ALS JE ALS BEDRIJF TWINTIG JAAR BESTAAT DAN HEB JEWAT TE VIEREN. MAAR ALS JE ALS BOOOSTING, PLATFORMVOOR KOPLOPERS VAN BOUWINNOVATORS TWINTIGJAAR BESTAAT DAN HEB JE WAT UIT TE LEGGEN.

Innovator zijn en blijven impliceert namelijk constantveranderen en steeds anticiperen op tendensen in jeomgeving. Dat geldt voor aangeslotenen, het bestuur,maar ook de onderwerpen waarmee Booosting bezig is. Hebben we die scherpte als Booosting en zijn we alsplatform futureprooof?

Vrijdag 10 oktober gaan wij dat samen met u onder-zoeken. Niet door twintig jaar achteruit, maar juisttwintig jaar vooruit te kijken. Het thema van 10 oktoberis: Booosting, 20 jaar vooruit.

VEEL VRAGENWat bepaalt ons leven en werk en dus de bouwsectorover 20 jaar het meest? Is dat toch de voortschrijdendeverduurzaming van onze samenleving of gaat het juistom veel bredere begrippen als toenemende mobiliteit ofde radicale impact van nanotechnologie? >

NIEUWSBRIEF #94JULI 2008 JAARGANG 19

INHOUDAANKONDIGING01 10 10 08

BOOOSTING 20

NIEUWS03 NIELS VAN

DEN HEUVEL04 MEI A+S06 WWW.

MORETHANSTRUCTURES

08 VACATURE09 WASTING

WASTE10 HOUT

ARCHITECTUUR PRIJS

11 POETRY OP DE BOUW

13 MAHLER 4

14 BOOOK ARCHITECTURALGEOMETRY

VERSLAG05 HET

KRAANSPOOR06 HOTEL

CITIZENMSCHIPHOL

08 ANTWOORDKAART

15 PARTICIPANTEN16 AGENDA

COLOFONBESTUUR

booosting

01

V00RUIT

10102008B000STING20JAAR

VOORAANKONDIGING VAN HET 4e BOOOSTING

JUBILEUMSYMPOSIUM, VRIJDAG 10 OKTOBER 2008

booosting AANKONDIGING 10 10 08

>

Veel vragen en uiteraard nog geen antwoorden:

Hoe ontwikkelt de technologie zich? Niet alleen nanotechnologie, maar ookbio-, levenscyclustechnologie? Hoe communiceren we met elkaar? Wat is derol van web 3.0 op het bouwen. Bestaat de wereld alleen uit games of gaathet er serieuzer aan toe? Wat zijn de energiebronnen waarmee en waaropwe kunnen bouwen? En dan materiaalwetenschappen en -techniek.Ongetwijfeld krijgen we ook andere materialen tot onze beschikking.Worden materiaaleigenschappen wellicht dynamisch? Denk aan zelf-herstellende en organische materialen. Stedenbouwkundige veranderingenkomen ook aan bod: Geopolitiek, Urban Planning, mobiliteit en transport.

Met zekerheid stellen we vast dat allerlei factoren ons vakgebied zullenbeïnvloeden; het bouwproces, de bouwproductontwikkeling, de organisatie-en contractvormen. Wat zijn de te nemen vervolgstappen op veranderingendie wij nu zien aankomen? Veel prikkels en eyeopeners, die sturendkunnen zijn voor de succesvolle innovators van morgen.Een keur van (internationale) gezaghebbende mannen en vrouwen zal onseen kijk geven op de ontwikkelingen op hun terrein. Moderator RobertWinkel, aankomend bestuurslid, maakt telkens de verhelderende verbindingnaar onze bouw. Ook het bestuur gaat zich voor een belangrijk deelvernieuwen, een nieuwe generatie bestuursleden treedt op deze dag aan.

Het jubileum was gepland op de TU Delft. Door de verwoestende brand vande faculteit Bouwkunde op 13 mei jl. wordt op dit moment gezocht naar eennieuwe locatie. Wij houden u op de hoogte.

NIEUWSBRIEF NO 95De nieuwsbrief van september staat geheel in het teken van 20 jaar, hierin o.a. het definitieve programma. De datum kunt u alvast reserveren.BOOOSTING, 20 JAAR VOORUIT

VRIJDAG 10 10 2008

13:00 - 18:00

Het wordt een inspirerende en feestelijke middag! 02<J

booosting NIEUWS

<

IN MEMORIAM TUDBOUWKUNDE GEBOUW

BESTUUR EN SECRETARIAAT VAN BOOOSTING BETREUREN HET VERLIES VANHET BOUWKUNDEGEBOUW VAN DE TECHNISCHE UNIVERSITEIT IN DELFT, DAT13 MEI JL. DOOR BRAND GEHEEL IS VERWOEST.

Een plek waar onze oprichters les gaven, vele contactpersonen van onzeaangeslotenen studeerden en waar Booosting diverse bijeenkomstenorganiseerde. Telkens was dat met elkaar een goed verblijf in een prettiggebouw. Het ontwerp was een statement over interactie van gebruikers.

Wij wensen alle betrokkenen veel succes toe in de tijdelijke huisvesting, hetvoormalige Hoofdgebouw, en hopen op een spoedig weerzien aldaar.

Het uiteindelijk ontwerp bestaat uit vierkante, anticlastisch dubbelgekromdepanelen van 500 bij 500 mm. Deze panelen worden vanuit het hart, via eenkogelscharnier, verbonden aan een as van 350 mm. Deze aluminium as ismet een Fischerplug, die vooraf in het glas is bevestigd, verbonden aan hetglas. Om het moment - dat wordt veroorzaakt door windbelasting - op tekunnen vangen moet in de bevestiging van de as aan het glas een voor-spanning worden aangebracht.

Elk paneel kan vrij bewegen in alle richtingen met kabels die motorischworden aangedreven. Door deze diversiteit aan standen kan met de geveleen enorm scala aan samenstellingen worden bereikt. Hierdoor kan er - zelfs op zeer lokaal niveau - rekening worden gehoudenmet de voorkeuren van gebruikers en het verschil in lichtaanbod. Zo kan eraltijd een optimum worden bereikt tussen het blokkeren, doorlaten of actiefinbrengen van zowel direct als indirect zonlicht. Ook in architectonischopzicht genereert deze levendige gevel veel effect. Van harte proficiat Niels!

? n.t.j.vandenheuvel@gmail.comDATUM 4 april 2008BEGELEIDERS Fred Veer en Peter van Swieten,

TUD BouwkundeRolf Koster, TUD IO

BEDRIJF NPSP Composieten HaarlemCIJFER 7,5 (afgerond: 8)

Onlangs is Niels van den Heuvel af-gestudeerd als Bouwtechnoloog aan deTU Delft faculteit Bouwkunde, Master Building Technology. Niels versterktsinds mei 2007, als voorzitter van Praktijkvereniging BOUT, het Booostingbestuur als vertegenwoordiger van studenten Bouwkunde. Zijn project heeftgeresulteerd in een prototype van een kunststof composiet zon- enlichtregulering principe.

Het afstudeerproject had tot doel een zo compleet mogelijke product-ontwikkelingcyclus te doorlopen. Het te ontwikkelen product moest voldoenaan de vooraf gestelde eisen en verwachtingen en iets toevoegen aan hetarchitectonische palet. Om dit optimaal te kunnen uitvoeren is eerst marktonderzoek gedaan naaralle typen beschikbare zon- & lichtreguleringen. Daarna is ingezoomd op hettype dat het meest geschikt bleek om als vertrekpunt te dienen voor hetuitwerken van de productontwikkeling: lamellen.

Uit een overzicht van bestaande lamellen en het daaraan gekoppeldemarktonderzoek is geconcludeerd waar zich problemen bij deze productenvoordoen en of er wellicht extra gebruikerswensen zijn. Al snel werd duidelijkwat kunststof composieten kunnen bijdragen aan toepassingen binnen debouw, en vooral aan de zon- & lichtregulering. De specifieke eigenschappen voor dit kunststof composiet product zijngroot: vormvrijheid, hoge specifieke sterkte bij een laag soortelijk gewicht,mogelijkheid tot translucentie, integratiemogelijkheden en de zeer grotevariëteit aan verschijningsvormen. 03<>

LICHT- EN ZONWERINGSSYSTEEM VANKUNSTSTOF COMPOSIET afstudeerproject studentbestuurslid

Niels van den Heuvel

booosting NIEUWS

<04

booosting NIEUWS

Mei architecten en stedenbouwers prijkt met drie ! projecten in hetArchitectuurjaarboek 2007/2008:> Schiecentrale 4a Rotterdam> LOC (Lokaal Opleidingscentrum) Hardenberg> Jobsveem Rotterdam, i.s.m. Wessel de Jonge

Aankomend bestuurslid Robert Winkel, directeur van Mei a+s maakte tijdvoor een persoonlijke notitie over zijn methode van detailleren, genaamdMore Details:

‘No money, no details’ en het vaak gebruikte ‘less is more’ zijn tweegevleugelde uitspraken waarmee de ontwerper zijn of haar complexeverhouding tot het detailleren uitspreekt. ‘Less is more’ betekent in dehuidige tijd niet veel meer dan het retoucheren van het maken en monterenvan de verschillende materialen. Het samenstel dient er als ‘weinig’ uit tezien. Alle ontwerpers weten dat dit glad en kaal maken enorm veel tijd enenergie kost. Volgens deze ontwerpmethode schuilt zich hierin dan ook demeester. In deze energie-enerverende tijden is het interessant teonderzoeken, wat er gebeurt als eens niet alle details worden gedesigned. Het is een unieke gebeurtenis dat één buro met drie projecten in hetjaarboek staat. Deze projecten zijn alle drie even anders en onderscheidendvan aard.

In deze projecten is het detailleren strategisch ingezet. Het maken enmonteren van de verschillende onderdelen door de verschillende toe-leveranciers is juist als uitgangspunt genomen. Alle menselijkheden in dedetails, zoals ook de fouten, zijn geaccepteerd en maken het ontwerp tot eenuniek en menselijk gebouw. Deze methode kost uiteindelijk minder energieen tijd. Al heeft het proces om dit te beseffen veel meer tijd gekost. Eenontwerper is natuurlijk iemand die alles tot in de details controleert. Maardoor zo te werken, kunnen we zeggen: ‘no energy, more details.’

‘

IN ARCHITECTUURMEI A+S 3X JAARBOEK 07/08

Van Harte Proficiat!

? Mei architecten en stedenbouwersRobert Winkel, directeur010 425 2222www.mei-arch.nlTITEL Architectuurjaarboek

2007/2008UITGEVER NAi PublishersISBN 978-90-5662-050-9TAAL NL/ENPRIJS € 39,50’ >

n JOBSVEEM

VANAF 1952 HEVELDE HET KRAANSPOOR, MET TWEE MEGA HIJSKRANENSCHEEPSMATERIALEN VAN HET VASTE LAND OP DE AANGEMEERDE SCHEPEN.DE SCHEEPSBOUW KROMP IN EN VEEL WERVEN OP DE NOORDELIJKE IJ-OEVERVERDWENEN. ZO ONTSTOND ER RUIMTE VOOR NIEUWE ACTIVITEITEN.

Op initiatief van Trude Hooykaas en door haar niet aflatende inspanningenheeft het project Kraanspoor nieuwe levensvatbaarheid gekregen. De bouwis gestart in 2006 en in augustus 2007 is het als kantoor in gebruikgenomen. Zónder de kranen, want die verdwenen al in 1999. Het spoor is270 meter lang en draagt nu 10.5000m2 vvo. Het Kraanspoor is ontwikkelddoor ING Real Estate te Den Haag Development. De architectuur is vanOntwerpgroep Trude Hooykaas B.V. Door de geweldige ligging en dito uitzicht én de inspirerende omgeving (deNDSM-werf als buur met ruimte voor allerlei kunstdisciplines en kleinvakmanschap) is het transparante kantoor inmiddels geheel verhuurd. DeNoordelijke IJ-oever is in ontwikkeling, er komen woningen, winkels, werk-ruimten, scholen, ateliers, cafés, restaurants, musea, stadsparken en alleswat bij een stad hoort. Met behoud van de havenhistorie wordt eenculturele en dynamische omgeving ontwikkeld.

OTHIn het ontwerp van Ontwerpgroep Trude Hooykaas (OTH) is de opbouweenvoudig en puur van vorm. Het drielaags glazen volume zweeft boven debestaande constructie. De relatie tussen oud en nieuw is behouden door de

> <05

HET KRAANSPOOR

VERSLAG VAN DE NIEUWJAARSBORREL OP DONDERDAG 24

JANUARI 2008

booosting VERSLAG 24 01 08 breedte van de opbouw te laten relateren aan de breedte van het kraanspoor.De vier oude trappenhuizen zijn in ere hersteld door ze te gebruiken alsstijgpunten. De transparante liften bieden uitzicht over het IJ. De stalenconstructie is open en de gevels zijn van glas: water alom. Geweldig. Metgalerijen voor de broodnodige frisse neus en aanlegmogelijkheden voor(privé) watervervoer. Met ogenschijnlijk minimale ingrepen blijft hetindustrieel karakter behouden.

INGING Real Estate is actief in de ontwikkeling, financiering en investmentmanagement van kwaliteit vastgoed. Een wereldwijd onroerend goednetwerk met ervaren lokale professionals. Totale portefeuille meer dan € 100miljard. 2500 medewerkers in 21 landen. ING Real Estate bewijst zich metHet Kraanspoor wederom als toonaangevend leverancier van innovatiefvastgoed. Veel dank gaat uit naar Boris Ziermans, accountmanager Leasingvan ING Real Estate Development, voor het geheel belangeloos terbeschikking stellen van een unit voor de Nieuwjaarborrel.

Het Kraanspoor heeft inmiddels twee belangrijke Vastgoedprijzen in dewacht gesleept. De Mipim de ‘Green Building Award, voor duurzaamheid,en de ‘Special Jury’ award 2008.

?ING Real Estate Development, Boris Ziermans070 341 8933 | boris.ziermans@ingrealestate.com | www.ingrealestate.comOntwerpgroep Trude Hooykaas, Julian Wolse, partner020 627 4576 | info@oth.nl | www.oth.nl

Booosting aangeslotenen INBO architecten uit Woudenberg en ‘FaçadeConsulting & Engineering uit Eindhoven, waren ook betrokken bij dit project.Inbo als projectadviseur, Anton Tapper als geveladviseur.

www.inbo.nl www.ndsm.nlwww.facade.nl www.mipim.comwww.kraanspoor.nl www.ndsm.nl

Vlak naast de nieuwe vertrekhal van Schiphol verschijnt in rap tempo eennieuw hotel. Luxe, zoals alle hotels op Schiphol, maar niet met de torenhogeprijzen waar de andere hotels om bekend staan. Waar zit het geheim van denieuwe hotelketen CitizenM? Een ploeg van Booosting ging 22 mei oponderzoek uit naar de vernieuwende bouwmethode van dit hotel.

Kleine kamers met veel luxe, dat is het kenmerk van de formule van CitizenM. ‘Als je kort in een stad bent wil je helemaal niet zo’n grote luxe kamer metalles erop en eraan’ stelt Jeroen Vester van Amsterdamse ontwerpbureauConcrete Architectural Associates. Maar het alternatief, een aftands hotelletjein een achterbuurt, spreekt ook niet echt tot de verbeelding. Uit onvrede overhet hotelaanbod heeft Concrete een alternatief bedacht. Een compacte kamermet veel comfort en luxe en voor een aantrekkelijke prijs. Deze gedachte is opgepakt door CitizenM (de M staat voor de mobielereiziger). In hun nieuwe hotelkamers zit al wat de moderne wereldburgerwenst. Een goed bed, een grote gratis TV en alle gewenste data-aan-sluitingen. Met een moodpad kunnen licht, geluid en tv op de persoonlijkesmaak worden aangepast.

VERSLAG VAN HET PROJECTBEZOEK AAN HET 1E

CITIZENM HOTEL OP SCHIPHOL, 22 MEI 2008

booosting VERSLAG 22 05 08

MODULAIR

GEBOUWD

LUXE HOTEL

>

Deze instellingen kunnen worden opgeslagen om in een volgend hotel weerop te roepen. Wil men meer, een drankje bijvoorbeeld, dan is op de beganegrond voldoende ruimte in één van de, door Vitra ingerichte hoogwaardige,huiskamers. Een groot restaurant heeft het hotel niet, want ‘wie eet er nu inhet hotel?’. Er is een goede take away met verse producten.

De sleutel voor de succesvolle opzet zijn de modulair gebouwde hotel-kamers. Op nog geen 14 m2 zijn alle voorzieningen opgenomen: een grootbed (ruim 2x2m), een douche en toilet. En dan is er ook nog ruimte voor eenstoel en twee schemerlampjes. De slimme vondst van Concrete zit in deglazen ronde cellen voor toilet en douche. Je loopt als het ware door debadruimte naar de slaapruimte. In de, speciaal voor dit project nieuw gebouwde, fabriek van Modcon wordende hotelkamers geprefabriceerd. De kamers worden compleet (van tv totlamp) in de fabriek gemaakt en afgewerkt, waarna ze worden getransporteerd.Op locatie worden ze gestapeld op de traditioneel gemaakte beganegrondverdieping. Op Schiphol telt het hotel vijf lagen kamers, maximaal ismet dit systeem negen lagen mogelijk. Een stalen frame vormt de basis vande module. Aanvankelijk met een houten vloer, maar al snel vervangen doorbetonnen vloeren. Houten vloeren passen immers niet bij de gewenste luxe.

Als de modules gesteld zijn, monteert Interdam Projects de aluminiumgevels. Alle gevelelementen hebben een identiek kader met standaard aan-sluiting. De aansluiting wordt gemaakt met een rubber profiel. Zowel degevelelementen als het profiel zijn speciaal voor dit project ontwikkeld.Op elke locatie kan de gevel aangepast worden aan de lokale omstandig-heden en eisen. Bij het gebouw op Schiphol hebben de gevelelementen vierverschillende hellinghoeken waardoor het saaie ritme van identiekeelementen doorbroken wordt. In Londen worden de kaders ingevuld methorizontale raamstroken. In de bouwwereld wordt modulair bouwen vaak geasso-cieerd met tijdelijk bouwen en met goedkoop ogendecontainerbouw. CitizenM is niet bedoeld als tijdelijkgebouw, en goedkoop is het ook niet. Hier telt vooral desnelheid, de repetitie en de kwaliteit. 06>

CitizenM Schiphol opende eindjuni haar de deuren. Incheckenkan, vanaf € 69 slaap je al in eenspiksplinternieuw designhotel!

Frido van Nieuwamerongen,vice-voorzitter

?www.citizenm.comwww.citizenmamsterdamairport.com/amsterdam-hotel-booking.phpwww.modcon.nlwww.concreteamsterdam.nlwww.interdamprojects.nl

booosting NIEUWSWWW.MORETHANSTRUCTURES

.EUAfronding van het onderzoek Free Form Structural Designvan Martijn Veltkamp (TUD, 2007) betekende een mijlpaal, maar niet heteinde voor draagconstructies van vrijgevormde gebouwen. Dankzij publiciteitin tal van Nederlandse bouw- en architectuurbladen en via het nu wereldwijdverkrijgbare boek Free Form Structural Design, verspreiden de resultaten zich.Vooral het Deltaribben-systeem, met haar krommende en torderenderibben die tezamen een netwerk vormen, trekt veel belangstelling. Om Free Form Structural Design in het algemeen en de Deltaribben in hetbijzonder blijvend onder de aandacht te brengen, is een site gelanceerd:www.morethanstructures.eu. Als informatiebron voor geïnteresseerden, enook om partners (opdrachtgever, architect, constructeur, staalconstructie-bedrijf, ...) bijeen te brengen voor eenmogelijk proefproject van Deltaribben.Dit zou een doorbraak op vele frontenzijn, niet in het minst voor de kennis-verspreiding van de wetenschap naarde praktijk.

De naam MoreThanStructures bena-drukt dat het om uitzonderlijke con-structies gaat. Waar meer mee kandan met reguliere constructiewijzen. Inde toekomst zal de website uitgebreidworden met andere constructieve types, zoals diewaaraan Veltkamp nu werkt als Structural Analyst bijingenieursbureau Adams Kara Taylor in Londen.

?Martijn Veltkamp, www.morethanstructures.eu

< 07<

Boo

ostin

g

post

bus

386

300

0 A

J Rot

terd

am

an

two

ord

ka

artPOSTZEGEL

NAAM

BEDRIJF

ADRES

POSTCODE

WOONPLAATS

TELEFOON

E-MAIL

Kom

t op

vri

jdag

10

okt

ober

naa

r 20

jaar

Boo

ostin

g m

et

per

sone

n.

Zie

pag

ina

01-0

2 va

n de

ze n

ieuw

sbrie

f

Is g

eïnt

eres

seer

d in

een

lidm

aats

chap

bij

Boo

ostin

g en

ont

vang

t hi

erov

er g

raag

info

rmat

ie.

<

Booosting is op zoek naar een

PENNINGMEESTERBeschikbaar vanaf 1 oktober 2008

Binnenkort ontstaat bij Booosting een vacature van penningmeester. Depenningmeester vormt samen met de voorzitter en secretaris het dagelijksbestuur van de stichting. In het bestuur hebben ook vier leden een algemenefunctie en sinds een jaar wordt het bestuur versterkt door een studentlid. Hetbestuur zoekt een man/vrouw uit het netwerk van één van de bij Booostingaangesloten organisaties.

BELANGRIJKSTE TAKEN > begroting maken en bewaken > budgettenvaststellen en bewaken > voorstellen maken voor contributie verhogingen

GOEDKEUREN EN AANSTUREN > opstelling jaarrekening > overmakenfacturen en declaraties > aangifte Omzetbelasting > innen contributie >fondsenwerving

In samenwerking met accountant en het secretariaat van Booosting en(incidenteel) met de bank. De werklast is ca. één uur p/w voor de algemenetaken. Circa zes maal per jaar zullen meerdere uren noodzakelijk zijn.

COMPETENTIES > affiniteit met financiële bedrijfsvoering en Exact Globe2000 > goede communicatieve en sociale vaardigheden > bereid totuitvoeren van algemene bestuurstaken naast de organisatie van 1 à 2activiteiten per jaar

?info@booosting.nlVACATURE André Roelofsen, scheidend penningmeesterBESTUUR Harm Boomsma, voorzitter of

Attto Harsta, aankomend voorzitter 08<booosting VACATURE

�

HELIAAS IS ‘WASTING WASTE’, HET DOOR MASTERSTUDENTEN BOUWKUNDEGEÏNITIEERDE SYMPOSIUM OVER EEN AFVALLOZE BOUW, OP 9 EN 10 JUNI JL.NIET DOORGEGAAN. ER WAS TE WEINIG BELANGSTELLING VOOR.

Dat u zich niet heeft ingeschreven had natuurlijk een goede reden. U hebtmisschien in het afgelopen half jaar al drie bijeenkomsten bezocht over ditonderwerp. Of u hebt onlangs ‘Afval is voedsel’ aangeschaft (de boekentipuit de vorige nieuwsbrief) en bent nu druk doende uw ontwerpen nog beterte maken. Óf, het onderwerp raakt u niet. En dat verbaast me! Dat gaat meaan het hart.

De in nood verkerende planeet aarde heeft u, als vernieuwendeen innovatieve vormgever, hard nodig om een nieuwe weg in teslaan. U weet dat dit niet zo simpel is. U kunt nauwelijksrelevante, accurate, actuele en objectieve informatie vinden. Alsu uw relaties vertelt over de kringlopen van biosfeer entechnosfeer, merkt u dat u terecht bent gekomen in eennieuw soort kringloop: de kringverwijzing. ‘Ja maar, de opdrachtgever..’ ‘Ja maar, de leveranciers..’‘Ja maar, de grote industriëlen, de overheid, en de kopersen de huurders.’ ‘Ja maar, de bank’. Er steekt altijd wel iemand een spaak in het wiel.

DE KOPPEN BIJ ELKAARWe kunnen het spel veranderen als we samen de regels veranderen. Het isnoodzakelijk om interdisciplinair de koppen bij elkaar steken. Dat we waardeen waardeloos anders gaan waarderen. Dat we anders gaan denken over

booosting KRITIEK

conserveren en laten verweren, en misschien zelfs mooi en lelijk anderskunnen invullen. Kringloop is essentieel: wat je gebruikt moet hergebruiktworden.

PROJECT OPZETTENHet bestuur van Booosting ontplooit al twintig jaar activiteiten om metgelijkgestemden ervaringen uit te wisselen. Om mét alle vertegenwoordigersuit de bouwkolom nieuwe kennis te generen en uit te dragen.Ik wil nu zo graag dat in de ontwerpfase alle betrokken partijen al nadenken

over het afvalprobleem. Samen wil ik een project opzetten. Om meten bij elkaar ideeën op te doen en dan stap voor stap verder tekomen in het verlagen van de milieudruk.

Wanneer u zich aangetrokken voelt tot dit onderwerp (of vanplan bent hieraan te gaan werken), meldt u zich dan bij

Booosting. Het bestuur is zeer benieuwd naar uw ideeënen inzetmogelijkheden. Ik zie uw reactie graag tegemoet.Ik zal na ontvangst contact met u opnemen om vangedachten te wisselen over uw onderwerp en het teimplementeren in onze agenda.

Op naar een afvalloze bouw!

Esther Hebly, algemeen bestuurslidinfo@booosting.nl

Esther.Hebly@oskomera.com

OP NAAR EEN AFVALLOZE BOUW!KRINGLOOP MATERIALEN IS VAN

LEVENSBELANG

09<>

Het Pastoraal Centrum is aan de buitenkant voorzien van een licht-doorlatend materiaal. Ook al zitten er bijna geen ramen in, er schijntaltijd licht naar binnen. De binnenzijde is afgewerkt met een heledunne huid van lichtdoorlatend berkentriplex. Overdagcontrasteren de grijze doos buiten en de goudgloedbinnen. In het donker is het effect juist omgekeerd:het gebouw geeft als het ware licht.

De jurybeoordeling:

‘Het door een sober ontwerp en bijbehorendematerialisering gekenmerktegebouw krijgt diepgang enexpressiviteit door het opsublieme en subtiele wijzeuitnutten van de uniekeeigenschappen van hout. De Ark is architectonisch een prachtig gebouw. Hetisanders dan alle andereprojecten.’

Het project is zo bijzonder omdat uit een enkel materiaal, een zeer dunnehoutlaag (4mm) van berkentriplex, eigenlijk een heel gebouw is ontworpen.Van harte proficiat!

AANGESLOTENE EGM ARCHITECTEN UIT DORDRECHT HEEFTDE EERVOLLE VERMELDING VAN DE HOUTARCHITECTUUR-PRIJS 2008 ONTVANGEN VOOR HET PASTORAAL CENTRUMDE ARK IN HENDRIK-IDO-AMBACHT.

booosting IN DE PRIJZEN

EERVOLLE VERMELDING

HOUTARCHITECTUURPRIJS2008

10<>

?EGM architectenIr Victor de Leeuw, architect bna/partner078 633 0660 victor.de.leeuw@egm.nlwww.egm.nl

booosting NIEUWS

>

Het secretariaat van Booosting is nu ruim twee jaar gevestigd in hetGroothandelsgebouw, pal naast het Rotterdamse Centraal Station. Het uit-zicht dat ik vanaf de galerij van de 7e verdieping op de bouwput heb isgeweldig. De wirwar van kraanmachinisten, lassers, puinruimers en anderebouwvakkers vinden elke dag vrijwel moeiteloos hun weg op een relatiefkleine plek samen met voetgangers, fietsers, brommers en tram-, bus-, taxi-chauffeurs.Opeens, ergens in juni, op een moment dat ik mezelf zogezegd even uitlietop de galerij ontdekte ik iets bijzonders. Het 39e Poetry International Festivalhad een onderdeel van hun programma gesitueerd op en rond de bouwput

van het nieuwe station. Ik was er, op de dagelijkse fietstocht met dochterlief,van en naar school en werk, aanvankelijk achteloos aan voorbij gereden. Heteerste poëziedeel op een buis, en steeds ontdekten we meer. En ik keek erzo op uit. Poetry op de bouw.Op bouwketen stonden fragmenten van gedichten.Bedoeld om er even - letterlijk - bij stil te staan. Eenmoment van rust voor de immer gehaaste reiziger enwerker. Met als achtergrondgeluid het slaan van dam-wanden, plots tramgetingel, een echo van een perron-bericht. >11

POETRY OP DE BOUW Mirjam Van heezo gaat het altijd in stations:

wij hadden plots tijd en geen woorden

het regende harder en ginder was ver

>

Ik houd van de contrasten, dus dit wil ik u even laten weten. En laten zien.En zeggen dat u altijd welkom bent. Maandag, dinsdag en donderdag,Groothandelsgebouw Rotterdam, ingang A, 7e verdieping, unit 006, telefoon010 282 9950

Als u dan toch in Rotterdam bent, let dan ook eens op de wagens van destadsreinigingsdienst Roteb. Al jaren prijken ook daar gedichtregels op. Zoals die van Hester Knibbe: ‘ Zo nauw als zo’n stad om een huid sluit.’

Een plan is om begin 2009, samen met aangeslotene CMC (Cement- enBetonCentrum), een tweede bezoek aan de bouwput van Rotterdam CS teorganiseren. U ontvangt hierover uiteraard informatie.Groet! Jolanda Steenhouwer, Coördinator Booosting

?www.poetry.nl ‘Poetry op de bouw‘ was een project van ‘Thuislangs het spoor’ in samenwerking met Poetry International en inopdracht van Gemeentewerken Rotterdam. 12<

drukbezochte bijeenkomst met als thema Kunststof Composieten in debouw. Ook tijdens het symposium Compositions, begin juni jl. georgani-seerd door de TU Delft faculteit Bouwkunde, bleek dat composieten uniekemogelijkheden bieden voor het realiseren van speciale vormen, een speciaaluiterlijk, laag gewicht en integratie van andere gevelelementen als glas-vakken. Aan randvoorwaarden als duurzaamheid, stijfheid en sterkte enbrandwerend kan prima worden voldaan met composiet.

n ONLANGS IS HET EERSTE STUKJE VAN DE RUIM 3000 m2 ROTSGEVELPANELEN

GEMONTEERD. n MET DE WATERSNIJDER WORDEN ROTSGEVELPANELEN OP

MAAT GESNEDEN EN VOORZIEN VAN BEVESTIGINGSGATEN. DE WATERSNIJDER

SNIJDT MOEITELOOS DOOR DE OPBOUW VAN NATUURSTEENSPLIT, VERSTERKINGS-

LAGEN EN SCHUIMKERN HEEN.

?Poly ProductsAlbert ten Busschen, technisch directeurwww.polyproducts.nl

booosting NIEUWS

13<

Wie nu aan de zuidkant van Amsterdam over de A10 rijdt ziet de voltooiingvan kantoor Mahler4, ook wel ‘The Rock’, in volle gang. Een bijzonder kantoor-gebouw ontworpen door Erick van Egeraat. De eerste 50 meter is opgebouwduit een gefacetteerde glasgevel, daarna gaat de gevel geleidelijk over in eenstoer patroon van rotspanelen.

Aangeslotene Poly Products BV in Werkendamheeft voor de gevelbouwer voor dit project,Scheldebouw, de rotsgevelplaten ontwikkeld engeproduceerd. De panelen zijn als een composietsandwich opgebouwd met versterkingslagen aande voor- en achterzijde. Door de schuimvullingontstaan panelen die sterk en stijf zijn bij een laaggewicht. Het lage gewicht gaf ook de doorslag omvoor composietmateriaal te kiezen in verband metde benodigde achterconstructie voor de gevel.Het buitenoppervlak heeft een rotsachtig reliëf enis groen en bestaat uit een volledige steensplit-bedekking van de Italiaanse natuursteen Serpentino Verde.De eisen die aan de opvallende rotsgevelpanelen van dit prestigieuze projectwerden gesteld waren bijzonder hoog. Door te kiezen voor de modernewaterstraalsnijtechniek kon Poly Products moeiteloos voldoen aan de vraagnaar een grote verscheidenheid aan afmetingen en bevestigingspunten bijeen hoge nauwkeurigheid.

De interesse van architecten in de hoogwaardige productietechnieken incomposietmateriaal van Poly Products neemt toe. De ruime toepassings-mogelijkheden van composieten in gevels en daken worden ontdekt.Medio 2007 organiseerden Poly Products en Booosting voor ontwerpers een

PRESTIGIEUS KANTOOR MAHLER4HEEFT ROTSGEVELS

>

helemaal begrepen te worden om toch hetalgemene effect voor de vormgeving tebegrijpen.

Er staat meer beeld dan tekst in het boek.De afdrukkwaliteit van het beeld is hoog,de tekeningen zijn verhelderend en er isbewust veel lege ruimte op de bladzijden.Vooral ontwerpers en architecten, die inde regel, liever informatie tot zich nemenvia beeld, zullen dit waarderen.Hoewel de afbeeldingen geselecteerdlijken te zijn op schoonheid, geven zij ookheel direct en inzichtelijk de geometrischeaspecten weer. Een boeiend mengsel vantekeningen en foto’s van net opgeleverdegebouwen en sculpturen. De index is alseen beknopte databank met basis-

informatie over CAD gerelateerde onderwerpen.

De snel toenemende mogelijkheden die het gebruik van de computer bij hetbouwen biedt, komen in dit boek bij elkaar. De gebruikte begrippen enbeschrijvingen zullen, door het compendiumachtige karakter van dit boek,wellicht tot standaard worden. Architectural Geometry zal de eerstkomendejaren een standaardwerk worden voor iedereen die met CAD werkt.

Karel Vollers, secretaris

TITEL Architectural GeometryAUTEURS Helmut Pottmann, Andreas Asperl,

Michael Hofer, Axel KilianTAAL Engelstalige editie (Duitse volgt)ISBN 978-0934493-04-5PRIJS ± € 80 <

ARCHITECTURALGEOMETRYGeometrie ligt aan de basis van het architectonisch ontwerpen- van vormonderzoek tot uitvoering. Waar vroeger de vormvrij-heid bij het maken van complexe vormen beperkt was, hebbennieuwe technieken een revolutie in de gebouwgeometrieveroorzaakt. Wij hebben nu de beschikking over een bijna einde-loos aantal gereedschappen, maar de kennisoverdracht over deonderliggende beginselen van de geometrie is achtergebleven.

De auteurs van dit boek richten zich op het dichten van het gattussen technische mogelijkheden en praktische kennis. Tot nutoe waren de meeste handboeken aan software programma’sgelieerd. Zij werden geschreven om een bepaald gebruik van de computer-tools toe te lichten. Geen enkel boek dekte omvattend de geometrischeaspecten in een architectonische context.

Geometrie is in de techniek een breed veld met vele vertakkingen en eeninterdisciplinair vak als architectuur profiteert van deze variatie. Deschrijvers - drie geodeten en de architect Kilian - geven met dit boek inzichtin de wetenschappelijke context. Duidelijke tekeningen illustreren beknoptebeschrijvingen van de onderliggende meetkundige theorieën en tonen hetgebruik daarvan in de architectuur en het industrieel ontwerpen.

Het boek is bedoeld als een geometrie-naslagwerk voor architecten,constructeurs en industrieel ontwerpers. Voor het eerste deel volstaat enigebasiskennis van wiskunde en geometrie. In de laatste hoofdstukken helpt hetom meer van wiskunde te weten, maar dat is niet absoluut noodzakelijk. Devoorbeelden van scripten en parametrisch modelleren, hoeven niet

booosting boook

> 14

ADVIES- EN CONSTRUCTIEBUREAUS > ABT adviseurs inbouwtechniek > Aldus bouwinnovatie > Arcadis > Boomsma Innovations >Corsmit Raadgevend Ingenieursbureau > dgmr raadgevende ingenieurs >DHV Bouw en Industrie > Ecofys > Façade Consulting & Engineering > GeNieConsult en Partners > IBS Consultants > InnoBuild > Interdam Projects >MetzConsult > RGD, directie Advies en Architecten > Schoonderbeek &Partners Advies > Ingenieursbureau Zonneveld > Els Zijlstra <

PRODUCTIE- EN BOUWBEDRIJVEN > Alcoa Architectuursystemen >Bayards Aluminium Constructies > BIK Bouwprodukten > BRS Staalwerken > Corus Colors > Doorwin > Eaton Holec Laagspanning > Holonite > HunterDouglas > Limelight > Mat Afbouw > MBI > De Meeuw Oirschot > Octatube Space Structures > Oskomera > Plastica Plaat > Platinox SpecialProducts > Polyblock > Poly Products > Rockwool > SAPA RC System >Trespa International > Ubbink Nederland > Vastbouw Oost > WagenbouwAccommodaties > ZNS Van Dam Geveltechniek > Zoontjens <

ARCHITECTENBUREAUS > AA Architecten > Archipel Ontwerpers >Architectenburo Agterberg > AREA architecten > Arconiko Architecten >Atelier PRO > Van der Breggen Bouw i.d. > Architectenbureau Boesten- vanVliet > Böhtlingk architectenbureau > Jan Brouwer > CEPEZED > EGMArchitecten > Henket en partners architecten > Marco Henssen Architecten >INBO > JMDS > MAS architectuur > Mei Architecten en Stedenbouwers >Architecten Van Mourik > MoveYou > Piode > Jouke Post > Royal HaskoningArchitecten > RPHS architecten > Jan Timmers > Verburg HoogendijkArchitecten <

INDUSTRIEEL ONTWERPBUREAUS > Designers ‘N Associates | DNA >Friso Kramer > Jaap Koning > Robin Hood Produkties > Marcel Vroom <

BRANCHE-ORGANISATIES > Bouwen met Staal >Cement&BetonCentrum > Centrum Hout > VMRG <

ONDERWIJS > TU Delft, vakgroepBouwtechnologie > TU Eindhoven, faculteitBouwkunde < <

>

booosting PARTICIPANTEN

15<NIEUWEPARTICIPANTZoontjens Contactpersoon Paul Heerkens, algemeen directeurCentaurusweg 19-25, TilburgPostbus 61, 5000 AB TilburgT 013 537 9379F 013 4550 527info@zoontjens.nlwww.zoontjens.nl

Een jaar geleden heeft Zoontjens zich opnieuw aangesloten bij Booosting.Van 1996 tot 2003 was zij eerder als participant bij onsbetrokken.

Zoontjens levert parkeerdak -, dakbestrating - en valbeveiligingssystemen.Met als doelstelling het uitbreiden van een leidende positie in Europa in hetbegaanbaar en veilig maken van daken en het leveren van totaaloplossingenvoor leefdaken.

Als marktleider in Nederland, heeft Zoontjens zich in bijna 100 jaarontwikkeld van een familiebedrijf tot een flexibele internationale speler.Innovatief en vooruitstrevend door de ontwikkeling van producten als:> DreenDesign®, design betontegels > DreenCombiplus®, lichtgewicht ophoogsysteem voor galerijen en balkons> DreenGrandstone®, natuursteen voor daken

Zoontjens is onderdeel van CRH Infrastructural Products Benelux, dat ophaar beurt weer deel uitmaakt van de Ierse beursgenoteerde ondernemingCRH, wereldwijd actief in de productie van en handel in bouwproducten.

voorzitter Harm Boomsma Boomsma Innovationsvice-voorzitter Thijs Verburg Verburg Hoogendijk architecten vice-voorzitter Frido van Nieuwamerongen Arconiko Architectensecretaris Karel Vollers TU Delft, faculteit Bouwkundepenningmeester André Roelofsen Designers ‘N Associates | DNAalgemeen lid Atto Harsta Aldus Bouwinnovatiealgemeen lid Esther Hebly Oskomera Gevelbouwstudentlid Niels van den Heuvel TU Delft, faculteit Bouwkunde

Op 31 augustus 1988 is Booosting platform voor koplopers in bouwinnovatie opgericht vanuit een gecombineerd initiatief vanindustrie, industrieel ontwerpers en architecten. Booosting heeft zich als doel gesteld het proces van vernieuwing en verbetering inde bouw wezenlijk te versnellen; daarvoor wil zij ideeën en projecten op het gebied van Onderzoek, Ontwerp en Ontwikkeling initiëren

en faciliteren. Door haar structuur en de stimulerende en activerende initiatieven die zij ontplooit heeft Booosting een unieke positie binnen de bouw verworven. Aangeslotenenwordt de gelegenheid geboden om hun eigen bouwwereld te vergroten door ervaringen te delen, ideeën op te doen en banden aan te gaan met aanpalende disciplines.

booosting

BESTUUR

>

GROOTHANDELSGEBOUW UNIT A7.006

BEZOEKADRES: STATIONSPLEIN 45 ROTTERDAM

POSTADRES: POSTBUS 386 3000 AJ ROTTERDAM

TELEFOON 010 2829 950 TELEFAX 010 2829 813

E-MAIL INFO@BOOOSTING.NL SITE WWW.BOOOSTING.NL

16<booosting COLOFON booosting AGENDA

oooCONTACTPERSOON

Jolanda Steenhouwer BEREIKBAAR

maandag en donderdag 9.00-14.30 uur en dinsdag 9.00 - 17.30 uurREDACTIE

Jolanda Steenhouwer VORMGEVING

Patricia Brouwer DesignDRUK

Drukkerij Impressed MET DANK AAN

Monique Broekuizen, Albert ten Busschen, Chantal Kerkhof, Victor deLeeuw, Jessica Nielsen, Mariëlle Paijmans, Martijn Veltkamp, BorisZiermans

<<<

ACTIVITEITEN 200810 oktober 20 jaar Booosting

noteer alvast in de agenda!

(Zie pag 01-02 van deze nieuwsbrief )10 december Projectbezoek nieuwbouw Rabobank Utrecht

in de planning Productontwikkeling en architectSymposium MaskeradeArchitectenpresentatieNieuw restaurant Arenaplein Amsterdam

10102008B000STING20JAAR