De

De Schakels

Nieuwsbrief no. 88

Voor de gepensioneerden van Thomassen - Rheden

Uit

ga

ve:

Sti

ch

tin

g “

De S

ch

akels

”

22e ja

arg

an

g,

jun

i 2012

Gerrit Kreuzen bij zijn modelmachines (foto Henny Nijhuis).

Zie het artikel in dit nummer.

Informatiepagina Stichting “De Schakels”

Secretariaat: Hanzeweg 1, 6981 BX Doesburg tel.: 0313 - 48 48 58, email: crabtree@kpnplanet.nl

Bankrekening: ABN-AMRO 566 971 232 t.n.v. Stichting “De Schakels”, Zelhem

Bestuur: Voorzitter: Henk J. Stoelwinder Röntgenlaan 26 6711 GJ Ede 0318 - 65 13 55 Vice-Voorz./ Henk W. Jansen Vinc.v.Goghstraat 55 7021 EC Zelhem 0314 - 62 20 25 Penningm.: Secretaris: Eddy Krabbenbos Hanzeweg 1 6981 BX Doesburg 0313 - 484 858 2e Secr.: Cor D. van Geest Meidoornlaan 113 6951 LS Dieren 0313 - 427 140 2ePenningm.:Ria Rutgers - Leijenaar W.Rhedensewg C133 6991 DV Rheden 026 - 497 67 43 Bestuurslid: Wim K. Boersma Molenlaan 26 6931 BP Westervoort 026 - 311 81 78 Bestuurslid: Jan Saalmink Stekelzegge 5 6922 GJ Duiven 0316 - 842 243 Notuliste: Jenny Surenbroek - Rueck Weth.Winterinkstr. 52 6991 BL Rheden 026 - 495 32 21 Bezoekcommissie: Velp: Wim Lamme Korte Wal 55 6882 GM Velp 026 - 361 00 10 Riek Haverkamp Korte Wal 55 6882 GM Velp 026 - 361 00 10 Tiny Heijink-Hueting Korte Wal 321 6882 GT Velp 026 - 364 97 92 Rheden: Ria Rutgers-Leijenaar W.Rhedensewg C133 6991 DV Rheden 026 - 495 67 43 Annie+Herman Wieggers Steenbakkersweg 23 6991 EK Rheden 026 - 495 23 63 Annie Daams-Hammink Massenweg 21 6991 CL Rheden 026 - 495 18 93 Miny Tas-Wagenaar Bongert 1 6994 BV De Steeg 026 - 389 20 27 Dieren: Willy van Rumpt-Thijssen Mr. Troelstrastraat 7 6951 GJ Dieren 0313 - 421 221 Doesburg: Eddy Krabbenbos Hanzeweg 1 6981 BX Doesburg 0313 - 484 858 Redactie-team: Eindverant- woordelijk: Eddy Krabbenbos Hanzeweg 1 6981 BX Doesburg 0313 - 484 858 E-mail adres crabtree@kpnplanet.nl Leden: Henny Nijhuis - de Wit Arnhemseweg 126 6991 DT Rheden 026 - 495 19 75 E-mail adres: henny.rheden@planet.nl Henk Aalders Amerstraat 127 6826 BN Arnhem 026 - 495 16 58 Jan Huisman Waardweg 5 6991 VA Rheden 026 - 495 27 68 E-mail adres: janhuisman@hccnet.nl Jan Weeda Potsmaat 6 6983 AV Doesburg 0313 - 47 45 19 E-mail adres: j.weeda6@chello.nl Wim K. Boersma Molenlaan 26 6931 BP Westervoort 026 - 311 81 78 E-mail adres: wboersma3@kpnplanet.nl Adam Versteeg Amerstraat 121 6826 BN Arnhem 026 - 443 65 94 j.versteeg697@upcmail.nl

Inhoudsopgave: Pag.

Foto voorpagina: Gerrit Kreuzen (Foto Henny Nijhuis) 1

Informatiepagina 2

Overledenen 3

Kroonjarigen 3e kwartaal 2012 4

Van de berstuurs- en redactietafel: Oproepen bestuur en redactie 5

Huldiging Piet Cnossen + gedicht “Voorjaar” 7

Gerrit Kreuzen, een Thomassenaar in hart en nieren 8

C. Schrama: Geschiedenis van Thomassen motor type R4O e.a. 10

De ontmoetingsmiddag 2012 13

Afscheid van “Baas Theo” 16

Onze Nieuwsbrief 17

Fietsen op Curaçao 18

“Het Iezerfebriek”, deel 2 19

Op zoek naar de kinderen uit 1945 22

Het scheepstype IJsseltjalk 23

Carl Drees: Mijn Tropenjaren bij Thomassen International 24

Jaknikkers in en rond Schoonebeek 27

Foto achterpagina: jaknikker Schoonebeek (foto Arjan Kolkman) 28

De Schakels

Nieuwsbrief no. 88

Schakelleden, overleden in het tweede kwartaal van 2012

Helaas is ons wederom een aantal Schakelleden ontvallen. Hun namen vermelden wij met eerbied in onze nieuwsbrief. Dat zij rusten in vrede. Geboren Overleden

De heer H. Hagen 22 - 02 - 1947 02 - 05 - 2012 Mevrouw E.B. Pelgrim - Peters, Dieren 10 - 04 - 1946 10 - 05 - 2012

Onze oprechte deelneming gaat uit naar de nabestaanden. Wij wensen hun sterkte en berusting

bij het verwerken van dit voor hen zo zware verlies.

De Nieuwsbrief verschijnt eind maart, juni, oktober en december. Kopij kan worden aangeleverd bij de leden van het redactieteam tot uiterlijk de 10e

van deze maanden. Teksten zo mogelijk aanleveren in Word en beeldmateriaal in JPG. Origineel beeldmateriaal kan desgewenst door de

opmaakredactie worden gedigitaliseerd.

De redactie heeft het recht redactionele wijzigingen of bekortingen aan te brengen in de aangeleverde kopij. Bijdragen moeten voorzien zijn van de

naam van de auteur of de commissie, die de bijdrage aanlevert. Het accepteren van een bijdrage is geen garantie voor plaatsing in een bepaald

nummer. Van geweigerde bijdragen zal de inzender op de hoogte worden gebracht. De schrijver is verantwoordelijk voor de mening die in de

bijdrage wordt weergegeven. Deze mening is niet noodzakelijkerwijs de mening van de redactie of het bestuur van Stichting De Schakels, of

daarmee in overeen-stemming. Mochten personen, instanties of bedrijven van mening zijn schade te hebben geleden ten gevolgen van een

publicatie, dan zal Stichting De Schakels geen vergoedingen verstrekken. Aangeboden bijdragen en beeldmateriaal moeten vrij zijn van

auteursrecht. Stichting De Schakels zal geen auteursrecht vergoeden.

Onze 65-, 70-, 75- jarigen en ouder, die in juli, augustus en september 2012 jarig zijn

Geboren Leeftijd Naam Woonplaats

1 7 1935 77 Dhr J.A. Versteeg Arnhem 2 7 1933 79 Dhr W. Lamme Velp 3 7 1935 77 Mvr J. Smeitink - Jansen Doetinchem 4 7 1924 88 Mvr H. van Hoogen - Huisman Rheden 6 7 1936 76 Mvr C. de Jong - Meesters Rheden 6 7 1923 89 Dhr J. Buijs Arnhem 6 7 1923 89 Mvr F.J. Heinst - Verhagen Zevenaar

10 7 1934 78 Mvr J. Gerritsen - Gerritsen Rheden 11 7 1934 78 Mvr J.A. Coene - Dominicus Velp 15 7 1936 76 Mvr M.J. Ulrich - van Luijn Didam 16 7 1914 98 Mvr D. Kersten - Rexwinkel Rheden 18 7 1932 80 Mvr A.A. van der Wolf - Baart Rheden 20 7 1924 88 Mvr J. van Leeuwen - Smits 't Hoofd Epse 21 7 1927 85 Dhr A.L. de Bont Velp 25 7 1942 70 Mvr A.B. Schik - van de Brink Angerlo 25 7 1923 89 Mvr N. de Zwart - Berendsen Zutphen 26 7 1935 77 Dhr G. Bijen Ruurlo 28 7 1925 87 Mvr E.M. Jansen - Schutte Rheden 30 7 1932 80 Dhr W. Jongeneel Westervoort 3 8 1942 70 Dhr H. Krol Doesburg 3 8 1931 81 Mvr P.M. Strijp - de Jong Dordrecht 4 8 1930 82 Mvr H. van Hof - Stout Hummelo 5 8 1933 79 Dhr W. Smeitink Doetinchem 5 8 1924 88 Dhr Chr. de Graaff Velp 6 8 1935 77 Mvr A.H. Keizer - Luimes Terborg 8 8 1947 65 Mvr A.I. Huisman - Bomhof Rheden 9 8 1930 82 Mvr A.J.W. Woelders - van Everdingen Rheden 9 8 1912 100 Mvr R. Kramer - Curré Velp

10 8 1929 83 Mvr M. van der Hoeven - Verhagen Dieren 11 8 1927 85 Mvr J.P. van Zijl - van Veenendaal Elst,Gelderland 12 8 1937 75 Mvr A.T.M. Wieggers - Leenders Rheden 14 8 1914 98 Dhr H.J. Brouwer Velp 19 8 1926 86 Dhr T.W.H. de Ruyter Duiven 21 8 1933 79 Dhr A. Kruyswijk Velp 24 8 1935 77 Dhr E.S. Ulrich Didam 25 8 1924 88 Mvr J.M. Valentijn - Vermaas Velp 26 8 1942 70 Dhr J.H. Kaaken Zevenaar 26 8 1925 87 Mvr M. Kamp - Pezy Zevenaar 27 8 1931 81 Mvr M.C. Bont - van Kesteren Velp 29 8 1933 79 Dhr A. Minoli Westervoort 1 9 1933 79 Mvr A.W. de Wild - Lourens Rheden 1 9 1919 93 Mvr B.G. van Putten - Zweers Velp 2 9 1947 65 Dhr M.G. Kortleve Dieren 2 9 1947 65 Dhr A. Brinkhuis 's-Heerenberg 4 9 1934 78 Dhr W. Magendans Eerbeek 5 9 1926 86 Mvr B.G. Jansen - Pasman Velp 6 9 1933 79 Mvr G. Wilten – van den Broek Rheden 6 9 1927 85 Mvr G. Jansen - Streuer Rheden 6 9 1923 89 Mvr E. Bemer - de Koning Velp

Van de Bestuurs- en Redactietafel

Ook in het eerste en tweede kwartaal heeft zich weer een aantal vroegere collega’s c.q. hun echtgenote als lid aangemeld. Wij heten van harte welkom:

Henk Hoevers, De Steeg. Henk werkte bij Thomassen van 1963 t/m 2009.

Mevrouw J.H.M. Bruijel, Velp. Haar man werkte van 1957 t/m 1964 als chef tekenkamer/engineering bij Thomassen.

Jan Eggink, Dieren, werkzaam bij Thomassen van 1967 tot 1982.

Frank Navest, Huissen. Frank werkte bij ETSCO en Thomassen van 15 mei 1978 t/m 01 augustus 2011.

Herman en Henny ten Kaate in Rheden. Herman werkte van 1-1-1967 t/m 1-4-2012 bij Thomassen.

Mevrouw Grada van Loon, echtgenote van Jaques van Loon, Rheden.

Harry van der Brugh, Sint Oedenrode. Harry was service engineer bij Thomassen en op de gasturbine afdeling en later bij General Electric.

Harrold Remak, hij deed douanezaken bij Thomassen en later ook bij general Electric. Daar was hij ook jarenlang voorzitter van de OR.

8 9 1936 76 Mvr A. Krabbenbos - Zethoven Doesburg 8 9 1919 93 Mvr C. Pikaar Rheden 9 9 1931 81 Mvr E.M. Hendriks - Witjes Duiven

12 9 1914 98 Mvr F.J. Maat - Besseling Rheden 14 9 1937 75 Mvr R. Heijn - Zweers Rheden 14 9 1928 84 Mvr H.M. van Driel - Snellenburg Rheden 15 9 1932 80 Mvr H.A. Eeltink - Aalders Rheden 16 9 1933 79 Dhr T.J. Mager Dieren 16 9 1926 86 Dhr F.J.H. de Haan Rheden 17 9 1935 77 Mvr A. Kreuzen - Nachtegaal Rheden 19 9 1930 82 Dhr A.A. Teunissen Velp 24 9 1947 65 Mvr I.E. Stoelwinder - Lentz Ede 25 9 1927 85 Mvr H.J. de Graaff - Luemes Velp 26 9 1934 78 Dhr C.J. Smans Velp 26 9 1926 86 Dhr A.E. Brands Brummen 27 9 1915 97 Mvr F. Maalcke - van Hagen Velp 28 9 1925 87 Dhr H. Bosma Rheden 29 9 1929 83 Dhr J.A.M. Paulus Rheden 30 9 1934 78 Mvr S. van Boven - Slijper Rheden

Versterking bestuur stichting “De Schakels” “Vitaal door vrijwilligerswerk”. U kent die vraag wel, zodra je met pensioen gaat: “En, wat ga je nu doen? Lekker genieten van je vrije tijd? Jaja, wij zullen wel werken, haha”. De meesten van ons reageren dan een beetje afhoudend met: “Nou, eerst maar eens …. en dan mompel je iets van “mijn bureau/de tuin/fotoverzameling/schuur opruimen”, of “een paar weken met vakantie” of “op een gewone weekdag een lekker eind fietsen”. En dat gaan we doen. En daar zijn we langer mee bezig dan we gedacht hadden, want je begint wat later aan je dag dan vroeger en je houdt ook wat eerder op en schenkt jezelf iets in, en je gaat misschien zelfs, als niemand kijkt, een verkwikkend middagdutje doen. Heerlijk toch. Maar dan komt vroeg of laat de dag dat je het normaal gaat vinden dat er geen tijdsdruk meer is en dat je niets meer hoeft, maar wel mag. En dan kan het een beetje gaan kriebelen: Ik ben toch zeker niet afgedankt! Ik lijk wel een oude man/vrouw, alles wat ik nu doe, deed ik er vroeger gewoon bij! Heeft iemand me nog wel nodig? Op je zestigste heb je, als alles meezit, nog 20 of 25 jaar voor je: ruim een kwart van je leven.

Versterking redactie Nieuwsbrief gezocht!

De redactie van de Nieuwsbrief zoekt een enthousiast Schakel lid dat met zijn of haar inbreng het blad per 1 januari 2013 wil komen versterken De taken van de redactie bestaan uit het verzamelen en, waar nodig, uitnodigen tot het aanleveren van kopij, het mee voorbereiden van de lay-out, waarmee het redactieteam een ontwerp kan maken en de drukker kan worden aangestuurd. Het is al jaren traditie dat de redactie streeft naar een hoge standaard van de Nieuwsbrief zowel qua stijl als inhoud. Vrijwel al het werk van de redactieleden gebeurt vanuit huis, via mail. Daarnaast is er twee keer per kwartaal een redactievergadering (in het bedrijf bij “Thomassen”) waar de inhoud van het komende nummer besproken en vastgelegd wordt.

Mensen blijven langer gelukkig en gezond als ze actief blijven en zich kunnen ontwikkelen. Daarom doet het bestuur i.v.m. het aangekondigde vertrek in april 2013 van onze gewaardeerde bestuursleden Eddy Krabbenbos en Ria Rutgers een beroep op enthousiaste “ouderen”,om zich aan te melden als bestuurslid voor de stichting “De Schakels”. We zijn in het bijzonder op zoek naar een man/vrouw die bereid is om een actieve rol te spelen en het secretariaat voor zijn/haar rekening te willen nemen, met natuurlijk de volle ondersteuning vanuit het bestuur. Uw positieve reactie voor één van deze belangrijke functies binnen het bestuur van de stichting ”De Schakels” wordt zeer op prijs gesteld en wij verzoeken u dan ook uw belangstelling te richten aan het secretariaat van de stichting “De Schakels”, Eddy Krabbenbos, e-mail crabtree@kpnplanet.nl of tel 0313-484858. Namens het bestuur van de stichting “De Schakels” Henk J. Stoelwinder, vrzt.

Wij zoeken kandidaten met enthousiasme voor ons blad en met voldoende basiskennis en computervaardigheid, zoals het werken met e-mail en Word-bestanden ten behoeve van o.a. het verwerken van de kopij. M.a.w. wij zoeken iemand die graag wil meehelpen het blad te maken en tevens als redacteur de redactionele sturing en coördinatie als eindverantwoordelijkheid op zich wil nemen. Maar de bereidheid om, samen met de andere leden van het redactieteam, van ons blad iets moois te maken is eigenlijk het belangrijkste. Wie durft? Reacties graag aan het bestuur van de stichting “De Schakels” p/a crabtree@kpnplanet.nl of telefonisch 0313-484858. Voor aanvullende informatie kunt u contact op- nemen met Eddy Krabbenbos, tel. 0313-484858 of per e-mail; crabtree@kpnplanet.nl Namens het redactieteam van de Nieuwsbrief, Eddy Krabbenbos

Piet Cnossen geridderd

door Jan Weeda Op 31 maart hield het Thomassen Mannenkoor het 40e voorjaarsconcert in de Dorpskerk te Rheden. Aan de leden van het koor was gezegd dat er in de pauze van het concert een feestelijk intermezzo zou zijn. Dat bleek ook wel, want de dirigent Piet Cnossen werd verrast met een Koninklijke Onderscheiding. Locoburgemeester R. Haverkamp reikte hem de versierselen uit behorende bij Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Daarna werden er 2 coupletten van het Wilhelmus gezongen. Er waren maar weinig koorleden op de hoogte, dus voor ons was het ook een verrassing. We kunnen terugzien op een geslaagde avond.

VOORJAAR

Wanneer het water in de IJsselbedding stijgt, de kribben, uiterwaarden, weiden onderlopen, de blanke vlakte naar het dorp komt toegekropen, de grijze lucht steeds groter spiegelbeeld verkrijgt, wanneer de ganzen moeten zoeken naar wat hoog gelegen grasland om te rusten en te fourageren, waar stenen kades het schip niet langer kunnen keren en boeren biddend vloeken: "O, maak het morgen droog", daar kijkt de ooievaar naar 't haast verzopen kikkerland en staat te klepp'ren op de stakerig ronde takkenrand van 't nest hoog op de paal, nog leeg van jongen. Het vrouwtje zit op 't breekbaar voedsel, stil gelegen en op haar kletst opnieuw de grijze grauwe regen; de lente komt, maar kan door niemand worden afgedwongen. Uit "De tijd gemeten" -Tineke A.K.Hartgers-Biel

Gerrit Kreuzen en zijn vrouw Annie ontvingen mij gastvrij in hun huis aan de Kerkstraat in Rheden. Dit huis is door Gerrit’s moeder, die destijds aan de Groenestraat de bekende manufacturenwinkel dreef, gebouwd. Zelf heeft ze er nooit gewoond en bleef aan de Groenestraat wonen. Gerrit ging naar de Ambachtsschool in Doesburg en kwam in 1949 op 18-jarige leeftijd bij Thomassen te werken en is er na 39 jaar trouwe dienst - met onderbreking van zijn militaire dienstjaren (1951 tot 1953) - tot 1988 gebleven. Toen is hij vervroegd uitgetreden om plaats te maken voor een jongere. Gerrit heeft altijd met hart en ziel dag en nacht voor Thomassen klaar gestaan. Hij werkte aanvankelijk bij de afdeling Beproeving van de NAC’S en later bij Beproeving van de Centrifugals. Als er ’s nachts iets aan de hand was, konden ze hem altijd bellen. Soms werd hij uit zichzelf wakker van een bepaalde fluittoon en - na een snelle controle in de keuken van de waterketel – spoedde hij zich met zijn fiets naar de fabriek om daar een kraan dicht te draaien. De afdeling Beproeving Centrifugals zat eerst in hal 3 en later in hal 6. Baas Kruitbosch was de baas van de Proefstand. Zijn bijnaam was ”Speknek”. Hij woonde in het Haveland. In Hal 6 zwaaide Baas Sietsma de scepter. Han Veldman was de chef. De laatste jaren bij Thomassen werkte Gerrit bij de Technische Dienst. Ook was hij lid van de Bedrijfsbrandweer. Een heel bijzondere klus heeft Gerrit ook

nog tot een goed einde gebracht. Toen Thomassen 80 jaar bestond, kwam het idee plotseling op een in bedrijf zijnde jaknikker op het voorterrein te plaatsen. Daar was maar heel weinig tijd voor. Er waren nog wel een paar onderdelen bij Thomassen aanwezig maar niet genoeg. Vanaf afbeeldingen hebben Gerrit en collega Bulsink van allerlei afval het gevaarte nagebouwd. Bij de Meteoor werden snel een aantal betonplaten opgehaald. Eén belangrijk onderdeel ontbrak: de ”Kerstboom”. Dat is een apparaat, waar allerlei kraantjes aan zitten en zonder dat kan de jaknikker niet werken. In Slochteren kon er nog één op de kop getikt worden en deze is met spoed opgehaald. Als Gerrit nu langs Thomassen fietst, ziet hij altijd met een voldaan gevoel, dat de jaknikker er nog staat. Hij draait nog steeds. Gerrit heeft een heel leuke tijd bij Thomassen gehad, waar hij met veel genoegen op terug kijkt. Hij noemt nog zijn collega’s Wim Aalbers, Arie van Elst, Theo Evers, Martin Heiligers, Frans Mosterd en Jan Put. Gerrit is ook 15 jaar lid geweest van de Vrijwillige Brandweer in Rheden. Op zijn 55ste moest hij verplicht afscheid nemen. Annie heeft minutieus een heel dik plakboek bijgehouden met krantenknipsels en foto’s van alle gebeurtenissen, waarbij de brandweer betrokken was. Dat was niet gering: Gerrit heeft in 1975 of 1976 wel eens een week in het bos

Gerrit Kreuzen, Thomassenaar in hart en nieren

door Henny Nijhuis

Gerrit in actie Burgemeester Koek neemt in de Raadszaal

afscheid van Gerrit Kreuzen

gezeten in verband met een grote bosbrand. Tegelijkertijd braken er grote branden uit in Dieren en moest daar weer geblust worden. Ook werd Gerrit vaak ingezet om verkeers-slachtoffers uit verfrommelde wrakken te be-vrijden. Dat vond hij eigenlijk het meest dank-bare werk als brandweerman. Een brandend huis blussen was wel aardig, maar naderhand werd het altijd afgebroken en bleef er niets over. Wegens stankoverlast is de Brandweer ooit eens ingeschakeld in de omgeving van Does-burg maar wel op Rheden’s grondgebied. Door overstroming van de IJssel hadden daar de landerijen onder water gestaan en was er veel vis in de sloten beland. Het gras in de sloten verrotte en er ontstond nitriet en daaraan gingen de vissen dood. Die verspreidden een enorme stank en Doesburg klaagde bij Rheden. Bedacht werd, dat het een mooi klusje voor de Vrijwillige Brandweer was die vis op te ruimen. Vrachtwagens vol met rotte vissen hebben de mannen afgevoerd. Er zaten knapen bij van wel een meter groot. Gerrit heeft 2 x bij Thomassen de Provinciale Gelderse brandweerwedstrijden georganiseerd.

Hij zat daarbij ook in een panel samen met een collega uit Velp en Dieren die vragen in een quiz moest beantwoorden. De quiz en de wedstrijden werden door het corps Rheden gewonnen. Gerrit staat erom bekend, dat hij een heel bijzondere hobby heeft. Als ik binnen kom, prijken er op tafel 4 op schaal nagebouwde hete lucht motoren (Stirling) en een Stoommachine anno 1850. Gerrit demonstreert, dat alle machines nog draaien. Met een spiritusbrander wordt de lucht voor de motoren verwarmd en de stoommachine draait op lucht uit een compressor uit een oude koelkast. Gerrit is een trouw bezoeker van de jaarlijkse beurs in de Rijnhal, waar allerlei zelf gebouwde motoren en stoommachines staan tentoon-gesteld. Daar staat de compressor voor de luchtvoorziening buiten. De Schakels danken Gerrit en Annie voor hun bereidwilligheid dit allemaal te vertellen en wensen hun toe, dat ze nog maar lang samen morgen genieten van hun oude dag met daarbij hun dagelijkse wandelingetjes.

Enkele door Gerrit gebouwde machines: Stoommachines, Stirlingmotoren en een jaknikker

Jan Schrama woonde in de Bent, ergens midden in de gemeente Benthuizen. Hij had vier zonen, Gerardus, Klaas, Ries en Gerrit. Gerardus was al jong te vinden in een molen in de Weipoort in Zoeterwoude bij oom Jan in de molen. Later volgende Klaar en Ries. In 1903 trouwde Gerardus en vestigde zich in Wassenaar, waar hij een kleine graanhandel van een zekere Nagtegaal overnam. Al spoedig kwam broer Klaas hem helpen in het bedrijfje, die zich spoedig een bekwaam zakenman toonde, immers hij kon beter met de boeren omgaan dan zijn broer. Maar Klaas bleef niet lang: hij kocht een oude koestal aan de Rijndijk in Voorschoten. In 1908 bouwde hij daar een kleine graanmaalderij onder de naam ‘Welgelegen’. Onder die naam heeft het bedrijf vele jaren gedraaid. Maar Klaas, mijn opa, kwam op jonge leeftijd te overlijden; mogelijk een gevolg van een motorongeluk een jaar eerder. Daarom nam de jongste broer Gerrrit het bedrijf in 1918 over en broer Ries werd de molenaar. In de maalderij werden twee maalstoelen geïnstalleerd, en later een koekenbreker. Dit alles werd aangedreven door een Crossley zuiggasmotor van 20 pk. In zo ongeveer 1929 kwam Arie (mijn vader), de jongste zoon van Klaas op 13-jarige leeftijd in het bedrijf en hij werd naast oom Ries ook molenaar. Door vele verbouwingen en uitbreidingen had de maalderij te kort aan de 20 pk van de zuiggasmotor en toen schafte Gerrit in 1937 een Thomassen aan, de eerste R4O van 85 pk! Arie trouwde in 1940 met Lena van Steijn. Zij kregen samen 10 kinderen, waarvan ik de 4e ben en de 2e zoon.

Regelmatig ging ik naar de maalderij als kleine jongen. Vaak om aan pa brood te brengen als hij weer eens vanwege overwerk later thuis kwam. Maar ook speelde ik graag met wagentjes in de ‘grote’ garage waar de vrachtwagens geladen werden en ’s nachts stonden. En natuurlijk moest ik altijd door de ruit van de deur van de machinekamer naar die grote Thomassen kijken. Een keer per jaar kwam de heer Neger, monteur van Thomassen, om de motor een grote onderhoudsbeurt te geven en dan was ik er uit school vandaan altijd wel bij, want techniek trok me. De heer Neger at altijd bij ons aan tafel mee en dan had hij het natuurlijk over die horizontale jongens van Thomassen. Hij vertelde ook, dat er in Nieuwerbrug aan de Rijn zo’n zelfde motor lag, die op speciaal verzoek in 1954 werd gebouwd. In de oorlogstijd werd de motor omgebouwd op stadsgas, omdat er zeer moeilijk aan dieselolie te komen was. De huisvrouwen in de omgeving waren daar niet heel blij mee, want de motor zoog behoorlijk aan de gasleiding en zo kon het regelmatig gebeuren, dat zij niet konden koken. Vele jaren draaide de motor om alle werktuigen, mengers, hamermolens, 1 koppel stenen, luiwerk, graanbreker en andere machines aan te drijven. Door de groeiende vraag naar veevoer (het bedrijf had een zeer goede naam), werd duidelijk dat de R4O het niet meer aan kon en er moest een andere motor komen, een zwaardere. In 1962, na 25 jaar trouwe dienst moest de Thomassen plaats maken voor een Stork van 160 pk. De trouwe Thomassen werd gesloopt, en dat terwijl een van de toenmalige zonen van Gerrit zei: ‘Vraag of Thomassen de

Geschiedenis van Thomassen motor type R4O, nr. 2960 en andere motoren door de heer C. Schrama uit Oisterwijk

R4O, nr. 2960

C. Schrama Mijn vader bij de R4O

motor wil hebben.’ Maar er werd niet naar geluisterd. Later werd vernomen dat Thomassen de motor graag gehad zou hebben. Ik herinner me nog de dag van het slopen in augustus. Een paar onderdelen hebben we meegenomen: het typeplaatje en mijn vader nam het aanzethefboompje mee, dat hij 25 jaar lang gebruikt had. Toen kwam in mijn herinnering, dat er die andere R4O was, in Nieuwerbrug aan de Rijn, zo ongeveer 35 km bij ons vandaan. Gelukkig mocht ik de bromfiets van mijn vader gebruiken en ik ging ik op weg. Het was niet zo moeilijk om het gemaal te vinden, want je moest aan het water in de landerijen zoeken en daar zag ik een gebouwtje, aan het einde van een lang pad, dat het zou kunnen zijn. Aan de andere kant van de weg waar wij op reden, stond een patatkraam. Toen ik daar vroeg of men wist van een gemaal, werd inderdaad dat gebouw aangewezen. Ik ging er naar toe en belde aan en een mevrouw deed open. Het adres was juist. De mevrouw riep haar man, die er toch wel gecharmeerd was dat een jonge knul een oude motor (deze was toen toch pas 9 jaar oud) wilde zien. In de machinekamer zag ik de Thomassen (nr. 3849). Vol trots vertelde ik hoe mijn vader met zo’n R4O gewerkt had. De machinist, de heer W. de Vries, liet graag de motor voor ons draaien en ik genoot ervan. Maar heel tevreden was de Vries niet, want het waterschap was destijds erg gierig geweest omdat men het oude vliegwiel van de voormalige Thomassen R1, nr. 498 uit 1907 had gebruikt en dat vliegwiel slingerde, hetgeen hem iedere dag een doorn in het oog was. De heer de Vries vertelde dat hij nog een Thomassen motor wist te liggen, of ik interesse had. Toen noemde hij de 2R4O (nr. 2727) van

Polder Reeuwijk uit Bodegraven en de motor (R3O, nr. 1242) van de maalderij van Muiswinkel uit Bodegraven. En dan ga je daar heen. Op beide adressen werd ik goed ontvangen en ik maakte mijn foto’s. Maar in die tijd had ik een Agfa Clack, weliswaar met flitser, maar ook al was ik trots op de eerste foto’s, heel geweldig waren ze echt niet. Daarom, toen ik later een beter fototoestel had, een Smena 8, ging ik er opnieuw heen, voor betere foto’s. en ze kwamen beter uit de verf, maar in vergelijking met waarmee ik momenteel fotografeer, waren ook die resultaten erg primitief. Met deze eerste foto’s was mijn hobby in het verzamelen van materiaal van horizontale Thomassen motoren geboren. Later vertelde mijn vader dat de maalderij van Beelen in Lisse gesloten werd en ook daar lag een Thomassen. Dus ga je weer op pad om de R3O (nr. 2553) te fotograferen. Een neef van mijn vader sprak over het waterpompstation in Noordwijkerhout en weer ging Kees op de bromfiets van pa om een Thomassen te fotograferen, dit keer een H2O, nr 2279 uit 1929. En dan spits je de oren en je hoort over de motor uit Dordrecht in de HTS (W2O, nr. 798 uit 1908) en je rijdt 60 km heen en weer 60 km terug. Zo groeide mijn verzameling.

R4O, nr. 3849

R3O, nr. 1242

Een aantal jaren geleden zag ik in het programma Spoorloos voor het hoofdkantoor van een oliemaatschappij in Jakarta, een motor in buitenopstelling liggen. Via de KRO kwam ik achter het adres en ik schreef een brief. Via de e-mail kreeg ik werkelijk schitterende foto’s van een 2R3 uit 1927. Helaas weet ik het serienummer niet. Toen mijn vrouw 50 jaar werd, kreeg ze een hotelbon en gingen we drie dagen naar Didam, in de buurt van De Steeg. Toen heb ik op tijd contact gezocht om de motor

in de hal van Thomassen te fotograferen, maar eigenlijk ben ik niet tevreden met de resultaten. Dus als ik een keer in de buurt kom, mogelijk dit jaar in de vakantie, pak ik toch de telefoon om een afspraak te maken. Vanwege het werk in de parochie, ik ben teamleider, ontbreekt me wel eens de tijd om nog meer te zoeken, maar na een paar jaar heb ik alle foto’s geordend en kan ik alle nieuwe informatie gemakkelijk bijhouden en alle informatie is van harte welkom! Kees Schrama, diaken

R3O, nr. 2553

H2O, nr. 2279

2R3 (in Indonesië)

Ontmoetingsmiddag / bestuursmededelingen door Henny Nijhuis Woensdag 18 april 2012 was het een drukte van belang in de Ontvangstzaal. Bestuursleden stonden boven aan de trap om de leden van “De Schakels” op de ontmoetingsmiddag te verwelkomen. Hoogbejaarde leden (sommigen met een begeleider), leden, die van heel ver waren gekomen en weduwen van werknemers waren naar “Thomassen” getogen om de collega’s van vroeger te ontmoeten. Het was, als altijd, weer een blij weerzien. De traditionele toespraak van de voorzitter werd met belangstelling gevolgd. Hij begroette speciaal “good old” Jan Tjalkens (94) als oudste aanwezige en de “verre” leden uit Zuid Holland, Brabant en Friesland:. Ook de familie Jacques van Loon en andere nieuwe leden heet hij welkom. Verder aanwezig waren personeelsvertegen-woordigers van de Thomassen-bedrijven. De directies waren dit jaar verhinderd. Hun bijdrage aan deze middag zal een jaartje worden opge-schort. In een voorgesprek is duidelijk gewor-den, dat het redelijk goed gaat maar dat in som-mige sectoren, onder andere in de energiemarkt het moeilijk is, wat zijn weerslag heeft op de bedrijven, die in die markten acteren. Dit jaar hoopt het oudste lid van “De Schakels” 100 jaar te worden. De Stichting telt circa 450 leden. De gemiddelde leeftijd van de leden is 74 jaar. Het jongste lid is 58. Voorzitter herdacht de overledenen. Hij wenste de zieken sterkte en beterschap toe. Hij groette de zieke en afwezige leden en hoopte hen volgend jaar te kunnen verwelkomen. Hij toonde zich verheugd over de vernieuwde opzet van de nieuwsbrief een dankte het redactie-team voor de inzet en bijdragen. Ook bedankte hij de leden van de bezoekcommissie voor hun werk. Facility Services Haveland werd bedankt voor de aankleding en verzorging van de middag. Stichting “De Schakels” is dankbaar voor de bijdragen van haar sponsoren:

Ansaldo Thomassen, Facility Services Haveland B.V., Howden Thomassen Compressors en Thomassen Machining BV en niet te vergeten voor de donaties, die de leden extra naast hun contributie hebben overgemaakt. Dit alles maakt het mogelijk een contactmiddag als deze te organiseren. Voorzitter attendeert de aanwezigen op een interessante film uit de “oude doos” over oude motoren in de aangrenzende zaal, die door Jan Weeda is verzorgd. Bestuursmededelingen. Afsluitend doet voorzitter nog enige interessante mededelingen. De datum voor de volgende contactmiddag is reeds vastgesteld en wel woensdag 24 april 2013. Het jaar 2013 is een jubileumjaar. “De Schakels” bestaat dan 60 jaar en ter gelegenheid daarvan wil het bestuur de sponsoren en de donateurs/leden iets speciaals aanbieden. De bijzonderheden zullen vroegtijdig worden bekend gemaakt. Wat al wel een feit is, is, dat op die dag afscheid genomen zal worden van twee bestuursleden, die om functioneel leeftijdsontslag hebben verzocht. Het betreft Eddy Krabbenbos en Ria Rutgers, die in 2013 de leeftijd van respectievelijk 85 en 83 hopen te hebben bereikt. Hierover zal aan de leden te zijner tijd nadere informatie worden verstrekt. Verder deelt de voorzitter mee, dat het gewaardeerde lid van de bezoekcommissie Wim Lamme het in 2013 wat rustiger aan wil doen. In verband met het bovenstaande is het bestuur op zoek naar 2 “jonge” vrijwilligers, die willen toetreden tot het bestuur, van wie mogelijkerwijze één persoon het secretariaat zou willen runnen en één persoon binnen de bezoekcommissie zou willen functioneren. --- De aanwezigen bleven nog lang bijeen. Overal zaten en stonden groepjes heren en dames bij elkaar, die geanimeerd hun wederwaardigheden uitwisselden en toen het al lang tijd was geweest om te vertrekken, namen zij node afscheid van elkaar.

Ontmoetingsmiddag (Zie het verslag elders in dit nummer)

Foto’s: Edu Wilten

01

02

03 04

05 06 07 08

09 10 11 12

13 14 15 16

17 18 19 20

21 22 24 25

26 27 28 29

30 31 32 33

De Schakels, 18 april 2012

Dit zijn alle foto’s die Edu Wilten gemaakt heeft op de ontmoetingsmiddag 2012. U kunt de digitale foto’s gratis verkrijgen. Stuur een e-mailtje aan: janhuisman@hccnet.nl

34 35 36

23

37 38 39 40

41 42 43 44

45 46 47 48

49 50 51 52

53 54 55 56

57 58 59 60

61 62 63 64

65 66

Afscheid van “Baas Theo” door Henk J. Stoelwinder Op donderdag 5 april 2012 is het een drukte van belang bij Howden Thomassen Compressors BV want, vandaag wordt afscheid genomen van “Baas Theo” Geurts; hij gaat met pensioen. Voordat echter het officiële afscheid in de ontvangstzaal van Facility Services Haveland zal beginnen, vindt er in het bijzijn van alle medewerkers een wel heel bijzondere plechtigheid plaats in hal 1 van de fabriek. Ter hoogte van de “oude” werkplek waar Theo is begonnen - namelijk de toenmalige bankwerkerij - werden Theo en zijn vrouw uitgenodigd om aan een koord te trekken waarmee een plaquette aan de muur werd onthuld met de naam “Theo Geurts Hal”. Als waardering voor zijn jarenlange inzet voor Thomassen werd “Baas Theo” terecht geëerd met deze bijzondere onderscheiding. Bijna 47 jaar heeft hij bij Thomassen gewerkt en nu is het moment gekomen vaarwel te zeggen. Dat valt niet mee maar, er is een dag van komen en een dag van gaan. Gelukkig in een goede gezondheid en omringd door zijn familie, vrienden en collega’s valt het afscheid nemen mee. Voor zijn hobby, oude auto’s opknappen, zal zijn vrije tijd goed van pas komen echter, niet voordat hij eerst in en rondom zijn huis aan de slag is geweest. Na de leerschool/bemetel begon Baas Theo in de Bankwerkerij waarbij hij werkte aan o.a. de kleine stoomturbine type DYR, later de grotere en de PAP units. Vervolgens kwam hij terecht bij de “grote” jongens zoals de centrifugaal- compressoren van Elliott, de diesel- en gasmotoren, de gasturbine van Frame 3 tot Frame 9, en natuurlijk de “fietspompen”, te weten de compressoren C-7.2 tot C-85.6, “Baas Theo” was er bij. De heer Frans Bisseling memoreerde, op de zijn bekende karakteristieke manier, de bijna 47 jarige carrière van “Baas Theo”, wat bij een groot aantal aanwezigen - in het bijzonder bij de aanwezige oudgedienden - een duidelijk gevoel van herkenning opriep. Ook zijn collega’s van de werkvloer lieten op een speciale manier hun

waardering blijken voor de jarenlange samenwerking met hun “Baas Theo”. Al met al een warm en bijzonder afscheid van een zeer gewaardeerde Thomassenaar. Beste Theo, het ga je goed, blijf gezond en we zullen je graag welkom heten als je besluit lid te worden van Stichting “De Schakels”. Wie weet tot ziens op een van onze contactmiddagen.

De foto’s van Theo’s afscheid werden beschikbaar gesteld door Bertus Klaassen.

Onze Nieuwsbrief door Adam Versteeg Ons nieuwsbrief wordt bij Editoo gedrukt. Zij hadden een open dag en als nieuw redactielid leek het mij raadzaam eens een kijkje te gaan nemen. Ergens was ik zeer benieuwd hoe het blad gedrukt werd. Allereerst wil ik u vertellen hoe wij als redactie te werk gaan. U zorgt voor de tekst en na een selectie wordt in de redactievergadering bepaald wat er in komt. Vervolgens wordt de tekst in de computer gezet en, als alles naar wens is, opgestuurd naar Editoo. Daar kunnen we na een dag of vier ons blad ophalen en dan kan de verspreiding beginnen. Hoe zeggen ze dat ook alweer: een kind kan de was doen. Maar nu over de open dag. De ontvangst was voortreffelijk en de rondleiding mocht er zijn. Maar wat stel je je voor bij een blad drukken? Vooraf gingen mijn gedachten naar een “ver verleden”, want ik was wel eens in een dagbladdrukkerij geweest en daar was het een herrie van belang met druk rondlopende lieden, die ook nog, boven het lawaai uit, elkaar instructies toeschreeuwden. Je keek daar je ogen uit, lopende banden gingen door de lucht met kranten er aan. En uiteindelijk werden dan ergens de kranten op stapels gelegd.

Hier was van dat alles niets te zien. Na een inleidend praatje werd ons voorgesteld naar de drukkerij te gaan. Lieve mensen, dat viel tegen, niet te geloven. Er stonden twee rijen kasten en aan het einde een lopend bandje met een zijwaarts gericht uitlopertje en dan gingen met een ander bandje de bladen door een snij-apparaat om op maat gesneden te worden en klaar was kees. Het was toch wel een vrij grote hal, maar daar liep zegge en schrijven één man, meer niet. Ongelofelijk, hier bewees maar weer eens het gezegde: de techniek staat voor niets. Er werd ons verteld dat zij veel voor verenigingen werken, via internet wordt de tekst doorgeseind, dat gebeurt met ons blad ook en na drie of vier dagen is het dan gedrukt. Maar toen ik daar liep gingen mijn gedachten weer eens naar vroeger. Op een bepaalde leeftijd gebeurt dat vaker. Heeft u dat ook niet, dat u steeds vaker aan vroeger denkt? Dus toen ik daar liep dacht ik aan m’n tijd dat ik het mededelingenblad van de muziekvereniging verzorgde voor de leden en de donateurs. Het blad werd gestencild. Eerst werd op stencil-papier de tekst getikt en dan met een stencil-machine afgedrukt. Had je geluk, dan scheurde het stencil niet en kon je aan één stuk door stencilen, daarna vergaren (blad voor blad) en dan nieten. Zo was je met een paar man een avond onder de pannen.

Toen kwam de stencilbrander, het werd al wat mooier. Je kon foto’s opnemen en dat soort dingen, maar het stencil kon nog altijd scheuren. En er ging heel wat tijd in zitten, maar het was tenslotte je hobby. Toen ik bij Editoo dat alles zag, dacht ik wat hebben we ons vroeger moeten behelpen. En ik dacht ook: dat we dat nog allemaal mee kunnen maken.

Fietsen op Curaçao

door Wim Hendriksen

Fietsen op Curaçao? Kan dat? Dit zijn vaak vragen aan mij als ik weer eens vertrek naar dit grootste Caraibische eiland van de Beneden-windse Antillen. Eerst een korte omschrijving van het eiland. Curaçao is ongeveer 60 km lang en de breedte varieert van 7 km tot 17 km en het heeft 140.000 inwoners. De grootste bronnen van inkomsten zijn de toeristen die via het vliegveld Hato aankomen. In het cruise-seizoen zijn er de dagelijkse bezoeken van duizenden passagiers van de schepen. Verder is er de Isla raffinaderij voor de olie-overslag en -verwerking. Tevens zijn er de havendiensten voor de zeeschepen, belangrijk voor het goederentransport tussen Zuid Ameri-ka en de rest van de wereld. Curaçao heeft een natuurlijke binnenhaven met de toegang via de St. Annabaai, dwars door de stadsdelen Punda en Otrabanda, die op hun beurt weer verbonden zijn door de wereldberoemde Pontjesbrug. Het geheel vormt zo de hoofdstad Willemstad van Curaçao met de prachtige koloniale gebouwen, in gebruik als overheidsgebouwen, hotels, appartementen met daartussen de winkel-straten, pleinen, restaurants en de woonwijken met een mix van bevolkingsgroepen. Nu 15 jaar geleden, in 1997, had ik de fiets bij mij na een fietsreis in Costa Rica en als tussen-stop op de terugreis naar Nederland ben ik een periode op Curaçao gebleven en heb er voor het eerst gefietst. (Ik logeerde toen bij het gezin van mijn zoon). Fietsen op Curaçao werd door iedereen afgeraden; met alle auto’s was het levensgevaarlijk. Ik zag ook niemand op een fiets. Het is er ook erg warm: een temperatuur van 30 graden C. en hoger is normaal en er staat altijd een harde noord-oosten wind. Ik ben toch maar begonnen; ook in Costa Rica was het heet. Op mijn ivoorkleurige fiets kreeg ik al gauw de bijnaam van Mister Cadilac. Routes om te rijden vond ik ook: achterafwegen langs de kust, door de Kunukuk (dichte begroei-ing van struiken en cactussen), rustige wegen om de diverse baaien aan zee, waar het fijn zwemmen was. De fiets is ideaal in de stads-

delen Punda en Otrabanda voor het doorkruisen van de straten en de vele steegjes. In dat eerste jaar dat ik hier zo fietste stond er wel een berichtje in de "Amigo" (lokale krant) dat er een fietser was gesignaleerd op het eiland. Het was toen een bijzonderheid maar toen ik nogmaals na een reis vanaf Equador hier de tussenstop maakte, heb ik besloten om bij een volgend bezoek een ATB fiets (All Ter-rain Bike, soort mountainbike) aan te schaffen en deze te stationeren op Curaçao. Deze fiets gebruik ik - nu al ruim 10 jaar - steeds weer bij mijn familiebezoeken. In de loop der tijd heb ik gezien dat het lokale fietsen en het fietsen door toeristen is toegenomen. Er zijn nu ook wieler-clubs voor ATB’s en racefietsen. Voor woon-werk wordt slechts sporadisch gebruik gemaakt van de fiets, alleen door een enkele sportieveling. De Internationale wielerploegen rijden aan het einde van het wielerseizoen in Europa in de eerste week van november de Amstel-Curaçao wedstrijd. Deze wielerronde is een goede promotie voor de sportieve fietsers en de jeugd. Het verblijf nu in januari is ruim een week als tussenstop voor een verdere reis, samen met Marijke, mijn vriendin (ook fietster en reizigster). Onze bestemming is Medellin in Colombia. We willen vandaar een rondreis maken van ruim 2 maanden met gebruik van het openbaar vervoer en mogelijk huren we in de steden een fiets. Bo-gota, de hoofdstad, is in ieder geval op de zon-dagen gedeeltelijk autovrij. Na de vele fietsreizen in de afgelopen 17 iaar in vele landen over de gehele wereld, maak ik nu deze wintermaanden een heel andere reis. Over Colombia hoop ik t.z.t. zeker het een en ander te kunnen schrijven.

Het “iezer febriek” (vervolg van Nieuwsbrief no. 85) In de oude kerk had de dominee zijn afscheidspreek gehouden. Een gelovig man, hij had gestreden tegen het sociale onrecht, maar het had niks geholpen. Moe gestreden tegen de boosheden in de rejusse lucht, gebukt onder de teleurstellingen en arm aan illusies klaagde hij: “Mijn tranen zijn tot spijze dag en nacht. Mijn geestelijk voedsel pruimen ze niet. En aan het geestrijk vocht in de kroegen bezuipen zij zich." Hij had daar oud en der dagen zat ineengeschrompeld op de kansel gestaan, van leer had hij getrokken tegen die vermaterialistischte wereld. Voorover gebogen slingerde hij de woorden de oude dorpskerk in en ramde met de vuist op de rand der preekstoel: “Wie oren heeft om te horen: Ik zeg U lieden, de mens zal alleen bij brood niet leven.” Neutje, die vlak onder de kansel zat, knoopte dat in zijn oren. Je kon dan ook dagelijks op de stoep van het Veerhuis zijn broodmand zien staan. Hij pikte daar handig voor de tapkast een borreltje en verdween. Onder het weggaan veegde hij met de rug van zijn hand langs zijn smakkende mond en mompelde: “Sakkerju, den dominee heft geliek (gelijk), dat verrekte brood alléén is ook niks.” Hoe eerder dat verrekte iezer febriek hier weg is uit rejun des te liever, hij had thuis een hoop rottigheid met zijn dochter en de dampen in op dat fabrieksvolk. In schoftenstied, als dat volk buiten liep te flaneren moest die meid altied boodschappen doen en zij thuis maar met het eten wachten. En als ze dan eindelijk thuis kwam stonk ze naar vet, ijzer en olie. “Verdomd” zo sprak Jan “Er zijn er meer in het dorp die daar over klagen.” “Eigen schuld” zo galmde de lange gemanchesterde lummel “Eigen schuld, dan motten onze rejusse jongens zich het sukergoed (suikergoed) maar niet af laten snoepen. Ze motten die vetkanussun (vetkanissen) op d'r lui sodemieter rammen. Zeg op: wat zeggen ie Wullum?” “Ja, als je het zo ziet zeg ik niks, maar ik geloof dat dat volk terug slaat!” Wullum spoog weer met een grote boog van hem af.

Witte Nelis de veerman voegde zich bij het gezelschap. Hij dankte zijn bijnaam aan de tijd dat hij molenaarsknecht was op de Mul. Hij had dokter Wubbels naar de overkant gebracht, er waren daar geen klanten en daarom lag hij weer met de pont aan deze kant bij het Veerhuis. Nelis was een echte varensgast, zijn voeten waren gestoken in zwart geteerde klompen, zijn broek was van pilo en hij droeg een blauwe schipperstrui. Op de borst der trui had zijn vrouw hem een groot stuurwiel geborduurd. Om zijn uniform compleet te maken droeg hij een met goud omrande kapiteinspet. De pet had hij opgevist uit de rivier. Waarschijnlijk had er een gezagvoerder van de een of andere plezierboot onder gezeten. Het stond hem goed, zo'n beetje goud, dat dwingt respect af, net of je bij een grote rederij werkzaam bent. Demonstratief nam hij de pet af en peuterde er een knoert van een sigaar uit, van de dokter gekregen. Hij beet er de punt af en spoog die voor hem uit, waarna hij er de brand in stak. “Wat zeggen we mannen” zo begon Nelis “Met dan ne' je iezer febriek kriegen wij een sodemieterse hoop last hier in rejun.” “Gij toch zeker niet op dat water, watervlooi!” sneerde de Pous “Het ding steed op het land, waar bemoei je mee.” De Pous en Nelis waren geen vrienden. Maar de anderen mochten Nelis wel, hij wist altijd wat nieuws te vertellen wat hij daar op de pont gewaar werd. Reinder de Klep vroeg: "Wat voor nieuws Nelis?“ “Vraagt dat maar aan de spullenbaas Den Dut!” “Wat is er mee?” vroeg Jan Pies. “Wel, de vent zijn draaimolen leit (ligt) op één oor! Dat zal ik jullie effekus uit de doeken doen” zo ging Nelis verder. De Pous keek Nelis vuil aan en riep: “Niet luisteren, de kerel liegt toch!” “Donder ie dan op” zo beet Reinder hem toe “Als ie geen leugens wil horen.” “Nou vooruit dan” zei Nelis “Den Dut steet (staat), dat weten jullie, met zijn molen op de kermis. Vanmiddag in schoftenstied (schafttijd) kreeg ie bezoek van een hele troep volk van et iezer febriek. Een hoop meiden sting (stond) al op ze te wachten, afgesproken natuurlijk. Den Dut stopte de molen. Hij wilde beslist die vieze blauwe vetzakken met die gillende meiden zijn molen niet laten verpesten. De kerels verzamelden zich rond zo'n lange darm van een vent, een soort voorman. De troep stond te smoezen en toen riep die lange darm:

"Hupsaké." Nou man, daar had je het spul gaande. De hele troep stormde aan één kant in de molen. “Hupsaké’ riep de vent nog een keer, de troep sprong omhoog en bonsde terug op de vloer, krak zei de mast en de molen lag op één oor. De troep ging weg en de meiden gilden, ze schreeuwden Den Dut toe: “Kom in het vervolg niet met zulke klungels op het feest aandragen.” Ja jongens, het is wat met dat volk, ik zal vanavond die meid van me onder handen nemen” zei Neutje, die is er vast bij geweest, het is de febriek veur en na.” Reinder de klep peuterde een blaadje tabak uit zijn zakje pruimtabak, voordat hij het lekkers in zijn mond stopte en bromde: “Die meid van mien proat eerst van voaders en moeders, moar nou wauwelt die meid stevig van pa en ma. Ook al oangetast deur het volk van dat verrekte iezer febriek.” Neen, men was in Rheden niet erg gesteld op fabrieken, ze hadden overvinding. Er waren een paar steenfabrieken en een klein betonfabriekje. Alles bij elkaar genomen had je er geen donder aan, dat werk daar kon ze gestolen worden. Werkte je op een steenfabriek en het regende dan zei de baas: “Jongens, dat is geen werk zo in die blubberzooi, die troep, ga maar naar huis” Maar dan zonder loon. Was de klei bevroren dan sprak de baas: “Jongens, dat kan zo niet, die harde kluiten, niks mee te beginnen, ga maar naar huis.” Maar zonder loon. Was met hoog water, de boel verzopen, zodat je met je kont uitgleed in de blubberzooi dan sprak de baas: “Gaan jullie maar naar huis voordat je verzuipt.” Maar weer zonder loon. De kerels vroegen niet of je thuis kon leven zonder loon, daar hadden ze glad schijt aan. En dan dat pleton febriek de Makkadoor (beton fabriek de Meteoor), daar was je loon niet evenredig met de hoeveelheid cementstof die je te pruimen kreeg. Wat hadden ze van die fabrieken voor goeds te verwachten? En nou dat neje iezer febriek, zag dat er beter uit? Het zag er niet naar uit! Jofel in geen geval. Eerstens waren er prontjes van het erepel (aardappel) land geschopt. Tweedens, er kwam daar geen rejus volk aan de bak. Onvoldoende vakkennis heette dat. Ze brachten hun eigen werkvolk mee uit de stad, aangevoerd met een extra stoomtram en ze werden nog uitgescholden voor hufters of runderen. Driedens, d'r stond met grote letters op de gevel van et febriek:

- Thomassen De Steeg -

Zelfs de naam Rheden wilden ze niet gebruiken, terwijl de fabriek in Rheden stond. Hoe zal de rest zijn? De kerels aan het veer mopperden, wie zal het die nijvere lieden kwalijk nemen, ze hadden ondervinding. Hun dorp lag daar van de weg afgeschoven, geen postkantoor, geen spoorstation, geen hotels, geen pension, geen vreemdeling om wat aan te verdienen, gewoon achtergebleven gebied. Waar moesten die vaklieden voor die fabriek vandaan komen? Ze hadden daar achter het veerhuis een nieuw kerkje gebouwd. Veel vrome lieden uit de Steeg gingen daarheen, en ze waren zuiver in de leer zo beweerden ze. Onze prominenten aan het veer konden ze zondags horen zingen: “Maak het vrome volk in Uw verheugd Zal huppelen van zielevreugd.” “Heur weer eens aan” bleerde de Pous met zijn grote menageklep “Huppelen, terwijl de grote hanzen schijt aan je hebben en je zonder werk loopt. Als die lui huppelen, laat ze dat maar om dat kasteel van die graaf in de Steeg doen.” En met verheffing van stem: “Ik zeg ouw hier in rejun vult (valt) gin donder te huppelen.” “En, wat zeg ie Wullum?” “Ja” zei Wullum “Nou ie zo zegt, mot ik zeggen ge sloat den spieker op de kop” en hij spoog zoals bij hem gebruikelijk in een grote boog van hem af. Niemand zal het die nijvere lieden dan ook kwalijk nemen, dat ze in het begin uiterst gereserveerd stonden tegen dat ne'je iezer febriek. Gelukkig heeft het maar zeer kort geduurd. Dank zij de fabriek van Thomassen is Rheden zeer welvarend geworden.

Wij gaan de fabriek bekijken in de twintiger jaren.

Was het er nu zo slecht werken? Welnee. Het was in die dagen één van de modernste fabrieken van Nederland. Goede arbeidsvoorwaarden Zaterdagmiddag vrij. Een week vakantie. 48 uur werken. Loon werd naar prestatie betaald. Met premiewerk kon je extra verdienen. De fabriek was matig verwarmd. Roken was verboden onder werktijd. Dit had tot gevolg dat men des te meer pruimde, een vieze bedoeling, onfris, men gebruikte de vloer als kwispedoor. Het ging er te vochtig naar toe. Je kaart met kloknummer moest op tijd afgestempeld zijn, het moest gebeuren in werkkleding. Een minuut te laat gaf een rood stempel en dan werd je een half uur ingehouden.

De bazen waren aangesteld op grond van hun vakbekwaamheid. Ze waren geen lieverdjes, hadden geen vriendjes, maar strikt rechtvaardig, geschikten. Wij hadden daar geen moeite mee, dat was in die dagen overal zo. Wij werkten bovendien onder het waakzaam oog der fabriekschef. Die meneer zat in een kantoor met veel glas, voorzien van een sigaar te koekeloeren naar lieden die te weinig uitvoerden. Meneer had een keurig puntbaardje, droeg altijd een pet die hij nooit afzette. Hij had veel te zeggen, en wij noemden hem De Sik. De fabrieksideologie was: - De fabriek is je kerk. - De Sik is je God. - De bazen zijn profeten. Eenvoudig en voor ons niet moeilijk te begrijpen.

Maandagziekte in de fabriek.

Och Heer, och Heer, Geef mij lust tot werken, Maar wil die lust vooral beperken. Geef mij niet te veel, Want veel is voor mij veel te veel.

Op zoek naar de kinderen uit ‘45 door Jan Huisman In het Algemeen Dagblad van 21 april 2012 verscheen een interview met Janna Huisman, een van mijn vele zusters. Zij doet verslag van een bijzondere reis die mijn vader en moeder deden met het schip “Dwaal ik, wacht U”, een Paviljoentjalkje van 122 ton, waar het gezin op woonde en werkte. Ik was daar als 2-jarige toen ook aan boord, maar ik herinner me het verhaal alleen uit de overlevering. Ons schip was aan het einde van de oorlog gevorderd voor de voedselvoorziening. In februari 1945, net gelost in Amsterdam van een vracht aardappelen, kon mijn vader op de beurs een vracht meel van Delfzijl naar Amsterdam krijgen. Daarvoor moest het schip leeg naar Delfzijl, geen aantrekkelijke gedachte, omdat er geen brandstof was voor de “Industrie” motor en alles in konvooi achter een (stoom)sleepboot moest. Dus zocht mijn vader naar een vracht voor de heenreis, en hij kreeg iets bijzonders aangeboden: 58 kinderen van PTT-ambtenaren die voor de honger vluchtten en naar Lemmer gebracht moesten worden. Na ruggespraak met mijn moeder werd de reis aangenomen en werden de kinderen aan boord gebracht en in het ruim op stro en onder een zelf meegebracht dekentje gelegd. De kinderen waren tussen de 9 en 11 jaar oud en sterk ondervoed na de hongerwinter. Gelukkig waren er aardappelen aan boord (van de vorige reis, ongetwijfeld een variant van mijn vader op het gezegde: “wie appelen vaart, die appelen eet”). Het schip kreeg een dekzeil op de luiken met een rood kruis, zodat het waarschijnlijk niet beschoten zou worden. Het konvooi van twee schepen vertrok uit Amsterdam, achter een sleepboot, en mijn moeder kookte de hele dag aardappelen voor de uitgehongerde kinderen en de twee begeleiders. Na twee dagen liep de sleep vast in het drijfijs bij Lemmer. De sleepboot ging door naar de haven en de twee schepen lagen een dag vast in het ijs. Het was bitter koud in het ruim, zonder verwarming in zo’n verder leeg schip. In de nacht kwam er een ijsbreker, met daar achter een Duitse patrouilleboot, om poolshoogte te nemen bij de gesignaleerde schepen. Toen de Duitsers in de gaten kregen dat er verzwakte kinderen aan boord waren werden die op de patrouilleboot overgenomen

en naar Lemmer gebracht. De kinderen zijn toen allemaal bij gastgezinnen ondergebracht. Het tweede schip in het konvooi is lekgeslagen in het kruiende ijs en gezonken. De opvarenden zijn toen op het schip van mijn ouders overgestapt. Na twee dagen kwam de ijsbreker terug en heeft ons schip naar de haven gebracht. Mijn ouders (vooral mijn moeder) hebben zich vaak afgevraagd hoe het verder is gegaan met die kinderen. Zij hebben er nooit meer iets over gehoord. Mijn zus Janna was toen 7 jaar en de vraag: “zouden er nog mensen zijn die daarover kunnen vertellen?” houdt haar nu meer en meer bezig. Op 4 mei is er in het programma “Adres onbekend” op Radio 5 Nostalgia aandacht aan besteed. Mijn zussen Janna en Riek deden hun verhaal en er meldden zich inderdaad twee luisteraars! Een man van nu 77, destijds 10 jaar, die naar een boerderij in Friesland gebracht was, waar hij tot oktober 1945 gebleven is. “Ik had als Amsterdams jongetje nog nooit een koe van dichtbij gezien”, vertelde hij. En een mevrouw van 76, die vertelde erg bang geweest te zijn in dat donkere koude ruim. Er zijn blijkbaar meer van dit soort transporten geweest, zoals luisteraars vertelden tijdens de uitzending op Radio 5. Als afsluiting verscheen er in het AD van 5 mei nog een uitgebreid artikel over de uitzending. Een mooi resultaat voor zus Janna, hopelijk volgen er nog meer reacties.

IJsseltjalk, een variatie op de Paviljoentjalk, vooral rond de

Hollandse IJssel gebouwd en gebruikt.

MS “Dwaal ik, wacht U”

Zoals de naam al doet vermoeden, werden IJsseltjalken vooral rond de Hollandse IJssel gebouwd en gebruikt. IJsseltjalken waren betrekkelijk brede schepen met een lage kruiplijn. Ze werden vooral gebruikt voor zand- en grindvervoer bij de baggerwerken op de IJssel. De laatste IJsseltjalk werd in 1916 in Capelle aan den IJssel gebouwd. De IJsseltjalk was een niet al te grote Hollandse tjalk, echter minder hoekig en wat sierlijker van lijn dan andere tjalktypes. Vaak was het schip voorzien van een paviljoen. De mooiste scheepjes werden soms IJsseljacht genoemd. Het paviljoen is het tot het potdeksel verhoogde achterdek bij een platbodem, waaronder zich de woonruimte van de schipper bevindt. Door deze lage kajuit hadden paviljoenschepen een lage kruiphoogte. Over het wonen aan boord In de huidige tijd kan men zich haast niet meer voorstellen hoe de vaak grote schippers-gezinnen op zo’n klein scheepje konden leven. Elke luxe ontbrak: geen echte kombuis, geen toilet, geen aparte hutten, behalve dan een piepklein hutje onder het voordek. De meeste jachten in onze jachthaven kennen meer luxe dan je op een Paviljoentjalk kon vinden. Toch kon men zich redden, met een tweepits gasstel op een aanrechtje, een watertank van 100 liter, en een “nette emmer” als toilet. De kajuit onder het paviljoen was klein, maar prachtig ingetimmerd. Ik herinner mij de halfronde deurtjes in de hoeken, met mooie koperen slotjes. De kastplanken sloten aan op de spanten van het schip en waren allemaal genummerd met Romeinse cijfers. Voor de grote schoonmaak gingen die kasten ook werkelijk uit elkaar. In het midden van de kajuit stond de eettafel, daarboven hing een olielamp met een gewicht (strijkbout) er aan tegen het slingeren. Om de tafel was een bank (de “zeet”), waar alle kinderen op zaten tijdens de maaltijden. Vader had een stoel en Moeder, ja die zat geloof ik nooit, die werkte altijd maar. Tussen de kajuit en de machinekamer was aan stuurboord een tweepersoons kooi voor mijn ouders, en aan bakboord een vernuftige neerklapbare wand waar ook een kooi van

gemaakt werd. Daar kon je wel een kind of drie in kwijt. De wat grotere kinderen gingen ’s avonds naar het voorschip om daar in de dubbele kooi te kruipen. Het schippersonderwijs Er bleven in ons gezin met grote regelmaat kinderen bij komen. Gelukkig zaten de oudsten al op het internaat voordat het scheepje echt te klein werd. Maar na het zevende kind (ik dus) hebben mijn ouders toch maar een huis aan de wal gekocht, zodat alle volgende kinderen (er kwamen er in totaal 14) gewoon naar de lagere school konden. Mijn moeder vond het heel erg om aan de wal te gaan, zij heeft altijd het leven aan boord heerlijk gevonden. Er was ook een financiële reden om aan de wal te gaan wonen. Als schipperskind was je niet leerplichtig. De leerplicht voor schippers-kinderen is pas in 1966 ingevoerd! Dit betekende dat het helemaal de verantwoor-delijkheid van de ouders was of een kind onderwijs volgde of niet. Ik heb in mijn tijd aan boord veel kinderen ontmoet die helemaal niet naar school gingen. Mijn ouders vonden het gelukkig wel nodig om alle kinderen lager onderwijs te laten volgen, maar de kosten waren voor dat grote kinderaantal niet meer op te brengen. Vandaar het huis aan de wal. Mijn vader voer rustig door, met een van de kinderen als schippersknecht. Hij probeerde wel elk weekend naar huis te komen. Toen er in 1966 leerplicht kwam ging de overheid bijdragen in de kosten van het (internaat)onderwijs, maar daar hebben mijn ouders dus geen gebruik meer van gemaakt.

Dit zou de voormalige “Dwaal ik, wacht U” kunnen zijn, het

schip is verkocht en tot woonschip omgebouwd.

Het scheepstype IJsseltjalk door Jan Huisman

Terugblik op Tropenjaren

door Carl Drees (deel 3, slot)

De Economie van Indonesië kent in de beginjaren 90 een grote groei. Daarmee is Indonesië blijvend een interessante markt voor gasturbines; dit ondanks het wegvallen van onze kansen bij overheidsprojecten.

Het zijn vooral de particuliere bedrijven die door export hun verkoop sterk zien groeien en daarom besluiten hun productiecapaciteit te vergroten. Dat betekent ook forse toename in het verbruik van elektriciteit. Deze bedrijven kiezen vaak voor energieopwekking in eigen beheer, ook omdat het Indonesische elektriciteitsbedrijf PLN met veel stroom- storingen onbetrouwbaar is.

Hoe doen particuliere bedrijven zaken? Het zakendoen met particuliere bedrijven verschilt met de traditionele olie & gas sector. Het management heeft alleen verstand van hun product-fabricageprocessen en ‘geen’ kennis van elektriciteitsopwekking of een warmte-krachtcentrale. Vaak zie je dat er een buitenlandse adviseur in dienst genomen wordt die het project met de leveranciers ontwikkelt. Ik herinner me dat we geraadpleegd werden door zo’n adviseur van een staalplaatwalserij.

We hadden deze adviseur diverse opties voorgelegd- zowel frame 6 als ook de LM6000. Op zo’n moment ben je de consultant, die zonder betaling veel huiswerk levert. De Engelse omschrijving heet dan ook “brainpicking”. Een bekende werkwijze in o.a. Azië.

Vervolgens nodigt hij ons uit voor definitieve aanvraaggesprekken. Hans Gerrits komt daarvoor speciaal naar Jakarta en de volgende ochtend starten we om 9.00 uur met de bespreking.

Tijdens de lunch komt het gesprek op de 3 km verderop aanwezige gasleiding. Na de lunch laat hij ons alleen om bij zijn management te informeren naar de beschikbaarheid van gas. Dan komt hij terug met het dramatische bericht dat de gasleiding al overbelast is en dat er de

komende jaren geen nieuwe leverings-contracten in zitten. Voorlopig is dit het einde van het gasturbineproject. Hans gaat dezelfde avond weer retour met de KLM; naar ik begrepen heb zat hij de volgende ochtend gewoon weer achter zijn bureau.

Thomassen ontvangt opdracht voor warmtekrachtcentrale in Indonesië

Een gevolg van de economische groei is dat ook de behoefte aan verpakking toeneemt. Elk paar sportschoenen apart in een doos!

De firma Fajar Surya Wisesa (FSW) is een papierfabriek in Bekasi nabij Jakarta. Hun specialiteit is de productie van zgn. “kraft” papier, dat volledig uit gerecycled oud papier opgebouwd is. FSW heeft er een nieuwe papiermachinelijn bijgekocht en wenst een eigen warmte-kracht installatie- een frame 6 gasturbine met daarachter een afgassenketel.

Ketel- en gasturbineleveranciers worden uitgenodigd. Na de eerste gespreksronde besluit de FSW directie alleen gasturbine- leveranciers uit te nodigen voor het aanbieden van turnkey levering, inclusief civiel en montage. Behalve Thomassen worden ook GE en John Brown benaderd.

vlnr Chris Pedder(FSW) - Jaap- Rini de Bruijn-Carl bij GT fundatie

Wanneer de officiële aanvraag binnen is blijkt dat onze directie het een moeilijke beslissing vindt om te willen aanbieden. De tegen-argumenten zijn: geen ervaring met turnkey uitvoering in Indonesië - groot risico terwijl het eigen aandeel minder dan 50 % is. Tenslotte geeft de directie toch groen licht, op voorwaarde van sterke partners en goede afspraken.

Voor de montage en civiel gaan we in zee met dezelfde firma waarmee we bij Caltex een frame 5 leverden. Voor de afgassenketel wordt uiteindelijk gekozen voor Stork, vooral omdat zij een goede referentie hebben met de levering van 6 ketels voor een private powerplant bij Cikarang.

Thomassen wordt aanvoerder van een consortium; een principe-overeenkomst wordt opgesteld voor de gezamenlijke aanbieding. Tijdens de onderhandelingen hebben onze juristen deze afspraken nader uitgewerkt.

De gezamenlijke offerte wordt aangeboden op basis van betalingen uit een Letter of Credit. FSW komt met de vraag of wij ook even een financiering kunnen aanbieden. We zoeken advies bij onze huisbankier de ABN. Vervolgens gaan we voor zachte financiering naar FMO- een financieringsmaatschappij van Economische Zaken in Den Haag voor onder-steuning van het bedrijfsleven in ontwikkelings-landen. Ons best haalbare financieringsvoorstel dekt alle hardware leveringen- maar exclusief civiel en montage. Als er ook nog garanties door de eigenaar moeten worden afgegeven is de interesse in ons financieringsvoorstel nihil.

Dat we uiteindelijk de order mogen noteren komt als een wonder. De directie van FSW heeft toch eigen financiering met een lokale bank weten te regelen.

Het contract wordt officieel ondertekend tijdens het bezoek van HM Beatrix in augustus 1995.

Jaap van de Nieuwenhuijzen wordt de project-manager en Hubert van Vugt komt uit als sitemanager.

De uitvoering van het project is in goede handen. FSW is tevreden met de voortgang.

Toch zijn er altijd bijzondere gebeurtenissen die niet te voorzien zijn.

Voor de montagesupervisie worden er enkele GT specialisten ingehuurd via een detacheringsbureau in Dublin. Prima krachten overdag- behalve wanneer ’s avonds een van hen een rotonde over het hoofd ziet. De bedrijfsauto is total loss. De volgende morgen treft Hubert met onze man, die niet naar de bouwplaats is gekomen. Hij ligt nog dizzy op bed en mist een aantal voortanden. Volgens hem heeft hij conform de geldende afspraken niet zelf gereden, maar wanneer Hubert in het wrak onder het dashboard de tanden terugvindt is er voldoende aanleiding om hem huiswaarts te sturen. Wel wordt hij eerst lokaal wat opgeknapt en bezoekt hij een tandarts (dokter gigi), die zijn gebit van enige kunstwerken voorziet.

Met het succesvol afsluiten van dit eerste turnkey project door Thomassen achten we ons gekwalificeerd voor meer opdrachten.

Hubert van Vugt informeert Eric Kroese over in bedrijfstelling

Het volgende project Voor ons volgende project gaan we naar Bandung. Er is daar veel textielindustrie, o.a. een rayonfabriek – eigendom van een investeerder uit India. Vanwege uitbreiding van hun productiecapaciteit hebben ze ook plannen voor een combined cycle powerplant, dus gasturbines, afgassenketels en stoomturbines. Omdat de locatie in de bergen is denken ze aan aeroderivative gasturbines. Zowel Thomassen Power Systems (TPS) als Stork Ketels hebben referenties in India –wat voor de Indiase Directie belangrijk is. Bovendien heeft de lokale Stork-vertegenwoordiger in Jakarta goede banden met de directieleden; beiden zijn afkomstig uit India.

TPS vormt met Stork een delegatie van experts, die samen aan de klant voorrekenen welke configuratie het meest aantrekkelijk is, wat zo’n W-K installatie zal kosten en hoe de montage- planning er uit ziet. De delegatie wordt geleid door Willem Boomstra. De intensieve besprekingen duren 3 dagen, inclusief een site bezoek. Ik herinner me de aanwezigheid van een stoorzender uit India, die teveel kennis had over garantiemetingen bij een eerder Thomassen project in India. Onze presentaties worden goed ontvangen –we worden geaccepteerd om definitieve aanbiedingen uit te werken. We rijden met een goed gevoel terug naar Jakarta.

Offertes worden daarna uitgewerkt en aangeboden. Aanvullende gegevens volgen. Onze lokale contacten met de Indiase directie ondersteunen de verwachting op succes. Dan wordt het stil- weken gaan voorbij om tenslotte te mogen horen dat gekozen is om de investering in de Filippijnen i.p.v. in Indonesië te doen. En de Filippijnen zijn exclusief werkterrein van GE. Helaas weer een ervaring rijker!

Thomassen onder Duitse vlag in Jakarta

In 1993 neemt Deutsche Babcock een belang in Thomassen.

Met het mooie woord “synergie” als motivatie volgt het besluit dat verschillende kantoren in Jakarta samengevoegd moeten worden.

Ik vind het moeilijk om als vertegenwoordiger van een in Indonesië zo bekend Nederlands bedrijf nu onder Duitse vlag verder te moeten werken. Na 10 jaar onafhankelijkheid sluit ik mijn vertrouwde kantoor in Bank Bumi Daya om met 32 m2 een gedeelte van het nieuwe Deutsche Babcock kantoor te betrekken.

De onderlinge samenwerking blijft beperkt tot gebruik van de kopieermachine en conferentiekamer. We houden ons eigen koffiezetapparaat en ieder heeft zijn eigen secretariaat. Periodiek informeren we elkaar vrijblijvend over onze zakelijke activiteiten en delen ervaringen.

Gelukkig blijft Thomassen naar buiten toe gewoon als een 100% Nederlands bedrijf bestaan!

Indonesië en Nederland

In 1995 viert de Republiek Indonesië haar 50e onafhankelijkheidsdag. President Soeharto toont zich als een groot leider- er zijn parades en de bevolking viert feest. Bij de festiviteiten zijn veel staatshoofden aanwezig. Het land kleurt Rood-Wit van de vele vlaggen!

Slechts enkele weken later volgt koningin Beatrix met prins Claus en prins Willem Alexander, vergezeld van een zware vertegenwoordiging van het Nederlandse bedrijfsleven o.l.v. minister Hans Wijers. Hierbij waren ook de Heer en Mevrouw Magendans aanwezig.

een koninklijk moment in Jakarta

Strategisch een goede timing, want het bezoek krijgt alle aandacht.

Al noem ik mijzelf dan ook Drees, het is toch buitengewoon spannend om deze dagen mannen van naam te ontmoeten. Zonder iemand te kort te doen: opvallend is de actieve rol van Hans Wijers en de bescheiden aanwezigheid van de bekende CEO’s.

Hoogtepunten waren de ontvangst van Indonesische relaties door koningin Beatrix in het World Trade Centre. Zo ook het officieel tekenen van het contract met Fajar Surya Wisesa onder toezicht van Hans Wijers en de Indonesische minister van Economie. Afsluitend was er een grote receptie bij de ambassadeur voor alle vertegenwoordigers van het Nederlandse bedrijfsleven in Jakarta.

Gelukkig was de ban van de Indonesische overheid op Nederlandse bedrijven al eerder diplomatiek opgeheven. Indonesië en Nederland kijken opnieuw vooruit naar intensieve samenwerking. Dat geldt natuurlijk ook voor Thomassen.

Slechts 2 jaar later zal Indonesië het zwaar te verduren krijgen door de financiële crisis in Azië. De gevolgen zijn een enorme terugval in de economie. De positie van president Soeharto komt zwaar onder vuur te staan

Ook zal er bij Thomassen het nodige veranderen. In 1996 vertrekt Wim Magendans om opgevolgd te worden door Eric Kroese. Hij bezoekt al spoedig de Thomassen kantoren in het buitenland. Tijdens zijn bezoek aan Jakarta bevestigt hij nog de positieve verwachtingen t.a.v. het zakendoen van Thomassen in Indonesië.

Helaas heeft dat niet zo mogen zijn.

Afscheid

Na onze vele jaren (1984-1997) in Indonesië volgt toch de wens om wat dichter bij huis te willen zijn. Dat wordt ingegeven door o.a. familieomstandigheden, maar ook door de beperkingen van het “expat” leven in Jakarta. I.p.v. overplaatsing aan te vragen komt er een aantrekkelijk aanbod van Stork voor de functie van Area Manager-Azie en Midden Oosten; wonen in Nederland en actief blijven in deze voor mij vertrouwde regio’s. In november 1997 is mijn besluit genomen en volgt mijn afscheid van Thomassen per 1 februari 1998.

Tijdens mijn werk in Indonesië heb ik veel steun gehad van collega’s. Velen zijn voor projecten naar Jakarta gekomen en dan ontstaat er een bijzondere vriendschap.

Ook nu nog geldt dat ik het zo weer over zou willen doen.

Sampai Bertemu Lagi & Terimah Kasih of tot ziens en bedankt.

Carl Drees

de verhuiswagen voor de deur

Indien onbestelbaar retour: Hanzeweg 1, 6981 BX Doesburg NL

Jaknikkers in en rond Schoonebeek door Jan Weeda Een mailtje aan de heer Arjan Kolkman van Bakkerij Kolkman in Schoonebeek resulteerde in een leuk antwoord en een verwijzing naar zijn website www.jaknikker.nl Op de website staat de volgende informatie: De jaknikkers die in en rond Schoonebeek hebben gestaan waren van de merken Thomassen en LeGrand. Er hebben ca. 15 LeGrand jaknikkers gestaan en ruim 300 Thomassen jaknikkers. Het Canadees/Engelse merk LeGrand had in de jaren veertig een contract met Esso voor afname van jaknikkers. Het Nederlandse Thomassen uit de Steeg, dat van 1924 tot en met 1956 deels eigendom was van Shell, had de voorkeur.