Case Study School of Education naar pilot 'Mensen Maken ... · Het Lectoraat eLearning van de...

Publicatie 7

Case Study School of Education naar pilot 'Mensen Maken Scholen'

Lectoraat eLearning Onderzoekstraject eTutoring

Auteur: Eric Poldner September 2005

Lectoraat eLearning / Onderzoekstraject eTutoring Case Study Educatie [2] / Mensen Maken Scholen

2

Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2

7.1 Aanleiding en onderzoeksvraag 3

7.2 Contextanalyse leerpraktijk 4

7.2.1 Kenmerken groep 4

7.2.2 Uit te voeren taak 4

7.2.3 Opleidingsonderdeel en studielast 5

7.2.4 Begeleiding 5

7.2.5 Elektronische leeromgeving 5

7.2.6 Onderwerp 5

7.2.7 Kader van opdracht 6

7.2.8 Randvoorwaarden 6

7.2.9 Tenslotte 6

7.3 Survey onder studenten 7

7.3.1 Inleiding 7

7.3.2 Opzet onderzoek 7

7.3.3 Analyse 8

7.3.4 Interpretatie 11

7.3.5 Conclusies survey 12

7.4 Conclusies en aanbevelingen 17

7.4.1 Conclusies 17

7.4.2 Aanbevelingen 20

Bronnen 21

Bijlage 1A / Vragenlijst voor de survey onder studenten 22

Bijlage 1B / Schema overzicht codering bij stelling 24

Bijlage 2A / Verantwoordelijkheidsmeter deel 1: oriëntatie+planning 26

Bijlage 2B / Resultaten verantwoordelijkheidmeter 27

Bijlage 3 / Codeerschema 28

Bijlage 4 / Gemiddelde scores in oplopende volgorde 30

Bijlage 5 / Uitspraken van studenten [toegevoegde stellingen] 31

Bijlage 6 / Opmerkingen van studenten bij de tweede vragenlijst 32

Bijlage 7 / Vragenlijst die is voorgelegd aan de eTutor 33

Bijlage 8 / Vergelijking verwachtingen tussen studenten eTutor 36

Bijlage 9 / Resultaten Verantwoordelijkheidsmeter [totaaloverzicht] 37

Bijlage 10 / Overzicht gewenste en feitelijke sturing 38


3

7.1 Aanleiding en onderzoeksvraag Het Lectoraat eLearning van de Hogeschool INHOLLAND heeft in het cursusjaar 2004-2005 als een van de speerpunten gekozen voor onderzoek naar de competenties van de eTutor bij studentsturing in de context van eLearning. Het fenomeen ‘studentsturing in onderwijs’ wordt op verschillende manieren onderzocht, te weten door literatuuronderzoek en door het uitvoeren van een aantal case studies. In publicatie 4 [P4] ‘Studentsturing in de context van eLearning‘ wordt het begrip zelfsturing vanuit de literatuur benaderd en geëxploreerd. In deze deelpublicatie wordt de case study ‘Mensen Maken Scholen’ beschreven. Deze case study omvat een contextanalyse [hoofdstuk 2], survey onder studenten [hoofdstuk 3], en de conclusies, met terugblik en aanbevelingen [hoofdstuk 4]. De analyse van de leerpraktijk waar de pilot inzake studentsturing werd uitgevoerd, is van belang om de data die worden verzameld uit de bevraging van studenten en eTutor1 in het juiste perspectief te kunnen plaatsen, waardoor een correcte interpretatie waarschijnlijker wordt. Dit is ook belangrijk in het kader van de gewenste 'triangulation' tussen resultaten uit verschillende case studies, want resultaten kunnen alleen goed met elkaar gekruist worden als de context waarin het onderzoek werd uitgevoerd vergelijkbaar is. In drie case studies zijn vragenlijsten afgenomen met betrekking tot studentsturing in de context van eLearning. In de volgende hoofdstukken wordt achtereenvolgens ingegaan op de contextanalyse, de survey onder studenten en de evaluatie van de leerpraktijk. De centrale vraagstelling van deze case study luidt: Hoe verloopt het leerproces in praktijken waarin studenten maximale ruimte wordt geboden tot zelfsturing? Bij de drie onderdelen van de case study worden specifieke deelvragen uit deze hoofdvraag afgeleid.

1 Een eTutor is iemand die, afhankelijk van de situatie, de juiste didactische en organisatorische keuzes kan maken uit alle beschikbare instrumenten binnen de brede leeromgeving [zie ook Publicatie 3].


4

7.2 Contextanalyse leerpraktijk Bij de contextanalyse gaat het om de volgende karakteristieken en kenmerken die beschreven worden: kenmerken groep, uit te voeren taak, opleidingsonderdeel en studielast, begeleiding, elektronische leeromgeving, onderwerp, kader van de opdracht en de randvoorwaarden.

7.2.1 Kenmerken groep

De case study werd uitgevoerd bij een groep studenten uit de DigiPabo2 met de volgende kenmerken:

Aantal

Er hebben 17 studenten deelgenomen aan de leerpraktijk.

M/V

De groep bestond alleen uit vrouwen.

Leeftijd

De leeftijd [op het moment van afname vragenlijsten] varieerde van 27 tot 54 jaar [1 x 27 jaar, 1 x 34 jaar, 2 x 36 jaar, 3 x 37 jaar, 2 x 38 jaar, 2 x 39 jaar, 1 x 40 jaar, 1 x 41 jaar, 1 x 43 jaar, 1 x 44 jaar, 1 x 46 jaar, 1 x 54 jaar]. De gemiddelde leeftijd was 39,7 jaar.

Vooropleiding

De vooropleiding van de studenten is Havo [2 studenten], VWO [3 studenten] en HBO [6 studenten] en WO [6 studenten].

Ervaring met zelfsturing

Geen van de studenten uit de groep heeft ervaring met een vorm van zelfsturing of studentgestuurd onderwijs.

Ervaring met eLearning

De studenten hebben ruime ervaring in het gebruik van BlackBoard als leeromgeving en zijn gewend aan het studeren en samenwerken op afstand. Ook weten zij wat het betekent om op afstand begeleid te worden door een eTutor.

Huidige studietraject

Het zijn studenten van de School of Education Rotterdam, opleiding leraar basisonderwijs [PABO], tweede jaar verkorte deeltijd van de opleidingsvariant DigiPabo [Oegstgeest].

7.2.2 Uit te voeren taak

In de pilot werkten de studenten in twee groepen in een studentgestuurde setting, met de inzet van eLearning, aan een grote productieve leertaak [zie bijlage 5]. De studenten werken aan een project dat uiteindelijk een informatieve website van een [fictieve] basisschool moet opleveren. De werkvorm 'samenwerkend leren’3 is de basis voor het tot stand komen van het product.

2 De DigiPabo is een volwaardige opleiding tot leraar basisonderwijs van de School of Education Rotterdam, die volledig op afstand kan worden gevolgd en waarin het leerproces wordt vormgegeven en begeleid binnen een elektronische leeromgeving. 3 Het Lectoraat eLearning definieert 'samenwerkend leren' als: coöperatief leren, dat een onderwijs]leersituatie omvat waarin de lerende in interactie met een of meerdere actoren in de situatie onder gedeelde verantwoordelijkheid een leer- of probleemtaak uitvoert met een gemeenschappelijk doel of product, dat door iedere participant wordt nagestreefd [zie bijlage begrippenlijst].


5

7.2.3 Opleidingsonderdeel en studielast

Het opleidingsonderdeel heeft een omvang van 70 SBU [Studiebelastingsuren] en staat als volgt omschreven in de studiewijzer van de verkorte DigiPabo: Titel Mensen maken scholen [schoolorganisatie]

SBU 70

Inhoud De onderwijsgevende in een school voor primair onderwijs is zowel groepsleerkracht als teamlid. Teamlid zijn betekent onderdeel zijn van de school als geheel en meewerken aan de ontwikkeling van de school in een afgesproken richting. Je wordt als teamlid van een basisschool voor realistische activiteiten geplaatst: commissiewerk, vergaderen en notuleren, methodes bekijken, groepsindeling maken, begeleidingsplan voor beginnende leerkrachten opstellen, etc.

Leerstof Zie periodeboek H en de website ‘Mensen maken scholen’.

Toetsvorm Proces- en productbeoordeling van het functioneren van het schoolteam: schriftelijke verslaglegging, presentatie en verantwoording van de activiteiten [teammap], schoolgids, inclusief eigen homepage.

Resultaatschaal Cijfer [10-100]

7.2.4 Begeleiding

De groep wordt vanuit de opleiding begeleid door een eTutor. De eTutor in de DigiPabo begeleidt de studenten gedurende een jaar. De begeleiding vindt voornamelijk digitaal plaats binnen BlackBoard. Binnen die omgeving is voor de groep een tutorpage ingericht door de eTutor. Voor het begeleiden van de studenten krijgt de eTutor 30 uur per student op jaarbasis. De eTutor begeleidt en beoordeelt de student bij het werken aan de opdrachten en in de stage. De eTutor zorgt ervoor dat de digitale omgeving [tutorpage] zo is ingericht dat de studenten in subgroepen aan taken kunnen werken. De eTutor in deze pilot is Elsbeth Veldhuijzen. Zij heeft twee jaar ervaring met digitaal begeleiden van studenten in de DigiPabo. Daarnaast is zij BlackbBoard-coördinator en beschikt over voldoende kennis, ervaring en vaardigheden om goed met deze leeromgeving om te kunnen gaan. Zij is al een half jaar de eTutor van deze groep en kent daarom de studenten.

7.2.5 Elektronische leeromgeving

Als leeromgeving gebruiken de studenten een tutorpage binnen BlackBoard. De studenten en eTutor hebben niet dezelfde rechten. De eTutor richt in principe de tutorpage in met daarin twee afdelingen: School 1 en School 2. De studenten kunnen reageren op anderen, discussies starten en documenten uitwisselen. Voor het proces en het uitwisselen van concepten gebruiken de studenten de reguliere elektronische leeromgeving BlackBoard, die door alle INHOLLAND studenten wordt gebruikt. Het product moest uiteindelijk in een aparte applicatie worden geplaatst. Deze applicatie is een webbased productie, waarbinnen de studenten de website van hun basisschool definitief kunnen inrichten en openstellen voor andere studenten buiten de groepen.

7.2.6 Onderwerp

De studenten werken in commissies aan de inhoud van een website voor een [fictieve] basisschool. Ze solliciteren voor een nieuw op te richten Internationale School. De studenten moeten met redenen aangeven in welke commissies zij willen functioneren. Na selectie door de eTutor werken studenten in subgroepen aan de onderwerpen en moeten er teamvergaderingen gehouden worden op BlackBoard. De studenten uit deze groep werden in twee subgroepen verdeeld, te weten School 1 en School 2. In de school zijn de volgende commissies/onderdelen vastgesteld:


6

o Begeleidingsplan nieuwe leerkrachten o Digitale schoolpleincommissie o Directie o ICT commissie o Het organigram o Methode commissie o MR o WSNS - schoolcommissie o Studiemiddag o Teamcommissie/Onderwijscommissie

7.2.7 Kader van opdracht

Uitgangspunt van deze pilot is dat studenten op zo veel mogelijk aspecten en in zo veel mogelijk fasen van het project de sturing overnemen van de docent/eTutor. De studenten zijn niet expliciet geïnformeerd over de gedefinieerde fasen van samenwerking binnen het onderwijsproces.

7.2.8 Randvoorwaarden

Het project is uitgevoerd in het cursusjaar 2004-2005. Het project startte feitelijk in september 2004 met een eerste bijeenkomst. Het eindigde op 1 februari 2005. Dit hoorde bij de randvoorwaarden waarop de groep geen invloed had. Voorwaarde voor de uitvoering van het project is dat er sprake is van eLearning. Dat betekent expliciet dat het eindproduct en de werkwijze gedurende het project een relatie met eLearning moeten hebben. De studenten dienen daarom zo veel mogelijk via de elektronische leeromgeving BlackBoard met elkaar te communiceren, zodat het groepsproces in deze omgeving te volgen is. De begeleiding vindt op afstand plaats en wordt uitgevoerd door de eTutor. Het initiatief tot overleg ligt echter bij de studenten. De totale studielast omvat 70 uur [2,5 EC]. Bij deze opdracht is getracht de verantwoordelijkheid voor de sturing, ook die in de evaluatiefase, mede bij de student te leggen. De eTutor draagt echter in het onderwijssysteem de eindverantwoordelijkheid voor de garantie van de kwaliteit van het product bij het als voldoende afronden van het studieonderdeel.

7.2.9 Tenslotte

De onderzoeksvraag in relatie tot de contextanalyse luidt: Wat is de invloed van de context op de zelfsturing van studenten in een taakgroep? Bij de interpretatie van de data uit de survey en de evaluatie zullen gegevens uit de contextanalyse worden gebruikt om de data vanuit het juiste perspectief te interpreteren. Daarmee zal dan ook een antwoord worden geformuleerd op de bovenstaande vraag.


7

7.3 Survey onder studenten Achtereenvolgens wordt hier ingegaan op het kader en de onderzoeksopzet, de dataverzameling, de analyse en de interpretatie van de data.

7.3.1 Inleiding

De doelen van deze case study kunnen als volgt worden omschreven: • Exploreren van het begrip zelfsturing in de praktijk; • Verkennen van de onderzoeksmethode case study in de beschreven pilot; • Onderzoeken van de verwachtingen die studenten hebben van een eTutor in de verschillende

fasen van een leerpraktijk; • Onderzoeken waar de feitelijke sturing lag gedurende de eerste twee fasen van het proces in

de leerpraktijk. De eerste twee doelstellingen zijn opgenomen in alle case studies van het onderzoeksjaar 2004-2005. Bij de opzet en de uitvoering van de onderzoekslijn eTutoring is dit jaar gekozen voor case studies als onderzoeksvorm. In P1 / Algemene informatie' wordt deze keuze gemotiveerd. In P3 / 'De eTutor in de context van eLearning’ wordt vanuit de literatuur geschetst wat begeleiden en aansturen van studenten via de elektronische leeromgeving [op afstand] inhoudt. De begrippen uit deze publicatie worden ook gehanteerd in deze case study. In P4 / 'Studentsturing in leerpraktijken in de context van eLearning' wordt ingegaan op het begrip zelfsturing in leerpraktijken. Ten aanzien van het begrip studentsturing zoals dat in deze case study aan de orde is, wordt voor meer informatie naar die publicatie verwezen. De deelvraag in dit onderdeel van de case study luidt: Waar moet volgens de studenten in deze leerpraktijk de verantwoordelijkheid voor de sturing in de verschillende fase van het proces en wie stuurde er in werkelijkheid in de verschillende fasen van de leerpraktijk?

7.3.2 Opzet onderzoek

In dit onderdeel van de case study werd aan de hand van een vragenlijst aan de studenten gevraagd uitspraken te doen over de sturing van het leerproces, meer precies naar hun mening over bij wie de sturing zou moeten liggen in de verschillende fasen van de leerpraktijk. Zij kregen daarnaast nog de mogelijkheid een aantal algemene uitspraken te doen over de wenselijke rol van de eTutor, waarbij zij een volgorde van belangrijkheid konden aangeven. De vragenlijst [zie bijlage 1] is een bewerking van het onderzoekskader dat ontwikkeld werd door Taks [2004]4. Hierna werd op basis van een tweede vragenlijst aan de studenten gevraagd waar in de eerste twee fasen de sturing in werkelijkheid had gelegen: bij de student, bij de eTutor of ‘er tussenin’. Daarmee konden de verschillen zichtbaar worden tussen de ‘gewenste’ sturing en de ‘werkelijke’ sturing in de optiek van studenten.

4 Taks, M. [2004]. Zelfsturing in leerpraktijken. Enschede: Universiteit Twente [promotieonderzoek]. Voor meer informatie: http://elearning.surf.nl/e-learning/onderzoek/2255


8

De studenten kregen het verzoek de instructie te lezen boven de vragenlijsten en deze daarna in te vullen. De eerste vragenlijst werd afgenomen in september 2004, de tweede in november 2004. De beide lijsten zijn via BlackBoard of e-mail onder de studenten uitgezet. Van de 17 studenten hebben 13 studenten uit de groep [N=13] de vragenlijst met stellingen over rol en functie van de eTutor bij vormen van samenwerkend leren in een taakgroep ingevuld. Voor de gegevensverwerking is eerst een Acces-database ontworpen. In deze database werden de gegevens van de studenten, de antwoorden op de vragenlijsten en alle andere voor het onderzoek relevante data ingevoerd. Van alle studenten zijn de volgende gegevens vastgelegd: Student [unieke codering: student1, student2, enz], case study codering [case study 1= DigiPabo, case study 2 = PABO voltijd, case study 3 = Economie], leeftijd, studie [= aantal maanden aan de opleiding] en vooropleiding [HAVO, VWO, SPW3, HBO, VWO ]. Deze gegevens kunnen een rol spelen bij de 'triangulation' van de resultaten uit de drie case studies. Voor het vastleggen van de antwoorden op de vragen / stellingen is eerst een code vastgesteld per vraag / stelling. De code is gebaseerd op de fase [oriëntatie, planning, utvoering, evaluatie] en de te onderscheiden cyclus [organisatie, kwaliteit, leerproces] binnen zelfgestuurd samenwerkend leren. Een overzicht van de coderingen is te vinden in bijlage 3. Voor de codering van de scores op de stellingen is gekozen voor het invoeren van de getallen 1-7:

1= Helemaal mee eens

2= Mee eens

3= Enigszins mee eens

4= Niet mee eens of oneens

5= Enigszins mee oneens

6= Mee oneens

7= Helemaal mee oneens

Het invoeren van cijfers biedt het voordeel dat er eenvoudige statistische bewerkingen op de data kunnen worden uitgevoerd. Na het invoeren zijn de gegevens naar Excel en SPSS geëxporteerd. De door studenten ingevoerde extra teksten [toegevoegde stellingen en of opmerkingen] worden bij het exporteren tot een maximum van 255 tekens ingekort. Door dit proces gaat wellicht toch belangrijke informatie verloren bij teksten die veel groter zijn dan 255 tekens zijn. Daarom is dit onderdeel van de vragenlijst binnen Access ondergebracht, zodat het mogelijk blijft selecties en koppelingen te maken van de tekstbestanden en de andere data.

7.3.3 Analyse

Op het volgende overzicht staat de vragenlijst, met daarbij aangegeven hoeveel studenten in een bepaalde antwoordcategorie [1-7] hebben gescoord. Hierdoor ontstaat zicht op de spreiding van de scores. Ter controle staat in de grijze kolom aangegeven hoeveel keer een antwoord is gegeven door de studenten. In onderstaand voorbeeld betreft dit in totaal 13 studenten.


9

De laatste kolom geeft het gemiddelde weer van alle scores op de stellingen uit de vragenlijst. In het schema wordt de antwoordcategorie met de grootste frequentie [=modus] 'bold' weergegeven. De modus en de spreiding geven extra aan of het gemiddelde een redelijke goede weergave is van de mening van alle studenten [uitzonderlijke scores kunnen het gemiddelde sterk beïnvloeden].

Figuur 1. Voorbeeld: drie studenten scoren een 1 en een 3, en zeven een 2; Gemiddelde = 2,00 en Modus = 2.[N=13].

Bij een tweede voorbeeld [gemiddelde = 4,62] geeft deze score aan dat men het meer dan gemiddeld ‘niet mee eens of oneens’ is met die stelling. Dat betekent dat de ondervraagden het 'niet mee eens of oneens' zijn met de stelling, maar neigen naar enigszins niet mee eens. Deze score kent een grillige spreiding: er scoren twee [modus] studenten een 4 en 6, steeds één student scoort een 2, 3 en 5. Dat geeft aan dat men nogal verschilt van mening over de gewenste sturing door de eTutor ten aanzien van het genoemde onderwerp.

Figuur 2. Voorbeeld: vijf studenten scoren 4 en 6, één student scoort 2, 3 en 5; Gemiddelde = 4,62 en Modus = 4 en 6 [N=12].

De gemiddelde score moet met een zekere voorzichtigheid worden geïnterpreteerd, omdat bij een onevenwichtige verdeling tussen scores het gemiddelde fors kan afwijken van de modus.

Resultaten van de vragenlijst

Vragenlijst voor survey onder studenten [Case Study 1]

Scores

Lees de onderstaande stellingen over de rol en functie van een begeleider/tutor [eTutor] bij vormen van samenwerkend leren in een taakgroep. Geef daarbij aan in welke mate je het met elke stelling eens bent.

Het begrip leerpraktijk wordt hier gebruikt als aanduiding voor hetgeen je in een taakgroep zult ondernemen. Het kan dus gaan om een projectopdracht, kerntaak of onderzoeksopdracht, waarbij het verbindend principe is dat er altijd dient te worden samengewerkt om tot het leerresultaat [en product] te komen.

Het begrip eTutor wordt hier ook bewust gebruikt, want het gaat vooral om de rol en functie van een begeleider van taakgroepen bij leerprocessen waarin er veel wordt gewerkt en op afstand wordt gecommuniceerd in de digitale omgeving. 1

= H

elem

aal m

ee e

ens

2 =

Mee

een

s

3 =

Eni

gszi

ns m

ee e

ens

4 =

Nie

t mee

een

s of

one

ens

5 =

Eni

gszi

ns m

ee o

neen

s

6 =

Mee

one

ens

7 =

Hel

emaa

l mee

one

ens

Tota

al s

tude

nten

Gem

idde

lde

scor

e

1

De eTutor moet aangeven hoe de leerpraktijk zal worden vormgegeven, of waar dat uitgebreid staat beschreven en gevonden kan worden. 3 7 3 0 0 0 0 13 2,00

2

De eTutor moet aangeven wat precies wordt verwacht als opbrengst van het proces en waaraan dat resultaat moet voldoen. 5 7 1 0 0 0 0 13 1,69

3

De eTutor moet aangeven welke competenties geoefend worden en welke leerdoelen worden nagestreefd in de leerpraktijk. 1 10 2 0 0 0 0 13 2,08

4 De eTutor moet in de oriëntatiefase van de leerpraktijk een analyse maken van mijn persoonlijke leerbehoefte. 0 1 1 5 1 5 0 13 4,62

De eTutor moet aangeven hoe de leerpraktijk zal worden vormgegeven, of waar dat uitgebreid staat beschreven en gevonden kan worden. 3 7 3 0 0 0 0 13 2,00

De eTutor moet in de oriëntatiefase van de leerpraktijk een analyse maken van mijn persoonlijke leerbehoefte. 0 1 1 5 1 5 0 13 4,62


10

Vragenlijst voor survey onder studenten [Case Study 1]

Scores

1 =

Hel

emaa

l mee

een

s

2 =

Mee

een

s

3 =

Eni

gszi

ns m

ee e

ens

4 =

Nie

t mee

een

s of

one

ens

5 =

Eni

gszi

ns m

ee o

neen

s

6 =

Mee

one

ens

7 =

Hel

emaa

l mee

one

ens

Tot

aal s

tude

nten

Gem

idde

lde

scor

e

5

De eTutor moet een voorstel doen voor een realistische planning van de activiteiten en het productieproces in de leerpraktijk. 0 6 2 4 0 1 0 13 3,08

6 De eTutor heeft de eindverantwoordelijkheid in het kader van de groepssamenstelling in een leerpraktijk. 1 4 2 2 3 1 0 13 3,38

7

De eTutor bewaakt dat taken in een team binnen de leerpraktijk goed verdeeld worden en grijpt hierbij zonodig in. 4 0 2 3 3 1 0 13 3,31

8

De eTutor stelt vooraf de criteria vast waarop het resultaat / product wordt beoordeeld en communiceert hier tijdig over met de groep. 6 5 0 0 2 0 0 13 2,00

9

De eTutor speelt een belangrijke rol bij het opsporen en selecteren van de relevante informatiebronnen die zicht geven op de omvang van de leeropdracht. 2 5 2 0 3 1 0 13 3,00

10

De eTutor formuleert in de planningsfase van de leerpraktijk leerdoelen voor de groep en adviseert elk teamlid bij het formuleren van eigen doelen. 0 5 3 1 3 1 0 13 3,38

11

De eTutor is in de planningsfase verantwoordelijk voor het uitzetten van de leerroute vanwege zijn expertise als didacticus. 0 4 3 3 3 0 0 13 3,38

12

De eTutor bewaakt het proces en gebruikte tijd en stelt zonodig de tijdplanning bij voor de taakgroep in een leerpraktijk. 2 3 1 6 1 0 0 13 3,08

13 De eTutor bevraagt de groep systematisch naar de wijze waarop wordt samengewerkt en grijpt hierbij zonodig in. 0 5 5 2 0 1 0 13 3,00

14

De eTutor geeft gevraagd en ongevraagd feedback op de [tussen]producten die door de taakgroep worden opgeleverd. 3 7 3 0 0 0 0 13 2,00

15 De eTutor draagt er mede zorg voor dat de taakgroep gebruik maakt van alle relevante informatiebronnen. 1 2 4 4 2 0 0 13 3,31

16 De eTutor stimuleert de groep om alle eerder verworven kennis te benutten en verwijst zonodig naar die kennis. 4 4 5 0 0 0 0 13 2,08

17

De eTutor bewaakt de leerroute tijdens de uitvoeringsfase in de leerpraktijk en stelt die zonodig bij vanuit zijn expertise als didacticus. 1 8 3 0 1 0 0 13 2,38

18 De eTutor evalueert met de taakgroep het werkproces en de samenwerking en neemt hierbij de leiding. 3 4 3 3 0 0 0 13 2,46

19

De eTutor is verantwoordelijk voor de beoordeling van de kwaliteit van het eindproduct en handelt dienovereenkomstig. 3 8 0 0 2 0 0 13 2,23

20

De eTutor reflecteert in de evaluatiefase van de leerpraktijk met de taakgroep op het leerproces en hij neemt hierin de leiding. 4 5 4 0 0 0 0 13 2,00

Figuur 3. Resultaten vragenlijst van de survey onder studenten.

In bijlage 4 zijn opgenomen de resultaten van de ingevulde vragenlijsten in volgorde van ‘mee eens’ tot ‘niet mee eens' of 'niet mee oneens’ en ’enigszins mee oneens’. De score is uitgedrukt in een gemiddelde score over de door de studenten ingevulde formulieren. De stellingen zijn in oplopende


11

volgorde gezet van de gemiddelde score: van gemiddelde score 1,69 tot 3,38. De gemiddelde scores zijn [naar boven afgerond op 1 cijfer achter de komma] ingedeeld naar de volgende categorieën:

7.3.4 Interpretatie

Bij de interpretatie zal met name gekeken worden naar de gemiddelde scores met betrekking tot de uitspraken over de gewenste sturing door de eTutor [vanaf ‘helemaal mee eens‘] en de student [vanaf ‘helemaal mee oneens’]. De uitspraken over ‘gedeelde’ sturing’ [‘niet mee eens of oneens’] zullen hier buiten beschouwing worden gelaten.

Sturing door de eTutor

Studenten van deze pilot geven aan dat ze het eens zijn met de volgende stellingen: De eTutor moet aangeven wat precies wordt verwacht als opbrengst van het proces en waaraan dat resultaat moet voldoen.

De eTutor moet aangeven hoe de leerpraktijk zal worden vormgegeven, of waar dat uitgebreid staat beschreven en gevonden kan worden.

De eTutor stelt vooraf de criteria vast waarop het resultaat / product wordt beoordeeld en communiceert hier tijdig over met de groep.

De eTutor geeft gevraagd en ongevraagd feedback op de [tussen]producten die door de taakgroep worden opgeleverd.

De eTutor reflecteert in de evaluatiefase van de leerpraktijk met de taakgroep op het leerproces en hij neemt hierin de leiding.

De eTutor moet aangeven welke competenties geoefend worden en welke leerdoelen worden nagestreefd in de leerpraktijk.

De eTutor stimuleert de groep om alle eerder verworven kennis te benutten en verwijst zonodig naar die kennis.

De eTutor is verantwoordelijk voor de beoordeling van de kwaliteit van het eindproduct en handelt dienovereenkomstig.

De eTutor bewaakt de leerroute tijdens de uitvoeringsfase in de leerpraktijk en stelt die zonodig bij vanuit zijn expertise als didacticus.

Figuur 4. Stellingen waarmee studenten het eens zijn.

Studenten van deze pilot geven aan dat ze het enigszins eens zijn met de volgende stellingen: De eTutor evalueert met de taakgroep het werkproces en de samenwerking en neemt hierbij de leiding.

De eTutor speelt een belangrijke rol bij het opsporen en selecteren van de relevante informatiebronnen die zicht geven op de omvang van de leeropdracht.

De eTutor bevraagt de groep systematisch naar de wijze waarop wordt samengewerkt en grijpt hierbij zonodig in.

De eTutor moet een voorstel doen voor een realistische planning van de activiteiten en het productieproces in de leerpraktijk.

De eTutor bewaakt het proces en gebruikte tijd en stelt zonodig de tijdplanning bij voor de taakgroep in een leerpraktijk.

De eTutor bewaakt dat taken in een team binnen de leerpraktijk goed verdeeld worden en grijpt hierbij zonodig in.

0,5 - 1,4 = helemaal mee eens 1,5 - 2,4 = mee eens 2,5 - 3,4 = enigszins mee eens 3,5 – 4,4 = niet mee eens en niet mee oneens 4,5 - 5,4 = enigszins mee oneens 5,5 - 6,4 = mee oneens 6,5 - 7,4 = helemaal mee oneens


12

De eTutor draagt er mede zorg voor dat de taakgroep gebruik maakt van alle relevante informatiebronnen.

De eTutor heeft de eindverantwoordelijkheid in het kader van de groepssamenstelling in een leerpraktijk.

De eTutor formuleert in de planningsfase van de leerpraktijk leerdoelen voor de groep en adviseert elk teamlid bij het formuleren van eigen doelen.

De eTutor is in de planningsfase verantwoordelijk voor het uitzetten van de leerroute vanwege zijn expertise als didacticus.

Figuur 5. Stellingen waarmee studenten het enigszins eens zijn.

Sturing door de student

Studenten van deze pilot geven aan dat ze het enigszins oneens zijn met de volgende stelling: De eTutor moet in de oriëntatiefase van de leerpraktijk een analyse maken van mijn persoonlijke leerbehoefte.

Figuur 6. Stelling waarmee studenten het enigszins oneens zijn.

7.3.5 Conclusies survey

Achtereenvolgens wordt ingegaan op de eerste en de tweede vragenlijst.

Vragenlijst over gewenste sturing

Algemeen

Als de gemiddelde scores met enige voorzichtigheid worden gehanteerd, vanwege de mogelijke spreiding van de antwoorden bij een score, kan toch een tendens worden vastgesteld. Hierbij is gebruik gemaakt van het schema waarin de vragen van de lijst zijn gekoppeld aan de fasen die er in de leerpraktijk kunnen worden onderscheiden ten aanzien van studentsturing bij samenwerkend leren [zie bijlage 3]. Daarbij wordt gekeken naar de scores die dicht liggen bij ‘mee eens’ of ‘mee oneens’, omdat deze uitspraken informatie kunnen opleveren over de rol van de eTutor moet zijn bij studentsturing in de context van eLearning. Bij de score ‘mee eens’ geven de ondervraagden aan dat ze vinden dat die taak / rol / activiteit / sturing meer bij de eTutor dient te liggen dan bij de student. Bij de score ‘mee oneens’ geven de ondervraagden aan dat ze vinden dat die taak / rol / activiteit / sturing duidelijk niet bij de eTutor dient te liggen, maar eerder bij de student. Voorzichtigheid is geboden bij die laatste conclusie: studenten die het oneens zijn met een stelling geven daar mee aan dat ze vinden dat die taak / rol / activiteit / sturing niet bij de eTutor dient te liggen. Voor de hand ligt natuurlijk wel in dat geval de uitspraak te interpreteren als: ‘de sturing ligt meer bij de student dan bij de eTutor’.

Specifiek

De volgende sturingsactiviteiten moeten volgens de studenten eerder door de eTutor uitgevoerd worden dan door de student: Oriëntatiefase: aangeven hoe de leerpraktijk zal worden vormgegeven, wat er verwacht wordt als opbrengst en welke competenties en leerdoelen worden nagestreefd. De rol van de eTutor ligt in de oriëntatiefase vooral op het aangeven hoe de leerpraktijk zal worden vormgegeven [aspect van organisatie], wat er precies wordt verwacht als opbrengst van het proces en waaraan dat resultaat moet voldoen [aspect van kwaliteit], en welke competenties geoefend worden en welke leerdoelen worden nagestreefd [aspect van leerproces]. Deze stellingen [1, 2 en 3] scoorden allemaal 'mee eens'.


13

Planningsfase: voorstel doen voor een planning, taakverdeling bewaken, beoordelingscriteria vaststellen voor de productbeoordeling, opsporen van relevante informatiebronnen, formuleren van leerdoelen en uitzetten van realistische leerroute. De rol van de eTutor spitst zich in deze fase toe op het doen van een voorstel voor een realistische planning van de activiteiten en het productieproces in de leerpraktijk [aspect organisatie, het nemen van de eindverantwoordelijkheid voor de groepssamenstelling in een leerpraktijk [aspect organisatie], en het bewaken dat taken in een team binnen de leerpraktijk goed verdeeld worden en hierbij zonodig ingrijpen [aspect organisatie]. Daarnaast stelt hij vooraf de criteria vast waarop het resultaat / product wordt beoordeeld en communiceert hier tijdig over met de groep [aspect kwaliteit] en speelt hij een belangrijke rol bij het opsporen en selecteren van de relevante informatiebronnen die zicht geven op de omvang van de leeropdracht [aspect kwaliteit]. Ook dient hij in de planningsfase van de leerpraktijk leerdoelen voor de groep te formuleren en elk teamlid te adviseren bij het formuleren van de eigen doelen [aspect leerproces], en is hij in de planningsfase verantwoordelijk voor het uitzetten van de leerroute vanwege zijn expertise als didacticus [aspect leerproces]. Stellingen 5, 6, 7, 9, 10 en 11 scoorden ‘enigszins mee eens’, stelling 8 scoorde ‘mee eens’. Uitvoeringsfase: bewaken van het proces van samenwerking, bewaken van de gevolgde route en bijstellen van die route, feedback vragen aan de docent en/of opdrachtgever, eerder verworven kennis en vaardigheden toepassen en bewaken van de verbruikte tijd en bijstellen van de planning. De rol van de eTutor spitst zich hier toe op het systematisch bevragen van de groep naar de wijze waarop wordt samengewerkt en hierbij zonodig ingrijpen [aspect van organisatie], het bewaken van de tijd en bijstellen van de tijdsplanning [aspect van organisatie], het bewaken van de leerroute tijdens de uitvoering en die route zonodig bijstellen vanuit zijn expertise als didacticus [aspect van leerproces], het gevraagd en ongevraagd geven van feedback op [tussen]producten die door de taakgroep worden opgeleverd [aspect van kwaliteit], het stimuleren van het gebruik van eerder verworven kennis [aspect van kwaliteit], en het bewaken dat de taakgroep gebruik maakt van alle relevante informatiebronnen [aspect van kwaliteit]. Evaluatiefase: evalueren van proces en samenwerking, beoordelen van de kwaliteit van het product en reflectie op het proces aansturen. De rol van de eTutor spitst zich hier toe op de evaluatie met de taakgroep van het werkproces en de samenwerking en hierbij de leiding nemen [aspect organisatie], het nemen van verantwoordelijkheid voor de beoordeling van de kwaliteit van het eindproduct en dienovereenkomstig handelen [aspect kwaliteit], en het reflecteren met de taakgroep op het leerproces en hierin de leiding nemen [aspect leerproces]. Stellingen 19 en 20 scoren ‘mee eens’, stelling 18 scoort ‘enigszins mee eens’. Interessant is het ook te kijken naar stellingen waarbij studenten aangeven dat ze het er enigszins mee oneens zijn. De interpretatie kan hierbij zijn dat de ondervraagde studenten vinden dat deze sturingsactiviteiten niet bij de eTutor dienen te liggen. Voor de hand ligt te veronderstellen dat ze bij de volgende uitspraken neigen naar het leggen van de sturingsverantwoordelijkheid bij henzelf. De volgende sturingsactiviteiten moeten volgens de studenten eerder door henzelf uitgevoerd en niet door de eTutor: Oriëntatiefase: een analyse maken van mijn persoonlijke leerbehoefte. De rol van de student spitst zich in de oriëntatiefase toe op het maken van een analyse van de leerpraktijk en van de persoonlijke leerbehoefte [aspecten van leerproces]. Deze stelling scoorde ‘niet mee eens en niet mee oneens’ tot ‘enigszins mee oneens’.


14

Aanvullende uitspraken

Naar aanleiding van de toegevoegde uitspraken van studenten over de eTutor [zie bijlage 5] komen een aantal aspecten naar voren die studenten erg belangrijk vinden voor een eTutor. In totaal zijn er 36 uitspraken gedaan door studenten. Enkele uitspraken konden geplaatst worden bij, of vergeleken worden met de stellingen, uit de vragenlijst. Andere uitspraken bevatten uitspraken die bij meerdere stellingen onder te brengen waren. Een aantal uitspraken wordt hier samengevat: o Enkele uitspraken [5] gaan over het feit dat de eTutor duidelijk dient aan te geven wat er precies

verwacht wordt [vergelijk met stelling 2]; o Het bewaken van de taken en de verdeling [vergelijk met stelling 7] wordt vier keer genoemd en

het bewaken van het proces [vergelijk met stelling 12] wordt drie keer genoemd; o Het vaststellen van criteria voor het eindproduct [vergelijk met stelling 8] wordt vier keer

genoemd; o Twee keer wordt genoemd dat de eTutor dient aan te geven hoe de leerpraktijk zal worden

vormgegeven [stelling 1]; Ook de verantwoordelijkheid voor het uitzetten van de leerroute vanwege zijn expertise als didacticus [stelling 11] wordt twee keer genoemd.

Andere uitspraken gaan in op het specifieke karakter van de DigiPabo studenten: o De eTutor moet de studenten ondersteunen bij hun werk en ook bij persoonlijke problemen of

technische problemen die ondervonden worden bij het communiceren via de computer; o De eTutor moet weten wat er van de DigiPabo studenten verwacht wordt. o De eTutor dient te weten dat het op bepaalde momenten zeer zwaar kan zijn om door te zetten

wegens allerlei invloeden van buiten af. Op zulke momenten is het fijn om overleg te kunnen hebben en weer genoeg vertrouwen, zin en motivatie te kunnen krijgen uit feedback van de eTutor;

o De eTutor moet groepen samenstellen. Via de e-mail is het contact gewoon moeilijk. Studenten moeten hierin niet aan hun lot worden overgelaten. Dat is anders voor dagstudenten die elkaar geregeld zien en elkaar dus kennen.

Studentsturing gezien vanuit de eTutor

De eTutor heeft de vragenlijst ook ingevuld na de afronding van de pilot [bijlage 7]. Als je deze vragenlijst vergelijkt met de verwachtingen van de studenten [bijlage 8], dan kan geconcludeerd worden dat de eTutor het grotendeels eens is met de verwachtingen van de studenten. De sturing zou volgens de eTutor in de oriëntatiefase en planningfase bij de hem moeten liggen. De eTutor verschilt van mening met de studenten over de rol die zij hem toebedelen bij het doen van een voorstel voor een realistische planning van de activiteiten en het productieproces in de leerpraktijk [stelling 5], en bij het formuleren van leerdoelen voor de groep en elk groepslid in de planningsfase van de leerpraktijk [stelling 10].

Vragenlijst over feitelijke sturing De tweede vragenlijst die de studenten hebben ingevuld is de ‘verantwoordelijkheidmeter’, waarmee in kaart kan worden gebracht waar de feitelijke sturing heeft gelegen in de leerpraktijk [zie bijlage 2a]. De verantwoordelijkheidmeter [1] werd afgenomen in november 2004, na afloop van de oriëntatiefase en planningsfase. Er is gekozen voor dat moment omdat de uitvoeringsfase en evaluatiefase pas rond februari 2005 zou worden afgerond. De resultaten over de twee laatste fasen zouden dan pas na de geplande datum van publicatie van de onderzoeksresultaten beschikbaar zijn. Daarom zijn alleen de eerste twee fasen meegenomen in deze case study.


15

Algemeen

In totaal hebben ook hier 12 studenten van de groep de vragenlijst ingevuld. De studenten konden op een continuüm van student-docentsturing aangeven waar volgens hen de sturing op aspecten in de twee eerste fasen van het leerproces heeft gelegen. De 'verantwoordelijkheidmeter' werd door Taks [2004] ontwikkeld en geven een indicatie van student-docentsturing’ binnen de onderscheiden fasen van samenwerkend leren. De items van de eerste vragenlijst zijn gekoppeld aan de verantwoordelijkheidmeter, waardoor zicht ontstaat op de wijze waarop studenten de verantwoordelijkheid voor de sturing hebben ervaren. In bijlage 3 worden de gekoppelde items weergeven. Een voorbeeld:

Fase Cyclus Sturingsactiviteit Code Uitspraak / Stelling Verantwoordelijkheid Code

Oriëntatie Organisatie Oriëntatie op de organisatie van de leerpraktijk

OrOrg1 De eTutor moet aangeven hoe de leerpraktijk zal worden vormgegeven, of waar dat uitgebreid staat beschreven en gevonden kan worden.

Oriënteren op wat we moeten doen in deze kerntaak

VOrOrg1

Figuur 7. Voorbeeld van koppeling van item uit eerste vragenlijst met item uit de verantwoordelijkheidsmeter van Taks [2004]. Er is gezocht naar het item uit de verantwoordelijkheidmeter dat het beste correspondeert met de sturingsactiviteit en de inhoud van de stelling. De volgende twee vragen zijn nog niet ondergebracht, omdat niet volledig duidelijk is aan welke sturingsactiviteiten van de eTutor vragenlijst ze gekoppeld konden worden: o Kiezen welke activiteiten ik in deze leerpraktijk zal gaan doen; o De activiteiten uitvoeren die in deze leerpraktijk gepland waren. Het is nu mogelijk overzichten vanuit SPSS te verkrijgen met eventuele koppeling aan de stellingen en de uitspraken daarbij. In deze case study is de verantwoordelijkheidmeter 1 afgenomen [oriëntatie en planning]. In bijlage 2b is te vinden hoeveel studenten aangaven of de activiteit door de student, docent of onder de gedeelde verantwoordelijkheid werd uitgevoerd. Hieronder zijn de gemiddelde scores per vraag weergegeven: Wie heeft onderstaande activiteiten uitgevoerd? Gemiddelde

score5 Score 6

1. Oriënteren op wat we moeten doen in deze kerntaak 2,15 0

2. Oriënteren op wat we kunnen leren in deze kerntaak 1,54 0

3. In het begin van de kerntaak bekijken waar ik nog niet zo goed in ben 1,00 3

4. Leervragen formuleren 1,08 2

5. Een tijdsplanning maken 2,08 0

6. Kiezen welke activiteiten ik in deze kerntaak zal gaan doen 2,77 0

7. Kwaliteitscriteria voor het product bepalen 2,38 1

8. Informatiebronnen zoeken 1,15 0

9. Een groep medestudenten zoeken met wie ik zal gaan samenwerken 4,08 2

10. Een taakverdeling maken 2,38 0

Figuur 8. Gemiddelde scores op de verantwoordelijkheidsmeter.

5 Gemiddelde score is genomen van alle scores van 1-5, de score 6 is niet meegenomen in het gemiddelde. Score 6 geeft nl. geen indicatie van de verantwoordelijkheid van de sturing, maar geeft aan dat het onderdeel volgens de student niet aan de orde is gekomen.


16

Toelichting bij de scores 1 = Ik heb deze activiteit zelf uitgevoerd; 2 = Deze activiteit heb ik met name zelf uitgevoerd, maar de docent heeft ook een rol gespeeld; 3 = Bij het uitvoeren van deze activiteit hebben de docent en ik een even grote rol gespeeld; 4 = Deze activiteit is met name uitgevoerd door de docent, maar ik heb zelf ook een rol gespeeld; 5 = Deze activiteit is volledig uitgevoerd door de docent. De score van item 10 is eenduidig: alle studenten geven aan dat zij de verantwoordelijkheid alleen hadden bij het verdelen van taken. Verder is dat ook te zien bij de onderdelen 4 en 8 [afwijking van maximaal 0,15]. Een nadere analyse van de resultaten van de verantwoordelijkheidsmeter op de aspecten ‘organisatie’, ‘kwaliteit’ en ‘leerproces’ uit de eerste fasen levert het volgende op [zie ook bijlage 9 voor alle gegevens]:

Specifiek

In de Oriëntatiefase geven de studenten aan dat de sturing/verantwoordelijkheid bij de aspecten Organisatie en Leerproces niet bij de eTutor heeft gelegen. In deze fase hebben de studenten het ervaren dat de verantwoordelijkheid bij hen lag of dat zij samen met de eTutor verantwoordelijk waren. Niettemin lag het zwaartepunt bij de student, zoals zij aangeven. Bij de Planningfase geven de studenten aan dat bij het maken van een tijdsplanning [aspect van organisatie] voornamelijk als verantwoordelijkheid van hen werd ervaren. De sturing bij het kiezen van activiteiten werd als gedeelde verantwoordelijkheid ervaren. Bij het onderdeel 'indelen van groepen' was de sturing vooral in de handen van de eTutor. Terwijl bij 'taakverdeling' de ervaren was dat de sturing nogal verdeeld tussen hen en de eTutor. Bij het bepalen van kwaliteitscriteria waren zij het bijna allemaal eens over 'gedeelde sturing'. De feitelijke sturing bij het zoeken van informatiebronnen lag bijna volledig bij henzelf. Dit geldt ook voor het formuleren van leervragen [aspect leerproces]. De vraag is of de sturing die volgens de studenten bij hen moest liggen daar ook werkelijk gelegen heeft. Hiertoe wordt de lijst sturingsactiviteiten vergeleken met de resultaten van de vragenlijst met de verantwoordelijkheidmeter [zie bijlage 10]. Bij negen van de tien vragen over de oriëntatiefase en de planningfase geven studenten aan dat de wenselijke sturing bij de eTutor zou moeten liggen. Alleen bij het analyseren van ieders persoonlijke leerbehoefte ['kijken waar ik niet goed in ben'] geven studenten aan dat zij zelf de verantwoordelijkheid voor de sturing wensen. De feitelijke sturing lag in dit geval ook bij de student. Van die negen vragen is alleen bij de vraag over de 'samenstelling van de groep' [vraag 9] duidelijk overeenstemming tussen de wenselijke sturingsverantwoordelijkheid en feitelijke sturing zoals die is uitgevoerd. De overige acht vragen geven globaal hetzelfde beeld: een feitelijk gedeelde sturing door student en de eTutor, waarbij in vier gevallen het zwaartepunt bij de student lag.


17

7.4 Conclusies en aanbevelingen Achtereenvolgens wordt hier ingegaan op de conclusies en zullen aanbevelingen worden gedaan over de aanpak in de toekomst en de inrichting van vervolgonderzoek.

7.4.1 Conclusies

In deze case study is de gewenste sturing onderzocht [in alle fasen van het leerproces] en de feitelijke sturing in de orientatie- en planningsfase. Harde conclusies levert dat nog niet op, maar de uitkomsten geven wel een tendens weer. Die tendens kan echter niet zomaar worden gegeneraliseerd en moet in het perspectief van de context van de beschreven pilot worden bekeken. De centrale vraagstelling in deze case study luidde: Hoe verloopt het leerproces in praktijken waarin studenten maximale ruimte wordt geboden tot zelfsturing? In deze casestudy kwamen de volgende deelvragen aan bod: Wat is de invloed van de context op de zelfsturing van studenten in de taakgroep? Waar moet volgens de studenten in deze leerpraktijk de verantwoordelijkheid voor de sturing in de verschillende fase van het proces en wie stuurde er in werkelijkheid in de verschillende fasen van de leerpraktijk? Als de resultaten per fase van de beide vragenlijsten worden vergeleken, dan ontstaat het volgende beeld: Oriëntatiefase Studenten geven aan dat de eTutor een sturende rol zou moeten hebben op de onderdelen die in de eerste vragenlijst worden genoemd, met uitzondering van onderdeel 4. Bij de uitvoering bleek dat de studenten bij alle onderdelen van deze fase zelf verantwoordelijk waren of die verantwoordelijkheid met name hebben genomen, maar dat ook de eTutor een rol heeft gespeeld. Conclusie: de gegevens over de feitelijke sturing zijn in tegenspraak met de opvatting die studenten voorafgaand aan de taak hadden over de gewenste sturing. Planningsfase Studenten geven aan dat zij in deze fase op alle te onderscheiden onderdelen sturing wensen van de eTutor. Bij de uitvoering bleek dat de sturing volgens de studenten grotendeels bij de studenten heeft gelegen, waarbij er wel een rol was weggelegd voor de eTutor. Uitzondering hierop was de sturing op het samenstellen van de groep. Conclusie: de verwachtingen van deze studenten ten aanzien van de wenselijke sturing komen dus niet overeen met de feitelijke sturing, behalve ten aanzien van het samenstellen van de groep. Studenten in de context van de DigiPabo verwachten dus meer sturing van de eTutor in deze fasen van het samenwerkend leren. Als de verwachtingen van studenten ten aanzien van sturing worden vergeleken met de verwachtingen van de eTutor, dan valt een grote overeenkomst op. Ten aanzien


18

van sturing bij het maken van een analyse van eigen leerbehoeften en het samenstellen van de groep komt de wenselijk en feitelijke sturing overeen. Uit deze gegevens kan voorzichtig worden geconcludeerd dat de studenten binnen deze fasen van samenwerkend leren veel zelf konden sturen, maar dat ze bij de start andere verwachtingen hadden ten aanzien van de sturing. Dit zou kunnen betekenen dat in deze context de hoge verwachtingen ten aanzien van zelfsturing door de student binnen deze fasen van samenwerkend leren niet valt waar te maken. De student bevindt zich in een onderwijssituatie en die zich kenmerkt door ongelijkheid: de student die iets nog niet weet of kan en de eTutor die iets weet of kan [Stijnen, 2003]. “Bepaalde vormen van constructivisme hebben in hun praktische consequentie een hoog Baron Von Münchhausen-karakter. Daarmee bedoel ik dat ze de suggestie wekken dat van lerenden verwacht wordt dat ze zich aan hun eigen haren [metacognities] uit het moeras trekken. [Stijnen,2003, p. 43]”. De expertise van de [lerende] student wordt overschat en studenten blijken dus begeleiding en sturing nodig te hebben. De verwachtingen vanuit het onderwijs [veel zelfsturing, studentsturing] komen niet overeen met de resultaten van deze case study. Studenten geven aan dat in de oriëntatiefase en de planningfase van het samenwerkend leren de sturing grotendeels bij de eTutor zou moeten liggen. Bij de uitvoering constateerden de studenten dat de sturingsverantwoordelijkheid gedeeld werd, maar dat die toch vooral bij hen lag. Opmerkingen van studenten geven ook aan dat ze meer behoefte hadden aan informatie van de eTutor. Stijnen [2003, p. 45] geeft aan: “Zolang de lerenden niet in staat zijn op efficiënte wijze hun eigen leerproces te reguleren, of dit nu te wijten is aan onvoldoende metacognitieve vaardigheden of een tekort aan domeinspecifieke kennis, of een combinatie van beide, blijft begeleiding [hetzij door een docent, hetzij door het cursusmateriaal] een cruciale factor bij het werken met open leeromgevingen.” Ook de eTutor gaf aan dat zij het grotendeels eens is met de verwachtingen, maar dat de studenten niet de ervaringen ten aanzien van de verwachte sturing hebben opgedaan in de eerste twee fasen van het samenwerkend leren aan deze kerntaak. Samengevat kan gesteld worden, dat studenten in vormen van samenwerkend leren meer sturing wensen binnen de in deze case study onderzochte fasen. Het vraagt nader onderzoek om vast te stellen hoe die sturing er uit moet zien en waarop die sturing betrekking zou moeten hebben. Een geleidelijke overname van de sturing door de student kan misschien beter tegemoet komen aan de kwaliteitseisen van samenwerkend leren. Toch blijft er nog de vraag: hoe ver kun je gaan gegeven het feit dat studenten meestal niet beschikken over voldoende kennis en vaardigheden om kwaliteitseisen te kunnen stellen op gebieden waar ze [nog] geen expert zijn? Het kan zijn dat studenten en eTutor ten aanzien van de verwachtingen inzake sturing de stellingen verschillend geïnterpreteerd hebben bij het invullen van de eerste vragenlijst. De stelling 'De eTutor bevraagt de groep systematisch naar de wijze waarop wordt samengewerkt en grijpt hierbij zonodig in' kan bijvoorbeeld tot uiteenlopende interpretaties leiden van de volgende concepten uit deze stelling: o De eTutor bevraagt de groep systematisch � Welke verwachtingen? Regelmatig en volgens

welk systeem? o Naar de wijze waarop wordt samengewerkt � Betekent dat op alle aspecten van samenwerking

wordt gelet: meeliften, niet meewerken, alleen beslissingen nemen, geen overleg? o En grijpt hierbij zonodig in � Welke acties verwacht men: actief aansporen, vermanend

toespreken, groepswisseling?


19

Een andere oorzaak voor de verschillen tussen de verwachte sturing en de feitelijke sturing is het feit dat de mening van de studenten en de eTutor veranderd kan zijn gedurende de looptijd van de pilot. Omdat er nog weinig ervaring is met studentsturing bij samenwerkend leren, kan gesproken worden van voortschrijdend inzicht bij het verstrijken van de tijd. Tijdens de pilot zijn er gesprekken geweest tussen de onderzoeker en eTutor over de mogelijkheden van studentsturing bij samenwerkend leren. Deze gesprekken kunnen hebben geleid tot handelingsalternatieven die tijdens het proces op basis van ervaringen en informatie werden ontwikkeld door de eTutor. Binnen deze case study zijn eerste ervaringen opgedaan met het onderzoek naar de sturing binnen processen van samenwerkend leren aan een kerntaak in een groep studenten van de DigiPabo. De DigiPabo is een afstandsopleiding, waarin studenten van een 'tutorgroep' afwisselend individuele en groepstaken moeten uitvoeren per periode van 8-10 weken. De opdracht 'Mensen Maken Scholen' is een taak die verspreid wordt over twee periodes. Deze kerntaak is zeer geschikt voor samenwerkend leren omdat de meeste kenmerken van samenwerkend leren volgens Ebbens & Ettekoven [2005, p. 26] hier van toepassing zijn: o Studenten werken doelgericht; het doel is een virtuele school te bouwen met op de website een

schoolgids met bepaalde voorgeschreven onderdelen. o Alle studenten voelen zich verantwoordelijk om samen de opdracht tot een goed einde te

brengen; de studenten gebruiken elkaar om tot een oplossing van een opdracht te komen [studenten werken in commissies aan onderdelen van de virtuele school[gids] en moeten overleggen in teamvergaderingen]

o Alle studenten halen samen en individueel het gestelde leerdoel; De studenten voeren de taak zelfstandig uit met beperkte begeleiding van een eTutor.

Tijdens de pilot werden gesprekken gevoerd met de eTutor over het vormgeven van samenwerkend leren, met name over de wijze waarop studentgestuurde samenwerking begeleid kan worden. Het was de bedoeling dat eTutor en studenten een elektronisch logboek zouden bijhouden. Deze gegevens zouden inzicht hebben kunnen bieden in de manier waarop de sturing is uitgevoerd en ervaren werd tijdens het werken aan deze kerntaak. Helaas hebben de eTutor en de studenten alle gegevens niet consequent geregistreerd en zijn alleen maar data beschikbaar uit de startfase van de pilot. Wel zijn binnen de digitale omgeving alle geplaatste berichten en reacties verzameld en digitaal opgeslagen. Deze gegevens kunnen later worden gebruikt om alsnog nieuwe analyses uit te voeren. Binnen de DigiPabo zijn de studenten al redelijk zelfstandig: er zijn geen fysieke bijeenkomsten in het onderwijsinstituut, met uitzondering van een startseminar, voorafgaand aan de start van het eerste jaar. Studenten en eTutor communiceren voornamelijk via forums en andere media binnen de digitale leeromgeving. Studenten zijn afhankelijk van de informatie die beschikbaar is in themawijzers of in de digitale leeromgeving, maar vooral van de informatie die de eTutor verspreid via de digitale leeromgeving. Uit de toegevoegde opmerkingen van de studenten naar aanleiding van de laatste vragenlijst [bijlage 6] blijkt dat het soms moeilijk is om goede communicatie te bewerkstelligen, om de juiste afspraken te maken en het omgaan met de verwachtingen van medestudenten en eTutor, terwijl je ze niet kunt zien of fysiek kan ontmoeten: '…… Het moeilijke van het samenwerken met mede studenten die je niet kent en waar je dus geen beeld van hebt, is dat je niet goed weet hoe je deze moet benaderen. Ik bemerkte dat ik graag van iemand een duidelijke opdracht krijg die ik dan uitvoer binnen een bepaalde termijn zoals, het maken van het organogram…….'


20

'…. Ik realiseer me dat het heel moeilijker is om een proces te sturen met zoveel mensen op afstand, maar dan had in ieder geval heldere feedback moeten volgen. Nu hebben we wel zelf geëvalueerd en de andere school beoordeeld, maar ik had ook graag een beoordeling gehad van onze groep als totaal…..' '… Ik had verwacht dat er algemene feedback van de docent zou zijn gekomen over ons functioneren als groep bij het opzetten van de school. Bovendien had ik gedacht dat er tussentijds meer gestuurd zou worden in het groepsfunctioneren…' Uit deze laatste zin wordt ook duidelijk dat de studenten meer sturing bij het proces hadden verwacht van de eTutor. Uiteindelijk wordt dit ook bevestigd door de resultaten van de eerste vragenlijst. Ook het zoeken naar de juiste vorm van samenwerking levert soms ‘problemen’ op, hoewel men die vaak zelf toch weer oplost: '….Ik heb zelf het voortouw genomen voor wat betreft de methode. Zo heb ik contact gezocht met mijn medestudent, heb ik het onderzoek verricht en een stuk geplaatst over de methode, en ben ik met een voostel gekomen. Omdat ik dit werk helemaal alleen heb gedaan, ben ik met mijn medestudente overeen gekomen dat zij het stuk zal schrijven en plaatsen in de schoolkrant. Ik moet dan dus iets uit handen geven en erop vertrouwen dat dit ook gebeurt. Dit kost me best moeite, merk ik…' '… Het opstarten kwam voornamelijk van de eTutor, die dat heel goed deed. Het vervolg werd daarna voor een stuk overgelaten aan de overige 'directieleden', die wat onregelmatig de vinger aan de pols hielden….'

7.4.2 Aanbevelingen

De ervaringen met het afnemen en verwerken van de vragenlijsten zijn redelijk positief. De gegevens kunnen duidelijk maken wat de verwachtingen zijn van de studenten. Toch moet gekeken worden of de verwachtingen ten aanzien van de sturing tijdens het proces veranderen. Dit kan vooral het geval zijn bij groepen waar nog weinig ervaringen zijn opgedaan met studentgestuurde samenwerking aan grote opdrachten. De stellingen van de vragenlijst worden misschien niet eenduidig geïnterpreteerd en hierdoor kunnen verschillende verwachtingen liggen inzake sturing bij eenzelfde score op een vraag of stelling. Misschien zou een half-open interview na afname de informatie opleveren, die zicht geeft op de interpretaties van de stellingen door alle ondervraagden. De vragenlijst zou dan aangepast kunnen worden op onderdelen die verschillend geïnterpreteerd worden. Ook door meerdere keren een test-hertest procedure uit te voeren zou men zicht kunnen krijgen op de consistentie in verwachtingen, zoals die zichtbaar wordt in de scores. Voor een onderzoek naar studentgestuurd samenwerkend leren binnen een digitale omgeving is het van groot belang om te weten in hoeverre de studenten ervaring hebben om binnen forums samen te werken aan opdrachten. Het asynchroon communiceren binnen forums maakt het mogelijk om overleg te voeren en tussentijdse concepten/producten van samenwerking uit te wisselen met de betrokkenen. Werken studenten zowel fysiek als digitaal samen, dan is er geen informatie over het verloop en de opbrengst van de fysieke bijeenkomsten. Een elektronische logboek kan een oplossing zijn voor het analyseren van de samenwerking en de sturing, waarbij ook gegevens uit de fysieke bijeenkomsten moeten worden geregistreerd.


21

Als sprake is van een volledige afstandsopleiding, zoals in deze pilot, dan zal de communicatie binnen het proces duidelijk moeten zijn. Het is dan alleen de vraag hoe de rol binnen de sturing kan worden omschreven. Wanneer kan gesproken worden van een studentsturende rol binnen een fase van het samenwerkingsproces? Analyses van de verschillende fasen en de bijbehorende te onderscheiden kenmerken van sturing moeten geïnventariseerd en beschreven worden. Daarna kan deze lijst worden gebruikt om met verschillende beoordelaars en verschillende groepen te ontwikkelen tot een valide en betrouwbaar instrument. In ieder geval kunnen de gegevens van de forums gebruikt worden om de rol [of kenmerken ervan] van de student en eTutor te duiden. Vervolgonderzoek zou gedaan moeten worden naar: o Analyse van de werkelijke uitvoering van de werkzaamheden van zowel eTutor als student;

� Hoe worden studenten binnen het samenwerkingsproces aangestuurd door de eTutor? � Hoe kan de sturing binnen het proces helder en concreet gemaakt worden? � Hoe kunnen de acties/sturende rol van de studenten binnen het samenwerkingsproces

worden geduid in bepaalde handelingen en of in bijdragen aan de verschillende fasen van het samenwerkingsproces?

o Kwaliteit van het proces en het product van de samenwerking. Hoe kunnen we kwaliteit van de samenwerking beoordelen en in hoeverre is het product anders als het vergeleken wordt met een groep die meer externe sturing bij het samenwerken ondervindt?

o Afname van de beide vragenlijsten van Taks [2004] zal een beter beeld geven van de feitelijke sturing binnen alle fasen van de studentgeleide samenwerking. De eerste vragenlijst moet op het juiste moment worden afgenomen [meteen na de oriëntatiefase en de planningfase]. De tweede vragenlijst zou aan het eind afgenomen moeten worden [na de beoordeling, maar niet te lang na het afronden van de kerntaak.

o Het opstellen van een lijst met vragen voor een interview na afname van de eerste vragenlijst voor zowel de eTutor als de studenten.

o Het opstellen van een lijst met vragen voor een interview na de afronding van de opdracht en na afname van de laatste vragenlijst voor zowel de eTutor als de studenten.

Bronnen Ebbens, E.& Ettekoven, S. [2005]. Samenwerkend leren; Praktijkboek [2e druk], Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff. Fransen, J. [2004]. Virtu@al Identity; Een gevalideerd competentieprofiel van de eTutor. Enschede: Universiteit Twente [Master's Thesis]. Stijnen, P. [2003]. Leraar worden: ‘Under Construction’. Maastricht: Open Universiteit. Taks, M. [2004]. Zelfsturing in leerpraktijken. Enschede: Universiteit Twente [promotieonderzoek]. Zie hiervoor ook: http://elearning.surf.nl/e-learning/onderzoek/2255


22

Bijlage 1A / Vragenlijst voor de survey onder studenten Student eTutor Lees de onderstaande stellingen over de rol en functie van een begeleider/tutor [eTutor] bij vormen van samenwerkend leren in een taakgroep. Geef daarbij aan in welke mate je het met elke stelling eens bent. Het begrip leerpraktijk wordt hier gebruikt als aanduiding voor hetgeen je in een taakgroep zult ondernemen. Het kan dus gaan om een projectopdracht, kerntaak of onderzoeksopdracht, waarbij het verbindend principe is dat er altijd dient te worden samengewerkt om tot het leerresultaat [en product] te komen. Het begrip eTutor wordt hier ook bewust gebruikt, want het gaat vooral om de rol en functie van een begeleider van taakgroepen bij leerprocessen waarin er veel wordt gewerkt en op afstand wordt gecommuniceerd in de digitale omgeving. H

elem

aal m

ee e

ens

Mee

een

s

Eni

gszi

ns m

ee e

ens

Nie

t mee

een

s of

one

ens

Eni

gszi

ns m

ee o

neen

s

Mee

one

ens

Hel

emaa

l mee

one

ens


De eTutor moet aangeven wat precies wordt verwacht als opbrengst van het proces en waaraan dat resultaat moet voldoen.


De eTutor moet in de oriëntatiefase van de leerpraktijk een analyse maken van mijn persoonlijke leerbehoefte.














De eTutor evalueert met de taakgroep het werkproces en de samenwerking en neemt hierbij de leiding.




23

Geef hieronder de 3 belangrijkste rollen, functies van de eTutor bij het samenwerkend leren binnen een digitale leeromgeving. Het kunnen ook rollen of functies zijn die nog niet in de bovenstaande vragenlijst staan genoemd. De eTutor [in volgorde van belangrijkheid]: 1 De eTutor….

2 De eTutor….

3 De eTutor….

Bedankt voor het invullen van de vragenlijst.


24

Bijlage 1B / Schema overzicht codering bij stelling

Fase Cyclus Sturingsactiviteit Code Uitspraak / Stelling

Organisatie Oriëntatie op de organisatie van de leerpraktijk


Kwaliteit Oriëntatie op de opdracht en het product

OrKwa1 De eTutor moet aangeven wat precies wordt verwacht als opbrengst van het proces en waaraan dat resultaat moet voldoen.

Oriëntatie op competenties en leerdoelen

OrLPr1 De eTutor moet aangeven welke competenties geoefend worden en welke leerdoelen worden nagestreefd in de leerpraktijk.

Oriëntatie

Leerproces

Analyse van de persoonlijke leerbehoefte

OrLPr2


Een realistische tijdplanning maken

PlOrg1


Goede samenwerkingspartners zoeken

PlOrg2 De eTutor heeft de eindverantwoordelijkheid in het kader van de groepssamenstelling in een leerpraktijk.

Organisatie

Taken verdelen binnen het team dat gaat samenwerken

PlOrg3 De eTutor bewaakt dat taken in een team binnen de leerpraktijk goed verdeeld worden en grijpt hierbij zonodig in.

Beoordelingscriteria vaststellen voor de productbeoordeling

PlKwa1 De eTutor stelt vooraf de criteria vast waarop het resultaat / product wordt beoordeeld en communiceert hier tijdig over met de groep.

Kwaliteit

Relevante informatiebronnen opsporen

PlKwa2


Eigen leerdoelen formuleren en/of leerdoelen voor de taakgroep

PlLPr1 De eTutor formuleert in de planningsfase van de leerpraktijk leerdoelen voor de groep en adviseert elk teamlid bij het formuleren van eigen doelen.

Planning

Leerproces

Een realistische leerroute uitzetten

PlLPr2


Bewaken van de verbruikte tijd en bijstelling van de tijdplanning

UiOrg1 De eTutor bewaakt het proces en gebruikte tijd en stelt zonodig de tijdplanning bij voor de taakgroep in een leerpraktijk.

Organisatie

Bewaken van het proces van samenwerking

UiOrg2


Feedback vragen aan de docent en/of opdrachtgever

UiKwa1 De eTutor geeft gevraagd en ongevraagd feedback op de [tussen]producten die door de taakgroep worden opgeleverd.

Relevante informatiebronnen benutten

UiKwa2


Kwaliteit

Eerder verworven kennis en vaardigheden toepassen

UiKwa3


Uitvoering

Leerproces Bewaken van de gevolgde route en bijstellen van de leerroute

UiLPr1 De eTutor bewaakt de leerroute tijdens de uitvoeringsfase in de leerpraktijk en stelt die zonodig bij vanuit zijn expertise als didacticus.


25

Fase Cyclus Sturingsactiviteit Code Uitspraak / Stelling

Organisatie Evaluatie van het werkproces en de samenwerking

EvOrg1 De eTutor evalueert met de taakgroep het werkproces en de samenwerking en neemt hierbij de leiding.

Kwaliteit Beoordelen van de kwaliteit van het product

EvKwa1


Evaluatie

Leerproces Reflecteren op het doorlopen leerproces

EvLPr1



26

Bijlage 2A / Verantwoordelijkheidsmeter deel 1: oriëntatie+planning Beste student, Deze vragenlijst maakt deel uit van een onderzoek waarbij verschillende leerpraktijken, kerntaken of projecten binnen INHOLLAND kritisch onderzocht worden. Alle gegevens worden strikt vertrouwelijk behandeld. De vragen hebben betrekking op de oriëntatie en planning van het project 'De Uitdaging' van Rotterdamse tweedejaarsstudenten Pabo [voltijd]. Hierna volgen 10 vragen die betrekking hebben op activiteiten die bij de oriëntatie en de planning van het project uitgevoerd worden. De vragenlijst geeft inzicht in hoe groot de rol van studenten is bij het uitvoeren van deze activiteiten. Aan het eind van het project willen we je vragen een vergelijkbare vragenlijst in te vullen over de rol van de student en de docent bij de evaluatie en de beoordeling van het project. Je kunt dit op een 5-puntsschaal aangeven, waarbij de scoremogelijkheden staan voor het volgende:

1 = Ik heb deze activiteit zelf uitgevoerd 2 = Deze activiteit heb ik met name zelf uitgevoerd, maar de docent heeft ook een rol gespeeld 3 = Bij het uitvoeren van deze activiteit hebben de docent en ik een even grote rol gespeeld 4 = Deze activiteit is met name uitgevoerd door de docent, maar ik heb zelf ook een rol gespeeld 5= Deze activiteit is volledig uitgevoerd door de docent

Wanneer de genoemde activiteit helemaal niet is uitgevoerd in de leerpraktijk, dan kun je het vakje uiterst rechts aankruisen. Onderaan kun je eventueel nog aanvullende opmerkingen maken. Het invullen van de vragenlijst kost ongeveer 5 minuten. Bedankt voor je medewerking!

Verantwoordelijkheidsmeter 1 Orientatie en planning

Case Study: 'De Uitdaging'

Wie heeft onderstaande activiteiten uitgevoerd?

Ik h

eb d

eze

activ

iteit

zelf

uitg

evoe

rd

Dez

e ac

tivite

it he

b ik

met

nam

e ze

lf ui

tgev

oerd

, m

aar

de d

ocen

t hee

ft oo

k ee

n ro

l ges

peel

d

Bij

het u

itvoe

ren

van

deze

act

ivite

it he

bben

de

doce

nt e

n ik

een

eve

n gr

ote

rol g

espe

eld

Dez

e ac

tivite

it is

met

nam

e ui

tgev

oerd

doo

r de

doce

nt, m

aar

ik h

eb z

elf o

ok e

en r

ol

Dez

e ac

tivite

it is

vol

ledi

g ui

tgev

oerd

doo

r de

do

cent

Dez

e ac

tivite

it is

hel

emaa

l nie

t uitg

evoe

rd

1 2 3 4 5

1. Oriënteren op wat we moeten doen in dit project

student docent

2. Oriënteren op wat we kunnen leren in dit project

student docent

3. In het begin van het project bekijken waar ik nog niet zo goed in ben

student docent

4. Leervragen formuleren in het kader van dit project

student docent

5. Een tijdsplanning maken ten behoeve van dit project

student docent

6. Kiezen welke activiteiten ik in dit project zal gaan doen

student docent

7. Kwaliteitscriteria voor het product bepalen

student docent

8. Informatiebronnen zoeken als oriëntatie op dit project

student docent

9. Een groep medestudenten zoeken met wie ik zal gaan samenwerken

student docent

10. Een taakverdeling maken voor dit project

student docent

Opmerkingen/aanvullingen:


27

Bijlage 2B / Resultaten verantwoordelijkheidmeter Verantwoordelijkheidmeter 1

Orientatie en planning

Case Study: 'Mensen Maken Scholen'

eTutor: Elsbeth Veldhuijzen

Wie heeft onderstaande activiteiten uitgevoerd?

Ik h

eb d

eze

activ

iteit

zelf

uitg

evoe

rd

Dez

e ac

tivite

it he

b ik

met

nam

e ze

lf ui

tgev

oerd

, m

aar

de d

ocen

t hee

ft oo

k ee

n ro

l ges

peel

d

Bij

het u

itvoe

ren

van

deze

act

ivite

it he

bben

de

doce

nt e

n ik

een

eve

n gr

ote

rol g

espe

eld

Dez

e ac

tivite

it is

met

nam

e ui

tgev

oerd

doo

r de

doce

nt, m

aar

ik h

eb z

elf o

ok e

en ro

l

Dez

e ac

tivite

it is

vol

ledi

g ui

tgev

oerd

doo

r de

do

cent

Dez

e ac

tivite

it is

hel

emaa

l nie

t uitg

evoe

rd

1. Oriënteren op wat we moeten doen in deze kerntaak

student 3 6 3 1 0 docent 0

2. Oriënteren op wat we kunnen leren in deze kerntaak


3. In het begin van de kerntaak bekijken waar ik nog niet zo goed in ben


4. Leervragen formuleren in het kader van deze kerntaak


5. Een tijdsplanning maken ten behoeve van deze kerntaak


6. Kiezen welke activiteiten ik in deze kerntaak zal gaan doen




8. Informatiebronnen zoeken als oriëntatie op deze kerntaak


9. Een groep medestudenten zoeken met wie ik zal gaan samenwerken


10. Een taakverdeling maken voor deze kerntaak


Wie heeft onderstaande activiteiten

uitgevoerd?

Gemiddelde score Score 6 z

elf u

itgev

oerd

zel

f, do

cent

ook

rol

Doc

ent e

n ik

sam

en

Doc

ent,

ik o

ok r

ol

Doc

ent u

itgev

oerd

1. Oriënteren op wat we moeten doen 2,15 0 623,1% 46,2% 23,1% 7,7% 0,0%

2. Oriënteren op wat we kunnen leren 1,54 0 53,8% 38,5% 7,7% 0,0% 0,0%

3. Bekijken waar ik nog niet zo goed in ben 1,00 3 70,0% 30,0% 0,0% 0,0% 0,0%

4. Leervragen formuleren 1,08 2 72,7% 27,3% 0,0% 0,0% 0,0%

5. Een tijdsplanning maken 2,08 0 25,0% 58,3% 8,3% 0,0% 8,3%

6. Kiezen welke activiteiten ik zal gaan doen 2,77 0 15,4% 38,5% 7,7% 30,8% 7,7%

7. Kwaliteitscriteria voor het product bepalen 2,38 1 16,7% 33,3% 33,3% 8,3% 8,3%

8. Informatiebronnen zoeken 1,15 0 84,6% 15,4% 0,0% 0,0% 0,0%

9. Een groep samenstellen om samen te werken 4,08 2 0,0% 8,3% 8,3% 16,7% 66,7%

10. Een taakverdeling maken 2,38 0 46,2% 7,7% 23,1% 7,7% 15,4%

De “score 6 [deze activiteit is niet uitgevoerd] is in de analyse niet meegenomen, daar ze geen zicht biedt op de rol die student en eTutor speelden in het kader van die activiteit.

6 Percentages zijn afgerond op 1 cijfer achter de komma


28

Bijlage 3 / Codeerschema

Fase Cyclus Sturingsactiviteit Code Uitspraak / Stelling Vragen Code

Organisatie Oriëntatie op de organisatie van de leerpraktijk


1. Oriënteren op wat we in de kerntaak moeten doen

VOrOrg1

Kwaliteit Oriëntatie op de opdracht en het product

OrKwa1 De eTutor moet aangeven wat precies wordt verwacht als opbrengst van het proces en waaraan dat resultaat moet voldoen.

Oriëntatie op competenties en leerdoelen

OrLPr1 De eTutor moet aangeven welke competenties geoefend worden en welke leerdoelen worden nagestreefd in de leerpraktijk.

2. Oriënteren op wat we in de kerntaak kunnen leren

VOrLPr1

Oriëntatie

Leerproces

Analyse van de persoonlijke leerbehoefte

OrLPr2


3. Bij de start kijken waar ik niet goed in ben.

VOrLPr2

Een realistische tijdplanning maken

PlOrg1


5. Voor deze kerntaak een tijdplanning maken

VPlOrg1

Goede samenwerkingspartners zoeken

PlOrg2 De eTutor heeft de eindverantwoordelijkheid in het kader van de groepssamenstelling in een leerpraktijk.

9. Een groep studenten zoeken om mee samen te werken

VPlOrg2

Organisatie

Taken verdelen binnen het team dat gaat samenwerken

PlOrg3 De eTutor bewaakt dat taken in een team binnen de leerpraktijk goed verdeeld worden en grijpt hierbij zonodig in.

10. Voor de kerntaak de verdeling in taken maken

VPlOrg3

Beoordelingscriteria vaststellen voor de productbeoordeling

PlKwa1 De eTutor stelt vooraf de criteria vast waarop het resultaat / product wordt beoordeeld en communiceert hier tijdig over met de groep.

7. Criteria in relatie tot de kwaliteit van het product bepalen.

VPlKwa1

Kwaliteit

Relevante informatiebronnen opsporen

PlKwa2


8. Bronnen zoeken ter oriëntatie op de kerntaak

VPlKwa2

Eigen leerdoelen formuleren en/of leerdoelen voor de taakgroep

PlLPr1 De eTutor formuleert in de planningsfase van de leerpraktijk leerdoelen voor de groep en adviseert elk teamlid bij het formuleren van eigen doelen.

4. Voor deze kerntaak de leervragen formuleren

VPlPr1

Planning

Leerproces

Een realistische leerroute uitzetten

PlLPr2



29

Fase Cyclus Sturingsactiviteit Code Uitspraak / Stelling Vragen Code

Bewaken van de verbruikte tijd en bijstelling van de tijdplanning

UiOrg1 De eTutor bewaakt het proces en gebruikte tijd en stelt zonodig de tijdplanning bij voor de taakgroep in een leerpraktijk.

14. Zorgen dat voort-gang wordt bewaakt

VUiOrg1

Organisatie

Bewaken van het proces van samenwerking

UiOrg2


14. Zorgen dat voort-gang wordt bewaakt ??

VUiOrg2

Feedback vragen aan de docent en/of opdrachtgever

UiKwa1 De eTutor geeft gevraagd en ongevraagd feedback op de [tussen]producten die door de taakgroep worden opgeleverd.

13. Zorgen voor tussen-tijdse feed-back

VUiKwa1

Relevante informatiebronnen benutten

UiKwa2


12. Zorgen dat relevante bronnen ge-bruikt zijn

VUiKwa2

Kwaliteit

Eerder verworven kennis en vaardigheden toepassen

UiKwa3


15. Zorgen dat gebruik gemaakt is van elkaars expertise

VUiKwa3

Uitvoering

Leerproces Bewaken van de gevolgde route en bijstellen van de leerroute

UiLPr1 De eTutor bewaakt de leerroute tijdens de uitvoeringsfase in de leerpraktijk en stelt die zonodig bij vanuit zijn expertise als didacticus

14. Zorgen dat voort-gang wordt bewaakt ??

Organisatie Evaluatie van het werkproces en de samenwerking

EvOrg1 De eTutor evalueert met de taakgroep het werkproces en de samenwerking en neemt hierbij de leiding.

????

Kwaliteit Beoordelen van de kwaliteit van het product

EvKwa1 De eTutor is verantwoordelijk voor de beoordeling van de kwaliteit van het eindproduct en handelt dienovereenkomstig.

17. Beoorde-ling geven

VEvKwa1

Evaluatie

Leerproces Reflecteren op het doorlopen leerproces

EvLPr1


16. Reflecte-ren op het leerproces

VEvLPr1


30

Bijlage 4 / Gemiddelde scores in oplopende volgorde

Vragenlijst voor de survey onder studenten Pilot MMS

2 De eTutor moet aangeven wat precies wordt verwacht als opbrengst van het proces en waaraan dat resultaat moet voldoen. 1,69

Mee eens

1 De eTutor moet aangeven hoe de leerpraktijk zal worden vormgegeven, of waar dat uitgebreid staat beschreven en gevonden kan worden. 2,00

idem

8 De eTutor stelt vooraf de criteria vast waarop het resultaat / product wordt beoordeeld en communiceert hier tijdig over met de groep. 2,00

idem

14 De eTutor geeft gevraagd en ongevraagd feedback op de [tussen]producten die door de taakgroep worden opgeleverd. 2,00

idem

20 De eTutor reflecteert in de evaluatiefase van de leerpraktijk met de taakgroep op het leerproces en hij neemt hierin de leiding. 2,00

idem

3 De eTutor moet aangeven welke competenties geoefend worden en welke leerdoelen worden nagestreefd in de leerpraktijk. 2,08

idem

16 De eTutor stimuleert de groep om alle eerder verworven kennis te benutten en verwijst zonodig naar die kennis. 2,08

idem

19 De eTutor is verantwoordelijk voor de beoordeling van de kwaliteit van het eindproduct en handelt dienovereenkomstig. 2,23

idem

17 De eTutor bewaakt de leerroute tijdens de uitvoeringsfase in de leerpraktijk en stelt die zonodig bij vanuit zijn expertise als didacticus. 2,38

idem

18 De eTutor evalueert met de taakgroep het werkproces en de samenwerking en neemt hierbij de leiding. 2,46

Enigszins mee eens

9 De eTutor speelt een belangrijke rol bij het opsporen en selecteren van de relevante informatiebronnen die zicht geven op de omvang van de leeropdracht. 3,00

idem

13 De eTutor bevraagt de groep systematisch naar de wijze waarop wordt samengewerkt en grijpt hierbij zonodig in. 3,00

idem

5 De eTutor moet een voorstel doen voor een realistische planning van de activiteiten en het productieproces in de leerpraktijk. 3,08

idem

12 De eTutor bewaakt het proces en gebruikte tijd en stelt zonodig de tijdplanning bij voor de taakgroep in een leerpraktijk. 3,08

idem 7

7 De eTutor bewaakt dat taken in een team binnen de leerpraktijk goed verdeeld worden en grijpt hierbij zonodig in. 3,31

idem

15 De eTutor draagt er mede zorg voor dat de taakgroep gebruik maakt van alle relevante informatiebronnen. 3,31

idem

6 De eTutor heeft de eindverantwoordelijkheid in het kader van de groepssamenstelling in een leerpraktijk. 3,38

idem

10 De eTutor formuleert in de planningsfase van de leerpraktijk leerdoelen voor de groep en adviseert elk teamlid bij het formuleren van eigen doelen. 3,38

idem

11 De eTutor is in de planningsfase verantwoordelijk voor het uitzetten van de leerroute vanwege zijn expertise als didacticus. 3,38

idem

4 De eTutor moet in de oriëntatiefase van de leerpraktijk een analyse maken van mijn persoonlijke leerbehoefte. 4,62

Enigszins mee oneens

7 De spreiding en modus geven aan dat het waarschijnlijk geacht kan worden dat deze score eigenlijk meer in de richting van Enigszins mee eens /Niet mee eens of niet mee oneens gezien zou moeten worden


31

Bijlage 5 / Uitspraken van studenten [toegevoegde stellingen]

Toegevoegde stelling 1 Toegevoegde stelling 2 Toegevoegde stelling 3

De eTutor heeft als belangrijkste taak om het proces te bewaken en bij te sturen als hij/zij dat nodig acht

De eTutor moet verder duidelijk aangeven wat verwacht wordt als opbrengst van het proces en waaraan het resultaat moet voldoen

De eTutor reflecteert na afronding van de opdracht met de taakgroep op het leerproces Hij.zij schroomt niet om opbouwende kritiek te leveren en maakt de opdracht hiermee voor iedereen een belangrijk leermoment

De eTutor is in grote mate aanspreekpunt tijdens mij studeren op afstand

De eTutor reageert bijzonder snel op vragen en opmerkingen, waardoor je steeds verder kunt werken

De eTutor zet de taken op een rijtje en begeleidt de samenwerking

De eTutor geeft begeleiding bij de uitvoering

De eTutor geeft verheldering van de opdracht

De eTutor heeft controle op verdeling van de taken en de uitvoering van de taken

De eTutor moet precies aangeven wat de kerntaak inhoud en welke producten van de student verwacht worden bij voorkeur voordat de kerntaak begint en studenten moeten daar vragen over kunnen stellen. Periodeboeken zijn niet altijd duidelijk voor de digitale studenten omdat er wordt uitgegaan van studenten die de dag- of avond opleiding volgen en dus contact hebben met docenten

De eTutor moet groepen samenstellen. Via de e-mail is het contact gewoon moeilijk. Studenten moeten niet aan hun lot worden overgelaten hierin. Dat is anders voor dagstudenten die elkaar geregeld zien en elkaar dus kennen

De eTutor geeft aan wat de criteria zijn waaraan het eindproduct moet voldoen

De eTutor weet wat er van de DigiPabo studenten verwacht wordt. De eTutor weet ook dat het op bepaalde momenten zeer zwaar kan zijn om door te zetten wegens allerlei invloeden van buiten af. Op zulke momenten is het fijn om overleg te kunnen hebben en weer vertrouwen, zin en motivatie te kunnen krijgen uit feedback van de eTutor. Ik heb nu 2x het geluk gehad een eTutor te treffen die mij elke keer uit een 'dip' kunnen praten en door laten zetten vanuit hun eigen enthousiasme als mens en voor het vak. Ook heb ik heel veel gehad aan mijn tutorgroep wat betreft samenwerking. Onmisbare factoren in een digi studie.

De eTutor kan bij problematische stage contacten soms de 'onafhankelijke' derde partij zijn die een luisterend en lijmend effect kan betekenen in een moeizame relatie van mentor/student. Dit is van onschatbare waarde mits natuurlijk voldoende lijm aanwezig is.

De eTutor kan de studenten aan de hand nemen en aansporen niet te lang te blijven hangen in bepaalde fasen. Er verschijnen artikelen op het net en suggesties en leer opdrachten etc. Never a dull moment.

De eTutor moet aangeven wat precies wordt verwacht als opbrengst van het proces en waaraan dat resultaat moet voldoen

De eTutor bewaakt de leerroute tijdens de uitvoeringsfase in de leerpraktijk en stelt die zonodig bij vanuit zijn expertise als didacticus

De eTutor stelt vooraf de criteria vast waarop het resultaat/produkt wordt beoordeeld en communiceert hier tijdig over met de groep

De eTutor geeft duidelijk aan wat het leerdoel is, wat de opdracht in houdt, waar het resultaat aan moet voldoen en binnen welke termijn e.e.a. afgerond moet zijn.

De eTutor bewaakt het proces op inhoud, samenwerking en tijdsplanning.

De eTutor motiveert en geeft sturing waar nodig

De eTutor houdt de grote lijn in de gaten. Start het proces, houdt het proces in de gaten en sluit het proces af met de nodige feedback/beoordeling

De eTutor ondersteunt de studenten bij hun werk en bij persoonlijke problemen of technische problemen die zij ondervin-den bij communiceren via de computer

De eTutor is bereikbaar voor de studenten via de mail of telefoon, De e-tutor reageert minstens 1 keer per 2 weken op BB

De eTutor coördineert alle betrokkenen om tegelijk bezig te zijn.

De eTutor geeft, met nadruk op tijdig, relevante documentatie en richtlijnen die nodig zijn voor het "project

De eTutor ondersteunt de verschillende teamleden binnen hun eigen leerplan, en helpt hen met een haalbare planning.

De eTutor moet aangeven wat precies verwacht wordt als opbrengst van het proces.

De eTutor stelt vast waarop het product zal worden beoordeeld

De eTutor geeft feedback en in geval van problemen en onvoorziene omstandigheden stuurt de tutor in oplossingen die de student zelf aandraagt.

De eTutor geeft aan hoe de leerpraktijk moet worden vormgegeven en waar de benodigde informatie te vinden is.

De eTutor geeft aan waar het resultaat van het proces/product aan moet voldoen

De eTutor geeft ondersteuning waar nodig en is bereikbaar voor vragen


32

Bijlage 6 / Opmerkingen van studenten bij de tweede vragenlijst Bij vraag 7 ben ik zelf t.a.v het maken van mijn eigen producten zeer kritisch geweest. De uiteindelijke beoordelingen criteria bepaalt echter de docent. Het moeilijke van samenwerken met medestudenten die je niet kent, en waar je dus ook geen beeld van hebt, is dat je niet goed weet hoe je deze moet benaderen. Ik bemerkte dat ik graag van iemand een duidelijke opdracht krijg die ik dan uitvoer binnen een bepaalde termijn zoals het maken van het organogram. Ik heb zelf het voortouw genomen voor wat betreft de methode. Zo heb ik contact gezocht met mijn medestudent, heb het onderzoek verricht en een stuk geplaatst over de methode en ben ik met een voostel gekomen. Omdat ik dit werk alleen heb gedaan ben ik overeengekomen met mijn medestudente dat zij het stuk zal schrijven en plaatsen in de schoolkrant. Ik moet dan dus iets uit handen geven en erop vertrouwen dat dit ook gebeurd. Dit kost me best moeite, merk ik. Ik had verwacht dat er algemene feedback van de docent zou zijn gekomen over ons functioneren als groep bij het opzetten van de school. Bovendien had ik gedacht dat er tussentijds meer gestuurd zou worden in het groepsfunctioneren. De start was uitstekend, maar later zakte het in en had de docent mijns inziens aan de bel moeten trekken. Ik realiseer me dat het veel moeilijker is om een proces te sturen met zoveel mensen op afstand, maar dan had in ieder geval heldere feedback moeten volgen. Nu hebben we wel zelf geëvalueerd en de andere school beoordeeld, maar ik had ook graag een beoordeling gehad van onze groep als totaal. Punten 2-3-4 zijn niet expliciet aan de orde gekomen i.v.m. de kerntaak. Voor mezelf had ik een aantal aandachtspunten geformuleerd n.a.v. eerdere stage- en werkervaringen. De opstart kwam voornamelijk van de tutor, die dat heel goed deed. Het vervolg werd daarna voor een stuk overgelaten aan de overige directieleden, die wat onregelmatig vinger aan de pols hielden. De invulling van de individuele commissies is door ieder team op zijn eigen manier ingevuld, met wisselende kwaliteit. Het was een goede oefening in teamwork waarbij je gewezen werd op de afhankelijk van elkaar en het belang van duidelijke sturing van de directie. In deze kerntaak heb ik vooral veel gehad aan mijn medestudenten. De docent hield het proces in de gaten en gaf ons regelmatig een zetje in de goede richting. Omdat BB een tijd niet goed werkte heb ik wat info. gemist. Gelukkig werkt de web mail altijd nog, dus heb ik vooral daar met medestudenten gecommuniceerd en af en toe ook met onze tutor. De taakverdeling is natuurlijk door de docent gemaakt met betrekking tot de commissies. Binnen de commissies zijn de taken onderling verdeeld. Ik heb veel zelf gedaan, maar Elsbeth [eTutor, red.] hield de lijn in de gaten. Vervelend was dat ik af en toe niet op de site kon en dat dingen niet openden. Maar daar kan Elsbeth [eTutor, red.] natuurlijk niets aan doen. Het proces hield ikzelf in de gaten en Elsbeth [eTutor, red.] gaf steeds data aan waarop iets ingeleverd of af moest zijn.


33

Bijlage 7 / Vragenlijst die is voorgelegd aan de eTutor eTutor Lees de onderstaande stellingen over de rol en functie van een begeleider/tutor [eTutor] bij vormen van samenwerkend leren in een taakgroep. Geef daarbij aan in welke mate je het met elke stelling eens bent. Het begrip leerpraktijk wordt hier gebruikt als aanduiding voor wat studenten in een taakgroep ondernemen. Het kan dus gaan om een projectopdracht, kerntaak of onderzoeksopdracht, waarbij het verbindend principe is dat er altijd dient te worden samengewerkt om tot het leerresultaat [en product] te komen. Het begrip eTutor wordt hier ook bewust gebruikt, want het gaat vooral om de rol en functie van een begeleider van taakgroepen bij leerprocessen waarin er veel wordt gewerkt en op afstand wordt gecommuniceerd in de digitale omgeving. H

elem

aal m

ee e

ens

Mee

een

s

Eni

gszi

ns m

ee e

ens

Nie

t mee

een

s of

one

ens

Eni

gszi

ns m

ee o

neen

s

Mee

one

ens

Hel

emaa

l mee

one

ens


De eTutor moet aangeven wat precies wordt verwacht als opbrengst van het proces en waaraan dat resultaat moet voldoen.
















De eTutor evalueert met de taakgroep het werkproces en de samenwerking en neemt hierbij de leiding.




34

Geef hieronder de 3 belangrijkste rollen, functies van de eTutor bij het samenwerkend leren binnen een digitale leeromgeving. Het kunnen ook rollen of functies zijn die nog niet in de bovenstaande vragenlijst staan genoemd. De eTutor [in volgorde van belangrijkheid]: 1 De eTutor….

2 De eTutor….

3 De eTutor….

Bedankt voor het invullen van de vragenlijst.


35

Zie volgende bladzijde Geef hieronder de 3 belangrijkste rollen, functies van de eTutor bij het samenwerkend leren binnen een digitale leeromgeving. Het kunnen ook rollen of functies zijn die niet in de bovenstaande vragenlijst staan genoemd. De eTutor:[in volgorde van belangrijkheid]: 1 De eTutor is eindverantwoordelijk voor de groepssamenstelling. Dit betekent niet dat de groep

geen instemming heeft.

2 De eTutor is medeverantwoordelijk voor de beoordeling van het product

3 De eTutor speelt een belangrijke rol bij het opsporen van relevante informatie

Bedankt voor het invullen van de vragenlijst!!!!


36

Bijlage 8 / Vergelijking verwachtingen tussen studenten eTutor

Vragenlijst studentsturing Student eTutor

2 De eTutor moet aangeven wat precies wordt verwacht als opbrengst van het proces en waaraan dat resultaat moet voldoen. 1,69

Mee eens Mee eens

1 De eTutor moet aangeven hoe de leerpraktijk zal worden vormgegeven, of waar dat uitgebreid staat beschreven en gevonden kan worden. 2,00

idem idem

8 De eTutor stelt vooraf de criteria vast waarop het resultaat / product wordt beoordeeld en communiceert hier tijdig over met de groep. 2,00

idem idem

14 De eTutor geeft gevraagd en ongevraagd feedback op de [tussen]producten die door de taakgroep worden opgeleverd. 2,00

idem idem

20 De eTutor reflecteert in de evaluatiefase van de leerpraktijk met de taakgroep op het leerproces en hij neemt hierin de leiding. 2,00

idem idem

3 De eTutor moet aangeven welke competenties geoefend worden en welke leerdoelen worden nagestreefd in de leerpraktijk. 2,08

idem Enigszins mee eens

16 De eTutor stimuleert de groep om alle eerder verworven kennis te benutten en verwijst zonodig naar die kennis. 2,08

idem Helemaal mee eens

19 De eTutor is verantwoordelijk voor de beoordeling van de kwaliteit van het eindproduct en handelt dienovereenkomstig. 2,23


17 De eTutor bewaakt de leerroute tijdens de uitvoeringsfase in de leerpraktijk en stelt die zonodig bij vanuit zijn expertise als didacticus. 2,38

idem mee eens

18 De eTutor evalueert met de taakgroep het werkproces en de samenwerking en neemt hierbij de leiding. 2,46

Enigszins mee eens

Enigszins mee eens

9

De eTutor speelt een belangrijke rol bij het opsporen en selecteren van de relevante informatiebronnen die zicht geven op de omvang van de leeropdracht. 3,00

idem idem

13 De eTutor bevraagt de groep systematisch naar de wijze waarop wordt samengewerkt en grijpt hierbij zonodig in. 3,00

idem Mee eens

5 De eTutor moet een voorstel doen voor een realistische planning van de activiteiten en het productieproces in de leerpraktijk. 3,08

idem Enigszins mee oneens

12 De eTutor bewaakt het proces en gebruikte tijd en stelt zonodig de tijdplanning bij voor de taakgroep in een leerpraktijk. 3,08

idem 8 Enigszins mee eens

7 De eTutor bewaakt dat taken in een team binnen de leerpraktijk goed verdeeld worden en grijpt hierbij zonodig in. 3,31

idem Mee eens

15 De eTutor draagt er mede zorg voor dat de taakgroep gebruik maakt van alle relevante informatiebronnen. 3,31

idem Helemaal mee eens

6 De eTutor heeft de eindverantwoordelijkheid in het kader van de groepssamenstelling in een leerpraktijk. 3,38


10


3,38

idem Enigszins niet mee

eens

11 De eTutor is in de planningsfase verantwoordelijk voor het uitzetten van de leerroute vanwege zijn expertise als didacticus. 3,38


4 De eTutor moet in de oriëntatiefase van de leerpraktijk een analyse maken van mijn persoonlijke leerbehoefte. 4,62



8 De spreiding en modus geven aan dat het waarschijnlijk geacht kan worden dat deze score eigenlijk meer in de richting van Enigszins mee eens /Niet mee eens of niet mee oneens gezien zou moeten worden


37

Bijlage 9 / Resultaten Verantwoordelijkheidsmeter [totaaloverzicht] In de Oriëntatiefase, geven de studenten aan bij: o Organisatie: Vraag 1 Oriëntatie op wat we moeten doen in deze kerntaak; Van de studenten geeft 0%

aan dat deze activiteit volledig door de docent/eTutor is uitgevoerd. Van de studenten geeft 23,1 % aan dat zij dit zelf hebben uitgevoerd. Het overige deel van de studenten 76,9% geeft aan dat er een gedeelde verantwoordelijkheid is geweest [waarvan 46,2% aangeeft dat de activiteit met name zelf is uitgevoerd, maar dat de docent ook een rol heeft gespeeld]

o Leerproces: Vraag 2 Oriënteren op wat we kunnen leren in deze kerntaak; Ook hier geeft 0% aan dat dit onderdeel alleen door de eTutor is verzorgd. Studenten geven aan dat zij hier zelf een grote rol [92,3 %] in hebben gespeeld [53,8% zelf en 38,5% met name zelf, maar ook een rol voor docent/eTutor]

o Leerproces: Vraag 3 In het begin van de kerntaak bekijken waar ik nog niet zo goed in ben; Een groot deel van de studenten [100%] geeft aan dat ze dit zelf [70%] of met name zelf en daarbij de docent ook een rol heeft gespeeld [30%]. Wel moet hier aangetekend worden dat 3 van 12 studenten aangaven dat deze activiteit niet was uitgevoerd.

In de Planningfase geven de studenten aan bij: o Organisatie: Vraag 5 Een tijdsplanning maken; Het grootste deel van de studenten [83,3%] geeft aan dat

de verantwoordelijkheid lag bij hen zelf [25%] of zelf maar ook de docent speelde een rol [58,3%]. Opvallend is dat 8,3% aangeeft dat deze activiteit volledig door de docent werd bepaald.

o Organisatie: Vraag 6 Kiezen welke activiteiten ik in deze kerntaak zal gaan doen; Hier zijn de scores verspreid, het merendeel scoort [53,9%] op zelf [15,4%] en met name zelf en de eTutor/docent speelt ook een rol [38,5%].Verder verschuift het accent van even grote rol docent/student [7,7%] naar met name de rol van de docent en de student ook [30,8%] naar alleen de docent [7,7%]. Deze vraag is niet gekoppeld aan een stelling van de eerste vragenlijst.

o Organisatie: Vraag 9 Een groep van medestudenten samenstellen met wie ik zal gaan samenwerken. Het merendeel scoort hier op de activiteit is volledig door de docent bepaald [66,7%]. In mindere mate wordt de rol van de student hierbij aangegeven [16,7% rol met name docent, student speelde ook een rol, 8,3% voor activiteit gedeelde verantwoordelijkheid en 8,3% met accent op de rol van de student]. Twee studenten gaven aan dat dit niet uitgevoerd was.

o Organisatie: Vraag 10 Een taakverdeling maken. De scores liggen hier nogal verdeeld. Ongeveer 46,2% geeft aan dat zij dat zelf gedaan hebben en 7,7% een gedeelde verantwoordelijkheid met accent student. Een volledig gedeelde verantwoordelijkheid docent/student scoorde 23,1% . Gedeelde rol en met name accent op eTutor scoorde 7,7% en de eTutor/docent volledig verantwoordelijk 15,4 %

o Kwaliteit: Vraag 7: Kwaliteitscriteria voor het product bepalen. Hier liggen de scores verspreid, het merendeel [66%] ligt gelijkmatig verdeeld in gedeelde verantwoordelijkheid: met name zelf, maar ook de docent scoorde [33,3%] en activiteit docent en ik een even grote rol [33,3%]. Verder geeft 16% aan dat ze dit zelf hebben gedaan en de rest met accent op de docent scoort respectievelijk 8,3% en 8,3%.

o Kwaliteit: Vraag 8 Informatiebronnen zoeken. Het merendeel scoort hier op activiteit zelf uitgevoerd [84,6%]. Daarnaast geeft 15,4 % aan dat de combinatie met eTutor maar accent op zelf.

o Leerproces: Vraag 4 Leervragen formuleren; Hier geven de studenten aan dat het grote deel [100%] zelf [72,7%] tot met name zelf met een rol voor de eTutor/docent [27,3%] dit heeft uitgevoerd. Daarnaast geven 2 studenten aan dat dit niet uitgevoerd is.


38

Bijlage 10 / Overzicht gewenste en feitelijke sturing Koppeling van de vragen van eTutor lijst en de verantwoordelijkheidsmeter met betrekking tot de gewenste en feitelijke sturing.

Aspecten eTutor vragenlijst

Oriëntatiefase

Verantwoordelijkheid-meter

Sturing moet liggen

bij

Feitelijke sturing lag bij

Opmerkingen feitelijke sturing

1. De eTutor moet aangeven hoe de leerpraktijk zal worden vormgegeven, of waar dat uitgebreid staat beschreven en gevonden kan worden.

1. Oriënteren op wat we moeten doen in deze kerntaak

eTutor Student/eTutor Student zelf 23,1%, gezamenlijke verantwoording 76,9%, accent op student 46,2%

3. De eTutor moet aangeven welke competenties geoefend worden en welke leerdoelen worden nagestreefd in de leerpraktijk.

2. Oriënteren op wat we kunnen leren in deze kerntaak

eTutor Student/eTutor Student zelf 70%, student met rol eTutor 22,3%, gedeelde verantwoordelijk-heid 7,7%

4. De eTutor moet in de oriëntatiefase van de leerpraktijk een analyse maken van mijn persoonlijke leerbehoefte

3.In het begin kijken waar ik nog niet zo goed in ben]

Student Student en student/eTutor

70% van de studenten gaf aan dat zij dat volledig zelf hadden gedaan, 30% accent zelf met daarbij een rol voor de docent

5. De eTutor moet een voorstel doen voor een realistische planning van de activiteiten en het productieproces in de leerpraktijk.

5. Een tijdsplanning maken

eTutor Student/eTutor Student zelf 25% en student met rol eTutor 58,3%, gedeelde verantwoordelijk-heid 8,3%, docent alleen 8,3%

6. De eTutor heeft de eindverantwoordelijkheid in het kader van de groepssamenstelling in een leerpraktijk.

9. Een groep van medestudenten samenstellen met wie ik zal gaan samenwerken

eTutor eTutor eTutor 66,7% en rol student 16,7%, gedeelde verant-woordelijkheid 8,3%, student zelf 0%

7. De eTutor bewaakt dat taken in een team binnen de leerpraktijk goed verdeeld worden en grijpt hierbij zonodig in.

10. Een taakverdeling maken

eTutor Student/eTutor Student zelf 46,2% en student met rol eTutor 7,7%, gedeelde verantwoordelijk-heid 23,1%, docent 15,4%

8. De eTutor stelt vooraf de criteria vast waarop het resultaat / product wordt beoordeeld en communiceert hier tijdig over met de groep.


eTutor Student/eTutor gedeelde

verantwoorde-lijkheid

Student 16,7% zelf en student en rol eTutor 33,3%, gedeelde verantwoordelijk-heid 33,3%, 8,3% eTutor met rol student en eTutor 8,3%

9. De eTutor speelt een belangrijke rol bij het opsporen en selecteren van de relevante informatiebronnen die zicht geven op de omvang van de leeropdracht.

8. Informatiebronnen zoeken

eTutor Student/eTutor Student zelf 84,6%, student met rol docent 15,4%

10. De eTutor formuleert in de planningsfase van de leerpraktijk leerdoelen voor de groep en adviseert elk teamlid bij het formuleren van eigen doelen.

4. Leervragen formuleren

eTutor Student/eTutor Student zelf 72,7% en student zelf met rol docent 17,3%

Case Study School of Education naar pilot 'Mensen Maken ... · Het Lectoraat eLearning van de...

Documents

Transcript of Case Study School of Education naar pilot 'Mensen Maken ... · Het Lectoraat eLearning van de...