• 0005 In stichting

industrieel bouwen nederland

N I EU"., 5 B R lEF Informatieblad van de Stichting Industrieel Bouwen Nederland Jaargang 1 nr. 2 mei 1990 Secretariaat: Bankaplein 3 2585 EV 's-Gravenhage tel 070-3507171 fax 070-3504327

rgramma 9051 G bie-eenkoms ... ------. ITussen Traditie en Experiment' 15 juni 1990, aanvang 15.00 uur

Tijdens deze bijeenkomst zal tevens het boek van BOOOSTING getiteld 'Tussen Traditie en Experiment' worden uitgereikt. Dit boek is onder redactie van Ir. Jan Westra, wetenschappelijk medewerker aan de TU Eindhoven en tevens bestuurslid van BOOOSTlNG, tot stand gekomen. De bijeenkomst zal plaatsvinden in de aula van het Haagsch Gemeentemuseum van Berlage.

Het programma voor deze middag is als volgt:

15.00 15.05 15.15 15.35 15.55 16.15 16.35 16_55 17_00

Opening door Prof.lr. Jan Brouwer, voorzitter van BOOOSTING. Inleiding door Ir. Jan Westra. 1 e lezing: 'Visioen van de Vooruitgang' door Ir. T. Asselbergs, stadsarchitekt van Haarlem. 2e lezing 'Bouwtraditie en Produktontwikkeling' door Prof.lng. J. Istha van Istha Industrial Design. PAUZE 3e lezing: 'Techniek van Damocles' door ProUr. M_ Zwarts. 4e lezing 'Het Experiment en Beleid' door Ir. c.J. Vriesman, Directeur Directie Coördinatie Bouwbeleid van het ministerie van VROM. Aanbieding van het boek 'Tussen Traditie en Experiment' aan Ir. c.J. Vriesman. BORREL

U kunt zich uitsluitend middels de bij deze nieuwsbrief bijgesloten antwoordkaart voor deze middag opgeven. Dit geldt ook voor BOOOSTING aangeslotenen!

NB. De boekuitreiking was oorspronkelijk gepland op 1 juni 1990 in Kriterion te Rotterdam. Degenen die zich reeds voor deze datum hadden opgegeven worden zonder tegenbericht automatisch voor de nieuwe datum geregistreerd.

BOOOSTING OP DE BOUWBEURS De stand van zaken met betrekking tot de presentatie van BOOOSTING op de Bouwbeurs van 4 tot en met 9 februari te Utrecht. Deelname aan de beurs zal vooralsnog uit de volgende onderdelen bestaan:

- een stand - een audio visuele presentatie - een BOOOSTING catalogus - een informatie bijeenkomst

Inmiddels hebben 15 van de bij BOOOSTING aangeslo­ten bedriiven toegezegd in dit projekt te willen parti­ciperen_

STAND De stand wordt ontworpen door architectenbureau CEPEZED uit Delft en zal het branchedoorbrekend karakter van BOOOSTING benadrukken.

AUDIO VISUAL De audio-visual zal de diverse activiteiten van BOOOS­TING, namelijk het uitgeven van publicaties, het organise­ren van BOOOSTING bijeenkomsten en het opstarten van produktontwikkelings-teams van industrieën, architecten en

D

ontwerpers comprimeren en voor een beursbezoeker in maximaal 10 minuten een zodanig effect teweeg brengen, dat de interesse voor produktontwikkeling in de bouw in het algemeen en voor BOOOSTING in het bijzonder, gewekt wordt.

BOOOSTING CATALOGUS Alle aan BOOOSTING deelnemende organisaties kriigen de gelegenheid zich middels één of meerdere pagina's in een informatie boek te presenteren. Dit boek is derhalve een neerslag van het BOOOSTING netwerk met de daar­binnen geboden mogeliikheden en een waardevolle ingang voor ge-I-nteresseerde bedrijven_

INFORMATIE BIJEENKOMST In de reeks 'BOOOSTING Bijeenkomsten' zal ook tiidens de Bouwbeurs presentatie een middag worden georgani­seerd waarop een aantal sprekers inhoud zullen geven aan de BOOOSTING Filosofie van het ontwikkelen van bouwprodukten met een verhoogde meerwaarde_

Wie geïnteresseerd is in één of meerdere van de hierbo­ven omschreven onderdelen van de Bouwbeurspresentatie kan dit op bijgevoegde antwoordkaart aangeven.

booosting NIEU1NSBRIEF

Verslag van BOOOSTING Product Quality Meeting I:

Op 26 april 1990 is de eerste BOOOSTING PRODUCT QUALITY MEETING gehouden onder gastvrijheid van TNO/I BBC, bijgewoond door een select gezelschap van 15 professionals met diverse beroepen : architecten, tech­nisch ontwerpers, producenten en onderzoekers. In vier uur tijd werd er gebrainstormd over de aard van problemen die sandwichpanelen in de bouw met zich mee­brengen. De reden van deze meeting is de opvatting bij BOOOS­TING over de noodzaak om bij te dragen aan een interdis­ciplinaire kennisvergroting- en verspreiding in de bouw; de aanleiding was een gesprek tussen Ir. Marcel Groosman van TNO/I BBC en ondergetekende over een aantal scha­degevallen in de bouw betreffende sandwichpanelen en de overweging om in plaats van onderzoek op gereedgekomen produkten achteraf, meer de aandacht te richten op het voorkomen van problemen in de ontwerp­fase, de produktiefase en de montagefase.

Programma BOOOSTING 1990-1991 15 juni 1990, aanvang 15.00 uur BOOOSTING bijeenkomst en presentatie van het BOOOSTING boek, getiteld 'Tussen Traditie en Experiment' . Deze zal plaatsvin­den in de aula van het Haagsch Gemeentemuseum van Berlage.

26 september 1990 . BOOOSTING bi jeenkomst in het 'Huis van de Toekomst' van Chriet Titulaer te Rosmalen.

28 november 1990 BOOOSTING bijeenkomst, gekoppeld aan een tentoonstelling over produktontwikkeling bi j de TU Eindhoven.

2 februari 1991 BOOOSTING biieenkomst op de bouwbeurs in de Jaarbeurs te Utrecht, voorafgaande aan de presentatie van het BOOOSTING BUILDING .

april 1991 BOOOSTING bijeenkomst bij General Electric Plastics.

GEVElFRAGMENT KANTOORGEBOUW HIGH - FLEX - CENTRE

AMSTERDAM ZoO, JAN BROUWER ASSOCIATES

We realiseerden ons dat ten eerste de meningen van .een groot aantal verschillende betrokken professionals zou moeten worden gepolst. Daarna zou een grotere inventari­satie kunnen plaatsvinden van alle relevante kennis die be­staat op dit gebied om te publiceren in een 'Sandwich Handboek'. Eventuele lacunes zouden met een nader on­derzoek kunnen worden ingevuld . Maar vooral zou een levend kenniscentrum moeten worden gevormd, dat voor zowel ontwerpers als voor producenten en aannemers een betrouwbare bron zou moeten zijn. In dit eerste Product Quality gesprek is hiertoe een eerste stap gezet. Alhoewel in het algemeen niet de gevallen wer­den besproken die in het verleden tot bouwleed hebben geleid, werd er toch een groot aantal aspecten besproken die voor elk van de aanwezigen nieuw waren: een voordeel van de interdisciplinaire aanpak. Het aantal deel­nemers aan dit gesprek werd, uit organisatorische overwe­gingen, bewust beperkt gehouden maar zal in de toekomst worden vergroot. Een uitgebreid verslag van deze eerste bijeenkomst, met kopieën van relevante informatie, kan middels storting van f 50,00 op bankrekeningnr. 472778 579, t.a.v. Secreta­riaat BOOOSTING, onder vermelding van 'publicatie sandwichpanelen', door iedere belangstellende worden besteld. Momenteel wordt overwogen hoe een vervolg te geven aan deze eerste meeting over sandwichpanelen . Sugges­ties om ook andere onderwerpen bij de kop te pakken worden zeer op prijs gesteld.

Or./r. Mick Eekhout

NIEU1NSBRIEF booosting Iedere bouwkundig ontwerper genereert bouwprodukten. Naast de toepassing van op voorraad geproduceerde bouwprodukten worden bijvoorbeeld kozijnen, trappen en dakranden steeds opnieuw bepaald. De variabelen zijn evenwel bekend en in de meeste gevallen betekent deze 'ontwikkeling' niet meer dan het opgeven van de in het werk opgemeten maten . Soms goot de ontwikkeling verder en worden onderdelen ontworpen en vervaardigd die met recht prototypisch kun­nen worden genoemd: geveibeplating, een goot, een dak­constructie voor het eerst toegepast volgens het ontwerp en de specificaties van een architect of een industrieel ontwer­per. De ontwerper die kennis en inzicht in de produktie­technische variabelen heeft is niet alleen aangewezen op het aanbod van bouwprodukten, hij kan zelf prototypische

BOOOSTING ontstaat moet dan ook doorspekt zijn van dat streven. Niet in louter wollige ontwerperstaal, maar ook in het idioom dat produktie-technologen, wetenschap­pers en beleidsondersteuners eigen is . Dat levert een interessante dwarsdoorsnede op. Ik heb in mijn voorbereidingen aan de auteurs prikkelende teksten als inleiding op het thema voorgelegd . Zij reageren bevestigend of ontkennend. Ik heb hen gevraagd te putten uit eigen bronnen met betrekking tot afbeeldingen en inside information. Een boek over het fenomeen experiment als uitvloeisel van eigen ervaring op een eigentijdse vraag. Een antwoord dat niet zomaar past binnen de gangbare opvattingen van de bouwwijze en het bouwproces. Vandaar de titel, 'Tussen Traditie en Experiment' .

Uittreksel van de inleiding van het boek '

',. ~TUSSEN TRADITIE EN EXPERIMENT" '-. redactie: Ir. Jan Westra, TU Eindhoven.

produkten ontwikkelen. Deze ontwikkel-ontwerpers zijn als de. bouwme~sters van destijds op zoek naar nieuwe moge­lijkheden. Zij struinen de aanbodzijde af, zij laten zich inspireren door produkten en objecten uit andere sectoren. Zij proberen de voordelen van de produktie te koppelen aan de verwachte voordelen van de bouwwijze. Maar hoe inventief en belangrijk zij ook zijn als voorbodes, zij zijn geen ontwerpers van bouwprodukten voor een anonieme markt. Bouwprodukten worden ontwikkeld voor toepasontwer­pers. Een enkele maal wordt een prototypische oplossing in een bouwwerk -in aangepaste versie- verheven tot nul­serie of proefproduktie. Zelden komt het als bouwprodukt op de markt. De haast neurotische drang tot vernieuwing is inherent aan het métier van de ontwerper d ie zelf ontwikkelt. Het is het type dat niet alleen bezeten is van het bouwkundig detail maar tevens een grote belangstelling aan de dag legt voor technische produkten die op het predicaat sli m of sophisti­cated verdienen. Dat betekent alert reageren en geïnfor­meerd blijven met betrekking tot andere takken van nijverheid en de daarbij behorende produktietechnieken . Het beeld is vandaag de dag uiterst verwarrend. Technolo­gie staat hoog in het vaandel. Milieu en toekomst worden aan elkaar geknoopt. Eenvoudige aanpasbaarheid en demontage worden gepropageerd. Na inspraak en innovatie lijkt het tegenwoordig voornamelijk te handelen om flexibiliteit, zowel op het terrein van de rea lisering, het gebruik, het onderhoud als de sloop. Doch de praktijk is hard. De gangbare bouwstromen kunnen niet worden onderbroken. Nieuwe technieken komen alleen in aanmer­king indien een verbetering van de produktiviteit kan worden aangetoond. BOOOSTING is een poging tegenstribbelende partijen na­der tot elkaar te brengen en de bouwrompslomp op de bouwplaats te verminderen. Een boek dat op initiatief van IDEE VOOR DEUR, JAAP KONING

V~ICI1Ttk:ó5 $WalK ~,p;F-dr~ l1'fJ pn.v·~""><.. .

-rlI----_ $"EI.)~ •

fttJ.PlO 1/{';t{eJE

rl!cpdF-A-J /UfrA.Ctm. ~Pe/psCli~ Jm=o - Ptsp!/ty'

I1pro~

"* nJnt? ~.' """ Ch~llsrl

VOO!!.. OJTU'-Wosf 1%

(~ rselt~t:-{J/tf'I?"'!... ~ t:/lJ l?e.e&J j .

booosting NIEUvtlSBRIEF

VERSLAG BOOOSTING BUEENKOMST IN DE GLAZEN ZAAL

IN DE BEURS VAN BERLAGE OP 28 MAART 1990

[] '" Z l­c./)

o o o CV)

c

Q) 0) o

....c c Q) > o

C) Z t= U)

o o o ca

CO .-o o L-

.2 Q) L-

U Q)

c./)

"(ii Q.. o ~ c o

CO

o ,

i:

~ 4)

• .0: D E ..

.2 c 4) ." C

J! :::)

> c D D

1;

Q..

L-

~ ,I/)

> W

ll") 00 ll") <:"l

~ => Cl)

....0 ~ => o

cc Cl)

""0 Q... o

Q...0

~~ Ufo­V)(/)

~O cO <n0 ~cc c-o Cl) 0-'=

o § z 0 - Cl)

ti) E o 0 O..E o ~ ccO 00

~ Cl) o

....0

o Z

De avond werd ingeleid met een uitgebreide voordracht door de architect van de Glazen Muziekzaal, Pieter Zaanen, die inging op de architectonische verwikkelingen bij het tot stand komen van deze zaal in een zaal. Na zijn inleiding was er de gelegenheid om zijn geestes­kind van alle kanten in detail te bekijken. Vervolgens gaf acousticus Rob Metkemeyer in de Glazen Zaal een levendige presentatie over de geluidstechnische aspecten van het op dit gebied niet eerder toegepaste materiaal: glas. Zijn stellingen werden onderstreept door een fraaie uitvoering van enkele klassieke stukken door het Gradita Piano Kwintet. Na dit muzikaal intermezzo ging de constructeur van de Glazen Zaal, Dr.lr. Mick Eekhout van Octatube Space Structures, in op de ontwikkeling van glasplaten als dragende onderdelen van constructies in het algemeen en de constructieve aspecten van de Glazen Zaal in het bijzonder. Tenslotte gaf Prof. Dick Dicke van de TU Delft een tegenle­zing, waarin hij op humoristische wijze probeerde enige kritische kanttekeningen bij het verhaal van Mick Eekhout te plaatsen, hierin ondersteund door een aantal ludieke zelfgemaakte dia's. Deze zeer geslaagde avond, bijgewoond door bijna 200 personen, werd afgesloten met een borrel in de foyer van de Beurs.

BOOOSTING: In mei 1988 is de Stichting Industrieel Bouwen Neder­land, BOOOSTING, opgericht vanuit een gecombineerd initiatief van industrie, ontwerpers en architecten. De voornaamste doelstelling van BOOOSTING is het bevorderen van het ontwerpen, ontwikkelen, onderzoeken en toepassen van industrieel te vervaardigen bouwpro­dukten en gebouwdelen, ter verhoging van de kwaliteit van de gebouwde omgeving.

Op de bijgevoegde antwoordkaart kunt u aangeven of u geïnteresseerd bent in meer informatie over de stichting BOOOSTING.

BOOOSTING PARTICIPANTEN: Ahrend Design Team Archipel Ontwerpers Thijs Asselbergs Böhtlink Architektenburo Brouwer Associates Brouwer & Koning Bruynzeel Keukens/Kasten Bruynzeel Multipanel Cepezed Corsmit General Electric Plastics Henket Architekten Holec Hoogovens Katan Klimaatbouw

De Kock Produktontwikkeling Friso Kramer Krupe Bomatex Landmark Victor Mani De Meeuw Oirschot Octatube Space Structures Post, ter Avest, van

Remund Architecten SCH Holland TNO Produktcentrum TU Eindhoven Voorbij Prefab Beton F. van Waes Architectuur Wavin KPS Wolvega Panelen