012 voelde Kouwenhoven zich vol-doende zeker van zijn zaak om er op een besloten bijeenkomst over te vertellen. Dat gebeurde op de Caribische Maagdeneilanden op uitnodiging van de Simons Foundation, die regelmatig bijzondere men-sen naar ongewone plekken uitnodigt in de hoop dat daar nieuwe ideeën uit ontstaan. Kouwenhoven trof er onder anderen Michael Freedman, Ady Stern en collega’s van het Weizmaninstituut uit Israël, men-sen uit Harvard en van de Freie Universität van Ber-lijn. “Bij sommigen viel het nieuws heel erg goed”, herin-nert Kouwenhoven zich, “anderen waren mild enthousiast en misschien was er ook iemand die dacht: so what?”Waar hij niet op had gerekend, was dat Ady Stern on-middellijk na terugkomst er anderen over vertelde en de experimenten wilde gaan herhalen. Het gevolg was dat geruchten begonnen rond te gaan in de fysi-sche gemeenschap, en dat collega’s halsreikend uit-zagen naar Kouwenhovens volgende presentatie.

WereldnieuWsDie vond plaats op 28 februari 2012 tijdens het con-gres van de American Physical Society. Het was precies twee jaar nadat Kouwenhoven had besloten dat Majorana’s een interessant onderzoeksobject zouden zijn. De zaal was overvol. Het was net een metrostation in het spitsuur, schreef de verslaggever van Nature. Kouwenhoven presenteerde de meetre-sultaten van een maand eerder met het opmerkelijk bestendige piekje in de geleiding. “Hebben we Ma-jorana fermionen gezien?” besloot hij zijn presenta-tie, “I’d say it’s a cautious yes.” Nature meldde onmiddellijk ‘Quest for quirky quan-tum particles may have struck gold’ en daarmee waren Kouwenhoven en Majorana’s opeens wereld-nieuws. In Delft rinkelde de telefoon onophoudelijk en liep de mailbox vol met interviewverzoeken. Het antwoord was steeds: “Dank voor uw belangstelling, maar we hebben nog niks gepubliceerd en we kun-nen dus niet op uw verzoek ingaan.”De publicatie ging op 23 maart 2012 naar Science die het onmiddellijk liet reviewen. Op 12 april 2012 kwam de publicatie uit: ‘Signatures of Majorana Fer-mions in Hybrid Superconductor-Semiconductor Nanowire Devices’. Dat was het startschot voor de publiciteit. Die dolle donderdag kwamen RTL, NOS en Reuters langs op het lab. ‘s Middags belde Kouwenhoven met de BBC en ’s avonds trad hij op bij Pauw & Witteman. Tussendoor hield hij nog een praatje voor het Radio 1-nieuwsprogramma ‘Met het oog op Morgen’. ‘Een deeltje van niks heeft een revo-lutie ontketend’, constateerde dagblad Trouw de vol-gende dag droogjes.

miljoen euroEind mei 2011 maakte FOM bekend dat ze de finan-ciering van Microsoft ging matchen en hiervoor een gezamenlijk FOM-Microsoft-TU Delft ‘Industrial Partnership Programma’ ging oprichten. De Volks-krant schreef op 3 juni 2011: ‘Microsoft en TU Delft werken samen aan quantumcomputer’. De krant meldde ook dat Microsoft er een miljoen euro in had geïnvesteerd. Dat bedrag, dat later door iedereen werd overgenomen, is volgens Kouwenhoven uit de duim gezogen. Hoewel Microsoft geen mededelingen doet over de onderzoeksbijdrage, lijkt de orde van grootte wel te kloppen. Na de zomer van 2011 besloten de onderzoekers niet twee maar één supergeleidend contact te gebruiken. Dit omdat in een supergeleidend nanodraadje een Majoranadeeltje moeilijk is aan te tonen. Naar ver-wachting zou het Majoranadeeltje zich manifeste-ren als een piekje in de geleiding bij nul volt over het draadje. Maar dat piekje zou in een supergeleidende nanodraad gemaskeerd worden door superstroom-pjes. Door één gouden en één Niobiumcontact te ma-ken, wat wel meer werk is, konden de onderzoekers supergeleiding door de nanodraad voorkomen. Helaas werkten de eerste chips die volgens de nieuwe inzichten gemaakt waren slecht. Pas in december 2011 kwamen Mourik en Kun met een verbeterde ver-sie die al bij een tweede poging goed bleek te werken.

uniek gedragHet was tussen Kerstmis en Nieuwjaar 2011 dat Zuo samen met Kouwenhoven voor het eerst een glimp opving van Majoranagedrag. Mourik, die de kerst-vakantie bij vrienden en familie doorbracht, legt uit wat ze zochten: “Bij een spanning van nul tussen de contacten kun je iets meer stroom door het draadje sturen. Bij een veranderend magneetveld en veran-

Foto

: @m

inPr

es

Leo Kouwenhoven op bezoek bij premier Rutte.

15

Brandstof. Op een dag als deze – Lowlands, 38 graden and counting in een deinende mensenmassa – denk je daarbij alleen aan water. En vooruit: een biertje, om de hon-ger te stillen. De beste bands op armlengte afstand en je voeten voorzichtig dansend in het gras in plaats van de vertrouwde blubber, zijn dan wel al het feest dat je kunt hebben. Niet dat dat de TU iets uitmaakt. Die staat elk jaar op Lowlands’ Llowlab, dus waarom zou je je laten weerhouden door wat tropische hitte? Daar denken de Partycrashers nou precies hetzelfde over. Dus goh, vertel: waarom verkiezen wij, bezoekers, vandaag het winnen van bio-ethanol uit suikers als cola, maïs en bananenschillen eigenlijk boven het optreden van de Heideroosjes, die as we speak staan te knallen? “Om gewoonzeenszéven wat anders te doen”, zegt een Maastrichtse student, pootjebadend in het water rond het drijvende duurzaamheidslab dat Llowlab is. Uit zijn bloeddoorlopen ogen en twee dagen oude bierwalm valt op te maken dat een andere vorm van brandstof voor hém in elk geval broodnodig is.Wij zijn vooral blij verrast door het hoge entertainmentgehalte dat de TU weet neer te zetten. De racebaan van bio-ethanol, een duurzaam bubbelbad (eindelijk was-sen!), een 3D-printer die van je lege bierbeker een gadget maakt… Dat kun je, met de dreunende bassen van muzikaal Lowlands op de achtergrond, toch best een feestje noemen? En laten we eerlijk zijn: voor de gemiddelde party animal is een beetje stoeien met Legoblokjes om meer van DNA te snappen en rondneuzen in een ultraduurzaam bamboe paviljoen (schaduw!) – óók allemaal mogelijk in het lab – in elk geval een stuk feestelijker dan een theater- of dansvoorstelling; toch ook elk jaar vaste prik op het festival. We werpen een steelse knipoog naar Thijs Mimpen, Gijs Houwen en Sietske Grijseels, die daar met wat TU-genoten toch maar mooi heel cool Delft staan te vertegenwoordigen. Als we er niet al zouden zitten, zouden we er stante pede voor kiezen. Nu duiken we liever de muzikale menigte weer in. Een echte partycrasher valt uiteindelijk toch voor het grootste feestje. (JH)

Mijn naam is Job Hogewoning en ik ben de kokende student. Na een ongeluk met mijn knie ben ik in het

kader van tijdverdrijf begonnen met koken als hobby. Deze hobby is een beetje uit de hand gelopen. Na in 2010 bij de laatste vijftien te hebben gezeten, ben ik in 2011 tweede geworden bij Masterchef Nederland. Met een neus voor goede wijn en lekker eten, ga ik – als overtuigd bourgondiër en bon vivant - voor jullie

op zoek naar de culinaire schatten van Delft. En ik ben gedreven om deze culinaire pareltjes voor jullie boven

water te halen. Maar, dat is niet het enige wat we gaan doen de komende tijd.

Voor alle mensen die zijn teruggekomen met een va-kantieliefde, hier een fijn recept om de schone heer of

dame vast te leggen:

Chocoladetaart met Passiemoeilijkheidsgraad:

Goed te doeningrediënten:

300 gr chocolade, 300 ml room, 6 passievruchten, een rol biscuit, 50-100 gr boter, snufje zout, 5 zakjes

Pop Rocks (knettersnoepjes)materiaal:

Bakvorm, Zeef, Steelpan

Bereidingswijze:Verkruimel de rol biscuit in een bak en voeg de Pop

Rocks toe. Smelt de boter (ligt aan hoe droog je koek-jes zijn hoeveel boter je moet gebruiken) en giet de gesmolten boter voorzichtig bij de biscuitkruimels.

Voorzichtig mengen, omdat anders alle pop uit je Pop Rocks gaat. Leeg dan de bak met het meng-

sel in de bakvorm en druk stevig aan. Dit is de bodem van je taart. Laat het geheel 30 minuten

tot een uur opstijven in de ijskast.Snij of rasp de chocolade fijn en doe deze in

een bak. Doe hier een snufje zout bij: het geheim om de intense chocoladesmaak

los te krijgen. Warm in een steelpan de room voorzichtig op (niet koken) en doe hier, zodra het goed warm is,

de pulp van de passievruchten bij. Laat voor ongeveer 5 minuten trekken en giet het geheel door een zeef om alle zaadjes

te verwijderen. Giet de warme room bij de chocolade snippers en roer het geheel tot

een glad mengsel. Proef of je blij bent met de smaak, en voeg eventueel suiker toe.

Giet het geheel in de bakvorm boven op de bodem en laat ongeveer twee uur opstijven

in de ijskast. Het genieten kan beginnen!

Met geslepen messen,De Kokende Student

Bier in overvloed, zon op je bol en de Foo Fighters live on stage. En de TU bouwt dú moment zijn eigen feestje in het Llowlab van Low-lands. Dat is lef met hoofdletters. Reden genoeg om – watertje in de ene hand, ventilator in de andere – eens mee te gluren.

party crashers

Wat: LlowlabWaar: BiddinghuizenWanneer: 17, 18 en 19 augustus 2012Alcohol en hapjes: 7puBliek: 9dresscode: 6entree: €€€€€feestgehalte: 8

eindcijfer

16 Delta magazine Tu Delft juni 2012

Spion in een

rugzakHij moet straks pijlsnel in een zwerm kunnen

vliegen. Maar hij moet ook op een richeltje kunnen landen vanwaar hij urenlang de

omgeving observeert. De atmov is de nieuwste gadget uit het Delftse Mav-lab.

Energieverbruik: 250 watt

Actieradius: 10 km

Cruisesnelheid: 10 km

maximale vliegsnelheid:85 km/uur

atmov

17Delta magazine Tu Delft juni 2012

Actieradius: 50 km

Cruisesnelheid: 75 km

maximale vliegsnelheid: 115 km/uur

sWarm uav

“Check telemetry, check al-titude estimation, check way-point…” Op een grasveldje bij het militaire oefenterrein Fort Stewart in de Amerikaanse staat Georgia is even niets anders te horen dan een blikkerig robotstem-metje uit een computer. L&R-student Dieter Castelein lacht. “Het gekke stemmetje is spiele-rei”, zegt hij. De checklist zelf is dat echter allerminst: zie iets over het hoofd en het vliegtuigje Atmov (auto-nomous transition multi-rotor observa-tion vehicle) crasht.Atmov is het laatste technische hoog-standje uit het MAV-lab, het micro aerial vehicle lab, dat gehuisvest is bij de facul-teit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek. PhD’s en studenten sleutelen daar aan toestellen die autonoom vliegen, obsta-kels herkennen en vermijden en beelden maken van de omgeving.Op het filmpje dat Castelein toont, is te zien hoe alles minutieus wordt gecon-troleerd. De Atmov stijgt recht omhoog op met zijn vleugel verticaal. Op enkele meters hoogte draait hij negentig graden voorover en schiet horizontaal weg. Dit gebeurt vrijwel geruisloos, als een libel.

Het toestel moet drie kilometer over een bos vliegen en landen in een nepdorpje waar militai-

ren Afghaanse taferelen nabootsen. Voor het kerkje, net voorbij het hotel en het voetbalstadion, moet hij drie uur lang observeren - video-opnames maken - en vervolgens weer terugvliegen.Dat is de opdracht die negen Delftse L&R-bachelorstudenten meekregen van Darpa (het onderzoeksinstituut van het Amerikaanse leger), en met hen nog ne-gen andere teams. Twee weken de tijd hadden ze afgelopen mei om te bewijzen dat ze het ultieme spionagevliegtuigje hebben ontwikkeld. Een toestel dat bo-vendien in een rugzak past. De meeste apparaten die meedoen zijn van het type quadcopter, een toestel met vier motoren dat recht omhoog kan

De grootste uitdaging voor de meeste teams is de communicatie met het toestel. Zelfs voor veel van de auto-noom vliegende toestellen (of beter gezegd semi-autonome toestellen) is contact met het grondstation cru-ciaal omdat de vluchtberekeningen worden gedaan door een computer op de grond. Maar door alle bomen die in de weg staan verliezen de meeste deelnemers het contact. Het ene na het andere toestel crasht. Atmov vliegt wel geheel autonoom en heeft dus geen last van de bomen. Wat de Delftenaren vooral parten speelt is de kalibratie van de moto-ren.De laatste dag crasht het toestel weer in het dorp. Een andere Atmov die de studenten – een beetje als grap - te-

gelijk de lucht in sturen, verdwijnt in een meer en wordt er door een visser uitgehaald. Ruzie met een gier, is de enige verklaring voor die crash die de jongens kunnen be-denken.

De Delftenaren eindigen als gedeel-de derde. De winnaar is een team van de Middlesex University met een toestel met zes rotorbladen.

Ir. Bart Remes, projectleider van het Mav-lab, heeft hoge verwach-tingen van de Atmov, vooral als

het gaat om projecten in de buiten-lucht.Het bekendste toestel van het lab is het klapwiekende vliegtuigje Delfly. Het werk aan Delfly begon in 2005. Door de jaren heen is hij zo ver ge-miniaturiseerd dat hij nu in een luciferdoos past. Hij kan door een klein gaatje vliegen en zo op plekken komen waar niets of niemand anders komt. Handig, bijvoorbeeld om naar slachtoffers te zoeken in ingestorte gebouwen. Maar in de buitenlucht is Delfly niet in zijn element. Hij kan niet goed te-gen wind. Een toestel als Atmov biedt dan meer perspectief. Remes hoopt de nieuwe vliegtechniek van dit toe-stel op termijn bij veel van zijn pro-jecten te gebruiken. “Atmov is de toekomst. Je kunt die toestellen ergens bij een laadstation stationeren en ze met een druk op

euro kost het om 1

swarm uav te produceren,

exclusief lanceerunit, grondstation en antennes.

op-stijgen.

Zo ook de Atmov. Maar waar de an-

dere quadcopters alleen hoveren en in die vliegmodus langzaam naar hun eindbestemming gaan, doet de Atmov iets bijzonders; hij hovert eerst een stukje omhoog en vliegt dan als een vliegtuig verder.“Op deze manier vliegen we veel efficiënter en sneller”, vertelt Caste-leins collega Sander Hulsman. “De andere toestellen gaan met twintig kilometer per uur naar het dorp. Wij vliegen zeventig kilometer per uur en kunnen het veel langer vol-houden in de lucht.”

Verheugd kijken de studenten toe hoe het toestel uit het zicht verdwijnt. Het is

hun derde poging. Het toe-stel lijkt goed geprogram-meerd: het vliegt helemaal autonoom naar het dorp. “Still flying”, “doing good” klinkt het zo nu en dan door een walkietalkie waar-mee contact wordt gehouden met de mensen in de volgauto.Bij het kerkje stort de Atmov neer. De motoren raakten oververhit, denken de studenten. Het toestel ligt in duigen, maar het Delftse team heeft vier toestellen bij zich en heel veel duct-tape. De studenten zijn al lang blij. Geen enkel ander team is er tot dan toe überhaupt in geslaagd het dorp autonoom te be-reiken. Sommigen deelnemers halen am-per het bos, zoals het team uit Sin-gapore met zijn toestel met twee parallelle rotors die tegen elkaar in-draaien. “De vliegende grasmaaier noemden we dat”, lacht Hulsman. “Dat apparaat was knap gemaakt, maar heel eng”, vervolgt Hulsman. “Iedereen deed een stap opzij toen hij de lucht in ging. Hij woog wel vijf kilo en maakte herrie als een echt vliegtuig. Met zweetdruppel-tjes op zijn voorhoofd probeerde de piloot hem onder controle te houden. Maar hij stortte vrijwel meteen neer doordat de rotors niet goed waren afgesteld en tegen elkaar aan kwamen.”

Het spotten van illegale olielozingen is

een belangrijk doel

sWarm uavGewicht 2,2 kilo

19Delta Tu Delft

een knop als een zwerm laten opstijgen om verkenningsvluchten uit te laten voeren. De vliegtuigen waar we nu mee experimenteren voor zwermvluchten moeten we nog elk afzonderlijk met een elastiek in de lucht katapulteren.”Een van de lopende ‘zwermprojecten’ waar Remes aan refereert, is het project Fireswarm. Het idee hierachter is dat een groep toestellen voorzien van warmte-sensoren op zoek gaat naar beginnende heidebranden. Remes: “De vliegtuigen kennen elkaars positie en spreken met elkaar af wie welke kant op gaat om iets nader te onderzoeken. Eerste tests zijn onlangs uitgevoerd met de brandweer van Woensdrecht.”Volgens hetzelfde principe wil Remes een zwerm autonome vliegtuigen inzetten om schepen in de gaten te houden in de buurt van havens. Het spotten van illega-le olielozingen is een van de belangrijke doelen van dit zogenaamde 3I-project (een acroniem voor Integrated Coastal Zone Management via Increased situati-onal awareness through Innovations on Unmanned Aircraft Systems). Aan dit Europese onderzoeksproject, waar Remes en zijn collega dr.ir. Erik-Jan van Kampen penvoerder van zijn, doen behalve de TU onder meer de Franse, En-gelse en Nederlandse havenautoriteiten en de universiteiten van Southampton en Brest mee. Eerder dit jaar kreeg het con-sortium 1,85 miljoen euro van de EU.

A tmov krijgt dus veel toepassings-mogelijkheden. Maar vooralsnog kampt hij met kinderziektes. En

dat is niet verwonderlijk. De studenten bedachten Atmov pas begin dit jaar en werkten het concept uit in het kader van de zogenaamde L&R ontwerpsynthese-oefening. In tien weken tijd moeten de studenten bij deze oefening bewijzen dat zij in staat zijn om in teamverband hun kennis samen te brengen in een ontwerp. Ook de Delfly is ontstaan uit zo’n studen-tenproject.

Het knappe van Atmov is dat hij eenmaal in de lucht volautoma-tisch negentig graden draait, een nauwgezette manoeuvre waarbij geleidelijk van hoverbesturing naar horizontale vliegbesturing wordt omgeschakeld. Bij hoverbesturing wordt een andere set propellers aangesproken dan bij de horizon-tale vlucht.Castelein: “Er zijn meer toestel-len die tegelijk kunnen hoveren en horizontaal vliegen. Maar die doen dat veel minder efficiënt. Bij hen zijn het namelijk de motoren die negentig graden draaien. Dat is niet zo handig, want voor hove-ren heb je een ander type propeller nodig dan voor horizontale vlucht aangezien de stroomsnelheid van de lucht in beide gevallen erg ver-schilt.”

Om het toestel zelf de over-gang van het ene naar het andere besturingspro-

gramma te kunnen laten maken, moesten de studenten een geheel nieuwe automatische piloot ont-wikkelen. De standaard wiskundige methode achter autopilots maakt gebruik van zogenaamde Euler-hoeken. Hulsman: “Maakt je vliegtuig ver-draaiingen tot negentig graden ten opzichte van de beginpositie, dan gaat het nog wel goed met Euler-hoeken. Maar bij negentig graden beland je in het zogenaamde singu-larity point.”

atmovGewicht 1,5 kilo

In het singularity point zijn de assen niet meer goed gedefinieerd. Voor-waartse vlucht en achterwaartse vlucht worden daar op dezelfde ma-nier geschreven. Castelein: “Beland je op dat punt, dan wordt je vliegtuig helemaal gek.”De studenten moesten een andere wiskunde gaan gebruiken: de qua-ternions. “Hiermee kun je probleem-loos 360 graden rond”, zegt Castelein. “Maar quaternions zijn nog nooit eerder in de open source autopilot pa-parazzi (het type autopilot waar het MAV-lab mee werkt, red.) verwerkt. Wij moesten alles herschrijven.”Remes wil de komende jaren de kennis die is opgedaan met andere toestellen gebruiken om Atmov te verbeteren. Remes heeft er een subsidieaanvraag voor ingediend bij STW. Het project moet uitgroeien, zoals dat zeven jaar geleden ook bij Delfly is gebeurd. Aan Delfly werken nu vijf promovendi en een dozijn studenten. Aan wat voor verbeteringen moet je dan zoal denken? Het verder minia-turiseren van de elektronica, bijvoor-beeld. Ter illustratie toont Remes de IMU (inertial measurement unit) van de Delfly, het systeem dat snelheid, ori-entatie en gravitatiekrachten bijhoudt. Het is amper een centimeter groot.De studenten zelf willen vooral ver-beteringen zien in aerodynamisch design, landingsgestel, lichtere com-posiet constructie, en de autopilot software. En wie weet kan Atmov van Delfly leren hoe hij moet reageren als hij een obstakel tegenkomt, zoals een gier.

tekst: Tomas van Dijkfoto’s en fotomontage: Sam Rentmeester

Advertentie

21

De politie op je hielen

Geen boef is meer veilig, als het aan Rob van Waas (22) ligt. Het simulatiemodel dat hij bouwde voor zijn bachelor-eindproject laat politieagenten van de regio noord-Holland met behulp van een game ontdekken welke misdaadbestrijding het beste past bij welke situatie. “Dat korps zat namelijk met een prob-

leem: net als alle korpsen in nederland wordt het afgerekend op het aan-tal misdaden in zijn regio. Dan hádden ze eindelijk eens een goed jaar, pleegde één of andere gek opeens zes overvallen en lagen de statistieken weer overhoop. Zo’n misdaad kun je niet voorspellen, maar je kunt wel be-rekenen welk beleid preventief het best werkt.” In zijn model nam de student verschillende factoren op. Afschrikbeleid, het afzetten van bepaalde straten, en patrouilleren bijvoorbeeld, maar ook zaken die direct invloed hebben op het functioneren van de politie. Sluiten mensen hun huizen wel goed af? En hoe functioneert de reclassering? Van Waas: “Al die dingen vragen andere interventies.”Zijn simulatie dient meteen een ander doel: “Het is een bewustword-ingsmodel. Het laat zien dat niet alleen de politie verantwoordelijk is voor het aantal misdaden in een regio, maar dat partijen als de gemeente, de reclassering, maar ook mensen zelf daar invloed op hebben.”De student werd tijdens zijn project nauw begeleid door TBm-docent Erik Pruyt. De bedoeling is dat de politie zijn model landelijk gaat inzetten. “natuurlijk was mijn project maar een pilot; een kijkje in de keuken van system dynamics. Daar krijg je tijdens je bachelor bij TBm wel een introduc-tie van, maar ik had eigenlijk geen idee wat die software nou echt eigenlijk allemaal kan.”Toch kwam de grootste tegenvaller tijdens zijn project niet voort uit ge-brek aan kennis, maar uit een heel andere hoek. “Een deel van de agenten bleek helemaal niet open te staan voor het werken met moderne software; met gamen om tot betere prestaties te komen. Dan moet je jezelf opeens verkopen, dat had ik nooit zien aankomen.”Zijn eindproject is ondertussen afgerond, maar een officieel eindcijfer heeft hij nog niet binnen. “Het korps noord-Holland was in elk geval heel enthousiast.” Van Waas richt zijn energie ondertussen op heel andere zaken: zijn TBm-master en het organiseren van de All Energy Day in maart 2013. Zo komen twee werelden straks misschien wel onbedoeld heel passend samen. Hoe mooi is het die boeven ooit te vangen met een ele-ktrische auto, door een computer op groene energie precies op tijd gep-laatst op de plaats delict?

de BachelorRob van Waas

De politie is je beste vriend. Maar ook die wordt afgerekend op zijn presta-ties. Hoe verbeter je die als je afhan-kelijk bent van een stel boeven dat onverwacht een misdaad begaat? TBM-student Rob van Waas bouwde een simulatiemodel dat politie én be-trokken partijen laat zien wat slimme misdaadbestrijding is.

Delta Tu Delft 22

essay

‘Als we niet aan

een olifant willen

denken, moeten we

eerst wel aan een olifant

denken’ (Hans de Bruijn, hoogleraar bij TBM)

23

‘Hoe groter de crisis wordt gemaakt, hoe sterker onze gevoelens van onmacht’

Een bekend testje. Laat twee groepen respondenten eenzelfde film zien van twee auto’s die op elkaar inrijden. Vraag de eer-ste groep met welke snelheid de auto’s op elkaar ‘botsen’, de tweede groep met welke snelheid ze op elkaar ‘knallen’. De uitkomst: de tweede groep komt met een hogere snelheid. Waarom? ‘Knallen’ associëren we met hard rijden en dus vul-len we een hogere snelheid in. De taal die we gebruiken roept blijkbaar associaties op en stuurt onze waarnemingen en opvattingen. We spreken van message framing en komen het deze weken natuurlijk vooral in de politiek tegen. Een kort es-say over het gebruik van frames – voor wie het spel met taal wil doorzien.

sturen met taalWie framet, kiest zijn taal – woorden, metaforen, zegswijzen – zodanig dat hij tot een specifieke interpretatie van de wer-kelijkheid leidt. Het is als het omlijsten van een foto: je haalt een scène naar voren en drukt een scène naar achteren – en stuurt daarmee de interpretatie van de foto. Met taal kunnen we hetzelfde doen. Taal is geen objectief vehikel om informa-tie over te dragen, maar stuurt onze waarneming en oordeels-vorming.Een voorbeeld. Een beetje VVD’er moet weinig hebben van ontwikkelingshulp. Ontwikkelingshulp vernietigt lokale ini-tiatieven, verstoort lokale markten en steunt foute regerings-leiders. Een bekend frame is: ‘Arme mensen moet je geen vis-sen geven, maar een hengel’.

helden en schurkenWat zijn de kenmerken van een goed frame? Een goed frame heeft een hoge plakfactor, blijft makkelijk hangen. De argu-menten vergeet je wellicht, de vissen en de hengels niet. Bo-vendien, als taal een hoge plakfactor heeft, is de kans groot dat tegenstanders die taal overnemen. Een PvdA-er ergert zich aan de vissen van de VVD. Hij geeft zijn argumenten en zegt een aantal malen dat goede ontwikkelingshulp voor hem inhoudt dat hengels worden uitgedeeld – en geen vissen. Hij stapt in het frame van zijn tegenstander. Wat is het risico? Hij zit in de verdediging en geeft bovendien gratis zendtijd aan de taal van de tegenstander. Want wat vertellen we de volgende dag aan de buurman? Dat we een debat hebben gezien over ontwikkelingshulp en dat het over vissen en hengels ging. Met een goed geframede boodschap ben je het eens. Iedereen vindt dat je arme mensen geen vissen, maar hengels moet ge-ven. De PvdA framet de hypotheekrenteaftrek voor hoge in-komens als een ‘villasubsidie’. Iedereen is tegen subsidiëring van villa’s. De VVD zegt ‘vandalen gaan betalen’ – niemand zal het daarmee oneens zijn. Logisch gevolg: je vraagt je af wie in hemelsnaam vissen en villasubsidies uitdeelt? Van-dalen de hand boven het hoofd houdt? In een goed frame zit daarmee altijd een schurk, die niet doet wat nodig is. En dus is er de held, die dat wel doet. Een goed frame heeft sterke prikkels voor de ander om er in te stappen. Een aantal partijen, waaronder D66, wil de basis-beurs afschaffen. CDA en SP willen dat niet. Dit is een mooi D66 frame: ‘Waarom moet de bakker betalen voor de studie van het zoontje van de advocaat?’Zoontje gaat studeren, verdient straks een paar keer modaal, de belastingbetaler vergoedt zijn studie en moet dan ook

een beurs ophoesten? Dat is te dol. Wat is de kracht van het frame? Het raakt de kernwaarden van de SP – plots neemt de SP het op voor de advocaat en laat ze de hardwerkende bak-kersknecht vallen. Gevolg: een SP’er ontkomt er bijna niet aan om in dit frame te stappen, om dit beeld recht te zetten. Er zijn allerlei andere prikkels, die ik nu even laat voor wat ze zijn – het gaat er om dat een frame aan kracht wint als het de ander prikkelt er in te stappen.

niet timideWaarom is het aantrekkelijk dat de ander in je frame stapt? Ik noemde al de gratis zendtijd die het frame krijgt. Maar er is meer. Wie in een frame stapt en het ontkent, loopt het risico dat hij het bevestigt. Cognitief linguïst George Lakoff vertelt graag dat hij studenten vraagt om even ‘niet aan een olifant’ te denken. Dat is onmogelijk. Als we niet aan een olifant wil-len denken, moeten we eerst wel aan een olifant denken. Dus als Richard Nixon tijdens Watergate zegt ‘ik ben geen schurk’ dan denken we allemaal eerst ‘schurk’ en verbinden dat met Richard Nixon. Een paar maanden terug scande ik de koppen van de NRC. Boven een interview met Jolande Sap stond: ‘Ik ben niet timide’. Je neemt twee seconden voor de kop en kop-pelt in die twee seconden ‘timide’ aan Jolande Sap. Ze moet ontkennen, dus blijkbaar speelt er iets – ontkennen is bevesti-gen. Zeg dus nooit: ‘wij delen geen vissen uit.’Wat te doen als je merkt dat er een frame wordt opgezet? Re-framen – je eigen taal gebruiken. De SP valt de VVD aan om-dat die marktwerking in de zorg wil toestaan. Daar is tegen-woordig bijna iedereen tegen. ‘De zorg is geen markt’ is het frame. Wie dat ontkent of nuanceert, roept de verdachtma-king op zich dat hij de warme zorg toch tot een kille markt wil maken. Een bekende re-framing is dat je ‘de patiënt het recht wilt geven om te kiezen’. Daar kan niemand tegen zijn – en als je mag kiezen, moet er iets te kiezen zijn en keuze ontstaat door een zekere marktwerking…

framing van WetenschapIk wil een volgend aspect van framing duidelijk maken en zeg dan iets over framing in de wetenschap. Hoe voelt het als een VVD’er zegt dat de ondernemersaftrek met twee procent om-hoog moet? Koud. Het zegt veel mensen helemaal niets. Maar

STUNTSTUNT

Gratis fi etst.w.v.

€ 179!

Alleen voor studenten: 15 maanden de Volkskrant voor € 15 per maand en een fi ets cadeau! Kijk snel >> VK.NL/FIETS

Advertentie

25Delta magazine Tu Delft juni 2012 Tekst: Naam auteurBeeld: Naam fotograaf25

25

nu zegt de VVD’er dat de ondernemersaftrek omhoog moet omdat de VVD opkomt voor hardwerkend Nederland, voor al die ondernemers die risico’s durven nemen, die dag en nacht in de weer zijn, hun eigen werkelijkheid willen creëren, die kansen zien en pakken en zo banen maken voor talloos veel ge-zinnen. Zoiets. Het klinkt al veel warmer. Waarom? De VVD’er koppelt zijn standpunt (ondernemersaftrek) aan zijn waarden (hard werken, ondernemen, werk maken) en waarden zijn wel warm, zijn met emoties omgeven. Bij framing gaat het dus ook altijd om de vraag hoe een standpunt wordt gekoppeld aan waarden en emoties, aan emo-waarden. Als je dat goed doet, maakt dat je boodschap veel sterker; doe je het fout, dan zwakt dat je boodschap enorm af. Naar de wetenschap. Klimaatwetenschappers van het IPCC zeggen dat de aarde opwarmt door menselijk toedoen en toch willen velen daar niet aan. Ze zijn onverschillig of ontkennen gewoonweg dat er een probleem is. Wat verklaart deze scepsis? Het heeft onder andere iets te maken met de frames die weten-schappers gebruiken. Ik noem er drie.‘De crisis is heel ernstig – uit de klimaatcrisis volgt een voedsel-crisis, volgt een migratiecrisis, volgt een economische crisis.’‘Onze levensstijl draagt sterk bij aan de opwarming – bijvoor-beeld ons vlieggedrag. Dat moet anders.’‘De footprint die we nalaten is veel te diep – onze kinderen moeten straks leven op een uitgeputte aarde.’

kinderen slachtofferWat is het risico van deze framing? Ze raakt aan waarden en emoties, maar op de verkeerde manier. Hoe groter de crisis wordt gemaakt, hoe sterker onze gevoelens van onmacht. Mensen willen in control zijn, maar wat kunnen wij bij deze accumulatie van crises in Nederland nog doen? Niets, we zijn out of control en dan is de voor de hand liggende reactie: de crisis kleiner maken of ontkennen. Een andere levensstijl, minder vliegen? Voor veel mensen heeft vliegen alles te maken met diepgewortelde waarden: zelfont-plooiing, individualiteit, vrijheid, betrokkenheid op de wereld, veiligheid. Het frame tast onze waarden en identiteit aan, dat willen we liever niet. Maar er is een uitweg: ontkenning van de klimaatproblematiek – of een beetje (veel) ontkennen, de crisis is nu ook weer niet zo groot. Onze kinderen slachtoffer? Dan zijn wij blijkbaar de schurken. Daar komt weer een emo-waarde om de hoek kijken: fairness. Wie van ons heeft de intentie om volgende generaties het leven

zuur te maken? Wat kunnen wij eraan doen dat er in de afge-lopen vijftig jaar miljarden mensen zijn bijgekomen? Zoveel mogelijkheden voor een andere levensstijl waren er nu ook weer niet. De boodschap dat we schurk zijn, is unfair, dus is de gedachte welkom dat we heus geen uitgeputte aarde nalaten. Kort samengevat: Hell does not sell. Wat zijn betere frames? Heb het minder over de ernst van het probleem en meer over de oplossingen die beschikbaar zijn (controle is vaak een cru-ciaal element van goede frames). Wie zelf aan oplossingen kan bijdragen, is in control en dus niet langer de schurk, maar iemand die werkt aan een betere aarde voor zijn kinderen. Koppel die oplossingen niet aan het verhaal van ‘minder’, maar aan dominante waarden als zelfontplooiing en keuze-vrijheid - een oplossing leidt tot groei, tot innovatie, is hip.

eenvoudige BoodschapWat moeten we van dit alles vinden? We kunnen lang soebat-ten over de vraag hoe we framing moeten waarderen. Op zijn minst moet de constatering zijn dat het spel van framing er nu eenmaal is. Iedereen framet – vaak ook onbewust, in de samenleving, op de faculteit, in de afdeling. Frames zijn simpele boodschappen zegt iemand, veel te sim-pel. Dat is zo. Maar onze samenleving is eindeloos ingewik-keld en niemand overziet al die complexiteit. Dat leidt tot een bekend paradoxje: hoe ingewikkelder de werkelijkheid, hoe meer behoefte we hebben aan de eenvoudige boodschap, aan sense and simplicity. Of aan de boodschap die aan onze waar-den raakt, onze emotionele ankers. Dus het kan geen kwaad er enig gevoel voor te hebben. Ten slotte, wie als Delfts wetenschapper niet zo veel heeft met framing – ik geef grif toe: er is ook nog gewoon een fysieke werkelijkheid – geef ik een uitspraak mee van een adviseur van Bill Clinton, die er ook niet veel me ophad: ‘The Titanic had an iceberg problem, not a communications problem.’Zo is dat, maar wie dit een mooie uitspraak vindt, moet wel bedenken dat het een frame is.

Hans de Bruijn is hoogleraar aan de faculteit Techniek, Bestuur en Manage-ment en auteur van ‘Framing. Over de macht van taal in de politiek’ (Amster-dam: Atlas, 3e druk 2012). Hij heeft een wekelijkse column over framing in de zaterdageditie van dagblad Trouw.

Delta Tu Delft

‘Een goed frame heeft een hoge plakfactor, blijft makkelijk hangen’

26 Delta Tu DelftSp

orts

& C

ult

ure

Voor advertenties bel met:

H & J UitgeversPostbus 101

2900 AC Capelle aan den IJssel

T (010) 451 55 10F (010) 451 53 80

E delta@henjuitgevers.nl

Neem contact op met Hennie de Ruyter of Mireille van Ginkel voor nadere informatie.

AGENDA

ALGEMEEN

septeMBeR VRiJDAg 31 Augustus

OJV De KOORnBeuRs

23.00 uur – Vanavond vindt de Boemkool Drum and Bass avond plaats in OJV De Koornbeurs. Gap Junxion, Sopa Espesa en Djimc verzorgen deze avond optredens. Toegang bedraagt 2 euro. www.koornbeurs.nl

ZOnDAg 2 septeMBeR

inteRnAtiOnAl stuDent chuRch

11.30 hrs - Students of all deno-minations are invited to our ecu-menical service every Sunday at Raamstraat 78, followed by tea/coffee. The services are led by the chaplains Reverend W. Stroh and Father Avin, and are supported by student leaders. More informa-tion on www.iscnetherlands.nl.

MAAnDAg 3 septeMBeR

pRiJsuitReiKing uFD-leeRMees-teRpRiJs 2012

12.00 uur – Sinds 1994 wordt jaarlijks de UfD-Leermeesterprijs uitgereikt aan een hoogleraar van de TU Delft, die in de kwaliteit van zijn/haar onderzoek excelleert.

Opening cOllegeJAAR

15.30 uur – ‘Imagine the future: het nieuwe leren en studeren’

geZOcht: AluMnus VAn het JAAR

De Alumnus van het Jaar is een inspiratiebron voor anderen, een echte ambassadeur van de TU Delft of levert een bijzondere bij-drage aan technologie, innovatie, wetenschap en ondernemerschap. Kent u of bent u een kandidaat voor deze bijzondere titel? Laat het ons voor 31 augustus weten via www.universiteitsfonds.tudelft.nl, dan maakt u of uw kandidaat kans op de titel Alumnus van het Jaar 2012.

DinsDAg 4 septeMBeR

tu DelFt eneRgie- VeRKieZingsDeBAt

15.45-17.45 uur – Speelt energie een rol bij je keuze in het stem-hokje op 12 september? Bezoek dan het TU Delft Energie-verkie-zingsdebat waar de VVD, SP, CDA en GroenLinks met elkaar en met een zaal vol energieonderzoekers en –studenten in debat gaan over de energietransitie. Locatie: Hoogspanningshal, faculteit Elek-trotechniek, Wiskunde en Informa-tica. Meld je aan via home.tudelft.nl/nl/onderzoek/energy/het-tu-delft-energie-verkiezingsdebat.

WOensDAg 5 septeMBeR

stuDieVeReniging liFe

22.00 uur – Studievereniging Life begint het studiejaar met haar Diesfeest ‘American Frat Party’ in de Hut van Ome Henne te Leiden. De deur sluit om 1 uur. Zie www.svlife.nl voor meer informatie.

stuDiuM geneRAle

Studium Generale (SG) is geopend van maandag t/m donderdag van 9.00-17.00 uur. SG is gevestigd in de TU Delft Library, Prometheus-plein 1, Delft. Je kunt vragen stel-len via studiumgenerale@tudelft.nl of telefonisch een afspraak ma-ken via 015-2783258.

937+263+67=.............

Psst… Schaam je niet: naast jou zijn er nog veel meer TU-

studenten die eígenlijk niet zo heel erg uitblinken in hoofdre-

kenen. Maar: alles kun je leren! En de app Fly High is daar een geinige manier voor. Oké, het

niveau is niet schrikbarend hoog. Door optelsommetjes zo snel mogelijk op te lossen, laat

je een raketje steeds sneller opstijgen. Een ordinaire brain-

trainer dus, zoals er nog hon-derden anderen te vinden zijn

in je app-store. Maar ach, zelfs een ongetraind brein heeft wel-

eens variatie nodig, zelfs al is het hoogste niveau zo’n beetje 937+263+67 – met drie multi-ple-choicecijfers als antwoord. De maximale snelheid van het

raketje? Die behalen is nog wél een uitdaging. Zelfs voor een

TU’er voor wie de sky toch nooit de limit was. (JH)

flY HIGHontWikkelaar Kyung Bin Cho

platform Android, iPhone, Tablet en iPad

prijs: gratis jjjjj leuk

jjjjj handig jjjj bediening

27Delta Tu Delft

Kinderen van bakkers, slagers en timmermannen boffen maar. Bij dat beroep kunnen kinderen zich een voorstelling maken. Dan ik. Ik ben be-stuurskundige. Hoe vertel ik in vredes-naam aan een zeven- en negenjarige wat ik doe? Als ik een begin maak met mijn uitleg, iets over marktwerking en concessies, interrumpeert mijn doch-ter me: “maar wat doe je dan de hele dag?” Om de kinderen toch iets mee te geven van mijn werk, besluit ik hen deze vakantie een dagje mee te nemen naar de TU Delft. Ik verwacht niet dat bezichtiging van mijn werkkamer alle vragen zal oplossen, maar ik vind het leuk om hen te laten zien waar ik een groot deel van de week doorbreng.De treinreis is nog wel geslaagd, maar daarna volgt meteen de eerste teleur-stelling. De Sebastiaansbrug is afge-sloten en nu moeten we een behoorlijk eind omlopen. Met inmiddels honge-rige kinderen betreed ik de Jaffalaan. Lunchen met broodjes kroket scoort al-tijd goed. Helaas. De kantine van mijn faculteit is dicht vanwege de zomer-vakantie, dus daar valt niets te halen. Ook het gebouw kan de kinderen niet bekoren. “Klein kantoortje mama. Heb je geen Mac?” Ik probeer ze te paaien met warme chocolademelk uit de au-tomaat, maar die weigeren ze beleefd. Ik vrees een fiasco. Een moeder in een klein kantoor, zonder Mac, zonder kan-tine.Op weg naar buiten zien ze knaloranje kuipstoeltjes staan. “Cool. Deze stoe-len kunnen draaien en je kunt er ook op slapen en kijk, dit kun je gebruiken als tafeltje.” We blijven een dik kwar-tier bij de vier kuipstoeltjes en dat is ei-genlijk nog niet lang genoeg. Nu gaan we lunchen bij Industrieel Ontwerpen. Mijn zoon en dochter vergeten hun honger bij de futuristisch ogende auto, het Senseo apparaat, een ligfiets en al die andere ingewikkelde ontwerpen. Ze krijgen alsnog hun broodje kroket en daarna lopen we langs de werk-plaatsen met indrukwekkende appara-tuur. “Wow mama, werk jij hier?” Voor het gemak knik ik bevestigend.Industrieel Ontwerpen heeft me gered. Dankzij hen denken mijn kinderen dat ik de coolste baan van de wereld heb.

Willemijn Dicke

COLUMNIO bedankt

Opening collegejaar 2012-201315.30 uur – ‘Imagine the future: het nieuwe leren en studeren’. Technologie verandert de wereld waarin we leven in razendsnel tempo. Dat weten we als TU Delft natuurlijk als geen ander. Maar technologie speelt niet alleen een belangrijke rol binnen het wetenschappelijk onderzoek of het werk van onze Delftse ingenieurs wereldwijd, het verandert ook de manier waarop het onderwijs wordt gegeven. Want hoe ziet studeren er in de toekomst eigenlijk uit?

Gastspreker Neelie Kroes, EU commissaris en pen-voerder van de Digitale Agenda, vertelt in haar speech hoe snel de wereld verandert door alle ICT ontwikkelingen. Daarna geven de drie finalisten van de prijsvraag ‘Future learning’ hun visie op het toe-komstige universitaire leren en studeren. Jij kan, sa-men met de vakjury, bepalen welk idee als beste uit de bus komt. Om 17.00 uur zal een afsluitende borrel plaatsvinden. Locatie: Aula Congrescentrum TU Delft.

media

apps

Mobiel ruimte-wandelenDus je studeert luchtvaart- en ruimtevaarttechniek. Kunt sterrenstelsels dromen sinds je zeven was. Hebt kasten vol ruimteboeken en noemt Wub-bo Ockels al jaren bij zijn voor-naam. Dan nog heb je geen excuus om de app Solar Walk niet even te downloaden. In indrukwekkende 3D-animaties laat de app je vanaf Mercurius inzoomen op Pluto, fast for-ward door tijd en ruimte reizen, hij geeft informatie over de satellieten die rond onze aard-bol zweven en de actuele stand van de planeten ten opzichte van de zon – inclusief hun structuren, geschiedenis en bij-zonderheden. Leuk om indruk te maken op nitwits op het ge-bied van galaxies far, far away, maar gewoon ook vermakelijk voor jezelf. Solar Walk is namelijk vooral heel erg mooi gemaakt. Een verwennerijtje voor je telefoon of – vooral - je iPad. En voor je-zelf natuurlijk. (JH)

SOlAR WAlkontWikkelaar Vito Technology Inc.platform iPhone,iPad

prijs: € 0,79 leuk jjjjj

handig jjjjj

bediening jjjjj

28

TU Delta App. Download ‘m. Delta. Lees ‘m. Op de hoogte blijven van het laatste nieuws van de TU Delft? Download de gratis app in de appstore (TU Delta).Of lees ons vernieuwde Delta magazine, dat éénmaal per twee weken verschijnt. Het eerste nummer op 30 augustus. Ook gratis.

TU Delta

TU Delta

delta-owee.indd 1 8/29/12 2:59 PM

Advertentie

New international stu-dents are welcomed to TU Delft with tours, talks, team-building games and a bazaar. Getting settled into a new country was never as much fun. As 1,000 international students geared up to start the new session at TU Delft, the university helped them settle in with a two-week long orientation programme.Full of ‘survival activities’, the In-troduction Programme 2012 was aimed at introducing students to the university and to Delft with some serious fun. Beach parties, movie nights, walking tours of the town and its supermarkets, acade-mic sessions on team building and communication and Dutch speed dating (to make new Dutch friends) were some of the many activities. Students were also given four-part Survival Journals, which included details about the activities, anec-dotes about the Netherlands, infor-mation about supermarkets, and even recipes from other internatio-nal students.“One of the other interesting things we gave students is a poster de-signed by the Delft International Student Society. We noticed that

students usually throw away most of the information pamphlets they receive, so, we thought we should give them the same information in the form of something that can be for keepsake. The decoratively designed poster can be put up in rooms, behind doors or in the bathroom,” says Germaine Poot, programme manager of the Intro-duction Programme.Sports also play a major role in the festivities. “We also held TU-lympics for students. Besides Dutch sports, games like rope pulling were organised in the Sports Cen-tre,” adds Poot. The winning teams of the TU-lympics Cup will be awar-ded special prizes during the closing ceremony on August 30, which will also feature multicultural song and dance performances by internatio-nal student associations of the vari-ous countries.One of the popular events of the programme was the Freecycle Bazaar, which was co-organised by Ecolution. Founded in 2012, Ecolution is a student organisa-tion working on sustainability and preserving resources on campus. “Recycling and reuse fits very well within our goals, so the bazaar seemed like a great idea. It also gave us a very visible platform, one we hope will encourage new stu-dents to attend the sessions we’ve planned, and, hopefully, even vo-

lunteer with us,” said board mem-ber Dhariyash Rathod. Ecolution invited staff, students and professors to donate items that were no longer of use to them to new students free of cost. The ba-zaar opened to students at 10 a.m. on August 25 and within an hour most items had been claimed. “It was a lot more successful than we expected it to be. People donated lots of things - clothes, cups, plates, a laptop, music systems, and old

keyboards. We even got a foot-mas-sager in decent working condition, but no one seemed to want it,” said board member Nickolas Chrysochoidis. “Whatever is left from the bazaar will be donated to the church,” adds Eirini Starvou, another board member.For the new students, this was a great idea. “It was a great initiative for international students. It’s not just that students who were here early got a lot of free stuff, but the-se were all good quality things that people need,” said Anand Sundaresan (21), who has just star-ted his MSc in Systems and Control. in

tern

atio

nal

page

s

Whether you are sinking or swimming in the sea of Dutch words all around you here, the International Pages offer our

foreign readers a life raft in the form of engaging, entertaining articles written in the university’s

lingua franca – English! A grand welcome

29Delta Tu Delfttext: Damini Purkayasthaphoto: Sam Rentmeester

Ecolution: New international students could pick from various items left behind by recent graduates.

Phot

o: S

am R

entm

eest

er

Sports also play a major role in the festivities

30 Delta Tu Delft

Studying at TU Delft comes with perks. Here’s why these Indian students seem to think so.

They are here to study, but these guys will be the first to tell you that life at TU Delft is about a lot more than being a geek. Sumit Sachdeva (25) did his MSc in biochemical engi-neering at TU Delft and is now doing his PhD in nano organic chemistry here. Rishabh DevSharma (24) is a second-year MSc student studying systems and control.

Why did you decide to study in Delft? sachdeva: “I really liked the course structure here. I had applied to se-veral universities for an MSc. I got scholarship for TU Delft and that clin-ched it.” devsharma: “I like to meet people from different cultures and I thought Europe will be less monotonous than the US in that regard.”

How does doing a PhD/MSc in the Netherlands help in the long run?sachdeva: “Research here is more applied. Projects are related to in-dustry and there are several collabo-rative projects. The courses are in-

terdisciplinary and learning-oriented instead of grades-oriented.”devsharma: “The way the course and life is structured here helps you evolve. I understand my ambition better and have a better understan-ding of myself as a person today.“

Are you part of any projects outside of class?sachdeva: “Until recently, I was the president of the Indian Students As-sociation.”devsharma: “When I came here, I was given certain stereotypes of Dutch people that made me wary, but soon I realised that everyone is the same. Three of my Dutch friends and I have started a group called ‘Out of Control’, aimed student in-tegration. We help new students in our department break the ice - with drinking sessions - and grapple with unfamiliar software.”

What was the biggest adjustment problem you faced when first arriving here?sachdeva: “For an Indian, life is diffe-rent in many ways. I had to figure out lots of things on my own, like where to buy things. But, if you don’t strug-gle, you don’t have any fun.” devsharma: “Being independent. Doing everything from cooking to washing yourself.”

Any survival tips to suggest for new students?sachdeva: “Learn how to cook!”devsharma: “Studies are hard, the weather is tougher. But always re-member to have fun.”

Any survival tips for each other? sachdeva: “Just have fun.”devsharma: “Grow your hair longer man, it helps against the cold!” (DP)

Delft: A lesson in life

Phot

o: S

am R

entm

eest

er

‘Grow your hair longer, it helps against the cold’

Rishabh DevSharma (left) and Sumit Sachdeva: “learn how to cook.”

Delta Tu Delft

“When there are heavy showers sewers sometimes overflow. The water smells and is polluted. At the moment there is already a so-lution for this problem: emptying the water in storage and sedimen-tation basins. But this takes up lots of space and is expensive. I’m therefore looking into che-aper and new possibilities. I’m investigating whether a belt filter, which filters suspended solids and organic material out of the water, could be used. At certain treat-ment plants this is already used as the first step in the cleaning pro-cess of sewage water.I’m working on a model that eva-luates if the belt filter could be used at overflow locations of the sewer system. The model should also predict which settings are op-timal during the filter operation. For example, I’d like to know how the filter behaves when different water quantities and qualities are used. And how does it react when the water is very polluted? In order to answer these questi-ons, I used a test facility in Eind-hoven. I put sewer water through the belt filter, which measures 1.5 meters in height and length and

is nearly 1 meter wide. I collected lots of data. It was dirty work: the water smells. I took the samples with me by car. One day I travelled by train, but that made me feel un-comfortable because of the smell.I used the data to build a compu-ter model that predicts how well the water is filtered. It took time to make the model work accurately. Models always simplify the real situation and assume parameters to be constant, which they are not in practice. You must decide if it is necessary to monitor the parame-ters and to make the model more complicated, or to determine if it works fine with an average value. I’m writing a paper on this subject and will present my findings at a conference. I have faith in the fact that I can make my model work. Over the next two years I will keep working on this model and other models for wastewater treatment. Hopefully, I’ll also add research on monitoring the water quality and thus bring the models closer to a practical solution for (waste)water treatment.” (RV)

31

TaLkiNg pOiNT

Barend dronkers (26), an msc student from calgary, canada, studying applied physics, ar-rived in the netherlands two weeks ago. Born in the usa, to dutch parents, he moved back to the netherlands when he was six months old. he eventually landed in canada, after living in the us and germany with his parents. the hat on the table in front of him is of the calgary flames, the professional ice hockey team in his hometown. he is a lifelong fan of the team and got this hat when he was 13 years old. the hat is signed by the flames’ star player, jerome iginla, who still plays for the team. Barend also played a lot of hockey growing up on the public ice rinks around calgary, meeting up with friends to play games or playing pick-up games with whomever was at the rink that day.

It’s the start of another new academic year, and the unusually warm Dutch weather rendered a mendacious

picture for the new students who thought it would continue to be the same. As the weather started showing its true colors, and the students starting settling down, life in Delft might not seem as wonderful as one might have heard. not to complain about the gorgeous city

itself, but the student housing condition at Delft is taking a turn for the worse.

Sitting at the Survival Cafe, I hear random groups of new students jabbering at full speed in foreign languages, and some mixed groups in English. unfortunately, I

could only eavesdrop on the multi-cultural groups, but I didn’t have to wait long to hear ‘Duwo’ come up. Though

many are indeed happy with the fact that they were allocated housing before they arrived, many students

weren’t completely satisfied with the housing. Be it minor problems with kitchen equipment, or a smelly

room, many are loud about their dissatisfaction with the quality of the ‘pricey’ housing.

The last three years has seen a dramatic increase in the admittance of international students to BSc and mSc

programs and research positions. The intake is invariably more than the previous years, with more internationals

making Delft their new home. of this big number of students coming from outside the netherlands, a sizable

number also come from outside Europe, making it mandatory that they have a place to call home here even

before arriving. A recent survey conducted in coordination with

Duwo, the International office and other student organizations, like VSSD, Aegee and Diss, gave a picture

of the international community’s general consensus regarding housing. many gave specific complaints

regarding quality of housing, ranging from presence of pests to communication problems with Duwo. Though

a sizable number said they were ‘okay’ with the housing conditions, there were quite a few who showed their

displeasure in writing.This housing shortage and crisis in Delft is a result of

the Dutch visa policy as well as the Tu administration, which chose, at one point, to partner solely with one

organization, Duwo, for providing housing to the students studying here. While the Dutch-European policy that works towards excluding illegal immigrants is surely

harder to change, Tu Delft has the power and enough reasons to erase this Duwo monopoly in student housing

for the international and Dutch student communities, and in the spirit of a free market economy to allow for

market competition that is bound to increase the quality of housing multifold, as well as regulating the rental values for the international student housing market.

Harish Ramakrishnan

HAlfWAY Filtering sewage water

Competitive housing

name: Ir. Annelies Aarts (28)

nationalityBelgian

supervisor: Prof. Luuk Rietveld(Civil Engineering and GeoSciences)

subject: Qualitative and

quantitative analysis of public

opinions and criteria

for sustainable bioproducts

thesis defense: In two and a half years

Do you agree or disagree with the points raised in this week’s Talking Point? Let us hear your opinion:

start or join the discussion in the website’s Com-ments section at www.delta.tudelft.nl

Phot

o: H

ans

Stak

elbe

ek

nOSTAlGIA

Phot

o: S

am R

entm

eest

er

“Recently I bought a bike because it appeared to be very conve-nient to travel on one in Delft,

as there are actual roads seemingly everywhere dedicated specifically to people who wish to travel daily by bike. I also wanted to explore the countryside when the tulips bloom and I thought that doing so while riding a bike would be ideal. When buying a bike I’d recom-mend buying a used bike, as new bikes are very expensive.For me, the most striking feature is the front light: the power for the light is ge-nerated by contacting a small wheel on a device mounted to the frame with the

front wheel. The device is connected to the light by a wire and appears to trans-mit electrical current to the light via the wire. I’m sure Dutch people don’t think twice about this, but I find it interesting. My first adventure was when I embar-ked upon a journey to buy the right lock. I bought a lock for the back wheel along with a chain lock. However, I immedia-tely broke the key in the chain lock while trying to unlock it! Also quite an adven-ture was that I learned how to balance my bike while riding and holding groce-ries. Using a bike isn’t new to me, but how much it’s used in everyday life here is new. In the States, everyone travels by car. Here it appears as if nearly eve-ryone travels by bike.” (CE)

The bike of Christopher George Siverd

Name: Christopher George

Siverd (USA, MSc in

Civil Engineering) Price:

125 eurosBraNd: Pointer

StrikiNg feature: Front light

Contents International

29 A grand welcome

30 A lesson in life

31 Halfway - Nostalgia - Talking point

See www.delta.tudelft.nl for the translation of page 16

‘Spies in a backpack’

(Pho

to: S

am R

entm

eest

er)