Database Colonial Hospitals Web viewGarnizoenshospitaal 3e klasse. Militaire ziekenzaal 4e klasse....

1

Binnenhospitaal

Batavia

Algemeen

Hoge Regeering Batavia (VOC)

Overheid

1-1-1640 1-1-1808

2

Ziekenhuis voor Inlandsche zieken (Hospital for indigenous patients)

Batavia (Tygergracht)

Algemeen (General hospital)

Diaconie Batavia

Particulier (Private)

1-1-1635

Het Diakonie-armenhuis op Molenvliet had in 1860 47 verpleegden (Regeringsverslag 1860)

3

Lazarus-huis Batavia

Batavia (Fort Angke)

Categoraal

Lepra

Hoge Regeering (VOC)

Overheid

1-1-1666 1-1-1790

Uit: von Romer 172-173): In september 1681 werden de melaatsen overgrebraacht naar het eiland Purmerend in de baai van Batavia.

4

Buitenhospitaal

Batavia (Noordwijk)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

23-8-1743 1-1-1809

Uit: Swaving p. 175-185.

5

Buitenhospitaal te Tji Panas

Tji Panas

Categoraal

Herstellingsoord


Overheid

28-8-1744 30-6-1761

6

Moors ziekenhuis te Batavia

Batavia (Fort Jacatra)

Algemeen


Overheid

1-1-1751 24-5-1785

Uit: Iris Bruijn (117):The last hospital to be built during the Company period was the Moorish Hospital, which was erected in 1751 as a reception centre for Muslim sailors. In the Moorish Hospital , as it came to be called (het Moorse Ziekenhuis), Muslim physicians treated the patients. These patients were admitted only after having undergone a medical examination by the chief surgeon of the Castle; the diagnoses by ship's surgeons on the ships were not always accepted. Based on the chief surgeon's examination, the genuinely ill were referred to the superintendant of theMoorish Hospital. Those Muslim servants who were employed ashore were first examined by the oppermeester in the area where they worked. Admissions were entitled to normal provisions (food, clothing and medication) but had their salary withheld during their hospital stays. Ward rounds were to be made twice daily by the superintendent of the hospital, a senior surgeon, assisted by two ondermeesters, and a Muslim physician who was assisted by two other Muslim physicians of lesser rank. The accountant and the commissioner of the hospital were Europeans; the cook and the orderlies were chosen from among the convalescents. In 1752, the position of the Muslim practitioner was abolished on the pretext that the Muslim sailors on board preferred European surgeons and medicines.. In 1753, some Muslim patients were also sent to the Chinese hospital. The commensurate reduction in expenses was partly used to increase the remuneration paid to the superintendent. The Moorish hospital closed down in 1785 by GG W.A. Alting (24 May 1785), due to the high maintenance costs Chinees Hospitaal c.q. Hulpstadsverband

Batavia (Rhinocerosgracht)

7

Algemeen

Psychiatrie

College van Boedelmeesters

Particulier

1-1-1640

Zie Zkhs vlgs KolVerslag. Wordt op 1 Januari 1912 als zodanig opgeheven en voortgezet als Landsinrichting onder de naam Hulpstadsverband

8

Chinees Hospitaal

Semarang

Algemeen

Psychiatrie

Chinese Begrafenisfondsen

Particulier

1-1-1845 1-1-1912

Zie Zkhs vlgs KolVerslag; Bij Staatsblad 585 van 6 November 1911 (Besluit GG no. 46 van 30 October 1911) wordt hetChineesch Hospitaal te Semarang opgeheven.

9

Ziekenhuis voor zieke prostituees

Batavia

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1875 1-3-1911

Zie Zkhs vlgs KolVerslag; bij oprichting voor 80 patienten

10

Stadsverband

Batavia

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1819 1-11-1919

Zie Zkhs vlgs KolVerslag; Schoute, Occidental therapeutics dates the origin of the Stadsverband of Batavia in 1819 (p.163). He mentions doctor C. Swaaving who was muncipal doctor of Batavia from 1849 - 1870 and who was a convinced advocate of better hygiene in the various institutions and made many publications.

11

Stadsverband

Semarang

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1845 8-9-1925

Zie Zkhs vlgs KolVerslag en beeldbank KITLV imagecode 10355: Schoute dates the origin between 1840 and 1850 (p. 163). He mentions the work of doctor FAC Waitz municipal doctor of Semarang from 1823 to 1846

12

Stadsverband

Soerabaija

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1820

Zie Zkhs vlgs KolVerslag; Schoute (Occidental Therapeutics, p. 163 dates the origin of the Soerabaya Stadsverband somewhere between 1820 and 1823. He refers to doctor P.L. Onnen who was municipal doctor from 1844 - 1851 and probably even longer, who was a man of science. Het Stadsverband wordt later omgedoopt tot Centrale Burgerlijke Ziekeninrichting. In 1930 een capaciteit van 1000 bedden; gem. dagbezetting 763 bedden; 278,350 verpleegdagen. Totale kosten in 1930: f 849,020.De nieuwe C.B.Z. te Soerabaia bedreigd? Bericht uit 1940:Volgens dagbladberichten bestaan er plannen om het nog niet in gebruik genomen nieuwe gebouw der Centrale Burgerlijke Ziekeninrichting te Soerabaia aan haar oorspronkelijke be-stemming te onttrekken en ten deele in te richten tot een ziekenhuis voor de Marine, ten deele te maken tot een klasse ziekenhuis. Velen zullen zich de oogen uitgewreven hebben toen zij dit bericht lazen. Wij allen hebben een zwak voor de Nederlandsche Marine en hopen dat zij in Soerabaia een ziekenhuis moge vinden, waarin zij tevreden is. Dit zij vooropgesteld.Het is echter voor iederen deskundige duidelijk, dat de ontwikkeling der geneeskundige wetenschappen in Soerabaia ten nauwste samenhangt met de inrichting der ziekeninricchting, die ter beschikking van de Ned. Ind. Artsenschool staat. Zonder modern ziekenhuis zullen de klinische wetenschappen en het medische

13

Stadsverband

onderwijs nooit in Soerabaia tot bloei komen op de wijze zoals dit in de toekomst wenschelijk is. Soerabaia heeft als middelpunt voor het geheel Oosten van de Archipel

14

Ondernemingsziekenhuis

Neira (Banda)

Algemeen

Onderneming

Onderneming

1-1-1890

Zie Zkhs vlgs KolVerslag

15

Ziekenhuis zieke prostituees Pegirian

Soerabaija

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1867 1-3-1911

Zie Zkhs vlgs KolVerslag; bij oprichting 300 plaatsen

16

Berri-berri gesticht

Buitenzorg

Categoraal

Berri-berri

Gouvernement

Overheid

1-1-1878

Zie Zkhs vlgs KolVerslag; In het Verslag van de Civiele Geneeskundige Dienst 1909 is vermeld dat op 1 januari 1909 in behandeling waren: 317 Banka mijnwerkers en 253 dwangarbeiders; er kwamen bij 95 mijnwerkers en 749 dwangarbeiders en er overleden 7 mijnwerkers en 55 dwangarbeiders. 356 mijnwerkers keerden naar China terug.

17

Gesticht voor lepralijders

Kemang Pampang (Palembang)

Categoraal

Lepra

Gouvernement

Overheid

1-1-1890

Zie Zkhs vlgs KolVerslag; In Verslag Civiele Geneeskundige Dienst 1902 wordt vermeld, dat behalve de lijders in het leprozengesticht aan de Ogan ten getale van 16, bleek, dat er in de hoofdplaats Palembang zich nog 17 lepralijders bevonden. Voor hun isolering werden de nodige stappen gedaan.

18


Castella (Ternate)

Categoraal

Lepra

Gouvernement

Overheid

1-1-1890


19

Civiel Hospitaal/Koningin Wilhelmina Ziekenhuis

Menado (Minahassa)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1902

Zie Bijblad nos. 5674 en 7175.Zie Zkhs vlgs KolVerslag; zie ook KITLV verslag 1924 nr. 80 over Minahassa en geneeskunst. Zie ook Bijblad no. 13808, waarbij aan deze gbz de 2e (Verpleegprijs f 6), 3e (verpleegprijs f 3) en 4e verpleegklasse (f 1,50) worden toegekend.Plannen dateren van 1890,gerealiseerd in 1901. Later wordt dit ziekenhuis omgedoopt in Koningin Wilhelmina Ziekenhuis.Uit GTNI 81: Kisman over het verloskundig vraagstuk in de Minahassa: ondanks de beschikbaarheid op tal van plaatsen van geschoolde verloskundige hulp, maken de artsen, zowel in de ziekenhuizen als in de kampongs, een groot aantal obstetrische drama's mee. De cijfers, vooral van de doodgeboren kinderen, in het ziekenhuis van Manado, kunnen dit bevestigen. Om te komen tot een betere prophylaxis en bijstand, wordt de aanwezigen verzocht, nauwkeurig materiaal te verzamelen voor statistische doeleinden, opdat concrete voorstellen tot verbetering mogelijk gemaakt kunnen worden.

20

Het KW Ziekenhuis met een capaciteit van 110 bedden werd gebouwd uit de fondsen van de Minahasa Jubileum Stichting en werd geopend in Augustus 1936. Het trad in de plaats van de verouderde Gouvernements Burgerlijke Ziekeninrichting. De exploitatie inclusief onderhoud der gebouwen geschiedt voor Gouvernements rekening. Het is een modern, goed ingericht en vrij volledig geoutilleerd (het Rontgendoorlichtingsapparaat is eigendom van de Minahasa Jubileum Stichting) ziekenhuis. In de klasse-

21

Gezondheidsetablissement

Poespo (Pasoeroean)

Categoraal

Herstellingsoord

Arts

Particulier

1-1-1893

21

Ziekenhuis voor zieke prostitueesZie Zkhs vlgs KolVerslag

22

Gezondheidsetablissement Ngadiwono

Tosari

Categoraal

Herstellingsoord

Arts

Particulier

1-1-1893

23

Ziekenhuis voor zieke prostitueesZie Promotiedossier KV verslagen; Beeldbank KITLV 27-3-1902; signatuur: 19430Foto van het Sanatorium omstreeks 1890

24

Tassikmalaja (Preanger)

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1898 1-3-1911

Zie Promotiedossier KV verslagen

25


Tebing Tinggi (Padang)

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1898 1-3-1911


26


Poerwakarta (Krawang)

Categoraal

Syhilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1898 1-3-1911


27


Banjoemas

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1890 1-3-1911

Zie Promotiedossier KV verslagenVergroting capaciteit in 1898

28


Loemadjang (Pasoeroean)

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1898 1-3-1911


29

Inlands hospitaal (GBZ)

Kediri

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1880

Staatsblad no. 24 van 21 Januari 1879. Besluit no. 13 GG van 14 Januari 1879. in Bijblad no. 11446 van 27 Augustus 1927 wordt aan dit ziekenhuis de verpleegklassen 3e (verpleegprijs f 3) en 4e (verpleegprijs f 1,50) toegekend.Personeel bij het hospitaal te Kediri.….te bepalen: Staatsblad 102 van 1 februari 1905; GG no. 20:a.Dat bij het hospitaal voor inlanders te Kediri worden in dienst gesteld:Één mandoor, op eene bezoldiging van ƒ 50 (twaalf gulden) ’s maands;1 hoofdverpleger op een bezoldiging van f 25 per maand;6 verpleegsters op een bezoldiging van f 15 per maand;5 leerling-verpleegsters op f 10 per maand.Uitbreiding in 1897 gerealiseerd. Staatsblad van 23 Juni 1899 no. 186 en Besluit no.11 van de GG van 17 Juni 1899: inzake het Personeel bij het hospitaal voor Inlanders te Kediri.Inhoud: verhoging bezoldiging mandoer naar ƒ20 per maand, met verhoging van ƒ 5 per maand, telkens na 5 jaar goede dienst, tot een maximum van ƒ 30 per maand. Dat wanneer het aantal verpleegden in bovengenoemd gesticht meer dan 40 bedraagt, op

30

elk twintigtal (was vijftiental) daarboven 1 mannelijke of 1 vrouwelijke bediende meer kan worden aangesteld.Zie ook Staatsblad 1908 no. 690:Staatsblad no. 690 van 19 December 1908. Besluit no. 1 GG van 15 December 1908.GENEESKUNDIGE DIENST. HOSPITALEN. KEDIRI.

Berri-berri-hospitaal

Loeboek Pakam (Medan)

Categoraal

Berri-berri

Gouvernement

Overheid

1-1-1898 27-2-1924

Tijdelijk ziekenhuis

31

Berri-berri hospitaal

Wangkal (Probolinggo)

Categoraal

Berri-berri

Gouvernement

Overheid

1-1-1896 1-1-1898

Tijdelijk berri-berri ziekenhuis in 1898 gesloten

32

Zendingsziekenhuis

Modjowarno

Algemeen

Zending

Zending

1-1-1894

Zie promotiedossier KV verslagen; jaarverslagen in GTNI 1909,p. 789-813; subsidie verleend in gaande 1906 op basis van Staatsblad 1906 no.276.Iin KV 1907: In het op de zendingspost Modjowarno (Soerabaja) van het Nederlandsch Zendelinggenootschap te Rotterdam bestaand particulier ziekenhuis voor inlanders, onder leiding van de zendingsartsen drs. Duymaer van Twist en mejuffrouw Pijsel, zijn gedurende 1906: 8093 zieken behandeld, van wie er 2199 in het ziekenhuis werden opgenomen met 113558 verpleegdagen.

33

Lepra gesticht

Pontianak (Wester-Afd. Borneo)

Categoraal

Lepra

Lokaal bestuur

Overheid

1-1-1898

Deels gefinancierd door lokale bevolking

34

Lepra-asyl

Medan

Categoraal

Lepra

Chinese gemeenschap

Particulier

1-1-1897

Zie promotiedossier KV verslagenGefinancierd door Chin. Stichting Tjie On Jie Jan

35

Lepra ziekenhuis

Tandjong Poera (Beneden Langkat)

Categoraal

Lepra

Gouvernement

Overheid

1-1-1898

Zie promotiedossier KV verslagen

36

Inlands hospitaal

Tebing-Tinggi (O-kust Sumatra)

Algemeen

Particulier

Particulier

1-1-1897


37

Ondernemingshospitaal

Sabang (Atjeh)

Algemeen

Sabang Maatschappij

Onderneming

1-1-1898

KV 1906: Te Sabang (Poelo We) bestaat een goed ingericht hospitaal van de Sabang Maatschappij ten behoeve van hare koelies.

38


Kendalpaijak (Pasoeroean)

Algemeen

Plantersvereniging Malang

Onderneming

1-1-1897 1-1-1900

Zie promotiedossier KV verslagen; beheerd door zending

39


Swaroe (Pasoeroean)

Algemeen

Plantersvereniging Malang

Onderneming

1-4-1901

Nieuwbouw in de plaats van ziekenhuis te Kendalpaijak. In 1909 wordt het ziekenhuis op voet van Indisch Staatsblad 1906 no 276 subsidie verleend.Dit ziekenhuis is een hulpziekenhuis van het zendingsziekenhuis Soekoen te Malang. In 1939 werden in Swaroe 793 patienten opgenomen. Bron: GTNI deel 80, afl. 27, 2 juli 1940, pag. 1668

40

Petronella ziekenhuis

Djokjakarta

Algemeen

Zending

Zending

1-1-1897

Het Petronella hospitaal is het oudste en grootste ziekenhuis van de Gereformeeerde Zending, die haar werkterrein had op Midden Java ten zuiden en op Soemba. In 1897 werd in het zuiden van de stad Djokjakarta op Bintaran dit ziekenhuis geopend in een eenvoudig bamboo gebouw. Jan Gerrit Scheurer, de pionier van dit medische zendingswerk heeft hier de grondslagen gelegd. Toen de ziekenhuisruimte op Bintaran meer en meer te klein werd, stelde Sultan Hamengkoe Boewono VII een ruim terrein beschikbaar voor de bouw van een nieuw ziekenhuis. Het terrein was gelegen in de wijk Gondokoesoeman en als Suikerland in gebruik bij de suikeronderneming MoedjaMoedjoe die alle medewerking verleende. In 1901 kwam het nieuwe ziekenhuis gereed, ruimte biedend aan 150 patienten. In 1930 was de capaciteit 380 bedden. Gemiddeld waren hiervan in dat jaar 355 bedden in gebruik met een totaal aantal verpleegdagen van 129,862. Aan subsidie werd dat jaar f 107,506 genoten. Zie Indisch Verslag 1930, p. 385.De bouw van het Petronella ziekenhuis te Jogja in 1899-1900 werd gefinancierd door een grote gift van f 15.000, de inspanningen van de Vereniging Dokter Scheurer's

41

Hospitaal en doordat de sultan gratis grond ter beschikking stelde. Onder invloed van de ethische politiek schonk de Minister van Kolonien aan dit ziekenhuis behalve gratis medicijnen een bijdrage van f 3000 voor de exploitatiekosten in 1901. Het jaar daarop schonk hij zelfs f 6.000 mits een tweede arts werd aangesteld. Het Petronella ziekenhuis telde 100 bedden en had gevraagd om een subsidie van f 1 per bed per Ziekenhuis voor Inlanders

Weltevreden (Batavia)

Algemeen

Ver. Tot bev. Van Inlandse ziekenver

Particulier

1-1-1896

In 1921 werd aan deze vereniging f 5200 subsidie verleend, waarvan f 1080 voor inlandse bedienden. Zie KV 1922, bijlage R

42

Diaconessenhuis Ngemplak

Soerabaija

Algemeen

Vereniging voor Soerabaijasche zieke

Particulier

1-1-1898

Uit: Het Julianaziekenhuis te Semarang van C.E. Benjamins: pag. 3: De ziekeninrichting Ngemplak te Soerabaia kon dit cijfer ( 3127 verpleegdagen) pas in het derde bestaansjaar bereiken. Eensdeels is dit toe teschrijven aan de veranderde tijdsomstandigheden. Soerabaia en Batavia hebben de moderne ziekenverpleging in Indie gebracht, 10 jaar voor de oprichting van het Juliana-ziekenhuis. Zie promotiedossier KV verslagen

43

Bandoeng

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1880 1-3-1911

Vergroting capaciteit in 1898

44

Ziekenhuis voor zieke prostitueesInlands hospitaal (GBZ)

Bondowoso (Besoeki)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1890

45

In 1909 wordt dit ziekenhuis subsidie verleend op voet van Indisch Staatsblad 1906 no 276.In Bijblad no. 11446 van 27 Augustus 1927 wordt aan dit ziekenhuis verpleging conform klasse 4 (verpleegprijs f 1,50) toegestaan.

46

Ziekenhuis voor zieke prostitueesKediri (Oost-Java)

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1890 1-3-1911

Zie promotiedossier bij KV verslagenIN 1898 vergroting capaciteit

47

Ziekenhuis voor zieke prostitueesToeloeng-agoeng (Kediri)

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1879 1-3-1911

Zie promotieliteratuur KV verslagenIn 1898 vergroting capaciteit

48

Ziekenhuis voor zieke prostitueesBlitar (Kediri)

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1879 1-3-1911

Zie promotieliteratuur KV verslagenIn 1898 vergroting capaciteit

49

Gouvernements Burgerlijke Ziekeninrichting

Loemadjang (Pasoeroean)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

50

Ziekenhuis voor zieke prostitueesZie Bijblad no.11446 van 27 Augustus 1927 waarin aaan deze gbz verpleging in klasse 4 (verpleegprijs f 1,50) wordt toegestaan.

51

Bangkallan (Madura)

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1890 1-3-1911

Zie promotieliteratuur KV verslagen

52

Ziekenhuis voor zieke prostitueesIn 1898 vergroting capaciteit

53

Hospitaal voor besmettelijke ziekten

Soerabaija

Categoraal

Besmettelijke ziekten

Gouvernement

Overheid

1-1-1898

54

Ziekenhuis voor zieke prostitueesZiekenhuis aan de Oedjong

55

Hospitaal voor lepralijders

Bindjei (Boven Langkat)

Categoraal

Lepra

Vereniging van Chinezen

Particulier

1-1-1898


56

Burgerlijke Ziekeninrichting

Kertosono (Kediri)

Algemeen

Locaal initiatief

Particulier

1-1-1899

Zie promotiedossier KV verslagen; subsidie verleend in 1920 op basis van Staatsblad 1906 no. 276.

57


Tjiamis (Cheribon)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1900

Bouw nieuw ziekenhuis. Deze gouvernements burgerlijke ziekeninrichting telt volgens Bijblad no. 11446 van 30 Augustus 1927 twee verpleegklassen: 3e (verpleegprijs f 3) en 4e ( f 1,50).

58


Patjitan (Madioen)

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1900 1-3-1911

Blokhuis wordt omgevormd tot ziekenhuis voor zieke prostituees; in verslag 1909 van Civiele Geneeskundige Dienst wordt vermeld, dat er gemiddeld 54 personen per dag worden verpleegd (prostituees, gevangenen en vrije lieden). De meest voorkomende ziekten waren ulcera van traumatische of syphilitische aard

59


Merbaboe Kedoe

Categoraal

Herstellingsoord

arts

Particulier

1-1-1900

From KV 1900: The number of healthsresorts was expanded with the new establishment "Merbaboe", situated at the land lease lot Dadapan (District Ngasinan of the residency Kedoe).

60


Semarang

Categoraal


Gouvernement

Overheid

1-1-1900

Ziekenhuis aan de Kali Baroe

61


Sitoebondo (Besoeki)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1880

Nieuwbouw ziekenhuis te Sitoebondo.In Bijblad no. 11446 van 27 Augustus 1927 wordt aan dit ziekenhuis verpleging in klasse 4 (verpleegprijs f 1,50) toegestaan.

62


Kajoetanam (Sum.Westkust)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1901

Besluit no. 16 van 9 januari 1904: Ten behoeve van het bij besluit van 13 December 1900 opgerichte etablissement voor 200 zieke dwangarbeiders te Kajoe Tanam, afdeeling Priaman in de Padangsche Bovenlanden, gouvernement Sumatra's Westkust: a. In dienst te stellen:Een hoofdmandoer op eene bezoldiging van f 30 's maands; een mandoer op eene bezoldiging van f 20 's maands; vijf mandoers op een bezoldiging van f 15 's maands ieder; twee oppassers op eene bezoldiging van f 10 's maands ieder; met de bepaling dat wanneer het aantal verpleegden meer dan 150 bedraagt voor ieder 25tal meer nog een mandoer op eene bezoldiging van f 15 's maands zal kunnen worden aangesteld;b. Toer te staan voor het doen van kleine uitgaven ten behoeve der verpleegden of van het evengenoemd etablissement f 20 's maands.

63

'dZie Gouvernementsbesluit van 5 December 1908 no. 22. Zie Promotiedossier KV verslagen. Zie ook Bijblad no. 13808 van 9 Februari 1937, waarbij aandeze gbz de 4e verpleegklasse (verpleegprijs f 1,50) wordt toegekend.

Diaconessenhuis

Medan

Algemeen

Vereniging Ziekenverpleging Sumatra

Particulier

1-9-1900

KV 1901: In September 1900 werd te Medan (Oostkust van Sumatra) door de Vereeniging voor ziekenverpleging ter Sumatra's Oostkust een ziekeninrichting geopend, aan welke drie verpleegsters zijn verbonden. Op ultimo 1900 waren 5 lijders in verpleging.KV 1902: In 1901 werden 16 lijders verpleegd met 332 verpleegdagen.KV 1903: In 1902 zijn 20 patienten verpleegd met 435 verpleegdagen.KV1904: In 1903 werden 29 patienten verpleegd met 631 verpleegdagen

64

Kouwenaar: Voor verpleging van beter gesitueerden is in Medan gelegenheid in de reeds lang bestaande "Ziekenverpleging" en in het in 1931 geopende Ziekenhuis Sint Elisabeth (Gezondheidszorg SOK 1911-1935). Beide zijn uitstekend ingericht.

Uit Memorie van Overgave 1934: Als particuliere ziekeninrichtingen zijn aanwezig : de ziekenverpleging in de Timorstraat en het Sint Elisabeth ziekenhuis te Medan.

Hulpstadsverband

Semarang

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1901 8-9-1925

Omzetting hulpkrankzinnigengesticht in hulpstadsverband

65

Koningin Wilhelmina gasthuis voor ooglijders

Bandoeng

Categoraal

Oogziekten

Gouvernement

Overheid

1-8-1901

In 1901 start de oogarts dr. Westhoff een polikliniek te Bandoeng. In 1909 wordt het Koningin Wilhelmina Gasthuis voor Ooglijders overgenomen door het gouvernement.In dat jaar zijn er blijkens het verslag van de Civiele Geneeskundige Dienst 2536 opnames en 500 grotere operaties.Uit: Het Juliana ziekenhuis te Semarang van dr. C.E.Benjamins: In 1910 bij een vergelijking van de personeelsbezetting van meerdere ziekenhuizen wordt vermeld: 1 gediplomeerde hoofdverpleegster met inlandsche hulpkrachten. Het ziekenhuis kent 3 verpleegklassen: 2e klasse (verpleegprijs f 6); 3e klasse (f 3) en 4e klasse (f 1,50). Zie Bijblad no. 11446 dd 30 Augustus 1927.

66

Ziekenhuis Inlandse bevolking

Pakantan (Tapanoeli)

Algemeen

Rhijnsche Missie

Zending

1-1-1903

In 1903 wordt dit ziekenhuis gerealiseerd door de Rhijnsche Missie; zie ook KV 1930, bijlage O: subsidie personeelskosten f 480; subsidie verdere uitgaven f 898,75

67

Leprozengesticht

Lagoe Boti (Bataklanden)

Categoraal

Lepra

Rhijnsche Missie

Zending

1-1-1902

Aan Sumatra's Westkust gerealiseerd door de Rhijnsche Missie; Gouv.Bt. 19 Aug. 1913 subsidie verleend van f 5000. Leprozerie van het Rheinische Missiongesellschaft te Hoetasalem bij Lagoeboti aan het Toba-meer.KITLV signatuur: 101169. KLV 001037345.jpg. Aan Sumatra's Westkust gerealiseerd door de Rhijnsche Missie; Gouv.Bt. 19 Aug. 1913 subsidie verleend van f 5000. Leprozerie van het Rheinische Missiongesellschaft te Hoetasalem bij Lagoeboti aan het Toba-meer.KITLV signatuur: 101169. KLV 001037345.jpg.

68


Demak (Semarang)

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1903 1-3-1911

Nieuwbouw hospitaal. Zie Promotiedossier KV verslagen

69


Manggar (Billiton)

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1903 1-3-1911

Nieuwbouw hospitaal. Zie Promotiedossier KV verslagen

70

Inlandsche ziekeninrichting

Banda Neira

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1903

opening gouvernementsziekenhuis te Banda Neira (Ambon); Staatsblad 1906 no. 32; aangesteld 1 mandoer voor f 120 per jaar

71

Zendingsziekenhuis

Bondowoso (Besoeki)

Algemeen

Java-comite

Zending

1-1-1903

KV 1907: Ter afdeelingshoofdplaats Bondowoso van de afdeeling Besoeki bestaat een zendingsziekenhuis van het Java-comite, waar behoeftige inlanders kosteloos verpleegd worden.

67

Verplegingsgesticht behoeftige lijders

Alian (Kedoe)

Algemeen

Zending

Zending

1-1-1903

KV 1906: te Alian in de Afdeeling Keboemen (Kedoe) is een verplegingsgesticht voor behoeftige lijders onder beheer van missionaris-predikant D. Bakker, dat door de nabijheid van de geneeskrachtige bron Krakal bij de inlanders zeer gewild is. Het aantal verppleegden bedroeg in 1905 88 mannen en 62 vrouwen met 9324 en 6219 verpleegdagen. In totaal dus 43 bezette bedden.

KV 1907: In het verplegingsgesticht voor behoeftige lijders te Alian in de afdeeling

68

Keboemen (Kedoe) (zie KV 1906, kol. 175) onder beheer van den missionair-predikant K. van Dijk, bedroeg het aantal verpleegden in 1906: 95 mannen en 57 vrouwen, met 7363 en 7031 verpleegdagen.

69


Ambarawa

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1903 1-3-1911


70


Djoewana (Semarang)

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1903 1-3-1911


71

Inrichting ter verpleging van hulpbehoevende lijde

Semarang

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1903

72

Inrichting ter verpleging van Zie Gouvernementsbesluit van 1 Januari 1900 no.4; bijblad no.4734 en gouv.besluit van 20 Januari 1910 no.27. Zie promotiedossier KV verslagen

73

Inrichting ter verpleging van hulpbehoevende lijders

Kadjen

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1903


74

Inrichting ter verpleging van hulpbehoevende lijders (GBZ)

Pati (Semarang)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1903

75

Inrichting ter verpleging van Zie Staatsblad 1909 no. 57. Zie promotiedossier KV verslagen. In Bijblad no. 11446 van 27 Augustus 1927 kent dit ziekenhuis verpleegklasse 4 (verpleegprijs f 1,50).

76

Zendingshospitaal Taroetoeng

Pearadja (Tapanoeli)

Algemeen

Rheinische Mission

Zending

1-1-1903

Het Rhijnsche zendingsgenootschap bouwt een hospitaal met polikliniek in Pea radja aan Sumatra's Westkust; zie ook beeldbank KITLV 1910;signatuur 2470; Jaarverslag Zendingshospitaal Pearadja (Taroetoeng) 1930, GTNI pag.496/7. Zie ook KV 1930, bijlage O; subsidie personeelsuitgaven: f 10.540; subsidie verdere uitgaven: f 6.132,82. Het ziekenhuis biedt plaats aan 92 volwassenen en 10 kinderen. Sinds het vorige jaar konden 10 bedden worden toegevoegd, doordat een der verpleegsterswoningen ingericht werd voor zieken. In 1931 zal met nieuwbouw worden begonnen. In het ziekenhuis waren werkzaam 2 Europeesche artsen, 2 Europeesche verpleegsters, 7 Inlandsche verplegers, 16 Inlandsche leerling-verpleegsters en 20 Inlandsche meisjes, die ook les in verloskunde krijgen. Voor oudere verplegers bestaat een herhalingscursus. Een leerboek der ziekenverpleging in de Bataksche taal is in bewerking.In het ziekenhuis werden opgenomen 1262 mannen en 1060 vrouwen, tesamen 37667 verpleegdagen gevend, of gemiddeld 103,2 per dag. In het ziekenhuis werden 96 kinderen geboren; in de kampong werd bij 52 verlossingen bijstand verleend; 449

75

operaties werden verricht. Er stierven 24 mannen en 28 vrouwen in het ziekenhuis. Op de polikliniek werden behandeld 8620 patiënten met 18147 consulten (88,1 patient per polikliniekdag, waaronder 41,8 nieuwe patienten). Gedurende 358 maal werden patienten op verzoek in de dorpen bezocht.Er zijn 2 hulpziekenhuizen en 3 poliklinieken die maandelijks bezocht werden. Daar Hulpziekenhuis

Poerworedjo (Kedoe)

Algemeen

Vereniging Oost en West

Particulier

1-1-1903

Door de Vereeniging "Oost en West" wordt in 1903 een hulpziekenhuis opgericht in Poerworedjo

76

Inlands hospitaal

Bandoeng

Algemeen

Locaal bestuur

Particulier

1-1-1890

Ontvangt in 1909 op voet van Ind St 1906 no. 276 subsidie, blijkens het verslag van de Civiele Geneeskundige Dienst van 1909 zijn er in dat jaar op poliklinische spreekuren 2015 personen behandeld en wordt vermeld dat de meeste inlanders van een klinische behandeling en daarmee gepaardc gaande opname weinig willen weten.

77

Inlands hospitaal

Moga (Pekalongan)

Algemeen

Locaal bestuur

Particulier

1-1-1890

Ontvangt in 1909 op voet van Ind St 1906 no. 276 subsidie

78

Inlands hulpziekenhuis

Kedoengpendjalin (Semarang)

Algemeen

Salatiga Zending

Zending

1-1-1890

Ontvangt in 1906 op voet van Ind St 1906 no. 276 subsidie. Wordt in Regeeringsalmanak 1942 vermeld als gesubsidieerd particulier ziekenhuis

79


Mergaredja

Algemeen

Salatiga Zending

Zending

1-1-1890

KV 1906: Ook te Mergaredja (Semarang) is vanwege de protestantsche zending een dergelijk hulpziekenhuis geopend.

Tvangt in 1906 op voet van Ind St 1906 no. 276 subsidie

80


Ambarawa (Semarang)

Algemeen

Salatiga zending

Zending

1-1-1890

KV 1906: Aan het inlandsch hulpziekenhuis te Ambarawa, dat onder leiding staat van een protestantsche zendleing van wie gebleken is, dat hij voldoende medische kennis bezit, werd voor 1905 een regeeringssubsidie toegekend.

Ontvangt in 1906 op voet van Ind St 1906 no. 276 subsidie. In jubileumverslag ziekenhuis Poerwodadi: De heer Kruyt, een Europeesch korporaal ziekenverpleger uit Ambarawa, werkte enige tijd in ons ziekenhuis om wat ervaring op te doen. Toen deed

81


hij examen in Blora en werd geplaatst aan het hulpziekenhuis van den Zendeling-leraar A. Zimmerbeutel van de Salatiga-zending te Ambarawa.

82

Inlands hospitaal

Salatiga (Semarang)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1890 1-10-1924

In Jaarverslag Civiele Geneeskiundige Dienst van 1902 wordt vermeld, dat in de dagelijks polikliniek, die in het hospitaal wordt gehouden, 254 personen werden behandeld. Ontvangt in 1909 op voet van Ind Staatsblad 1906 no. 276 subsidie; is inmiddels omgedoopt tot Gouvernements Burgerlijke Ziekeninrichting en wordt bij GB van 13 Mei 1927 no. 32 met terugwerkende kraacht op 1 oktober 1924 gesloten.

83

Inlands hospitaalPoerwadadi

Algemeen

Vereniging

Particulier

1-1-1890

Aan de te Poerwadadi (Semarang) gevestigde inrichting van de Vereeniging "Comite Pitoelongan" wordt op voet van Indisch Staatsblad 1906 no 276 ingaande 1909 subsidie verleend

84


Kalitjeret (Semarang)

Algemeen

Salatiga Zending

Zending

1-1-1890

Aan het inlandsche hulpziekenhuis te Kalitjeret (Semarang) dat onder leiding staat van een protestantsche zendleing van wie gebleken is, dat hij voldoende medische kennis bezit, werd voor 1905, dan wel voor 1906 eene regeeringssubsidie toegekend.

85

Inlands hospitaalAan het hospitaal wordt ingaande 1906 subsidie verleend op voet van Indisch Staatsblad 1906 no. 276

86

Blora (Rembang)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1890 1-10-1924

Aan het inlandsche hulpziekenhuis te Blora (Rembang) dat onder leiding staat van een protestantsche zendeling van wie gebleken is dat hij voldoende medische kennis bezit, werd voor 1905 dan wel voor 1906 een regeeringssubsidie toegekend.

Aan het hospitaal wordt ingaande 1909 subsidie verleend op voet van Indisch Staatsblad 1906 no. 276; Wordt tevens vermeld in het verslag van de Civiele Geneeskundige Dienst over 1909; Bij GB van 13 Mei 1927 no.32 wordt de inmiddels

87

Inlands hospitaaltot Gouvernements Burgerlijke Ziekeninrichting geherdoopte instelling met terugwerkende kracht gesloten.

88

Inlands hospitaal

Tjepoe (Rembang)

Algemeen

Vereeniging ziekenverpleging Tjepoe

Particulier

1-1-1890

89

Inlands hospitaal

Aan het hospitaal wordt ingaande 1909 subsidie verleend op voet van Indisch Staatsblad 1906 no. 276; Capaciteit in 1937: 124 bedden.

90

Inlands hospitaal

Segaran

Algemeen

Locaal bestuur

Particulier

1-1-1890

Aan het hospitaal wordt ingaande 1909 subsidie verleend op voet van Indisch

91

Inlands hospitaal

Staatsblad 1906 no. 276

92

Inlands hospitaal

Alihan (Kedoe)

Algemeen

Locaal bestuur

Particulier

1-1-1890


93

Inlands hospitaal


94

Inlands hospitaal

Toengkak Djokjakarta)

Algemeen

Locaal bestuur

Particulier

1-1-1890


95

Inlands hospitaal


96

Inlands hospitaal

Wates (Djokjakarta)

Algemeen

Locaal bestuur

Particulier

1-1-1890


97

Inlands hospitaal


98

Inlands hospitaal

Pearadja(Tapanoeli)

Algemeen

Locaal bestuur

Particulier

1-1-1890


99

Inlands hospitaal


100


Kalongan-atas (Menado)

Algemeen

Locaal bestuur

Particulier

1-1-1890

Aan het hospitaal wordt ingaande 1906 subsidie verleend op voet van Indisch Staatsblad 1906 no. 276

93


Wonosobo (Kedoe)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1890

Aan het hospitaal wordt ingaande 1909 subsidie verleend op voet van Indisch Staatsblad 1906 no. 276; Volgens Bijblad no. 11446 van 27 Augustus 1927 kent dit ziekenhuis verpleegklasse 4 (verpleegprijs f 1,50).

94

Inlands hospitaal

Randoegoenting (Djokjakarta)

Algemeen

Locaal bestuur

Particulier

1-1-1890


95


Segaran (Soerabaija)

Algemeen

Locaal bestuur

Particulier

1-1-1890

Aan dit hulpziekenhuis wordt ingaande 1906 subsidie verleend op voet van Indisch Staatsblad 1906 no. 276

96

Hulp Zendingsziekenhuis Boetar

Boetar (Toba-hoogvlakte)

Algemeen

Locaal bestuur

Particulier

1-1-1890

Aan het hospitaal wordt ingaande 1909 subsidie verleend op voet van Indisch Staatsblad 11906 no. 276; zie ook KV 1930, bijlage O; subsidie f 480 personeelsuitgaven; subsidie verdere uitgaven f 885,46

97

Inlands hospitaal

Pangariboean (Tapanoeli)

Algemeen

Zending

Zending

1-1-1890

Aan het hospitaal in de Afdeling Toba en Silindoeng wordt ingaande 1909 subsidie verleend als 1e klas ziekenhuis (10 - 25 bedden) op voet van Indisch Staatsblad 1906 no. 276

98

Juliana ziekenhuis

Semarang

Algemeen

Gemeente Semarang

Overheid

1-1-1910

Gemeenteziekenhuis in januari 1910 te Semarang geopend; KITLV beeldbank 1920; signatuur 6092 en 84123

99

Ziekenhuis voor ooglijders

Kertosono (Kediri)

Categoraal

Oogziekten

Vereniging Ziekenverpleging Liem Tik

Particulier

20-11-1909

Uitgaande van "ziekenverpleging Liem Tik Koey"

100

"Ziekenverpleging Semampir"

Kediri (Oost-Java)

Algemeen

Vereniging Ziekenverpleging "Senam

Particulier

1-1-1900

Door de Vereeniging "Ziekenverpleging Senampir" is een ziekenhuis opgericht in Kediri; jaarverslag 1903 in GTNI 1904; beeldbank KITLV 1915, signatuur 425;krijgt subsidie op grond van Staatsblad 1906 no. 276.Jaarverslag der ziekeninrichting Semampir, door Dr. H.B. van Buuren (p.32-84):In het geheel werden in het jaar 1903 opgenomen 214 patiënten, waarvan 101 Europeanen en 113 Inlanders of daarmede gelijk gestelden. Het totaal aantal verpleegdagen bedroeg voor de eerste categorie 1624, voor de laatste 1931. Van de 101 Europeanen waren 40 mannen, 38 vrouwen en 23 kinderen; van de Inlanders 69 mannen, 24 vrouwen en 20 kinderen. Heet aantal interne gevallen beliep voor Europeanen 57, dat der chirurgische 24, en dat der obstetrische en gynaecologische 20. Voor de Inlanders waren die cijfers resp. 30,74 en 9.

101

Europeanen stierven in de inrichting 3 (twee interne gevallen en één chirurgisch); Inlanders 11 (twee interne, 9 chirurgische, 1 obstetrisch).Veel gevallen besproken, ook de moeilijkheid van het diagnosticeren van typhus. Vroeger nooit gediagnosticeerd, mogelijk verward met malaria, maar komt zeer veel voor.

102


Padang

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1874 1-3-1911

103


Zie promotiedossier Ziekenhuizen. Oprichting gebouw voor 20 publieke vrouwen

104


Grissee (Soerabaija)

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1867 1-3-1911

105



106


Wonosobo (Bagelen)

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1878 1-3-1911

107



108


Gombong (Bagelen)

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1878 1-3-1911

109



110


Bandaran (Soerabaija)

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1872 1-3-1911

111



112


Sawahan (Soerabaija)

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1872 1-3-1911

113



114


Medan

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1886 1-3-1911

115



116


Laboean (Deli)

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1886 1-3-1911

117



118


Bedagei (SOK)

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1899 1-3-1911

119



120


Klaten (Soerakarta)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1869 30-9-1928

Op 22 October 1928 is bij Gouvernementsbesluit no. 15 goedgekeurd, dat dit ziekenhuis, dat inmiddels de benaming gouvernements burgerlijke ziekeninrichting had gekregen, wordt gesloten.Zie promotiedossier KV verslagen. In verslag 1909 van de Civiele Geneeskundige Dienst wordt vermeld, dat gedurende 1909 werden behandeld: 874 patienten, waarvan 279 vrije mannen, 136 vrije vrouwen, 407 gevangen mannen en 52 gevangen vrouwen. In Bijblad no. 11446 van 27 Augustus 1927 wordt bepaald dat dit ziekenhuis in verpleegklasse 4 mag opnemen (Verpleegprijs f 1,50).

121

Inlands hospitaal

Cheribon

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1869

Zie Gouvernementsbesluit van 1 April 1870 no. 15 en 11 Maart 1899 no. 13. In KV 1872-1873 wordt vermeld dat er verbeteringen aan het ziekengesticht worden aangebracht. Zie promotiedossier KV verslagen; wordt ook vermeld in Verslag Civiel Geneeskundige Dienst van 1902

122

Ophtalmologische kliniek en polikliniek

Ngawi (Madioen)

Categoraal

Oogziekten

Arts

Particulier

1-1-1904

GTNI over 1904 en 1906 een verslag van de directeur

123

Reconvalescentengesticht

Oenarang

Categoraal

Herstellingsoord

MGD

Overheid

1-1-1850

Uit: Schoute p. 825, lijst van mil. Inrichtingen uit 1867. Capaciteit is gem. dagbezetting van dat jaar.Verslag in GTNI 1850

124

Badetablissement

Pelantoengan

Categoraal

Lepra

MGD

Overheid

1-1-1875

Verslag in GTNI 1904? In GTNI 1910 Het lepravraagstuk in NI door J.de Haan p. 202-218

125

Chirurgisch-gynaecologische kliniek

Trettes (Soerabaija)

Categoraal

Gynaecologie

Arts

Particulier

1-1-1904

In GTNI 1904 een verslag door de directeur

126

Hospitaal der Deli-Mij

Medan

Algemeen

Deli Maatschappij

Onderneming

1-1-1900

In GTNI 1907 een verslag; beeldbank KITLV 1905; signatuur 88264; foto is van 1905 en laat de vrouwenzaal zien in het ziekenhuis van de Deli Mij te Medan; dit is het grootste ziekenhuis van de Deli Maatschappij. Het heeft ca. 600 bedden. Dr. Romer is dechef van dit ziekenhuis ongeveer maart 1913, wanneer zijn ziekenhuis wordt bezocht door Sir Malcolm Watson, schrijver van 'Rural sanitation in the tropics. In diens woorden: "Most of the buildings have been up many years; nevertheless, the wards are large and freely ventilated through the lattice-work sides. There are no verandahs; the floors are of cement; the roof of shingles. The beds are either plain planks or wire mattresses. The latter are disliked by the collies, and are not used unless the other beds are occupied. There is an excellent dispensary, and an up-to-date operating room. An examination room, fitted with X-ray and other apparatus, enables the fullest possible examination to be made in obscure cases. The latrines consist of toughs full of desinfectant. These and all the sewage from the hospital drains are run off into the river once in the twenty-four hours. In his office the medical officer has na fine medical library. Careful records are kept, and the Annual Report of about fifteen closely written

127

pages deals with each disease in detail, and is full of statistical tables and charts. Dr. Romer was kind enough to allow me to peruse his report and make extracts; and since my return to the Federated malay States Dr. De Jong has kindly given me some additional information. It si a most interesting record of the health of a great tropical labour force, whose diseases have been studied with scientific care; and it is a record Hospitaal Arendsburg

Deli-Serdang

Algemeen

Tabak Mij Arendsburg

Onderneming

1-1-1903

Collectie fotoos KITLV, genomen in 1903; Arendsburg album 1903; signatuur 12637.

128

Hospitaal Tandjong-Morawa

Loeboek Pakam (bij Medan)

Algemeen

Tabak en rubberonderneming Tandjo

Onderneming

1-1-1897

Foto uit collectie KITLV, genomen in 1940; zie ook Haneveld, From slave hospital to reliable health care in De Moulin. Signatuur 15914. Ziekenzaal in het hospitaal van tabaks- en rubberonderneming Tandjong-Morawa bij Loeboekpakam omstreeks 1940.West of Medan at the Pertjoet river Tandjong Morawa was opened by the Germans Nacher and Grob, which became the head office of the Senembah Company. Tandjong Morawa, a mix of the local name of Tandjong and Morawa or Moravia in the former Chechoslowakia, was the first tobacco plantation in Serdang. Tandjong (Tanjung) Morawa today is still the head office of PTP II, one of the present Indonesian national plantation companies.

129

Hospitaal Siantar Dokter Fonds

Dolok Merangir

Algemeen

Siantar Dokter Fonds

Onderneming

1-1-1927

Foto van dit ziekenhuis opgenomen in Catalogus van Hygiene Tentoonstelling Bandoeng in 1927.

130

Herstellingsoord Bandar Bahroe

Bandar Bahroe (Noord-Sumatra)

Categoraal

Sanatorium

Deli Maatschappij

Onderneming

1-1-1900

Foto uit collectie KITLV, genomen in 1900; ook signatuur 26910 uit 1905 en 103456 uit 1915. Sanatorium te Bandarbaroe (bij Arhemnia), Sumatra's Oostkust. Fotogravuree uitgegeven door J.B. Obernetter, Munchen.

131

Hospitaal Padang Brahrang

Padang Brahrang

Algemeen

Deli Batavia Maatschappij

Onderneming

1-1-1928

Foto uit collectie KITLV, genomen ca. 1928. Signatuur 83863. Terrein van hospitaal Padang Brahrang van de Deli-Batavia Maatschappij in Deli Serdang.Foto afkomstig van mevr. J.H. Grijns-Smit, Rijswijk.

132

Ziekenhuis Java Immigranten Bureau

Gloegoer (Medan)

Algemeen

Gezamenlijke ondernemingen SOK

Onderneming

Foto uit collectie KITLV; signatuur 107617. Datum ca. 1921. Ziekenhuis van het Java Immigranten Bureau (JIB) te Gloegoer bij Medan.Od albumnr 3/297. De overjarige cultures ter Oostkust van Sumatra in woord en beeld. Door de A.V.R.O.S. eerbiedig opgedragen aan Z.E. den Gouverneur-Generaal van Nederlandsch-Indie Mr.D. Fock. Fotograaf: J.W. Meijster te Medan.

133

Immigrantenasyl

Medan

Categoraal

Lepra

Tabaksondernemingen

Onderneming

1-1-1878

KITLV signatuur 5088. KLV001077585 van omstreeks 1900. Asiel voor immigranten, opgericht voor zieke immigranten, genoemd in KV 1878; In deze onder toezicht van het bestuur staande, particuliere inrichting, voor welker vestiging en instandhouding indertijd een belangrijk fonds is bijeengebracht door belanghebbenden bij de tabaksondernemingen in de residentie Oostkust van Sumatra, wordt gezorgd voor afgeleefde, gebrekkige en aan krankzinnigheid of lepra lijdende gewezen werklieden dier ondernemingen (Chineezen en anderen), zomede voor zodanige zieke immigranten, die geen middelen hebben om zich elders te doen verplegen. In het gewone asyl, bestemd ter opneming van 150 verpleegden, vielen gedurende 1894 62 plaatsen open (10 personen werden als hersteld ontslagen, 15 op verzoek naar China teruggezonden, 10 deserteerden en 27 overleden), terwijl 63 personen opgenomen werden, zodat de verpleegsterkte, van 149 op ult. 1893, klom tot 150 (113 Chineezen en 37 Inlanders- 27 mannen en 10 vrouwen - afkomstig van Java en Bawean). De krankzinnigen onder deze 150 verpleegden, ten getale van 44 (28 Chinezen en 16 inlanders), worden afzonderlijk gehuisvest, welke afdeling in 1894 enige vergroting

134

heeft ondergaan, zodat men nu voor de afzondering van gevaarlijke krankzinnigen over 29 grote en kleine cellen beschikt. De meesten der bedoelde 44 lijders zijn echter noch voor zichzelven, noch voor anderen gevaarlijk en werken overdag gewoon met de overige verpleegden mee. In het voor lepralijders bestemde asyl, ruimte bevattende voor 50 patienten, waren op ult. 1894 alle plaatsen bezet. Het op ult. 1893 Inrichting voor melaatschen

Tangki (Batavia)

Categoraal

Lepra

Vereeniging tot bestrijding der lepra i

Particulier

1-1-1909

Genoemd in KV zie uittreksel van lepra inrichtingen; subsidie toegekend op basis van Staatsblad 1906 no. 276.

135

Lepra hospitaal

Temoempah (Menado)

Categoraal

Lepra

Gouvernement

Overheid

1-6-1878


136

Lepra hospitaal

Kadangan (Djokjakarta)

Categoraal

Lepra

Javaanse adel

Particulier

1-1-1866

137

Lepra hospitaal

Zie promotiedossier KV verslagen; o.a. KV 1866 met voor het eerst een melding van dit ziekenhuis.

138

Lepra hospitaal

Tandjong Pinang (Riouw)

Categoraal

Lepra

Chinese bevolkingsgroep

Particulier

1-1-1875 1-1-1889

139

Lepra hospitaal

Uit: Koloniaal Verslag 1879. Aantal patienten in 1878: 14.Zie promotiedossier KV verslagen

140

Lepra hospitaal

Benkoelen

Categoraal

Lepra

Gouvernement

Overheid

1-1-1866 1-1-1889

141

Lepra hospitaal

KV 1866 maakt voor het eerst melding van dit ziekenhuis. Koloniaal Verslag 1879. De aangegeven capaciteit is de bezetting op het einde van 1866.

142

Lepra hospitaal

Modelemo (Gorontalo)

Categoraal

Lepra

Gouvernement

Overheid

1-4-1882


143

Leprozen asyl

Salor (Madoera)

Categoraal

Lepra

Gouvernement

Overheid

24-4-1914

Bij Gouvernements besluit van 15 Maart 1915 no. 33 (Staatsblad no. 256) zijn fondsen beschikbaar gesteld t.b.v. het Leprozenasyl op het eiland Salor van de Sapekenarchipel (Madoera). Zie promotiedossier KV verslagen

144

Leprozenkolonie Kota Po Amat

Po Amat (Atjeh en onderhoorighede

Categoraal

Lepra

Gouvernement

Overheid

1-1-1906

KV 1906: Op het eiland Kota Po Amat (XXVI Moekims)nkwaam een leprozen-kampong tot stand, waar, in een achttal woningen, de lijders uit die moekims en het gebied buiten de sagi's een onderkomen vinden. Staatsblad no. 79 van 29 Januari 1912. Besluit GG no. 95 van 16 januari 1912. Geneeskundige Dienst. Atjeh en Onderhoorigheden.Beschikbaarstelling van fondsen ten behoeve van de van bestuurswege op het eiland Po Amat opgerichte leprozenkolonie.Inhoud:Machtiging te verleenen om ten behoeve van de van bestuurswege op het eiland Po Amat (Atjeh en Onderhoorigheden) opgerichte leprozen kolonie te beschikken over eene som van ƒ 10,- per maand en per lijder, tot een maximum van 50 lijders. Uitbreiding bij Gouv.Bt. 3 Sept 1913 no. 53

Melaatschenkolonie Donoredjo

145

Donoredjo (Semarang)

Categoraal

Lepra

Doopsgezinde Zendingsvereeniging

Zending

14-1-1916

Subsidie verleend van f 34.000 bij Gouv.Bt. 14 Jan 1916 no. 27 voor bouw en inrichting. In 1936 heeft de inrichting 207 bedden en 75.516 verpleegdagen, waarvoor een subsidie wordt verleend van f 31.385,64. Een jaar later is de capaciteit: 196 bedden ( 71.818 verpleegdagen) en f 37.919,10 subsidie. Bij Besluit GG van 19 Augustus 1919 no.38 Staatsblad 1919 no. 532, wordt het bedrag per opgenomen patient vastgesteld op f 7,50 per maand.

Zie Mededeelingen DVG 1939 (no. 28).23e Jaarverslag van het sanatorium Donorodjo, inrichting voor lijders aan lepra over het jaar 1938Uit: GTNI 1939, 79, afl. 33, 15 Augustus 1939, pag. 2096.De hoogtezoninstallatie kwam in geregeld gebruik. Het verslag meldt hierover het volgende: ” Zeer vele patiënten maken gebruik van deze lichtbestraling waarbij onder leiding van de verpleegster tot 20 patiënten tegelijk, een zeer zwakke maar langdurige ultravioletbestraling ondergaan. Het is moeilijk om over de waarde van de therapie een samenvattend oordeel te geven. Het is zeker, dat deze bestraling op meerdere patiënten een algemeen roboreerende invloed heeft en met name vele huiduitslagen tot genezing brengt. Het is ook zeker, dat het door sommige patiënten zelfs in zeer

146

zwakke doseering slecht verdragen wordt, terwijl het op vele gevallen, behalve aan een algemeen psychische invloed, noch ten goede, noch ten kwade iets doet. Doordat Leprozengesticht

Amboina (Molukken)

Categoraal

Lepra


Particulier

1-4-1919

Bij de foto: Collectie Tropennstituut TM nr. 60014201.jpg: Een aantal gebouwen op de leprozerie van Ambon. Periode: 1900-Subsidie verleend voor bouw en inrichting bij Gouvernementsbesluit van 24 April 1919Genoemd bij Gouv.Bt. 28 Jan. 1923 no.14. Indisch Verslag 1938: de capaciteit is inmiddels 195 bedden en de bezetting 100 % (71.273 verpleegdagen). Het subsidie bedroeg in 1937: f 0,26 per verpleegdag.

147

R.K. Ziekeninrichting Marienheuvel

Tomohon (Minahassa)

Algemeen

Zusters van Jesus, Maria, Jozef, 's Her

Zending

1-1-1910

Aanvankelijk hulpziekenhuis 1e klasse (10-25 bedden); eerste 3 jaren 214 zieken. In dagelijkse apotheek werden ruim 54.000 lijders geholpen. In 1917 werd voor het eerst subsidie verleend: een oprichtingssubsidie van f 2700 en een uitrustingssubsidie van f 1000.Wegens gebrek aan geneesmiddelen ten gevolge van de WO moest de hulpverlening beperkt worden in de jaren 1918 en 1919. De polikliniek (apotheek) patienten daalden van 23.101 in 1917 naar 14.556 in 1918 en 16.524 in 1919.Jaarverslag 1940: Hierin wordt vooral den nadruk gelegd op het tekort aan leiding gevende verpleegkrachten, waardoor verantwoordelijk werk zal moeten worden toevertrouwd aan in het ziekenhuis zelf gediplomeerde mantri's. Te Lembean werd in het begin van het jaar een hulziekenhuis voor on- en minvermogenden gesticht met 48 bedden. Dit wordt eens per week door een arts bezocht. De gemiddelde dagsterkte bedroeg in Tomohon 103, in Lembean 25.

148

Uit: PDF Ziekenhuizen Minahassa ca. 1940, pag. 124-125: In Februari 1930 door de R.K. Missie (Vereeniging van vrouwen tot het geven van onderwijs te 's Hertogenbosch) geopend. Beheerster: de Moeder Overste. Geneesheer Dr. H.A.P.C. Oomen. Capaciteit 99 bedden. Hoewel de opzet van meet af aan een ziekenhuis was met een daaraan verbonden geneesheer, was de uitzending van deze zeer vertraagd, zoodat de subsidieregeling alleen als die van een hulpziekenhuis mogelijk was: per verpleegdag f Krankzinnigengesticht

Buitenzorg (Batavia)

Categoraal

Psychiatrie

Gouvernement

Overheid

1-7-1882

Zie promotierdossier Krankzinnigenzorg; beeldbank KITLV o.a. 50 N8 en 87366

149

Hulpkrankzinnigengesticht

Semarang

Categoraal

Psychiatrie

Gouvernement

Overheid

1-3-1878 1-4-1901

Zie promotierdossier Krankzinnigenzorg

150

Hulpkrankzinnigengesticht

Soerabaija

Categoraal

Psychiatrie

Gouvernement

Overheid

1-3-1878 1-4-1905

Zie promotiedossier Krankzinnigenzorg

151

Krankzinnigengesticht Soemberpoerong

Lawang

Categoraal

Psychiatrie

Gouvernement

Overheid

1-7-1902

Zie promotierdossier Krankzinnigenzorg; zie KITLV beeldbank 1912, signatuur 78911. Bestaat nog steeds. Zie eigen fotoos.

152

Centraal Hospitaal

Hollandia

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1955

Keywords KITLV Thesaurus: hospitals

153

Kraamkliniek " Mardi Santosa"

Soerabaija

Categoraal

Kraamkliniek

Gouvernement

Overheid

1-1-1931

Keywords KITLV Thesaurus: hospitalsJaarverslag over 1938 der Wijk- en Ziekenverpleging “Mardi Santosa” te Soerabaja.Uit: GTNI, 1939, deel 79, afl. 30, 25 Juli 1939, pag. 1904.Financieel was het een moeilijk jaar; ondanks zuinig beheer en hulp van velerlei zijde was er een tekort, doordat het werk zich sterk uitbreidde en veel min- en onvermogenden werden geholpen. Er kwam een tweede Europeesche verpleegster en ook het Javaansche personeel werd regelmatig uitgebreid. Het aantal consulten op de poliklniek bedroeg 28.746 (in 1937: 20.597), het aantal bevallingen 1247 (1176).

154

Christelijk ziekenhuis Lindimara

Waingapu (Soemba)

Algemeen

Zending

Zending

1-1-1912

Keywords KITLV Thesaurus: hospitals; bestaat nog anno 2009 als RS Lindimara

155

Centraal Hospitaal (koeliehospitaal)

Batang Toroe (Tapanoeli)

Algemeen

Sumatra Caoutchouc Plantage Mij

Onderneming

1-1-1915

Proefschrift P. Leendertz van 1921 over observaties in de periode 1915-1920 in het koeliehospitaal te BT. Zie ook reis GG Tjarda van Starkenborgh Stachouwer in maart 1940. Ondernemingsarts Brenkmann.

156

Zendingsziekenhuis Immanuel

Bandoeng

Algemeen

Nederlandse Zendelingen Vereniging

Zending

23-9-1910

In de inheemsche wereld van Bandoeng heeft vooral het zendingsziekenhuis groote bekendheid en geniet het volle vertrouwen. Het is vooral zendeling Iken geweest, thans (1938?)werkzaam in Buitenzorg, die een krachtig aandeel heeft gehad in de oprichting en instandhouding van dit ziekenhuis. Toen dit omstreeks 1900 reeds bestond, was het gevestigd op den Kebon Djatiweg, vlak naast de woning van den zendeling en naast de kerk te Bandoeng. Een dokter kon er maar niet gevonden worden, welke moeite men er ook voor deed. Daarom kreeg zendeling Iken veel hulp van particuliere doktoren uit Bandoeng, vooral van dr. Koch. Het bleek op die manier moeilijk het ziekenhuis behoorlijk in stand te houden, maar niets werd onbeproefd gelaten het toch zoo goed mogelijk aan zijn bestemming te doen beantwoorden. Eindelijk werden de pogingen bekroond toen in 1918 de eerste dokter gevonden werd, die als directeur van dit zendingsziekenhuis kon optreden. Het was dr. W.J.L. Dake. Drie jaar tevoren was nog korten tijd daaraan verbonden geweest mevrouw dr. Kruyt-Pijsel, die arts was geweest aan het ziekenhuis van Modjowarno, met verlof naar Holland zou gaan, doch wegens den wereldoorlog niet verder kon reizen en toen in

157

Bandoeng wat is komen helpen. Zendeling Iken gaf aan het hospitaal de naam Immanuel en zoo is het gebleven en bekend geworden bij duizenden. Dr. Bonebakker en dr. Dake zijn daaraan als Europeesch arts verbonden, alsmede de verpleegsters Zr. H. Hazewindus en Zr. H.J. Roorda van Eysinga. In 1936 konden 6225 patienten worden opgenomen. Dit hoofdziekenhuis bezit 3 hulpziekenhuizen op de Bandoengsche Kraamkliniek Sint Melania

Makassar

Categoraal

Verloskunde

Missie

Zending

158

Bethesda ziekenhuis

Djokjakarta

Algemeen

Zending

Zending

20-5-1899

Bestond op 20 mei 1989 90 jaar; bestaat anno 2010 In 1925 was de capaciteit 380 beddden en 45 bedden voor kinderen. Zie dissertatie kinderarts?

159

Protestants Ziekenhuis Bethesda

Tomohon (Minahassa)

Algemeen

Minahassische Protestantse Kerk

Zending

1-1-1916

Aanvankelijk hulpziekenhuis; later sticht de zending het Bethesda ziekenhuis; In 1917 wordt f 2700 oprichtingssubsidie gegeven en f 1000 voor inrichtingKeywords KITLV Thesaurus: hospitals.Uit: PDF Ziekenhuizen Minahassa ca. 1940, pag. 125: De inrichting werd geopend in 1929, niettegenstaande zij geen geneesheer in dienst had (de destijds in Tondano geplaatste Gouvernements Indisch Arts werd kosteloos aan het Ziekenhuis afgestaan), toch in verband met de ongunstige hospitaalfinancien als ziekenhuis gesubsidieerd: f 0,25 per verpleegdag. In 1933 stelde de Indische Kerk een Indisch Arts aan, voor het salaris waarvan naast de ziekenhuissubsidie geen subsidie wordt ontvangen. Bij Besluit Hoofd DVG dd. 21 December 1936 no. 3859/I werd een Gouvernements Indisch Arts ter beschikking gesteld en is Hoofd van het ziekenhuis. De capaciteit werd door herhaalde uitbreiding van 48 tot 104 bedden opgevoerd.Beheerder: De hulpprediker van Tondano.

Groot militair hospitaal 1e klasse

160


Algemeen

Militaire Geneeskundige Dienst

Overheid

1-1-1797

Uit: Schoute p. 825, lijst van 1867; aangegeven capaciteit was de gemiddelde dagbezetting van dat jaar.Zie beeldbank KITLV foto uit 1890 signatuur 4232. KV 1919: Gereed kwamen de verbetering van het militair hospitaal en de aangrenzende afdeling voor besmettelijke ziekten.De in 1919 aangevangen proefneming om op Java de syphilis- en gonorrhoe-lijders centraal, d.w.z. te Weltevreden, Magelang, Soerabaja en Tjimahi door specialisten te laten behandelen, slaagde, weshalve die behandeling op Java wordt voortgezet, terwijl centrale behandeling te Koeta Radja voor het gewest Atjeh en onderhoorigheden zal worden ingesteld. Hiervoor zullen op genoemde plaatsen (behalve te Soerabaja, dat voor die behandeling door Malang zal worden vervangen) afzonderlijke behandelingsgebouwen worden open ingericht.

Garnizoenshospitaal 1e klasse

Padang (Westkust Sumatra)

Algemeen

161


Overheid

1-1-1867

Uit: Schoute p. 826, lijst van militaire inrichtingen in 1867. De capaciteit betreft de gemiddelde dagbezetting van het jaar. ; Zie beeldbank KITLV foto uit 1890 signatuur 5061; in H.van Kol, Uit de Kolonien: Het verstrekken van klamboes aan alle soldaten, vooral nu de ontdekking van prof. Koch dat muskieten de malaria overbrengen, mag geen dag worden uitgesteld. De semi-permanente gebouwen van het hospitaal voldoen aan alle billijke eisen die men aan zulke inrichtingen stellen kan, zelfs in de tegenwoordige tijd van medische wetenschap en hulpverschaffing. Het drinkwater is te Padang door het boren van artesische putten veel verbeterd; de afvoer der faecalien laat echter in de gehele stad nog veel te wensen over. Door het instellen ener kliniek, waar kosteloze geneeskundige adviezen worden gegeven op bepaalde uren aan alle Inlanders, was men reeds in de gelegenheid de zo vaak hier voorkomende oogziekten te bestrijden en wordt de behoefte aan wettelijke afzondering der lepra-lijders steeds duidelijker gevoeld. Reeds vijf jaren is daarop door mij in de Tweede kamer aanged Ziekenhuis Medan (GBZ)

Medan

Algemeen

Gouvernement

162

Overheid

1-1-1874

Zie beeldbank KITLV foto uit 1880 signatuur 114743. Hospitaal Medan, geheel geinstalleerd door mijn man (Heikema/Feikema) in 1874. In Bijblad no. 11446 van 27 Augustus 1927 wordt aan dit ziekenhuis voor mannen verpleging cf klasse 4 (Verpleegprijs f 1,50) toegestaan.

163

Groot Militair Hospitaal Soerabaya

Soerabaya (Simpang)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

Uit: Schoute, p. 825 een lijst van militaire inrichtingen uit 1867. De aangegeven capaciteit is de gemiddelde dagbezetting over dat jaar.Zie beeldbank KITLV foto uit 1894 signatuur 79868

164

Ziekenhuis Ombilin mijnen

Sawahloento (West Sumatra)

Algemeen

Onderneming Ombilin mijnen

Onderneming

1-1-1880

Zie beeldbank KITLV signatuur 53825; KLV 001075847. In het ziekenhuis van de Ombilienmijnen werden in 1909 in totaal 5486 patienten opgenomen, waaronder 48 vrouwen.Bovenstaande foto werd met album aangeboden aan de directeur van het ziekenhuis, dr.J.K.W. Kehrer, bij diens vertrek op 28 Januari 1927 naar Patria. De foto dateert uit 1925.

165

Civiele Ziekengesticht

Malang

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1880

Zie Staatsblad 1905 no. 258 en Staatsblad 1914 no. 32. Zie beeldbank KITLV signatuur 5048; In Verslag Civiele Geneeskundige Dienst 1902 wordt vermeld, dat er polikliniek wordt gehouden

166


Fort de Cock (West Sumatra)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

Uit: Schoute p. 826, lijst van militaire inrichtingen in 1867. De capaciteit betreft de gemiddelde dagbezetting van het jaar. zie beeldbank KITLV signatuur 3504; Uit van Kol, Uit onze Kolonien: het militaire tevens civiele hospitaal Fort de Kock bestaat uit semi-permanente gebouwen die voldoen aan alle billijke eisen die men aan zulke inrichtingen, zelfs in den tegenwoordigen tijd van medische wetenschap en hulpverschaffing, stellen kan. Naar het schijnt zijn de dubbele bamboewanden wat te dun voor het koude klimaat van Fort de Kock, doch de zindelijkheid, de orde, netheid en doeltreffende indeling der verblijven opvallend. Uit : van der Veer, p. 224: In 1934 wordt dit hospitaal omgezet in een ziekenzaal. De zelfstandige administraties der hospitalen kwamen daarmee te vervallen en de meer eenvoudige administraties der ziekenzalen werd opgedragen aan de kwartiermeesters der betrokken garnizoenen.


Gadok (Buitenzorg)

167

Categoraal

Herstellingsoord

Particuliere arts

Particulier

1-1-1853

KV 1866 vermeldt als stichtingsdatum van gezondheidsetablissement Gadok (Buitenzorg): 1853.Zie beeldbank KITLV 87416. Bovenstaande foto dateert van omstreeks 1880.

168

Inlands hospitaal

Magelang (Kedoe)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1880 1-10-1924

Zie Ind. Staatsblad 1909 no. 171 m.b.t. de aanstelling van personeel voor verschillende reeds bestaande of nog op te richten ziekeninrichtingen in sommige gewesten.Zie beeldbank KITLV 91888; Is inmiddels omgedoopt tot Gouvernements Burgerlijke Ziekeninrichting en wordt bij GB van 13 mei 1927 no. 32 met terugwerkende kracht per 1 oktober 1924 gesloten.

169

Ziekenhuis Timbang Langkat

Langkat (Noord-Sumatra)

Algemeen

Onderneming Timbang Langkat

Onderneming

1-1-1905

Zie beeldbank KITLV 1905; signatuur: 93300; ook bij van de Velde (Het ziekenhuis 1918) als een van de 33 centrale hospitalen aan de SOK. Dr. John Campbell Graham was chirurg van de Deli-Batavia Maatschappij Timbang Langkat. Dit was een residentie in SOK met een station aan de spoorlijn van de Deli Spoorweg Maatschappij.

170


Ambon (Molukken)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

Uit: Schoute lijst van militaire inrichtingen 1867; de aangegeven capaciteit was de gemiddelde dagbezetting van dat jaar.

171

Centraal Hospitaal

Padang Boelan (Ressort Medan)

Algemeen

Deli Batavia maatschappij

Onderneming

1-1-1900

Beeldbank KITLV 1900; signatuur 78289: een hospitaal voor Europeanen en een voor koelies. Zie van de Velde (Het Ziekenhuis 1918). Bovenstaande foto is uit 1897 en draagt als nummer………..Zie ook de mortaliteitsstudie van B.M. van Driel in Mededeelingen no.9 van het Pathologisch Laboratorium te Medan. In 1829 werkten er 9836 contractarbeiders, waarvan 70 stierven (7,12 %).

172

Inlands hospitaal

Makassar

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1900

Zie Staatsblad 1909 no.58. Beeldbank KITLV 1900; signatuur 75584

173

Zendingsziekenhuis

Kabandjahe (Simeloengoen en Karo)

Algemeen

Zending

Zending

1-1-1934

Beeldbank KITLV 1900; 404504; dit zgn. Batakhospitaal was in 1921 opgericht door Gouvernement en planters en werd in 1934 overgedragen aan het Ned. Zendingsgenootschap. Zie KV 1930, bijl. O: Subsidie personeelsuitgaven f 8.440; voor verdere uitgaven f 9658. Uit Memorie van Overgave 1934: Sinds november 1935 werd het nieuwe, moderne hoofdgebouw geopend. Het geheel is een zeer goed hospitaal.Zie Grote Atlas van NOI pag. 102.

174

Militair hospitaal

Bodjong (Semarang)

Algemeen


Overheid

1-1-1902

Beeldbank KITLV 1902-1907; 2732: foto genomen tijdens een reis van maart 1901 tot juli 1902

175

Inlands hospitaal

Djambi

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1910

Foto collectie KITLV. Beschrijvving: ziekenhuis te Djambi. Datum: 1918-1923. Uit album Mevr. Locher-Scholten met tekst: Terherinnering eerbiedig aangeboden door het districtsbestuur der afdeeling Kerintji aan Zijne hoogedelgestrenge Heer den heer H.L.C. Petri Resident van het gewest Djambi. Soengei Penoeh 19 mei 1922. Het districtsbestuur. Signatuur 119940 Keywords KITL Thesaurus; hospitals; 1910;

176

Ziekenhuis Mijnbouwwmaatschappij Simau

Lebongtandai (Benkoelen)

Algemeen

Onderneming Mijnbouwmij. Simau

Onderneming

1-1-1910

Zie KITLV beeldbank 1910; signatuur: 16665

165

Oogkliniek J.Tijssen

Meulaboh (West Atjeh)

Categoraal

Oogziekten

arts J.Tijssen

Particulier

1-1-1932

Zie KITLV beeldbank 1932; 18672

166

Wingfoothospitaal

Rantauparapat (nrd-Sumatra)

Algemeen

Rubberonderneming Wingfoot

Onderneming

1-1-1934

Zie beeldbank KITLV foto uit 1934; signatuur 79203. Dokter Goudberg en een verpleegster voor het Wingfoothospitaal, vermoedelijk op de rubberonderneming Wingfoot bij Rantauparapat.Uit: Memorie van Overgave 1934: Verder heeft het Gouvernement overeenkomsten met de plantershospitalen Wingfoot, Membang Moeda, Negaga, Tebing Tinggi, Petoemboekan en Perbaoengan, tot verpleging van Gouvernementspatienten. Ook enkele Landschappen hebben overeenkomsten met plantershospitalen.

Zie Grote Atlas van NOI, pag. 121.

167

Pag. 113: Wingfoot, eigendom van Goodyear Rubber Plantations CO. Ligging 15 km ten zuid-oosten van Rantauparapat.

In Rapport van van Driel uit 1929 over de sterfte van koelie-arbeiders: komt Wingfoot voor met 7284 werkers en een sterfte van 63 (8,65 %o).

Hospitaal Tandjoeng Morawa

Batangkoewis (Deli)

Algemeen

Tabaksonderneming Tandjoeng Mora

Onderneming

1-1-1903

Zie beeldbank KITLV fotoos uit 1903; diverse signaturen: o.m. 12605 en 12592 Hospitaal met watertoren en gaarkeuken op tabaksonderneming Tandjoeng-Morawa in de buurt van Batangkoewis in Deli. Signatuur 12592. Foto uit 1903.

168

Hospitaal Bangkattam

Binjai (Deli)

Algemeen

Senembah Maatschappij

Onderneming

1-1-1903

Uit: Geschiedenis van de Deli Mij tot 1922 ( Nationaal Archiefblok 2.20.46. Nummer 38.): "In1880 heeft de Deli Mij een contract aangegaan met de Duitse arts Dr. Arnold. Hij woonde op Quala-Minchrim grond, dus hospitaal Bangkatan."Begin 1881 werd met Dr. Arnold afgemaakt, dat hij uitsluitend voor de Deli-Mij (Langkat Associatie) werkzaam zou zijn (Commissaris Vergadering 11 april 1881)."Zie KITLV beeldbank; 1903; signatuur 126119; J. van Venetien te Santpoort. Hospitaal Bangkattan te Bindjai van de Senembah Maatschappij (Oost-Sumatra)

169

Koningin Emma (Tjikini) Diaconessenziekenhuis


Algemeen

Vereniging voor ziekenverpleging in

Particulier

1-1-1895

Zie KITLV- beeldbank 1904; o.m. signatuur 101354. Nieuwe paviljoen van de Protestantse ziekeninrichting Koningin Emma (het Tjikini ziekenhuis) te Batavia. Oude albumnrs K 69 en 3/121. Achter in het album bevinden zich twee blauwdrukken: ´Situatie van het Diaconessenhuis te Tjekini' (400/11121/3.121.6) en 'Ontwerp voor een Ziekenpaviljoen der 1e klasse voor het Diaconessenhuis "Tjikini" Weltevreden (400/11121/3.121.7).Uit KV 1907: De te Batavia gevestigde "Vereeniging voor ziekenverpleging" verpleegde in haar diakonessenhuis aldaar gedurende 1906: 731 betalenden en 169 nietbetalenden, met resp. 19.860 en 5.989 verpleegdagen. Van de aan het diakonessenhuis verbonden polikliniek voor on- en minvermogenden maakten 1064

170

patienten gebruik , aan wie 6833 consulten gegeven werden. In opleiding voor ziekenverpleegster waren bij de Vereeniging bij het einde van 1906, 6 interne leerlingen.

Centraal Hospitaal Deli Maatschappij

Tandjong Slamat

Algemeen

Deli Maatschappij, tabak

Onderneming

1-1-1905

Zie KITLV- beeldbank 1905; o.m. signatuur 88344. Ziekenhuis en apothekerswoning van onderneming Tandjong-Slamat van de Deli Maatschappij in Deli. Oude albumnrs 2/61 en K28. Uitgegeven door J.B. Obernetter te Munchen. Foto genummerd: 86.

171

Ziekenhuis BPM

Boela (Ceram)

Algemeen

Bataafse Petroleum Maatschappij?

Onderneming

1-1-1934

Zie KITLV- beeldbank 1934; signatuur 140852. Ziekenhuis te Boela op Oost-Ceram (Molukken).

172

Wilhelmina ziekenhuis

Tanah Merah (Zuid-Nieuw-Guinea)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1927

Zie KITL beeldbank 1933; signatuur 19019. Kantoor van het binnen het interneringskamp te Tanahmerah (Boven-Digoel) gelegen Wilhelmina ziekenhuis. Boven-Digoel: het land van communisten en kannibalen/ door L.J.A. Schoonheyt (G.Kolff & Co.,Amsterdam 1940)H 1215.

173

Landschapsziekenhuis

Madjene (West-Celebes)

Algemeen

Landschap West Celebes

Overheid

1-1-1932

Zie KITLV 1932; signatuur 104307. Dr. Kaiser (landschapsarts) in zijn spreekkamer in het ziekenhuis te Madjene (West-Celebes).

174

Kliniek

Tandjoengpandan (Billiton)

Algemeen

Onderneming Onderneming

1-1-1933

Zie KITLV 1933; signatuur 52972. Kliniek te Tandjoengpandan op Billiton. 1921 Album aangeboden aan G.L.Bol op 17 april 1933 te Tandjoengpandan vanwege zijn vertrek uit Billiton.

176

Inlands hospitaal

Manggar (Billiton)

Algemeen

Locaal bestuur

Overheid

1-1-1933

Zie beeldbank KITLV 1933, signatuur 52973. Hospitaal te Manggar op Billiton. Tinmijnbouw/Ir J. van den Broek: hoofdingenieur der Billiton Maatschappij, Haarlem, 1921 Album aangeboden aan G.L.Bol op 17 april 1933 te Tandjoengpandan vanwege zijn vertrek uit Billiton.

177

Inlands hospitaal

Tjimahi (Preanger)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1907

Zie beeldbank KITLV 1907, signatuur 27607. Inlands Hospitaal te Tjimahi, West-Java.

178

Militair en Civiel hospitaal

Tjilatjap (Midden-Java)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1908

Zie beeldbank KITLV 1908, signatuur 50026. Het militair en civiel hospitaal te Tjilatjap. Midden-Java.

179

Inlands hospitaal

Kapan (Timor)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

Zie beeldbank KITLV 1909, signatuur 26838. Ziekenhuis te Kapan, Timor

180


Magelang (Kedoe)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

Uit: Schoute p. 825: lijst van militaire inrichtingen in 1867. De capaciteit is de gemiddelde dagbezetting van het jaar. Zie beeldbank KITLV 1910, signatuur 1403061. Militair Hospitaal Magelang. KV 1917: bij het militaire hospitaal kwam een zusterhuis gereed.KV 1918: bij het militair hospitaal werden in Nederland gediplomeerde verpleegsters te werk gesteld. KV 1921: een aanvang werd gemaakt met belangrijke verbeteringen. Te Magelang werd een tijdelijke wasserij voor het reinigen van hospitaalkleding opgericht.De in 1919 aangevangen proefneming om op Java de syphilis- en gonorrhoe-lijders centraal, d.w.z. te Weltevreden, Magelang, Soerabaja en Tjimahi door specialisten te laten behandelen, slaagde, weshalve die behandeling op Java wordt voortgezet, terwijl centrale behandeling te Koeta Radja voor het gewest Atjeh en onderhoorigheden zal worden ingesteld. Hiervoor zullen op genoemde plaatsen (behalve te Soerabaja, dat voor die behandeling door Malang zal worden vervangen) afzonderlijke behandelingsgebouwen worden open ingericht.

181

Zendingshospitaal

Poerworedjo (Midden-Java)

Algemeen

Gereformeerde Zending van Midden-

Zending

1-1-1915

In 1915 opgericht zendingziekenhuis, gesteund door de Gereformeerde Kerk van Utrecht en de kerken van Utrecht en Gelderland. Zie beeldbank KITLV 1915, signatuur 29348; De mannenzaal van het zendingshospitaal te Poerworedjo, Midden-Java. Van 1936-1940 was de arts F. Veldstra als missionair arts en directeur verbonden aan dit ziekenhuis.

182

Militair hospitaal

Medan (Oost Sumatra)

Algemeen


Overheid

1-1-1915

Zie beeldbank KITLV 1915, signatuur 3620. Het militair magazijn en hospitaal aan de Bentengweg te Medan.

183

Inlands hospitaal

Oedanawoe (Oost-Java)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1919

Zie beeldbank KITLV 1919, signatuur 84489. Transport van slachtoffers van de uitbarsting van de Keloed op Oost-Java naar het ziekenhuis Oedanawoe bij Blitar (OostJava).

184

Zendingsziekenhuis Donoradja (Koningsgift)

Kelet (midden-Java)

Algemeen

Zendingsgenootschap Doopsgezinde

Zending

1-1-1914

Zie beeldbank KITLV 1928, signatuur 94426. Zendingsziekenhuis te Kelet bij Pati. Foto is genomen op 8 september 1928.24e Jaarverslag van de Doopsgezinde Medische zending Kelet-Tajoe over het jaar 1938 Uit: GTNI 1939, 79, 2096.Schaduw en licht wisselden elkaar af. Steun van Simavi voor een dokterswoning, waarop gerekend was, werd niet verkregen. De woning werd echter toch afgebouwd. Door ziekte kon de Europeesche zuster haar werk dikwijls niet verrichten. Onder de bevolking heerschte armoede vooral in Djoewana die tengevolge had dat veel bedelaars en zwervers zich lieten opnemen. Het aantal opgenomen patiënten stijgt steeds en overschreed voor het eerst de 2000. De belangrijkste ziekten waren malaria, framboesia, ulcera, tuberculose en gonorrhoe. Enkele gevallen van zwartwaterkoorts, hongeroedemne, djenkolvergiftiging en slangenbeet, kwamen voor; endemische typhys, gewone typhus en amoebiasis werden geregeld gezien. Opgenomen werden 1853 Javanen, 158 Chineezen en 6 Europeanen. Aantal verpleegdagen 59.437, gemiddelde dagbezetting 163. Er werden 114 lepralijders

185

opgenomen met 11.432 verpleegdagen. Hulp werd verleend bij 262 bevallingen. Totale uitgaven ƒ 50.086,49. Onkosten per verpleegdag ƒ 0,84. Nadeelig saldo ƒ 5.413,30.Jaarverslag 1940 van het Zendingsziekenhuis Kelet-Tajoe (GTNI 81,42 (1941) 2279-2280: Deze inrichtingen van de Doopsgezinde Gemeente hadden met soortgelijke Leprozerie

Kelet (Pati, Midden-Java)

Categoraal

Lepra

Zendingsgenootschap

Zending

1-1-1919

KITLV beeldbank 1920, signatuur 77833. Patienten en personeel van Donorodjo (koningsgift), een Javaanse leprozenkolonie te Kelet, ten noorden van Patim, geexploiteerd door de Doopsgezinde zending. Uit GTNI 81 , 42 (1941) 2279-2280: Jaarverslag over 1940 van het Sanatorium voor lijders aan lepra "Donorodjo": Bij de leprozerie "Donorodjo"werd voortgegaan op den weg van differentiatie en splitsing in groepen van gelijksoortigen, hetgeen door de uitgestrektheid en variatie in terrein mogelijk is. De voornaamste groepen zijn de Werkcentrale, waar vnl. borstels en harmonicagaas wordt gemaakt, de Landbouwkolonie en Oud-Donorodjo, waar grotendeels patienten in het tweede en derde stadium worden verpleegd.

186

Ziekenhuis voor Europeanen

Koealasimpang (Noord Atjeh)

Algemeen

Onderneming Onderneming

1-1-1919

KITLV beeldbank 1919, signatuur 18688. Wordt ook genoemd als 1 van de centrale hospitalen aan SOK door van de Velde (Het Ziekenhuis 1918) en door B.M. van Driel in de Mededeelingen no 9 van het Pathologisch Laboratorium te Medan. Het ligt in het hospitaalressort Langsa en had in 1929 13.994 onde rhaar hoede, waarvan er in dat jaar 107 overleden (7,65 %).

187

Gemeentelijk Algemeen Ziekenhuis

Bandoeng (West-Java)

Algemeen

Gemeente Bandoeng

Overheid

1-1-1920

Fotoos van de aanbouw in 1920; KITLV signatuur 33846.Uit Mededeelingen DVG XXVIII (1939) 61: Opleiding voor vroedvrouw had mede plaats in het Gemeentelijk ziekenhuis te Bandoeng.

188

Sanatorium

Tjiandjoer (West-Java)

Categoraal

Herstellingsoord

Gouvernement

Overheid

1-1-1920

KITLV beeldbank 1920; signatuur 4514

189


Makassar

Algemeen


Overheid

1-1-1867

Uit: Schoutre, p. 827, lijst van militaire inrichtingen in 1867. De capaciteit betreft de gemiddelde dagbezetting van het jaar. KITLV beeldbank 1900; signatuur 75784. Ingang van het militair hospitaal te Makassar. KV 1921: Voor Makassar werden plannen uitgewerkt tot verplaatsing van het hospitaal aldaar.

190


Malang (Oost-Java)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

Uit: Schoute p. 825: lijst van militaire inrichtingen in 1867. De capaciteit is de gemiddelde dagbezetting van het jaar. KITLV beeldbank 1920; signatuur 19801. Militair hospitaal te Malang. Prentbriefkaart. Javareis A.E.F. Muntz van maart 1901-juli 1902. KV 1921: een aanvang werd gemaakt met belangrijke verbeteringen.De in 1919 aangevangen proefneming om op Java de syphilis- en gonorrhoe-lijders centraal, d.w.z. te Weltevreden, Magelang, Soerabaja en Tjimahi door specialisten te laten behandelen, slaagde, weshalve die behandeling op Java wordt voortgezet, terwijl centrale behandeling te Koeta Radja voor het gewest Atjeh en onderhoorigheden zal worden ingesteld. Hiervoor zullen op genoemde plaatsen (behalve te Soerabaja, dat voor die behandeling door Malang zal worden vervangen) afzonderlijke behandelingsgebouwen worden open ingericht.

Uit GTNI 81, 40 (1941), 2155-2164 een artikel van OvG 2e kl. J.R. van Ronnen over Niercarbunkel en para nephritis (afdeling Rontgen van Militair Hospitaal Malang) Hulphosp. Randoe Goenting

191

Klaten (Midden-Java)

Algemeen

Ondern. Randoe Goenting

Onderneming

1-1-1920

KITLV beeldbank 1920; signatuur 18761. Mannenzaal van het hulphospitaal Randoe Goenting in Klaten (Midden-Java) omstreeks 1920.

192

Inlands hospitaal/zendingsziekenhuis Sonder

Sonder (Minahassa)

Algemeen

Vereniging Karapatan Sonder

Zending

1-1-1907

Uit: Tien jaar in de Minahassa, 1909-1919, door Joh.H.Duyverman, bewerkt door dr. Chr.G.F. de Jong, pag. XII: Het in 1907 geopende hulpziekenhuis te Sonder ging uit van een Minahassische vereniging genaamd "Karapatan Sonder". Het NZG stelde twee zendeling-diaconessen beschikbaar. Zie "een paar mededeelingen van Br. S.Schoch te Sonder"; "Het ziekenhuis te Sonder (Minahassa)."Het aanbod van medische hulp was beperkt tussen 1901 en 1919. Er waren in de Minahassa drie artsen, onder wie een Europeaan die aan het hospitaal te Menado verbonden was; verder was er een hospitaal in Tondano en een hulpziekenhuisje in Sonder met twee Nederlandse verpleegsters. Tenslotte was er een polikliniek in Kawangkoan. Het nut van dit al was beperkt, daar de drempelvrees van de bevolking voor dergelijke instellingen in het algemeen groot was.

Zie ook KITLV verslag 1924: Over Minahassa en geneeskunst. Zie ook: PDF Ziekenhuizen Minahassa ca. 1940: Een Gouvernements Indisch arts is ter beschikking gesteld van de Minahassische Protestantsche Kerk en oefent het beheer uit van het Protestantsche

193

ziekenhuis te Sonder en het toezicht over verschillende poliklinieken van de Minahassische Protestantsche Kerk.


Sinabang (Eiland Simaloer, Sumatra)

Algemeen

Vereenigde Indische Bosch Exploitati

Onderneming

1-1-1910

Sinabang ligt op het eiland Simaloer ten westen van Atjeh; literatuur Dr. J.A.Voorthuis, Drie jaren te Sinabang en De Influenza- en encephalitis lethargica epidemie 1920 in GTNI deel LX, p. 879-885 en artikel: Uit het hospitaal (GTNI LX, p. 448-488)

194

Batak hospitaal


Algemeen

Vereniging Bataks Instituut te Leiden

Particulier

1-1-1921 1-5-1934

Bij de Foto ™ Portret van een vroedvrouw en verpleegsters met twee weeskinderen in het hospitaal van het Batak Instituut te Kabandjahe.In 1919 werd het Gouvernementsziekenhuis gesticht op initiatief van GG van Limburg Strium. Met verschillende overheidssubsidiesa en hulp van het Batak instituut in Leiden duurde het nog tot januari 1924 voordat het officieel werd geopend. De polikliniek, behorende bij het gouvernementsziekenhuis te Kabandjahe, behandelde jaarlijks zo'n 900 patienten. Er werden mensen (preventief) ingeent, en minder ernstige gevallen behandeld bijv. aan struma, een in die periode veel voorkomende ziekte onder de Karo Batak. In het ziekenhuis werden ca. 3000 patienten per jaar behandeld; naast een algemene afdeling was er een grote afdeling voor besmettelijke ziekten zoals dysenterie en tyfus. De gouvernementsarts dr. O. Paneth zwaaide er de scepter, bijgestaan door ca. 10 Europese verpleegkundigen en een twintigtal Indische en Indonesische verpleeghulpen. De salarissen liepen sterk uiteen. Bron: Verslag van het Batak hospitaal over het jaar 1924. O. Paneth, z.p., 1925 (CB:BR G 03-275).

195

Zie Kouwenaar, De gezondheidszorg ter Oostkust van Sumatra 1911-1935: Een belangrijke daad is geweest de oprichting in 1921 van een door Gouvernement en planters gesubsidieerde ziekeninrichting te Kaban Djahe: het Batak hospitaal. De schepping van een medische dienst op de Karo hoogvlakte had voor de bewoners der Doorgangshuis krankzinnigen

Gloegoer (Medan)

Categoraal

Psychiatrie

Gouvernement

Overheid

28-3-1934

Uit Memorie van Overgave: Een zeer belangrijke verbetering is in de krankzinnigenverzorging ter Sumatra's Oostkust tot stand gekomen met de opening van het Doorgangshuis te Gloegoer. Dit is na vele en jarenlange moeizame pogingen tot stand gekomen. De opening had plaats in 28 maart 1934.Het is niet bedoeld als krankzinnigengesticht, maar zuiver als Doorgangshuis, waar door een specialist na een behoorlijke observatie een schifting wordt gemaakt. De onherstelbare krankzinnigen gaan naar een krankzinnigengesticht, i.c. als regel naar Sabang, terwijl de anderen na verbetering c.q. genezing naar hun kampong teruggaan. Ded gevangenissen zijn daarmee van hunne krankzinnigen bevrijd. ER heerschte vroeger op dit gebied een noodtoestand.

196

Zie Kouwenaar, De gezondheidszorg ter Oostkust van Sumatra 1911-1935

Sanatorium voor tuberculose


Categoraal

Tuberculose

Dr. O. Paneth

Particulier

1-1-1932

Zie Kouwenaar, De gezondheidszorg ter Oostkust van Sumatra 1911-1935: Daarnaast is sinds 1932 te Kaban Djahe een ziekenhuis speciaal voor tuberculoselijders in exploitaatie, het Sanatorium van Dr. O. Paneth, waar zeer vele lijders aan deze ziekte, ook on- of minvermogenden hulp komen zoeken.Uit: Memorie van Overgave 1934: Bovendien is er nog de particuliere ziekeninrichting van Dr. O.Paneth, het TBC sanatorium te Kabandjahe.

197

Stadsverband

Medan

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1880 1-1-1930

Zie Kouwenaar, De gezondheidszorg ter Oostkust van Sumatra 1911-1935: Ook op ander gebied hebben Gouvernement en particulier initiatief vruchtbaar samengewerkt. Was aanvankelijk de geneeskundige verzorging van de bevolking van Medan samengetrokken in het oude Stadsverband, aan het hoofd waarvan een Indisch arts stond, in 1921 werd hiervan afgescheiden de verpleging van vrouwelijke patienten, voor wie een apart ziekenhuisje werd ingericht; van hieruit werd tevens verloskundige hulp in de stad verleend. In 1930 werd in Medan het oude stadsverband vervangen door een nieuw Gemeente ziekenhuis.

198

Vrouwenziekenhuis (GBZ)

Medan

Algemeen

Gouvernement en vanaf 1934 Geme

Overheid

1-1-1921 1-11-1934

Zie Bijblad no.11446 van 27 Augustus 1927, waarbij aan deze gbz verpleging in de 3e klasse (verpleegprijs f 3) en in de 4e klasse (f 1,50) wordt toegestaan. Zie Kouwenaar, De gezondheidszorg ter Oostkust van Sumatra 1911-1935: voortgekomen uit het oude stadsverband, later (november 1934) opgenomen in het Gemeente ziekenhuis Medan. Was aanvankelijk de geneeskundige verzorging van de bevolking van Medan samengetrokken in het oude Stadsverband, aan het hoofd waarvan een Indisch arts stond, in 1921 werd hiervan afgescheiden de verpleging van vrouwelijke patientenb, voor wie een apart ziekenhuisje werd ingericht; vanhieruit werd tevens verloskundige hulp in de stad verleend. Deze verandering gaaf gelegenheid in deze nieuwe inrichting mantri-verpleegsters en vroedvrouwen op te leiden; de onkosten werden gedragen door de Vereeniging voor Inlandsche Ziekenverpleging, die haar fondsen betrok uit particuliere bron en uit gouvernements-subsidie. Deze combinatie heeft goed werk gedaan en vele verpleegsters en vroedvrouwen afgeleverd, tot zij door andere omstandigheden onnoodig werd. In 1930 toch werd in Medan het oude Stadsverband vervangen door een nieuw Gemeente-ziekenhuis; hierheen werden de patienten van

199

het Vrouwenhospitaal overgebracht, zodat deze laatste inrichting alleen de verloskundige opleiding behield, tot ook deze in 1935 in het Gemeente ziekenhuis werd opgenomen. De opleiding tot mantri-verpleger en verpleegster wordt nu geheel in het Gemeente ziekenhuis gegeven, sinds 1935 die voor vroedvrouw tevens.

Gemeente ziekenhuis

Medan

Algemeen

Gemeente Medan

Overheid

1-1-1930

Zie Kouwenaar, De gezondheidszorg ter Oostkust van Sumatra 1911-1935; Was aanvankelijk de geneeskundige verzorging van de bevolking van Medan samengetrokken in het oude Stadsverband, aan het hoofd waarvan een Indisch arts stond, in 1921 werd hiervan afgescheiden de verpleging van vrouwelijke patienten, voor wie een apart ziekenhuisje werd ingericht; van hieruit werd tevens verloskundige hulp in de stad verleend. In 1930 werd het oude Stadsverband vervangen door een nieuw Gemeente ziekenhuis waaraan aanvankelijk 2, thans 3 doktoren verbonden zijn; hierheen werden de Patienten uit het Vrouwenhospitaal overgebracht, zoodat deze laatste inrichting alleen de verloskundige opleiding behield, tot ook deze in 1935 in get Gemeente ziekenhuis werd opgenomen. De opleiding tot mantri-verpleger en

200

verpleegster, wordt nu geheel in het Gemeente ziekenhuis gegeven, sinds 1935 die voor vroedvrouw tevens.

Uit Memorie van Overgave 1934: De Gemeente Medan beschikt over het zeer goed ingerichte Gemeente-ziekenhuis, door het Gouvernement gesubsidieerd tot een bedrag van ruim f 40.000.

Uit Mededeelingen DVG XXVIII (1939) 61: Opleiding tot vroedvrouw had mede plaats in het gemeentelijk ziekenhuis te Medan. In het Indisch Verslag 1938 wordt 217 bedden vermeld als capaciteit. In dat jaar wordt door het Gouvernement f 40.566 Oogkliniek

Krawang (West-Java)

Categoraal

Oogziekten

Zending

Zending

1-1-1938

In Krawang waar door de Zending een oogkliniek werd geopend, kwam de hoofdassistent der oogheelkundige afdeling van de CBZ te Batavia, 2 maal per maand voor grootere operaties; zie Indisch verslag 1938

201

Koningin Emma kliniek voor tuberculoselijders

Medan (Oostkust Sumatra)

Categoraal

Tuberculose

Lokale overheid

Overheid

1-1-1938

Uit: Memorie van Overgave 1934: In november 1934 kon in het Gemeente ziekenhuis te Medan een Consultatiebureau geopend worden, uitgaande van de Vereeniging ter bestrijding der Tuberculose ter Oostkust van Sumatra. Januari 1935 werden consultatiebureaux geopend te Bindjei, Tandjong Poera, TebingTinggi, Tandjong Balei en Pematang Siantar. In den loop van 1935 werden op deze poliklinieken ongeveer 4000 patienten geholpen. Zeer sterk wordt de behoefte gevoeld aan een ziekenhuisruimte, alwaar de patienten die daarvoor in aanmerking komen, verpleegd kunnen worden. De Gemeente Medan bood aan de Vereniging aan om, indien de laatste de zalen bouwt en de inrichting daarvan op zich neemt, deze zalen te exploiteren op hare kosten. Voor de gelden voor deze zalen werd een aandeel uit de Rubbergelden verzocht, welk bedrag werd toegestaan. Veder werd in totaal een bedrag ad f 100.000 toegezegd, hetwelk voor den bouw van bovengenoemde zalen werd bedoeld, alsmede voor den bouw van een zodanige zaalin het zendingsziekenhuis te Kabandjahe en voor kapitaalvorming om daarmede de kosten te bestrijden voor een tweede arts, die als algemeen leider van het gehele bestrijdingswerkzal optreden. GTNI

202

77 (1937) 47, 2863- 2894: De taak van het sanatorium in den strijd tegen de tuberculose door dr. C.R.N.F. van Joost, geneesheer-directeur van het sanatorium der S.C.V.T. te Batoe en n.a.v. de diskussie daarover:Kouwenaar geeft een overzicht van de opzet van de tbc-bestrijding ter SOK.De Vereeniging ter bestrijding der tbc aldaar is tot geheel dezelfde conlusies gekomen Volkssanatorium

Pakem (Midden-Java)

Categoraal

Tuberculose

Zending Gereformeerde Kerken

Zending

1-7-1938

Uit: Jubileumboek Petronella (1896-1936), pag. 36-37; In Indisch Verslag 1938 wordt vermeld dat de Zending die ziekenhuis pas tweede helft 1938 in exploitatie had genomen.Het groote aantal patienten lijdende aan long tbc dat geregeld in het ziekenhuis was opgenomen, bracht steeds weer de vraag naar voren op welke wijze een meer doeltreffende behandeling van deze patienten zou zijn te bereiken. In 1935 werd door de leidende instanties van de zending in Holland besloten tot de bouw van een sanatorium bij het bergdorp Pakem, op de helling van den Merapi, 620 m boven zee en op 19 km van Djokja. Op 23 juni 1936 werd deze inrichting door Z.H. den Sultan van Djokjakarta plechtig geopend. Zij bevat een paviljoen voor mannen en een voor

203

vrouwen, ieder van 24 bedden, verder een woonhuis met internaat voor de Europeesche verpleegsters en de Javaansche verpleegsters. De inrichting heeft een eigen electrische lichtinstallatie en eigen waterleiding. De toeloop van patienten bleek zoo groot met name van de mannen, dat er in het begin van 1936 geen plaatsen meer beschikbaar waren. Op 1 Juli 1937 werd een nieuw paviljoen geopend bestemd voor de patienten van de 3e en 4e klasse met een aantal van 46 bedden. Het totaal aantal bedden werd daardoor gebracht van 48 op 94. Het ligt in de bedoeling om de inrichting uit te breiden tot een compleet sanatorium, met een eigen longarts. Rontgenapparaat en een aantal van 150 bedden. Voorloopig worden de longfoto's nog in het hoofdziekenhuis genomen. De Provinciale afdeeling Midden-Java van de Sanatorium Patjet

Patjet (Poerwakarta)

Categoraal

Tuberculose

Centrale Vereeniging tot bestrijding v

Particulier

6-9-1919

KV 1920: Den 6den September 1919 werd het eerste sanatorium van de Centrale Vereeniging tot bestrjding van de tuberculose in Nederlandsch-Indie te Patjet (bij Sindanglaija) geopend.De sanatoria Patjet, Tjisaroea en Zeerust waren gedurende het geheel jaar 1938 zeer goed bezet. Zie Indisch verslag 1938. In 1936 bedroeg de capaciteit 77 bedden en in 1937: 86 bedden. De verpleegdagen in die jaren bedroegen:

204

27.225 en 29.212. Aan subsidie werd ongeveer f 0,40 per verpleegdag genoten.

205

Sanatorium Tjisaroea

Tjisaroea (West-Java, Bandoeng)

Categoraal

Tuberculose

Vereniging tot bestrijding der tuberc

Overheid

1-1-1930

Bij de foto: Collectie Tropenmuseum TMnr 60012984.jpg. Ziekenzaal met longpatienten in het sanatorium Tjisaroea ten noorden van Bandoeng. Ca. 1930. In 1930 was de capaciteit verhoogd tot 71 bedden (was 50). De gemiddelde dagbezetting in dat jaar was 68 patienten en het totaal aantal verpleegdagen 24,930. Aan subsidie werd f 22,436 genoten.De sanatoria Patjet, Tjisaroea en Zeerust waren gedurende het geheel jaar 1938 zeer goed bezet. Zie Indisch verslag 1938. In 1936 was de capaciteit: 136 bedden (47.487 verpleegdagen) en in 1937: 152 bedden (51.187 verpleegdagen, bezettingspercentage 92 %). Het subsidie bedroeg ongeveer f 0,40 per verpleegdag. Zie Mededeelingen DVG no.28 over 1939.

206

Sanatorium Zeerust

Onrust (eiland bij Batavia)

Categoraal

Tuberculose

Gouvernement

Overheid

29-9-1935

Het sanatorium Zeerust op het eilandje Onrust in de baai van Batavia geopend op 29 september 1935. Artikel in het Ziekenhuiswezen van A.Hallema; jrg 8 nr.12 ,dec.1935 . In Medeelingen DVG XXVIII (1939) was de capaciteit in 1937: 66 bedden en de gemiddelde bezetting 89 % (59 bedden en 21.547 verpleegdagen). Het subsidie per verpleegdag bedroeg f 0,40. In het Indisch Verslag 1938 is de capaciteit inmiddels opgelopen tot 90 bedden voor het jaar 1938, waarvan 79 bezet waren (88 % en 28.890 verpleegdagen). Het subsidie bedroeg per verpleegdag f 0,46. Bij het Gouvernemensbesluit van 6 September 1937 no. 25 is bepaald, dat gerekend van 1 januari 1936, de te Batavia gevestigde Stichting Centrale Vereeniging tot bestrijding dder tuberculose in Nederlandsch-Indie, ten behoeve van de instandhouding van de sanatoria "Zeerust"op het eiland Onrust (West-Java) en "Getasan" nabij Salatiga (Midden-Java) zal worden ondersteund op den voet van de subsidieregelen in Staatsblad 1921 no. 17 juncto Staatsblad 1924 no. 563. Vanaf 1 Januari 1936 bedraagt derhalve het aantal der van Landswege gesubsidieerde sanatoria ten rechte 6 instede van 4, zoals in het vorig verslag werd opgegeven.

207

Zendingsziekenhuis


Algemeen

Comite voor Medische Zending op W

Zending

1-1-1930

In Indisch Verslag 1930, bijlage O is sprake van een oprichtingssubsidie van f 60.000 en een subsidie van f 7684,97 voor personeelskosten en van f 5359,25 voor overige kosten.In 1924 werden de eerste stappen gedaan om het gouvernementsziekenhuis te Poerwakarta, oorspronkelijk stadsverband genaamd, over te nemen. De overdracht vond ook daadwerkelijk plaats en niet alleen dit, maar het kleine ziekenhuis , van slechts enkele bedden, heeft plaats gemaakt voor een ruim en goed ingericht hospitaal, dat aan een paar honderd patienten plaats biedt. De leerling verplegers en verpleegsters worden er opgeleid tot gediplomeerde mantri's , terwijl in de omgeving veel wijkwerk wordt gedaan vanuit dit ziekenhuis. Assaineeringswerken voor dit ziekenhuis worden in 1938 gepland, zie Indisch Verslag 1938

208

Sanatorium

Ngawen (Midden-Java,Salatiga)

Categoraal

Tuberculose

Lokale overheid

Overheid

1-7-1936

In Indisch Verslag 1936: In de loop van 1936 werd geopend Sanatorium Ngawen op 600 m hoogte aan den weg van Salatiga naar Getasan met een capaciteit van 60 bedden.

209

Koningin Emma Sanatorium te Noongan

Noongan (Minahassa, Tondano)

Categoraal

Tuberculose

College van Regenten Minahassa Jubi

Particulier

1-10-1934

Uit Memoires van GG de Jonge de overdracht van het sanatorium uit de Jubileumgift ter gelegenheid van 250 jaar bondgenootschap; naamgeving Koningin Emma Stichting. In 1936 bedroeg de capaciteit 60 bedden, in 1937 was de capaciteit 70 bedden. Het aantal verpleegdagen bedroeg resp. 21.123 en 24.285 (94 %). Aan subsidie werd in 1936 ontvangen: f 13.186,25 en in 1937 f 9321,50.Uit GTNI 81: Vergadering van 8 October 1939 in het Koningin Emma Sanatorium te Noongan (nabij Langowan). Referaat over het jongste tuberculose-congres te Bandoeng, gevolgd door een herhaling van de door Tilaar gehouden voordracht. Hierna ontspint zich een discussie over de mogelijkheid van "tbc-kampongs", dagverpleging en weinig kostbare verzorging van ernstige tuberculose-lijders in aparte hulpziekenhuisjes in ons arbeidsveld.Uit: PDF ziekenhuizen Minahassa ca. 1940, pag. 123-124: Reeds voor het instellen van het onderzoek (1930, 1932, over den invloed van tuberculose op de sterfte; 1933 de reactie van Pirquet op groote schaal) door den toenmaligen Gewestelijk Gouvernements Arts, was bekend, dat de tuberculose in de Minahassa een niet onbelangrijke rol speelt.

210

Ter gelegenheid van de viering van het 250-jarig jubileum van het verband tusschen de VOC en de Minahassa werd in Nederland een groot bedrag bijeengebracht bestemd om aan de Minahassa een Sanatorium voor longlijders te schenken. Naar aanleiding van de wijziging van inzichten bij deskundigen en het volk zelf, door wie veel liever een Ooglijdersgesticht Dr. Yap

Djokjakarta

Categoraal

Oogziekten

Dr. Yap

Particulier

1-1-1928

Een van de bouwwerken in Indie van de befaamde architect Cuypers, zie Jaarboek Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 1928

211

Sanatorium

Garoet (West Java)

Categoraal

Tuberculose

Lokale overheid

Overheid

1-1-1926

Zie foto KITLV, signatuur 50543 uit 1926. Ingang van het Sanatorium te Garoet.

212

Gouvernementsziekenhuis

Muntok (Banka)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

KITLV signatuurcode 50487. Datum 17-6-1929. Bezoek van GG jhr mr A.C.de Graeff aan het ziekenhuis te Muntok. Voorste rij v.l.n.r. J.G. Bijdendijk, hoofd van Bangkatinwinning te Muntok. GG de Graeff, dr. G.J. Folpmers, arts. Staatsblad van NI van 25 Januari 1909, no. 74Uit: Verslagen Civiele Geneeskunmdige Dienst 1909: In het Gouvernementsziekenhuis van Muntok werden in 1909 2583 personen ver-pleegd, waarvan er 2365 als genezen zijn ontslagen, 36 als niet hersteld zijn uitge-schreven, 22 naar Buitenzorg zijn geëvacueerd, 29 zijn overleden en per ultimo 1909 nog 131 aanwezig waren. De gemiddelde verpleegduur bedroeg 17 dagen. De gemiddelde bedbezetting: 120 bedden en het aantal verpleegdagen: 43,911. 281 gevallen van malaria kwamen in het gouvernementsziekenhuis onder behandeling, waarvan er 4 overleden en de overigen herstelden. Er werden 6 dysenteriepatiënten verpleegd, waarvan er 4 genazen en 2 overleden. 20 lepralijders werden opgenomen-alle Chinezen- waarvan de niet onogelijke lijders naar China werden geretourneerd en de overigen in het lepra-asyl te Tandjong Poenei onder dak werden gebracht. Er werden 153 lijders aan beri-beri verpleegd, daarvan genazen 110, werden 22 naar Buitenzorg opgezonden, overleden 6 en waren per ultimo nog 15

213


aanwezig. In de maand October deden zich 18 gevallen van cholera voor. De klinische diagnose werd door bacteriologisch onderzoek (van, naar het laboratorium te

Djebous (Banka)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

Staatsblad van NI van 25 Januari 1909, no. 74; Besluit GG van 25 Januari 1909 no.6

214


Belinjoe (Banka)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

Staatsblad van NI van 25 Januari 1909, no. 74 en besluit GG van 5 Januari 1909 no. 6

215


Soengailiat (Banka)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

Ziekenhuis voor tinarbeiders; zie Staatsblad 74 van 1909 en beslui GG van 25 januari 1909 no. 6

216

Bedrijfshospitaal der Bankatin

Pangkalpinang (Banka)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

Zie ook GTNI-vergadering op 1 Februari 1941 (GTNI 81, pag. 1994).KITLV signatuur 41526. Datum 22-2-1947. Hoofdgebouw van het ziekenhuis van de Bangkatinwinning te Pangkalpinang. Ziekenhuis voor tinarbeiders.it Verslagen BGD over 1909: In het mijnhospitaal van Pangkalpinang werden gedurende 1909 verpleegd 3139 personen. Van deze waren 2868 mijnwerkers van Pangkalpinang, 105 mijnwerkers van Soengeislan, 48 gestraften (mijnwerkers), 20 nieuwelingen (die, alvorens in de mijnen te worden ingedeeld, ter verpleging of observatie werden opgenomen) en 98 vrije lieden, waaronder boorlieden, koelies werkzaam bij de tramaanleg, preventief gevangenen en behoeftigen. Het gemiddeld aantal verpleegden per dag bedroeg 170, waarvan 153 mijnwerkers van Pangkalpinang. Het aantal verpleegdagen bedroeg: 62,050 en de gemiddelde verpleegduur ca. 20 dagen. In het ziekenhuis overleden 92 personen of ongeveer 3 % van het aantal verpleegden. Van deze 92 waren 71 mijnwerkers van Pangkalpinang, 3 mijnwerkers uit het district Soengaiselan en 18 andere lieden.onder welke 5 gestrafte mijnwerkers. Verder werden ter begraving opgenomen: 15 mijnwerkers en 4 andere lieden. 178 mijnwerkers werden definitief

217

Gouvernementsziekenhuisafgekeurd voor verdere mijnarbeid; hiervan waren 168 van Pangkalpinang. Verreweg het merendeel hiervan – 137 – was door algemene lichaamszwakte ongeschikt en van deze 137 bestond het grootste gedeelte weeruit nieuwelingen. Het totaal verlies aan mijnwerkers door sterfte en afkeuring bedroeg voor Pangkalpinang: 259 man. In het algemeen was de gezondheidstoestand onder de mijnbevolking gunstig. Terwijl de Soengaiselan (Banka)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

Ziekenhuis voor tinarbeiders; zie Staatsblad 74 van 1909 en besluit GG van 25 januari 1909 no.6.

218

Mijnhospitaal te Koba

Koba (Banka)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

Ziekenhuis voor tinarbeiders; zie Staatsblad 1909 no. 74 en Besluit GG van 25 Januari 1909 no.6. Deze reeds bestaande ziekenhuizen kregen in 1909 officieel de naam van gouvernementsziekenhuis.Uit Verslagen Civiele Geneeskundige Dienst 1909:Sterkte der bevolking: 20 Europeanen, 3400 Inlanders en 1437 Chinezen.In het mijnhospitaal van Koba ware dagelijks gemiddeld 51 patiënten opgenomen. In totaal werden in 1909 opgenomen 1786 patiënten met een gemiddelde verpleeegduur van 10,4 dagen. Het aantal verpleegdagen bedroeg: 18.615. De gemiddelde dagsterkte van de mijnen bedroeg: 1444. Opgenomen werden 1554 mijnwerkers, 166 kolenbranders, 64 behoeftigen en gevangenen en 2 prostituees. Er stierven in het hospitaal 22 zieken. Van buiten ter begrafenis opgenomen 5 (waarvan 1 gerechtelijk geval, nl.dood door verwondingen, 2 gevallen van zelfmoord door ophanging en 2 verrongelukt door verdrinking. Afgekeurd voor mijnarbeid werden er 56; het grootste deel bestaande uit zwakke, niet aan zware lichaamelijke arbeid gewende

219

Gouvernementsziekenhuisnieuwelingen. Voor venerische ziekten kwamen 13 in behandeling, waarvan 3 oude lues.

Toboali (Banka)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

Ziekenhuis voor tinarbeiders; zie Staatsblad 1909 no. 74 en Besluit GG van 25 Januari 1909 no. 6. Dit ziekenhuis krijgt in 1909 officieel de benaming gouvernementsziekenhuis.• In het mijnhospitaal te Toboali werden in 1909 in totaal 2044 patiënten opgenomen met een gemiddelde verpleegduur van 11 dagen. Gemiddeld waren 62 bedden bezet. Het aantal verpleegdagen bedroeg: 22.484. In het ziekenhuis werden opgenomen alle mijnwerkers, die zich 2 dagen achtereen hadden ziek gemeld, of wier ziektetoestand reeds dadelijk deed vermoeden, dat opname noodzakelijk zou worden. Er werden 1990 mijnwerkers opgenomen, 2 politiegestraften, 2 prostituees en 50 vrije lieden (Chinese behoeftigen 49 en Maleise:1). In het ziekenhuis stierven 28 patiënten, nl. 22 mijnwerkers, 5 vrije lieden en 1 politie-gestrafte. Naar het beri-beri gesticht te Buitenzorg werden geëvacueerd 2 beri-beri lijders, beiden mijnwerkers. In het geheel werden 68 minwerkers afgekeurd voor verdere mijnarbeid; voor verreweg het grootste deel bestonden zij uit zwakke, niet aan zware lichamelijke arbeid gewende nieu-welingen. De gemiddelde dagelijkse sterkte van de mijnpopulatie in het district

220

To-boali bedroeg in 1909: 1599 (1908: 1366). De gemiddelde sterkte van de sinhaks bedroeg 694 (1908: 505). Gedurende 1909 werden 973 malarialijders verpleegd, waarvan 9 overleden. Onder deze cijfers zijn ongetwijfeld ook andere koortsvormen begrepen. Het aantal dysenterie-gevallen bedroeg 21. Hiervan zijn 4 overleden. In 1909 kwamen 47 gevallen van beri-beri onder behandeling. Uitsluitend mijnwerkers.

Ziekenhuis voor behoeftige Inlanders

Tandjong Priok

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1889

Zie Gouv. Besluiten 15 Nov.1889 no.10, 29 januari 1891 no.4; 14 Juni 1907 no.18; 23 Januari 1909 no. 47 en 7 Juni 1910 no. 19. In Verslag Civiele Geneeskundige Dienstvan 1902 wordt gemeld dat er een druk bezochte polikliniek wordt gehouden

221

Ziekengesticht voor prostituees

Soemedang (Preanger)

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1902 1-3-1911

In Verslag van 1902 van de Civiel Geneeskundige Dienst wordt vermeld, dat er dagelijks ter plaatse polikliniek wordt gehouden van 08-14 uur en 2 keer per week in de districten

222

Garnizoenshospitaal 2e kl. Willem I

Ambarawa (Semarang)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

Uit:Schoute p.825, lijst van militaire inrichtingen in 1867. Capaciteit betreft gemiddelde dagbezetting van het jaar. In Jaarverslag Civiele Geneeskundige Dienst 1909: Het militaire ziekenhuis van Ambarawa (Residentie Semarang) nam 33 Europese en 521 Inlandse behoeftigen op. Hiervan overleden 1 Europese en 29 Inlandse personen

223

Inlands hospitaal

Wangkoeng (Soerakarta)

Algemeen

Vereniging

Particulier

1-1-1902

In Jaarverslag Civiele Geneeskundige Dienst 1902 wordt vermeld, dat er dagelijks in het hospitaal polikliniek wordt gehouden.KV 1907: In het inlandschehospitaal te Wangkoeng ter hoofdplaats Soerakarta werden in 1906: 251 lijders verpleegd.

224

Inlands hospitaal

Keboemen (Res.Kedoe)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1902

Zie Staatsblad 1907 no. 32. In Jaarverslag Civiele Geneeskundige Dienst 1902 wordt vermeld, dat er dagelijks in het hospitaal polikliniek wordt gehouden en dat daar ruim gebruik van wordt gemaakt. In 1920 wordt subsidie verleend op basis van Staatsblad 1906 no. 276.

225


Bangil (Res.Pasoeroean)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1902

In Jaarverslag Civiele Geneeskundige Dienst 1902 wordt vermeld, dat er in het hospitaal polikliniek wordt gehouden. Zie Bijblad no.11446 van 27 Augustus 1927, waarin aan dit ziekenhuis verpleging in de 4e verpleegklasse (verpleegprijs f 1,50) wordt toegestaan.

226

Lepra asyl

Lahat (Palembang)

Categoraal

Lepra

Onbekend

Particulier

1-1-1902

In Jaarverslag Civiele Geneeskundige Dienst 1902 wordt vermeld, dat er in Lahat in 1902 14 gevallen werden behandeld. Onbekend is of er in de omgeving meerdere patienten waren.

227

Quarantaine station Poeloe Berhala

Belawan (Laboean Deli)

Categoraal


Gouvernement

Overheid

1-1-1902

In Jaarverslag Civiele Geneeskundige Dienst 1902 wordt vermeld, dat er in Belawan een hospitaal voor besmettelijke ziekten is. W.s. hetzelfde als het zgn. quarantaine station Poloe Berhala in Laboean Deli, waarvan tegelijkertijd sprake is.

228

Militair hospitaal

Koeta Radja (Atjeh)

Algemeen


Overheid

1-1-1902

KV 1917: bij het militair hospitaal te Koeta radja werden in Nederland gediplomeerde verpleegsters te werk gesteld. Signatuur KITLV 35197. Datum ca. 1930. Staande van links naar rechts: A. ten Haaf, N. Grzywa (chirurg), O.A. Martins (apotheker), J.Wilkens (veneroloog), J.C. Maaier (internist), M.M. Weber (oogspecialist). Zittende v.l.n.r. D. Held, S. van dam, J.W. Bijleveld, C. van Luyt, allen werkzaam in het militair hospitaal te Koeta radja. Ziekenhuis wordt op 11 maart 1940 bezocht door de GG Tjarda van Stakenborgh Stachouwer. Chef van het hospitaal is dan OvG 1e klasse W.F. Nelissen.In Jaarverslag Civiele Geneeskundige Dienst 1902 wordt vermeld, dat het hospitaal te Kota Radja ook cholera-patienten uit andere afdelingen ontving; Uit H. van Kol, Uit onze Kolonien (1903, pag. 40): Een flink militair hospitaal met ruime wandelgangen en luchtige ziekenzalen, met recreatie-lokalen en Röntgen-apparaat, zorgt voor de slachtoffers van den krijg, en voldoet aan alle billijke eischen, vooral nu sedert de moedige aanklacht van den officier van gezondheid, Dr. Eilerts de Haan, de controle tegen malversatiën verscherpt is. Het deed mij goed er twee ardige kinderen van Atjehers aan te treffen, die bij ongeluk op Poeloe Radja gewond, nu hier zorgvuldig

229

werden verpleegd in het bijzijn hunner ouders en er genezing vonden. Zij verklaarden zich volkomen tevreden over de behandeling.III.De in 1919 aangevangen proefneming om op Java de syphilis- en gonorrhoe-lijders centraal, d.w.z. te Weltevreden, Magelang, Soerabaja en Tjimahi door specialisten te Lepra-asyl

Tandjong Pernei (Res.Banka)

Categoraal

Lepra

Onbekend

Particulier

1-1-1902

In Jaarverslag Civiele Geneeskundige Dienst 1902 wordt vermeld, dat er zich op Tandjoeng Pernei een lepra-voorziening bevindt, bestaande uit een klein gebouw voor de Chinese patienten en een huisje voor de Inlanders. Het aantal lepra-patenten bedroeg in 1902: 26, waarvan er 11 naar China vertrokken.• In het lepra-asyl te Tandjoeng Poenei waren op 1 januari 1909 een aantal van 21 leprozen aanwezig. In de loop van 1909 kwamen daar 6 patiënten bij.

230

Inlands hospitaal

Sintang (West Borneo)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1902

In Jaarverslag Civiele Geneeskundige Dienst 1902 wordt vermeld, dat dagelijks na afloop van het ziekenrapport polikliniek wordt gehouden te Sintang.

231

Lepra-asyl

Singkawang (West Borneo)

Categoraal

Lepra

Bijdragen gemeenschap

Particulier

1-1-1895

In Jaarverslag Civiele Geneeskundige Dienst 1902 wordt vermeld, dat er sedert 7 jaren te Singkawang een lepra-voorziening bestaat, gelegen op een afstand van ca. 2 palen van Singkawang, aan een stroompje dat in een moeras doodloopt. De lijders, 22 in getal, wonen daar geheel op zichzelf, vrij ver van elke andere woning verwijderd. In hun onderhoud wordt voorzien door vrijwillige bijdragen van Europeanen, Chinezen en Inlandse hoofden. Omstreeks 1920 of eerder is dit lepra-asyl waarschijnlijk overgenomen door de Missie, zie foto Tropenmuseum TMnr 60014522 met als onderschrift: de leprozerie van de Missie in Singkawang ca. 1920.

232

Ziekenhuis Barabai

Djembrana (Bali en Lombok)

Categoraal

Lepra

Bijdragen gemeenschap

Particulier

1-1-1902

In Jaarverslag Civiele Geneeskundige Dienst 1902 wordt vermeld, dat er in de desa Moentis in de afdeling Djembrana een voorziening bestaat voor 39 leprozen.

233

Hospitaal voor Besmettelijke ziekten

Tandjong Priok (Batavia)

Categoraal


Gouvernement

Overheid

1-1-1909

In het Verslag Civiele Geneeskundige Dienst 1909 wordt vermeld, dat 52 van de 62 opgenomen choleralijders zijn overleden

234

Inlands hospitaal


Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

Zie ook Staatsblad 1907 no. 33. In het Verslag Civiele Geneeskundige Dienst 1909 wordt vermeld, dat 175 mannen werden opgenomen en 32 vrouwen.

235

Inlandse hospitaal


Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

Zie Bijblad 5858. In het Verslag van de Civiele Geneeskundige Dienst van 1909 wordt bericht, dat in de ziekeninrichting, vroeger stadsverband genoemd, zijn opgenomen 220 personen en dat er 9 sterfgevallen waren. Het ziekenhuis staat in de fotoarchieven van de KITLV te boek als ziekenhuis van de Pamanoekan en Tjiasemlanden, ten noordoosten van Poerwakarta. De locatie heet Soekamandi. Foto dateert van ca. 1928.KITLV nr. 51670.

236


Soemedang (Preanger)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

In Verslag Civiele Geneeskundige Dienst 1909 vermeld, dat er gemiddeld 30 patienten waren opgenomen. Het ziekenhuis kent vlgs Bijblad 11446 dd 30 Augustus 1927 twee verpleegklassen: 3e (verpleegprijs f 3) en 4e klasse (f 1,50).

237

Inlands hospitaal

Indramajoe (Cheribon)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

In Verslag Civiele Geneeskundige Dienst 1909 vermeld, dat er'dit jaar ca. 300 personen meer dan in 1908 waren opgenomen. Verslaggever zegt er trots op te zijn, dat al deze gevallen particulieren waren en dat het toch mogelijk schijnt de afkeer voor opname in het hospitaal te doen verminderen.

238


Salatiga (Semarang)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

Uit: Schoute p. 825: lijst mil. Inrichtingen uit 1867.De aangegeven capaciteit is de gem. dagbezetting van dat jaar. In Verslag Civiele Geneeskundige Dienst 1909 vermeld, dat er'dit jaar 349 burgerpersonen werden opgenomen. Hiervan overleden 16 personen. In 1934 werd dit hospitaal omgezet in een ziekenzaal.

239

Inlands hospitaal

Djatirogo (Rembang)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1908 1-1-1924

In Verslag Civiele Geneeskundige Dienst 1909 vermeld. Zie ook Gouvernementsbesluit van 19 Maart 1913 no. 41.In KV 1924-1925: Het Inlandsche gouvernementsziekenhuis te Djatiraga (res. Rembang) is gesloten (J.C. 1924 no. 33).

240


Madioen (Madioen)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

Zie Gouvernementsbesluit van 14 Maart 1908 no. 18. In Verslag Civiele Geneeskundige Dienst 1909 wordt vermeld, dat de ziekeninrichting te Madioen voortdurend een groot aantal zieken bleef trekken. Het maximum aantal verpleegden bedroeg 332, het minimum 156. In Bijblad no. 11446 van 27 Augustus 1927 wordt aan deze gbz de 2e klasse (verpleegprijs f 6), de 3e klasse (verpleegprijs f 3) en 4e klasse (verpleegprijs f 1,50) toegekend.

241


Ngawi (Madioen)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

Uit Schoute p. 825: lijst van militaire inrichtingen in 1867. Capaciteit is gemiddelde dagbezetting van het jaar.In Verslag Civiele Geneeskundige Dienst 1909 wordt vermeld, dat er in 1909: 575 burgerpatienten werden opgenomen. Aantal operaties (oogheelkunde): 508, waarvan 149 iridectomie, 30 cataract, 39 pterygium, 246 entropeon en trichiasis, 10 staphyloom en 10 ectropion. Verreweg de meeste geopereerde patienten werden niet opgenomen, maar poliklinisch verder behandeld. Overige operaties : 22, waarvan 5 blaassteen, 1 breuk, 13 tumores, 1 exarticulatie en 2 phimosisoperaties.

242

Ziekenhuis voor syphilitische vrouwen

Ngawi (Madioen)

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1909 1-3-1911

In Verslag Civiele Geneeskundige Dienst 1909 wordt vermeld, dat er in 1909 na poliklinisch onderzoek 182 vrouwen werden opgenomen.

243


Soerakarta

Algemeen


Overheid

1-1-1867

Uit: Scchoute p. 825, lijst van mil. Inrichtingen uit 1867. Aangegeven capaciteit is de gem. dagbezetting van dat jaar. In Verslag Civiele Geneeskundige Dienst 1909 wordt vermeld, dat in 1909 de polikliniek van het militaire hospitaal bezocht werd door 508 personen.Uit van der Veer, . 224: In 1932 wordt dit hospitaal omgezet in een ziekenzaal.

244

Tijdelijke ziekeninrichting

Moentilan (Kedoe)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

In Verslag Civiele Geneeskundige Dienst 1909 wordt vermeld, dat in 1909 in de tijdelijke ziekeninrichting 183 lijders werden verpleegd (gemiddeld 22 per dag), waarvan 169 behoeftigen en 14 prostituees. Van de 183 lijders zijn 5 overleden, terwijl 151 lijders als hersteld uit de behandeling werden ontslagen, zodat in het begin van dit jaar 27 lijders als restant overbleven.

245

Dysenterie-barak

Boetar (Toba-hoogvlakte)

Categoraal

Dysenterie

Gouvernement

Overheid

1-8-1909

Sedert de opening in Augustus 1909 96 patienten opgenomen, waarvan 20 overleden. Zie Verslag BGD 1909

246

Militaire ziekenzaal

Goenoeng Sitoli (Tapanoeli)

Algemeen

Militaire geneeskundige dienst

Overheid

1-1-1909

In de ziekenzaal werden in 1909 340 lijders verpleegd

247

Rode Kruis ziekenhuis

Buitenzorg

Algemeen

Stichting het Rode Kruis

Particulier

1-1-1919

In subsidielijst 1919 genoemd met subsidie eerste uitrusting van f 4800 en overige subsidie f 775. In 1921 staat het te boek als 3e klasse ziekenhuis (76-120 bedden).

248


Gombong (Bagelen)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-10-1924

249


Wordt bij GB van 13 mei 1927 no. 32 met terugwerkende kracht op 1 oktober 1924 gesloten.

250


Poerwokerto (Banjoemas)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-10-1924

251



252


Poerworedjo

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-10-1924

253



254

Semaroenggesticht

Soerabaja

Categoraal

Lepra

Vereeniging tot bestrijding van lepra

Particulier

1-1-1912

In Staatsblad 585 van 6 November 1911 (Besluit GG no.46 van 30 October 1911) wordt het Semaroongesticht opgeheven en voortgezet als Landsinrichting onder de naam "Leprozengesticht Semaroong"en met bestemming tot opneming van tot de Inlandsche en daarmede gelijkgestelde bevolking behoorende melaatschen. In 1936 behoort het tot de gesubsidieerde instellingen met een capaciteit van 194 plaatsen (70.921 verpleegdagen) en een subsidie van f 19.446,89. Het daaropvolgende jaar bedraagt het subsidie f 20.253,39 voor een capaciteit van 196 plaatsen en 71.559 verpleegdagen Zie:Mededeelingen DVG 1939 (nr. 28).

255


Tangerang (Batavia)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-3-1916

Bijblad no. 8724 (Besluit no. 35 van 7 Maart 1917). Geneeskundige Dienst. Ziekeninrichtingen. In Bijblad no. 11446 van 30 Augustus 1927 zijn de verpleegklassen vastgesteld op 3e (verpleegprijs f 3) en 4e klasse (verpleegprijs f 1,50).Wijziging in de samenstelling van het personeel der Inlandsche ziekeninrichtingen buiten de drie hoofdplaatsen op Java.Inhoud:Te bepalen, dat het personeel bij het Inlandsch hospitaal te Tangerang (Batavia) zal bestaan uit twee bedienden, ieder op een bezoldiging van ƒ 10 per maand, waarvan één met drie tweejaarlijkse traktementsverhogingen van ƒ 2,50 per maand en één met

256

een tweejaarlijksee traktementsverhoging van ƒ 2,50 per maand; met de bepaling, dat aan de reeds in dienst zijnde bediende bij genoemd hospitaal twee der aan zijn betrekking verbonden traktementsverhogingen, gerekend van 1 Maart 1916, kunnen worden toegekend.

Centraal Planters Hospitaal

Langsa (Atjeh)

Algemeen

Plantersvereniging

Onderneming

1-1-1919

Gerekend van 1 Januari 1919 buiten werking te stellen art. 1 van het besluit van 14 September 1916 no. 20 betreffende de verpleging van behoeftige Inlanders en Inlandsche landsdienaren , rechthebbende op vrije geneeskundige behandeling, te Langsa (Atjeh en Onderhoorigheden) in het hospitaal van de vereeniging “Het Centraal

257

Planters Hospitaal te Langsa.”Goed te keuren dat de tijdelijke Inlandsche ziekeninrichting te Langsa (Atjeh en Onderhoorigheden) op 31 maart 1919 gesloten is.

258

Zendingsziekenhuis Soekoen

Malang

Algemeen

Zending

Zending

1-1-1928

-Zendingsziekenhuis Soekoen te Malang.Subsidie ook in 1920 op basis van Staatsblad 1906 no. 276. Van 1936-1940 was de arts F. Veldstra als missionair arts en directeur verbonden aan dit ziekenhuis.Aan het jaarverslag van dit ziekenhuis over 1930 ontleenen wij het volgende: In den loop van het jaar werden opgenomen 3577 patiënten, terwijl het jaar zoowel begon als eindigde met een sterkte van 209; het aantal verpleegdagen bedroeg 75957, dus een gemiddelde bezetting van 208 verpleegden per dag. Het totaal bedrag der exploitatie-

kosten was operaties verricht, en 47 verlossingen, waarvan 27 normale.De capaciteit is 235 bedden, waarvan 38 voor kinderen. De nieuwe operatiekamer kwam gereed, terwijl werd aangevangen met den bouw van 2 nieuwe ziekenzalen. Het gediplomeerde verplegend personeel bestond uit 3 Europeesche zusters, 2 vroedvrouwen en 7 mantri’s, van wie 2 vrouwelijke.De polikliniek werd bezocht door 9326 nieuwe patiënten, aan wie 22028 consulten werden verstrekt d.i. 73 bezoekers per polikliniekdag, schoolkinderen niet

255

medegerekend. Het aantal bezoekers verminderde iets, vermoedelijk door de oprichting van buitenpoliklinieken in het regentschap.Zendingsziekenhuis “Soekoen”te Malang. Verslag over het jaar 1931Totaal aantal verpleegden 3831. Totaal aantal verpleegdagen 80492. Afkomstig uit: 31626 uit de gemeente Malang; 38126 uit het Regentschap en 10740 uit de provincie.

Zendingsziekenhuis Labuang Baji

Makassar

Algemeen

Zending

Zending

1-6-1938

De arts G.J. Hoekstra was van 1946-1951 aan dit ziekenhuis verbonden. De arts W.de Jong was van 1955-1972 chirurg aan dit ziekenhuis.

256

Leprozerie te Jongaya

Makassar

Categoraal

Lepra

Zending

Zending

De arts A.W.F. Rutgers was van 1957-1960 geneesheer-directeur van Labuang Baji en tevens verbonden aan de leprozerie

257

Missieziekenhuis Stella Maris

Makassar

Algemeen

Zusters van Jezus, Maria, Jozef, 's Her

Zending

1-1-1930

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling tot wereldorganisatie, 94. De arts W. de Jong was van 1960-1972 chirurg van dit ziekenhuis en tevens van Labuang Baji.

258

Ziekenhuis Trenggiling

Poerbolinggo (Banjoemas)

Algemeen

Gereformeerde Zending op Midden-J

Zending

1-1-1914

Het zendngsziekenhuis van Poerbolinggo (Banjoemas) werd in 1914 opgericht en gesteund door de Gereformeerde Kerk van Rotterdam en de kerken van Zuid-Holland ten Zuiden. De arts P.Rot was in 1953 missionair arts in dit ziekenhuis.

259

Zendingsziekenhuis

Maros(Sulawesi)

Algemeen

Zending

Zending

Michel Tahitu was van 1943-1967 employe van dit ziekenhuis. Het ziekenhuis bestaat nog als Rumah sakit Salewang

260

Zendingsziekenhuis

Waikabubak (West Sumba)

Algemeen


Zending

1-1-1925

In 1925 gesticht door de Gereformeerde Zending op West-Soemba, uitgaande van de Kerk van groningen en de kerken van Groningen, Drente en Overijssel. Dr. J.Berg werkte sinds oktober 1925 te Waikabubak. Hij moet zich echter nog steeds behelpen met het veel te kleine ziekenhuisje ( twee kamertjes van 4x 4 meter) dathij bij zijn aankomst aantrof. Bergs collega Veldstra schreef in 1928: Ik ben even geschrokken toen ik het zag, het eenige onderscheid met een eenvoudige hut is dat er een cementen vloer ligt. Hierdoor moest reeds de grootste selectie plaats hebben onder de poliklinische patienten, en mocht de verpleging geen dag langer duren dan nodig was. Maar langzamerhand werd het aantal, dat opneming in het ziekenhuis nodig had, groter en nam ook de ernst der ziektegevallen toe. Daarom werd voor een der zaaltjes een brede overdekte galerij gesloten, waardoor we de beschikking kregen over 7 plaatsen meer. De verplegers maakten zelf de rustbanken, mijn vrouw maakte enkele gordijntjes voor de ramen en zo zag het nieuwe zaaltje er voor onze smaak gezellig uit. De zaaltjes zouden nu iets ruimer verdeeld kunnen worden en er zou iets meer gedifferentieerd kunnen worden. Maar van isolatie was nog geen sprake bij deze

261

uitbreiding. Toen werd er echter naast ons bij het militair een paardenstal afgebroken en op mijn verzoek aan ons gegeven. In een ogenblik hadden wij het achter ons ziekenhuisje weer opgezet met de bedoeling dat dat onze barak zou worden. Drie rustbanken maakten wij er in, maar noch meerdere ruimte voor de patienten op de zalen, noch het idee barak kunnen wij doorvoeren. Naarmate het aantal bedden

Mardi Usodo ziekenhuis

Pati (Semarang)

Algemeen

Zending

Zending

Van 1933-1936 was de arts F. Veldstra als missionair arts en chirurg verbonden aan dit ziekenhuis.

262


Malang (Oost-Java)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1880 1-1-1935

In Bijblad no. 11446 van 27 Augustus 1927 wordt aan dit ziekenhuis verpleging conform verpleegklasse 4 (verpleegprijs f 1,50) toegestaan.

263

Zendingsziekenhuis

Tondano (Minahassa)

Algemeen

Minahassische Protestantsche kerk

Zending

Uit: PDF Ziekenhuizen Minahassa ca. 1940: Een Gouvernements Indisch arts is ter beschikking gesteld van de Minahassische Protestantsche Kerk, die het beheer van het Protestantsche Ziekenhuis te Tondano en het toezicht over verschillende poliklinieken van de Minahassische Protestantsche kerk uitoefent

264

Hulpziekenhuis

Parakan (Magelang)

Algemeen

Gereformeerde zending

Zending

1-1-1920

De Nederlandse Gereformeerde Zendingsvereniging (NGZV) was werkzaam op MiddenJava (Zie Reenders, H.)In het ressort Magelang kwam in 1931 een zendingshospitaal.

265

Zendingsziekenhuis

Magelang

Algemeen

Gereformeerde zending

Zending

1-1-1931

De NGZV stichtte dit ziekenhuis, maar kreeg geen subsidie, omdat er in Magelang reeds een gemeente-ziekenhuis bestond.Het ziekenhuis werd beheerd door de Kerk van Middelburg en de kerken van Zeelaand, Noord-Brabant en Limburg.

266

Dokter Scheurer hospitaal

Klaten (Soerakarta)

Algemeen

Klatense Cultuurmaatschappij

Onderneming

1-1-1924

Het ziekenhuis werd gebouwd en gefinancier door De Klatensche Cultuur Mij en beheerd door de Kerk van Delft. Vanaf 1928 werd dit ziekenhuis door de Gereformeerde zending geexploiteerd. Over ontstaan en positie van het zendingsziekenhuis te Klaten bericht document 263:"Reeds aan het einde van de vorige eeuw, in de negentiger jaren, waren administrateurs van de Klatensche Cultuur Maatschappij, 't concern dat de meeste belangen in de tegenwoordige residentie Klaten heeft, aan 't beraadslagen, hoe men 't beste eenige medische hulp aan de bevolking zou kunnen verleenen. Hierbij zat niet voor de gedachte om barmhartigheid te bewijzen, maar 't streven was, het arbeidsvermogen der bevolking, dat door de vele ziekten slechts zeer gering was, wat op te voereen. Als adviseur in deze zaken trad op dr. J.G. Sccheurer, destijds geneesheer-directeur van het Petronella-ziekenhuis te Djokjakarta. Als gevolg van zijn adviezen werd eind 1900 dan ook besloten tot oprichting van twee hulphospitaaltjes. Deze verrezen inderdaad na eenigen tijd te Wedi en Gajamprit. Het daar werkzame inlandsche personeel was opgeleid door Dr. Scheurer. Het resultaat bereikt met deze

267

hospitaaltjes van elk 24 bedden was niet overweldigend. Weliswaar meldden zich geregeld menschen aan ter behandeling, doch druk liep 't niet. Het was een kwijnend bestaan, blijkbaar deugde 't systeem 'hulphospitalen zonder Centraal Moederhospitaal "niet. Vanaf 1913-1922 vonden dan ook vele conferenties plaats tusschen ondernemers en Bestuur om tot oprichting van een dergelijk Centraal Hospitaal te Garnizoenshospitaal 2e klasse

Djokjakarta (Midden-Java)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

Uit: Schoute 825, lijst van militaire inrichtingen in 1867. Capaciteit is gemiddelde dagbezetting van het jaar.KV 1919: De inrichting voor de verpleging van pestlijders kwam gereed. Uit van der Veer: in 1932 wordt dit hospitaal omgezet in een ziekenzaal.

268

Soekaboemi (Preanger)

Algemeen

Locaal bestuur

Overheid

1-1-1920

Zie KV 1919 : met de bouw is een aanvang genomen. Dit gemeente ziekenhuis werd later overgenomen door de missie.

269

Gemeentelijk ziekenhuisCentrale Burgerlijke Ziekeninrichting te Salemba

Batavia

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-11-1919

270

Op 1 november 1919 in gebruik genomen. Op 15 december 1919 officieel geopend. Zie Het Nieuws van den Dag voor NI dd 15-12-1919.Capaciteit in 1930 1000 bedden. In dat jaar gemiddeld bezet 838 bedden. Totaal aantal verpleegdagen 307,456. Totale kosten f 1,024,777.

271

Gemeentelijk ziekenhuisGaroet (Preanger)

Algemeen

Locaal bestuur

Overheid

1-1-1920

Zie KV 1919: met de bouw is een aanvang genomen

272

Gemeentelijk ziekenhuis

Cheribon

Algemeen

Locaal bestuur

Overheid

1-1-1920

273


Zie KV 1919: met de bouw is een aanvang genomen. GTNI 80, 3000: Afd. vergadering op 19 juli 1940 in ziekenhuis "Oranje" te Cheribon.

274


Palembang (Sumatra)

Algemeen

Locaal bestuur

Overheid

1-1-1920


275


Makassar

Algemeen

Locaal bestuur

Overheid

1-1-1920


276

Tijdelijk pestziekenhuis

Parakan (Kedoe)

Categoraal

Pest

Gouvernement

Overheid

1-1-1919

Zie KV 1920

277

Sanatorium Soerabaja

Soerabaja

Categoraal

Tuberculose

Gouvernement

Overheid

278

Zendingsziekenhuis Tjisaroea


Algemeen

Methodist Episcopale zendingsvereni

Zending

1-1-1920

Zie KV 1922, bijlage R: subsidie verleend tot f 11.789,24, waarvan f 5.780; overige kosten: f 6.009,24.

279

Sanatorium Ngamplang

Garoet (Preanger)

Categoraal

Tuberculose

Particulier

1-1-1926

Foto is uit 1926. Later geexploiteerd als hotel.

280

Sanatorium Bandar Baru

Bandar Baru (Serdang)

Categoraal

Tuberculose

Particulier

Foto Tropen Museum TMnr 10002232.jpg. TBC sanatorium te Bandar Baru Serdang Oostkust Sumatra.

Aanvankelijk herstellingsoord. Vanaf 1900.

281

Sanatorium Tosari

Pasoeroean

Categoraal

Tuberculose

Particulier

282

Centraal Hospitaal Deli Mij

Tandjong Slamat

Algemeen

Deli Maatschappij, rubber

Onderneming

1-11-1922

IISG: uit Gedenkschrift 60-jarig bestaan Deli Maatschappij (1869-1929) pag. 35:Wegens de vermeerdering van het aantal rubberondernemingen was de stichting van een nieuw ziekenhuis te Tandjong Slamat noodzakelijk. Aan dit hospitaal, dat 1 November 1922 kon worden betrokken, werd een kraaminrichting voor Javaansche vrouwen

283

verbonden. In den beginne stond de bevolking wat vreemd hiertegenover, doch zij raakte er spoedig aan gewend. Thans worden er jaarlijks 250-300 kinderen geboren (1929).De bouw van het ziekenhuis vergde een investering van f 532,000. De sterkte van het aantal arbeiders was: 9,463.

284

Ziekenhuis Pandeglang (GBZ)

Pandeglang (Bantam)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

Dit ziekenhuis in West-Java (Banten) bestaat anno 2011 nog en telt 86 bedden. Het is gevestigd aan de Jalan Kesehatan no. 1 te Pandeglang. Het was een gouvernements burgerlijke ziekeninrichting met 3 klassen van verpleging : 2e klasse (verpleegprijs f 6),

285

3e klasse (verpleegprijs f 3) en 4e klasse (verpleegprijs f 1,50). Zie Bijblad no. 11446 van 30 Augustus 1927.

286

Zendingsziekenhuis

Tjideres (Indramajoe)

Algemeen

NZV

Zending

1-1-1917

In 1917 werd subsidie verleend voor dit kleine hulpziekenhuis (10-25 bedden): f 1215 (KV 1918 bijl. Q).In 1929 kreeg het hulpziekenhuis de status van zelfstandig ziekenhui.In 1929 werd aan eenmalige subsidie verleend: f 3200 (voor verbouwing of vernieuwing), voor personeelskosten f 6600 en voor verdere uitgaven f 4606,75. Zie KV

287

1930 bijlage O. Uit: Java, tweede uitgave van onze Zendingsvelden (Oegstgeest, z.j.) pag. 23: Behalve te Bandoeng, zijn er nog zendingshospitalen te Soekaboemi, Poerwakarta, en Tjideres, terwijl in Batavia een wijkverpleging uitgaat van de NZV onder leiding van Jkvr. Zuster E.J. de Savorning Lohman.

288

Zendingsziekenhuis Sekar-Wangi

Tjibadak (Preanger)

Algemeen

NZV

Zending

1-1-1939

In 1939 wordt dit ziekenhuis geopend. In 1939 keert Simavi f 1800 uit voor dit hulpziekenhuis van 60 bedden in de Preanger

289

Hulpziekenhuis Djoentikebon

Djoentikebon (Indramajoe)

Algemeen

NZV

Zending

1-1-1919

In 1919 als hulpziekenhuisje 1e klasse (10-25 bedden) opgericht met een oprichtingssubsidie van f 6187,50 en eerste uitrusting f 1000 en f 1372,80 overige subsidie.In 1929 werd aan subsidie verleend: f 3300 voor personeelskosten; f 2721,02 voor verdere uitgaven. Zie KV1930 bijlage O. Ook vermeld in NvdD van 6 januari 1938.

290

Missie-Ziekenhuis Bagan Api-Api

Bagan Api-Api (Oostkust Sumatra)

Algemeen

Zusters van Schijndel

Zending

1-4-1938

Zie Nieuws van den dag voor NI van 6 januari 1938;

291

Missie-ziekenhuis Sint Antonius

Pontianak (Westerafdeling Borneo)

Algemeen

Franciscanessen, Veghel

Zending

1-1-1929

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling tot wereldorganisatie, 94. Dutch Missionary Activities, 121-122. Interviews nrs. 89 en 90; KMM files nos. 370 en 492.

292

Missieziekenhuis Sambas

Sambas (Westerafdeling Borneo)

Algemeen

Franciscanessen, Etten

Zending

1-1-1926

Zie J. Willemsen, Van tentoonstelling tot wereldorganisatie, p. 94. Zie ook: Dutch Missionary Activities, p. 118. Interview 79 with C.M. Franken. KMM 161 van zuster Sophie, die van 1924 tot 1950 in Borneo werkzaam was. Zie KV 1930, bijlage O:

293

eenmalige subsidie voor verbouwing, vernieuwing: f 1780,85; personeelskosten: f 5600; verdere uitgaven f 3027,50

294

Missie-ziekenhuis Singkawang

Singkawang (Westerafdeling Borneo)

Algemeen

R.K. Missie

Zending

Zie KV 1930,bijlage O. Subsidie personeelsuitgaven f 6580; voor verdere uitgaven f 8360,82. Zie ook interviews 89 en 90 uit Dutch Missionary Activities (p. 122)

295

Hulp zendingsziekenhuis Ambarita

Ambarita (Bataklanden)

Algemeen

Zending

Zending

Zie KV 1930,bijlage O. Subsidie personeelsuitgaven f 480; voor verdere uitgaven f 1206,25

296

Hulpzendingsziekenhuis Balige

Balige (Bataklanden)

Algemeen

Zending

Zending

Zie KV 1930,bijlage O. Subsidie personeelsuitgaven f 23.880; voor verdere uitgaven f 14.243,44; ook reeds in 1920 subsidie op basis Staatsblad 1906 no. 276

297

Hulp Zendingsziekenhuis Pangoeroeran

Pangoeroeran (Bataklanden)

Algemeen

Zending

Zending

Zie KV 1930,bijlage O. Subsidie personeelsuitgaven f 360; voor verdere uitgaven f 1092,48; Subsidie ook in 1920 op basis van Staatsblad 1906 no. 276

298

Doloksanggoel

Doloksanggoel (Bataklanden)

Algemeen

Zending

Zending

Zie KV 1930,bijlage O. Subsidie personeelsuitgaven f 480; voor verdere uitgaven f

299

Hulp Zendingsziekenhuis 948,09

300

Hulp Zendingsziekenhuis Nainggolan

Nainggolan (Bataklanden)

Algemeen

Zending

Zending

301

Hulp Zendingsziekenhuis Zie KV 1930,bijlage O. Subsidie personeelsuitgaven f 480; voor verdere uitgaven f 1072,41; subsidie ook in 1920 op basis van Staatsblad 1906 no. 276

302

Pargaroetan

Pargaroetan (Padangsimpoean)

Algemeen

Zending

Zending


303

Hulp Zendingsziekenhuis 1114,28

304

Hulp Zendingsziekenhuis Sifaoroasi

Sifaoroasi (Bataklanden)

Algemeen

Zending

Zending

1-1-1914

305

Hulp Zendingsziekenhuis Komt in subsidie lijst 1914 voor als 1e klasse ziekenhuisje (10--25 bedden) met een subsidie van f 1102. Zie KV 1930,bijlage O. Subsidie personeelsuitgaven f 318; voor verdere uitgaven f 949,00

306

Sihorbobaroes

Sihorbobaroes (Bataklanden)

Algemeen

Zending

Zending


307

Hulp Zendingsziekenhuis 1051,20. Subsidie op basis van Staatsblad 1906 no. 276

308

Hulp Zendingsziekenhuis Sipirok

Sipirok (Padangsidimpoean)

Algemeen

Zending

Zending

309

Hulp Zendingsziekenhuis Zie KV 1930,bijlage O. Subsidie personeelsuitgaven f 480; voor verdere uitgaven f 980. Subsidie op basis van Staatsblad 1906 no. 276 ook reeds in 1920.

310

Hulp Zendingsziekenhuis Sitorang

Sitorang (Bataklanden)

Algemeen

Zending

Zending

Zie KV 1930,bijlage O. Subsidie personeelsuitgaven f 2580; voor verdere uitgaven f 1068,42; ook reeds in 1920 subsidie op voet van Staatsblad 1906 no. 276

311

Ziekenhuis Bagan si-api-api

Bagan Si Api-Api (Oostkust van Suma

Algemeen

Ver. Tot oprichting en instandhoudin

Onderneming

1-1-1921

Zie KV 1930,bijlage O. Subsidie personeelsuitgaven f 5600; voor verdere uitgaven f 1906,65Uit: Memorie van Overgave 1934: Eveneens een goed hospitaal, gewenscht is bijbouw van een vrouwen-, tevens kraamzaal, ook hiervoor is een bedrag uit de Rubbergelden

312

opgebracht. De hospitalen te Kabandjahe een Bagan Si Api-Api worden gesubsideerd volgens Staatsblad 1928 no. 540.Zie Grote Atlas van NOI, pag. 118.

313

Hulp ziekenhuis Fort van der Capellen

Fort van der Capellen (Sumatra's We

Algemeen

De beheerder van de negeri-kas

Particulier

Zie KV 1919, bijlage Q, Vermoedelijk omstreeks 1918 opgericht hulpziekenhuis in het gewest Sumatra's Westkustr, Afdelling Tanahdatar. Plaats van vestiging Fort van der Capellen. De aanvraag subsidie werd ingediend door de controleur van Fort van der Capellen. Subsidie voor eerste uitrusting f 2250, voor gediplomeerd Europees personeel f 240, voor inlandse bedienden: f 360. Tegemoetkoming verplegingskosten: f 1000. Jaarlijkse subsidie voor onderhoud gebouw en uitrusting resp. f 375 en f 225.

314

Zie ook KV 1930,bijlage O. Subsidie personeelsuitgaven f 600; voor verdere uitgaven f 1600

315

Hulpziekenhuis Soengaipenoeh

Soengaipenoeh (Sumatra's Westkust

Algemeen

De beheerder van de negeri-kas

Particulier

1-1-1909

Zie KV 1930,bijlage O. Subsidie personeelsuitgaven f 0; voor verdere uitgaven f 600. Staat in de lijst van 1919 met een oprichtingssubsidie van f 2227,50 voor een 1e klasse ziekenhuisje van (10-25 bedden) en een uitrustingssubsidie van f 1000.overige subsidie f 1201,36.

316

Hulpziekenhuis Batoeradja

Batoeradja (Palembang)

Algemeen

De margaraad van Bindoeng Langit e

Particulier


317

Hulpziekenhuis Tebingtinggi

Tebingtinggi (Palembang)

Algemeen

De margaraad van Woeloeng Doesoe

Particulier

Zie KV 1930,bijlage O. Subsidie personeelsuitgaven f 0; voor verdere uitgaven f 0

318

Hulpziekenhuis Manna

Manna (Benkoelen)

Algemeen

De Hospitaalvereniging

Particulier


319

Zendingsziekenhuis Gamsoengi

Gamsoengi (Ternate)

Algemeen

Zending

Zending

1-1-1906

Komt al in 1911 in subsidie lijsten voor als 1e klas ziekenhuis (10-25 bedden). Zie KV 1930,bijlage O. Subsidie personeelsuitgaven f 3.220; voor verdere uitgaven f 2573,84

320


Djember (Besoeki)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1906 31-5-1929

KV 1907: De nieuwe ziekeninrichting te Djember (Besoeki) kwam gereed en werd in gebruik genomen. Zie KV 1930, hoofdstuk K, Volksgezondheid; In Bijblad no. 11446 van

308


27 Augustus 1927 wordt aan deze gbz verpleging conform verpleegklasse 4 (verpleegprijs f 1,50) toegestaan. Bij Gouvernementsbesluit (J.C. 1929 no. 39) is besloten de gbz te Besoeki op 31 Mei 1929 te sluiten. Besoeki of Djember?

309


Bireuen (Atjeh)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1929

In Bijblad no. 11446 van 27 Augustus 1927 wordt verpleging volgens verplegingsklasse 4 (verpleegprijs f 1,50) toegestaan. Zie KV 1930, hoofdstuk K, Volksgezondheid. Bij Gouvernementsbesluit (J.C. 1929 no. 52) is nesloten de gbz te Bireuen op 1 Januari 1929 te sluiten.

310


Meulaboh (West Atjeh)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1929

In Bijblad no.11446 van 27 Augustus 1927 wordt aan deze gbz verpleging conform klasse 4 (verpleegprijs f 1,50) toegestaan. Zie KV 1930, Hoofdstuk K, Volksgezondheid. Bij Gouvernementsbesluit (J.C. 1929 no. 52) is besloten de gbz te Meulaboh ingaande 1 januari 1929 te sluiten.

311


Koetoardjo (Kedoe)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1908 15-10-1921

Zie Staatsblad 1908 no. 28. Zie KV 1923, Hoofdstuk K, Volksgezondheid.

312

Inlandsch Hospitaal

Serang (Bantam)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1905

Zie Staatsblad 1905 no. 99: Definitieve indienststelling van personeel bij het Inlandsch hospitaal te Serang. In dienst te stellen bij het Inlandsch hospitaal te Serang (residentie Bantam) een mandoer op eene bezoldiging van f 15 's maands, een mannelijke en een vrouwelijke bediende, ieder op een bezoldiging van f 10 's maands en indien het aantalo verpleegden boven veertig stijgt, op elke 15 lijders daarboven 1 mannelijke of vrouwelijke bediende meer op een bezoldiging van f 10 'ss maands.

Bij Gouv.Bt. 6 Dec. 1922 no.33 (Bijbl.Ind.St.no.10212) zijn regelen vastgesteld betreffende de bestemming van en de kosten van verpleging in de GBZ. Volgens de staat behorend bij Bijblad no.11446 van 30 Augustus 1927 worden voor dit ziekenhuis de volgende klassen van verpleging gehanteerd: 3e (verpleegprijs f 3) en 4e klasse

313

(verpleegprijs f 1,50). Bij dit hospitaal worden in dienst gesteld 1 mandoer op f 15 per maand en 2 bedienden op ieder f 10 per maand. Boven 40 patienten op iedere 15 patienten 1 bediende meer.


Koeningan (Cheribon)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

Bijblad no. 11446 van 30 Augustus 1927 vermeldt dat er twee verplegingsklassen zijn in dit ziekenhuis: 3e klasse (verplegingsprijs f 3) en 4e klasse: (f 1,50).

314


Praja (eiland Lombok)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1907

Bij Gouv.Bt. 15 Januari 1907 no.39 (Ind.St.no.34)is personeel in dienst gesteld. Zie ook Gouvernementsbesluit van 27 April 1914 no.54. Zie Ook Bijblad no. 13808 van 9 Februari 1937, waarbij aan deze gbz de 4e verpleegklasse (verpleegprijs f 1,50) wordt toegekend.

315

Inrichting voor zieke en behoeftige inlanders Boegangan

Semarang

Algemeen

Leger des Heils

Particulier

1-1-1910

In de inrichting van het Leger des Heils voor zieke en behoeftige inlanders te Boegangan werden in 1911 2057 personen opgenomen en 2021 ontslagen. Het is een ziekenhuis klasse IV van 121-170 bedden. Het subsidie bedroeg in 1929: f 32.612,92, waarvan f 18.520 voor personeelsuitgaven.

316

Ziekenhuis te Toeren

Toeren (Malang)

Algemeen

Leger des Heils

Particulier

1-1-1919

Oprichtingssubsidie van f 300 + f 390 voor uitrusting in 1919. Overige subsidie in dat jaar: f 3137,50. In het KV 1922, bijlage R vermeld met f 3157,50 subsidie, waarvan f 1320 personeelskosten. Type 2, d.w.z. 26-75 bedden. In NTvG van 10 september 1932: Het LdH heeft te Malang zijn vernieuwde kliniek geopend, die plaats biedt aan 100 zieken. In KV 1930: subsidie verleent van f 3978,45, waarvan f 1440 voor personeelskosten.

317

Ziekenhuis Lavallete

Malang (Oost-Java)

Algemeen

Stichting Malangsche Ziekenverplegi

Particulier

9-12-1918

In een krantenbericht uit 1928 wordt echter opgeroepen deel te nemen aan het 25jarig jubileum van dit ziekenhuis. Dat zou wijzen naar een stichtingsdatum in 1903. Zie Internet Dewatts Workshop: The Lavallete Hospital was established sine 9-12-1918 by the foundation named Stichting Malangsche Ziekenverpleging and served the Dutch plantation in old time, located in Malang Regency, east Java, about 2km drive from Soerabaja

318

William Booth Vrouwen en Kinderziekenhuis

Soerabaja

Categoraal Kraamkliniek

Leger des Heils

Particulier

1-1-1917

################

319

Djasinga ziekenhuis


Algemeen

Administrateur der Djasinga rubber e

Onderneming

1-1-1917

Vermoedelijk in 1917 opgericht ziekenhuisje van 10-25 bedden in Djasinga ten Oosten van Batavia. In KV van 1918, bijl.Q wordt subsidie vermeld voor de oprichting ad f 14.531,25.Voor eerste uitrusting f 2250 envoor een Europese arts van f 1100. In het Indisch Verslag van 1930 heet de eigenaar: Vereeniging "Inlandsch ziekenhuis" met een personeelssubsidie van f 4459,97 en overige subsidie van f1987,12. In het KV van 1922, bijl. R wordt voor personeelskosten f 1800 uitgetrokken en f 1932,81 voor overige uitgaven.

320

Ziekenhuis Bolang


Algemeen

Vereeniging ziekenverpleging Bolang

Particulier

1-1-1917

Vermoedelijk in 1917 gestart ziekenhuisje van 10-25 bedden. Vermeld in KV 1918, bijl, Q met oprichtingssubsidie van f 14.625; eerste uitrusting f 2250; Europese arts f 1100; In Indisch Verslag 1930, bijl. O vermeld met subsidie van f 4959,96 voor personeel en van f 2550,01 voor overige uitgaven.In de Regeeringsalmanak 1942 wordt het nog steeds genoemd als een ziekenhuis dat subsidie ontvangt van de DVG.

321

Hulpziekenhuis te Medari

Medari (Djogjakarta)

Algemeen


Zending

1-1-1914

In Jubileumboek (1896-1936) van het Petronella ziekenhuis (pag. 10): Pruys heeft te Medari in samenwerking met de Koloniale Bank een hulpziekenhuis opgericht. Verder (pag. 46): In 1914 werd door de Koloniale bank op de suikerfabriek Medari een tweede hulpziekenhuis geopend, gelegen aan de groote weg van Djokja naar Magelang. Het hulpziekenhuis heeft subsidie van het gouvernement. De toeloop tot de polikliniek is goed te noemen. Gemiddeld zijn er 50 patienten opgenomen. Er zijn enkele kamers voor beter gesitueerde Javanen. Het ziekenhuis, hoewel uitgaande van de fabriek staat open voor de gehele bevolking, zooals trouwens alle hulpziekenhuizen, onverschillig of de patient al dan niet op eenige wijze op de fabriek emplooi vindt. Er is (1936) een hoofdverpleger en een tweede mantriverpleger. Het gebouw verkeert in goede staat en wordt geregeld door de fabriek onderhouden.

322

In 1914 werd een oprichtingssubsidie toegekend voor dit kleine hulpziekenhuis van 10-25 bedden van f 5560,67 en voor eerste uitrusting van f 2250, terwijl voor personeel f 120 en overige kosten f 1001,52 werd verstrekt (KV 1915 bijlage XI). De administrateur van een naburige suikerfabriek staat soms te boek als begunstigde (1917 en 1924) Hulpziekenhuis te Wonosari

Wonosari (Soerakarta)

Algemeen

Zending en suikerindustrie

Zending

1-1-1914

Jubileumboek Petronella: Pruys heeft in samenwerking met het Sultanaat en de suikerindustrie in Midden java ten zuiden hulpziekenhuizen opgericht. In 1914 werd een oprichtingssubsidie toegekend voor dit kleine hulpziekenhuis van 26-75 bedden van f 5810,52 en voor eerste uitrusting van f 2250 (KV 1915 bijlage XI). In 1917 wordt f2495,53 toegekend, waarvan f 480 voor Europese verpleging (KV 1918, bijlage Q)

323

Ondernemingsziekenhuis Goedo

Djombang (Oost Java)

Algemeen

HVA suikeronderneming Goedo

Onderneming

1-1-1926

KITLV signatuur 30687; Suikeronderneming Goedo nabij Djombang, Oost-Java. Datum foto 1926.

324

Hulpziekenhuis te Djogjakarta

Djokjakarta

Algemeen

De resident van Djogjakarta

Particulier

In 1914 werd een subsidie toegekend van f 2255 voor dit kleine hulpziekenhuis van 26-75 bedden (KV 1915, bijlage T), waarvan f 720 voor Europese verpleging

325

Zendings Hulpziekenhuis te Wates

Wates (Djokjakarta)

Algemeen

Zending i.s.m. het Sultanaat

Zending

1-1-1908

In 1914 werd een subsidie toegekend van f 2255 voor dit kleine hulpziekenhuis van 26-75 bedden (KV 1915, bijlage T), waarvan f 480 voor Europese verpleging

326

Inlands hospitaal

Boetar (Tapanoeli)

Algemeen

Locaal bestuur

Particulier

1-1-1906


327

Inlands hospitaal

Poerbolinggo (Banjoemas)

Algemeen

Locaal bestuur

Particulier

1-1-1909


328

Inlands hospitaal

Kolongon-atas (Menado)

Algemeen

Zending

Zending

1-1-1906

329

Inlands hospitaal

Aan het hospitaal wordt ingaande 1909 subsidie verleend als 1e klas ziekenhuis (10 - 25 bedden) op voet van Indisch Staatsblad 1906 no. 276,.De subsidie bedroeg in 1911: f 600 voor personeel en f 550 voor overige kosten.

330

Inlands hospitaal

Margaredja (Semarang)

Algemeen

Locaal bestuur

Particulier

1-1-1909


331

Inlands hospitaal

Segaran (Soerabaja)

Algemeen

Locaal bestuur

Particulier

1-1-1909


332

Inlands hospitaal

Talengan (Menado)

Algemeen

Zending

Zending

1-1-1909

Aan dit hospitaal op de Sangi en talaud eilanden wordt ingaande 1909 subsidie als 1e klas ziekenhuis (10-25 bedden) verleend op voet van Indisch Staatsblad 1906 no. 276

333

Inlands hospitaal

Bonandolok (Tapanoeli)

Algemeen

Zending

Zending

1-1-1911

334

Inlands hospitaal

Aan het hospitaal wordt ingaande 1911 oprichtingssubsidie verleend (f 500) en f 250 voor overige kosten als 1e klas ziekenhuis (10 - 25 bedden) op voet van Indisch Staatsblad 1906 no. 276

335


Penjaboengan (Tapanoeli)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1920

Aan het hospitaal wordt ingaande 1909 subsidie verleend op voet van Indisch Staatsblad 1906 no. 276. Zie ook Bijblad no. 13808 van 9 Februari 1937, waarin aan deze gbz verpleegklasse 4 (verpleegprijs f 1,50) wordt toegekend.

336

Inlands hospitaal

Toeka (Tapanoeli)

Algemeen

Locaal bestuur

Particulier

1-1-1920


337

Inlands hospitaal

Kelet (Semarang)

Algemeen

Locaal bestuur

Particulier

1-1-1920


338

Zendingsziekenhuis

Soerakarta

Algemeen

Zending

Zending

1-1-1920


339

Generaal William Booth Ooglijders Hospitaal

Semarang

Categoraal

Oogziekten

Leger des Heils

Particulier

1-1-1920

Aan het hospitaal wordt ingaande 1909 subsidie verleend op voet van Indisch Staatsblad 1906 no. 276; Regeeringsalmanak 1930: geneesheer-directeur Dr.V.A.Wille

340

Hulpziekenhuis

Barongan (Djokjakarta)

Algemeen

locaal bestuur

Particulier

1-1-1920


341

Ziekenhuis HVA

Djatiroto (Pasoeroean)

Algemeen

HVA suikerplantage

Particulier

11-5-1929

Frontaanzicht van het nieuwe Ziekenhuis van de HVA suikerfabriek te Djatiroto (OostJava) geopend op 11 mei 1929.Zie artikel uit het Soerabaiasch Handelsblad van 11-51929 .Inventaris NEHA Bijzondere Collecties 681.Foto van het Tropenmuseum TMnr 10002201.jpgAan het hospitaal wordt ingaande 1909 subsidie verleend op voet van Indisch Staatsblad 1906 no. 276

342

Hulpziekenhuis

Patalan

Algemeen

Zending samen met Klatensche Cultu

Zending

1-1-1914

Uit jubileumboek (1896-1936) van het Petronella ziekenhuis (pag. 47): Het hulpziekenhuis "Patalan" werd eveneens in 1914 gebouwd en wel in samenwerking van de Cultuur Mij "De Vorstenlanden" (suikerfabriek Barongan), de Klatensche Cultuur Mij (suikerfabriek Poendoeng) en de internationale Crediet en Handelsvereeniging "Rotterdam" (suikerfabriek Bantool). Het gebouw verkeert in 1936 in goede staat. Sinds 1935 is er een vroedvrouw gevestigd. Daar in de omgeving geen middelen van vervoer zijn te huren heeft het ziekenhuis een rijtuig met paard om de vroedvrouw in staat te stellen het areaal van haar werkzaamheid uit te breiden. Het aantal bevallingen beweegt zich in stijgende lijn en is gemiddeld 6-8 per maand. Er is een hoofdverpleger en een tweede verpleger benevens een vroedvrouw, die ook

343

dienst doet als verpleegster, voor zoover het verloskundige werk dit toelaat. Het ziekenhuis heeft subsidie van het gouvernement.Dr. Pruys, geneesheer-directeur van het Petronella ziekenhuis (1906-1918), heeft in samenwerking met de suikerindustrie hulpziekenhuizen opgericht, w.o. die te Patalan i.s.m. de Klatensche Cultuur Mij, "de Vorstenlanden" en Internatio.

344

Inlands hospitaal

Kalibaroe (Besoeki)

Algemeen

locaal bestuur

Particulier

1-1-1920


345

Inlands hospitaal

Siloewat-Sawangan (Pekalongan)

Algemeen

Ziekenverpleging Siloewat Sawangan

Particulier

1-1-1915

346

Inlands hospitaal

Aan het hospitaal wordt ingaande 1915 een oprichtingssubsidie verleend van f 11.550, een uitrustingssubsidie van f 4200, f 1920 voor personeel en f 3497,50 voor overige uitgaven.

347

Inlands hospitaal

Tjisaroea (Batavia)

Algemeen

Locaal bestuur

Particulier

1-1-1920


348

Inlands hospitaal


Algemeen

Vereeniging Kliniek Poerwokerto

Particulier

1-1-1917

349

Inlands hospitaal

Aan het hospitaal wordt in 1917 subsidie verleend als 3e klas ziekenhuis (76-120 bedden) met een Europese arts en f 8300 subsidie personeelskosten en f 7348,83 overige subsidie.

350

Vrouwen en kinderkliniek

Batavia

Categoraal

Kraamkliniek

Vereniging

Particulier

1-1-1917

351

Staat in subsidielijst van 1920, maar is niet terug te vinden bij lijst van toegekende subsidies

352

Vrouwen en kinderkliniek Embong-Tandjoeng

Soerabaja

Categoraal

Kraamkliniek

Vereniging

Particulier

1-1-1917

353

Staat in subsidielijst van 1920, maar is niet terug te vinden bij lijst van toegekende subsidies. In Mededeelingen DVG XVIII (1939): Opleiding voor vroedvrouw had mede plaats in de Vrouwen en Kinderkliniek "Embong Tandjoeng" (Soerabaia).

354

Hulpziekenhuis

Ambarita (Tapanoeli)

Algemeen

Vereniging

Particulier

1-1-1919

355

Komt voor in lijst toegekende subsidies van 1919 als 1e klas ziekenhuisje (10 - 25 bedden) en geniet in 1921 f 1786,25 subsidie.

356

Oogheelkundige kliniek

Soerabaja

Categoraal

Oogziekten

Ver. Soerabajasche Oogheelkundige

Particulier

1-1-1917

349

Komt voor in lijst toegekende subsidies van 1917 als 2e klas ziekenhuisje (26 -75 bedden) met een oprichtingssubsidie van f 4500 enf 4408,33 overige subsidie.

350

Hulpziekenhuis

Pelantoengan (Semarang)

Algemeen

Leger des Heils

Particulier

1-1-1921

351

Komt voor in lijst toegekende subsidies van 1917 als 1e klas ziekenhuisje (10-25 bedden) met een subsidie van f 2360.

352

Hulpziekenhuis

Singkawang (Westerafd.Borneo)

Algemeen

De beheerder

Particulier

1-1-1919

353

Komt voor in lijst toegekende subsidies van 1919 als 1e klas ziekenhuisje (10-25 bedden) met een subsidie van f 2069,34.

354

Hulpzendingsziekenhuis

Pareredjo (Kediri)

Algemeen

Zending

Zending

1-1-1917

355

Komt voor in lijst toegekende subsidies van 1917 als 1e klas ziekenhuisje (10-25 bedden) met een oprichtingssubsidie van f 6949,03 en een uitrustingssubsidie van f 1000. Geen overige subsidies in oprichtingsjaar. Imagecode 1404258 KITLV. Foto ghenbomen ca. 1920

356

Inlands hulphospitaal

Blitar (Kediri)

Algemeen

Vereeniging Blitar Kliniek

Particulier

1-1-1906

354

In 1919 subsidie verleend overeenkomstig Staatsblad 1906 no. 276. Dr. Benjamins van het Juliana ziekenhuis te Semarang noemt de Victoria-Louise kliniek uit Blitar met 4 bedden voor Europeanen en 1 gediplomeerde verpleegster.

355

Leproserie

Si Katap (Riouw)

Categoraal

Lepra

Vereniging

Particulier

1-1-1915

Bij Gouvernementsbesluit van 18 Mei 1915 no. 17

356



Algemeen


Overheid

1-1-1867 21-12-1908

Uit: Schoute p. 825: lijst van militaire inrichtingen uit 1867. De aangegeven capaciteit is de gemiddelde dagbezetting over dat jaar. Ingevolge het Gouvernementsbesluit van 17

357

October 1908 no. 20 jo. Art. 2 van het Gouv. Besluit van 21 December d.a.v. no.9 is het militair hospitaal te Pelantoengan veranderd in een civiele lepra-inrichting en is het plaatselijk beheer daarvan gedurende een tijdvak van twee jaren opgedragen aan het Leger des Heils, overeenkonstig het met de Stichting daarvoor gesloten contract.

358

Leprozengesticht

Panijer Daoe (Bali en Lombok)

Categoraal

Lepra

Leger des Heils

Particulier

21-10-1918

Bij Gouv. Besluit van 21 October 1918 no.30 is de Resident van Bali en Lombok gemachtigd om op de bij dat besluit behorende voorwaarden met de stichting "Het

359

Leger des Heils" een overeenkomst aan te gaan voor het beheer van het leprozengesticht te Panijer Daoe.

360

Inlands hospitaal

Pangkadjene (Celebes)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1904

Zie Gouvernementsbesluit van 12 Januari 1904 no. 28:indienststelling van een bediende op een bezoldiging van f 10 per maand.

361


Merauke (Nieuw Guinea)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1905

Zie Gouvernementsbesluiten van 18 mei 1905 en Staatsblad 1907 no. 31. Zie ook Bijblad no. 13808 van 9 Februari 1937, waarbij voor deze gbz de verpleegklassen 2

362

(verpleegprijs f 6), 3 (verpleegprijs f 3) en 4 (verpleegprijs f 1,50) worden toegekend.

363

Inlands hospitaal

Manodjaja (Preanger)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1905

Zie Gouvernementsbesluit van 2 September 1905 no.11

364


Tjilatjap (Banjoemas)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1897

Zie Staatsblad 1897 no. 51 en 1905 no. 566. Volgens Bijblad no. 11446 van 27 Augustus 1927 kent dit ziekenhuis slechts 1 verpleegklasse: klasse 4 (verpleegprijs f 1,50).

365


Paree (Kediri)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1906

366

Zie Staatsblad 1906 no. 31. Er worden 2 bedienden aangesteld, waaronder 1 mandoer. Gezamenlijk jaar inkomen f 300. Zie Bijblad no.11446 van 27 Augustus 1927, waarin aan deze gbz de verpleegklasse 4 (verpleegprijs f 1,50) wordt toegekend.

367

Inlands hospitaal

Koeta Radja (Atjeh)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909 1-1-1924

Zie Staatsblad 1909 no. 59.KV 1925: Het inlandsch gouvernementsziekenhuis te Koetaradja (gouv. Atjeh en onderhoorigheden) is gesloten (J.C. 1924, no. 39).

368

Inlands hospitaal

Karanganjer (Kedoe)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

Zie Staatsblad 1909 nr. 61 i.z. de aanstelling van personeel voor verschillende reeds bestaande of nog op te richten ziekeninrichtingen in sommige gewesten

369


Ngawi (Madioen)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

Zie Staatsblad 1909 nrs.60 en 62 i.z. de aanstelling van personeel voor verschillende reeds bestaande of nog op te richten ziekeninrichtingen in sommige gewesten.In

370

Bijblad no. 11446 van 27 Augustus 1927 wordt aan deze gbz de verpleegklasse 4 (verpleegprijs f 1,50) toegewezen.

371


Ambarawa (Semarang)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

Zie Staatsblad 1909 nr. 63 i.z. de aanstelling van personeel voor verschillende reeds bestaande of nog op te richten ziekeninrichtingen in sommige gewesten. Zie Bijblad

372

no. 11446 van 27 Augustus 1927 waarin deze gbz de 2e klasse (verpleegprijs f 6), de 3e (verpleegrijs f 3) en de 4e klasse (verpleegprijs f 1,50) mag verplegen.

373

Inlands hospitaalKarangpanasan (Oost-Java)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909


374

Inlands hospitaal

Bandjermasin (ZO Borneo)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

375

Inlands hospitaalZie Staatsblad 1909 nr. 65 i.z. de aanstelling van personeel voor verschillende reeds bestaande of nog op te richten ziekeninrichtingen in sommige gewesten

376

Padang (West Sumatra)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909


377

Inlands hospitaalInlands hospitaal (GBZ)

Patjitan (Madioen)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

378

Zie Staatsblad 1909 nr. 68 i.z. de aanstelling van personeel voor verschillende reeds bestaande of nog op te richten ziekeninrichtingen in sommige gewesten. In Bijblad 11446 van 27 Augustus 1927 wordt aan deze gbz de verpleegklassen 3e (verpleegprijs f 3) en 4e klasse (verpleegprijs f 1,50) toegekend.

379

Inlands hospitaalBalangnipa (Celebes)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909


380

Inlands hospitaal

Langsa-Toenong (Atjeh)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

16-8-1909 31-3-1919

Zie Gouv. Besluit van 16 Augustus 1909 no. 15 en Bijblad no. 9401. (Besluit no. 40 GG van 24 October 1919). Burgerlijke Geneeskundige Dienst. Atjeh en Onderhoorigheden. Verpleging van behoeftige Inlanders en Inlandsche landsdienaren, recht hebbende op vrije geneeskundige behandeling, in het hospitaal van de vereeniging “Het Centraal Planters Hospitaal te Langsa”. Inhoud:Gerekend van 1 Januari 1919 buiten werking te stellen art. 1 van het besluit van 14 September 1916 no. 20 betreffende de verpleging van behoeftige Inlanders en Inlandsche landsdienaren , rechthebbende op vrije geneeskundige behandeling, te Langsa (Atjeh en Onderhoorigheden) in het hospitaal van de vereeniging “Het Centraal Planters Hospitaal te Langsa.”

381

Inlands hospitaal

Goed te keuren dat de tijdelijke Inlandsche ziekeninrichting te Langsa (Atjeh en Onderhoorigheden) op 31 maart 1919 gesloten is.

Samarinda (NO Borneo)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

Zie Bijblad no. 7169

382

Inlands hospitaal

Telok-Betong (Lampongse Districten)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


383

Inlands hospitaal

Fort de Kock (West Sumatra)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


384

Inlands hospitaal (GBZ)Ponorogo (Madioen)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

Zie Bijblad no. 7174. En Bijblad no. 11446 van 27 Augustus 1927, waarbij aan deze gbz de verpleegklassen 3e (verpleegprijs f 3) en 4e (verpleegprijs f 1,50) wordt toegewezen.

385

Ziekenbarak

Bangkinang (Padangsche Bovenlande

Algemeen

Bevolking V Koto

Particulier

1-1-1906

386

Inlands hospitaal (GBZ)KV 1907: Te Bangkinang (Padangsche Bovenlanden) is door de bevolking der V kota een ziekenbarak gebouwd tot opneming van lieden, die onder behandeling zijn van den polikliniek houdenden eerstaanwezenden officier van gezzondheid aldaar.

387

Tjiandjoer (Preanger)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1900

388

Inlands hospitaal (GBZ)Zie Gouv. Besluit van 27 December 1900 no. 5;Volgens Bijblad no. 11446 van 30 Augustus 1927 kent dit ziekenhuis drie verpleegklassen: 2e klasse (verpleegprijs f 6); 3e klasse (f 3) en 4e klasse (f 1,50).

389

Inlands hospitaal

Soerabaja

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1894

390

Inlands hospitaal (GBZ)Zie Gouvernementsbesluiten van 11 Mei 1909 no. 37 en van 4 Juli 1894 no.32.

391

Probolinggo (Pasoeroean)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1878

Zie Staatsblad 1878 no.77. Zie Bijblad no.11446 van 27 Augustus 1927, waarin aan deze gbz verpleging conform verpleegklasse 4 (verpleegprijs f 1,50) is toegestaan.

392

Inlands hospitaal (GBZ)Bangkalan (Madoera)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1886

Zie Gouvernementsbesluit van 31 December 1886 no. 33. In Bijblad no. 11446 van 27 Augustus 1927 wordt aan deze gbz verpleging conform de 4 verpleegklasse (verpleegprijs f 1,50) toegestaan.

393

Sampang (Madoera)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

394

Inlands hospitaal (GBZ)Zie Gouvernementsbesluit van 28 December 1909 no. 47. Zie ook Bijblad no. 11446 van 27 Augustus 1927, waarbij aan deze gbz verpleging cf tarief 4 (verpleegprijs f 1,50) wordt toegestaan.

395

Inlands hospitaal

Pamekasan (Madoera)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1910

396

Inlands hospitaal (GBZ)Zie Gouvernementsbesluit van 4 Juli 1910 no. 5

397

Inlands hospitaal

Karangpanasan (Madoera)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

398

Inlands hospitaal (GBZ)Zie Gouvernementsbesluit van 23 januari 1909 no.44

399

Inlands hospitaal (GBZ)Solok (Padangse Bovenlanden)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1910

Zie Gouvernementsbesluit van 23 Februari 1910 no. 45. Zie ook Bijblad no. 11446 van 27 Augustus 1927, waarbij aan deze gbz verpleging ovk verpleegtarief 4 (verpleegprijs f 1,50) wordt toegestaan.

400

Inlands hospitaal (GBZ)Sidikalang (Tapanoeli)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1908

Zie Gouvernementsbesluit van 7 December 1908 no. 18 en van 19 September 1910 no. 8. Zie ook Bijblad no. 13808 van 9 Februari 1937, waarin voor deze gbz verpleegklasse 4 (verpleegprijs f 1,50) wordt vastgesteld.

401

Inlands hospitaal (GBZ)Benkoelen

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1908

Zie Gouvernementsbesluit van 21 Maart 1908 no. 9. Zie ook Bijblad no.13808 van 9 Februari 1937, waarin de verpleegklassen worden vastgesteld in 3e en 4e klasse.

402

Inlands hospitaal

Moeara Aman (Benkoelen)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1909

Zie Gouvernementsbesluit van 30 September 1909 no.8

403

Inlands hospitaal

Medan (SOK)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1910

Zie Gouvernementsbesluit van 21 Januari 1910 no. 24.

404

Inlands hospitaal

Belawan (SOK)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1900

Zie Gouvernementsbesluit van 19 Maart 1900 no. 24

405

Inlands hospitaal

Palopo (Celebes)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1908

Zie Gouvernementsbesluit van 2 October 1908 no. 12

406

Inlands hospitaal

Pompanoea (Celebes)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1908


407

Inlands hospitaal

Pare-Pare

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1908


408

Inlands hospitaal

Amahei (Ambon)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1906

Zie Gouvernementsbesluit van 11 Augustus 1906 no. 3

409


Singaradja (Bali)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1910

410

Zie Gouvernementsbesluit van 7 Mei 1910 no. 6. Zie ook Bijblad no. 13808 van 9 Februari 1937, waarbij aan deze gbz de 2e (verpleegprijs f 6), 3e (verpleegprijs f 3) en 4e verpleegklasse (f 1,50) wordt toegekend.

411

Inlands hospitaal

Garoet (Preanger)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1913

Zie Gouvernementsbesluit van 4 Maart 1913 no. 17

412


Rembang

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1913

413

Zie Gouvernementsbesluit van 19 Maart 1913 no. 41. Zie Bijblad no. 11446 van 27 Augustus 1927 waarbij aan deze gbz de verpleging in klasse4 (verpleegprijs f 1,50) wordt toegekend.

414



Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1916

415

Zie Gouvernementsbesluit van 25 Februari 1916 no. 57. Zie ook Bijblad no. 13808 van 9 Februari 1937, waarin voor deze gbz de verpleegklassen 3 (verpleegprijs f 3) en 4 (verpleegprijs f 1,50) worden toegekend.

416


Tegal (residentie Pekalongan)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

30-11-1927

Bij Gouvernementsbesluit van 2 Maart 1928 no. 18 is goedgekeurd dat de gouvernements burgerlijke ziekeninrichting te Tegal op30 November 1927 is gesloten.

417

Volgens Bijblad no. 11446 van 27 Augustus 1927 kent het ziekenhuis twee verpleegklassen: 3e klasse (verpleegprijs f 3) en 4e klasse (verpleegprijs f 1,50)

418

Gouvernements burgerlijke ziekeninrichting

Koedoes (Midden-Java)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

15-7-1928

Bij Gouvernementsbesluit van 17 Juli 1928 no. 20 (J.C. no. 58) is goedgekeurd dat de gouvernements burgerlijke ziekeninrichting te Koedoes op 15 juli 1928 wordt gesloten.

419

Zie Bijblad no. 11446 van 27 Augustus 1927, waarbij aan deze gbz verpleegklasse 4 (verpleegprijs f 1,50) wordt toegewezen.

420

Inlandse ziekeninrichting

Banjoemas

Algemeen

Gouvernement

Overheid

26-5-1925

Bij Gouvernementsbesluit (J.C. 1925 no. 96) is de inlandse ziekeninrichting te Banjoemas op 26 Mei 1925 gesloten.

421


Pangkalan Brandan (SOK)

Algemeen

Bataafsche Petroleum Maatschappij

Onderneming

1-1-1913

Pangkalan Brandan is een residentie 70 km ten N.W. van Medan, waar de BPM een ziekenhuis exploiteert. In 2005 bestond het nog met 38 bedden.Het wordt door B.M.

422

van Driel genoemd in no. 9 van de Mededeelingen van het pathologisch laboratorium te Medan. Het ziekenhuis was gelegen in het hospitaalressort Tandjong Poera en had 3856 contractarbeiders (indentured labourers) onder haar hoede, waarvan in 1929 38 overleden (9,85 %). BPM exploiteerde in datzelfde jaar 13 ziekenhuizen in NOI.

423

Centraal ondernemings hospitaal

Ajer Tawar (SOK)

Algemeen

Onderneming

Onderneming

1-1-1918

Komt voor in E. van der Velde als 1 van de 33 centrale hospitalen aan SOK en in tabel Ia van Mededelingen 9 van het Pathologisch Laboratorium te Medan door B.M. van Driel, geneesheer van tabaks Mij Arendsburg te Soengei Sengkol. Ajer Tawar is gelegen in hospitaal ressort Tandjong Poera. Aantal contractarbeiders in 1929: 2243

424


Rantau Pandjang (SOK)

Algemeen


Onderneming

1-1-1918

Uit: J. Kreemer, Atjeh I, De BPM te Rantau Pandjang (Peureula) heeft een eigen hospitaal. Dit ligt in het hospitaal ressort Tandjong Poera, in welke ressort ook de 2 andere ziekenhuizen van de BPM liggen, nl. te Pangkalan Brandan en te Perlak. In de ziekeninrichting te Rantau pandjang worden ook opgenomen de zieke koelies van de Zuid-Perlang Maatschappij opgenomen. Van de 3019 contractarbeiders stierven in 1929: 13 (4,31 %)

425


Loeboek Dalam (SOK)

Algemeen

Tabaksonderneming Loeboek Dalam

Onderneming

1-1-1900

Foto in KITLV beeldbank no. 18302 uit 1900. Daarnaast opgenomen in van de Velde (Het Ziekenhuis 1918) als een van de centrale hospitalen aan Sumatra's Oostkust, gelegen in Beneden-Langkat.

426


Bangkattan (SOK)

Algemeen

Deli Maatschappij Bangkattan

Onderneming

1-1-1918

Uit: van de Velde (Het Ziekenhuis 1918) als een van de 33 centrale ziekenhuizen. Bij B.M. van Driels in Mededeelingen no. 9 van het Pathologisch Laboratorium te Medan over de sterfte der ondernemingsarbeiders ter oostkust van Sumatra en in Atjeh 1929 komt dit ziekenhuis voor in het hospitaalressort Bindjei met een verzorgingsgebied van 17.546 arbeidscontractanten, waarvan 162 overlijden.

427


Foto uit 1903 van KITLV met omschrijving Huis van de apotheker en het hospitaal Bangkattan voor Europeanen te Bindjei.

428

Centraal ondernemingshospitaal

Bindjei Estate (Boven Langkat)

Algemeen

Onderneming

Onderneming

1-1-1917

Komt voor bij van de Velde (Het Ziekenhuis 1918) en in Mededeelingen no. 9 van het Path.Lab.: in 1929 op 7427 contractarbeiders 53 sterfgevallen (7,14 %).

429

Ziekenhuis Tjie On Jie Jan

Medan

Algemeen

Chinese Stichting Tjie On Jie Jan

Particulier

20-2-1904

KV 1905: Bij Gouvernementsbesluit van 20 Februari 1904 no. 42 zijn maatregelen getroffen ter voorziening in de geneeskundige behandeling van de zieken in de Chineesche Stichting Tjie on Jie Jan te Medan (Oostkust van Sumatra).Uit Memorie van Overgave van 1934: Verder is er vanwege de Chinese Stichting Tjie ON Jie Jan, het Chineesche hospitaal, dat in een zeer grote behoefte voorziet. Het hospitaal werd vroeger door het Gouvernement gesubsidieerd, welke subsidie om bezuinigingsreden is ingetrokken. Op dezerzijds advies zal in 1936 weer voor f 500 aan vrije medicijnen worden verstrekt. Een groot aantal arme Chineezen is ondergebracht in het Chinees asyl te Medan, eveneens uitgaande van de Stichting Tjoe on Jie Jan. Dit asyl is zeer overbevolkt.

430

Ooglijderskliniek Medan

Medan

Categoraal

Oogziekten

Landschap

Overheid

1-1-1934

Uit: Memorie van Overgave: De particuliere oogarts Dr. Greve heeft in verschillende Landschapshospitalen zitting voor de behoeftige Landschapsonderhoorigen, hij heeft in Medan een ooglijderskliniekje dat veel te klein is. Voorgesteld werd om van de Rubbergelden een bedrag te besteden aan uitbreiding van deze Landschapsooglijdersinrichting.

431

Leprozerie Belawan

Poeloe Si Tjanang (Belawan)

Categoraal

Lepra

Leger des Heils

Particulier

14-7-1914

Uit: Kouwenaar, Gezondheidszorg SOK 1911-1935, pag.292: De verzorging der lepreuze arbeiders werd geregeld door stichting in 1913 van een leprozerie bij Belawan (Poeloe Si Tjanang), welke op initiatief der planters werd opgericht; de exploitatie is van den beginne af aan in handen geweest van het Leger des Heils, terwijl de onkosten uit Gouvernements- en particuliere bijdragen worden bestreden.

Uit: Memorie van Overgave 1934:Er zijn twee grote leprozerieen ter SOK aanwezig, een te Laoe Si Momo, beheerd door de Zending en een te Poeloe Si Tjanang, beheerd door het Leger des Heils.De inrichting telt ca. 400 patienten (evenals Laoe Si Momo). Hier moge het uitstekende werk van Dr. I.A. Fischer worden gememoreerd. Het is sinds jaren dezerzijds streven geweest de leprapatienten in het beginstadium ter behandeling te krijgen, in welk stadium de kans op genezing niet gering is.Tot 1930 kwamen pas dan de patienten in de leprozerie, als ze in een zodanig vergevorderd stadium waren, dat er niets meer aan te doen was. Hierdoor waren deze

432

inrichtingen eigenlijk oorden der verschrikking door de bevolking angstvallig gemeden. Door stelselmatig onderzoek zijn de kampongs bekend geworden, waaruit alle leprapatienten die in Laoe Si Momo veprleegd werden en nog worden, uitgezocht. Poeloe Si Tjanang heeft, wata dat betreft, met groter moeilijkheden te kampen, hier zijn vele landsaarden verenigd, die van heinde en ver komen, in hoofdzaak Bannelingenhospitaal Banda Neira

Banda Neira (Zuid-Molukken)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1847 1-5-1888

Uit: Schoute: p.922-923: Ook op dit eiland was de geneeskundige behandeling van bannelingen een deel van het werk van de BGD; ook daar was de behandeling der zieke bannelingen aan officieren van gezondheid opgedragen. Al in 1939 bestond er bij het bannelingenkwartier een lokaal voor zieken; het werd toen een "goed lokaal" genoemd, maar eenige meedere verkwikking werd voor de zieken wel wenschelijk geacht. In 1847 was er een nieuw bannelingen-hospitaal opgericht, dat niet alleen dienst deed voor de zieken onder de bannelingen, maar ook voor die onder de huurlingen en de perkhoorigen, ook wel perkslaven genoemd. Het hospitaal was gelegen in een gezonde omgeving en bestond uit drie groote vertrekken en een klein zaaltje; het laatste bestemd voor de vrouwen.

433

In 1849 werd de inrichting al weer uitgebreid met bijgebouwen: een keuken, een woning voor de oppasserss en een apart lokaal voor de lijders aan schurft. Het gesticht was toen in staat 300 zieken te herbergen; de voeding was er goed en bestond uit rijst, groenten en gedroogde vis. De resident noemde toen de behandeling der zieken daar goed.In 1852, op 26 November, leed het ziekenhuis zwaar van een aardbeving, waarbij het gebouw totaal scheurde; men redde zich een tijd in een bamboezen noodinrichting; het gelukte echter onderwijl het gebouw te herstellen.In 1871 stichten de perkeniers een eigen hospitaal. Er waren dus toen twee hospita;en, een voor bannelingen en een van de perkeniers.

Perkeniershospitaal Banda

Banda Neira (Zuid-Molukken)

Algemeen

Vereniging van perkeniers

Particulier

1-1-1872

Uit Schoute (923): In 1868 kwam er enige verandering, daar de perkeniers, die toetraden tot de vrijverklaring der perkhoorigen of perkslaven, nu zelf gingen zorgen voor kleine ziekeninrichtingen bij hun tuinen; de zieken werden ook daar dan behandeld door de officieren van gezondheid. In 1871 gingen de ëigenaars van

434

verschillende specerijtuinen"er zelfs toe over zich te vereenigen om voor hun zieken samen een hospitaal te stichten. En het daarop volgende jaar kon al worden gerapporteerd, dat in het hospitaal der perkeniers 372 zieken waren behandeld, van wie er 4 waren overleden. Er waren dus toen twee hospitalen, een voor de bannelingen en een van de perkeniers.

KV 1888: Omtrent eene aldaar bestaande particuliere ziekeninrichting, door de eigenaren der specerijperken opgericht ten behoeve van hun arbeiders, vindt men aangetekend dat daarin gedurende 1888 behandeld werden 1318 lijders tegen 1407 in 1887. Het beheer over dit gesticht berust bij den te Neira bescheiden officier van gezondheid.

Regeeringsalmanak 1900, pag. 414; directeuren: G.F.Lantzius en H.E.E.P. Schilling.

Protestants ziekenhuis Amoerang

Amoerang (res. Menado)

Algemeen

Protestantse Vereniging

Particulier

435

Leprozerie Bangka

Bangka (res. Minahassa)

Categoraal

Lepra

Gouvernement

Overheid

1-1-1851 1-1-1855

Uit een reisverslag van dr. S.A. Buddingh (1852-1857): ….. Pag. 358: En bereikten het eiland Bangka, hertwelk ik hooger meermalen genoemd heb en aan den N. oostelijken uithoek van Celebes gelegen is. Volgens opgave is dit heuvelachtige eiland door Boeginezen, of tenminste door lieden van Boegineschen oorsprong, bevolkt. Deze worden als geschikt voor de krijgs- en zeedienst genoemd, en leven van de vangst van vis en schildpadden, kokosnoten en broodvruchten, en van den verkoop van rottang en limoenen, die het land opbrengt.

In 1854 was er nog op het eiland Bangka een gesticht voor Leprozen, hetwelk er in 1851 was opgerigt. Dit Lazaretto was een ruim en luchtig gebouw van planken, hetwelk in vele kleine vertrekken en eene lange en grote kaamer of zaal was afgedeeld. Het stond een paar voeten boven den grond, en aan beide zijden van het hoofdgebouw paalde een vooruitspringend vleugel-gebouw of zogenoemd bijgebouw, terwijl een buitengalerij langs het gehele getimmerte rondliep. We vonden er 22 lijders, waaronder enkele Christenen. De opziener van het gesticht veerhaalde ons, dat de

436

zeerovers van Solok of Illano of Magindanao onlangs met hunne penjaaps het eiland hadden aangedaan en twee lepralijders, een man en een vrouw, die zich toevallig dicht aan het strand bevonden, hadden meegenomen en dat ze den man aan de roeibank gebonden, doch de vrouw toen ze ontdekten welke ziekte ze had, overboord geworpen hadden! Welligt heeft ook deze gebeurtenis, in verband met de Chinees hospitaal Po Ho Penk Kong Kik

Tebing Tinggi (Bengkalis)

Algemeen

Chinese Vereniging Po Ho Peng Kong

Particulier

1-1-1905

In 1905 geopend ziekenhuis door Chinese Vereniging. Komt voor in verslagen van de civiel-geneeskundige dienst over 1909. Met het oog op de beperkte ruimte van het hospitaal (er is slechts ruimte voor 40 tot 50 personen), en om vele zieken uit de panglongs te kunnen opnemen, moeten reconvalescenten, die nog niet in staat zijn om te werken, worden ontslagen en naar Singapore te worden geevacueerd. Ingrijpende veranderingen of uitbreiding van het bestaande hospitaal kunnen voorlopig niet gedaan worden, aangezien de beschikbare fondsen niet toereikend zijn. Een klein huisje werd dit jaar bijgebouwd voor de afzonderlijke behandeling van behoeftige poliklinieklijders. Onder de zieke panglongkoelies kwamen veel beriberi, zweren en verwonmdingen voor (licht en zwaar) ; deze laatste veroorzaakt door ongelukken en onderlinge vechtpartijen.

437

Ziekenhuis voor behoeftige Inlanders en Chinezen

Bajeuen (Oostkust Atjeh)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1906

KV 1906: Te Bajeuen (onderhoorigheid van het Landschap Peureula van de onderafdeling Langsa van de afdeling Oostkust van Atjeh) bestaat een vanwege het Gouvernement ingericht ziekenhuis voor behoeftige Inlanders en Chinezen.

438

Ondernemingsziekenhuis Balikpapan

Balikpapan (Borneo ZO)

Algemeen

Nederlandsch-Indische Industrie en H

Onderneming

1-1-1906

KV 1907: Te Balikpapan is door de Nederlandsch-Indische Industrie en Handel Maatschappij een hospitaal gevestigd onder bestuur van een Europeesche geneesheer.

439

Hulpziekenhuis Batang

Batang (Pekalongan)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1906

KV 1907: Te Batang (Pekalongan) is een gebouwtje voor het verleenen van eerste hulp aan zieken engewonden opgericht.

440

Inlands hospitaal

Bengkajang (afd. Mampawa)

Algemeen

Bevolking

Particulier

1-1-1906

KV 1907: Te Bengkajang in de Westerafdeeling van Borneo is door particuliere bijdragen een gebouwtje tot stand gekomen, waar de zieke bevolking een onderkomen vindt en door den officier van gezondheid wordt behandeld.

441

Hulpzendingsziekenhuis Bodjonegoro

Bodjonegoro (Rembang)

Algemeen

Salatiga zending

Zending

1-1-1906

KV 1906: Ook te Bodjonegoro (Rembang) is vanwege de protestantse zending een dergelijk hulpziekenhuis geopend

442

Ziekenzaal Idi

Idi Rajeu (Oost Atjeh)

Algemeen

Landschap

Overheid

1-1-1906

KV 1906: Ter afdelingshoofdplaats Idi is door den oeleebalangh van Idi rajeu een gebouw als zziekenzaal ingericht, waarin zowel inlanders als vreemde oosterlingen opgenomen worden. Het toezicht daarop en de behandeling van de zieken geschiedt door den te Idi geplaatsten met den civiele geneeskundige dienst belaste officier van gezondheid. Minvermogenden worden verpleegd op kosten van de betreffende landschapshoofden.

443

Ondernemingshospitaal Shell

Kampong Minjak (Palembang)

Algemeen

Kon. Mij tot exploitatie van petroleu

Onderneming

1-1-1906

KV 1906: Te Kampong Minjak (onderafdeling Lematang Oeloe, res. Palembang) bevindt zich eene particuliere ziekeninrichting ten dienste van de Europeeschen geemployeerden en de contractkoelies der aldaar gevestigde "Koninklijke Maatschappij tot exploitatie van petroleumbronnen in Nederlandsch Indie, onder leiding van een Europeesch geneesskundige.

444

Ondernemingshospitaal HVA

Pare (Kediri)

Algemeen

Handelsvereeniging Amsterdam (HV

Onderneming

1-1-1906

KV 1906: Door de naamloze vennootschap "Handelvereeniging Amsterdam"is te Pare (Kediri) ten behoeve van de bij haar in dienst zijnde inlanders, eene ziekeninrichting gebouwd. Behalve vrije huisvesting en geneeskundige behandeling, ontvangen de verpleegden f 0,25 daags als voedingsgeld. De behandeling hgeschiedt door den ter plaatse gevestigden geneesheer.

445

Leprozerie Koeala Boega Itam

Koeala Boega Itam (Lengo Tjoet)

Categoraal

Lepra

Landschap Peureula

Overheid

1-1-1906

KV 1906: Te Koeala Boega Itam bij Lengo Tjoet in het Landschap Peureula worden een negental lepralijders van Bajeuen in een atappen gebouw geisoleerd.

446

Chinees hospitaal Koeta Radja

Koeta Radja (Atjeh)

Algemeen

Gegoede Chinezen

Particulier

1-1-1906

KV 1906: In Atjeh en Onderhoorigheden is in de Chinese wijk Pendjong ter hoofdplaats Koeta Radja een klein hospitaal gevestigd, gesteund en onderhouden door gegoede Chineezen, waarin behoeftige zieken van dien landaard verpleegd wordeen.

447

Centrale Burgerlijke Ziekeninrichting

Semarang

Algemeen

Gouvernement

Overheid

9-9-1925

Uit: NTvG 64 (1920), 345: Te Semarang zal een nieuwe centrale burgerlijke ziekeninrichting door de regeering gebouwd worden, waarvan de kosten geraamd zijn op f 2.115.000., terwijl voor de voorbereiding van het terrein ruim f 490.000 nodig zal zijn.Ontstaan uit hulpstadsverband en stadsverband Semarang. Bestaat thans nog onder de naam:

448

Krankzinnigengesticht Magelang

Magelang (Kedoe)

Categoraal

Psychiatrie

Gouvernement

Overheid

1-7-1923

Uit NTvG 64 (1920), 345: Verder zal te Magelang een krankzinnigengesticht opgericht worden, dat bestaan zal uit 22 ziekenpaviljoens en 2 paviljoens voor rustige patienten. De kosten daarvan worden op f 500.000 geraamd.

KV 1924: Bij Gouvernementsbesluit no. 4 van 26 juni 1923 (Indisch Staatsblad no. 323) is de samenstelling en bezoldiging vastgesteld van het in de loop van 1923 te openen krankzinnigengesticht te Magelang (Kedoe).

NTvG 83 (1939) III.37, 4560: benoemd tot geneesheer-directeur van het krankzinnigengesticht te Magelang dr. P.J. Stigter, laatstelijk geneesheer-ddirecteur van het krankzinnigengesticht Buitenzorg.

Ziekenhuis Kangean

Ardjasa (Madoera)

449

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1920

Uit: Du Perron, Nog iets over de Kangean-eilanden (Indische Letteren, jrg. 3):Meer en meer trekken zij de aandacht. Zij verdienen het. De artiekelen van controleur Peynon, welke Mei en Juni 1919 in het Weekblad voor Indie werden gepubliceerd, hebben het hunne er toe bijgedragen, om Kangean meer bekend te maken. Van grooter-wordende belangstelling voor den kleinen archipel getuigt ook het wetenschappelijk artikel van S. over de bestrijding der sloopende ziekte op deze eilanden, - een zeer lezenswaardig artikel over een grootsch-opgevatte taak (Weekblad voor Indie van 24 Maart 1920).Maar er is meer en ernstiger. Nagenoeg de geheele bevolking van kangean is ziek, verkeert, met een door framboesia tropica ondermijnd, neen, langzaam wegrottend lichaam, in een staat, onmachtig tot het verrichten van degelijken arbeid. Ik verwijs slechts naar het artikel van S. dat nog te kort geleden in het Weekblad voor Indie heeft gestaan, om nu reeds vergeten te zijn. Men heeft daarin kunnen lezen, op welke wijze de vereeniging 'Baras Kangean', -Kangean gezond!- en in de eerste plaats de bekwame arts, de heer O.L. Fanggidaej, zich geeft aan de taak deze ziekte met kracht te bestrijden. Dokter Fanggidaej is, nu reeds, tot zeer bevredigende resultaten gekomen, en hij zal, zonder twijfel, meer bereiken. Hij heeft het wat eenzaam, deze jonge man. Maar hij heeft iets voor zich, dat hem belet zich te vervelen!....

450

Kangean was eertijds een strafoord; het was dus niet het beste deel van Insulinde's bevolking, dat daar bijeengebracht werd en waarvan de tegenwoordige Kangeanners Ziekenhuis Soengei Gerong

Palembang

Algemeen

Onderneming

Uit: GTNI 82 1942 Bericht over een operatie in dit ziekenhuis en GTNI 81,15 (1941) artikel dr. P. Tekelenburg

451

Militaire ziekenzaal 3e klasse

Palimanan (Cheribon)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

Uit: Schoute p. 827, lijst van militaire inrichtingen in 1867. Capaciteit betreft de gemiddelde dagbezetting van het jaar.

452

Centraal Ondernemingsziekenhuis Petoemboekan

Loeboek Pakam (Deli)

Algemeen

Serdang Doctor Fonds

Onderneming

1-1-1906

Het Hospitaal Petoemboekan maakt deel uit van het Serdang Dokter Fonds, waartoe ook het hospitaal Serbadjadi behoorde. Zie van der Velde (Het Hospitaalwezen op Sumatra's Oostkust) en Mededeelingen no.9 van het Pathologisch Laboratorium te Medan. In 1929 was er in het hospitaalgebied van Petoemboekan sprake van 11.440 contractarbeiders, waarvan in dat jaar 71 overleden (6,21 %). Het hospitaalviel onder het hospitaalressort Loeboek Pakam. Loeboek Pakam was hoofdplaats van de onderafdeling Serdang van de afdeling Deli en Serdang, gelegen in het Gouvernement oostkust van Sumatra. Het hospitaal bevatte de volgende gebouwen:1. Een groot centraal gebouw, dat als afdeelingenbevat: Afdeelingen voor onderzoek van Europeesche en Inlandsche patiënten, de apotheek, het klinische laboratorium, donkere kamer, badkamers, linnenkamer, telefooncentrale, diverse kantoren, wachtkamers en een ruime vergaderzaal.

453

2. Operatiehuis voor septische en ascptische operatiesmet badkamers, sterilisatie- en waschruimte. 3. Een sectiehuis met sectiekamer en doodcnkamer. 4. 8 Paviljoens voor inlanders met plaats voor 450 zieken, (1 speciaal voor kinderen).

Centraal Ondernemingsziekenhuis

Serbadjadi (Serdang en Deli)

Algemeen

Serdang Doctor Fonds

Onderneming

1-1-1906 1-1-1925

Maakte samen met het Petoemboekan Hospitaal deel uit van het Serdang Doctor Fonds, maar moest in verband met de slechte resultaten van de cultuurondernemingen na WOI worden gesloten. Ter plaatse werd een polikliniek voortgezet.

454


Modjokerto (Oost-Java)

Algemeen

Eschauzierfabrieken, Gatoelweg, Mo

Onderneming

4-3-1930

Bericht in de Indische Courant van 28 Maart 1930 over nieuw ondernemingsziekenhuis van de Suikerfabriek Sentanen-lor nabij Modjokerto, dat op vrijdag 4 april 1930 te half tien uur 's ochtends plechtig zal worden geopend.

455

Militair ziekenhuis

Lho Seumawe (Atjeh)

Algemeen


Overheid

1-1-1926

In november 1926 werd dr. Van dalen benoemd tot chef van het militair hospitaal als opvolger van dr. Verhagen, zie Sumatra Post van 2 Februari 1928. Zie van der Veer: p. 224: in 1934 werd dit hospitaal omgezet in een ziekenzaal enwerd op personeel bezuinigd, terwijl de meer eenvoudige administratie werd opgedragen aan de kwartiermeester van het garnizoen.

456

Ondernemingsziekenhuis Aloer Poerba

Aloer Poerba (Noord-Sumatra)

Algemeen

Onderneming Aloer Poerba

Onderneming

10-1-1927

Zie Sumatra Post van 2 Februari 1928

457

Hulpziekenhuis

Wedi (Klaten)

Algemeen

Klatensche Cultuur Maatschappij

Onderneming

1-1-1901 1-1-1922

Zie document 263 over Ontstaan en positie van het zendingsziekenhuis te Klaten: "Reeds aan het einde van de vorige eeuw, in de negentiger jaren, waren administrateurs van de Klatensche Cultuur Maatschappij, 't concern dat de meeste belangen in de tegenwoordige residentie Klaten heeft, aan 't beraadslagen, hoe men 't beste eenige medische hulp aan de bevolking zou kunnen verleenen. Hierbij zat niet voor de gedachte om barmhartigheid te bewijzen, maar 't streven was, het arbeidsvermogen der bevolking, dat door de vele ziekten slechts zeer gering was, wat op te voereen. Als adviseur in deze zaken trad op dr. J.G. Sccheurer, destijds geneesheer-directeur van het Petronella-ziekenhuis te Djokjakarta. Als gevolg van zijn adviezen werd eind 1900 dan ook besloten tot oprichting van twee hulphospitaaltjes. Deze verrezen inderdaad na eenigen tijd te Wedi en Gajamprit. Het daar werkzame inlandsche personeel was opgeleid door Dr. Scheurer. Het resultaat bereikt met deze hospitaaltjes van elk 24 bedden was niet overweldigend. Weliswaar meldden zich geregeld menschen aan ter behandeling, doch druk liep 't niet. Het was een kwijnend bestaan, blijkbaar deugde 't systeem 'hulphospitalen zonder Centraal Moederhospitaal

458

"niet. Vanaf 1913-1922 vonden dan ook vele conferenties plaats tusschen ondernemers en Bestuur om tot oprichting van een dergelijk Centraal Hospitaal te geraken. Dat de zending toen ook eenige kans had om zich de exploitatie te zien toegewezen, blijkt wel daasruit dat ook dr. Van ANDEL mede in deze besprekingen werd betrokken. Er kwam een vereeniging tot stand, 'Klatensche Ziekenverpleging'.

Hulpziekenhuis

Gajamprit (Klaten)

Algemeen


Onderneming

1-1-1901 1-1-1922

Zie document 263 over Ontstaan en positie van het zendingsziekenhuis te Klaten: "Reeds aan het einde van de vorige eeuw, in de negentiger jaren, waren administrateurs van de Klatensche Cultuur Maatschappij, 't concern dat de meeste belangen in de tegenwoordige residentie Klaten heeft, aan 't beraadslagen, hoe men 't beste eenige medische hulp aan de bevolking zou kunnen verleenen. Hierbij zat niet voor de gedachte om barmhartigheid te bewijzen, maar 't streven was, het arbeidsvermogen der bevolking, dat door de vele ziekten slechts zeer gering was, wat op te voereen. Als adviseur in deze zaken trad op dr. J.G. Sccheurer, destijds geneesheer-directeur van het Petronella-ziekenhuis te Djokjakarta. Als gevolg van zijn

459

adviezen werd eind 1900 dan ook besloten tot oprichting van twee hulphospitaaltjes. Deze verrezen inderdaad na eenigen tijd te Wedi en Gajamprit. Het daar werkzame inlandsche personeel was opgeleid door Dr. Scheurer. Het resultaat bereikt met deze hospitaaltjes van elk 24 bedden was niet overweldigend. Weliswaar meldden zich geregeld menschen aan ter behandeling, doch druk liep 't niet. Het was een kwijnend bestaan, blijkbaar deugde 't systeem 'hulphospitalen zonder Centraal Moederhospitaal "niet. Vanaf 1913-1922 vonden dan ook vele conferenties plaats tusschen ondernemers en Bestuur om tot oprichting van een dergelijk Centraal Hospitaal te geraken. Dat de zending toen ook eenige kans had om zich de exploitatie te zien toegewezen, blijkt wel daasruit dat ook dr. Van ANDEL mede in deze besprekingen werd betrokken. Er kwam een vereeniging tot stand, 'Klatensche Ziekenverpleging'.

Dokter Scheurer Hospitaal

Klaten

Algemeen


Onderneming

1-1-1924

Zie document 263 over Ontstaan en positie van het zendingsziekenhuis te Klaten. Uit Mededeelingen XXVIII (1939): 61: Opleiding voor vroedvrouw vond tevens plaats in het Dr. Scheurer Hospitaal te Klaten.

460

Inlands hospitaal

Bolang (Buitenzorg)

Algemeen

Vereeniging Ziekenverpleging Bolang

Particulier

1-1-1917

In KV 1918 bijlage Q: subsidie toekenning voor oprichting en uitrusting van resp. f 14.625 en f 2250 en f 1100 voor medisch personeel van dit klasse I ziekenhuis van 1025 bedden.

461

Bindjei Centraal Hospitaal

Langkat

Algemeen

Bindjei estate

Onderneming

1-1-1917

Komt voor in van de Velde: Het hospitaalwezen op Sumatra's Oostkust (1918) als nr. 8 in de Legenda der centrale hospitalen. En in Mededeelingen no. 9 (1930) van het Pathologisch Laboratorium te Medan. De arts B.M. van Driel van dde Tabak Maatschappij Arendsburg beschrijft sterfte onder de contractanten. Voor de Bindjei estate met 7427contractarbeiders worden over 1929 53 overlijdensgevallen gemeld (7,14 %).

462

Sanatorim Ngadiwono

Ngadiwono (Tengger gebergte)

Categoraal

Tuberculose

Vereniging tot bestrijding van tuberc

Particulier

1-1-1924

In no. 50 van het tijdschrift d'Orient wordt de ergerlijke verwaarlozing van het longlijders sanatorium te Ngadiwono geillustreerd met foto's. Dit sanatorium werd in 1924 gesloten. De patienten klaagdn steen en been over voeding en behandeling en het merendeel van hen liep weg. Sindsdien bleven de gebouwen en inventaris onbeheerd en werden na 1926 geheel aan hun lot overgelaten, hetgeen natuyurlijk leidde tot een staat van verval, zo diep-treurig, ja zoo beestachtig-schandelijk, dat hier gerust gesproken mag worden van een ten hemel schreiend schandaal.

463

Sanatorium Batoe-Songgoriti

Batoe (Malang)

Categoraal

Tuberculose

Vereniging tot bestrijding der tuberc

Particulier

In Batoe werd het systeem der gezinsverpleging uitgewerkt: een zieke die veraf gelegen woonde en zijn gezin niet kon achterlaten, kon tegen lage prijs een eenvoudige woning huren. Het gehele gezin trok daarin, de patient had een eigen kamertje met galerij. Zijn familie verzorgde hem en kreeg in Batoe met passarwerk of op andere wijze wel weer een bestaan. Mantri-verplegers werden opgeleid voor huisbezoek. De capaciteit van dit sanatorium bedroeg in 1936: 80 bedden en het aantal verpleegdagen in dat jaar 27.541. In 1937 bedroeg de subsidieper verpleegdag f 0,40 en het aantal verpleegdagen: 27.777. De capaciateit bleef gelijk op 80 bedden.

464

Hulpziekeninrichting

Saparoea (Ambon)

Algemeen

Ambonraad

Particulier

Dit hulpziekenhuis heeft 19 bedden en komt voor in de Meededelingen van de BGD over 1936-1938. In het Indisch Verslag 1938 wordt vermeld dat het ziekenhuis over dat jaar een subsidie geniet van f 478 i.v.m. het exploitatieverlies. In dat jaar zijn 12 bedden gemiddeld bezet (63 % bezetting) en bedroeg het aantal verpleegdagen 4282.

465

Leproserie Malalajang

Menado (Minahassa)

Categoraal

Lepra

Vereniging ter bestrijding van lepra in

Particulier

1-1-1855

Uit Buddingh, Neerlands Oost-Indie reizen, 1852-1857, pag. 359: "Welligt heeft ook deze gebeurtenis, in verband met de omstandigheid dat het gesticht te ver afgelegen en tegen de zeerovers zonder bescherming was, ertoe bijgedragen, dat het Lazaretto in 1855 van het eiland bangka naar de rivier Toemoempa, aan de noordzijde der baai vaan Menado, en alzoo in de onmiddellijke nabijheid van het Bestuur, is verplaatst geworden."

Vermoedelijk omstreeks 1935 opgericht na lang geharrewar met protestanten. Merkwaardig is, dat het boek van Steenbrink meldt dat de voorziening nooit tot stand is gekomen, terwijl de opeenvolgende Indische verslagen van 1935 tot 1938 melding maken van een benutte capaciteit van resp. 96, 118, 120 en 119 bedden. In de Mededeelingen DVG XXVIII (1939) 2-3: 57-136 is sprake van een subsidie van f 14.400 voor het jaar 1937 (43969 verpleegdagen x f 0,32).Uit: PDF ziekenhuizen Minahasa ca. 1940, pag. 122: De te Manado in 1925 opgerichte particuliere vereeniging, die te Toemoempa bij Manado een primitieve leproserie

466

(capaciteit 40 bedden) oprichtte, verzocht in 1929den Gewestelijk Gouvernements Arts om advies uit te brengen op een, door haar in te dienen verzzoek om toekenning van 's-Lands subsidie, want de kosten voor de oprichting en de exploitatie werden door vrijwillig bij elkaar gebrachte middelen, de Minahasa Raads- en Gemeente subsidie bestreden. De adviseur verklaarde evenwel, dat de inrichting daarvoor niet Sanatorium Getasan

Salatiga

Categoraal

Tuberculose

Stichting Centrale Vereeniging tot be

Particulier

Bij het Gouvernemensbesluit van 6 September 1937 no. 25 is bepaald, dat gerekend van 1 januari 1936, de te Batavia gevestigde Stichting Centrale Vereeniging tot bestrijding dder tuberculose in Nederlandsch-Indie, ten behoeve van de instandhouding van de sanatoria "Zeerust"op het eiland Onrust (West-Java) en "Getasan" nabij Salatiga (Midden-Java) zal worden ondersteund op den voet van de subsidieregelen in Staatsblad 1921 no. 17 juncto Staatsblad 1924 no. 563. Vanaf 1 Januari 1936 bedraagt derhalve het aantal der van Landswege gesubsidieerde sanaatoria ten rechte 6 instede van 4, zoals in het vorig verslag werd opgegeven.

467

Leprozerie te Hoeta Salem

Hoeta Salem (Tapanoeli)

Categoraal

Lepra

Rijnsche Zending

Zending

5-9-1900

From: C.W. Janssen, De Bataks als exploitanten van hun eigen gebied. (The Batak people, developing their own territory) Koloniaal Tijdschrift 12,4 (1924): Leper institution founded by W.Steinsiek (Rheinische Mission) and opened 5 september 1900. Journal GG Tjarda van Starkenborgh Stachouwer March 1940 mentions the missionary doctors Dannert and Gross. Residency doctor Maasland.

468


Sibolga (Tapanoeli)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

Zie Bijblad no. 13808 van 9 Februari 1937, waarin voor deze gbz de verpleegklassen 3 (verpleegprijs f 3) en 4 (verpleegprijs f 1,50) worden vastgesteld. Ziekenhuis wordt bezocht in maart 1940 door GG Tjards van Starkenborgh Stachouwer. Geneesheer is dan Gouvernements Indisch arts Loemban Tobing en residentiearts: dr.Maasland.

469

Leprozerie Koendoer

Koendoer (Palembang)

Categoraal

Lepra

Leger des Heils

Overheid

1-1-1918

################

470

Leprozerie Lao Si Momo

Kabandjahe (Batakland)

Categoraal

Lepra

Rheinische Mission

Zending

16-12-1907

Zie ook KITLV beeldbank 1935; 100736. Uit de Civiel-geneeskundige jaarverslagen 1909: Bij Gouvernementsbesluit dd 16 december 1907 no. 14 werd een bedrag beschikbaar gesteld ten behoeve van het leprozen-asyl te Lao Si Momo, Oostkust Sumatra, land van de Karo- Bataks, waarin op het eind van het verslagjaar 132 lijders opgenomen waren. Door het bouwen van eenige woningen onderging de huisvesting van een deel der leprozen groote verbeteering. De zendeling-leraar te Kabandjahe bleef aan het asyl zijn zorgen wijden.

Uit Sumatra-Post van 12 september 1922 een artikel van von Romer over lepra in Indie, waarin het volgende staat te lezen: Op de Karo-Batak hoogvlakte, waar lepra veel voorkomt en deze door de bevolking met de wreedste afzondering werd bestreden, bestaat sinds een 15-tal jaren let leprozenoord Lao Si Momo, waar voor een 150-tal leprozen, onder zachten drang hunner Bataksche hoofden, een leprozenkolonie is opgericht; er is daar zelfs een lepreus Bataksch hoofd aanwezig, die uit vrije keuze zijner ongelukkige mede-lepreuzen tot hoofd der kolonie is uitgeroepen. Het NI

471

gouvernement verschaft geneeskundige controle, een kleine subsidie per inwonende, verband- en geneesmiddelen; de leiding berust bij den missionaris, den heer J. v.d. Berg.Zie 'Leprosy in the Dutch East Indies'in Leprosy Notes, 5 (1929); 33-6 by Lt-Commissioner Palmer. Op 31 oktober 1932 wordt een nieuwe ziekenzaal geopend, zie Hulpziekenhuis te Moeting

Moeting (Nieuw-Guinea)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

Uit: Mededeelingen van de DVG XXVIII 2-3: 57-136: De 5 hulpziekenhuizen namen geregeld patienten op die leden onder venerisch granuloom.

472

Hulpziekenhuis te Poepe

Poepe (Nieuw-Guinea)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


473

Hulpziekenhuis te Okaba

Okaba (Nieuw-Guinea)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


474

Hulpziekenhuis te Komolon

Komolon (Nieuw-Guinea)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


475

Hulpziekenhuis te Kimaan

Kimaan (Nieuw-Guinea)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

Uit: Mededeelingen van de DVG XXVIII 2-3: 57-136: De 5 hulpziekenhuizen namen geregeld patienten op die leden onder venerisch granuloom.Op het Frederik Hendrikeiland werden wederom hoogere cijfers (tusschen 2 en 3 %) gevonden. Toch valt de laatste jaren op dit eiland wel een daling te constateeren, waarschijnlijk veroorzaakt door het feit, dat hoe langer hoe meer zieke personen naar het hulpziekenhuis Kimaan gaan voor behandeling.

476

Hulpziekenhuis te Soengei Lala

Soengei Lala (Riouw)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

Uit: Mededeelingen van de DVG XXVIII 2-3: 57-136: De gewestelijk gouvernementsarts van Riouw vermeldt dat in dit hulpziekenhuis 27 gevallen van filariasis werden geconstateerd

477

Oogkliniek Pemalang

Pemalang (Pekalongan)

Categoraal

Oogziekten

Locaal bestuur

Particulier

Mededeelingen DVG 1939 (XXVIII): in de kliniek te Pemalang werden 82 operaties verricht.

478

Vrouwenkliniek Boedi-Kemoeliaan

Batavia

Categoraal

Kraamkliniek

Vereniging

Particulier

Mededeelingen DVG 1939 (XXVIII): opleiding tot vroedvrouw had mede plaats in de particuliere ziekeninrichting Boedi-Kemoeliaan te Batavia

479

Vrouwenkliniek Palang Doea

Batavia

Categoraal

Kraamkliniek

Vereniging

Particulier

Mededeelingen DVG 1939 (XXVIII): opleiding tot vroedvrouw had mede plaats in de particuliere ziekeninrichting Palang Doea te Batavia

480

Provinciaal ziekenhuis Tegal

Tegal (Pekalongan)

Algemeen

Provincie Midden-Java

Overheid

2-11-1927

Uit: NTvG 73.II.41 van 12 October 1929: belast met de betrekking van geneesheerdirecteur te Tegal de gouvernementsarts H.F.Ong Kie Hong.Uit Parenteel Klaas van 't Pad (Tonsel 1876- Langbroek 1966): Ook wel genoemd Kardinah ziekenhuis, ontworpen door Klaas van 't Pad, architect wapen der Genie. (eerste steen 25 maart 1927, oplevering 2 november 1927)Mededeelingen DVG 1939 (XXVIII): opleiding tot vroedvrouw had mede plaats in het Provinciaal ziekenhuis te Tegal; Imagecode KITLV 143528. Foto is genomen in juli 1939.

481

Provinciaal ziekenhuis Koedoes

Koedoes (Japara-Rembang)

Algemeen

Provincie Midden-Java

Overheid

Mededeelingen DVG 1939 (XXVIII): opleiding tot vroedvrouw had mede plaats in het Provinciaal ziekenhuis te Koedoes

482

Ziekenhuis Sint Franciscus

Moentilan (Kedoe)

Algemeen

Franciscanessen van Heythuysen

Zending

1-1-1926

Zie J. Willemsen, van tentoonstelling tot wereldorganisatie, p. 94 en Dutch Missionar Activities, 121 Interview met M.E.A. Savelbergh KMM file nr. 465,werkzaaam in NI van 1924-1951.Mededeelingen DVG 1939 (XXVIII): opleiding tot vroedvrouw had mede plaats in de particuliere ziekeninrichting te Moentilan.

483

Ziekenhuis Ziekenzorg

Soerakarta (Midden-Java)

Algemeen

Vereeniging "Ziekenzorg"

Particulier

Mededeelingen DVG 1939 (XXVIII): opleiding tot vroedvrouw had mede plaats in de particuliere ziekeninrichting van de Vereeniging "Ziekenzorg" te Soerakarta.

484

Lepra ziekenhuis Tabelo

Tabelo (Halmaheira)

Categoraal

Lepra


Particulier

1-1-1935

Uit Mededeelingen DVG XXVIII (1939) 108: gem. aantal patienten per dag: 56 (1936), 66 (1937); aantal verpl.dgn resp. 20.668 en 24.146; subsidie resp. f 2274 en f 3380. Indisch Verslag 1938: capaciteit 68 bedden, waarvan100 % bezet (25068 verpleegdagen). Subsidie 1937 f 3380.Ziekenhuis van Utrechtse ZendingsVereeniging, genomen omstreeks 1905.KITLV image-code 1402302.

485

Zendingshospitaal Soekaboemi


Algemeen

N.Z.V.

Zending

Uit: Java, tweede uitgave van onze zendingsvelden (Oegstgeest, z.j.) p. 23: Behalve te Bandoeng, zijn er nog zendingshospitalen in Soekaboemi, Poerwakarta en Tjideres, terwijl in Batavia een wijkverpleging uitgaat van de N.Z.V. onder leiding van Jkvr. Zuster E.J. de Savornin Lohman.

486


Palembang (Sumatra)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

Uit: Schoute p. 826, lijst van militaire inrichtingen in 1867. De capaciteit betreft de gemiddelde dagbezetting van het jaar. In 1934 wordt dit hospitaal omgezet in een ziekenzaal. Uit GTNI 81: Op 13 November 1940 wordt in de Militaire Ziekeninrichting te Palembang een afdeelingsvergadering met demonstraties gehouden. (p. 502)

487

Verloskundige kliniek

Cheribon

Categoraal

Verloskunde

Vereeniging Pamitran

Particulier

1-1-1917

Uit GTNI, deel 81, aflevering 1, 6 Januari 1941, pag. 55:Jaarverslag der Vereeniging “Pamitran” te Cheribon over 1939.Deze sinds 1917 bestaande vereeniging, welke hoofdzakelijk de hygiënische verzorging en de verpleging van zwangeren, kraamvrouwen enzzuigelingen beoogt, heeft een kliniek (met een verloskundige buitendienst), een polikliniek, een aantal consultatiebureaux voor zwangeren en zuigelingen en een propagandadienst. Aan het hoofd staat een Gouvernements Indisch arts; deze wordt bijgestaan door vijf vroedvrouwen, een aantal hulpvroedvrouwen (opgeleide doekoens) en lager personeel. Door den verloskundigen dienst werden in totaal 1494 bevallingen gedaan (5 % van het totale aantal geboorten in het regentschap, 36 % van dat in de stad Cheribon; bij 75 % was vooronderzoek verricht). In de kliniek werden naast kraamvrouwen en gezonde zuigelingen ook een aantal zieke vrouwen en kinderen opgenomen. Het aantal patiënten bedroeg 944 (11.195 verpleegdagen). De polikliniek draagt een algemeen karakter; evenwel wordt overwogen bij verdere toename van het aantal consulen de polikliniek slechts voor vrouwen en kinderen toegankelijk te stellen.

488

“Pamitran” beschikt over een melkkeuken van waaruit aan de zuigelingen in de stad kunstvoeding, meest melkzure melk, kan worden verstrekt. Het bezoek aan de zuigelingenconsultatiebureaux nam aanzienlijk toe. De “Commissie ter bestudeering van het verloskundige vraagstuk in Ned. Indië” achtte organisatie en patiëntenmateriaal van “Pamitran” geschikt tot omzetting in een Instituut ter Zendingsziekenhuis Tajoe

Tajoe (Semarang)

Algemeen

Zending Doopsgezinde Gemeente

Zending

Uit GTNI,deel 81, aflevering 42, 21 October 1941, pag. 2279: Men had samen met Kelet en Soekoen te maken met financiele moeilijkheden tengevolge van de oorlog. Het aantal opnamen werd uit financiele overwegingen opzettelijk gekort tot 1246 (Tajoe) en 884 (Kelet). Er werd hulp verleend bij 339 bevallingen.

489

Centraal Hospitaal K.M. 28

Soengei Pait (Palembang)

Algemeen

Hospitaal Vereniging K.M. 28

Onderneming

Uit GTNI, del 81, aflevering 44, 4 Novermber 1941, pag. 2375: uit de afdelingsvergadering te Palembang: Vervolgens werd door spr. De werkwijze in het Centraal Hospitaal k.m. 28 te Soengei Pait (bij Palembang) besproken. Van de preventieve gezondheidszorg werden o.a. genoemd: het periodieke kinderonderzoek op de diverse onderfnemingen, het algemeen koelieonderzoek (zoo mogelijk halfjaarlijks) en poliklinische controle van de zwangeren. Naast de propaganda voor het bevallen in het hospitaal, werden doekoens- beranaks van de ondernemingen, zooveel mogelijk in de gelegenheid gesteld om in het Centraal-Hospitaal althans eenig begrip van de elementaire hygiene op te doen. Gravide vrouwen zijn van de 7e zwangerschapsmaand af vrijgesteld van arbeid en mogen eerst 2 maanden na de bevalling werken.Tenslotte werden nog de meest voorkomende ziekten besproken, waarbij aan de hand van vergelijkingen met cijfers van het jaar 1931 kon worden geconstateerd dat er een sterke daling was ingetreden van malaria, amoebiasis, ankylostomiasis en venerische ziekten spec. Gonorrhoe, terwijl daarentegen

490

verhoudingsgewijs de cijfers voor huidziekten en longziekten vrij wel constant zijn gebleven.

BPM hospitaal

Balikpapan

Algemeen

BPM

Onderneming

GTNI 81, 40 (1941) A. van Meeteren, internist BPM artikel over maagbloeding 21472154

491

Inlandsch ziekengesticht

Mangoendjajan (Soerakarta)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1905

KV 1906,…. Terwijl in het inlandsche ziekengesticht te Mangoendjajan (Soerakarta), dat gedeeltelijk ook bestemd is voor zieke prostituees, in het jaar 1905 282 lijders werden opgenomen.

Staatsblad 1918 no. 760: Bevoegdheid van den geneesheer bij de Inlandsche ziekeninrichting Mangoendjajan te Soerakarta om het onder zijne bevelen staand Inlandsch personeel bij de inrichting wegens kleine dienstvergrijpen en tekortkomingen te straffen met geldboeten, telkens een bedrag van f1,- niet overschrijdende, met dien verstande dat deze geldboeten tezamen maandelijks, voor ieder, het een vierde gedeelte der maandelijksche bezoldiging niet te boven gaan, welke geldboeten in 's Lands kas worden gestort.


Tjepoe (Rembang)

492

Algemeen

Dordtsche Petroleummaatschappij

Onderneming

1-1-1906

KV 1907: Te Tjepoe (Rembang) is door de Dordtsche Petroleummaatschappij eene ziekeninrichting gevestigd.

493

Leprozengesticht

Temadjoe (afd. Mampawa)

Categoraal

Lepra

Locale bevolking

Particulier

31-12-1905

KV 1907: De op ult. 1905 in het leprozengesticht op het eiland Temaadjoe (afd. Mampawa der Westerafdeeling van Borneo) aanwezige 6 personen hebben de inrichting verlaten: een 4-tal begaven zich naar Pontianak en de overigen naar geisoleerde plaatsen in die afdeeling

494

Ondernemingshospitaal voor inlanders

Samarinda (ZO Borneo)

Algemeen

Kon Ned Mij tot expl. Van oliebronne

Onderneming

1-1-1906

KV 1907: Te Samarinda (Zuider- en Oosterafdeeling van Borneo) heeft de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot exploitatie van petroleumbronnen in NederlandschIndie voor hare Europeesche employees en voor haar inlandsch personeel afzonderlijke ziekenhuizen opgericht, aan welker hoofd een Europeesch geneesheer staat.

495

Ondernemingshospitaal voor Europees personeel

Samarinda (ZO Borneo)

Algemeen


Onderneming

1-1-1906

KV 1907: Te Samarinda (Zuider- en Oosterafdeeling van Borneo) heeft de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot exploitatie van petroleumbronnen in NederlandschIndie voor hare Europeesche employees en voor haar inlandsch personeel afzonderlijke ziekenhuizen opgericht, aan welker hoofd een Europeesch geneesheer staat.

496


Tarakan (NO Borneo)

Algemeen


Onderneming

1-1-1906

KV 1907: Te Tarakan bezit de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot exploitatie van petroleumbronnen in NI een ziekenzaal, onder directie van een dokter-djawa,

497


terwijl op de boorterreinen kleinere inrichtingen van dien aard aanwezzig zijn, waar aan de zieken eerste hulp wordt verleend.

498


Moearadjawa (ZO Borneo)

Algemeen

NI Industrie en Handelmaatschappij

Onderneming

1-1-1906

KV 1907: Te Moearadjawa is door de Nederlandsch-Indische Industrie-en Handelmaatschappij een hospitaal gevestigd onder bestuur van een Europeesche geneesheer.

499


Sanga Sanga Dalam (ZO Borneo)

Algemeen

NI Industrie en Handelmaatschappij

Onderneming

1-1-1906

KV 1907: Te Sanga Sanga Dalam, plaatsje nabij Samarinda waar belangrijke olieinstallaties zijn van de Bataafsche Petroleum Maatschappij heeft de NI Industrie

500


en Handelmaatschappij een kleinere ziekeninrichting , aan het hoofd waarvan een inlandsche geneesskundige geplaatst is.

501

Zendingshospitaal

Blora (Rembang)

Algemeen

Zending

Zending

Uit Jubileumverslag ziekenhuis Poerwodadi: Dr. Van Proosdij werd vervangen door dr. Van Leusseen, die evenwel later naar het zendingshospitaal te Blora ging.

502

Missieziekenhuis


Algemeen

Dochters van O.L.V.H. Hart, Tilburg

Zending

1-1-1928

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling tot wereldorganisatie, 94. Dutch Missionary Activities, 107-109.Uit GTNI 1939, deel 79, afl. 31, 1 Augustus 1939, pag. 1918: De tarchoombestrijding in het Regentschap Pemalang vanaf 1930, door Gardjito, Provinciaal Indisch arts bij de trachoombestrijdingvermeldt van het bestaan van een missie-ziekenhuis te Pemalang waar oogoperaties plaats vinden.Er zijn in totaal 5 poliklieken, alle gelegen in het Regentschap Pemalang nl. te Soengihwaras, Pemalang, Petaroekan, Tjomal en Boemiredjo en 6 behandelingscentra (of hulp-poliklinieken) waarvan 3 gelegen zijn in het regentschap Pemalang, nl. in de dessas Taman, Pagoendan en Kendalsari en 3 in de stad Pekalongan, nl. aan de Ilirstraat, aan de Herenstraat en in de Baledessa Sapoero.

503

Zendingsziekenhuis Pitoeloengan

Poerwodadi

Algemeen

Zending

Particulier

21-5-1906

25-jarig jubileum van het zendingshospitaal van het “Comité Pitoeloengan” te Poerwodadi-Grobogan ( 21 mei 1906- 21 mei 1931). De statuten van de Vereeniging Pitoeloengan werden op 21 mei 1906 verleden. Daaraan voorafgaand was in 1901 tijdens een grote hongersnood in het oostelijk deel van de residentie Semarang het “Semarang Comité voor zieke en behoeftige inlanders” opgericht. Dit comité richtte te Semarang een ziekeninrichting en een toevluchtsoord op voor de noodlijdende bevolking en enige tijd later ook een dergelijke inrichting te Poerwodadi-Grobogan, het brandpunt van de hongersnood en ellende. Cholera en andere ziekten, vooral wondziekten, waren de trouwe begeleiders van de hongersnood.Aanvankelijk werd het ziekenhuis te Poerwodadi, dat onder leiding stond van de arts S.v.d. Leij, in stand gehouden door middelen van het “Semarang Comité” tot een moment waarop hen de nodige middelen ontbraken. Enkele zendelingen van de Salatiga zending (werkzaam in de residenties Semarang, rembang en Pekalongan) richtten op 21 mei 1906 de “Vereeniging Pitoeloengan” op om het voortbestaan van

504

het ziekenhuis te Poerwodadi, dat ook na de hongersnood een voortdurende toeloop van zieken had gekend, te ondersteunen. Dagelijks moest een 100-tal zieken verzorgd worden. In 1906 kreeg men subsidie van het Gouvernement om een begin te maken met het oprichten van solide doelmatige gebouwen. Tot dat moment waren de gebouwen zeer primitief, omdat zij oorspronkelijk bestemd waren om tijdelijk dienst Zendingsziekenhuis Solo

Solo (Soerakarta)

Algemeen


Zending

1-1-1912

In 1912 geopend zendingsziekenhuis, gesteund door de Gereformeerde Kerk van Delft en de kerken van Zuid-Holland ten Zuiden. Imagecode KITLV 1405389 dd 1930-1940.

505

Zendingsziekenhuis Keboemen

Keboemen (res. Kedoe)

Algemeen


Zending

1-1-1915

In 1915 geopend ziekenhuis, ondersteund door de Gereformeerde Kerk van Heeg en de kerken van Friesland.

506

Zendingsziekenhuis Wonosobo

Wonosobo (res. Kedoe)

Algemeen


Zending

1-1-1929

In 1929 geopend ziekenhuis, ondersteund door de Gereformeerde Kerk van Heeg en de kerken van Friesland.

507

Zendingsziekenhuis Poerwokerto


Algemeen


Zending

1-1-1932

In 1932 geopend ziekenhuis, ondersteund door de Gereformeerde Kerk van Rotterdam en de kerken van Zuid-Holland ten Zuiden.

508

Hulpziekenhuis zending

Pajeti (Soemba)

Algemeen


Zending

1-1-1910

In 1910 geopend hulpziekenhuis onder leiding van een gediplomeerde Europese verpleger, ondersteund door de Gereformeerde Kerk van Rotterdam en de kerken van Zuid-Holland ten Zuiden. Uit het jaarverslag 1924: Het mannelijk personeel bestaat uit 1 gehuwd Europeesch verpleger, 15 Inlandsche verplegers waarvan 3 met een getuigschrift van bekwaamhedi nl. Keboeboe, Mada en Soleman (Een Sawunees tot verpleger opgeleid te Yogya), de eerste 2 fungeeren als hoofdverplegers. Het vrouwelijk personeel bestaat uit 1 Europeesch verpleegster, 6 Inlandsche meisjes, die de naam als verpleegster nog niet kunnen dragen. Mina de oudste is wel een goede kracht, doch beter zou het wel kunnen; maar wij zijn nog in voorbereiding voor een goede opleiding, mogen onze plannen slagen. Verpleging: Poliklinisch werden geholpen 15635 patienten, gemiddeld per dag 42, met inbegripo van 2618 nieuwe patienten. Recepten werden uitgegeven: 2661. Neo salversan injecties werden gegeven 690. Opgenomen 775 patienten met 29690 verpleegdagen; gemiddeld per dag 82. Hierbij waren 176 vrouwelijke patienten. Overleden 16 patienten. 7

509

verlossingen hadden plaats.De patienten waren van verschillende landaard: Europeanen, Soembaneezen, Savoeneezen, Arabieren, Endehneezen, Chineezen, Amboineezen, javanen en Timoreezen. Ziektegevallen: o.a. Framboesia, malaria (Tropica, tertiana enz.), Filaria, Besmettelijke ziekten, Dysenterie (bac. En amoebe), enteritis, Lepra, Pokken, Lues, Oogziekten (Conjunctivitis, trachoom en andere oogziekten).

Hulpziekenhuis Sewoe Galoor

Sewoe Galoor (Djokjakarta)

Algemeen


Zending

1-1-1922

Uit: Jubileumboek Petronella (1896-1936), pag. 47-48. In 1922 werd dit hulpziekenhuis door de Cultuur Mij. "De Vorstenlanden" in het leven geroepen. Het is gelegen bij de gelijknamige suikerfabriek in het zuidelijk deel van Koelon Progo. De nabijheid van de zee en het vele brakke water maakt dat er zeer veel malaria gevallen voorkomen. Oorspronkelijk was het ziekenhuis geheel muskietenvrij gebouwd, maar de resultaten daarvan beantwoorden niet aan de theoretisch juiste verwachtingen, daar het gaas door de ziltige zeewind snel wordt verteerd en de eenvoudige desa bevolking het belang van het tijdig sluiten van deuren en ramen niet begrijpt. Door den

510

Gewestelijken Gouvernementsarts Dr.L. Gonggrijp worden plannen beraamd om door het reinigen van poelen en plassen de muskietenplaag te verminderen. Het gebouw vekeert in goede staat (1936) en heeft een eigenaardige en zeer doelmatige V-vorm. Aan de punt van de V ligt de wachtpendoppo, daarachter de apotheek en in de beide pooten de mannen- en vrouwenafdeling gescheiden door een tusschenmuur. De polikliniek is mede door de endemische malaria zeer druk, het aantal opgenomen patienten schommelt om de 50. Het ziekenhuis geniet subsidie van het gouvernement. De medische verzorging berust bij den Indischen arts van het Petronella-ziekenhuis, die te wates is gestationneerd. Er is een hoofdverpleger, een tweede mantri-verpleger en een leerling-verpleger.

Hulpziekenhuis Tandjong Tirto

Tandjong Tirto (Djokjakarta)

Algemeen


Zending

1-1-1922

Uit: Jubileumboek Petronella (1896-1936), pag. 48: Dit hulpziekenhuis werd evenals Sewoe-galoor in 1922 gebouwd door de Internationale Crediet en handelsvereeniging Rotterdam bij de gelijknamige febriek. Het gebouw verkeert in goede staat en is volgens het zelfde plan als Sewoe Galoor ,

511

dus in V-vorm opgericht. Aan de punt van de V ligt de wacht pendoppo, daarachter de apotheek en in beide pooten de mannen- en vrouwenafdeeling gescheiden door een tusschenmuur.De polikliniek wordt matig bezocht, mede doordat malaria er practisch niet voorkomt. De gemiddelde dagbezetting is ruim 50. Het ziekenhuis geniet subsidie van het gouvernement. Behalve de hoofdverpleger is er een tweede mantri-verpleger werkzaam.

Hulpziekenhuis Sanden

Sanden (Jogjakarta)

Algemeen


Zending

1-1-1924

Uit: Jubileumboek Petronella (1896-1936), pag.49:Dit hulpziekenhuis van de zending werd in 1924 door het Sultanaat gebouwd en door Z.H. den Sultan Hamengkoe Boewono VIII persoonlijk geopend. Het ligt in het zuidelijk deel van het gewest en onder de patienten worden vele aangetroffen, die lijden aan malaria. Het ziekenhuis geniet geen subsidie van het gouvernement en wordt geheel door het Sultanaat bekostigd. De dagelijkse leiding berust bij den hoofdverpleger, bijgestaan door een tweede mantri en een leerling. Het wordt als alle

512

hulpziekenhuizen eens per week en verder voor zoover noodig door een der artsen van het hoofdziekenhuis bezocht. Het gebouw verkeert in goeden staat.

513

Hulpziekenhuis Doangan

Doangan (Jogjakarta)

Algemeen


Zending

1-1-1925

Uit: Jubileumboek Petronella (1896-1936), pag. 49-50:In een oud buitenverblijf van Z.H. den Sultan werd in 1925 het hulpziekenhuis Doangan geopend. De kosten kwamen voor de helft ten laste van het sultanaat en voor de andere helft van de suikerfabrieken Demak Idjo en Rewoeloe van de Cultuur Mij. "DeVorstenlanden". Het is gelegen in de nabijheid van suikerfabriek Demak Idjo. Door de malaise was de Cultuur Mij. Niet langer in staat de exploitatie te betalen. Gezien het belang voor de bevolking werd sinds 1935 hun aandeel in de kosten van de exploitatie door het Petronella-Hospitaal overgenomen. Het oude maar zeer soliede gebouw biedt een ruime gelegenheid voor opname van patienten. Het polikliniekbezoek is bevredigend. Gemiddeld worden er 40 patienten opgenomen. De opname wordt met het oog op de kosten eenigszins geremd. Wij hopen dat dit met betere tijden niet meer noodig zal zijn. Het ziekenhuis heeft geen subsidie van het gouvernement. De dagelijksche leiding berust bij den hoofdverpleger, bijgestaan door een leerlingverpleger.

514

Hulpziekenhuis SorogedoegWanoedjojo

Sorogedoeg-Wanoedjojo (Klaten)

Algemeen


Zending

1-1-1926

Uit: Jubileumboek Petronella (1896-1936), pag. 50:In 1926 werd het hulpziekenhuis Sorogedoeg-Wanoedjojo door de Klatensche Cultuur Mij. geopend. De naamgeving is afkomstig van twee tabaksondernemingen van de Klatensche Cultuur Mij. Het hulpziekenhuis geniet geen subsidie van het gouvernement. Het keurig gebouwde complex behoort met Tjebongan tot de mooiste hulpziekenhuizen. Door de slechte uitkomsten van de tabakscultuur werd de onderneming Wanoedjojo gesloten en moest de opname van patienten worden gestaakt. Als polikliniek is de inrichting echter gehandhaafd en er bestaat hoop dat eerlang als de tabakscultuur blijvend weer loonend mocht blijken ook het ziekenhuis weerzal worden geopend. Er is een mantriverpleger, die de dagelijksche polikliniek verzorgt.

Hulpziekenhuis Tjebongan

Tjebongan

515

Algemeen


Zending

1-1-1929

Uit: Jubileumboek Petronella (1896-1936), pag. 50:Het hulpziekenhuis Tjebongan werd in 1929 geopend op de geijknamige fabriek , een suikeronderneming van de familie Enger. Het geniet geen subsidie van het gouvernement. Het keurige gebouw heeft helaas niet alng aan zijn bestemming kunnen beantwoorden. Door de malaise werd het ziekenhuis in 1932 gesloten en bleef nog tot 1935 voor rekening van de onderneming als polikliniek gehandhaafd. Met het oog op de belangen voor de bevolking werd na 1935 de exploitatie van de polikliniek voortgezet voor rekening van de zending. Er is een mantriverpleger, die dagelijks polikliniek houdt.

516

Ondernemingsziekenhuis Langsee

Pati (Semarang)

Algemeen

Suikerfabriek Langsee te Pati

Onderneming

1-1-1925 1-1-1937

Gebouwd na 1924 door de familie van de Ven, eigenaren van de suikerfabrieken Langsee en Trangkil te Pati. Op 6 juli 1937 werd de fabriek Langsee geliquideerd. Aangenomen is dat daarmee ook het lot van het ziekenhuis was beklonken.

517


Lahat (Palembang)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

Komt voor in Bijblad 13808 van 9 februari 1937, alwaar de verpleegklassen worden vastgesteld op 3e (verpleegprijs f 3) en 4e klasse (verpleegprijs f 1,50).

518


Bengkalis (Sumatra's Oostkust)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

Komt voor in Bijblad 13808 van 9 februari 1937, alwaar de verpleegklasse wordt vastgesteld op 4e klasse (verpleegprijs f 1,50). In de memorie van Overgave van 1934 wordt door de vertrekkende resident opgemerkt: Na de overgave van het Vrouwenhospitaal (Medan) in November 1934 is als zuivere Gouvernements Burgerlijke Ziekeninrichting ter SOK slechts overgebleven de GBZ te Bengkalis, ondergebracht in een gehuurd woonhuis. Deze GBZ is zeer bouwvallig, sinds jaren werd dezerzijds tevergeefs op nieuwbouw aangedrongen, thans is een bedrag uit de Rubbergelden opgebracht, dat ruim voldoende kan worden geacht een behoorlijke ziekeninrichting met inventaris op te richten.

519

Gouvernements Burgerlijks Ziekeninrichting

Padang Sidempoean (Tapanoeli)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1937

520


Zie Bijblad no. 13808 van 9 Februari 1937, waarbij aan deze gbz de verpleegklasse 4 wordt vastgesteld (verpleegprijs f 1,50).Zie ook reisverslag GG Tjarda Van Starkenborgh Stachouwer in maart 1940. Dr. Bieger is OvG 2e klasse.

521


Bangli (Bali en Lombok)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

Zie Bijblad no. 13808 van 9 Februari 1937, waarbij aan deze gbz de verpleegklasse 4 wordt vastgesteld (verpleegprijs f 1,50).

522


Denpasser (Bali en Lombok)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

Zie Bijblad no. 13808 van 9 Februari 1937, waarbij voor deze gbz de verpleegklassen 3 (Verpleegprijs f 3) en 4 worden vastgesteld (verpleegprijs f 1,50).

523


Mataram (Bali en Lombok)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

Zie Bijblad no. 13808 van 9 Februari 1937, waarbij voor deze gbz de verpleegklasse 4 wordt vastgesteld (verpleegprijs f 1,50).

524


Selong (Bali en Lombok)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


525


Bonthain (Celebes)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


526


Gorontalo (Menado)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

Zie Bijblad no. 13808 van 9 Februari 1937, waarbij voor deze gbz de verpleegklasse 3 (verpleegprij f 3) en 4 worden vastgesteld (verpleegprijs f 1,50).

527


Ternate (Molukken)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

Zie Bijblad no. 13808 van 9 Februari 1937, waarbij voor deze gbz de verpleegklassen 2 (verpleegprijs f 6), 3 (verpleegprijs f 3) en 4 worden vastgesteld (verpleegprijs f 1,50).

528


Moeara Teweh (ZO Borneo)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


529


Amoentai (ZO Borneo)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


530


Kandangan (ZO Borneo)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


531


Poeroek Tjahoe (ZO Borneo)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


532


Madjalengka (Indramajoe)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1925

In Bijblad no. 11446 van 30 Augustus 1927 kent dit ziekenhuis de verpleegklassen 3de (verpleegprijs f 3) en 4de klasse (verpleegprijs f 1,50).

533


Pekalongan (Pekalongan)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

In Bijblad no. 11446 van 30 Augustus 1927 kent dit ziekenhuis de verpleegklasse 4de klasse (verpleegprijs f 1,50).

534



Algemeen

Gouvernement

Overheid


535


Temanggoeng (Kedoe)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

In Bijblad no. 11446 van 30 Augustus 1927 kent dit ziekenhuis de verpleegklassen 2e (verpleegprijs f 6), 3e (verpleegprijs f 3) en 4de klasse (verpleegprijs f 1,50).

536


Japara (Semarang)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

In Bijblad no. 11446 van 30 Augustus 1927 kent dit ziekenhuis de verpleegklassen 3e (verpleegprijs f 3) en 4de klasse (verpleegprijs f 1,50).

537


Kendal (Semarang)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


538


Toeban (Rembang)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


539


Bodjonegoro (Rembang)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


540


Djombang (Soerabaja)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


541


Grissee (Soerabaja)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


542


Modjokerto (Soerabaja)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


543


Sidoardjo (Soerabaja)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


544


Toeloengagoeng (Kediri)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


545


Blitar (Kediri)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

In Bijblad no. 11446 van 30 Augustus 1927 kent dit ziekenhuis de verpleegklassen 3e(verpleegprijs f 3) en 4de klasse (verpleegprijs f 1,50).

546


Ngandjoek (Kediri)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


547


Kraksaan (Pasoeroean)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


548


Besoeki (Bondowoso)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

31-5-1929

549


In Bijblad no. 11446 van 30 Augustus 1927 kent dit ziekenhuis de verpleegklasse 4de klasse (verpleegprijs f 1,50). JC 1929 no. 52 kondigt de sluiting aan op 31 mei van dat jaar.

550


Banjoewangi (Besoeki)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


551


Soemenep (Madoera)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


552


Kepahiang (Benkoelen)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


553


Loeboek Pakam (Deli en Serdang)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


554


Tandjongbalei (Asahan)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


555


Telok Dalam (Nias)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


556


Goenoeng Sitoli (Noord Nias)

Algemeen

Gouvernement

Overheid


557

Centraal Hospitaal Soengei Sikambing

Soengei Sikambing (Serdang en Deli)

Algemeen

Tabaksonderneming SOK

Onderneming

1-1-1918

Uit van de Velde: Het hospitaalwezen op Sumatra's Oostkust (Amsterdam 1918) pag. 20 kaart

558

Centraal Hospitaal Soengei Boeloe

Soengei Boeloe (Serdang en Deli)

Algemeen


Onderneming

1-1-1918

Uit van de Velde: Het hospitaalwezen op Sumatra's Oostkust (Amsterdam 1918) pag. 20 kaart en Mededeelingen Pathol. Lab.no 9, 1929: bij 5213 contractanten 23 overlijdensgevallen.

559

Centraal Hospitaal Soengei Berdjankar

Soengei Berdjankar (Siantar)

Algemeen


Onderneming

1-1-1918

Uit van de Velde: Het hospitaalwezen op Sumatra's Oostkust (Amsterdam 1918) pag. 20 kaart en Mededeelingen Pathol. Lab.no 9, 1929

560

Centraal Hospitaal Simeloengan

Simeloengan (Ressort Siantar)

Algemeen

Rubber Plantation Investment Trust

Onderneming

1-1-1918

Uit van de Velde: Het hospitaalwezen op Sumatra's Oostkust (Amsterdam 1918) pag. 20 kaart en Mededeelingen Pathol. Lab.no 9, 1929:bij 7695 contractanten: 36 overlijdensgevallen. Zie ook Catalogus Hygiene Tentoonstelling Bandoeng 1927. Zie atlas pag. 104/105.

561

Centraal Hospitaal Perbaoengan

Perbaoengan (Serdang en Deli)

Algemeen


Onderneming

1-1-1918

Uit van de Velde: Het hospitaalwezen op Sumatra's Oostkust (Amsterdam 1918) pag. 20 legenda komt Perboengan voor als nummer 20 van een totaal van 33 centrale plantershospitalen.

Mededeelingen Pathol. Lab.no 9, 1929:bij 6491 contractanten: 59 overlijdensgevallen.

Uit: Memorie van Overgave 1934: Het Gouvernement heeft overeenkomsten gesloten met de plantersziekenhuizen …, Perbaoengan tot verpleging van

562

Gouvernementspatienten. Door de malaise zijn veel plantershospitalen gesloten. Thans zijn er nog een 30-tal over. Het heeft veel moeite gekost de planters te overtuigen, dat overleg met den DVG noodig was, alvorens men tot die maatregel overging.

Krankzinnigengesticht Sabang

Sabang (Atjeh)

Categoraal

Psychiatrie

Gouvernement

Overheid

15-9-1923

In 1930 had dit ziekenhuis 1222 bedden ( Indisch Verslag 1930) Komt ook voor in : Sumatraanse indrukken met uitvoerige beschouwingen van een psychiater.

563

Dysenterievoorziening

Tapanoeli

Categoraal

Dysenterie

Gouvernement

Overheid

21-6-1909

Gouv.Besluit 21 Juni 1909 no. 14: voor de bouw van barakken tot afzondering van dysenterielijders is, ten behoeve van de residentie Tapanoeli, eene som van f 2000 toegestaan.

564

Verpleeghuis voor krankzinnigen

Loeboek Pakam (Medan)

Categoraal

Psychiatrie

Gouvernement

Overheid

27-2-1924

Staatsblad no. 51 van 27 februari 1924. Besluit GG no. 17 van 6 Februari 1924. Sterkte en bezoldiging van het personeel zoomede verdere uitgaven voor het verpleeghuis voor krankzinnigen te Loeboek Pakam.Betreft het tot verpleeghuis voor krankzinnigen bestemde voormalig beri-beri hospitaal te Loeboek Pakam:a.Een verpleegster der 1e klasse van het krankzinnigenwezen;b.Twee mantri-verplegers met vrije huisvesting;c.Acht oppassers voor ten hoogste f 25 per maand en vrije inwoning;

565

d.Voor onderhoud, aanvulling inventaris en overige uitgaven: f 700 per jaar.e.Verstrekking van vrije geneeskundige behandeling en geneesmiddelen.

566

Sanatorium Senembah Mij

Beras Tagi

Categoraal

Tuberculose

Senembah Maatschappij

Onderneming

1-1-1922

Uit: Catalogus der Lichtbeeldenverzameling van de Vereeniging Koloniaal Instituut, groep III Sumatra, 1922.

567

Catharinahospitaal HAPM

Tanah Radja (Ressort Kisaran)

Algemeen

Hollands Amerikaanse Plantage Mij

Onderneming

1-1-1922

Uit: Catalogus der Lichtbeeldenverzameling van de Vereeniging Koloniaal Instituut, groep III Sumatra, 1922.Zie ook Catalogus Hygiene Tentoonstelling Bandoeng 1927, waar een model van dit ziekenhuis (schaal 1:100) werd opgesteld.

568

Lepra kolonie Kota Nopan

Klein Mandeling (Tapanoeli)

Categoraal

Lepra

Onderneming/Zending?

Particulier

1-1-1922

Uit: Catalogus der Lichtbeeldenverzameling van de Vereeniging Koloniaal Instituut, groep III Sumatra, 1922.

569

Hospitaal DSM

Padang Brayan (Medan)

Algemeen

DSM (Deli Spoorweg Maatschappij)

Onderneming

1-1-1929

Uit: Mededeelingen Pathologisch laboratorium no. 9, 1930

570


Soengei Sengkol (Ressort Medan)

Algemeen

Tabak Maatschappij Arendsburg

Onderneming

1-1-1929

571


Uit: Mededeelingen Pathologisch laboratorium no. 9, 1930: van de 6,802 contractarbeiders stierven in 1929: 46. Zie ook Catalogus Hygiene Tentoonstelling Bandoeng 1927.

572


Seroeway (Ressort Medan)

Algemeen

Tabaksonderneming

Onderneming

1-1-1929

Uit: Mededeelingen Pathologisch laboratorium no. 9, 1930

573


Perlak (Ressort Tandjong Poera)

Algemeen

Bataafse Petroleum Maatschappij

Onderneming

1-1-1929

Uit: Mededeelingen Pathologisch laboratorium no. 9, 1930: 1722 contractanten, waarvan 19 overleden in 1929

574


Tanah Radja (Ressort Kisaran)

Algemeen

Tabaksonderneming

Onderneming

1-1-1929

Uit; Mededeelingen van het Pathologisch Laboratorium te Medan, no. 9, 1930: 12,246 contractanten waarvan in 1929 er 59 overleden

575


Tandjong Balei (Ressort Kisaran)

Algemeen

Tabaksonderneming

Onderneming

1-1-1929

Uit; Mededeelingen van het Pathologisch Laboratorium te Medan, no. 9, 1930: 189 contractanten waarvan in 1929 er geen overleden

576


Hoeta Padang (Ressort Kisaran)

Algemeen

Tabaksonderneming

Onderneming

1-1-1929

Uit; Mededeelingen van het Pathologisch Laboratorium te Medan, no. 9, 1930: 2823 contractanten waarvan in 1929 er 42 overleden

577

Centraal OndernemingshospitaalBekioen (Boven Langkat)

Algemeen

Tabaksonderneming Bekioen

Onderneming

1-1-1918

Uit: E. van de Velde, Het hospitaalwezen aan Sumatra's Oostkust, overdruk Het Ziekenhuis 1918: Centraal hospitaal tabaksonderneming Bekioen bij Batak kampong Bekioen in Boven Langkat

578

Ondernemingsziekenhuis Mabar

Mabar (Boven Langkat)

Algemeen

Deli Maatschappij

Onderneming

1-1-1918

Zie E. van de Velde, Het Hospitaalwezen op Sumatra's Oostkust, overdruk Het Ziekenhuis, nrs. 9, 10 en 11, jaar 1918: Mabar is een Batak kampong in Boven Langkat, op overzichtskaart nr.11

579

Centraal OndernemingshospitaalTebing Tinggi (Ressort Tebing Tinggi)

Algemeen

Deli Maatschappij

Onderneming

1-1-1918

Zie E. van de Velde, Het Hospitaalwezen op Sumatra's Oostkust, overdruk Het Ziekenhuis, nrs. 9, 10 en 11, jaar 1918: zie nr. 22 van legenda der centrale hospitalen

Ook in publikatie van van Driel over sterfte ondernemingsarbeiders genoemd in 1929. Het ziekenhuis behoort tot het hospitaalressort Tebing Tinggien kent in 1929 een aantal van 13.367 arbeiders, hoofdzakelijk Javanen. Daarvan overlijdden er dat jaar 82 (6,13 %o).

Ook genoemd in Memorie van Overgave 1934 aals een van de plantershospitalen, die een overeenkomst heeft met het Gouvernement om gouvernementspatienten te verplegen.

580

Grote Atlas van NOI, pag. 114

581

Centraal Ondernemingshospitaal

Martabing (Ressort Tebing Tinggi)

Algemeen

Deli Maatschappij

Onderneming

1-1-1918


582


Tanah Besi (Ressort Tebing Tinggi)

Algemeen

Deli Maatschappij

Onderneming

1-1-1918


583


Pematangsiantar

Algemeen

Siantar Dokter Fonds

Onderneming

1-1-1918

Zie E. van de Velde, Het Hospitaalwezen op Sumatra's Oostkust, overdruk Het Ziekenhuis, nrs. 9, 10 en 11, jaar 1918: zie nr. 26 van legenda der centrale hospitalen; zie ook Catalogis Inzending Hygiene tentoonstelling 1927; constructie 1918-1921. Kostprijs f 500.000;capaciteit per zaal 40 patienten. Kostprijs f 12000. Totale capaciteit 800 patienten.De foto is van het Tropeninstituut TM nr 10002206.jpg en dateert van voor 1938

584


Tandjong Kassau (Ressort Tebing Tin

Algemeen

Tandjong Rubber Company

Onderneming

1-1-1918

Zie E. van de Velde, Het Hospitaalwezen op Sumatra's Oostkust, overdruk Het Ziekenhuis, nrs. 9, 10 en 11, jaar 1918: zie nr. 27 van legenda der centrale hospitalen. Zie ook Catalogus Hygiene Tentoonstelling Bandoeng 1927. Zie ook Sir Malcolm Watson, Rural sanitation in the tropics, 64, Notes on Sumatra.Gedurende 1912 werden er 6025 patienten opgenomen voor alle ziekenhuizen. Voor malaria waren er 611 opnames. Op 5 maart 1913 waren er 571 patienten aanwezig,

585


waarvan 50 van andere estates en nieuwe koelies onder medische observatie: 76. Van de deelnemende estates bedroeg het aantal opnames: 445.

586


Lima Poeloe

Algemeen

Deli Maatschappij

Onderneming

1-1-1918


587


Kisaran (Ressort Kisaran)

Algemeen

Deli Maatschappij

Onderneming

1-1-1918


588


Telok Dalam (Ressort Kisaran)

Algemeen

Tabaksonderneming

Onderneming

1-1-1918

Zie E. van de Velde, Het hospitaalwezen op Sumatra's Oostkust, overdruk Het Ziekenhuis nrs.9,10 en 11, 1918, legenda van ziekenhuizen nr. 31 en Mededeelingen Pathologisch Laboratorium no.9 van 1930 : van de 2153 contractarbeiders overleden er in 1929 15.

589


Goenoeng Melajoe (Asahan)

Algemeen

Tabaksonderneming

Onderneming

1-1-1918

Zie E. van de Velde, Het hospitaalwezen op Sumatra's Oostkust, overdruk Het Ziekenhuis nrs.9,10 en 11, 1918, legenda van ziekenhuizen nr. 31

590


Tandjong Pasir (Asahan)

Algemeen

Tabaksonderneming

Onderneming

1-1-1918

Zie E. van de Velde, Het hospitaalwezen op Sumatra's Oostkust, overdruk Het Ziekenhuis nrs.9, 10 en 11, 1918. Legenda nr. 33

591


Seunagan (West Atjeh)

Algemeen

Societe financiere des caoutchoucs

Onderneming

592

Zie reis GG Tjarda Starkenborgh Stachouwer in maart 1940. Het ondernemingshospitaal staat olv geneesheer J.E.J. Penn.

593

Zendingsziekenhuis

Goenoeng Sitoli (Noord Nias)

Algemeen

Rijnsche zending

Zending

594

Zie reis GG Tjarda Starkenborgh Stachouwer in maart 1940. Het zendingshospitaal staat olv de artsen heer en mevrouww Thomson. Ephorus der Rijnsche zending begroet GG

595

Zendingsziekenhuis Nainggolan

Samosir (Tapanoeli)

Algemeen

Rijnsche zending

Zending

596

Zie reis GG Tjarda Starkenborgh Stachouwer in maart 1940. Het zendingshospitaal staat olv de heer Rijkhoek.

597

Ondernemingsziekenhuis Balimbingan

Balimbingan (Simeloengoen)

Algemeen

Handels Vereniging Amsterdam, thee

Onderneming

1-1-1927

598

Zie reis GG Tjarda Starkenborgh Stachouwer in maart 1940. Het zendingshospitaal staat olv de arts J.B. van den Berg; zie ook calatogus Hygienische tentoonstelling Bandoeng 1927, pag. 10

599


Toentoengan estate (Deli Serdang)

Algemeen

Deli Maatschappij

Onderneming

1-1-1913

600

Zie Sir Malcolm Watson, Rural sanitation in the tropics: Toentoengan, a typical Hill Land estate, free from malaria. Hoogste estate van de Deli Mij.

601

Inlands hospitaal


Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1906

602

Zie KV 1907 : In het inlandsche hospitaal te Wangkoeng ter hoofdplaats Soerakarta werden in 1906: 251 lijders verpleegd.

603

Ondernemingshospitaal Paper Alam

Pasoemah-landen (Palembang)

Algemeen

Koffieonderneming Paper Alam

Onderneming

1-1-1906

604

KV 1906: Ook zijn dergelijke particuliere ziekeninrichtingen ten dienste van de Europeesche geemployeerden en de contractkoelies gevestigd op de koffieonderneming "Paper Alam"in de onderafdeling Pasoemah-landen van de residentie Palembang.

605

Ondernemingshospitaal Pasemah estate

Pasoemah-landen (Palembang)

Algemeen

Koffieonderneming Pasemah Estate

Onderneming

1-1-1906

606

KV 1906: Ook zijn dergelijke particuliere ziekeninrichtingen ten dienste van de Europeesche geemployeerden en de contractkoelies gevestigd op de koffieonderneming "Pasemah Estate" in de onderafdeling Pasoemah-landen van de residentie Palembang.

607

Leprozenkampong VI Moekims

Pidie (Noord Atjeh)

Categoraal

Lepra

Gouvernement

Overheid

1-1-1906

608

KV 1906: Een leprozenkampong werd in de VI Moekims gesticht, waar een 5-tal uit die onderafdeeling afkomstige leprozen gehuisvest werden.

609

Inlandsch gouvernementsziekenhuis

Tasikmalaja (res. Preanger Regentsch

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1911 1-1-1924

610

KV 1925: Het inlands gouvernementsziekenhuis is gesloten (J.C. 1923 no. 64). Was aanvankelijk vermoedelijk zowel voor syphilis patienten als voor behoeftige inlanders.

611

Psychiatrisch verpleeghuis

Makassar (Celebes)

Categoraal

Psychiatrie

Gouvernement

Overheid

1-7-1925

KV 1926: In de loop van 1925 werd dit Doorgangshuis voor krankzinnigen aan de dadiweg 16 in gebruik genomen.

612


Padang (Westkust Sumatra)

Categoraal

Psychiatrie

Gouvernement

Overheid

1-7-1925

KV 1926: In de loop van 1925 werd dit verpleegtehuis in gebruik genomen.Sterkte en bezoldiging van het personeel vastgesteld bij GB van 21 mei 1925 no. 17 (Indisch Staatsblad no. 227):a. Een verpleegster der 1e klasse van het krankzinnigenwezen;b. Twee mantri-verplegers met vrije huisvesting;c. Acht oppassers voor ten hoogste f 25 per maand en vrije inwoning;d. Voor onderhoud, aanvulling inventaris en overige uitgaven: f 700 per jaar;

613


e. een bedrag van f 3000 voor de eerste inrichting van dit verpleegtehuis voor krankzinnigen.

614



Categoraal

Psychiatrie

Gouvernement

Overheid

1-1-1925

KV 1926: Bij Gouvernementsbesluit no. 32 van 16 juli 1925 (Bijblad no. 10864) zijn de sterkte en de bezoldiging van het personeel vastgesteld.

615

Psychiatrisch doorgangshuis Grogol

Batavia

Categoraal

Psychiatrie

Gouvernement

Overheid

1-1-1925

KV 1925: Het doorgangshuis voor krankzinnigen te Grogol (Batavia) kwam gereed en werd in gebruik genomen.

616

Psychiatrisch verpleegtehuis

Palembang (Sumatra Zuid)

Categoraal

Psychiatrie

Gouvernement

Overheid

1-1-1925

KV 1925: Het verpleegtehuis voor krankzinnigen te Palembang kwam gereed en werd in gebruik genomen. Capaciteit 1930: 26 bedden.

617


Batavia (Grogol)

Categoraal


Gouvernement

Overheid

1-11-1919 1-1-1925

KV 1923: Het hospitaal voor besmettelijke ziekten, dat bij verhuizing van de GCB naar Salemba op de plaats van het voormalig stadsverband was gevestigd is bij Gouvernementsbesluit no. 31 van 23 april 1923 (Indisch Staatsblad no. 196) bestemd voor doorgangshuis van krankzinnigen.

618

Psychiatrisch doorgangshuis

Solo (Soerakarta)

Categoraal

Psychiatrie

Gouvernement

Overheid

1-7-1921

KV 1922: Bij Gouvernementsbesluit van 16 april 1921 no. 24 (Indisch Staatsblad no. 233) is de sterkte en bezoldiging van het personeel vastgesteld van het psychiatrisch doorgangshuis, dat in de voormalige ziekeninrichting Mengoengdjajan te Soerakarta is gevestigd.

619


Gombong (Bagelen)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

Uit: Schoute p. 825: lijst van militaire inrichtingen in 1867. De capaciteit betreft de gemiddelde dagbezetting van het jaar.KV 1917: Te Gombong wordt aan het militaire hospitaal een gebouw voor de vrouwenafdeling toegevoegd. KV 1921: het hospitaal werd verbeterd o.a.door de bouw van een inrichting voor besmettelijke ziekten. Uit: van der Veer, p. 224: in 1932 wordt dit hospitaal omgezet in een ziekenzaal.

620

Militair hospitaal der 6e klasse

Sigli (Noord-Atjeh)

Algemeen


Overheid

1-1-1917

KV 1917: Te Sigli kwam een hospitaal 6e klasse gereed (verpleging tot max. 40 patienten). Uit: van der Veer,p. 224: in 1934 werd dit hospitaal omgezet in een ziekenzaal.

621

Militair hospitaal Tjimahi

Tjimahi (Preanger)

Algemeen


Overheid

1-1-1917

KV 1917: bij het militair hospitaal kwam een zusterhuis gereed. KV 1918: bij het militair hospitaal werden in Nederland opgeleide verpleegsters te werk gesteld.KV 1921: er werd begonnen met de bouw van een nieuwe operatie-inrichting. Aan de inrichting van de stoomwasserij werd doorgewerkt.De in 1919 aangevangen proefneming om op Java de syphilis- en gonorrhoe-lijders centraal, d.w.z. te Weltevreden, Magelang, Soerabaja en Tjimahi door specialisten te laten behandelen, slaagde, weshalve die behandeling op Java wordt voortgezet, terwijl centrale behandeling te Koeta Radja voor het gewest Atjeh en onderhoorigheden zal worden ingesteld. Hiervoor zullen op genoemde plaatsen (behalve te Soerabaja, dat voor die behandeling door Malang zal worden vervangen) afzonderlijke behandelingsgebouwen worden open ingericht.Image-code KITLV 94386 van 1927.

Militaire barak besmettelijke ziekten

622

Poeroek Tjahoe (ZO Borneo)

Categoraal



Overheid

1-1-1918

KV 1919: te Poeroek Tjahoe kwam gereed de barak voor besmettelijke ziekten. KV 1920: Met de verbetering van de logiesgebouwen te Poeroektjahoe (Zuider- en Oosterfadeling van Borneo) werd een aanvang gemaakt.

623

Garnizoenshospitaal 2e kl. Kedong Kebo

Poerworedjo (res. Kedoe)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

Uit: Schoute p. 825: lijst van militaire inrichtingen 1867. De capaciteit is de gemiddelde dagbezetting van het jaar. KV 1919: met de bouw van een hospitaal werd begonnen. KV 1920: het militair hospitaal is gedeeltelijk in gebruik genomen. KV 1921: het hospitaal te Poerworedjo werd voltooid. Uit van der Veer, p.224: in 1932 wordt dit hospitaal om bezuinigingsredenen omgezet in een ziekenzaal.

624

Militaire Ziekenzaal 1e klasse


Algemeen


Overheid

1-1-1867

Uit: Schoute p. 825, lijst van militaire inrichtingen in 1867. Capaciteit betreft gemiddelde dagbezetting van het jaar.KV 1920: Bij de besmettelijke afdeling van het militair hospitaal werd een afzonderlijke afdeling voor longpestlijders bijgebouwd. Uit van der Veer, p. 224: in 1932 wordt dit hospitaal omgezet in een ziekenzaal.

625

Militair hospitaal Semarang

Djatingaleh (Semarang)

Algemeen


Overheid

1-1-1921

KV 1920: Te Semarang werd met kracht voortgewerkt aan den bouw van het militair etablissement in het heuvelterrein te Djatingaleh, zoodat op het einde van 1919 een groot gedeelte van het 5de bataljon infanterie van Semarang kon overgaan, terwijl het overige deel in Mei 1920 volgt. Tevens werd aldaar een aanvang gemaakt met den bouw van een nieuw militair hospitaal met bijbehorende woningen. KV 1921: Te Djatingaleh werd begonnen met den bouw van een nieuw hospitaal. Uit van der Veer, p. 224: In 1932 werd dit hospitaal omgezet in een ziekenzaal.

626

Militaire ziekeninrichting

Batoedjadjar (Bandoeng)

Algemeen


Overheid

1-1-1915

KV 1915: De vernieuwing van het kampement te batoedjadjar bleef onderhanden en de ziekeninrichting onderging een uitbreiding tevens verbetering.

627

Militair hospitaal

Djambi

Algemeen


Overheid

Uit: van der Veer, p. 224: In 1934 wordt dit hospitaal omgezet in een ziekenzaal.

628



Algemeen


Overheid

1-1-1867

Uit: Schoute p. 827, lijst van militaire inrichtingen in 1867. Capaciteit betreft de gemiddelde dagbezetting van het jaar.. Uit: van der Veer, p. 224: In 1934 wordt dit hospitaal omgezet in een ziekenzaal.

629

Militair hospitaal

Koepang (Timor)

Algemeen


Overheid

Uit: van der Veer, p. 224: In 1934 wordt dit hospitaal omgezet in een ziekenzaal.

630

Missieziekenhuis Sint Borromeus

Bandoeng (West java)

Algemeen

Liefdezusters Borromeus, Maastricht

Zending

1-1-1921

Zie Willemsen, van tentoonstelling tot wereldorganisatie, p.94 en Dutch Missionary Activities, p. 160, interview 194, W.C. Leijser. KMM KomMissieMemoires 339: Zuster Damienne werkte van 1950 tot 1976 in twee grote katholieke ziekenhuizen, namelijk in Bandoeng (st. Borromeus) en Jakarta (Sint Carolus).

631

Missieziekenhuis Sint Elisabeth

Sedjiram West Borneo)

Algemeen


Zending

1-1-1924

Zie Willemsen, van tentoonstelling tot wereldorganisatie, p.94 en Dutch Missionary Activities, p. 122, interview 90, C.W. Slits. KMM KomMissieMemoires 492: Zuster Alena werkte van 1924 tot 1968 in Borneo.

632

Missieziekenhuis Sint Vincentius

Soerabaja (Oost Java)

Algemeen

Dienaressen Heilige Geest, Steyl

Zending

1-1-1925

Zie Willemsen, van tentoonstelling tot wereldorganisatie, p.94 en Dutch Missionary Activities, p. 104, interview 39, M.E. Smiggels. KMM KomMissieMemoires 496: Zuster Teresita werkte van 1925 tot 1946 op Flores en op Java.

633

Missieziekenhuis Charitas

Palembang (Z Sumatra)

Algemeen

Franciscanessen Charitas, Tilburg

Zending

1-1-1926

Zie J. Willemsen, van tentoonstelling tot wereldorganisatie, p.94. Dutch Missionary activities. Gevestigd aan de Dalang Djawa te Palembang

634

Missieziekenhuis Tering

Sungai Mahakam (Oost Borneo)

Algemeen


Zending

1-1-1927

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling tot wereldorganisatie, 94. Dutch Missionary Activities, 121 en 122.

635

Missieziekenhuis Sint Elizabeth

Semarang (Midden Java)

Algemeen

Franciscanessen van Heythuysen

Zending

1-1-1927

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling tot wereldorganisatie, 94. Dutch Missionary Activities, 120-121

636

Missieziekenhuis Onder de Bogen

Djokjakarta (Midden Java)

Algemeen


Zending

14-9-1929

Uit website Tropenmuseum: Het ziekenhuis 'Onder de Bogen' in Yogyakarta werd op zaterdag 24 augustus 1929 plechtig gewijd door de bisschop van Aezani, mgr. A.P.F. van Velsen. De officiele opening vond plaats op 14 september 1929. Het gebouw was in 1928 ontworpen door architect F.J.L. Ghijsels van het Algemeen Ingenieurs en Architecten Bureau (AIA). Het ziekenhuis was gesticht door een rooms-katholieke congregatie in Maastricht: de Liefdezusters van de Heilige Carolus Borromeus, ook wel''Zusters Onder de Bogen' genoemd. De foto lijkt deel uit temaken van een serie, waarbij op een van de foto's (60046492) een kalender te zien is, opengeklapt op de maand mei 1930. Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling tot wereldorganisatie, 94. Dutch Missionary Activities, 159-161

637

Missieziekenhuis

Langgur (kleine Kei eilanden)

Algemeen

Dochters van O.L.V. H. Hart, Tilburg

Zending

1-1-1929

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling tot wereldorganisatie, 94. Dutch Missionary Activities,p.108, interview 50, KMM file nr. 306: J.H. Kox,zuster Williana was van 1967 tot 1978 werkzaam in de Molukken in de ziekenhuizen van Langgur en Saumlakki, beide gelegen in het bisdom Amboina. Op beide plaatsen werkte zij als verpleegster,later als directrice van het ziekenhuis.

638

Missieziekenhuis Maria Magdalena

Malang (Oost Java)

Algemeen

Zusters christelijke scholen, Boxmeer

Zending

1-1-1929

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling tot wereldorganisatie, 94. Dutch Missionary Activities

639

Missieziekenhuis Sint Jozef

Tandjong Sakti (Zuid Sumatra)

Algemeen

Franciscanessen Charitas, Roosendaa

Zending

1-1-1929

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling tot wereldorganisatie, 94.

640


Gandjuran (Djokjakarta)

Algemeen


Zending

1-1-1930

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling tot wereldorganisatie, 94, Dutch Missionary Activities, 159-161.

641


Medan (SOK)

Algemeen

Franciscanessen Elisabethsgesticht, B

Zending

1-1-1930

Kouwenaar: Voor verpleging van beter gesitueerden is in Medan gelegenheid in de reeds lang bestaande "Ziekenverpleging"en in het in 1931 geopende ziekenhuis St. Elisabeth. Beide zijn uitstekend ingericht.

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling tot wereldorganisatie, 94, Dutch Missionary Activities, 117-118, KMM 39 van Appolonia Bierman (zuster Constance), werkzaam van 1928 tot 1975 in Sumatra, meeste tijd werkzaam in ziekenhuis Medan; ook KMM 472 van C.G. Scheen (zuster Beatrix) ook werkzaam in katholieke ziekenhuis van Medan, in Sumatra van 1939 tot 1971. Het ziekenhuis van Medan was eigendom van haar congregatie; het was comfortabel ingericht, ook de verblijven van de zusters; de patienten waren voornamelijk beter gesitueerde Europeanen en Chinezen. Echt missiewerk vond zij het eigenlijk niet. Dat begon pas na de oorlog. En tenslotte KMM 582 van A.M.Walraven (zuster Isfrida) die van 1931 tot 1965 in Sumatra werkte. Het ziekenhuis in Medan was nog maar pas door haar congregatie begonnen toen zij in 1931 in Indonesie aankwam. Hoewel het milieu erg Europees was voelde zij het toch

642

wel als missiewerk. Zij vertelt wat over het reilen en zeilen van het ziekenhuis en over uitbreidingen met steun uit Nederland. Vanaf 1954 begon men met een eigen opleiding.

In 1980 vierde dit ziekenhuis haar 50 jarig bestaan. Het bestaat anno 2010 nog als Missieziekenhuis Bara

Bara (Madoera?)

Algemeen

Franciscanessen, Heythuysen

Zending

1-1-1930

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling tot wereldorganisatie, 94, Dutch Missionary Activities, 120-121, KMM 465 van M.E.A. Savelbergh (zuster Xaverio) werkzaam van 1924 tot 1951 in het Bisdom Semarang in missie ziekenhuizen.

643

Missieziekenhuis Blinjoe

Blinjoe (Banka)

Algemeen

Zusters Goddelijk Kind, Amsterdam

Zending

1-1-1931

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling tot wereldorganisatie, 94, Dutch Missionary Activities.

644

Missieziekenhuis Raha

Raha (Ambon)

Algemeen

Zusters Jezus, maria, Jozef, 's Hertoge

Zending

1-1-1931

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling tot wereldorganisatie, 94, Dutch Missionary Activities, 168-170.

645

Missieziekenhuis Saumlakki

Saumlakki (Molukken)

Algemeen

Dochters van O.L.V.H. hart, Tilburg

Zending

1-1-1932

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling tot wereldorganisatie, 94, Dutch Missionary Activities, 107-109.Interview no. 50 met J.H.Kox (Zuster Williana). Van 1967-1978 werkzaam als verpleegster in de Molukken in de ziekenhuizen van Langgur en Saumlakki. KMM file nr. 306.

646

Missieziekenhuis Elat

Elat (Grote Kei-eilanden)

Algemeen

Dochters van O.L.V.H.Hart, Tilburg

Zending

1-1-1933

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling naar wereldorganisatie,94. Naast algemeen ziekenhuis was er ook een leprozerie. Dutch Missionary Activities, 107-109. Interviews 48 en 50; KMM 258 en 306; Zuster M.C. Jansen (zuster Marcaria)is van 1936 tot 1974 praktisch altijd in de gezondheidszorg werkzaam, in ziekenhuizen op de Kei-eilanden en Tanimbar, beide in het tegenwoordige bisdom Amboina. Dikwijls was zij meer dokter dan verpleegster en verrichtte zij ook kleine operaties. De mensen noemden haar grootmoeder en dat betekende veel invloed.

647

Missieziekenhuis Lidwina


Algemeen

Franciscanessen, Bergen op Zoom

Zending

1-1-1933

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling naar wereldorganisatie,94.

648

Missieziekenhuis Pamangkat

Pamangkat (West Borneo)

Algemeen

Franciscanessen, Etten

Zending

1-1-1933

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling naar wereldorganisatie,94. Dutch Missionary Activities, 118-120. Interview 80 M.P. Graumans, KMM file 183, Zuster Aline was van 1936 tot 1963 werkzaam in de kraamverpleging en polikliniek in Sambas, in het tegenwoordige bisdom Pontianak. Als verpleegster in een onderwijscongregatie heeft zij het vaak moeilijk gehad. Bovendien had zij geen opleiding voor kraam mogen volgen, maar moest zij wel het werk doen. Zij heeft veel mensen mogen helpen, de capaciteit van polikliniek en ziekenhuis groeiden gestadig. Zij vertelt ook over de ziekten die er heersten (framboesia, malaria, naveltetanus), de primitieve werkwijze, het gebrek aan hygiene bij de mensen; ook over de verschillende bevolkingsgroepen (Maleiers, Chinezen, Daya's, Madoerezen), elk met hun eigen geaardheid, gebruiken, godsdienstige overtuigingen, feesten, etc. Zij heeft nogal wat kinderen gedoopt, soms onder het mom van medicijnen toedienen.

Missieziekenhuis Lebak

649

Rangkasbetoeng (Bantam)

Algemeen

Franciscanessen, Amsterdam

Zending

1-1-1933

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling naar wereldorganisatie,94. Dutch Missionary Activities

650

Missieziekenhuis Baleardjosari

Baleardjosari (Malang)

Algemeen

Zusters Christelijke scholen, Boxmeer

Zending

1-1-1933

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling naar wereldorganisatie,94. Ziekenhuis en polikliniek. Dutch Missionary Activities

651

Missieziekenhuis Pekalongan

Pekalongan (Midden Java)

Algemeen

Zusters van O.L. Vrouwe, Tegelen

Zending

1-1-1933


652

Missieziekenhuis Sint Antonius

Ambarawa (Semarang)

Algemeen

Franciscanessen, Heythuysen

Zending

1-1-1936


653

Kliniek Soekanagara

Soekanagara (Preanger)

Algemeen

Franciscanessen, Bergen op Zoom

Zending

1-1-1936

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling naar wereldorganisatie,94. Dutch Missionary Activities. Er is sprake van een vereniging van thee-ondernemingen Soekanagara. Mogelijk een joint-venture?

654

Missieziekenhuis Sintang


Algemeen

Franciscanessen van de Heilige Anton

Zending

1-1-1936

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling naar wereldorganisatie,94. Dutch Missionary Activities, 133-135. Interview 120. KMM file nr. 548 van I.F. van de Ven. Zuster Willemine werkte van 11946 tot 1975 als verpleegster en vroedvrouw in het tegenwoordige bisdom Sintang. Zij beschrijft het ziekenhuis, de apotheek en het laaboratorium waar zij werkte; eveneens de meest voorkomende ziektes. Zij assisteerde bij duizenden bevallingen in allerlei omstandigheden, doopte soms kinderen, en kreeg te maken met allerlei vormen (ook inheemse) van geboorteregeling. Ook maakte zij dienstreizen en leerde zelf kleine operaties te verrichten.

655


Blitar (Kediri)

Algemeen

Dienaressen van de Heilige Geest, St

Zending

1-1-1936

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling naar wereldorganisatie,94. Dutch Missionary Activities, 103-105

656

Missieziekenhuis Hermana

Lembean (Minahassa)

Algemeen

Zusters van Jezus, Maria, Jozef, 's Her

Zending

1-1-1940

Dit ziekenhuis is blijkens Willemsen gesticht in de buurt van Menado door de Zusters JMJ te 's Hertoegenbosch. Uit de KITLV-invenatris 138 (H 1422 Collectie Trhomas Cool) is er omstreeks 1950 sprake van een uitbreidingsplan voor het ziekenhuis Hermana te Lembean.

Zie Jan Willemsen, van tentoonstelling naar wereldorganisatie,94. Dutch Missionary Activities, 168-170.Interview 221. KMM file nr. 470 van A.J.M. Schats. Zuster Paula werkte vanaf 1938 veertig jaar in de gezondheidszorg in het bisdom Manado. Het ziekenhuis in Tomohon was delangste tijd haar arbeidsterrein. Gedetaileerd gaat zij in op de zustercommuniteit en het kloosterleven, de patienten (veel arme mensen), de verpleegkosten (voor wie kon betalen), de ziektes, de medische en godsdienstige opleiding van verpleegsters, de relatie tot het gouvernement en het bisdom, uittbreidingen van gebouwen en faciliteiten. In 1972 werd zij overgeplaatst naar een klein ziekenhuis in Langoan. Zij werd daar hoofd en moest de werkzaamheden regelen.

657

Inlands ziekenhuis Sidoardjo

Sidoardjo (Soerabaja)

Algemeen

De arts Kohlbrugge

Particulier

1-1-1900

Er waren ook individuele initiatieven. De civiel geneesheer J.H.F. Kohlbrugge richtte in zijn standplaats Sidoardjo (Soerabaja) een Inlands ziekenhuis op dat werd gefinancierd door Europeanen. Hij dacht dat dit de beste manier was om blank en bruin samen te brengen, nadat er een oproer was geweest waarbij vele Javanen het leven hadden gelaten. Het was het enige ziekenhuis in een gebied met 500.000 inwoners. Op een gegeven moment behandelde hij met de door hem zelf opgeleide helpers 6000 à 8000 zieken per jaar. Rondom het ziekenhuis was een tuin waarin hij geneeskrachtige kruiden kweekte. Hij had geen tijd om zelf onderzoek te doen naar die geneeskrachtige kruiden, maar hij gebruikte ze wel en met succes.134 Al eerder zagen we dat hij zich positief opstelde tegenover Inlandse medicamenten zoals gebruikt door doekoens of door Indo-Europes Hospitaal voor Dwangarbeiders


658

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1895

Staatsblad no. 285 van 23 December 1895. Besluit no. 9 GG van 19 December 1895. Indienststelling van een mandoer en drie oppassers t.b.v. het hospitaal voor dwangarbeiders te Tjilatjap. Bezoldiging mandoer: f 15; 1 oppasser voor den inwendigen dienst f 10; en twee oppassers voor den bewakingsdienst ieder f 10 per maand

659

Verpleging psychisch minderwaardigen

Temanggoeng (res. Kedoe)

Categoraal

Zwakzinnigen

Vereeniging Zendingsonderneming T

Zending

1-1-1920

Indisch Verslag 1930: De ondersteuning van de Vereeniging "Zendingsonderneming"te Temanggoeng (Midden-Java), waarmede reeds in 1920 een aanvang was gemaakt, was bedoeld als een proef om de verzorging van zwakzinnigen, voor wie op grond van medische overwegingen geen mogelijkheid tot opname in een krankzinnigengesticht bestaat, over te laten aan het particulier initiatief. Waar deze inrichting voorzziet in een sterk gevoelde behoefte aan een verplegingsmogelijkheid voor psychisch minderwaardigen, kan de proef als geslaagd worden beschouwd. In 1930 had de inrichting 90 bedden, waarvan gemiddeld 57 % bezet was ( 51 bedden). Het aantal verpleegdagen in dat jaar bedroeg 1887 en het subsidiebedrag f 8535. In het Indisch Verslag 1938 was de capaciteit inmiddels 120 en waren er gemiddeld 141 bedden bezet (51.343 verpleegdagen) Het subsidie over dat jaar bedroeg f 15.000.

Ondernemingsziekenhuis Pagongan

Doekoewringin (Tegal)

660

Algemeen

Suikerfabriek Pagongan

Onderneming

1-1-1920

Foto Tropenmuseum TMnr 60010376. Datering 1920-1935Ziekenhuis is eigendom van de Tegalsche Suikerfabriekn

661

Ondernemingsziekenhuis Elisabeth

Sitoebondo (Besoeki)

Algemeen

Noord-besoekische Suikerfabrieken

Onderneming

Zie NTvG 72.I.15 van zaterdag 14 April 1928, Berichten en Mededeelingen: gedurende de laatste decennia zijn door tal van suikerfabrieken, hetzij geheel op eigen kosten, hetzij in samenwerking met andere ondernemingen, met Zending, Gewest of Gemeente, groote moderne clinieken opgericht. Voorbeelden hiervan zijn: het Elisabeth-ziekenhuis te Sitoebondo.

662

Ondernemingsziekenhuis Nanga Djetah


Algemeen

Rubberplantage Nanga Djetah in omg

Onderneming

1-1-1920

Zie Wikipedia.org inzake hospitals Nederlands Indie. Foto TMnr 60014562.jpg omstreeks 1920 genomen.

663

Hulpziekenhuis Leksoela

Leksoela (Zuid-Boeroe)

Algemeen

Zending

Zending

Foto Tropenmuseum, datum onbekend. TMnr 10000664

664

Landschapsiekenhuis Paloe

Paloe (Sulawesi) Algemeen

Landschap Paloe

Overheid

1-1-1930

################

665

Ondernemingsziekenhuis Toeloengredjo

Toeloengredjo (Kediri)

Algemeen

HVA

Onderneming

Foto Tropenmuseum TMnr 60037466.

666

Ondernemingshospitaal Gending

Gending (res.Probolinggo)

Algemeen

Suikerfabriek Gending

Onderneming

1-1-1922

Zie Collectie Tropen Museum Tm nr 10002186.Plntages in heden en verleden hebben bij velen een slechte reputatie op het gebied van arbeidsverhoudingen. Bij de suikerplantages op Java was dat echter niet het voornaamste punt van kritiek. In de ogen van de critici was dat de te lage grondhuur die betaald werd en het mogelijk onvrijwillige karakter van het tijdelijk afstaan van grond door de boeren. Bij de arbeid op deplantage moet onderscheid gemaakt worden tussen de vaste arbeiders in de fabriek en de tijdelijke 'camapgne' arbeiders, oftewel de losse krachten die de grond bewerkten en het riet sneden. De vaste werknemers van de suikerfabriek vormden in velerlei opzicht een aarbeidselite met voor die tijd en plaats, goede lonen en voorzieningen, zoals het aan de fabriek verbonden hospitaal (P. Boomgaard, 2001). 'Inlandsch Hospitaal' van de suikerfabriek Gending, Oost-Java.

Ondernemingshospitaal Ngandjoek

Ngandjoek (res.Kediri)

667

Algemeen

Suikerfabriek Ngandjoek

Onderneming

1-1-1920

Zie TM nr. 600043466: de kliniek bij de Suikerfabriek Ngandjoek.

668

Ondernemingshospitaal Seloredjo

Seloredjo (res. Soerabaja)

Algemeen

Suikeronderneming Seloredjo

Onderneming

Zie Collectie Tropenmuseum TMnr 10002181.jpg

669

Militair Hospitaal Semarang

Semarang

Algemeen


Overheid

1-1-1867

Uit:Schoute, p. 825: lijst militaire inrichtingen uit `1867. De aangegeven capaciteit was de gemiddelde dagbezetting over dat jaar.Rapport Directeur Openbare Werken 1877. KITLV signatuur 1405006: Bodjongsche weg met militair hospitaal Semarang.Datum 1895

670

Ondernemingshospitaal Silowok Sawangan

Silowok Sawangan (Pekalongan)

Algemeen

Kapokonderneming Silowok Sawanga

Onderneming

1-1-1927

Tropenmuseum TMnr 10002366.jpg; dokter djawa verbindt patient op polikliniek van de kapokonderneming Silewok Sawangan in Midden-Java. Datum foto 5 augustus 1927 en TMnr 10002367: zaal in het ziekenhuis van de kapokonderneming Silowok Sawangan in Midden Java. Datum foto 5-8-1927.

671

Ondernemingshospitaal Tjomal

Tjomal (res. Tegal)

Algemeen

Suikerfabriek Tjomal

Onderneming

De interne afdeling van het "Hulphospitaal"van de suikeronderneming Tjomal (Pemalang, Midden-Java) TMnr. 10002189.jpg

672

Ondernemingshospitaal Kaba Wetan

Kaba Wetan (Zd Sumatra)

Algemeen

Koffieonderneming Kaba Wetan

Onderneming

1-1-1928

Het hospitaal op de koffie-onderneming Kaba Wetan op Zuid Sumatra omstreeks 1928. TMnr 60011043.jpg

673

Ziekenzaal voor poklijders

Semarang

Categoraal

Pokken

Gouvernement

Overheid

1-1-1869

Aan de Grisseesche weg geopend in 1869 (zie KolVerslag)

674

Ziekenhuis voor Inlanders

Kendal Paijak (Malang)

Algemeen

Nederlandsch Zendelingengenootsch

Zending

1-1-1900

Regeeringsalmanak 1900, pag. 413. De zending heeft dit ziekenhuis overgenomen van de Plantersvereniging Malang. Beheerder is J. Kreemer.

675

Rode Kruis ziekenhuis

Djokjakarta

Algemeen

Rode Kruis

Particulier

676

Katholiek ziekenhuis Menado

Menado (Minahassa)

Algemeen

Katholieke Missie

Zending

677

Ziekenhuis BPM

Pladjoe (Palembang)

Algemeen


Onderneming

1-1-1930

Imagecode 16749 van KITLV; foto van ca. 1930Zie Telefoongids 1939 Palembang: Geneesheer Dr. W.C. Arps

678

Ziekenhuis Taroetoeng

Taroetoeng (Noord-Tapanoeli)

Algemeen

Onderneming?

Onderneming

1-1-1920

Imagecode KITLV 405560; ca. 1920.

679

Luchtkuuroord Tengger

Tengger (Pasoeroean

Categoraal

Sanatorium

Exploiterende arts

Particulier

1-1-1895

Imagecode 1405957 KITLV. Datering: 1895-1926

680

Ziekenhuis KPM

Batavia

Algemeen

Koninklijke Paketvaart Maatschappij

Onderneming

1-1-1914

TM nr 60046463.jpg Foto van tropenmuseum genomen op 7 oktober 2004

681

Ziekenhuis Elim

Rantepao (Tana Toraja)

Algemeen

GZB

Zending

1-1-1929

Imagecode KITLV 121134 dd 1930Elim is het ziekenhuis van de Torajakerk op Sulawesi en staat in het noorden van Toraja, in een uitgestrekt gebied waar ongeveer 250.000 mensen wonen. Ziekenhuis Elim is het enige ziekenhuis in de regio van Rantepao. Het is jaren geleden (1929) gesticht door de GZB-arts dr. Goslinga in samenwerking met de Nederlandse Overheid. Uit: Huizer Kerkblad 31-8-2012 nr. 33; artikel ivm actie voor financiering van een OK)

682

Ziekenhuis Barabai

Barabai (Zuid Borneo)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

16-7-1927

Opening ziekenhuis te Barabai, hoofdplaats van gelijknamige nderafdeling. Imagecode 83584 KITLV; album controleur G.L. Tichelman.

683

Zendingsziekenhuis Mergaredja

Mergaredja (res. Semarang)

Algemeen

Dopsgezinde Zendingsvereeniging

Zending

De medische zendingsarts Bervoets doet in 1920 verslag van de uitkomsten van 1918 en 1919: opgenomen resp. 645 en 837 met resp. 23.079 en en 25. 827 verpleegdagen (71 patienten gem. per dag). In het Algemeen hadelsblad van 11 september 1920 wordt over de animo van de bevolking om Westerse hulp in te roepen het volgende vermeld: "De bevolking werkt lang niet altijd mee. Velen smeken beleefd en dringend om hun deur voorbij te gaan, omdat deze of gene hun vast verzekerd heeft, dat ze een ongeluk zullen krijgen, als ze de medicijnen van mwergaredja of van het Gouvernement innemen. Veelal stelt men meer vertrouwen op de schrikpoppen in den vorm vaak van onze vogelverschjrikkers opgesteld aan devoorzijde van het huis om de boze geesten, die de zikete veroorzaakten, af te weren.In het KV 1919 staat het ziekenhuis te boek als een klein 2e klasse ziekenhuis en ontvangt f 1320 subsidie voor verpleging en f 1500 voor verplegingskosten. In de NRC van 30 november 1917 wordt bericht over 767 patienten van het hulpziekenhuis ( 161 met malaria en 50 met geslachtsziekten). Er zijn in 1916 591

684

opnames geweest met 24.939 verpleegdagen en 1127 polikliniesche patienten met 15.792 consulten.

Ziekenhuis voor prostituees

Serang (res. Bantam)

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1877

In KV 1876/1877 wordt de bouw aangekondigd van dit ziekenhuis: tot wering van zoveel mogelijk syphilis

685

Locaal voor onderzoek en verpleging

Tandjong Pandan

Categoraal

Syphilis

Gouvernement

Overheid

1-1-1877

In KV 1876/1877 wordt de bouw aangekondigd van dit locaal voor visitatie en verpleging van prostituees.In het verslag van de Civiele Geneeskundige Dienst over 1909 is sprake van het gesticht voor zieke prostituees en het hospitaal voor behoeftige particulieren. Samen namen zij slechts 40 patienten op en behandelden 742 patienten poliklinisch.De sterkte van de bevolking bedroeg in 1909: 199 Europeanen, 32,897 Bilitoneezen en Maleiers, 3173 Sinhaks, 16854 Chineezen, 9 Arabieren en andere Vreemde Oosterlingen.Op Billiton komen onder de Inlandsche bevolking gevallen van lepra voor. Van syphilis werden 5 gevallen waargenomen, welke lijders herstelden. Het aantal lijders aan morbi veneris bedroeg in de hospitalen 4, welke allen herstelden.

Mijnhospitaal Poepoet

Poepoet (District Soengeislan)

686

Algemeen

Verslagen BGD 1909

Gouvernement/onderneming

Onderneming

1-1-1909

Uit: Verslagen van den Geneeskundigen Dienst, Eenige statistische en andere gegevens, ontleend aan de civiel geneeskundige jaarverslagen en aan de rapporten omtrent besmettelijke ziekten in Nederlandsch-Indie over het jaar 1909: In het ziekenhuis te Poepoet (District Soengaiselan) bedroeg het gemiddeld aantal verpleegden in 1909 per dag 29, w.o.ook enkele behoeftigen uit de bevolking, dus niet uitsluitend mijnwerkers. Zie ook opnames in ziekenhuis Pangkalpinang van mijnwerkers uit Soengaiselan (gemiddeld 14 per dag). 138 beri-beri patiënten wer-den opgenomen in het ziekenhuis te Poepoet, waarvan er 98 naar Pangkalpinang werden geëvacueerd. Gedurende zes dagen van de week werd in dit ziekenhuis polikliniek voor de bevolking gehouden.

687

Ziekenhuis Soengei-Liat

Soengei-Liat (res. Banka)

Algemeen

Overheid/onderneming

Onderneming

1-1-1909

• In het mijnhospitaal van Soengei-Liat werden gemiddeld per dag 209 man (waarvan 205 mijnarbeiders) verpleegd; de gemiddelde verpleegduur was 14 dagen. Er werden 5376 personen opgenomen,onder wie 5316 mijnwerkers. Het aantal verpleegdagen bedroeg: 75.264. het hoogste aantal zieken bedroeg 295 op 12 December en het laagste aantal 54 op 22 Januari (Chinees Nieuwjaar). De sterkte der bevolking bedroeg in 1909 : 66 Europeanen, 12,112 inlanders en 17,008 Chinezen en andere vreemde Oosterlingen (waarvan 6500 mijnwerkers). De gemiddelde sterkte van de mijnwerkers is 5475 man, dus een gemiddeld ziektepercentage over 1909 van 3.8 % voor het hospitaal. Het gemiddeld ziektepercentage voor hospitaal en kwartierzieken in de mijnen is 5.1 % geweest.

688

Hospitaal voor behoeftige particulieren

Tandjoeng-Pandan (Billiton)

Algemeen

Overheid/tinmijnen

Overheid

1-1-1909

Uit de Verslagen van de Civiele Geneeskundige Dienst over 1909: Te Tandjong Pandan is een hospitaal voor behoeftige particulieren. Samen met het hospitaal voor zieke prostituees werden in 1909 slechts 40 patiënten opgenomen (1908: 76). Te Tandjong Pandan werden in de polikliniek behandeld 742 patiënten (1908: 498). Het aantal op de poli behandelde malarialijders bdroeg dit jaar 107 (1908: 101). 8 gevallen van venerische ziekten werden poliklinisch behandeld.

653

Landschapsziekenhuis Poso

Poso (res.Manado)

Algemeen

Landschap

Overheid

Uit: Ziekenhuizen Minahasa p. 115: Afdeling Poso, Onderafdeling Poso, Standplaats Poso: Een officier van gezondheid 2e klasse belast met den Dienst der Volksgezondheid in het ressort Pos, beheert het Landschapsziekenhuis te Poso en oefent het toezicht uit op het Zendings-ziekenhuis te Tentena en de Landschapspoliklinieken in het ressort Poso. De afdeling Poso telt 242.000 inwoners (opgave Gonggryp 1934), waaronder een 200-tal Europeanen en bijna 2800 Chinezen.

654

Zendingsziekenhuis Tentena

Tentena (res. Manado)

Algemeen

?

Zending

Uit: Ziekenhuizen Minahasa ca. 1940: Een officier van Gezondheid 2e klasse belast met den Dienst der Volksgezondheid oefent toezicht uit op het Zendingsziekenhuis te Tentena

655

Landschapsziekenhuis Kotamobagoe

Kotamobagoe (res. Menado)

Algemeen

Landschap Bolaang Mongondou

Overheid

Uit: PDF ziekenhuizen Minahassa ca. 1940, p. 116: Een Gouvernements Indisch arts is belast met de uitoefening van den Dienst der Volksgezondheid in het ressort Bolaang Mongondou en met het beheer van het Landschapsziekenhuis van de hoofdplaats Kotamobagoe. En het toezicht over de Landschapspoliklinieken. Uit Gonggryp 1934:Deze onderafdeling en Landschap van de residentie Menado staat onder een Controleur BB. De onderafdeling bestaat uit de landschappen Bolaang Mongondou, Bolaang Oeki, Bintaoena, en Kaidipan -besar, elk onder een radja. De bevolking is grotendeels Mohammedaans en is verwant aan de Minahasars en de Gorontaleezen. Ook de talen van deze groepen vertonen verwantschap. De onderafdeeling telt 72.000 inwoners, waaronder 125 Europeanen en 850 Chinezen.

656

Zendingsziekenhuis Tahoena

Tahoena (res. Menado)

Algemeen

?

Zending

Uit: PDF Ziekenhuizen Minahassa ca. 1940, p. 117: Een zendingsarts belast met den Dienst der Volksgezondheid in het ressort Tahoena en met het beheer van het Zendingsziekenhuis te Tahoena heeft eveneens het toezzicht over de zendingspoliklinieken van de Sangihe eilanden.

657

Landschapsziekenhuis Toli-Toli

Toli-Toli (res. Menado)

Algemeen

Landschap Toli-Toli

Overheid

Uit: PDF Ziekenhuizen Minahassa ca. 1940, p. 117: Een officier van gezondheid 2e klasse belast met den Dienst der Volksgezondheid in het ressort Toli-Toli oefent het beheer uit over het Landschapsziekenhuis te Toli-Toli. Uit Gonggryp 1934: p. 1425: ToliToli is een onderafdeling en zelfbesturend landschap der afdeeling Donggala, residentie Manado. De onderafdeling staat onder een gediplomeerd gezaghebber BB met standplaats Kampongbaroe. Tot het gebied behooren ook eenige kleine eilanden. Het telt ruim 25.000 inwoners, waaronder 4 Europeanen en ruim 600 Chinezen. Het is zeer bergachtig (Goenoeng Ogoeamas, 2565 m., Goenoeng Kalangkangan 2432 m.) Hoofdvoedsel is mais en sagoe. Inzameling van boschproducten en klapperteelt.

658

Landschapsleproserie Kawatoena

Kawatoena (res. Menado)

Categoraal

Lepra

Landschap Paloe

Overheid

Uit PDf Ziekenhuizen Minahassa ca. 1940, pag. 118: Een officier van gezondheid, belast met den Dienst der Volksgezondheid in het ressort Paloe oefent toezicht uit op de ten Oosten van de stad Paloe gevestigde leproserie te Kawatoena

659

Landschapsziekenhuis Kolonedale

Kolonedale (res. Menado)

Algemeen

Landschap Kolonedale

Overheid

Uit PDf Ziekenhuizen Minahassa ca. 1940, pag. 118: Een officier van gezondheid, belast met den Dienst der Volksgezondheid in de onderafdeling Kolonedale beheert het Landschapsziekenhuis ter plaatse en houdt toezicht op de Landschaps-poliklinieken.

660

Landschapsziekenhuis Loewoek

Loewoek (res. Menado)

Algemeen

Landschap Banggai

Overheid

Uit PDf Ziekenhuizen Minahassa ca. 1940, pag. 118: Een officier van gezondheid, belast met den Dienst der Volksgezondheid in het ressort Loewoek van de onderafdeling Banggai beheert het Landsschapziekenhuis te Loewoek en houdt toezicht op de Landschapspoliklinieken.Uit Gonggryp 1934: De onderafdeling Banggai van de afdeling Poso der residentie Manado staat onder een gezaghebber, officier der landmacht met den titel van gezaghebber of fungeerend Controleur BB. De hoofdplaats door den resident nader aan te wijzen. De onderafdeling bestaat uit den Banggai-archipel in het noorden van de Golf van Tolo, Oostkust van het eiland Celebes. Het Landschap Banggai bestaat uit genoemden archipel benevens het daaraan grenzende stuk op den vasten wal van Celebes. Laatstgenoemd gedeelte, ook Banggai geheten, ressorteert onder de onderafdeling Loewoek (hoofdplaats Loewoek) derzelfde afdeeling. De landschapsbestuurder zetelt te Banggai op het eiland van dien naam. Het landschap Banggai was een leenrijk van het sultanaat Ternate.

661

Ziekenzaal te Banggai

Banggai (res. Menado)

Algemeen

Landschap Banggai

Overheid

Uit PDf Ziekenhuizen Minahassa ca. 1940, pag. 118: Een Gouvernements Indisch arts voor het ressort Banggai beheert de Landschapsziekenzaal te Banggai en enkele poliklinieken.Uit Gonggryp 1934: De onderafdeling Banggai van de afdeling Poso der residentie Manado staat onder een gezaghebber, officier der landmacht met den titel van gezaghebber of fungeerend Controleur BB. De hoofdplaats door den resident nader aan te wijzen. De onderafdeling bestaat uit den Banggai-archipel in het noorden van de Golf van Tolo, Oostkust van het eiland Celebes. Het Landschap Banggai bestaat uit genoemden archipel benevens het daaraan grenzende stuk op den vasten wal van Celebes. Laatstgenoemd gedeelte, ook Banggai geheten, ressorteert onder de onderafdeling Loewoek (hoofdplaats Loewoek) derzelfde afdeeling. De landschapsbestuurder zetelt te Banggai op het eiland van dien naam. Het landschap Banggai was een leenrijk van het sultanaat Ternate.

Verpleeghuis voor krankzinnigen

662

Menado

Menado (res. Menado)

Categoraal

Psychiatrie

Landschap, later Gouvernement

Overheid

Uit: PDF ziekenhuizen Minahasa ca, 1940, pag. 121,122: Deze inrichting met een capaciteit van 34 bedden werd destijds door de Landschappen gebouwd voornamelijk voor patienten uit het zelfbesturingsgebied. Het aantal der opgenomen Gouvernements-onderhoorigen overtrof echter altijd dat der Landschapsonderhoorigen. Zonder eenige vergoeding deden de Landschappen den inrichting over aan het Gouvernement. Werden voor 1930 alle patienten in cellen opgesloten onder beheer van een mandoer, in 1930 werden de cellen veranderd in slaapzalen en er werd een dagverblijf voor mannen gebouwd, terwijl voor het beheer een Europeesche Verpleegster door het Krankzinnigenwezen werd beschikbaar gesteld. Omstreeks 1934 werd voor vrouwen eveneens een dagverblijf gebouwd. Met het toezicht op deze inrichting is thans belast de Gouvernements Indische arts te Manado. Evacuatie van patienten heeft na bekomen machtiging van het Diensthoofd plaats per Gouvernements stoomer, die tweemaal per jaar naar Java gaat. Het geleide voor transport wordt vanuit Java gezonden.

663

Het verpleeghuis is te klein, terwijl de opzending van groote aantallen krankzinnigen naar Java, die beter in een plaatselijke landbouwkrankzinnigen kolonie verpleegd zouden kunnen worden, kostbaar is.

Ziekenhuis Pasoeroean

Pasoeroean

Algemeen

Gouvernement

Overheid

Foto uit Collectie Tropenmuseum TM 60052545

664

Leproserie Molanen

Molanen (Amboina)

Categoraal

Lepra

Gouvernement

Overheid

1-1-1701 1-1-1765

Uit: D. Schoute, De Geneeskunde in den dienst der Oost-Indische Compagnie in Nederlandsch-Indie: p. 180-181: "In 1699 viel het besluit te Amboina nog een tweede ziekenhuis te bouwen, en wel een leproserie. Deze ziekte, de melaatschheid, had zich ook over de Molukken sterk uitgebreid. In 1701 was het klaar, niet overdreven solide, naar het schijnt, van "gabbe gabbe en atap" gemaakt. En precies als te Batavia, 30 jaar vroeger, rees er te Amboina weldra verzet tegen de ligging van het huis, dat geplaatst was aan de kust, juist waar in de west-mousson veel visch werd aangebracht voor het Casteel, hetgeen "seer afschuwelyck"werd geoordeeld. Werkelijk werd de kolonie, ook al weer als in het geval te Batavia, naar een eilandje verplaatst, Molanen. De heele Inlandsche bevolking der Molukken moest in de kosten van deze inrichting bijdragen; zelfs macassar werd daartoe verplicht."P. 288: "zoo was het einde van de leproserie in de Molukken, op het eiland Molanen, maar droevig geweest. Zooals wij vroeger reeds vermeldden, werd dit ziekenhuisje, oorspronkelijk bij Ambon gebouwd in 1699, weldra, in den aanvang der 18e eeuw naar het eilandje Molanen overgeplaatst. In 1711 waren daar toen 74 melaatschen, in 1714

665

waren het er zelfs 100, en in dat zelfde jaar kreeg het huis een instructie. Het dagelijksche bestuur was in handen van een derde-chirurgijn, geassisteerd door een korporaal en 4 soldaten; het oppertoezicht als regent had het opperhoofd van Saparoea. De zieken moeten daar op dat stille eilandje vrij vergenoegd hebben kunnen leven; zij hadden hun eigen moestuintjes en fuiken of bobbers voor de vischvangst.

Compagnie's Hospitaal Ternate

Ternate (Molukken)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1658

D. Schoute, De geneeskunde in den dienst der Oost-Indische Compagnie, p. 181: "Dat er op Ternate een ziekenhuis is geweest in de 17e eeuw, blijkt uit de twee steenen met Latijnsche inschriften, nu nog te vinden in een muur van het fort Oranje te Ternate. Op een derden steen, in het midden, staan de naam van den Gouverneur Simon Cos, en het jaartal 1658. Vermoedelijk heeft de eene steen gestaan boven den ingang van het ziekenhuis, de andere boven dien der apotheek. De vertaling der disticha, welke zelfs aan Latinisten van jhet vak enkele raadseltjes opgaf, moge hier volgen.Si petis Aeger opem (Indien gij hulp zoekt, O Zieke)

666

Medicus, Medicina, domusque praesto sunt miseris, (zoo staan de dokter, de geneesmiddelen en het huis ten dienste der lijdenden)Nec tamen inde Salus ((toch moogt gij van dit alles uw gezondheid niet verwachten) Est sua laus mediis, ut sint benedicta (aan de bemiddelaars de lof die hen past, maar opdat deze gezegend mogen zijn)Potentis imploranda,prius gratia sola Dei (Is het nodig eerst de genade van den machtigen God af te smeken).Pharmaca si cupis Aeger (In dien gij geneesmiddelen begeert, O Zieke)Erunt Medicamini nulla, hic tibi nec medicus qui valet (er zal voor u geen artsenij zijn, noch een geneesheer die u kan helpen)Absque DEO (zonder bijstand van God)Ast aderunt medicus subito et Medicamina magnum (maar dadelijk zal een geneesheer Inlandsch hospitaal Mr.Cornelis

Meester Cornelis (Batavia)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1797

667

Stadsverband Cheribon

Cheribon (res. Cheribon)

Algemeen

Gouvernement

Overheid

1-1-1868

Schoute (Occidental Therapeutics, p. 163) dates the origin in the year 1868 and defines Stadsverband as: "municipal dressing stations, houses where wounded and sick were dressed and soon also received for treatment."

668


Pengarang

Algemeen

Mijnbouwmaatschappij

Onderneming

1-1-1877

Uit; Rapport Directeur Openbare Werken van 1877

669

Amoentai (ZO Borneo)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

670

Garnizoenshospitaal 3e klasseUit: Schoute p. 827, lijst militaire inrichtingen in 1867. Capaciteit betreft de gemiddelde dagbezetting in betreffend jaar.

671


Padang Pandjang (West Sumatra)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

672

Garnizoenshospitaal 3e klasseUit: Schoute p. 826, lijst van militaire inrichtingen in 1867. De capaciteit betreft de gemiddelde dagbezetting van het jaar/

673

Sibolga (West Sumatra)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

674

Garnizoenshospitaal 3e klasseUit: Schoute, p.826, lijst van militaire inrichtingen in 1867. Capaciteit betreft de gemiddelde dagbezetting van het jaar.

675


Lahat (Zuid Sumatra)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

676

Garnizoenshospitaal 3e klasseUit: Schoute, p. 827, lijst van militaire inrichtingen in 1867. De capaciteit betreft de gemiddelde dagbezetting van het jaar.

677

Tebing Tinggi (Zuid Sumatra)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

678

Garnizoenshospitaal 3e klasseUit: Schoute, p. 826, lijst van militaire inrichtingen in 1867. Capaciteit betreft de gemiddelde dagbezetting van het jaar.

679


Muntok (Banka)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

680

Garnizoenshospitaal 3e klasseUit: Schoute p. 826, lijst van militaire inrichtingen in 1867. Capaciteit betreft de gemiddelde dagbezettiung van het jaar.

681

Militair Hospitaal

Serang (Bantam)

Algemeen


Overheid

1-1-1877

682

Uit; Rapport Directeur Openbare Werken van 1877

683

Militair hospitaal


Algemeen


Overheid

1-1-1877

684

Uit; Rapport Directeur Openbare Werken 1877.

685



Algemeen


Overheid

1-1-1867

686

Uit: Schoute p. 825 een lijst van militaire inrichtingen uit 1867. De aangegeven capaciteit is de gem.dagbezetting van dat jaar

687


Klatten (Soerakarta)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

688


689


Onrust (Batavia)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

690


691


Anjer (Bantam)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

692


693


Bangkallan (Madoera)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

694


695


Kediri (Kediri)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

696



697


Bezoeki (Bezoeki)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

698



699


Banjoewangi (Bezoeki)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

700



701


Telok-Betung (Lampongse Districten)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

702



703


Pangkal Pinang (Banka)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

704



705


Toboali (Banka)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

706



707


Riouw

Algemeen


Overheid

1-1-1867

708



709



Algemeen


Overheid

1-1-1867

710

Garnizoenshospitaal 3e klasseUit: Schoute p. 825, lijst van militaire inrichtingen in 1867. Capaciteit betreft de gemiddelde dagbezetting van het jaar.

711


Pontianak (West Borneo_

Algemeen


Overheid

1-1-1867

712


713

Singkawang (West Borneo)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

714


715


Martapoera (ZO Borneo)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

716



717


Banda (Molukken)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

718



719


Ternate (Molukken)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

720



721


Siak (Bengkalis)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

722


Uit: Schoute, p. 827, lijst van militaire inrichtingen in 1867. Capaciteit betreft de gemiddelde dagbezetting van het jaar

723


Pajakoemboeh (West Sumatra)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

724



725


Padang Sidempoean (Tapanoeli)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

726



727


Benkoelen (Benkoelen)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

728



729


Moeara Teweh (ZO Borneo)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

730



731


Kepahiang (Benkoelen)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

732



733


Talang Padang (West Sumatra)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

734



735


Ayer Bangies (Noord Sumatra)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

736



737


Tandjong (ZO Borneo)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

738



739


Rantau (ZO Borneo)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

740



741


Djambi (Djambi)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

742



743


Rau (Noord Sumatra)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

744



745


Solok (West Sumatra)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

746



747


Sitoli (Nias)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

748



749


Moeara Kompeh (Djambi)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

750



751


Moeara Doea (Zuid Sumatra)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

752



753


Singkel (Atjeh)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

754



755


Pelarang (Koetei)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

756

Militaire ziekenzaal 4e klasseUit: Schoute, p. 827, lijst van militaire inrichtingen in 1867. Capaciteit betreft de gemiddelde dagbezetting van het jaar

757

Militaire ziekenzaal 4e klasseSambas West Borneo

Algemeen


Overheid

1-1-1867


758

Militaire ziekenzaal 4e klasseSampit (ZO Borneo)

Algemeen


Overheid

1-1-1867


759

Militaire ziekenzaal 4e klassePleyhari (ZO Borneo)

Algemeen


Overheid

1-1-1867


760

Militaire ziekenzaal 4e klassePengaron (ZO Borneo)

Algemeen


Overheid

1-1-1867


761


Menado (Minahasa)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

762



763


Balang Nipa (Bonthain)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

764



765


Gorontalo (Gorontalo)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

766



767


Segiri (Celebes)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

768



769


Saleyer (ZW Celebes)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

770



771


Bonthain (ZW Celebes)

Algemeen


Overheid

1-1-1867

772



773


Saparoea (Amboina)

Algemeen


Overheid

1-1-1867


774


Koepang (Timor)

Algemeen


Overheid

1-1-1867


775


Atapoepoe (West Timor)

Algemeen


Overheid

1-1-1867


776

Leprozengesticht Poerwakarta


Categoraal

Lepra

Gouvernement

Overheid

1-1-1860

Verslag van het beheer en den staat der Oost-Indische bezittingen over 1860, G. Instellingen van liefdadigheid meldt de machtiging voor de oprichtingZie KV 1866 met vermelding, dat de bezetting niet was opgegeven voor dat jaar.

777

NV Kliniek Vereenigde Suikerfabrieken

Pekalongan

Algemeen

Vereenigde Suikerfabrieken te Pekalo

Onderneming

Regeeringsalmanak 1930 pag. 544

778

Ziekenhuis Pageralam

Pageralam (Zuid Sumatra)

Algemeen

Centrale Hospitaalvereeniging Pagera

Particulier

1-1-1926

Regeeringsalmanak 1930 p.546; Geneesheer-directeur K.E. Surbek. Opgenomen foto uit 1926 in Tropenmuseum

779

Ziekenhuis Komering Hilir

Kajoeagoeng (res. Palembang)

Algemeen

Plaatselijke Raad van Komering Hilir

Overheid

1-1-1929

Zie Indische Verslag 1930, p. 385: een ziekenhuis met een capaciteit van 16 bedden.

780

Ondernemingsziekenhuis Negaga

Negaga (afdeling Asahan)

Algemeen

Hospitaalvereniging Boven Asahan

Onderneming

Besluit no. 32 van 16 mei 1931(Staatsblad NI no. 12686) om machtiging te verlenen om voor de verpleging van behoeftige Gouvernementsonderhoorigen, gevangenen, of vanwege de politie en justitie aangebrachte personen, alsmede verdere rechtshebbenden op vrije genees- en verloskundige Gouvernementshulp, die een geregelde geneeskundige behandeling noodig hebben en deswege met voorkennis van het Hoofd van plaatselijk bestuuur in de onderscheidenlijk door de Hospitaalvereeniging Boven-Asahan, de Sumatra Caoutchouc Maatschappij en de Hospitaalvereeniging "Membang Moeda" beheerde hospitalen Negaga, Marbau en membang Moeda ( afdeeling Asahan, gouvwernement Oostkust van Sumatra) worden opgenomen, aan genoemde vereenigingen en maatschappij uit te betalen een som van f 1,50 per verpleegdag en per patient, in welke vergoeding zijn begrepen de kosten van verpleging, genees- en verbandmiddelen, voeding en extra voeding.

781

Het hospitaal Negaga komt voor in de publicatie van van Driel uit 1929 over sterfte. Het ziekenhuis behoort tot het hospitaalgebied Kisaran en heeft in 1929 7429 werkers, meest Javanen, waarvan 41 overlijden (5,52 %o).

Ondernemingsziekenhuis Marbau

Marbau (afdeling Asahan)

Algemeen

Sumatra Caoutchouc Maatschappij

Onderneming

Besluit no. 32 van 16 mei 1931(Staatsblad NI no. 12686) om machtiging te verlenen om voor de verpleging van behoeftige Gouvernementsonderhoorigen, gevangenen, of vanwege de politie en justitie aangebrachte personen, alsmede verdere rechtshebbenden op vrije genees- en verloskundige Gouvernementshulp, die een geregelde geneeskundige behandeling noodig hebben en deswege met voorkennis van het Hoofd van plaatselijk bestuuur in de onderscheidenlijk door de Hospitaalvereeniging Boven-Asahan, de Sumatra Caoutchouc Maatschappij en de Hospitaalvereeniging "Membang Moeda" beheerde hospitalen Negaga, marbau en

782

membang Moeda ( afdeeling Asahan, gouvwernement Oostkust van Sumatra) worden opgenomen, aan genoemde vereenigingen en maatschappij uit te betalen een som van f 1,50 per verpleegdag en per patient, in welke vergoeding zijn begrepen de kosten van verpleging, genees- en verbandmiddelen, voeding en extra voeding.

Ondernemingsziekenhuis Membang Moeda

Membang Moeda (afd. Asahan)

Algemeen

Hospitaalvereeniging Membang Moe

Onderneming

Besluit no. 32 van 16 mei 1931(Staatsblad NI no. 12686) om machtiging te verlenen om voor de verpleging van behoeftige Gouvernementsonderhoorigen, gevangenen, of vanwege de politie en justitie aangebrachte personen, alsmede verdere rechtshebbenden op vrije genees- en verloskundige Gouvernementshulp, die een geregelde geneeskundige behandeling noodig hebben en deswege met voorkennis van het Hoofd van plaatselijk bestuuur in de onderscheidenlijk door de Hospitaalvereeniging Boven-Asahan, de Sumatra Caoutchouc Maatschappij en de Hospitaalvereeniging "Membang Moeda" beheerde hospitalen Negaga, marbau en

783

membang Moeda ( afdeeling Asahan, gouvwernement Oostkust van Sumatra) worden opgenomen, aan genoemde vereenigingen en maatschappij uit te betalen een som van f 1,50 per verpleegdag en per patient, in welke vergoeding zijn begrepen de kosten van verpleging, genees- en verbandmiddelen, voeding en extra voeding.

In Rapport van Driel over sterfte uit 1929 behoort dit ziekenhuis tot het ressort Kisaran. In dit jaar werken er 5522 indentured labourers, hoofdzakelijk Javanen, waarvan 31 overlijden (5,61 %o)

Mijnbouwhospitaal Tambangsawah

Tambangsawah (Benkoelen)

Algemeen

Gouvernements Goud- en Zilvermijn

Onderneming

Dr. P.J. van Gulik (15-6-1898 tot 15 mei 1962) is hoofd van de medische dienst van dit gouvernements ziekenhuis vanaf ca. 1930 tot 1936. Tevens directeur van hospitaal mijnbouwmaatschappij Redja Lebong in Lebongdonok van 1924 tot 1936. Besluit no. 13 van 11 mei 1927, waarbij een regeling is getroffen voor de verpleging van

784

rechtshebbenden op vrije geneeskundige behandeling van Landswege en van andere Gouvernementslijders in het bedrijfshospitaal der Gouvernements Goud- en Zilvermijnen te Tambangsawah (Benkoelen). Dit besluit is met ingang van 1 november 1931 ingetrokken.

785

Mijnbouwhospitaal Lebongdonok

Lebongdonok (Benkoelen)

Algemeen

Mijnbouw Maatschappij Redjang Leb

Onderneming

Vanaf 1924 tot 1936 was dr. P.J. van Gulik directeur van dit ziekenhuis met 115 bedden.Proefschrift: De medisch-hygienische dienst der Mijnbouw Maatschappij RedjangLebon gedurende het tijdvak 1925 tot en met 1929.

Besluit van 10 Oktober 1931 (Indisch Staatsblad no. 12687): machtiging voor geneeskundige behandeling en verpleeging van behoeftige Gouvernements onderhoorigen, gevangenen of vanwege de politie en justitie aangebrachte personen tegen een som van f 1,75 per patient per verpleegdag.

786

Zendingshulpziekenhuis

Melolo

Algemeen


Zending

6-12-1898

Op 6 december 1898 opende Willem Pos, missionair predikant te Melolo (OostSumba) een "ziekenhuisje". Wegens de haat tussen Sawunezen en Sumbanezen kon het niet uit de kas der gemeente te Melolo bekostigd worden, daar het bestemd was voor Sumbanese patienten. Van het Gouvernement ontving Pos reeds in 1890/1891 voor een waarde van ruim f 500 aan medicijnen en een balans. Hij drong echter voor en na aan op de uitzending van een arts., evenals later D.K. Wielenga. I.v.m.zijn visie op lichamelijk lijden als gevolg der zonde, achtte zendingsdirector Donner het gewenst dat de medische arbeid door de zendeling zelf werd verricht (Het Mosterdzaad 11, 1892, 73 vv); Kuyper betoogde daarentegen dat zij thuis hoorde onder het diaconaat en dat daarom een "personele unie" van zendeling en arts niet nodig was (Het Mosterdzaad, 11, 1892, 73vv).

787

"Er komen vele Soembaneezen bij ons om medicijnen, het is soms een drukte van belang. Het gebeurt vaak dat er 10 of meer en ook wel minder des morgens komen om geholpen te worden. Laatst kwamen er vele van Petawang, ongeveer 2, 5 uur van Melolo, en zij kwamen ook van Rendeh. Alleen in de maand October zijn ruim tweehonderd Savoeneezen en Soembaneezen geholpen. Onder hen zijn er, die wij meer dan eens helpen, omdat zij dikwijls wonden hebben.

Landschapshospitaal Tandjong Poera

Tandjong Poera (beneden Langkat)

Algemeen

Landschap

Overheid

9-12-1933

Uit Memorie van Overgave 1934: In Sumatra's Oostkust bestaat vanaf november 1934 slechts 1 GBZ, te Bengkalis; de overige ziekeninrichtingen zijn overgegaan naar de gemeenten of Landschappen, sommige ook naar de Zending. De Landschapsziekeninrichtingen zijn , behalve die te Laboean Roekoe (Asahan) alle sinds

788

1928 nieuw gebouwd en verkeren in goede staat. Het Landschapshospitaal te tandjong Poera werd op 9 December 1933 geopend. De geneeskundige verzorging van de Afdeeling Langkat is daarmee zeer vooruit gegaan.

789

Landschapsziekenhuis Laboehanbilik

Laboehanbilik (Asahan)

Algemeen

Landschap

Overheid

1-1-1928

Memorie van Overgave 1934: De Landschapsziekeninrichting te Laboehanbilik is sinds 1928 nieuw gebouwd en verkeert in goed staat

790

Landschapsziekenhuis Laboehanroekoe

Laboehanroekoe (SOK)

Algemeen

Landschap

Overheid

1-1-1928

Memorie van Overgave 1934: De ziekeninrichting te Laboehanroekoe eischt verbetering, waarvoor ook een voldoende bedrag uit de Rubbergelden is opgebracht.

791

Landschapsziekenhuis Tandjong Balei

Tandjong Balei (SOK)

Algemeen

Landschap

Overheid

1-1-1928

Memorie van Overgave 1934: De ziekeninrichting te Tandjong Balei is sinds 1928 nieuw gebouwd, zie atlas pag. 116: native hospital

792

Landschapsziekenhuis Pakanbaroe

Pakanbaroe (res. Riouw)

Algemeen

Landschap Siak

Overheid

1-11-1935

Memorie van Overgave 1934: De kleine GBZ op dezerzijds advies gebouwd te Pakan Baroe in 1931, werd wegens bezuinigingesnoodzaak nooit in gebruik genomen, deze GBZ is overgegaan aan het Landschap Siak, met ingang van November 1935.

793

Landschapsziekenhuis Pematangsiantar

Pematangsiantar

Algemeen

Landschap

Overheid

1-1-1928

Memorie van Overgave 1934: dit ziekenhuis is na 1928 nieuw gebouwd en verkeert in goede staat.

794

Panglong hospital

Selatpandjang (Riouw)

Algemeen

Plantersvereniging

Onderneming

Uit: Memorie van Overgave 1934: Een panglonghospitaal, een eeniogszins zonderling gebouw, maar zeker ruim voldoende. Dit hospitaal beschikt kosteloos over den Gouvernements Indisch arts, terwijl verder voor Gouvernementspatienten f 1 per verpleegdag wordt betaald. In de landschaapshospitalen wordt voor Gouvernements patienten f 1 per verpleegdag betaald door het Gouvernement. Dezeerzijds is voorgesteld dit bedrag terug te brengen tot f 0,75, op grond van de verlaging van de verpleegkosten van Landschapspatienten tot dat bedrag in Gloegoer.

Zie Grote Atlas van NOI, pag. 134.

795


Sindanglaija

Categoraal

Herstellingsoord

Dr.Ploem

Particulier

1-1-1877

Zie Zkhs vlgs KolVerslag; zie ook beeldbank KITLV o.a. signatuur 87417 en 37 C040

796

Sanatorium Selabatoe


Categoraal

Herstellingsoord

Arts

Particulier

1-1-1880

Zie Zkhs vlgs KolVerslag; beeldbank KITLV 1900; 10684

797

Berri-berri hospitaal

Oeloe Limau Manis (Padang)

Categoraal

Berri-berri

Gouvernement

Overheid

1-1-1890


798



Categoraal

Lepra

Javaanse adel

Particulier

1-1-1878


799


Loano (Djokjakarta)

Categoraal

Lepra

Gouvernement

Overheid

1-1-1890


800

Leprozenkolonie Pelantoengan, Soekoredjo-Kendal


Categoraal

Lepra

Gouvernement

Overheid

1-1-1875

Op 28 december 1910 in beheer bij Leger des Heils; In GTNI Het lepravraagstuk in NI door J. de Haan, pag. 202-218; Ziekenhuis Klasse I: 10-25 bedden; subsidie in 1929: f 3424, 65, waarvan f 1720 personeelslasten. In 1936 bedroeg de capaciteit: 184 bedden (67.207 verpleegdagen) en het subsidie f 44.314,23 (f 0,65 per verpleegdag). In 1937 was de capaciteit geslonken tot 156 plaatsen (66.993 verpleegdagen) en het subssidie bedroeg f 47.030,39 (f 0,70 per verpleegdag). Zie Mededeelingen DVG van 1939 (no. 28).Regeeringsalmanak 1930: Officier in bevel:"Adjudant J. Uylings. Verpleegsters: Kommandeur m. Birkhoff en E. Anderson; Kapitein J. Mason.

801

Centraal Plantershospitaal Waringin Tiga

Tjoeroep (Benkoelen)

Algemeen

Plantersvereniging

Onderneming

GTNI 77,3 (1937), 145-153; D.A. van Waardenburg als arts van dit ziekenhuis; directeur jaren '30: Lie Kiat Teng.

Database Colonial Hospitals Web viewGarnizoenshospitaal 3e klasse. Militaire ziekenzaal 4e klasse....

Documents

Transcript of Database Colonial Hospitals Web viewGarnizoenshospitaal 3e klasse. Militaire ziekenzaal 4e klasse....