sessie 65 - methodieken voor participatie leerkrachten

13
P O L I T I E K W A T I S D A T ? V A R I A T I E I N P A R T IC IP A T I E

description

 

Transcript of sessie 65 - methodieken voor participatie leerkrachten

Page 1: sessie 65 - methodieken voor participatie leerkrachten

POLITI

EKWAT IS DAT?

VARIATIEIN PARTICIPATIE

Page 2: sessie 65 - methodieken voor participatie leerkrachten

Beste leerkracht en directie

Deze werkbundel is bedoeld om in te spelen op de leerstof rond politiek en verkiezingen, de welke de kinderen van de lagere school dienente kennen. Jeugdraad Aarschot biedt u in samenwerkingmet de Stad Aarschot, deze bundel aan binnen het kader van hun project ‘kinderparticipatie’. Zij hechten hier veel belang aan en dit willen ze duidelijk maken aan de hand van hun project ‘Geen rem op mijn stem’. Via lesinvullingen‘variatie in participatie’, het spel ‘stadhuisbinnenstebuiten’ en de bundel ‘politiek; wat is dat?’ willen zij de leerkrachten en kinderen warm maken voor een groot ‘kidsdebat’, waar kinderen het woord krijgen.

Hieronder geven we een overzicht van de inhoud van de gehele map. Aan u de keuze welke zaken voor u bruikbaar zijn.

Deel 1: werkboek voor leerlingen -Politiek wat is dat?Deel 2: werkboek voor leerkrachten -Politiek wat is dat?Dit werkboek is een handleiding om de bundel gericht naar de leerlingen te gebruiken. Met pasklare antwoorden en extra tips kan uhet werkboek gebruiken. We zullen deze tips telkens aangeven met volgend symbool.

Ook vindt u in het werkboek voor de leerlingen en leerkrachten een aantal lege fiches, deze kan u gebruiken om oefeningen op te maken of extra notities te laten nemen door uw leerlingen.Indien gewenst kan de les ook gegeven worden door de beleidsmakers van de Stad Aarschot. Aarzel dan niet om contact op te nemen metde jeugddienst van de Stad. JC de Klinker, Demervallei 14, 3200 Aarschot,[email protected] of 016/566224.

Deel 3: Variatie in participatieDit zijn methodieken die u kan gebruiken omparticipatie te gebruiken binnen de klas- en schoolomgeving.Deel 4: Stadhuis binnenste buiten, eenspel om de Stad Aarschot beter te leren kennen op de verschillende gebieden: diensten van een stad, gebeurtenissen, participatie van de burger…Deel 5: Kidsdebat,een debat waar we kinderen laten participeren binnen het jeugdbeleid.

Dit werkboek is er ook dankzij jullie gekomen, bedankt voor jullie feedback en medewerkingin het ganse proces.

Veel succes en plezier met dit werkboek!

POLITIEK

WAT IS DAT?TIP

leerkracht

c

VARIATIEIN PARTICIPATIE

/ 1 /

Page 3: sessie 65 - methodieken voor participatie leerkrachten

Algemene doelen De leerlingen kunnen: - de rol van de gemeente in de gemeenschap verklaren, - globaal vertellen hoe verkiezingen in België georganiseerd zijn, - in eigen woorden vertellen hoe verkiezingen deel uitmaken van ons democratisch bestel, - de terminologie i.v.m. verkiezingen met eigen woorden verklaren.

Door deze activiteitenbundel te doorlopen, werk je aan volgende eindtermen en/of leerplandoelen.

Eindtermen 3.1 - 3.2 - 4.5 - 4.13 - 4.14 - 4.16 - 6.2 - 6.3bis - 6.4 - 7

Leerplan VVKBaO wereldoriëntatie 0.5 - 0.6 - 0.7 - 0.8 - 0.10 - 0.13 - 1.3 - 1.5 - 1.7 - 1.15 - 2.5 - 2.6 - 2.7 - 2.10 - 4.13 - 4.14 - 5.1 - 5.2 - 5.3 - 5.6 - 5.7 - 5.8 - 5.10 - 5.11 - 5.12 - 5.13 - 5.14 - 5.15

Leerplan OVSG Mens: 1.2 - 1.3 - 2.4 - 2.7 - 2.8 - 3.1 - 3.2 - 3.3 Maatschappij: 1.3 - 2.2 - 3.1 - 3.3 - 3.4 - 3.5

Leerplan GO De leerlingen zien in dat de keuze voor een partij afhankelijk kan zijn door campagnevoering. De leerlingen zien in dat er partijen worden gevormd a.d.h.v. dezelfde politieke voorkeuren. De leerlingen maken kennis met volgende begrippen: stemrecht, stemplicht, verkiezingen, partijen, participatie… De leerlingen komen tot het inzicht dat wetten noodzakelijk zijn. De leerlingen zien in dat de democratisch tot stand gekomen wetten… de kwaliteit van de samenleving bevorderen. De leerlingen kunnen op een eenvoudige wijze uitleggen, bv. door te vergelijken met de werking en de verkiezingen van een klasraad, dat verkiezingen een basiselement zijn van het democratisch functioneren van onze instellingen. De leerlingen kunnen zelf op zoek gaan naar geschikte informatiebronnen om bepaalde fenomenen te informeren. De leerlingen weten dat:- De minister-president staat aan het hoofd van de Vlaamse regering en de eerste minister aan het hoofd van de federale regering.- Het Vlaamse parlement beslist over het onderwijs, de jeugdwerking,… en de Vlaamse regering voert deze beslissingen uit (4.16)- België is een federale staat.- Het federaal parlement beslist over het leger, over de rijkswacht, over onze munt, steun aan werklozen, enz. en de federale regering voert die uit.- België maakt deel uit van de Europese Unie samen met… (4.16)- In ons land en in de EU worden bijna alle politici door het volk verkozen.- Alle landen van de EU hebben in het Europees parlement vertegenwoordigers.- UNICEF is een wereldorganisatie die het welzijn van de kinderen overal in de wereld tracht te verbeteren…- Gemeenteraadsleden worden verkozen.- Een burgemeester staat aan het hoofd van een gemeente, een gouverneur…- Om de vier jaar zijn er parlements- en om de zes jaar zijn er gemeenteraadsverkiezingen.- Vanaf de leeftijd van 18 jaar moet iedereen stemmen.- Wetten (federaal) en decreten (gewestelijk) worden in ons land bij meerderheid gestemd.- De leerlingen kennen begrippen zoals: partijen, verkiezing, stemplicht, stemrecht (vrouwen), Belgische Staat, Gewest, regering, Vlaams parlement, decreet, senaat, volksvertegenwoordiger, oppositie, UNICEF, VN,…

Stadhuis binnenste buiten

Stadhuis binnenste buiten is een spel om de Stad Aarschot beter te leren kennen op de verschil-lende gebieden: diensten van een stad, gebeurte-nissen, participatie van de burger,… We hebben er voor gekozen om dit in een spelvorm te ver-werken zo dat het goed aansluit bij de leefwereld van de kinderen.

Je kan een datum afspreken en dan kan je met je klas op bezoek komen in het stadhuis, waar dit spel zal worden begeleid door medewerkers van de Stad en/of mensen van de jeugdraad.

We verwachten geen voorbereiding door de leerkrachten vooraf, maar wel een afsluiter, namelijk een bespreking ven het spel. Niet alle groepjes zullen immers op alle diensten komen en daarom is het belangrijk dat ze even aanelkaar kunnen vertellen wat er op de verschil-lende diensten te beleven valt.

Wil je graag langskomen met je klas, neem dan contact op met JC de Klinker, Demervallei 14,3200 Aarschot, [email protected] of 016/566224.Zo kan er een datum worden gevonden, om langs te komen in het stadhuis.

KIdsdebat

Het debat vindt elk jaar plaats op een afgesproken datum en zal een halve dag duren. Het debat zal georganiseerd worden voor alle leerlingen van het 6de jaar.

Hoe verloopt het debat?De kids worden verdeeld in groepen (afhankelijk van het aantal deelnemende klassen). Het ‘debat’ zal dus plaatsvinden in kleinere groepjes, om er-voor te zorgen dat alle leerlingen zoveel mogelijk hun zegje kunnen doen over verschillende thema’s. Volgende thema’s worden besproken:cultuur, sport en spel, jeugdwerkbeleid, verkeer, milieu, informatie.Het geheel wordt ingeleid en aan elkaar gepraat door een bekend persoon. We gaan op zoek naar iemand waar de kinderen naar opkijken, die hen mee krijgt. Als de debatrondes voorbij zijn, zal er een eindstemming zijn. Waarbij er concreet een actie wordt gekozen die dan wordt uitgevoerdvia het jeugdbeleid van de Stad Aarschot. Meer info? JC de Klinker, Demervallei 14, 3200 Aarschot, [email protected] of 016/566224.

KidsDEBAT

/ 3 /

Page 4: sessie 65 - methodieken voor participatie leerkrachten

Inleiding

Leerlingen laten kennismaken met thema’s, om hun ontwikkeling te stimuleren, dat vraagt heel wat energie.We willen hieronder een handleiding meegeven om vakoverschrijdend kinderen te laten kennis maken met het thema politiek en maatschappij. Kinderen zijn druk bezig met de wereld om zich heen te ontdekken. Door een open en onderzoekende houding kom je veel te weten van kinderen. De activiteiten hieronder gaan helpen omde creativiteit en verbeeldingskracht van kinderen aan te spreken. Om zo hun ‘gedachte’ of ‘idee’ te kunnen uiten, want door een tekening, een spel, een dans, een muziekstuk,… kan je ook heel goed lezen wat kinderen denken. Kriebels in je hersenen stimuleren via speelkriebels, dat is het idee. De verschillende opdrachten passen heel concreet binnen het deel wereldoriëntatie, vakgebieden mens en maatschappij.

- Mens: Dit domein behelst de mens als individu en als sociaal wezen. - Maatschappij: Dit domein refereert naar de sociaal-economische verschijnselen, politiek en juridische verschijnselen en naar sociaal-culturele verschijnselen.

We hebben ons echter niet enkel beperkt tot het vakgebied wereldoriëntatie. We willen ook benadrukken dat in andere vakken dit thema perfect aan bod kan komen: muzische expressie (muzikaal-beeldend) en lichamelijke opvoeding. We hebben een aantal methoden en technieken beschreven, waardoor kinderen actief kunnen leren. In een eerste deel worden enkele algemene, vakoverschrijdende methodieken besproken die kunnen zorgen voor een zo breed mogelijke participatie door de kinderen. We bespreken hier methoden voor groepsindeling, die er mede voor kunnen zorgen dat kinderen leren samenwerken met elkaar in zeer uiteenlopende combinaties. Verder komen hier ook methoden aan bod om thema’s op verschillende manieren bespreekbaar te maken in groepen kinderen, zodat ook minder verbaal sterke kinderen in staat zullen zijn om hun eigen mening tegeven over verschillende onderwerpen. In een tweede deel worden enkele methoden op een rijtje gezet die specifiek in bepaalde vakken passen. Deze zullen onderverdeeld worden in 4 doelstellingen, zodat duidelijk wordt hoe deze brede methodieken aan het thema politiek en participatie gelinkt kunnen worden. Je kan in de klas aan de slag gaan om volgende zaken te bekomen:

- Voorkennis/kennismaking: kennismaking met politiek - Hoe een klasvertegenwoordiger kiezen? - Hoe een campagne voeren? - Hoe verkiezing houden?

We zullen in deel 2 telkens bij de methoden en technieken aangeven welke voor bovenstaande geschikt is, maar we willen zeker ook de vrijheid van de leerkracht benadrukken: de voorgestelde methodieken zijn zeker ook breder bruikbaar.

VARIATIEIN PARTICIPATIE

/ 5 /

Page 5: sessie 65 - methodieken voor participatie leerkrachten

Deel 1 ~ Vakoverschrijdende methodiekenMethodieken voor groepsindeling

In politiek gaat het vaak om het kiezen van de juiste partners en het vormen van de meest geschikte coalitie om je plannen te kunnen verwezenlijken. Bij de verschillende methoden en technieken die in deze bundel beschreven worden, zullen vaak groepjes gevormd moeten worden. Om ervoor te zorgen dat niet steeds dezelfde groepen ontstaan, dat niet steeds de ‘sterksten’ of beste vrienden samen in een groepje zitten, zetten we in wat volgt enkele technieken op een rij om op een evenwichtige manier groepen in te delen, aangepast aan het soort activiteit. Het is immers belangrijk voor kinderen om in te zien dat de meest voor de hand liggende ‘coalitie’ niet noodzakelijk de enige mogelijke is. Leren samenwerken met anderen is belangrijk binnen de idee van ‘participatie’.

Belangrijk om weten:

Mogelijke groepsindelingen:

Welkomiedereen,zetuper(5)…

WezetteniedereenopeenrijenverdelenvolgenshetA-B-A-B-…systeem

Kringverdelingmetnummertjes

Iemandstaatgeblinddoektenroeptaf:Jijstaatingroep…

TrekjemaatjeuithethoopjeIedereenzodichtmogelijkbijelkaaropeenhoopje.Ogensluiten,rechterhandnaarboven.Ophetsignaalzoektiedereendehandvaneenandereenprobeerthemuitdehooptetrekken.Zoblijfjeuiteindelijkmetz’ntweeënover.

SchoenenzoekenIedereentrektz’nrechterschoenuitengooitdieopeenhoopje.Deschoenenwordennadieninverschillendegroepjesgelegd.Ophetsignaalmagiedereenopzoekgaannaarz’nschoen.Indatgroepjemoethijblijvenstaan.

‘Groentenenfruit,KASSA4!’Alleverschillendeafdelingenvandesupermarktwordenafgeroepenenaandekassagevraagd.Deleerlingengaanzosnelmogelijkdejuistekassazoeken.(vb.Kassa4:deleerlingenmoetenper4gaanstaan).Snelheidbijdezeindelingisuiterstbelangrijk.

KameelWevormeneenkameel.Hiervoorhebje3personennodig:dekopmetvoorpoten,derompmetachterpotenendestaart.Voordeliefhebberskunnenwezelfsnogeenruitertoevoegen.

RattenenravenLaatdeleerlingenin2groepjesgaanstaan.Speelhetspel‘RattenenRaven’:Jevertelteenverhaalwaarindewoorden‘ratten’en‘raven’voorkomen.Deleerlingenstaanin2rijenmetdeenerijderattenendeandererijderaven.Wanneerhetwoord‘ratten’wordtgezegdgaanderattensnellopenenproberenderavenzetevangen.Dekinderendiegevangenzijngaanovernaarhetandereteam.Hetterreinmoethiervoorwelafgebakendworden.Wanneerzeongeveerwatgemixtzijn,danhebbenwemooiegroepjes.

BoomstamIedereengaatopeenrijachterelkaarstaanmetdeogendicht.Welatendeleerlingenhunarmenomhooghoudenenzelatendenkendatzeeenzwareboomstamhebben.Iedereenmoetdezeboomstamhelpendragen.Maaropeenskunnenjulliehemnietmeerhouden,julliearmenbeginneneenbeetjetetrillenenjulliebenenook.Jullielatenhemvallen,maarpasopdatjullieernietonderliggen.Springdusnaarlinksofnaarrechts.Hetisdebedoelingdatdeleerlingenaltijdhunogendichthouden.Hetkanimmerszijndatenkeleleerlingennaarrechtsspringenenderestallemaalnaarlinks.Dankandeleerkrachtterwijlzehunogennogdichthebbenditeenbeetje‘aanpassen’.

Duo’sKieserallemaaleenpartneruitengaper2naastelkaarstaan,allekoppeltjesachterelkaar.Ganueenmeteruitelkaarstaan.Erzijnnu2ploegengevormd,endebestevriendinnetjeszullenookeensmetanderenindeploegstaan.

RaadseltjeDeleerkrachtzegteenraadseltje/kwisvraagjewaaropgeantwoordmoetwordenmetjaofnee.Deleerlingenzitteneenbeetjeverspreidzodatzenietmetelkaarkunnenoverleggen.Zesluitenhunogen.Wanneerzedenkendathetantwoordjaisdangaanzerechtstaanenwanneerzedenkendathetneeisgaanzezitten.Dezetechniekwordtherhaaldtotergelijkegroepjesgevormdzijn.

DierenIedereenkrijgteenbepaalddierenalledierenbehorentotbepaaldefamilies.(vb.vogels:mus,parkiet,…vissen:haring,schol,…).Iedereenmoetzijnfamiliezoeken,maarmenmagalleengeluidenenbewegingenmaken.

TrekkenvaneenvoorwerpStopineendoosverschillendevoorwerpenmeteenzelfdekleur.Alsjebijvoorbeeldtweegroepennodighebt,steekjedehelftblauweballonnenendeanderehelftrodeballonnenindedoos.Laatdeleerlingenéénvoorééneenballon(voorwerp)trekken,ermagnietgewisseldworden.

JarigzijnGasamenstaanmetdiegenendiejarigzijnindezelfdemaand.Zokandeleerkrachtbeslissenwelkemaandensamengaan,omdegroepenteverdeleninhetgewensteaantalpergroep.

HoudenvanIedereendiehoudtvanwintergaatnaarrechts,wiehoudtvanzomergaatlinksstaan,wiemeerhoudtvanpizzagaatrechtsstaan,wiemeerhoudtvanfrietjesgaatlinksstaan…totdatdegewenstegroepsindelingbereiktis.

c

c

telatenkiezenbijwiezewillenstaan.Bijsommigeopdrachtenwaarereengroteinbrengvandekinderenwordtverwachtzaljeeenbeterresultaatbekomenwanneerzebijvriendjesofvriendinnetjesindegroepstaan.Letookopvoordeeeuwigeachterblijvers.Houhierrekeningmee,zodatnietsteedshetzelfdekindlaatstgekozenwordt.

Hetisergbelangrijkrekeningtehoudenmetdegroepsindelingtijdensdevoorbereidingvandeactiviteit.Pasjegroepsindelingbijvoorbeeldaanaanhetsoortopdrachtdatjegaatuitvoeren.Zovragencompetitieveopdrachtenomeenandereindelingdancreatieveopdrachtenzoalseentoneeltjeofhetmakenvaneenfotostrip.Weeszekernietbangomdekinderenzelfeenkeertje

/ 7 /

Page 6: sessie 65 - methodieken voor participatie leerkrachten

TijdinschattenHoelangduurtéénminuut?Iedereendoetzijnogendicht.Alsjedenktdatdeminuutvoorbijis,gajezitten.Deeerstehelftvandegroepdieisgaanzitten,isééngroep,detweedehelftdiegaatzitten,isdeanderegroep.Ofdeeerstevierhorensamen,…

PizzaPizzaOOOhhhhpizza!Elkeleerlingkrijgteenkaartjemetdaaropeeningrediëntvaneenpizza.(vb.deeg,saus,tomaat,kaas,olijf,…).Ophetsignaalmoeterzosnelmogelijkeenvoorbeeldpizzaontstaan,involgordedusdatwordtstapelwerk.Hetdeegligtbenedenendeolijferhelemaalbovenop!

Methodieken (voor discussie) om thema’s te bespreken

Kinderen leren participeren, houdt in dat zich een oordeel vormen over verschillende thema’s en hun mening daarover ook duidelijk maken. Het is echter niet evident om elk kind daartoe te bewegen. Om te voorkomen dat enkel de ‘schreeuwers’ aan het woord komen, of die kinderen die zich snel en duidelijk een mening kunnen vormen, kunnen verschillende techniekjes gehanteerd worden om een debat over een bepaald thema op gang te brengen waaraan zoveel mogelijk kinderen participeren. In wat volgt zetten we enkele techniekjes op een rijtje, die in verschillende vakken gebruikt kunnen worden om zeer uiteenlopende thema’s met de leerlingen te bespreken.

Belangrijk om weten:

Eenkapstok:departicipatiedriehoek

Uitdaging

VerbondenheidCapaciteit

Eeninteressantekapstokisdeparticipatiedriehoek.Diesteltdatdeparticipatiewordtgeprikkeldofafgeremddoordriefactoren:- Uitdaging:naarmateereenuitdagingzitinhetthema,zullendekinderenmeergeneigdzijnomteparticiperen.Eenspeelseofspannendemethodekanookvooruitdagingzorgenbijeennietzoswingendthema.- Verbondenheid:naarmateeenthemadichteraansluitbijdedirecteleefwereldvankinderenenjongeren,zullenzijmeergeneigdzijnteparticiperen.Eenthemamoetdusvoldoendevertaaldwordennaarconcretezaken.- Capaciteit:dekinderenzullenmaarparticiperen,naarmatezedenkenovergenoeg‘capaciteiten’daarvoortebeschikken.Hetisbelangrijkdecapaciteitvandedoelgroepcorrectinteschatten.

BRON: Jeugdbeleidsplan 2008-2010: Inspraak en Participatie, via http://www.vvj.be/docs/Stappenplan5_inspraak.pdf

Mogelijke methodieken om thema’s met kinderen te bediscussiëren of bespreekbaar te maken:

Tekeningenalsintroductieophetthema

- Doelstelling:Opwarming-IntroductieophetthemaTekeneniseenvandeeerstemanierenwaarvolwassenenaandenkenomkinderentoetelatenzichzelfuittedrukken.Hetiseenherkenbaremethode,leukvoordemeestekinderenennietduur.Kinderenzientekeningenechtermeestalnietalseenmanieromhunideeënuittedrukken.Wanneerhetopdejuistemanierwordtaangebracht,kantekenentochgebruiktwordenals‘warming-up’-oefening,ofalshetbeginvooreendiscussieofandereexpressiemethoden.

Samentekenenkanduseenexcellente‘warming-up’-activiteitzijnvoorelkegroep.Hetisookeenbelangrijketechniekomeengroeptebewegennaaréénverenigdeuitdrukkingvanzijnwensen.Letechterwelop:Omdattekeneneenmediumisdatnogalvaakgebruiktwordtbijkinderen,kanhetkindstereotiepebeeldengebruikendieverbondenzijnmetwathenaangeleerdis.(vb.eenhuismetviervensters,eendeur,eenschoorsteen,eenpaarbloemen,eenpaadjeendezon).

Gebruiknooitenkeltekeningenomaankindereneenstemtegevenovereenbepaaldthema.Tekeningenalleengevenveelruimteaandevolwassenevoorinterpretatie.

Tekeningenzijnwaardevolalsmethodeomkinderenbewusttemakenvandevisuelekwaliteitenenmogelijkhedenvandeomgeving,alsjetenminstezomaarnietinhetwildewegvraagtwatzewillen.Vraageenkindzijnofhaaridealespeelplektetekenen,enerverschijnteenmooietekeningmetschommels,glijbanenenwippen.Hetisechterdevraagofzedatookechtwillen.Zosimpelligthetniet,wantjekuntalleendatgenewillenwatjekent.Alsjekijktnaarhetspelvandatzelfdekind,zuljeontdekkendathetmetveelmeeranderedingenspeelt.Misschienzelfswelveellievermetietsanders,ofopeenandereplek.Hetiszichzelferechternietvanbewustdatdatookspelenis.Naasthetfeitdatjebijtekenenmoetzorgenvooreenzeergerichtevraagstelling(nauwkeurigomschrevenonderwerp)hoeventekeningennietmooitezijn,alszemaarinformatiebevatten.Oferinformatieuitdetekeningengedestilleerdkanworden,hangtsterkafvandemanierwaaropdeopdrachtisgegeven.

Detekeningstaatnooitcentraal,maariseenmogelijkeverwerkingsvormvooropgedaneinformatie.Integreerdezetechniekdanookineengrotereinspraakactiviteit.

BRON: Hart, 1997, Hart en Moore, 1982-1983. Geciteerd in Jeugddienst Gent, Inspraakmap rond speelruimte, mei 1999, via http://www.vvj.be/docs/L_Inspraakmap_Gent.pdf

c

participatie-driehoek

c

Weescreatief!Verschillendemethodenenvariantenzijnmogelijk,enzijnsteedsteverpakkenineenmooieenuitdagendevorm.Ookdecontextwaarinjewerkt(deomgeving)endehulpmiddelendiejegebruikthebbeneenbelangrijkeffect.

Eengesprekineen‘duf ’klaslokaalisietshelemaalandersdaneendoespelmetgroteflappenbordenopdespeelplaats,alkunnendedoelgroepenhetthemaprecieshetzelfdezijn.

/ 9 /

Page 7: sessie 65 - methodieken voor participatie leerkrachten

Foto’sbeoordelenofordenen

- Doelstelling:Informatieverzamelen.Peilennaardevoorkeurvankinderen,bijvoorbeeldvoorspeelplekkenofactiviteiten,ofhunhoudingtenaanzienvanbepaaldethema’s.Hoewordthetthemabeleefddoordekinderen?Hetwerkenmetfoto’sheefteenaantalpraktischevoordelen.Foto’szijngemakkelijkhanteerbaar.Eenandervoordeelisdatdefoto’sbijkinderendiehetobjectvandefotokennen,deaandachtrichtenopdatonderdeeldataandeordeisbijeenbepaaldevraag.Wanneerhiervoorverbaleomschrijvingengebruiktworden,isdekansopmisverstandenveelgroter.Eengoedeherkenbaarheidvandefoto’siseennoodzakelijkevoorwaardevooreenrealistischebeoordeling.- Aanpak: Kiesdeonderwerpenvoordefoto’s.Wiljeactiviteitenlatenzien,ofplekken,ofietsanders?Moetendatplekkenzijndiezekennen,ofjuistniet?Alsjemoeilijkaanfoto’skuntkomen,kunjeookmetkaartjeswerkenwaardeplaatsenofdeactiviteitenopgeschrevenstaan.Doeplasticbeschermhoesjesomdefoto’sofkaartjes.Erwordtgevraagddefoto’sofkaartjesteordenenvandemeestleukenaardeminstleukeengevraagdnaarderedenwaarom.Zokanbijvoorbeeldaandekinderengevraagdwordenomdefoto’steordenentussenvolgendepolen:mooi_lelijk/leuk_vervelend/sterk_zwak/gelukkig_ongelukkig/vlug_langzaam/opgewonden_kalm/prettig_naar/zacht_hard/boeiend_saai/aardig_onaardig/slecht_goed/groot_klein/licht_zwaar/rustig_druk

BRON: Rijnen, 1989; NDO, 1995; van Andel, 1985 Rijnen, 1989; Hart, 1997. Geciteerd in Jeugddienst Gent, Inspraakmap rond speelruimte, mei 1999, via http://www.vvj.be/docs/L_Inspraakmap_Gent.pdf

Kruipinjepen!Schrijvenalsvormvanparticipatie

- Doelstelling:Peilingnaarbehoeftenvankinderen.Ditinstrumentisbijzondergeschiktomeengerichtepeilingtedoennaarbehoeftenvankinderen.Hetisdevlotstemanieromovereenbepaaldonderwerpinformatieteverzamelen.Ditstaatofvaltechterbijdemanierwaaropdeopdrachtgegevenwordt.Wanneerdekinderenhetgevoelkrijgendathet‘voorpunten’is,beginnenzete‘presteren’engaatdespontaniteitvaakverloren.Ditkaneenrembetekenenophetwerkelijkuitenvanhunvisieophetthema.- Aanpak: Bepaaldevormwaarindekinderengaanschrijvenoflaatzeditzelfbepalen:eenopstel,eenstukjevooreen(buurt-)krant,eenkrantdietijdelijkenomeenbijzondereredenwordtopgezet,eenbriefnaardeburgemeesterofdejeugddienst,eenmuurkrant,ofgewoonideeënvooreenideeënbus.Laatdekinderenvoorafdeinhoudbepalenvanhetgeenzegaanschrijven:zalergeschrevenwordenoverdedingendienietgoedzijn,ofdedingendiejuistwelgoedzijn?Gaathetoverdedingendiemoetenveranderenofjuistoverdiedingendiemoetenblijven?Bijdetekstenkunnenooktekeningenwordengemaakt.

BRON: NDO, 1995; Rijnen, 1989; Hart, 1997. Geciteerd in Jeugddienst Gent, Inspraakmap rond speelruimte, mei 1999, via via http://www.vvj.be/docs/L_Inspraakmap_Gent.pdf

Deideeënprijsvraag

- Doelstelling:Ditiseenmanieromideeënvankinderenteverzamelen.Vb.Wiebedenktdemeestleuke,demeestavontuurlijkeofdemeestgekkespeelplek?Dezemethodekangebruiktwordenoververschillendeklassenofleerjaren,ofzelfsscholenheen.

- Aanpak:Stelspelregelsvoordeprijsvraagop.Aanwelkeeisenmoetendeinzendingenvoldoen?Bijvoorbeeld:deinzendingmoetwordenvergezeldvaneenschriftelijketoelichting,geschrevendoordekinderenzelf.Waarenwanneermoetenzewordeningeleverd?Wieziterindejuryenwatzijndecriteriavoordebeoordeling?Wintdemeestspannende,meestorigineleofwinthetontwerpdathetmeestreëelisomtewordenuitgevoerd?Ofwinthetontwerpwathetmooisteisuitgevoerd,waarduidelijkzeerveelwerkentijdaanisbesteed?Ofkiesjevooreencombinatievancriteria?Geefdekinderendenodigetijdomhieraantewerken.Zorgvooraantrekkelijkehoofdprijzen‘instijl’,zoalseenreisjemetbusoftreinnaareenspannendespeeltuin,kinderboerderijofdierentuin.Kondigdaarnaastaandatelkkinddataandeprijsvraagheeftdeelgenomeneenkleinaandenkenzalontvangen.

BRON: Jeugddienst Gent, Inspraakmap rond speelruimte, mei 1999, via http://www.vvj.be/docs/L_Inspraakmap_Gent.pdf

Organiseereenklasvergadering - Doelstelling:Informatieverzamelenovereenthemanaarkeuze.Vergadereniseentypischemethodiekvoor‘inspraakbijvolwassenen’.Entoch…mitseenbehoorlijkeaanpakeneenvoldoendeconcreetonderwerpmagvergaderenookvoorkinderengeenproblemenopleveren.Kinderenkunnenvergaderen.Zezijnweliswaarmeestalnietgewoon(lees:zekrijgenzeldendekans)ommethuneigenmeningaaneenconstructiefgesprekdeeltenemen.- Aanpak: Netalsbijvolwassenenishetbijkinderennodigomenkeleeenvoudigespelregelsaftespreken.Zoalsvb.wieleidthetgesprek;moetenerbeslissingengenomenwordenenzoja,hoe;noteertiemanddebesluiten;weblijvenbijhetonderwerp,…Hetisbijvergaderenmetkinderensteedszinvolomspeelseelementenintevoegen:eenspeciaaltafelkleed;een‘hamer’omdebeslissingendefinitieftemaken;eenspecialelocatie(hetvergaderlokaalvandeleerkrachten,hetgemeentehuis,…)Dethema’sdiebesprokenwordenkunnenondersteundwordendoorfoto’s,filmpjes,verhalenvandegespreksleiderenz.Hieronderwordeneenaantelmethodenbesprokenomdemeningvandeleerlingenoverspecifiekeonderwerpenzichtbaartemaken.Dezekunnengebruiktwordenineenklasvergadering.

Rood-groen-oranje:verkeerslichtmethode

- Doelstelling:Demeningvandeleerlingenoververschillendetopicstewetenkomen.- Aanpak: Jegeeftelkeleerling3verkeerslichten.Nuwordenerverschillendethema’sbesproken,omeeneerstestartaanhetkringgesprektegevenmogenzeeenverkeerslichttonen.Zokanjedemeningvanelkeleerlingwetenenhendekansgevenomdittebespreken.

Groen=ikbenheteens Rood=ikbenhetnieteens Oranje=ikbenerniettegen,nietvoor Probeerookomdeinteractietussendekinderentestimuleren:Vindjijhetleukwathij/zijvertelde? Benjijheteens?…Laatkinderenechtmetelkaardiscussiëren.

/ 11 /

Page 8: sessie 65 - methodieken voor participatie leerkrachten

Thermometers

- Doelstelling: Dehoudingvandeleerlingentenaanzienvanverschillendetopicstewetenkomen.Metdezemethodiekpeiljenaarhoebelangrijkeenbepaaldonderwerpisvoordekinderen,invergelijkingmetandereonderwerpen.- Aanpak:Jeneemteen6-talthema’swaaroverkinderenmeningenhebben.Ditkunnenthema’sbinnenofbuitendeschoolmurenzijn(vb.invullenvandespeeltijd,speelterreinen,opsmukkenvandetoiletten,nieuweinvullingvandespeelplaats,(SCHOOL)sport,milieu,veiligefietspaden(STAD)…).Daarnabespreekjedethema’sviaeenbrainstorm,watwillendekinderen?watvindenzebelangrijkbinneneenthema?Watzijngoedebruikbareideeën?Alserbinnendezesthema’sgekozenisvoordeideeën,danmoetenkindereneenthermometerinvullen.Zemogenelkopeenthermometerdeverschillendethema’shangen:

-30°tem-20°:ditthemaisnietvantel -20°tem-10°:ditthemaisheelonbelangrijk -10°tem0°:ditthemaisonbelangrijk 0°tem10°:ditthemaisbelangrijk 10°tem20°:ditthemaiszeerbelangrijk 20°tem30°:ditthemaishetallerbelangrijkst

Jekanindiengewenstookallethermometerstoteengrotethermometermakendiedandemeningvandeganseklasvertegenwoordigt.

TIP:Alsjeweetwelkthemadeklasheeftgekozen,dankanjeopbasishiervaneenklasvertegenwoor-digerkiezen,wanttrouwensnietelkthemaligtiedereenevennauwaanhethart.Endanhebjedegenediehetbesteenthemavertegenwoordigt.Metdezetechniekbepaaljeduseerstjeonderwerpendaarnadepersoon.

Waterkleurenmengen

- Doelstelling: ->DoelstellingA:Dehoudingvandeleerlingentenaanzienvanverschillendetopicstewetenkomen.Metdezemethodiekkanjedemeningvankinderenvisueelzichtbaarmaken.->DoelstellingB:Jekanhierookaantonenhoecoalitieswerken.- Aanpak:->AanpakA:Jelegtdeleerlingeneenstellingvoor.Alszeheteenszijnvoegenzeeenbeetjegroeneverf,toeenkleurthetwatergroen.Zijnzehetoneens,dankleurthetwaterrood.Zobekomjeeenvisueelaspectvanstellingen.Heeldeklaskansamenwerkeninéénbokaal:dangeeftdeglobalekleurdemeningvandeklasweer:overwegendgroenofoverwegendrood.->AanpakB:Jeneemtdekleurenvandeverschillendepartijen.(CD&V=oranje,VLD=blauw,sp.a=rood,GROEN=groen,Vlaamsbelang=geel,…).Dankanergemengdworden.WatalsVLDensp.asamenzijn?Dankrijgenweeenpaarsecoalitie.Watals…?Dezetechniekvraagtweleeninleidingoverdeverschillendepartijen.Opvolgendewebsitevindjeallesterugoverdeverschillendepartijen:http://www.belgium.be/nl/over_belgie/overheid/democratie/politiek/

Nietalleendenaamgevingmaarookhetprincipedathunideeëngemengdwordenenzewaterbijdewijnmoetendoenkanaangetoondworden.

Stemmenmetstemlijst

- Doelstelling:Laatdeleerlingenhunmeninguitendooreenwerkelijkestemmingteorganiserenmetbehulpvanstemlijsten.Dezemethodekanvoorverschillendedoeleindengebruiktworden.Zowelvoorhetkiezenvandenieuweboekendieindeklasbibliotheekzullenkomen,alsvoorhetkiezenvaneenklasvertegenwoordigerennoemmaarop.- Aanpak:Jekanbijdezemethodegebruikmakenvandeklassiekemethodemetpapierenstemlijsteneneenanoniemestemmingdoordekinderen,waarbijzehunstembiljetineenboxdeponeren.Alternatievenzijnechterookmogelijk:Zokanbijvoorbeeldgewerktwordenmetpijljesendarts-rozen.Hangverschillenderozeninhetklaslokaal,dietelkenseenbepaaldalternatiefvertegenwoordigen.Dekinderenkrijgenelk3pijltjes,enmoetendezeopderozenprikken.Welkerooskrijgteenpijltje?Enhoeveelpuntenisdatpijltjewaard?Tallozeanderevoorbeeldenzijnmogelijkomkinderenhunstemtelatenuitbrengen.

Deel 2 ~ methodieken die specifiek in bepaalde vakken passenMuzische expressieve vorming: beeldende expressie

Ter inleiding: belangrijk om in het achterhoofd te houden:

Methoden gerelateerd aan ‘Hoe een klasvertegenwoordiger kiezen?’

Geblinddoektkleien(idealedirecteurmaken)

- Doelstelling:Dezeoefeninggebruikjeomhetideevaneenleidersfiguurtebekomen.Varianteneropzijn:idealeklasvertegenwoordiger,idealeburgemeestervaneenstad,…- Aanpak:Deleerlingenzettenzichneerineenkring.Iedereenisgeblinddoektenkrijgteenstukklei.Zebeeldenzichinhoedeidealedirecteurvanhunschooleruitziet.Zeknedendeidealedirecteurdiezevoorogenhebben.Hetkneedwerkjewordttijdenshetknedenenkelemalendoorgegevenzodanigdatdeleerlingensamentotverschillendezakenkomen.Eersthethoofd,dandoorgeven,danhetlichaam,dandoorgeven,dandebenen,dandoorgeven,…Hetkanookmetveelfantasie:vb.skateboardipv.benen,…

c

c

Bijknutselactiviteitendieeropgerichtzijnkinderenhunmeningtelatenuiten,ishetbelangrijkgoedindegatendat‘detechniek’opdetweedeplaatskomt.Hethoeftdusnietallemaalperfecttezijn:diespijkermagerbestkromdoorheen,alshetmaarvastzit.Strevennaarperfectieisweliswaarnietverboden(enalsertijdgenoegvooris,ishetbestleuk)maarhetisveel

belangrijkerdatkinderenhunmeningduidelijkkunnenvoorstellen,inplaatsvandatzehunklei-oftimmertechniekenvervolmaken.Hetkaninditkaderookheelinteressantzijnomookdegesprekkentijdenshetknutselentenoteren,omcommentaarophetgeengemaaktwordtteontlokkenenommotievenvoorbepaaldekeuzenteachterhalen.

/ 13 /

Page 9: sessie 65 - methodieken voor participatie leerkrachten

Methoden gerelateerd aan ‘Hoe een campagne voeren?’

Fotoverhaal

- Doelstelling:Dekinderenmakenduidelijkwatzewillen.Hoezietdeidealeomgevingvoorheneruit?Watzoudenzewillenverwezenlijkenalszehetvoorhetzeggenzoudenhebben?- Aanpak: Laatdeleerlingenallemaalfoto’smakenmetdeopdracht‘zoekmooievoorbeeldenvanwatjeinjedorp/stadallemaalwilhebben.’Zemogenfoto’strekkenvanplaatsen,zelfeenscènespelen/uitbeelden,…Enkelevoorbeelden:Flitspalenvoorfietsers,snoepstandenopdehoek,grotevoetbalvelden,…Daarnamoetenzedefoto’s–ditkanzoweldigitaalalsoppapier–samenstellentoteenverhaal.Zekunnenteksttoevoegenofknutselwerkjes/versieringenmeeopnemen,…zodatzeuiteindelijkeenfotoboekbekomen.- Variatie:Dezelfdetechniekkanookgebruiktwordenomeenstadslegendetemaken.VerteljeeigenverhaaloverdeStad/deelgemeente.Ofspeeleenbestaandstadsverhaalna.EenvoorbeeldvoorAarschotzouhetverhaalkunnenzijnvandeArenddieindebekgeschotenwerd,waarvandenaam‘Aarschot’afkomstigzouzijn.OfhetverhaalvanSintRochusdiedepestuitdestadverdreef.Perdeelgemeentezijnookverschillendevolksverhalentevinden.

Stratenplannenmaken

- Aanpak:NeemeenkaartvandestadAarschot.Jekandezebekomenbijdediensttoerisme.Vergrootdanhetgedeeltewaarjeschoolligt.Opditgebiedmakendekinderennaarhuneigenoordeeldestadfraaier.Bouwenzeeenextraspeelterrein,zijnmooierefietspadennodig?Willendekindereneenpolitieagentopelkehoekvandestraat?Aldezezakenkunnenopdekaartgetekend,geknutseldofgebouwdworden.

Methoden gerelateerd aan ‘Hoe verkiezing houden?’

Stemhokknutselen

- Doelstelling:Deideeachterdezeopdrachtisdatereenstemhokwordtgebouwdomdeverkiezingenvandeschooltelatendoorgaan.Creëereeneigenstemhok.Hetmoetnietgelijkenophetechte!Misschienishetrondenklein,ofbouwendekindereneenstemhokwaarjemetmeerderpersoneninkan,…Laatdefantasievandekinderendevrijeloop.- Aanpak: Hiervoorkunnenverschillendematerialengebruiktworden:grotekartonnendozen,vezelplaten,doeken,plakband,touw,potlood,crèpepapier,verf,…

Uitvindingvaneenstempotlood

- Bedoeling:Eenpotloodhoeftnietenkeleenpotloodteblijven.Deleerlingenwordenbijdezeopdrachtechteuitvinders:zegaanopzoeknaareennieuwvoorwerpdatkanschrijven.

- Aanpak: Enkeleideetjes:spuitjesmetverf,eenpotloodpimpen(=heelhipmaken,zodatheteigenlijkevoorwerpnietmeerherkenbaaris),stiftenbewerkenmetknutselmateriaal,onzichtbareinktmaken,…

TIP:Misschienkunnensommigewerkenookverschijneninhetschoolkrantje.

Muzische expressieve vorming: muzikale expressie

Methoden gerelateerd aan ‘Kennismaking met politiek’

Samenmusiceren

- Idee:Inpolitiekgaathetomhetzo‘harmonisch’mogelijklatensamengaanvanverschillendestrekkingenensnelheden.Enkelopdiemanierkunnenverschillendeplannenverwezenlijktworden.Eenvolksvertegenwoordigerdientdaarbijoogenoorhebbenvoorverschillendesituaties,plaatsenennoemmaarop.Ermoetmetheelveelverschillendedingentegelijkrekeninggehoudenwordenwanneeraanpolitiekwordtgedaan,ennietinhetminstmetwatanderendoenofvanplanzijn.Dekinderenlerenhieromzichopelkaarsritmeenklankaftestemmenomhetgeheelgoedtelatenklinken,enlerennaarelkaarendeklankenteluisterenomer‘meer’uittehalendanzeopheteerstegehoorzoudendenken.Bovendienkaniedereenhierparticiperen:ieders‘klank’isvanbelang!- Aanpak: Elkeleerlingkaneeneigenmuziekinstrumentmaken.Bijvoorbeeld:regenstokmaken(buismetrijstkorrelsinendandichtmaken),flessenvullenmetwater(spelenmetlepelsopdezeflessen),bieroffrisdrankhulletjesvastmakenopeenlangenagelofplatmakenenopeenlatjenagelen,gitaar(schoendoosendaarrekjesoverspannen)…Wanneeriedereenzijneigeninstrumentheeftgemaaktkanermuziekwordengemaakt.Hetisoefenentotereenorkestontstaat,datkandoorverschillendeoefeningen.

Ritmeskloppen

- Doelstelling:Ritmesnadoen.Eerstdoorleerkracht,daarnadoormedeleerling,iemandstartmeteengeluidenstaptdaarmeenaariemandindekring,diemoetdatgeluidovernemen.

Doorseinenvancodes,viaeentam-tamsignaal

Deleerlingenwordeninverschillendegroepeningedeeldenverspreidenzichindehoekenvandeklas.Debedoelingisdatzeeenzindoorseinennaardeanderegroepenendatdezedezinproberentedecoderen.Jekaneengebruiktecodenemen(vb.morsecode)ofeeneigencodelatenverzinnendoordeleerlingen.Themaraden:Allekinderenstaanineenkring,éénpersoongaatevennaarbuiten.Deanderensprekeneenthema/eenplaatsaf.Iedereenzoekteenbijpassendgeluid.Depersoonkomtterugbinnen.Hijkaniedereenaanenuitzettenenmoetzoproberenteradenwelkthemawelatenhoren.Bijvoorbeeld:eetzaal-speelplein-zwembad-…

c

c

c

/ 15 /

Page 10: sessie 65 - methodieken voor participatie leerkrachten

Methoden gerelateerd aan ‘Hoe een klasvertegenwoordiger kiezen?’

Gedichtschrijvenoverjezelf

Vaakwordenindeklasgedichtenaangeleerd.Hetisechterookheelfijnomdekinderenzelfeengedichttelatenmaken!Dekinderenschrijveneengedichtoverzichzelf,waarinzezichzelfvoorstellenalsmogelijkeklasvertegenwoordiger.Watzijnhuneigenschappen?Hunbelangrijkstekwaliteiten?Waaromzoudenzezelfeengoedeklasvertegenwoordigerzijn?Omhetmakenvantekstenvlottelatenverlopen,werkjebestmeteenbrainstorm.Opdiemanierzorgjeervoordatiederkind‘stof ’heeftominzijnofhaargedichttegebruiken.Eenvoorbeeldvaneenbrainstormtechniek:iedereentekenteenpersoonopeenblad(methanden,voeteneneenhoofd).Dankanjeaandekinderenvragenstellen:

-Jefavorietehobby-dezeschrijfjebijdelinkervoetvanhetmannetje-Jelievelingsplek-dezeschrijfjeaanderechtervoetvanhetmannetje-Jefavorieteboek/strip-dezeschrijfjeaandelinkerhandvanhetmannetje-Jefavorietevakopschool-dezeschrijfjeaanderechterhandvanhetmannetje-Jedroom-dezeschrijfjeaanhethoofdvanhetmannetje

Jekanookandereonderwerpenaanhalen.Nadezeoefeninghebbendeleerlingeneenaantalonderwerpenwaaroverzekunnenschrijven.Anderebrainstormmethodenwordeninhetvolgendeonderdeeltjetoegelicht.

Methoden gerelateerd aan ‘Hoe een campagne voeren?’

Stoorzender

- Doelstelling:Ditiseenspelletjeomaantetonendatvooreengoedecommunicatienietnoodzakelijkdehardsteschreeuwerhetpleithoefttewinnen.Efficiëntcommunicerenendejuistemanierzoekenomeenboodschapovertebrengen,isveelbelangrijker.- Aanpak:Tweeleerlingenmoetenaanelkaareenboodschapoverbrengen.Ditkaneenverkiezingssloganzijn,…Laatdekindereneenboodschapkiezendieinhetthemapast.Eénleerlingishierbijdezender,endeandereisdeontvanger.Derestvandeklassteltzichoptussendeze2leerlingen,opeenlangerij.Deklasbegintteschreeuwenendrukgebarentemaken.De2leerlingenmoetenondanksdeze‘stoorzender’tussenhenintochtrachteneenboodschapovertebrengen.Hetkomteropaancreatieftezijnomdeboodschapovertebrengen…

LiedoverAarschot/overdeeigendeelgemeente/overdeschool/…

- Doelstelling: Zetdeprachtvandeeigenstad,deelgemeente,school,…indeverfdooreenheuscampagneliedtemaken.Laatdekinderenhunlofuitzingenoverhuneigenomgeving.Dekinderendrukkenerzozelfopdatdezeomgevingwelheelspeciaalensuperis,endatergoedzorgvoorgedragenmoetwordendooreengoedbestuur.- Aanpak:Neemeenbekendklinkendlied,waarvanjeweetdatdeleerlingendemelodieonderdekniehebben,zoekhiervandekaraoke-versieopofspeelzelfopgitaar/blokfluit.Maakdansamenmetleerlingeneentekstopdemelodie.

Eenvoorbeeld:Opdemelodievan‘Zeiljevoorheteerst’

Aarschot is voor mij de stad van mijn dromen, Wij hebben geluk dat we hier kunnen wonen Er is altijd iets te doen, gaan dansen of judo, Naar scouts of naar chiro, We love you Aarschot!Alvorensaandeteksttebeginnen,ishetookhiereengoedideeomeerstmetdekinderentebrainstormen,zodatzeideeënhebbenomindeteksttestoppen.Indebrainstormwordtookduidelijkwelkeelementenindestad/school/…dekinderenzelfbelangrijkvinden.

Brainstormen

Zowelvoorhetmakenvaneengedicht,alseenliedofeenanderetekstovereenbepaaldthema,kanhetheelnuttigzijnomeersteenbrainstormsessietehoudenmetdekinderen.

Wegevenhieronderenkelebrainstormtechniekenmee:

-Alfabet:ombeurteenwoordzeggenmetdevolgendelettervanhetalfabet.-Associatie/ketting:éénwoordroepteenanderwoordbijjeopendateneandereroeptdanweereenanderop,…vb.molenàkermisàsuikerspinàplakkenà…-Bi-sociatie:vantweewoordennaaréénwoordvb.bloemenwaterdoenmedenkenaancakeofwaterlelieof…-Bloemmethodeofspinmethode:éénkernwoordinhetmiddenenallemaalassociatiesdaarrond.-Dominomethode:vb.huis-snorkel-leeuw-…-Lijnenspel:Gainkleinegroepjesrondeenflapzitten.Iedereenkrijgteenalcoholstift.Omdebeurttrektiedereenwillekeurigeenstreepofeenkrulenjeprobeertiederekeerietsanderstedoen.Doezovoorttotheeljebladvolstaatmetlijnen.Probeerdanvoorwerpen,mensen,gebouwen,…teherkenneninhetlijnenspel.Brainstormverderopdatlijnenspel.-Allopendbrainstormen:Verdeeltinvelegroepjes,ongeveer4à5pergroep.Iederegroepkrijgtmassa’spapierenpennenenmoetenminstens20metervervandepersoonstaan.Omtersnelstideeëngevenendanzosnelmogelijktotbijdepersoongerakendieverwegstaatishetgegeven.Stormenmaar.-Eenstadvolideeën:Wewandelendoordestad.Watzienweaanhetstation,opdegrotemarkt,indecinema,aanhetzwembad,ophetvoetbalveld,aandemuziekschool,…aldezeideeënkunnenweverzamelenenopschrijven.

Belangrijkhierbijisdegoudenregelvanhetbrainstormeningedachtentehouden:selecteren,groeperenennomineren!Hoekomjenuvaneenvolbladtotbruikbarethema’s?

- Selecteren:Wenemenhetbladvandelossebrainstormengaanschrappen.Watbehoudenwe,watniet?

- Groeperen:Kunnenwevandeovergeblevenzakendingensamenvoegentoteengroep,toteengeheel.

- Nomineren:Naarwelkegroepgaatjouwvoorkeuruit?Luistervooralnaariedersmening!

c

c

/ 17 /

Page 11: sessie 65 - methodieken voor participatie leerkrachten

Lichamelijke opvoeding

Methoden gerelateerd aan ‘Kennismaking met politiek’

Tactischespelen

- Doelstelling:Politiekiszeertactisch.Denknavoorjeietsdoet!

Expeditieikwilalleenoverblijven

Jetekenteengrootveldmetallemaalkleinevakjedieevengrootzijn:

Daarnageefjeelkkindeenstukkrijt.Hetisdebedoelingomalslaatsteoverteblijven.Iedereengaatineenvakaandezijkantvanhetveldstaan,jeklaptinjehandenendangajeeenstapnaarrechts,links,boven,onder,…Jemagnaarallevakkengaandierechtstreeksaanhetvakwaaropjestaatgrenzen.Hetvakwaarjeinstond,daarzetjemetkrijteenkruisjeinendatvakmagnietmeergebruiktworden.Jeherhaalthetspel,jeklaptinjehandenenjeschuiftmetzijnalleneenvakop.Jeherhaaltditenkelemalentotiedereenuitvalt,wantopeengegevenmomentkanjenietmeerbewegen.Wanneerjeenkelvakkenmetkruisjesrondjouhebtstaan,kanjenietmeerbewegenendanvaljeuit.Degenediehetlangstoverblijft,winthetspel.

Levendkwartet

Zorgvoor4x4dezelfdevoorwerpen(ofvandezelfdesoort,bijvoorbeeld:4ballen).Deleerlingenzijnin4groepenverdeeld.Elkegroepkrijgt4voorwerpenvanverschillendesoorten.Debedoelingisbijanderegroependevoorwerpengaanstelentotdatjeer4dezelfdehebt.Erwordtineenkringgelopenenermagtelkensmaar1persoonvanelkgroepjeonderwegzijn.

Tienbal

Erwordentweeteamsgemaakt.Dekinderenproberendebaltienkeerovertegooienzonderdatdezewordtonderschept.Dekinderenmogennietlopenmetdebal.Alsdebalonderscheptwordtofalser10keerisovergegooidkrijgthetandereteamdebal.

Knieënvoetbal

Jeverdeeltdegroepin2ploegen,iedereenneemteenstoelenzetzichin2rijenmetdegezichtennaarelkaar.Deploegenschuivendichternaarelkaartoetotdatdeknieëngeschranktstaan.Menlaatinhetmiddenvanderijeneenbalvallen,debedoelingisnuomperploegdebalzosnelmogelijkinhetdoelvandetegenstandertekrijgen.Hetdoelishetuiteindevanderij.Hetaantalspelersisminimum10andersisernietveelaan.

LERENSAMENWERKEN

Newgamesmetparachute

DeparachutekanuitgeleendwordenbijdeAarschotsejeugddienst.Erzijnheelveelverschillendespelletjesmogelijk:

-Golvenmaken,hevigstorm,orkaan,…-Golvenmakenmeteenbalindeparachute.-Vuurwerkmaken,jeprobeertdegekleurdeballetjeszohoogmogelijktegooien.Knalgeluidenkanjezelfmaken.-Luchtbelmaken,iedereendoetop1,2,3hetdoekomhoog,jegaatallemaal1stapnaarhetmidden,jegaatopjeknieënzittenenzohetdoekachterjevasthouden,danbekomjeeenluchtbel.-Jekanookstruisvogelspelen,ditishetzelfdealsdeluchtbel,maardangajeplatopdegrondliggenendoejejeellebogenoverhetdoek.-Overlopen1,jegaataantweekantenvanhetdoekstaan,danlopendetegenovergesteldespelersoveropeenafgesprokensein.-Overlopen2,jegeefteenkenmerk:bijvoorbeeld(oorbeldragers,iedereendiejongerisdanxjaar,…)endaarnamoetenallespelersoverlopendieaanditkenmerkvoldoen.-Jekanhetdoekookomdraaien,1kanthoudthetdoekvast,deanderegooienhetzosnelmogelijkenzohoogmogelijknaardeandererichtingtoe.Lopendanaandeanderekantenvangenhetdoekop.-Tikchute,hetdoekisopschouderhoogte,erligteenbalop.2of3spelerslopenonderhetdoek,deanderespelersproberendoormiddelvanhetdoektelatenbewegendespelersonderhetdoekmetdebaltetikken.-Airconditioning:dehelftvandespelersligtopdegrond,deanderegaanermethetdoekopstaanenmakengolfbewegingen,zokrijgjeeenuitgewaaidgevoel.-Draaikolk:Iedereenhoudthetdoekvastmetderechterhand,jebegintdanzosnelmogelijktelopenendankrijgjedoordemiddelpuntvliedendekrachteensoortvandraaikolk.-Superman:Iedereenstaataan1kant,wehoudenhetdoekvastzoalseensupermanendanlopenwezohardmogelijkenzeggen“Supermaaaaaaaan”.

c

/ 19 /

Page 12: sessie 65 - methodieken voor participatie leerkrachten

PLOEGSPELEN

Variërenopvoetbal

-voetballenalsspinnen/krabben-nietmetdevoeten-4ploegenen4goals;elkeploegmoetomtersnelstinde3doelenhebbengescoord-per2metdevoetenaanelkaargebonden-levendegoals-vanvoorenachterinhetdoelmagergescoordworden-voetballeninjutezakkengestoken-meerdereballen-elkeploegeeneigenkleur(rood-groenengeel-oranje)-bijhethorenvaneenbepaaldsignaalvangoalwisselen-geblinddoekt-enkelmeisjesmogenscoren-op1been

Variërenoplevendendood

-Basisspel:Hetterreinisin2vakkenverdeeld.Inelkvakstaateenploeg.Eenvandeploegjesbegintengooitdebalomhoog,inhetvakvandeandereploeg,metdewoorden“DoodaanKelly”.Alsdeandereploegdebalkanvangen,zonderdathijdegrondraakt,gebeurterniets,andersmoetKellyopzijgaanstaan,wantzeisnudood.DeandereploegkanKellydanteruglevendmakendoordebaltewerpenentezeggen“LevendKelly”.Jekanopdiemanierpersonenvandeandereploegwervenvoorjouwploeg.Hetspelisteneindealsereenploeg‘uitgestorven’is.-doekertussen-iedereenmetderugnaardestreep-verschillendeballen(pingpongballetjes,…)-elkaareraangooieninplaatsvanlevendmaken-alsjeiemanddoodt,danvaljezelfafsamenmetdepersoondiejijgedoodhebt-gemengd,deploegenstaannietallemaalin1vak,maarerstaanerverschillendein1vak-meerdan2ploegen

Methoden gerelateerd aan ‘Hoe een campagne voeren?’

Dansen

- Doelstelling:Dansjeskunnengebruiktwordenomhetvoerenvandecampagneoptesmukken,aantekleden,…Hetisvaaknietevidentvoorallekinderenomgewoon‘beginnentedansen’.Daaromkunnenopwarmtechniekjeshelpenomdekinderenlostemaken.Zezijnergleukomingroeptedoen.Bovendienlerendekinderenopeenanderemanierexpressieftezijn.Hieronderbeschrijvenweenkeletechniekenomoptewarmen:-Hetritmevandeconga:Welopenmetz’nallenineenkring.Hettempowordtbepaalddooreenslagopeencongaofdjembe.Dittempoversneltenvertraagt.Webouwenopmeteenaantalgeluidendieerbijkomen(vb.fluitje,triangel,klappen,diepeslagopdjembe,…).Bijelkgeluidhoorteenvastebeweging(ofsequens):jemoetjeper3zettenenopelkaaropdegrondgaanliggen,jemoetzosnelmogelijk5mensenophunknietikken,eenbepaaldeoefeningomjespierenterekken,…demuziekinstrumentenkunnenookvervangenwordendoorverschillendedeuntjesvandemuziek.

c

-Snelleopdrachtjes:Degroepzitneer,begeleidergeeftdeopdrachten.Dieopdrachtenmoetenuitgevoerdwordenendaarnamoetendeleerlingenzosnelmogelijkteruggaanzitten.“Tikzosnelmogelijk5,6,7verschillenderuggen(buiken,konten,kuiten,hoofden,…)”- Variant: jemoetdeanderepersonenaantikkenmetéénbepaaldlichaamsdeelvb.jeelleboog.

Hetfan-spelDegroepwandeltdoorelkaar.Iedereenkiestvoorzichzelfééniemanduitomongemerktteachtervolgen.Ophettekenvandebegeleiderprobeerjezosnelmogelijk3toertjesronddiepersoontelopen.Daarnanogeens,maariedereenprobeert2personeninhetoogtehouden,enophettekenloopjetweetoertjesronddie2personen.

De‘echoput’

Iedereengaatineenkringstaan,linkervoetvoor.Debegeleiderdoethetdanspasjevooreniedereenprobeertophetzelfderitmemeetedoen(danspasje:rechtervoetindekringzettendooropdelinkervoettedraaien,daarnarechtervoetuitdekringweeraldooropdelinkervoettedraaien).Alsiedereenindezelfdecadanszit,doetdegansegroepverder,maardebegeleiderdoethetomgekeerde:alsdegroepnaarbinnenstapt,stapthijnaarbuitenenomgekeerd.Telkensdebegeleidernaarhetmiddenkomt,roepthijiets(kreet,woord,…)datdoordeanderenherhaaldwordtalszijnaarhetmiddenkomen.Genre“Hey-Hey!,Yow-Yow”…

Behekstelichaamsdelen

Verspreidinderuimtehoudtiedereeneentennisbalindehand.Hetideeisdatwijervoormoetenzorgendatdietennisbaldetijdvanzijnlevenbeleeftopeenongelooflijkedenkbeeldigeroetsjbaan(rollercoaster).Terwijljerondlooptofstilstaatkunjedietennisbaldusinallemogelijkerichtingendraaien,versnellen,stoppen,…jemagdetennisbalnietloslaten.Zelfdeuitgangspositie,metmisschieneengelijkaardigresultaat,maarnuishetideedaterachtersteekthelemaalanders.Beschouwhetballetjedezekeeralseenruimtewezendatonsdenkenendoenheeftovergenomen.Weleidennietmeer,wewordengeleid.Ditsimpeleballetjesleurtjeoveralmee,snel,traag,hoog,laag,…

Expressiefmetvoorwerpen

Degroepwordtin2groepengedeeldendaarnakrijgenzeelk1voorwerp.1persoonneemtditvoorwerpbijzichendoetbewegingenvoormethetechtevoorwerp,derestvandegroepdoetdebewegingenachterna.Daarnawordthetvoorwerpdoorgegeven.

Maarookgekendedansenkunnenleukzijnomtedoen:Plopdans,Vogeltjesdans,InZaïre,HuckleBuck,…Ookkanjedekinderenzelfeendansinelkaarlatensteken,zehebbenvaakookinspiratiezat.

/ 21 /

Page 13: sessie 65 - methodieken voor participatie leerkrachten

:)gr

afisc

hevo

rmge

vingw

ww.le

ensa

uvill

er.be

VU:E

lsVin

ckx,

Sche

penv

anJe

ugd,

Sta

dAar

scho

t