01<NIEUWSBRIEF #91NOVEMBER 2007 JAARGANG 18

INHOUDAANKONDIGING

01 NIEUWJAARSBORREL 24 01 0802 RABO BANK07 12 07

V E R S L A G

03 JAPAN REIS05 TBSKLINIEK06 LOOOP

N I E U W S

07GEVELTOTAAL200808ANTWOORDKAART 09 RENOVATIE-PRIJS 200710DAYLIGHTAWARD 200811MARCO HENSSEN12DEB13OVATA14WWW.MATERIA.NL15PARTICIPANTEN 16AGENDACOLOFONBESTUUR

booostingbooosting AANKONDIGING 24 01 08AANKONDIGING NIEUWJAARSBORREL OP DONDERGAG 24

JANUARI 2008 VAN 16:00 TOT 18:00 OP EEN

VERRASSENDE LOCATIE.

20008

NIEUWJAARSBORRELDONDERDAG24JANUARI200816:0018:00UURLOCATIE=VERRASSING........

Het nieuwe hoofdkantoor van Rabobank Westland wordt een hoogwaardig,energie- en milieuvriendelijk gebouw. Vanwege het coöperatieve karakter vande bank is gekozen voor een ovale vorm, met in het hart van het gebouw eengroen aangekleed atrium dat fungeert als ontmoetingsplek. Het atrium wordtomgeven door werkplekken, die direct achter de gevels zijn gelegen. Dekantoren hebben zowel uitzicht naar buiten als naar binnen, op het atrium.Het gebouw is opgebouwd uit een beklede staalconstructie, van driebouwlagen en rust op een kelderbak met daarin parkeerplaatsen voor demedewerkers. De bak ligt half verdiept. Hierdoor ligt het kantoor op een fraaivormgegeven, landschappelijk basement.

Een belangrijk uitgangspunt bij het project was duurzaamheid en energie-zuinigheid. In een zeer vroeg stadium zijn installatietechnische- en bouw-fysica-adviseurs bij het project betrokken waardoor de installatietechniekonderdeel uitmaakt van het ontwerp en niet te prominent in het kantooraanwezig is. Alle leidingen zijn weggewerkt in Infra+ vloeren. Deze systeem-vloer bestaat uit een dunne betonnen onderplaat met deels ingestorte stalenliggers, waarvan de lijven zijn voorzien van sparingen. Door deze opbouw 02<

p r o g r a m m a

>

booosting AANKONDIGING 07 12 07AANKONDIGING PROJECTBEZOEK HOOFDKANTOOR RABOBANK

WESTLAND OP VRIJDAG 7 DECEMBER 29007 VAN 14.00

TOT 18.00 UUR IN DE LIER

ENERGIEZUINIG BOUWEN

BIJ RABOBANK WESTLAND

kunnen leidingen binnen de vloerconstructie lopen, zowel tussen de liggersals door de sparingen in de liggers. Door middel van verwarmingsslangen,die zowel in de onder- en bovenvloer zijn opgenomen zijn de diverse ruimtenindividueel snel te verwarmen en te koelen. De vorm en afwerking van hetgebouw draagt bij aan een prettig klimaat in het gebouw. Zo zijn er bredezonneluifels aan de zuidzijde en diep terugliggende ramen aan de west- enoostzijde. Het dak is deels open voor daglichttoetreding. De openingen inhet dak zijn in omvang beperkt gehouden om de temperatuur inpandigaangenaam te houden. De zon- en lichtwering wordt verzorgd met beweeg-bare lamellen, opgenomen in het glas, en de ramen zijn individueel teopenen. Middelen, zoals warmte en koude opslag diep in de bodem,driedubbel zelfreinigend glas, zonnecellen op het dak en isolatie zorgen vooreen milieu-index van 214 en een EPC die 34% lager ligt dan de bouwbesluit-eis. Het nieuwe hoofdkantoor kan dus landelijk gezien worden als eenenergetisch zeer zuinig gebouw.

14:00 Ontvangst Hoofdkantoor Rabobank Westland, De Lier14:30 Welkomstwoord door Bennie Potjes, projectleider Bouwen met Staal14:35 Uitgangspunten door Wim Steijn,

directeur Vastgoed Rabobank Westland14:45 Architectonisch ontwerp door Eduard Böhtlingk,

architect-directeur Böhtlingk Architectenbureau15:25 Duurzaam en energiezuinig bouwen door Paul van Bergen,

adviseur DGMR15:45 Duurzame, energievriendelijke installatietoepassingen

door Dick van der Kooij, projectleider Techniplan16:00 Rondleiding17:00 Discussietijd17:20 Borrel tot plm 18:00LET OP! Dit bezoek wordt georganiseerd i.s.m.Bouwen met Staal. Inschrijven kan dit keer alléén via Bouwen met Staal, www.bouwenmetstaal.nl of via fax 079 353 1278 U bent van harte welkom!

worden begeleid door een groter aantal ‘verkeersregelaars’ met lichtgevendestokken, die de verkeersstromen om de werkzaamheden heen leiden. Bijsterke regenval zijn er personen aanwezig die met trekkers het water in degoot trekken. In parken staan vrouwen te wachten om bladeren op te ruimendie van de bomen dreigen te vallen. In de grote steden is geen zwerfafval tebekennen, terwijl er toch bijna nergens prullenbakken te vinden zijn.Graffiti op muren en afzettingen is onvindbaar. Kleine criminaliteit lijkt haastniet voor te komen. Je tas ergens onbeheerd achterlaten is geen probleemen je portemonnee en telefoon op tafel laten liggen wanneer je in de treinligt te slapen is normaal.

TOKYO > KANAZAWA > SHIRAKAWA-GO > FURUKAWA > KYOTO > NAOSHIMA + AWAJISHIMA > OSAKA In Tokyo hebben we de mogelijkheid gehad het bureau van de architectKengo Kuma te bezoeken, waarbij hij ons persoonlijk een korte rondleidingdoor zijn organisatie heeft gegeven. Het bureau van Kengo Kuma isgevestigd in een klein gebouw waar in elk klein hoekje wel een minutieuzewerkplek is gecreëerd. De verdiepingen in het gebouw zijn ontsloten dooreen buitentrap, zodat je bij slecht weer de regen moet trotseren om vanverdieping te wisselen. Iets wat overigens niet ongebruikelijk is in Japan. Twee dagen van ons verblijf in Tokyo hebben we besteed aan een workshopmet Japanse architectuurstudenten. In kleine groepen hebben we een buiten-wijk van Tokyo bezocht, waarna we verschillende ontwerpen voor de wijkhebben gemaakt. Ondanks de taal- en cultuurbarrière, hebben we op dezewijze veelvuldig met ze kunnen praten, waardoor we ons een beter beeldhebben kunnen vormen van de vaak zo gesloten Japanners.Na Tokyo zijn we verder gereisd richting Kanazawa. In Kanazawa hebben wehet 21st Century Museum of Contemporary Art bezocht. Dit is een volledigwit, typisch SANAA gebouw, wat wordt gekenmerkt door een spectaculairgebruik van (dag)licht en een onconventionele routingdoor het gebouw. Vervolgens zijn we doorgereisd naarhet traditionele boerendorp Shirakawa-go. Het verblijf inShirakawa-go samen met het verblijf in Takayama enKyoto heeft ons een inzicht gegeven in de traditionelebouwwijze van Japan.

JULI JL. HEEFT PRAKTIJKVERENIGING BOUT (BUILDING TECHNOLOGY, TUDELFT) EEN STUDIEREIS NAAR JAPAN ONDERNOMEN MET ALS HOOFDDOELEEN BEELD TE VORMEN VAN DE JAPANSE BOUWCULTUUR. VAN DEOPGEDANE ERVARINGEN EN INDRUKKEN VOLGT HIER EEN KORTE IMPRESSIE.

WERKEN ALS CULTUURGOEDJapan blijkt onmogelijk in enkele zinnen weer te geven. Simpelweg lopen enrondkijken naar het Japanse straatleven en zien hoe het aan je voorbij trektis een ervaring op zich. Japanners hebben het wachten in rijen geperfectio-neerd; vooral in het openbaar vervoer is dit zeer duidelijk zichtbaar. Op deperrons staat overal duidelijk aangegeven waar de deuren van de trein zichzullen bevinden, zodat er een mooi patroon van rijen geordende Japannersop het perron zichtbaar wordt. Werken zou je in Japan als cultuurgoedkunnen beschouwen. Het aantal onbeduidende baantjes dat met grote ijveren plichtbesef wordt uitgevoerd is gigantisch. Letterlijk dag en nacht zijn erbouwvakkers bezig met werkzaamheden aan de openbare weg, die altijd 03>>

VERSLAG VAN DE STUDIEREIS VAN PRAKTIJKVERENIGING

BOUT NAAR JAPAN

booosting VERSLAG

JAPAN INTO DETAIL

...

In dit kader hebben we in Furukawa het Hida Craftsman Museum bezocht,waar we een rondleiding hebben gekregen van een meester-timmerman.Vanuit Kyoto hebben we een bezoek gebracht aan een prefab-huizenfabriekvan Daiwa-house in Nara. Daiwa-house is de grootste producent van prefab-huizen in Japan. Het grootste deel van de onderdelen voor de huizen wordtmet de hand gefabriceerd in grote fabriekshallen.

De laatste dagen van de Japanreis hebben we de eilanden Naoshima enAwajishima bezocht, waar een groot aantal projecten van Tadao Ando zijngerealiseerd. Op Naoshima hebben we het Naoshima Contemporary Artmuseum en het Chichu Art Museum bezocht. Voornamelijk deze laatste waszeer interessant, door de integratie van de kunstwerken en het gebouw. Doorhet spectaculaire gebruik van daglicht waren gebouwdelen soms niet teonderscheiden van kunstwerken in het gebouw. Op Awajishima zagen weook de Water Temple en Awaji Yumebutai. Tot slot hebben we in Osaka onder andere het Umeda Sky Building vanHiroshi Hara, het LVMH Paradise building van Kengo Kuma en hetbouwbedrijf en architectenbureau Takenaka bezocht. Een megabedrijf dateen groot aantal van de bouwprojecten in Japan voor zijn rekening neemt.

INTO DETAILOpvallend aan Japanse architectuur is de liefde voor details. Veel van debezochte projecten tijdens de reis zijn qua hoofdvorm eenvoudig, maarspectaculair door de ruimtelijkheid en de detaillering. De grenzen van hetmaakbare worden opgezocht en gerealiseerd met minimale toleranties. Dezeperfectie is zowel in de moderne als in de traditionele architectuur terug tevinden. De Japanreis was gewoonweg een onvergetelijke ervaring en heeftons in korte tijd de mogelijkheid gegeven inzicht te krijgen in de Japansearchitectuur en de Japanse samenleving.

?Praktijkvereniging BouTNico Wevers & Niels van den Heuvel (tevens student bestuurslid Booosting)T 015 2781292 E bout@bk.tudelft.nlI www.bout.bk.tudelft.nl >

n SHIRAKAWA-GO n AWAJISHIMA WATER TEMPEL

! 21ST CENTURY MUSEUM OF CONTEMPORARY ART

<04

creativiteit waarmee dit bureau met de strenge veiligheidseisen wist om tespringen en deze voorzieningen relatief onopvallend en budgetneutraal inhet ontwerp kon verwerken.

Ook aan de gevel, welke samen met Oskomera vroegtijdig werd ontwikkelden getest, is duidelijk zorg besteed. De gevel staat figuurlijk bol van de voor-zieningen: zonwering, uitbraakwering, hemelwaterafvoer, ventilatieluiken,noodoverlaten, etc. Al deze voorzieningen zijn vroegtijdig onderkend engeïntegreerd in de elementengevels, welke kant-en-klaar op de bouwplaatsaangeleverd en in rap tempo gemonteerd zijn. Overigens kon men tijdensde rondleiding waarnemen dat ook elders in dit complex de industriëlebouwwijze gevolgd is. Dat is bouwen zoals Booosting het bedoelt!

Booosting zou Booosting niet zijn als de bezoekers niet even tot nadenkenwerden gezet. Peter van de Leur, sectormanager brandveiligheid van DGMR,zoomde in op brandveiligheid van zorggebouwen, vooral als de bewonersniet zelfstandig kunnen vluchten. Hij liet de aanwezigen zich realiseren datde veiligheid mijlen verder gaat dan de artikelen in het bouwbesluit: van‘bewoners gebonden risico’s’, tot training en organisatie van het personeel.Het laatste aspect kan juist weer in de indeling van het gebouw tot uitingworden gebracht. Veel tijd voor discussie was er niet, maar gezien de reactiesop dit onderwerp, heeft het sommigen inderdaad een prikkel gegeven.

?www.studio-m10.nlwww.dgmr.nlwww.oskomera.nl

Esther Hebly, bestuurslid Booosting

Ruim twintig belangstellenden zijn op 26 september naar Almere-Buitengereisd om een bouwplaatsbezoek te brengen aan de Oostvaarderskliniek,de nieuwste TBS-kliniek in Nederland. Bij aankomst op het parkeerterrein isal meteen duidelijk waarom deze kliniek bijzonder is in zijn soort.Tenminste, voor degenen die bekend zijn met de bouwtraditie van de TBS-gebouwen: geen onneembare vesting met kilometers prikkeldraad, maar eenmodern, strak en transparant gebouw. Eén van de sprekers, projectleider JackWilting van Oskomera, gaf zijn presentatie een treffende titel mee: ‘Licht terbeschikking gesteld’. De opdrachtgever RGD en de ontwerpers vinden lichten visueel contact met buiten een essentieel aspect voor het welzijn van depatiënten.

Architect-directeur Martien Jansen van Studio M10 heeft uit de doekengedaan hoe hij sinds 2001 aan dit complex heeft gewerkt en hoe hij eenindrukwekkend dik programma van eisen heeft weten te vertalen naar eenfraai, doch functioneel gebouw. Opvallend van zijn verhaal was de

booosting VERSLAGVERSLAG VAN HET PROJECTBEZOEK AAN DE NIEUWE TBS-

KLINIEK IN ALMERE OP 26 SEPTEMBER 2007

LICHT TERBESCHIKKINGGESTELD

> <05

De opdracht voor de Looop voor voestalpine Polynorm (vaP) mag gerusteen droomopgave genoemd worden. De Nederlandse automotivetak van hetOostenrijkse staalconcern voestalpine is op zoek naar new business in debouwindustrie en benaderde Booosting om daar met een aantalspecialisten over mee te denken. Het bleek niet moeilijk om 12 Booostingaangeslotenen te vinden die deze opgave met veel enthousiasme aangingen.

De new business oplossingen moeten aansluiten bij de interne sterktes vaP:> Internationaal georiënteerd> Zeer uitgebreide en kwalitatief hoogwaardige engineering, tooling,

productie en assemblage afdelingen> Seriematig vervormen van dunne metaalplaat

tot complexe 3D gevormde producten> Met de modernste assemblage technieken en in combinatie

met andere materialen zijn geïntegreerd producten te maken> Uitgerust voor grote productmaten (pers en handling)> Zeer hoge visuele en technische productkwaliteit 06<

De rondleiding waarmee de Looop startte liet een groot deel van hetindrukwekkende productie apparaat zien. De geur van olie, het gestamp vande persen, het glimmende metaal en de enorme 3D stalen matrijzen deedonze ingenieursharten sneller kloppen. Al tijdens de rondleiding werden vol-doende kansen voor bouwgerelateerde toepassingen bedacht. Geïnspireerddoor dit industriële geweld kon het creatiedeel beginnen.

Met behulp van een aantal toekomstscenario’s werden in twee groepenrealistische, door vaP te produceren bouwproducten of -componentenbedacht. Aldus bouwinnovatie en Materia, die samen de totale opdracht voorvaP uitvoeren (creating sustainable new business in the building industry)hebben de scenario’s opgesteld aan de hand van extrapolatie en combinatievan voor vaP relevante trends en ontwikkelingen.

Bereikte resultaat; een stroom aan interessante productideeën die is terug-gebracht tot een aantal productmarktcombinaties zoals; geïntegreerde(gevel)panelenwinkel, plug&play interieurs, verplaatsbare full cells, intelli-gente geluidsschermen met vangrail, informatiesystemen voor snelwegen,geluiddempende panelen, fiets ophangsysteem, tegels in alu en staal enstalen binnendeuren.

De opdrachtgever kijkt terug op een geslaagde Looop. De ideeën wordendoor het projectteam beoordeeld en uiteindelijk zullen enkele daarvanmeegenomen worden naar de volgende fase, het uitwerken tot concrete enhaalbare new business concepts. In de tussentijd staat het nieuwe voestalpine Polynorm open voor al uwvragen en creatieve projectideeën op het gebied van vervormde metaalplaat.

Atto Harsta, directeur Aldus Bouwinnovatie, bestuurslid BooostingT 030 238 0304E atto@aldus.nl

booosting VERSLAGVERSLAG LOOOP VOESTALPINE POLYNORM VRIJDAG

5 OKTOBER 2007

AUTOMOTIVE INDUSTRIE GAAT DE BOUW

VVERSTERKEN,VERSNELLEN EEN

VERANDEREN

>

Andere programma-onderdelen dit jaar zijn onder andere:> 1e Licht & Architectuur Congres over synergie tussen GEVELtotaal en Licht

& Architectuur > Uitreiking Daylight Award zie ook pag 10 van deze nieuwsbrief> Expositie vernieuwende Dak- & Gevelarchitectuur> Expositie Paviljoen Experimenteel beton> Expositie Beroemde Buitenkanten Famous Façades

GEVELtotaal ARCHITECTUURPRIJS 2008‘DE GEVEL LEEFT!’

De focus ligt op de integrale architectonische kwaliteit van de gevel in com-binatie met de belevingswaarde (esthetica), de toepassing van relevantetechnieken, de constructie en materiaalkeuze.

Met het thema ‘De Gevel leeft!’ voor de Architectuurprijs wil de jury bena-drukken dat de gevel steeds vaker multifunctioneel wordt ingezet en datklimaattechnologie bij de ontwikkeling van systemen enproducten voor de gevel een steeds grotere rol krijgt.

Deze prijsvraag staat open voor projecten uit 2006 en2007. De inzendingen worden beoordeeld op hetconcept, de context, de methode en de prestatie.

VAN 23 TOT EN MET 25 JANUARI 2008 VINDT IN AHOY’ ROTTERDAM VOOR DEDERDE MAAL DE VAKBEURS GEVELTOTAAL PLAATS. DE BEURS BIEDTBEZOEKERS EEN TOTAALOVERZICHT VAN DE ONTWIKKELINGEN EN TRENDS INDE GEVELBOUW; VAN NIEUW PRODUCT TOT BIJZONDERE OPLOSSING.

Sinds de oprichting van dit vakevenement is Booosting bij de opzetbetrokken. Bestuurslid André Roelofsen (directeur Designers ’N Associates| DNA, Amsterdam) is gestart in de rol van trait d’union tussen de bij onsaangeslotenen faculteiten van de Technische Universiteiten in Delft enEindhoven en het bij de beurs betrokken bedrijfsleven. Booosting heeft zichdaarmee als onafhankelijk en brancheoverstijgend platform ingezet om hetonderwerp gevel in een, voor de deelnemende exposanten en bezoekers,breder kader te plaatsen. Een beurs is meer dan de verkoop van producten.Uiteraard vormt productinnovatie de leidraad van de samenwerking tussenBooosting en GEVELtotaal.

Als lid van de Adviesraad van deze beurs heeft Roelofsen ook het initiatiefondersteund voor de opzet van drie prijsvragen. Dit zijn de:

> GEVELtotaal architectuurprijs> GEVELtotaal innovatieprijs> GEVELtotaal studentenprijs

VAKBEURS GEVELTOTAAL 2008

WOENSDAG 23 T/M VRIJDAG 25 JANUARI 2008 AHOY’ ROTTERDAM

07>>

booosting NIEUWS

Boo

ostin

g

post

bus

386

300

0 A

J Rot

terd

am

an

two

ord

ka

artPOSTZEGEL

NAAM

BEDRIJF

ADRES

POSTCODE

WOONPLAATS

TELEFOON

E-MAIL

Kom

t op

vri

jdag

7 d

ecem

ber

200

7 na

ar d

e R

abob

ank

in D

e Li

er o

ver

Duu

rzaa

m e

nerg

iege

brui

k va

n 14

:00

tot

18.

00

uur

met

p

erso

nen.

Z

ie p

agin

a 02

van

dez

e ni

euw

sbrie

f

Kom

t op

don

derd

ag 2

4 ja

nuar

i 20

08

naar

de

Nie

uwja

arsb

orre

l van

16:

00

tot

18:0

0 u

ur m

et

per

sone

n.

Zie

pag

ina

02 v

an d

eze

nieu

wsb

rief

Is g

eïnt

eres

seer

d in

een

lidm

aats

chap

bij

Boo

ostin

g en

ont

vang

t hi

erov

ergr

aag

info

rmat

ie.

<

�

GEVELtotaal INNOVATIEPRIJS 2008‘SYNERGIE IN VORMGEVING’

Deze 2e prijsvraag staat open voor bouwproducten die in de periode 2006-2008 op de Nederlandse markt zijn of worden gebracht.Ook bij de GEVELtotaal Innovatieprijs 2008 ligt de focus op de integralearchitectonische kwaliteit van de gevel in combinatie met de belevings-waarde (esthetica), de toepassing van relevante technieken, de constructieen de materiaalkeuze.

Met het thema ‘Synergie in vormgeving’ wil de jury benadrukken dat gevel-producten steeds vaker het resultaat zijn van een integraal ontwerpproces,waarbij ontwerper en producent intensief samenwerken.

Beoordeling van de producten zal plaatsvinden op grond van de volgendecriteria: het concept, de methode en de prestatie.

Voor de genoemde Architectuurprijs en de Innovatieprijs heeft Booostingmede de vakjury samengesteld:> Nico Hendriks, BDA Geveladvies> Berend Groeneveld, Interdam Projects> Ester Hebly, Oskomera Gevelbouw & bestuurslid Booosting > Karel Vollers, TUD/Bouwkunde (vakgroep bouwtechnologie) &

bestuurslid Booosting > Chris de Weijer, DP6 Architectuurstudio, winnaar GEVELtotaal

Architectuurprijs 2006

Tijdens een relatiediner op 23 januari 2008 worden de winnaars vanbovengenoemde prijzen en ook de Studentenprijs bekend gemaakt.De winnaars van beide prijzen ontvangen elk een cheque ter waarde van€ 5000,-. Deze prijs wordt mogelijk gemaakt door deNederlandse Bouw Documentatie (NBD) en organisatorvan deze beurs: VNU Exhibitions Europe.

?I www.geveltotaal.com 08<

EUROPESERENOVATIEPRIJSALUMINIUM 2007De European Alumuminium Association heeft dit jaar de EuropeseRenovatieprijs Aluminium 2007 georganiseerd. De prijzen zijn uitgereikt op7 november j.l. op de grote bouwjaarbeurs Batimat in Parijs. Hieraan voorafgaand is een zevental regionale competities uitgeschrevenwaarvan één voor de Benelux. Op 19 september jl. zijn de winnaars van dezeregionale beoordeling (Benelux Renovatie Award) bekend gemaakt in hetAluminium Centrum in Houten. De prijzen werden uitgereikt door ElcoBrinkman, voorzitter van Bouwend Nederland.

EUROPESE RENOVATIEPRIJS ALUMINIUM 2007De Europese eindronde is interessant omdat de jury veel vergelijkings-materiaal had uit diverse landen. De jury, waarvan ik de voorzitter mochtspelen, kon een achttal prijzen toekennen. De verschillende regionale jury’shadden een totaal van 47 projecten genomineerd voor de laatste ronde.In de volgende categorieën kon een prijs worden gewonnen: > privé woningen> appartementsgebouwen > commerciële gebouwen> maar ook in openbare bouwwerken > en historische bouwwerken Twee bijzondere prijzen konden worden bestemd voor aluminium-producten die speciaal in de renovatie konden worden toegepast. Door de internationale jury werden o.a. de volgende beoordelingscriteriagehanteerd: belangwekkende toepassing van het materiaal. Aandacht voorlife cycle problemen, energie efficiency, sociaal-economische impact en detoegevoegde waarde aan de oorspronkelijke gebouwen.

IN DE PRIJZEN> Ook ons land is in de prijzen gevallen met project ‘Nautilus’ van Archipel

Ontwerpers in Scheveningen. De jury was onder de indruk van de toe-voeging van deze flexibele appartementen aan een bestaand, gerenoveerdbedrijfspand. De combinatie van staal, glas en aluminium geeft dearchitectuur en optimistisch en moderne uitstraling.

> Er was nog een aantal andere opvallende prijswinnaars zoals een gereno-veerde woning van de architecten Pascal en Bouillon in Fleury-Les Aubrais.In Londen is een renovatie van een publiek gebouw in de prijzengevallen. Opvallend bij dit project is de gevel bestaande uit deelsgekleurde aluminium louvres. Deze louvres zorgen voor een levendige

uitstraling doorhun wisselendestand.

09>booosting NIEUWS

>

> Het nieuwe terras van een café in Vocklabruckin Oostenrijk van de architecten Gartner enNeururer is een uitbreiding die kon wordengerealiseerd door het lage gewicht van alumi-nium. Zowel de constructie als de panelen zijn inaluminium uitgevoerd.

> Opvallend was ook de bekleding van betonnenkolommen op het BMW gebouw in München.De oppervlakte van deze kolommen diende teworden beschermd. Hiervoor zijn grote gepre-fabriceerde aluminium elementen gebruikt dienaderhand ook kunnen worden geopend ominspectie aan het beton te kunnen verrichten.

> Tenslotte meld ik nog de renovatie van hetberoemde Pirelligebouw in Milaan. Een aantaljaren geleden is het gebouw nogal ernstigbeschadigd door een vliegtuig. Het herstel iszeer zorgvuldig uitgevoerd om het oorspronke-lijke uiterlijk te handhaven terwijl toch de tech-nische kwaliteit van de gevel is verbeterd.

TOT SLOTTijdens de bestudering van de ingezonden en degenomineerde projecten bleek dat ook voorrenovaties en reconstructies het aluminium uit-stekend geschikt is. De architectuur is misschienminder spectaculair in deze categorieën. Maar dezorgvuldigheid en de creativiteit waarmee er doorontwerpers en producenten is gewerkt, was op-vallend.

?I www.aluminium-award.euJan Brouwer, voorzitter Europese Renovatieprijs Aluminium 2007

<

booosting NIEUWS

10<DAYLIGHT AWARD 2008De Daylight Award 2008 heeft als doel toetreding van daglicht in gebouwente stimuleren en is een initiatief van de Stichting Living Daylights en ReedBusiness. Architecten, opdrachtgevers, bouwfysici, projectontwikkelaars enadviesbureaus kunnen tot en met 26 november 2007 projecten aandragen.

CRITERIA> het project valt binnen de sector

burger- en utiliteitsbouw; > oplevering vond plaats tussen 1 januari

2005 en 30 juni 2007;> het project staat in Nederland;> het project is onder architectuur

gerealiseerd;> optimum tussen daglichttoetreding,

kunstlichttoepassing, uitzicht,warmtebelasting en architectuur;

> voorbeeldfunctie van het project.De jury nomineert maximaal vijf inzendingen,waaruit één winnaar wordt gekozen.

JURYVOORZITTER Rijksbouwmeester Mels CrouwelPRIJSUITREIKING 23 t/m 25 januari 2008

vakbeurs Licht & Architectuur, Ahoy’ RotterdamPRIJS Daylight Award 2008 en € 2.500,-AANMELDEN t/m 26 november 2007

Zie ook pagina 07 van deze nieuwsbrief.

?Stichting Living Daylights, William VonkE info@livingdaylights.nlI www.bouwwereld.nl

n ! BMW

! PIRELLI

VERSTERKEN,VERSNELLEN EN

VERANDEREN

Marco Henssen Architecten heeft ruime ervaring in renovatie- en trans-formatieprojecten en past graag moderne technieken toe. Bij renovatie stuitmen echter regelmatig op onverwachte situaties, innovatie en renovatie hoeftdan niet altijd een gelukkige combinatie te zijn, dat illustreert ook hetnavolgende leerzame proces.In eerste instantie is in het ontwerp uitgegaan van een nieuwe vloer (staalen prefab beton) op de bestaande vloer. Hierdoor hoefde niet gesloopt teworden, waardoor er snel met de bouw begonnen kon worden. ABT bouw-technisch adviesbureau uit Velp, onderzocht onderzocht de bestaandebetonnen vloer op de gewenste belasting van 7.0kN/m2. Deze belastingbleek de bestaande vloer niet te kunnen opnemen,waardoor deze optie kwam te vervallen.

Echter, de bestaande heipalen bleken de extra belastingwel te kunnen dragen. Besloten werd om de gehelebegane grondvloer te slopen, zij het gefaseerd vanwege

MARCO HENSSEN ARCHITECTEN UIT ROTTERDAM, SINDS DIT JAAR AAN-GESLOTEN BIJ BOOOSTING, REALISEERT VOOR JAN LINDERS SUPERMARKTENEEN NIEUWE SUPERMARKT IN ARNHEM. EEN BERICHT OVER UITVOERINGS-LEED VAN EEN ARCHITECT BIJ DE INTEGRATIE VAN MODERNE TECHNIEKEN INEEN BESTAAND GEBOUWCOMPLEX.

In het kader van de herstructurering van de wijk Malburgen in Arnhem wordthet nu wegkwijnende winkelcomplex aan de Hoefbladlaan gerevitaliseerd. Debestaande winkels, onder een flatgebouw van drie lagen hoog uit dewederopbouwperiode, worden met een nieuwe uitbreiding verbouwd tot ééngrote supermarkt. De gehele gevel van de nieuwe supermarkt wordt in glasuitgevoerd. Op specifieke plaatsen worden heldere - en op andere plaatsentranslucente glasstroken toegepast. De transparantie moet de aantrekkings-kracht van het pleintje versterken en zo levendigheid in de buurt terug-brengen. ’s Avonds wordt de winkel op een bijzondere manier aangelichtdoor een uitgekiende verlichting waardoor de supermarkt lichtobject wordt.

booosting NIEUWS>11>

INNOVATIE IS NIET ZALIGMAKEND

stabiliteit. Na de sloop van een deel van de vloer op de begane grond zoude nieuwe vloer worden aangebracht. Omdat in de kruipruimte allerleileidingen van de boven gelegen woningen lagen, is toen gekozen voor eenvrijdragende vloer, zodat de kruipruimte bereikbaar bleef. Deze hollekanaalplaat vloeren zouden worden gedragen door stalen balken die terplaatse van de kolommen, opgelegd zouden worden.

Tijdens de uitvoering bleek dat de bestaande kruipruimte gering was en dateen deel van de leidingen vervangen moest worden. Ook speelde eenpraktisch punt, de kanaalplaten konden vanwege de beperkte werkhoogtealleen met een lichte machine worden geplaatst. Uiteindelijk is besloten omde kruipruimte op te vullen met het puin van de te slopen betonvloer. Hetrestant van het uitvullen gebeurde met zand dat vrijkwam van de uitbreiding.De leidingen werden geplaatst in dit zandpakket. Het geheel werd afgedektmet een isolatieplaat met daarop een in het werk gestorte betonvloer. Bijde grotere overspanningen zijn stalen buispalen geheid om de belasting ophet bestaande deel te verlichten.

Het grote voordeel van de uiteindelijk gekozen methode is dat het puin enhet vrijgekomen zand niet van het bouwterrein hoefden te worden afgevoerd,wat ook nog kostenbesparend was. Uiteindelijk bleek de traditionele wijzevan beton storten, door middel van lange slangen die gemakkelijk onder debestaande bebouwing konden komen, het snelste, het goedkoopste, het bestuitvoerbaar en de meest duurzame oplossing te zijn. Oplevering eind 2007.

?Marco Henssen Architecten bvMarco HenssenT 010 280 9284E info@marcohenssen.nlI www.marcohenssen.nl

ABT bv, Piet FluitT 026 368 3111I www.abt-consult.nl

Op donderdag 29 november a.s. vindt in het Designbusiness Centrum DEBin de Caballero Fabriek te Den Haag de bijeenkomst ‘Kansen in de Bouw’plaats. DEB is een initiatief van één van de oprichters van Booosting, HansKamphuis, dat als doel heeft clusters van bedrijven uit verschillendesectoren te vormen teneinde nieuwe producten te ontwikkelen.

In dat kader worden maandelijkse themabijeenkomsten georganiseerd,ditmaal met als thema: Bouwproducten. Het programma, dat om 14.00 uurbegint, wordt ondersteund door Booosting en de Kunststoffenfederatie NRK,die hun verschillende aanpak zullen presenteren.Tijdens de bijeenkomst in DEB worden de aanwezigen, vooral product-ontwikkelaars en industriëlen, uitgenodigd om aan één of meerdere pro-jecten deel te nemen. Onder leiding van moderator René Hartman wordende aanwezigen in clusters gegroepeerd en wordt er gebrainstormd overnieuwe ontwikkelingen en/of bijdragen aan lopende projecten.

DATUM donderdag 29 november 2007TIJD 14:00 - 17:30PLAATS Designbusiness Centrum DEB ADRES Saturnusstraat 60, 2516 AH Den HaagKOSTEN Booostingleden en NRK leden € 50,- p.p.

(normaal € 100,-)AANMELDEN info@deb-denhaag.nl 12<<

BIJEENKOMST KANSEN IN DE BOUW29 NOVEMBER 2007

booosting NIEUWS

Omdat het bedrijf Ovata, een kwekerij in vetplanten in Bleiswijk, een geheelnieuwe kas liet bouwen en er behoefte was aan een nieuw imago kreegarchitect Hans Kalkhoven de opdracht na te denken over een nieuw gevel-front. De oppervlakte van de nieuwbouw omvat ca 1,5 ha kas van ca 8 meterhoog. Een relatief klein deel van de kas (ca 80 meter lang) is zichtbaar vanafde weg; de Hoefweg in Bleiswijk.

Kalkhoven: ‘Ik heb voorgesteld om een betonnen wand vóór de glazen kaste plaatsen, enigszins gebogen als ontvangend gebaar en zo hoog dat hetbovenste deel van de fraaie glazen constructie zichtbaar blijft. Een zeercontrasterend element ten opzichte van de fragiel ogende kas.Ik zag op een bepaald moment de mogelijkheden om fotoprints om te zettenin een betonreliëf. De methode van Vectogramm bleek goed toepasbaar omop een neutrale, doch nadrukkelijke wijze een beeldmerk toe te voegen aande gevel.Het principe van deze techniek is gebruik te maken van een foto en deze omte zetten in een reliëf van verticale groeven. Deze groeven versmallen ofverbreden afhankelijk van de donker/licht verhouding van de foto.Het aanleveren van een foto van voldoende kwaliteit dient als basis van deeerste stap in het proces. Op basis van deze foto maakt Vectogramm daarnadoor middel van een zaagprocedé een digitale vertaling van de foto inverticale groeven. Deze worden in een MDF-plaat uitgefreesd en benut alsgrondplaat voor een kunststof mal die door Reckli wordt gemaakt. Deze malwordt vervolgens ingezet als bekistingmateriaal en is door een willekeurigebetonleverancier te gebruiken.’

HET RESULTAAT IS VERBLUFFENDDe foto van het plantenmotief is omgezet in een print van 4 meter hoog enca 1.9 meter breed. De betonnen elementen van de 80 meter lange wand zijngeheel voorzien van deze fotoprint. De print in het beton, in dit geval eendetailopname van het plantje ‘Ovata’, is ook op enige afstand herkenbaar enis meteen de grootste toepassing van het Vectogramm principe dat inNederland in beton is uitgevoerd.

?Hans Kalkhoven, Architect (tot voor kort onze contactpersoon bij Atelier Pro, vanaf 1 december 2007 bij Studio Leon Thier)I www.ovata.nl

>

booosting NIEUWS

PLANTMOTIEFIN BETON

13<

?Materia, Maud van WoerdenT 0547 855599E info@materia.nlI www.materia.nl

<

Per oktober 2007 lanceert Materia haar nieuwe website. De corporate sitewww.materia.nl en de materialen zoekmachine www.materialexplorer.comgaan samen op in de knowledgebase www.materia.nl. Materia geeft met deknowledgebase architecten, interieurontwerpers en designers toegang totnog uitgebreidere, materiaal gerelateerde informatie.

Dit betekent:> informatie over de eigenschappen van materialen > artikelen over o.a. trends, innovaties, processen, technieken, ecologische

ontwikkelingen en smart materials> actuele informatie over de nieuwste boeken, magazines en artikelen op het

gebied van materialen, technieken, architectuur en design> een agenda met de data en locaties van alle relevante bijeenkomsten,

lezingen, workshops en beurzen voor de creatieve professional > nieuwsberichten, interessante weetjes met betrekking tot materialen,

technieken, architectuur en design

Dit alles om hét wereldwijde platform op materialengebied te creëren. Maar de knowlegdebase www.materia.nl is er niet alleen voor de creatieveprofessional. Ook de producent, die ten slotte de opgave heeft continuenieuwe materialen te ontwikkelen, wordt er bediend. Met een persoonlijkeinlogcode krijgt de producent toegang tot statistische informatie over hetwereldwijde zoekgedrag van 37.000 creatieve professionals. In de filosofie vanMateria is kennis van de trends, ontwikkelingen en behoeftes in de marktnoodzakelijk voor het maximaliseren van het innovatievermogen. Endaarmee het toekomstige succes van producenten.

booosting NIEUWS

WWW.MATERIA.NL doorontwikkeling van

database naar knowledgebase

> 14

ADVIES- EN CONSTRUCTIEBUREAUS > A+ Bureau voorBouwproduktontwikkeling > ABT adviseurs in bouwtechniek > Aldusbouwinnovatie > Arcadis > BDA Groep > Boomsma Innovations > CorsmitRaadgevend Ingenieursbureau > dgmr raadgevende ingenieurs > DHV Bouwen Industrie > Ecofys > Façade Consulting & Engineering > GeNie Consult enPartners > IBS Consultants > Interdam Projects > MetzConsult > RGD,directie Advies en Architecten > Schoonderbeek & Partners Advies >Ingenieursbureau Zonneveld > Els Zijlstra <

PRODUCTIE- EN BOUWBEDRIJVEN > Alcoa Architectuursystemen >Bayards Aluminium Constructies > BIK Bouwprodukten > BRS Staalwerken >Corus Colors > Doorwin > Eaton Holec Laagspanning > Holonite > HunterDouglas > Limelight > Mat Afbouw > MBI > De Meeuw Oirschot > OctatubeSpace Structures > Oskomera > Plastica Plaat > Platinox Special Products >Polyblock > Poly Products > Rockwool > SAB-Profiel > SAPA RC System >Trespa International > Ubbink Nederland > Wagenbouw Accommodaties >ZNS Van Dam Geveltechniek > Zoontjens <

ARCHITECTENBUREAUS > AA Architecten > Archipel Ontwerpers >Architectenburo Agterberg > AREA architecten > Het Architecten Consort >Arconiko Architecten > Atelier PRO > Van der Breggen Bouw i.d.>Architectenbureau Boesten- van Vliet > Böhtlingk architectenbureau > JanBrouwer > CEPEZED > EGM Architecten > Henket en partners architecten >Marco Henssen Architecten > INBO > JMDS > MAS architectuur > MeiArchitecten en Stedenbouwers > MoveYou > Piode > Jouke Post > RoyalHaskoning Architecten > RPHS architecten > Jan Timmers > Van MourikVermeulen architecten > Verburg Hoogendijk Architecten <

INDUSTRIEEL ONTWERPBUREAUS > Designers ‘N Associates | DNA >Friso Kramer > Jaap Koning > Robin Hood Produkties > Marcel Vroom <

BRANCHE-ORGANISATIES > Bouwen metStaal > Cement&BetonCentrum > Centrum Hout >VMRG <

ONDERWIJS > TU Delft, vakgroepBouwtechnologie > TU Eindhoven, faculteitBouwkunde < <

>

booosting PARTICIPANTEN

15<NIEUWEPARTICIPANTArchitectenburo Henny Boesten - van VlietBuro voor architectuur en interieur bnaContactpersoo: Henny van Vliet, architect/directeurNieuwkoopseweg 242641 PB PijnackerT 015 3610927F 015 3610928E hel.boesten@wxs.nlI www.architectuureninterieur.nl

Architectenburo Henny Boesten - van Vliet is een klein, enthousiast buromet een veeljarige expertise en met zeer uiteenlopende projecten. Vankleinschalige architectuur tot grootschalige interieurs.

Wat Van Vliet wil is nieuwe input; een inspirerende omgeving; op de hoogtezijn van innovatieve producten en projecten; uitwisseling van ervaringen eneen bijdrage leveren aan discussies.

‘Booosting is een platform dat er toe doet. Als geheel kun je iets betekenenvoor de industrie, voor de regelgeving en voor de onderlinge samenwerking.De ontwikkeling van de bouw stagneert te veel, hierdoor is zij vaak eenfrustrerende bedrijfstak. Disciplines staan tegenover elkaar, hebben geenrespect voor elkaar, bouwen te weinig sámen.De kwaliteit van onze omgeving is er bij gebaat zorgvuldig te bouwen metoog voor materiaal en detail. Ook dat levert een bijdrage aan ons wel-bevinden, aan onze milieuomgeving; dat vraagt inzet van alle partijen en isniet economisch gericht maar geeft plezier. Ik wil mij graag inzetten om eenverandering, verbetering op dit vlak teweeg te brengen.’

..

voorzitter Harm Boomsma Boomsma Innovationsvice-voorzitter Thijs Verburg Verburg Hoogendijk architecten vice-voorzitter Frido van Nieuwamerongen Arconiko Architectensecretaris Karel Vollers TU Delft, faculteit Bouwkundepenningmeester André Roelofsen Designers ‘N Associates | DNAalgemeen lid Atto Harsta Aldus Bouwinnovatiealgemeen lid Esther Hebly Oskomera Gevelbouwstudentlid Niels van den Heuvel TU Delft, faculteit Bouwkunde

Op 31 augustus 1988 is Booosting platform voor koplopers in bouwinnovatie opgericht vanuit een gecombineerd initiatief vanindustrie, industrieel ontwerpers en architecten. Booosting heeft zich als doel gesteld het proces van vernieuwing en verbetering inde bouw wezenlijk te versnellen; daarvoor wil zij ideeën en projecten op het gebied van Onderzoek, Ontwerp en Ontwikkeling initiëren

en faciliteren. Door haar structuur en de stimulerende en activerende initiatieven die zij ontplooit heeft Booosting een unieke positie binnen de bouw verworven. Aangeslotenenwordt de gelegenheid geboden om hun eigen bouwwereld te vergroten door ervaringen te delen, ideeën op te doen en banden aan te gaan met aanpalende disciplines.

booosting

BESTUUR

>

GROOTHANDELSGEBOUW UNIT A7.006

BEZOEKADRES: STATIONSPLEIN 45 ROTTERDAM

POSTADRES: POSTBUS 386 3000 AJ ROTTERDAM

TELEFOON 010 2829 950 TELEFAX 010 2829 813

E-MAIL INFO@BOOOSTING.NL SITE WWW.BOOOSTING.NL

16<booosting COLOFON booosting AGENDA 2007-2008

oooCONTACTPERSOON

Jolanda Steenhouwer BEREIKBAAR

maandag en donderdag 9.00-14.30 uur en dinsdag 9.00 - 17.30 uurREDACTIE

Jolanda Steenhouwer VORMGEVING

Patricia Brouwer DesignDRUK

Drukkerij Matveld MET DANK AAN

Marco Henssen, Hans Kalkhoven, Sonja van Loon, Henny van Vliet,Maud van Woerden

ACTIVITEITEN7 december 2007 project bezoek over duurzaam energiegebruik,

hoofdkantoor Rabobank Westland(Zie pag 02 van deze nieuwsbrief )

24 januari 2008 nieuwjaarsborrel(Zie pag 01 van deze nieuwsbrief )

in voorbereiding

Nieuw hotelconceptProjectongebonden produktontwikkelingLloyd Part II

<<<