1

Deel 2 : Expertise van de kleuterleidster inzake kindvolgsystemen en

begeleidende methodieken

bij onze bachelorstudenten

2

ZORGBREED

= elk kind krijgt optimale ontwikkelingskansen= sterke en zwakke kinderen voelen zich aangeproken door het aanbod

1 BAKO (eerste jaar)

• hoe een kleuterklas functioneert • eerste bewegingsactiviteiten geven (didactiek)• welbevinden en betrokkenheid observeren

3

ZORGBREED

2 BAKO (tweede jaar)

• bijkomende didactieken voor het geven van bewegingsactiviteiten

• zorgbreed kijken

- differentiëren voor zwakkeren en sterkeren - observeren van welbevinden en betrokkenheid van een klasgroep (klasscreening) - invullen van een kinddossier (PGKVS) - observeren van motoriek - activiteiten om socio-emotionele ontwikkeling te stimuleren (welbevinden is motor van de ontwikkeling)

4

ZORGVERBREDEND

= expliciete acties ondernemen om bepaalde zorgkinderen extra stimulansen te bieden voor hun ontwikkeling

3 BAKO (derde jaar)

• vanuit de klasscreening kinderen die problemen vertonen met welbevinden /betrokkenheid via handelingsplannen verderhelpen

• gesteund op 7 stappen van het PGKVS (Cego)

• sommige studenten volgen een kleuter met motorische problemen op (groot- of kleinmotorische problemen)

5

HANDELINGSPLAN VOOR KIND MET MOTORISCHE PROBLEMEN

• handelingsgericht

• vanuit brede observatie

• de handelingsplannen zijn bedoeld om motorische ontwikkeling te stimuleren, om extra kansen te bieden /geen therapie

• creatieve, kleine interventies zijn voor het kind vaak de hefboom

6

STAP 1 : is er een basis voor ontwikkeling

EEN LEERKRACHT MAAKT ZICH ZORGEN :• welbevinden : voelt het kind zich goed en veilig? (POS)

• betrokkenheid : betrokkenheid of vermijdingsgedrag

• ontwikkelingsniveau motoriek (vaardigheden en bewegingsstijl)

- onhandigheid-traagheid-houterigheid-slordigheid- ‘raar’ bewegen- heftig en impulsief bewegen- sociale interactie in het spel is problematisch- niet kunnen knippen

7

STAP 2 : observeer vanuit een ruimer kindvolgsysteem

• observeren vanuit verschillende componenten en situaties die de ontwikkeling kunnen stuwen

- thuissituatie- contacten met andere kinderen- belangstelling voor activiteiten- contact met de leerkracht- ontwikkelingsniveau van andere ontwikkelingsdomeinen

8

STAP 3 : een eerste balans

• samenbrengen sterkte – zwakte waar is het kind goed in

- ifv zelfbeeld en sociale plek in de groep

- ifv inrijpoort

* indien positief tov motoriek ideeën opdoen* indien vermijdingsgedrag andere positieveontwikkelingskernen aanspreken

9

STAP 4 : meer gericht observeren

• welbevinden in bewegingsactiviteiten?- voelt het zich veilig in de ruimte?

nee advies

- voelt het zich goed in zijn vel?

nee advies

- verdelen van de ruimte (overzicht)- kleinere groepen (hoekenwerk)

-aandacht wegtrekken van het probleem-succeservaring-kans tot afreageren-kans tot ontspannen

10

STAP 4 : meer gericht observeren

• welbevinden en betrokkenheid in volgende activiteiten :

- buitenspel, toestellen, spelen met bewegingsmaterialen- spelletjes, dansjes, expressie- fijn motorische activiteiten : constructie, tactiele activiteiten- beeldende vormgeving- zelfredzaamheid

* is er deelname?* wat doet het kind/hoe?* krijgt het kind van thuis positieve/negatieve

boodschappen mbt bewegen?

11

STAP 4 : meer gericht observeren

• fitheid• indruk bewegingsstijl• indruk lichamelijke expressie• competenties (ontwikkelingslijnen) adhv observatieformulieren en begeleidingsformulieren van kleuterstappen (OA)

- groot motorische vaardigheden - klein motorische vaardigheden- evenwicht- eigen lichaam aanvoelen en organiseren- zich bewegend organiseren in de ruimte- zich bewegend organiseren in de tijd- bewegingsproblemen oplossen (transfer-bijleren)

12

OBSERVATIEOPDRACHT : filmpje

• welbevinden is ok• betrokkenheid scoren tussen 1 en 5

• Score 1 : geen activiteit• Score 2 : vaak onderbroken activiteit• Score 3 : min of meer aangehouden activiteit• Score 4 : activiteit met intense momenten• Score 5 : volgehouden intense activiteit

• criterium : kleuter raakt bij elke slag/trap de bal• Score 1 : nooit• Score 2 : zelden• Score 3 : geregeld• Score 4 : vaak• Score 5 : altijd

13

OBSERVATIEFORMULIER

KLEUTER Gele jas jeansbroek Zwarte jas met witte kraag

Betrokkenheid 1-2-3-4-5 1-2-3-4-5 1-2-3-4-5

Kleuter raakt bij elke slag/trap de balleon

1-2-3-4-5 1-2-3-4-5 1-2-3-4-5

14

OPLOSSING

KLEUTER Gele jas jeansbroek Zwarte jas met witte kraag

Betrokkenheid 1-2-3-4-5 1-2-3-4-5 1-2-3-4-5

Kleuter raakt bij elke slag/trap de ballon

1-2-3-4-5 1-2-3-4-5 1-2-3-4-5

15

STAP 4 : meer gericht observeren

Zij kunnen ook gebruik maken van andere kindvolgsystemen :

• Groeiboek (vclb) • Kleuterstapjes (Wolters Plantyn)• Kleuters met extra zorg (Marc Boone : Plantyn)• Kindvolgsysteem van de school zelf•…

16

STAP 5 : doelen kiezen en een actieplan bedenken

• vanuit een positieve ontwikkelingsvisie : op welke manier kan dit kind met zijn specifieke mogelijkheden en beperkingen het best meedoen (deelnamebekwaamheid) : GRAAG BEWEGEN• wat kan het kind zelf? (interesse en belangstelling?) SUCCESBELEVING• het kind blijft in de groep (AANBOD SLUIT AAN BIJ DE EIGENHEID VAN DE KLASGROEP)• kans tot diep leren : herhalen ZELFDE AANBOD OOK BUITEN DE KLAS

17

METHODIEKEN bij bedenken van interventies

• klassieke didactieken (groot materiaal, klein materiaal, kinderdans, dansexpressie, watergewenning, bewegingshoek, …) en differentiatiemogelijkheden hierbinnen

• stimuleren van socio-emotionele vaardigheden via bewegingsopvoeding

- kennismaking van Toeka, Huis vol gevoelens en Axen, Kinderen en hun sociale talenten, talentgerichte visie

- spelletjes rond lichaamsbeleving, veilig gevoel van kinderen verhogen in de turnzaal, turnlessen structureren door rituelen

18

METHODIEKEN bij bedenken van interventies

•methodiek van Veronica Sherborne

• methodiek van schrijfdans

• relaxatie, yoga bij kleuters

• methodiek van Pnina Klein • methodiek bewegingsschool Achilles

19

STAP¨6 : uitvoeren en reflecteren

OBSERVEREN

UITVOEREN ACTIE ONDERNEMEN

20

STAP 7 : verdere stappen of afbouwen

• geef tijd• niet drillen• dagelijkse bewegingskansen• samenwerking met ouders• overleg voor doorverwijzing

- Indien er geen evolutie is : specifieke vraag naar CLB- Bij duidelijk afwijkend bewegingsgedrag : specifieke vraag naar

CLB• als er al extra hulp is (gon of revalidatie)

- Communicatie met CLB- Hulp voor dagdagelijkse situatie

21

KLEUTERLEIDSTERS OBSERVEREN

• welbevinden (kleurt de compententie)• betrokkenheid moet gegarandeerd zijn (situatie moet betekenisvol zijn voor het kind)• kwaliteit van het gedrag• meerdere keren in verschillende situaties• de norm : beter/zwakker dan de doorsnee kleuter• intuïtief aanvoelen/ gekoppeld aan beelden van bewegende kinderen (= goede indicator)• risico/valkuil

- kleuteronderwijzers zien kleuters niet meer bewegen- uitvergroten/veralgemenen van prestaties in één of meer situaties- gedrag stoort hen niet- persoonlijke norm