Bouwen aan de zorg 01-2010

21
DE HAZELAAR SCHILDERACHTIG VERBLIJF INTERVIEW: VLAAMS MINISTER JO VANDEURZEN THEMA OK COMPLEX EN CLEANROOMS NUMMER 1 2010 VAKTIJDSCHRIFT OVER DE BOUW EN ONTWIKKELING IN DE ZORG WWW.BOUWENAANDEZORG.EU bouwen aan 10 JAAR BOUWEN AAN DE ZORG

description

Vaktijdschrift over de bouw en ontwikkeling in de zorg

Transcript of Bouwen aan de zorg 01-2010

Page 1: Bouwen aan de zorg 01-2010

De Hazelaar scHilDeracHtig verblijf

interview: vlaams minister jo vanDeurzen

tHema ok complex en cleanrooms

1

bou

wen

aan D

e zorg

NUMMER 1 2010

VAKTIJDSCHRIFT oVER DE boUw EN oNTwIKKElINg IN DE zoRg www.boUwENAANDEzoRg.EU

bouwen aande zorg

10 jaar bouwen aan de zorg

Page 2: Bouwen aan de zorg 01-2010

In deze ruimte bepalen specialisten het succes

Cleanroom Combination Group ziet niets over het hoofd

Cleanroom Combination Group biedt ‘room for perfection’ voor cleanrooms in de gezondheidszorg, de farmaceutische industrie,

de biotechnologie, de biofarmaceutische industrie, de nanotechnologie en andere hoogwaardige industrieën. Een geïntegreerde

aanpak, van eerste advies en ontwerp tot en met oplevering, inrichting en validatie. Met oog voor alle componenten en

gebruiksfuncties. En rekening houdend met de meest uiteenlopende wensen,

normen en voorschriften.

Cleanroom Combination Group, De Waterlaat 2, 5571 MZ Bergeijk

+31 (0)497 55 65 65 www.cleanroomcg.com

Room for perfection

Page 3: Bouwen aan de zorg 01-2010

In deze ruimte bepalen specialisten het succes

Cleanroom Combination Group ziet niets over het hoofd

Cleanroom Combination Group biedt ‘room for perfection’ voor cleanrooms in de gezondheidszorg, de farmaceutische industrie,

de biotechnologie, de biofarmaceutische industrie, de nanotechnologie en andere hoogwaardige industrieën. Een geïntegreerde

aanpak, van eerste advies en ontwerp tot en met oplevering, inrichting en validatie. Met oog voor alle componenten en

gebruiksfuncties. En rekening houdend met de meest uiteenlopende wensen,

normen en voorschriften.

Cleanroom Combination Group, De Waterlaat 2, 5571 MZ Bergeijk

+31 (0)497 55 65 65 www.cleanroomcg.com

Room for perfection wissner-bosserhoff nederland · Keerweer 42 · 3316 KA Dordrecht · Tel.: +31 (0) 78 652 18 50 · Fax: +31 (0) 78 652 18 55 · E-mail: [email protected] · www.wi-bo.comwissner-bosserhoff belgium · Egide Walschaertsstraat 15/15 · 2800 Mechelen · Tel.: +32 (0) 15 21 08 41 · Fax: +32 (0) 15 29 14 64 · E-mail: [email protected] · www.wi-bo.be

lateraziekenhuisbed

Meubilair voor levenskwaliteit

anz_wibo_05.09_latera_230x297+3:anz-wibo_image_235x310mm 20.05.2009 18:23 Uhr Seite 1

wissner-bosserhoff nederland · Keerweer 42 · 3316 KA Dordrecht · Tel.: +31 (0) 78 652 18 50 · Fax: +31 (0) 78 652 18 55 · E-mail: [email protected] · www.wi-bo.comwissner-bosserhoff belgium · Egide Walschaertsstraat 15/15 · 2800 Mechelen · Tel.: +32 (0) 15 21 08 41 · Fax: +32 (0) 15 29 14 64 · E-mail: [email protected] · www.wi-bo.be

lateraziekenhuisbed

Meubilair voor levenskwaliteit

anz_wibo_05.09_latera_230x297+3:anz-wibo_image_235x310mm 20.05.2009 18:23 Uhr Seite 1

Page 4: Bouwen aan de zorg 01-2010

I: jorissensimonettiarchitecten.nl

Jorissen Simonetti architectenDoetinchem Leiden Maarssen Rijssen Steenwijk

Page 5: Bouwen aan de zorg 01-2010

Voor u ligt het eerste nummer van onze tiende jaargang bouwen aan de zorg. Het is weer even wennen om een ‘gewoon’ nummer te mogen maken na alle vrolijke hectiek rondom onze jubileum-uitgave eind vorig jaar. Maar we hebben weer niets te klagen, we zijn tevreden met de inhoud van deze nieuwe editie.

Hoewel u in dit nummer vanzelfsprekend veel vakinformatie vindt over wederom een verschei-denheid aan onderwerpen, vonden wij het een aardige geste om hier in het voorwoord het toch nog eens kort met u over het begrip ‘duurzaamheid’ te hebben. gewoon voor de bewustwor-ding….. en voor uw eigen energierekening. de vraag is in hoeverre alle stakeholders in het veld in de praktijk uitvoering geven aan dit heter wordende thema. genoeg ideeën, genoeg technische innovaties maar – zo bladerend door de verschillende artikelen die in dit magazine staan – con-stateerden onze redacteuren toch dat er nog veel partijen zijn die pas nu de slag maken met duurzaamheid of een eerste stap daarin gaan zetten.

zou dat in zijn geheel niet wat sneller moeten en kunnen? we zijn zeer benieuwd hoe u daar te-genaan kijkt. Laat het ons eens weten! Hoe dan ook: we zullen er u ongetwijfeld nog eens verder mee willen triggeren bij de komende edities die we vanzelfsprekend weer met veel passie voor u zullen maken.

Verder kunnen wij u informeren dat – mede naar aanleiding van de vele positieve reacties op ons jubileumnummer eind vorig jaar – wij in 2010 met een jaarboek zullen komen. dit jaarboek zal hoe dan ook veel interviews en beschouwingen bevatten met de belangrijkste stakeholders in de gezondheidszorg en willen we neerzetten als dé benchmark op het gebied van het bouwen in de zorg.

Maar voor nu wensen u in eerste instantie wederom veel leesplezier en inspiratie met het eerste nummer van dit jaar.

Jerry Helmers

voorwoorD

Page 6: Bouwen aan de zorg 01-2010

.............................................................

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

www.bouwenaandezorg.euJaargang 10, nummer 1 2010

Verschijnt 6 x per jaarISSn: 1876-0600

uitgever

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335E [email protected] E [email protected] www.louwersuitgevers.nl

redactieteamHedvig Beunk, Jac Buchholz, Rob Buchholz, Wim van Engelen, Henk Geist, Roel van Gils, Rimke de Groot, Jerry Helmers, Ank van Lier, Koen Mortelmans, Marcel van Rijnbach, Jan-Kees Verschuure.

redactieadres VlaanderenKoen MortelmansKempenlaan 5B-2160 WommelgemT +32 (0)3 3536066E [email protected]

bladmanagementPatty RosE [email protected]

SecretariaatMariëlle van den Groenendaal

advertentiesOnline aanleveren:http://ftp2.louwersuitgevers.nlUsername: bagzwachtwoord: gast

Postbus 249, 6000 AE Weert, NederlandT +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335 Postbus 15, B-3910 Neerpelt, BelgiëT +32 (0)11 605540F +32 (0)11 605541

FotografieRein Bollen, Roel van Gils,Ad van Hasselt, Jerry Helmers,Bert de Leeuw, Marcel van Rijnbach, Erik Kottiër, Jeroen van der Wielen.

abonnementsprijs€ 47,70 per jaar incl. BTWING 41 71 65t.n.v. Louwers Uitgeversorganisatie BVo.v.v. Bouwen aan de Zorg.Informatie over abonnementen:T +31 (0)495 450095E [email protected]

adreswijzigingenSchriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 249, 6000 AE Weert

opzeggingenIndien twee maanden voor het verstrijken van de abonnements-periode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

doelgroepAls abonnement en in controlled circulation, persoonsgericht naar beslissers in ziekenhuizen, verpleeghuizen, woonzorg-centra, zorggroepen, GGZ, woningcorporaties, architecten, technische/facilitaire managers toeleverancier aan de ge-zondheidszorg, aannemers, overheidsinstellingen en abon-nementen.

VormgevingLogo Reclame- Ontwerpbureau BVT +31 (0)495 450065E [email protected]

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zon-

der uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding.

Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld

kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid

of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele

aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van

handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

Vaktijdschrift over de bouw en ontwikkeling in de zorg

de zorg

8 Interview met Vlaams minister voor welzijn Jo Vandeurzen

12 Kasteelhof druten: ‘uit-en-thuisconcept’ doorgevoerd in nieuwbouw

17 Column: klimaatbeheersing is ook risicobeheersing

18 de drie ringen utrecht: huislijkheid in Leidsche rijn

22 Congres HFVd brasschaat

26 Jan Kuipers is klaar voor de zorg

28 behandelcentrum de Hazelaar Tilburg: een schilderachtig verblijf

35 Cleanroom Cobination group en uMC St. radboud nijmegen

36 royal rustique den Haag: scheiden van wonen en zorg

39 Thema oK complex en cleanrooms: geclassificeerde ruimten in de zorg

51 rooms for Care als ultiem kenniscentrum voor de zorg

12 22

62

bouwen aan

Page 7: Bouwen aan de zorg 01-2010

............................................................................

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

De Hazelaar scHilDeracHtig verblijf

interview: vlaams minister jo vanDeurzen

tHema ok complexen en cleanrooms

1

bou

wen

aan D

e zorg

NUMMER 1 2010

VAKTIJDSCHRIFT oVER DE boUw EN oNTwIKKElINg IN DE zoRg www.boUwENAANDEzoRg.EU

bouwen aande zorg

10 jaar bouwen aan de zorg

De Poli-Thoraxruimte van MCA te Alkmaar

is kleurrijk ingericht door Eromes uit Wijchen

54 woon- en zorgcentrum Herte in Herten: het nieuwe Versailles

57 beurs domotica en Slim wonen

60 eromes Projectinrichters kiest voor luxe stijl bij MC alkmaar

62 Hart- en Longpoli samengevoegd in Medisch Centrum alkmaar

66 nieuwbouw VTb Complex antwerpen

72 bLr-bimon blikt voorruit: een optimaal comfort voor de dag van morgen

75 Thema klimaatbeheersing: een betere klimaatbeheersing begint bij jezelf

80 de reiger in bilthoven resultaat van ‘interactief’ proces

86 Slimme energie bij verpleegtehuis bruggerbosch in enschede

90 Schaarbeek bouwt energiezuinige rVT

91 wie doet wat?

36

80 86

39

Page 8: Bouwen aan de zorg 01-2010

8 bouwen aan De zorg

Foto’s: Piet Goethals

Page 9: Bouwen aan de zorg 01-2010

bouwen aan De zorg 9

VlAAMS MINISTER VooR wElzIJN Jo VANDEURzEN

“we hadden toen net een grote fusie tussen drie ziekenhuizen achter de rug. de vraag die toen voorlag, was: hoe kan de schaalvergroting lei-den tot betere en betaalbare zorg? dank zij de loyale bestuurders en dynamische medewer-kers is dit een succesverhaal geworden. want het zoL is sindsdien uitgegroeid tot een van de grootste niet-universitaire ziekenhuizen in Vlaanderen, met een goede basiswerking voor de eigen regio en talrijke expertisefuncties voor een breder gebied,” blikt Vandeurzen terug.

Jo Vandeurzen werd in 1958 geboren in de Lim-burgse mijnstreek. na zijn rechtenstudies aan

de Leuvense universiteit werkte hij een tijd als advocaat. zoals dat in de CVP (nu Cd&V) wel meer gebeurde kwam hij via de jeugdbeweging in de partij terecht. begin 1993 werd hij federaal volksvertegenwoordiger, in opvolging van soci-aal boegbeeld Luc dhoore. Vandeurzen spitste zich toe op volksgezondheid en justitie. Toen Yves Leterme in 2004 Vlaams minister-president werd volgde hij hem op als partijvoorzitter. na de verkiezingsoverwinning van 2007 stapte hij zelf in de federale regering, met de portefeuille justitie. einde 2008 stapte hij op – een gevolg van de Fortiszaak – ook al heerste er onmiddel-lijk een vrij grote consensus dat hem persoonlijk

niets te verwijten viel. dat was ook het oordeel van veel kiezers, want na een nieuwe verkie-zingsoverwinning, deze keer op Vlaams niveau, werd hij opnieuw benoemd tot minister. In de Vlaamse regering is hij bevoegd voor welzijn, volksgezondheid en gezin.

(Social) Profit“Jaren geleden verwonderde ik me erover dat er in nederland een debat over de introductie van het winstprincipe in de ziekenhuissector op gang was gekomen, geïnitieerd zelfs door de minister van volksgezondheid. Ik heb ook vastgesteld dat er erg weinig literatuur bestaat waarop ➔

Zoektocht naar verantwoord evenwicht tussen profit en non-profit

ondanks de vele stoelendansen in de belgische politiek is Jo Vandeurzen geen politi-

cus die met gemak de ene portefeuille voor de andere inruilt. Het zorgbeleid is al lan-

ger één van zijn stokpaardjes. zo was hij vanaf 1996 verschillende jaren voorzitter van

het ziekenhuis oost-Limburg (zoL).

Page 10: Bouwen aan de zorg 01-2010

10 bouwen aan De zorg

het beleid zich kan baseren om op een objectie-ve wijze uitspraken te doen over de positieve en negatieve aspecten van de commercialisering – wat niet hetzelfde is als privatisering! – van het zorgaanbod door private for-profit zorgaanbie-ders. we beschikken ook over te weinig gege-vens over de toetsing van het zorgaanbod aan de criteria van toegankelijkheid, betaalbaarheid en kwaliteit van de zorg of van onderzoek naar een mogelijk verband met het statuut van de zorgaanbieder.”

“Ik ben altijd blijven geloven in het rijnlandmo-del, waarvan de social profitorganisaties mee de ruggengraat vormen. we moeten dat koesteren, al betekent dit niet dat er voor for profitorgani-saties geen plaats is of geen rol is weggelegd. aan de andere kant betekent het eveneens dat ook de social profitsector verder moet groeien in professioneel ondernemen. Ik wil dan ook een grondig inzicht verwerven in deze uitdagin-gen en fenomenen in de zorg en nagaan welke houding van de overheid gewenst is.”

“de nauwe samenwerking tussen overheid en middenveld in de zorgsector ging traditioneel gepaard met het weren van winstbejag. Subsi-dies waren en zijn grotendeels voorbehouden voor initiatieven zonder winstoogmerk. Maar we stellen vast dat almaar meer for-profitorgani-saties opduiken in het welzijns- en gezondheids-domein: in de kinderopvang, in de ouderenzorg, in de gehandicaptenzorg, in de geestelijke ge-zondheidszorg en in de verslavingszorg.

gelaagde realiteitdergelijke concepten worden nogal gemakke-lijk als marktwerking beschouwd. Vandeurzen:

“de onderliggende werkelijkheid is gelaagd. In elk geval dwingt ze ook de social profit om sy-stematische aandacht te besteden aan de effi-ciënte en effectieve inzet van haar middelen. de overheid moet een nieuwe maatschappelijke consensus te vinden over een hanteerbaar orga-nisatorisch en kwalitatief kader voor het aanbod aan hulp- en dienstverlening. Voor de Vlaamse regering moet dat kader voor alle Vlamingen so-ciale basisrechten waarborgen. als dat zo is, is

er plaats voor social-profit- én voor profitorgani-saties. om haar doelstellingen te verwezenlijken bewaakt de overheid de kwaliteit, de beschik-baarheid en de betaalbaarheid van de door haar erkende en/of gesubsidieerde voorzienin-gen. Maar er is ook een nieuwere uitdaging: als overheid moeten we ook voor de commer-ciële initiatieven een (minimale) kwaliteitsstan-daard en toegankelijkheid definiëren.” Kortom, de Vlaamse minister van welzijn is op zoek naar een nieuw evenwicht tussen overheidssturing en marktwerking in de zorg.

“we zullen aan de social profitorganisaties in de ouderenzorg vragen de schotten tussen de thuiszorg, de woonzorgcentra en de residentië-le ouderenzorg verder weg te nemen. Transmu-raal werken biedt meer garanties op continuïteit. deze ‘ontkokering’ is een belangrijke opdracht voor de overheid, maar ook voor onze part-ners. de inhoudelijke afbakening tussen de ver-schillende zorgvoorzieningen blijft uiteraard overeind, maar moet ruimte laten voor meer samenwerking tussen woonzorgvoorzieningen en voor een hogere inwisselbaarheid van zorg. Het is de bedoeling om zorgvormen meer ge-differentieerd en flexibel aan te bieden aan de zorgvrager. Soms is het bijvoorbeeld beter dat mensen gedurende een korte periode buitens-huis zorg krijgen. dat kan via tijdelijke opvang. dat maakt dat de mantelzorgers niet overbelast raken. er komen daarom meer dagverzorgings-centra en centra voor kortverblijf. In heel Vlaan-deren zal de Vlaamse regering de nachtopvang en de opvang in gastgezinnen verder uitbou-wen. Het herstelverblijf zal als zorgvorm erkend kunnen worden.”

extern toezichtTijdens de huidige legislatuur wil Vandeurzen voor ziekenhuizen de mogelijkheid creëren om vrijwillig in te stappen in een nieuw toezicht-model voor de sector. “Met daarin een synergie tussen de overheidsinspectie en externe (accre-ditatie)partners. In samenspraak met de sector zullen we activiteitenclusters afbakenen die in aanmerking komen voor accreditatie door ex-terne organisaties. Voor de kosten van deze ex-

terne accreditatie kunnen we helaas geen extra middelen vrijmaken. eveneens in overleg met de sector wil ik de mogelijkheid onderzoeken om ook in de woonzorgcentra een gelijkaardig toezichtmodel te koppelen aan een vastgeleg-de kwaliteitskader. we willen de sector trouwens aanmoedigen mee na te denken over basisnor-men voor kwaliteit van zorg voor de woonzorg-centra. een dergelijk referentiekader kan voor de voorzieningen het baken zijn waarop ze hun kwaliteitsbeleid richten.” ■

8181-1012 Bouwen_ad_Zorg_230x297mm.indd 1 03-02-10 13:36

Page 11: Bouwen aan de zorg 01-2010

8181-1012 Bouwen_ad_Zorg_230x297mm.indd 1 03-02-10 13:36

Page 12: Bouwen aan de zorg 01-2010

12 bouwen aan De zorg

Page 13: Bouwen aan de zorg 01-2010

bouwen aan De zorg 13

KASTEElHoF DRUTEN

‘Uit-en-thuisconcept’ doorgevoerd in nieuwbouw

Kasteelhof toonbeeld nieuwe visie zorggroep Maas & waal

de vernieuwbouw van woonzorgcentrum Kasteelhof in druten is onderdeel van een om-

slag bij de in 2003 opgerichte zorggroep Maas & waal. “we willen de mismatch van het

zorgaanbod in de gemeentes west Maas en waal, druten en beuningen rechttrekken,”

zegt Manager woonzorgzone Sylvia van de beeten. ➔

Page 14: Bouwen aan de zorg 01-2010

14 bouwen aan De zorg

de nieuwbouw van de Kasteelhof is een goed voorbeeld van de stap die de fusieorganisatie probeert te maken, zegt Van de beeten. “In dru-ten was nog helemaal geen verpleeghuiszorg. en we willen aansluiten bij de lokale behoefte, door middel van een betere verdeling in volu-me over ons werkgebied.” Clevis-Kleinjans archi-tecten uit Venlo ontwierp voor de zorggroep in druten een woongebouw met 40 verzorgings-appartementen, 3 topappartementen en 36 verpleeghuisplaatsen, verdeeld over 6 woon-groepen - de eerste fase van het nieuwbouw-project in het dorpscentrum. In het najaar van 2009 werden de bewoners al ingehuisd. de visie van de zorggroep Maas & waal (voorheen SIVoz en Stichting de Hostert) is gebaseerd op een

‘uit-en-thuisconcept’. Het nieuwe woongedeelte vormt nu nog een schil rond het binnenkort te slopen oude zorggebouw; straks zal het anders zijn. architect eric Schellevis: “dan beginnen wij aan het zogenoemde ‘uitcentrum’”; dat komt in een ‘groen tapijt’ te liggen, waarin we ook nog

eens de parkeervoorziening uitbreiden.” Het voorzieningengebouw in de binnenschil (op-levering 2011) krijgt onder meer een ‘ontmoe-tingsplein’, restaurant, stiltecentrum, flexibele werkplekken en appartementen die geschikt zijn voor zorgverlening. “Vanuit de visie ‘schei-ding van uit en thuis’ hebben wij ook het vast-goed gescheiden,” vult projectmanager bouw Jos rijcken aan.

InzichtenModern en klassiek tegelijk, dat is de indruk die het medio vorig jaar opgeleverde woongebouw aan de achterzijde van de Kasteelhof achterlaat.

“zo thuis mogelijk,” dat was het motto bij de op-zet van het woongebouw, zegt Van de beeten.

“Privé is in de Kasteelhof ook echt privé; ook de woongroepen hebben bijvoorbeeld een eigen deurbel; met dat gevoel van zelfstandigheid is goed rekening gehouden. wij willen bij de zorg-groep Maas & waal afscheid nemen van de in-stitutionele zorg.” een complexe opgave dus in

druten, en Schellevis spreekt van een ‘intensief’ ontwerpproces. “er traden regelmatig verbeter-de inzichten op over het ontwerp; wij doen veel in de zorg, dus weten wat er speelt. Je neemt elkaar als bouwpartners bij de hand.” Van de beeten: “Het eerste nieuwbouwproject van de zMw binnen een reeks, was verpleeghuis St. eli-zabeth in beneden-Leeuwen; daar kwamen wij bijvoorbeeld tot het inzicht dat kamergebon-den sanitair beter was dan gedeeld sanitair; dat hebben wij ook in het ontwerp van de Kasteel-hof doorgevoerd.” rijcken: “door deze keuze zijn ook de woongroepen indien gewenst om te bouwen tot appartementen.”

Herkenbaarheidde over het gebouw verdeelde woongroepen hebben allen een eigen kleur en uitstraling en ook hier is een scheiding aangebracht tussen privé en gezamenlijk; de cliëntkamers hebben ook in de woongroepen een eigen ingang. Van de beeten: “weer om die eigenheid te benadruk-

Page 15: Bouwen aan de zorg 01-2010

bouwen aan De zorg 15

KASTEElHoF DRUTEN

Feiten en Cijfersopdrachtgever zorggroep Maas&waalzorgverlener zorggroep Maas&waalarchitect Clevis-Kleinjans architecten,Venlogordijnen artimo Textiles, roosendaalSelectie architecten 1996Start sloop augustus 2006oplevering sloop oktober 2006 overdracht sloop naar nieuwbouw november 2006Start nieuwbouw oktober 2007 oplevering juli 2009Totale oppervlakte terrein 6.321 m²Totale oppervlakte gebouw 6.887 m²aantal plaatsen 79 (43 ‘licht’; 36 ‘zwaar’ in 6 woongroepen)aantal woningen 30 restaurant 60 plaatsen Investering zorgcentrum circa €10.548.000,- incl. bTw Investering woningen circa €5.100.000,- incl. bTwTotale investering €15.648.000,- incl. bTw

ken.” een bijzondere rol in de inrichting vervulde een sociaal geriater, die het belang van herken-bare en huiselijke elementen in met name de pg-zorg benadrukt. Van de beeten: “daaruit bleek dat je degelijk en functioneel moet inrichten: de vloer moet van de muur zijn te onderschei-den – evenals bijvoorbeeld een vensterbank, en kleurvlakken in de vloerbedekking kunnen dan weer verstorend werken.” Schellevis: “Het moest simpel en herkenbaar. we wilden er echt een woonhuis van maken. dus: baksteen in zachte kleuren, gangen die baden in het licht, uitzicht op het dorp, hardhouten kozijnen en in alle ka-mers Franse balkons.” Van de beeten: “aan het feit dat de bewoners een plantenbak ophangen zie je dat zij zich al aardig thuis beginnen te voe-len.” Schellevis: “Het gebouw laat eigenheid toe en is toch functioneel en duurzaam; dat versta ik onder eigentijds en klassiek tegelijk.”

domoticaIn het gevelbeeld werd bijvoorbeeld nadruk-kelijk rekening gehouden met de dorpse om-geving. “Maar je wilt natuurlijk ook de laatste technieken op het gebied van domotica mee-nemen; dat is dan weer eigentijds”, aldus rijcken. de projectmanager toont de uitvoerige domo-tica-voorzieningen in het gebouw, een systeem op basis van IP, met onder andere bewegings-melders en spreek-/luistervoorzieningen. “op afstand kunnen we alle bewegingen van de be-woners volgen, en dus ook wanneer er iets mis is. de domotica is individueel regelbaar, zodat je niet voor iedere bewoner de maximale mogelijk-heden hoeft te benutten.” Van de beeten: “alles kan eigenlijk met dit systeem, maar het belang-rijkste is dat het personeel het materiaal leert vertrouwen.” een wandeling door het woonge-bouw toont onder meer een opvallend aardig uitzicht op de kerk van druten. Schellevis: “en door middel van raampartijen en vides is er over-al in het gebouw daglicht.” Kleinschalig wonen moet immers gezocht worden in details wan-neer je meerlaagse woonzorgcentra bouwt. rijc-ken, die projectmanager bouw voor alle locaties van de zorggroep is: “die menselijke maat wordt met nadruk gezocht binnen onze organisatie. wij spreken ook niet over zorgzwaartepakket-ten (zzp’s), maar liever over ‘arrangementen’.” ■

Page 16: Bouwen aan de zorg 01-2010

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

K l e i n j a n sa r c h i t c t e n

w w w . c l e v i s - k l e i n j a n s . n l

c

evis

clevis.indd 1 09-02-2010 13:52:39

PVC Rubber

TapijtLinoleumGordijnen

Zonwering

www.projectstofferingutrecht.nltel : 030 – 601 87 72

Projectstoffering Utrecht

10500116_utrecht.indd 1 04-02-2010 08:59:34

Varwijk Interieurbouwers BV | Anton Tijdinklaan 3 | 7071 CX Ulft tel. 0315 - 69 59 99 | [email protected] | www.varwijk.nl

Varwijk Interieurbouwers BV realiseert al decennia lang de vaste betimmeringen en maat-werkmeubilair voor tal van projecten in de zorgsector. Elk project wordt op individuele wijze benaderd en na een intensieve ontwikkelingsfase uitgevoerd op een industrieel hoogstaand niveau.

INDIVIDUEEL / INDUSTRIEEL

Page 17: Bouwen aan de zorg 01-2010

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

ColUMN

bouwen aan De zorg 17

enkele jaren geleden leverde een nederlandse projectontwikkelaar een appartementencomplex op waarvan de buitenkant bijna hele-maal was uitgevoerd in glas. de kopers van de woningen merkten al kort nadat zij de woningen hadden betrokken, dat het ondragelijk warm werd. zij namen daar geen genoegen mee en begonnen een rechtszaak tegen de projectontwikkelaar. zij eisten dat de projectont-wikkelaar ieder appartement van airconditioning zou voorzien. de ontwikkelaar voorzag dat de kosten van de airco’s enorm zou zijn en haalde dus ook alles uit de kast om een veroordeling te voorkomen. Helaas boden de maatregelen – bijvoorbeeld het aanbrengen van fo-lies op de ramen – geen uitkomst en werd de projectontwikkelaar ver-oordeeld tot het aanbrengen van talloze airconditioning installaties.

dit voorbeeld illustreert een probleem dat zich in mijn praktijk met enige regelmaat manifesteert. wanneer een ontwerp wordt uitge-werkt, kan men wel zeggen of men dat ontwerp mooi of lelijk vindt, maar het is veel lastiger om te voorspellen of het binnenklimaat wel of niet acceptabel zal blijken. wanneer de temperatuur in het gebouw in werkelijkheid anders blijkt te zijn, dan op de tekentafel, dan is herstel bijna altijd ingrijpend en kostbaar.

Het is dus belangrijk om in een bouwproces tijdig input te vragen van experts op het gebied van klimaatbeheersing. als bij het ontwerp on-voldoende rekening gehouden wordt met de klimaatbeheersing, dan is het verhelpen van dat probleem vaak bijna onmogelijk zonder het ontwerp ingrijpend aan te passen. wanneer een gebouw schaduw- en zonzijden heeft, dan moeten maatregelen genomen worden zodat de ene zijde niet in de kou zit, terwijl de andere zijde te warm wordt.

omdat de gevolgen van een slecht functionerende klimaatbeheersing funest kunnen zijn, is het van groot belang om helder te regelen hoe de verantwoordelijkheden geregeld zijn. bij de bouw van een zieken-huis is een zogeheten bouwteam vaak de aangewezen weg om tot

Door Floris Westrhenen, advocaat bij AKD Prinsen van Wijnen NV in Rotterdam

een ontwerp voor nieuwbouw te komen. In het bouwteam nemen de opdrachtgever, de aannemer en de architect deel. bij grote projecten worden ook deskundigen aangetrokken die specifieke kennis hebben van – onder andere – klimaatbeheersing. aan de hand van de opmer-kingen van die deskundigen wordt vervolgens uitgetekend hoe de in-stallaties voor de klimaatbeheersing er uit moeten zien. Maar wat nu als blijkt dat de adviezen van de deskundige onjuist waren? In nage-noeg alle gevallen is de aansprakelijkheid van een adviseur beperkt tot zijn honorarium. dat staat niet in verhouding tot de kosten van het verhelpen van problemen.

een oplossing kan zijn om in contact te treden met installateurs die de klimaatbeheersing niet alleen bouwen, maar ook ontwerpen. een opdrachtgever dient zich echter wel te realiseren dat een dergelijke ontwerpende installateur andere belangen heeft dan een volstrekt onafhankelijke adviseur. zo een adviseur zal bijvoorbeeld niet alleen kijken naar de kosten van het realiseren van de klimaatbeheersing, maar ook naar de vaak hoge kosten van het gebruik.

die gebruikskosten worden normaal gesproken uitgedrukt in on-derhouds- en elektriciteitsnota’s. In het recente verleden is daar een nieuwe maatstaf bijgekomen, namelijk het Co

2-verbruik. Steeds meer

opdrachtgevers willen een klimaatneutraal gebouw laten realiseren en een goed ontworpen klimaatbeheersing kan daar aan bijdragen. Het opnemen van contractuele afspraken over de Co

2-uitstoot dwin-

gen ontwikkelaar, architecten en adviseurs tot oplossingen die soms onverwacht zijn. zo woonde ik een paar jaar geleden een presentatie van een zich als ‘groen’ profilerende ontwikkelaar bij, die aangaf dat

‘ramen die gewoon open kunnen worden gezet, weer helemaal terug komen.’

Met onze steeds toenemende deskundigheid lijken we dus weer terug bij af. ■

Klimaatbeheersing is ook

risicobeheersing

Page 18: Bouwen aan de zorg 01-2010

18 bouwen aan De zorg

Page 19: Bouwen aan de zorg 01-2010

bouwen aan De zorg 19

DE DRIE RINgEN UTRECHT

Het aantal zorginstellingen in het in aanbouw zijnde utrechtse stadsdeel Leidsche rijn groeit in-

middels aardig mee met het aantal woningen; een belangrijk aandeel daarin heeft axionContinu,

dat als grootste ouderenzorgorganisatie in utrecht-west voor de taak staat bij te dragen aan een

goede dienstverlening in Leidsche rijn. “we zoeken naar praktische oplossingen en locaties met

een huiselijke sfeer,” zegt manager facilitair bedrijf & bouw Huub albreghs.

Het nieuwe woonzorgcentrum de drie ringen in de wijk Het zand, is na de Ingelanden en de Componist (24-uurszorg) de derde locatie van axionContinu in Leidsche rijn. net als bij de Ingelanden is ook in de drie ringen spra-ke van samenwerking met een andere huurder. Het woonzorgcentrum biedt plaats aan cliën-ten van axionContinu en reinaerde - een zorg-organisatie ten behoeve van mensen met een beperking – en werd in augustus 2009 officieel geopend door de utrechtse burgemeester wolf-sen. woningcorporatie bo-ex is ontwikkelaar en eigenaar van het gebouw. axionContinu kiest niet altijd voor de positie van huurder, maar wel als de grondpositie ontbreekt, begint albreghs.

“Verpleeghuizen – de categorie ‘zwaar’ - hou-den we in eigen bezit, maar bij nieuwbouw van woonzorgcentra wordt soms gekozen voor een huurderspositie. daarbij zoekt axionContinu naar een goede balans tussen eigen vastgoed en huren. de bewoners blijven overigens direct bij axionContinu huren en huur en zorg vallen binnen de awbz.”

delenIn het modern ontworpen drielaagse blok van Mex architects, dat geheel opgaat in het stede-

axionContinu streeft met drie ringen naar kleinschalig wonen

Huiselijkheid inLeidsche Rijn

lijk ogende gevelbeeld aan de Vleutensebaan, biedt axionContinu ‘lichte’ zorg en dienstverle-ning aan de bewoners van 51 appartementen en verpleeghuiszorg in zes appartementen. dat zijn tijdelijke plaatsen, ten behoeve van de in re-novatie zijnde locatie de wartburg in de ‘oude’ stad. reinaerde biedt in de drie ringen gespe-cialiseerde zorg op het gebied van dementie en lichamelijke problemen, aan bewoners van 24 appartementen - ouder wordende cliënten met een verstandelijke beperking - en kreeg daartoe een besloten gebouwdeel toebedeeld. “oude-renzorg blijkt goed samen te gaan met gehan-dicaptenzorg, zeker als je samen streeft naar kleinschaligheid. Met de Ingelanden bewijzen we dat het kan. niet alleen is het voorzieningen-niveau goed op peil te houden door het delen van vastgoed – je hebt immers massa nodig om een goede exploitatie te kunnen voeren – maar er wordt ook steeds meer gebruik gemaakt van elkaars personeel. we zoeken naar praktische oplossingen met een huiselijke sfeer.”

buurtalbreghs is ook tevreden over de locatie, die met het nS-station Terwijde (op 400m afstand van de drie ringen) en het Leidsche rijn Park goe-

de omgevingskwaliteiten bezit. “Het station en het park zijn te voet goed bereikbaar. Voor het overige vind je in deze buurt relatief veel soci-ale woningbouw, maar de drie ringen past in het gebied.” ook andere buurtbewoners kun-nen gebruik maken van de diensten die de drie ringen biedt. zij kunnen eten in het restaurant op de begane grond en gebruik maken van de kapsalon en het winkeltje in het zorggebouw. ➔

Page 20: Bouwen aan de zorg 01-2010

20 bouwen aan De zorg

Liko plafondliftsystemen van Loptital geïnstalleerdin reinaerdeIn de drie ringen in Leidse rijn gemeente utrecht is een woonlocatie van reinaerde (instelling voor mensen met een verstandelijke beperking regio utrecht) gevestigd waarvan 12 appartementen zijn voorzien van het Liko plafondlift systeem.

er hangen monorails van de woonslaapkamers van de cliënten naar de badkamers gecombi-neerd met een Vari-doors schuifdeurdoorvoer. de monorails zijn zo gepositioneerd dat het bed op meerdere manieren te plaatsen is waardoor bewoners zelf kunnen aangeven hoe ze de ruim-te willen indelen.

er wordt gewekt met Liko transfer tilbanden die op een snelle en eenvoudige manier zijn aan te brengen en de bewoners op een prettige en comfortabele manier ondersteunen. ook wor-den er Silhouette tilbanden gebruikt die bewo-ners met een afwijkende lichaamsvorm optimale ondersteuning geeft. Hiernaast word er een loop-vest toegepast bij een bewoner die voldoende loopfunctie heeft maar een onvoldoende sta-functie, middels dit loopvest kan hij zich zonder valgevaar zelfstandig verplaatsen van bed naar de badkamer.

de interactie tussen bewoners en begeleiders word door het Liko systeem enorm gestimuleerd vanwege het compact en vriendelijk ogend tiljuk dat gebruikt wordt. Tevens is dit juk minder sto-rend in de woonslaapkamers aanwezig en wordt het middels een wandconsole netjes opgebor-gen wanneer het niet in gebruik is.

“de drie ringen heeft een sociale functie in de wijk. Het is een multifunctioneel ge-bouw en dat geldt ook voor de appartemen-ten. die zijn levensloopbestendig gebouwd, zodat er bijvoorbeeld ook gezonde oude-ren en starters kunnen wonen. de appar-tementen meten maar liefst 73 m² inclusief loggia en beschikken allemaal over een eigen keuken; de huurprijzen zijn marktconform.”

Maar de drie ringen is toch gebouwd voor de toekomstige zorgvraag in Leidsche rijn? “dat is ook zo, maar leegstand kunnen we ons niet veroorloven. de drie ringen is gebouwd van-uit het perspectief ‘scheiden van wonen en

zorg’. en we bieden cliënten de mogelijkheid na twee jaar weer terug te verhuizen naar de nieuwe wartburg. Maar axionContinu blijft in de drie ringen zorg leveren aan bewoners die dat nodig hebben.”

Pionierende naam de drie ringen verwijst overigens naar de drie categorieën mensen die axionContinu bedient in het woonzorgcomplex: licht, dan wel zwaar zorgbehoevend en gezond. “gezonde se-nioren vinden hier alvast de woning die bij hen past wanneer ze zorg nodig hebben.” Huub alb-reghs bouwt graag in nieuwbouwwijken. “In be-bouwd gebied heb je altijd te maken met lange

Page 21: Bouwen aan de zorg 01-2010

bouwen aan De zorg 21

DE DRIE RINgEN UTRECHT

Feiten en Cijfersopdrachtgever bo-ex, utrecht zorgverleners axionContinu en reinaerde, utrecht Projectstoffering Projectstoffering, utrechtPlafondliftsystemen Lopital, oisterwijkgordijnen artimo Textiles, roosendaalbouwtijd 16 maanden Start nieuwbouw 9 juni 2007 oplevering 19 december 2008 Totale oppervlakte terrein 4450 m² bvo Totale oppervlakte gebouw 9800 m² bvo Capaciteit 81 plaatsen (51 plaatsen verzorgingshuiszorg, 6 plaatsen 24-uurs basiszorg, 24 plaatsen zorg voor mensen met een beperking) aantal bedden 30 (categorie zwaar) aantal huiskamers 5 (1 axionContinu + 4 reinaerde)restaurant 85-100 plaatsenTotale bouwkosten € 11.780.000 incl. bTw Investering zorgcentrum € 6.130.000 incl. bTw Investering woningen € 9.290.000 incl. bTw Totale investering € 15.420.000 incl. bTw

procedures; bouwen is er veel complexer. In het geval van de wartburg - in de stad utrecht - is lang niet zeker of de renovatie tijdig kan worden opgeleverd; dat heeft te maken met gemeen-telijke procedures. de wartburg is echter niet meer van deze tijd, dus er moet iets gebeuren. Maar de opening van de drie ringen was alvast reden voor een feestje.” de overgang naar klein-schaligheid en vraaggerichte zorg bij axion-Continu - in 2007 ontstaan uit een fusie tussen de beide naamgevers - krijgt inmiddels aardig vorm. “we gaan het concept van de Ingelanden bijvoorbeeld ook uitvoeren in IJsselstein. Het is ook voor ons pionieren op dit gebied, maar we zijn goed op weg.” ■

Projectstoffering utrechtde axioncontinu groep heeft Projectstoffe-ring utrecht gevraagd mee te denken over een inrichtingsvoorstel voor vloerbedek-king en raambekleding voor circa zestig zorgwoningen, die voor een periode van een aantal jaar in de behoefte moeten voor-zien. Samen met axioncontinu is er een se-lectie gemaakt van vitrage, overgordijnen, tapijt en vinyl waaruit de bewoners konden kiezen.

op deze manier konden de bewoners hun eigen sfeer creëren! Het was voor de mede-werkers van Projectstoffering utrecht een uitdagende opdracht gezien het beperk-te budget voor deze tijdelijke huisvesting. Maar ook deze keer is het, mede dankzij de prettige samenwerking en het wederzijds vertrouwen, gelukt om tot een verrassend resultaat te komen.