36t i jdschr ift admin i strat ie – nummer 10 – oktober 2014 W W W.tijdschriftadministratie .NLW W W.tijdschriftadministratie .NL t i jdschr ift admin i strat ie – nummer 10 – oktober 2014

bekijk hoe de transitie zo soepel mogelijk kan verlopen

zakendoen in de nieuwe economie

Begin dit jaar werd het boek ‘Zakendoen in de nieuwe economie’ gekozen tot Managementboek van het jaar 2014. Hierin

legt Marga Hoek uit hoe organisaties en individuen een bijdrage kunnen leveren aan een nieuwe en duurzame economie.

Nu is hier al heel wat over geschreven, maar wat ontbrak was de samenhang. Het is een verdienste van Marga Hoek dat zij

die samenhang aanbrengt, waardoor haar boek - ook voor administrateurs - zeer lezenswaardig is. Daarbij zet het aan tot

denken over hoe het bedrijf waarvoor u werkt een bijdrage kan leveren aan het inrichten van die nieuwe economie.

De nieuwe economie kent volgens de auteur van het boek Zakendoen in de nieuwe economie drie pijlers: een sociale, een ecologische en een financiële. Dat houdt in dat bedrijven de focus op de winst in geld op

korte termijn moeten verleggen naar die van een circulaire eco-nomie, waarin alle drie de elementen even belangrijk zijn. De au-teur gebruikt daarbij het voorbeeld van Desso, een Nederlands bedrijf dat op een heel andere manier is gaan nadenken over het maken van vloerbedekkingen en daarmee zeer succesvol is. Voor de administrateur betekent deze ontwikkeling dat er in het jaar-verslag veel meer aandacht zal moeten komen voor de sociale en ecologische componenten die tot waardecreatie hebben geleid. Hoeveel energie is er verbruikt, hoe is het gesteld met de mensen-rechten in de productie- en verantwoordingsketen? Als we bij-voorbeeld ook te weten komen dat de productie van een T-shirt niet alleen maar 7,50 euro aan omzet heeft opgeleverd, maar ook 2.700 liter water heeft gekost, ben je als bedrijf dan bereid om je productiemethoden aan te passen, als je weet dat er grote groe-pen mensen zijn die een gebrek aan water hebben? Deze metho-de van verantwoorden wordt ook wel all assests included ge-noemd.

onomkeerbaar procesVolgens Marga Hoek zijn er zes trends die er voor zorgen dat de nieuwe economie een onomkeerbaar proces is. Ten eerste is er de voortdurende globalisering. We weten steeds meer van el-kaar, wat ertoe leidt dat we gedwongen worden om meer reke-

ning met elkaar te houden. Tegelijkertijd neemt de lokalisering ook steeds meer toe; mensen en bedrijven gaan op lokaal ni-veau met elkaar samenwerken. Bedrijven worden in omvang kleiner, netwerken waarin bedrijven opereren worden juist steeds groter. Een trend - de tweede - die daar nauw op aansluit, is dat we steeds vaker verbonden zijn. We zijn niet alleen als mensen met elkaar verbonden, we zijn ook verbonden met apparaten die ons op tijd waarschuwen dat we een bepaalde actie moeten ondernemen. Voor u als administrateur is dat natuurlijk herkenbaar. Vroeger moest u iedere dag naar kantoor toe om de administratie bij te werken en de financiële rapportage te verzorgen. Tegenwoordig kunt u bij wijze van spreken de nodige werkzaamheden doen van-uit uw luie stoel op het strand en geeft een app van de Belasting-dienst of een alert van de bank aan dat u een bepaalde actie moet ondernemen. De derde trend die de auteur waarneemt is die van de toene-mende transparantie. Consumenten, overheden en aandeel-houders willen dat bedrijven aangeven hoe ze hun zaken geor-ganiseerd hebben en hoe ze hun winsten weten te realiseren. Op termijn is van ieder bedrijf - groot of klein - bekend hoe de vlag erbij hangt. Voor u als administrateur houdt dat in dat u in toenemende mate moet nadenken over de wijze waarop u aan een willekeurige derde verantwoording wil afleggen. Misschien zegt u dat een ‘willekeurige derde’ daar niets mee te maken heeft. Maar voor een netwerkeconomie waarin alles met alles samenhangt, geldt dat niet meer. Uw bedrijf heeft een plek in

boekendoor jan Wietsma aa, mede-initiatiefnemer van de mkb-kredietcoach, partner full finance (vragen: jWietsma@coolfacts.nl)

37 t i jdschr ift admin i strat ie – nummer 10 – oktober 2014 W W W.tijdschriftadministratie .NLW W W.tijdschriftadministratie .NL t i jdschr ift admin i strat ie – nummer 10 – oktober 2014

Schaalgrootte. Die samenwerking is ook noodzakelijk om op lan-ge termijn te kunnen overleven. Schaalgrootte houdt niet in dat je als bedrijf meer gaat produceren, je naar steeds lagere kosten streeft en genoegen neemt met steeds lagere marges. Nee, in de nieuwe economie betekent schaalgrootte dat je met elkaar gaat samenwerken, zowel lokaal als internationaal. Daar komt bij dat bedrijven steeds minder kunnen profiteren van een door hen uit-gevonden technologie. Tegelijkertijd helpt de digitale en mobiele technologie er voor dat ondernemingen veel sneller dan vroeger toegang krijgen tot mondiale markten. Investeren in de oude ma-nier van schaalgrootte is economisch bezien meestal ook geen haalbare kaart meer. Er is al snel sprake van overcapaciteit, mark-ten veranderen bovendien snel. Onderzoek eens wat nieuwe vor-men van samenwerking als voordeel voor uw bedrijf zouden kun-nen opleveren.

Innovatie. Ondernemingen moeten blijven innoveren om rele-vant te blijven. Laten ze dat na, dan stijgen de kosten en dalen de winsten, waardoor ze uiteindelijk uit de markt worden ge-drukt. Daar komt bij dat een eenmaal gedane innovatie niet iets is waar je lang op kunt teren, je zult door moeten blijven gaan met het doorontwikkelen van je product. Daarom kiezen steeds meer bedrijven er voor om in co-creatie zaken te ont-wikkelen. Het grote voordeel is dat je producten en diensten ontwikkelt die veel beter aansluiten op de wensen van de ge-bruiker en tegelijkertijd is de uitgaande kasstroom een stuk la-ger. Ook hier geldt dat gedeeld eigenaarschap of gebruiksrecht leidt tot een duurzame waardecreatie. Voor u als administra-teur is het interessant om te onderzoeken bij welke innovaties uw bedrijf betrokken is en te bespreken hoeveel budgettaire ruimte u volgend jaar op moet nemen om participaties in inno-vaties mogelijk te maken.

Businesscase. Als administrateur heeft u van nature veel met het opzetten, ontwikkelen en bewaken van businesscases. Daarbij bent u er aan gewend om een businesscase te beschrij-

het netwerk verworven en consumenten willen weten of dat ook terecht is. De vierde trend gaat over de opkomst van nieuwe economieën. De globalisering zorgt er voor dat Afrika een steeds dominan-tere rol gaat spelen in de wereldeconomie. De doorgaande re-voluties op het terrein van digitalisering en mobiliteit zorgen ervoor dat veel innovaties juist op dit terrein zullen plaatsvin-den. De mogelijkheden van big data - de vijfde trend - zijn eindeloos en we staan wat dat betreft nog maar het begin van een nieuw tijd-perk. Inventariseer als administrateur eens over welke data uw bedrijf allemaal beschikt, bespreek met het managementteam en de directie welke extra toegevoegde waarde uw bedrijf kan leve-ren als het optimaal gebruik gaat maken van die data. Als laatste trend noemt Marga Hoek het veranderende waardeper-spectief van de consument. In veel gevallen is betaalbaarheid geen probleem meer, consumenten gaan daardoor veel meer ei-sen stellen aan kwaliteit, esthetiek en functionaliteit. Daarnaast heeft de individualisering zijn hoogtepunt gehad en hebben men-sen weer meer behoefte aan saamhorigheid. Bedrijven moeten de spagaat tussen de hang naar meer luxe en tegelijkertijd meer duurzaamheid zien te overbruggen.

zeven vensters van succesOm in de nieuwe economie succesvol te zijn, is het belangrijk om op een aantal zaken in te zoomen. De auteur noemt dat de zeven vensters van het succes. Het gaat dan om: klanten; value-cycle;schaalgrootte; innovatie; businesscase; financiering en leiderschap. In de nieuwe economie zullen klanten steeds minder producten kopen. Consumenten willen vooral toegang hebben tot produc-ten. Dat houdt in dat een producent van lampen in de toekomst vooral toegang tot allerlei soorten kunstlicht mogelijk maakt. De consument koopt geen lamp meer, maar huurt lichtbronnen, die als ze stuk zijn direct worden vervangen, of als de consument erop uitgekeken is, kosteloos kan ruilen. Klanten zijn niet meer geïnte-resseerd in het economische eigendom, maar in het gebruik. Lokaal zijn er al steeds meer initiatieven waarbij mensen gebruik-maken van elkaars spullen. Voor bedrijven die goederen produce-ren heeft dit flinke gevolgen, want als buurten besluiten om sa-men een ladder, gereedschap en auto’s te kopen, neemt de totale afzetmarkt voor bedrijven stevig af. Men zal dan moeten na- denken over andere afzetstrategieën. Denk als administrateur eens na over de kwetsbaarheid van uw afzetmarkt. Wat gebeurt als het consumentengedrag verandert?

Value-cycle. De meeste bedrijven kunnen niet meer zelfstandig bestaan, ze maken bijna altijd deel uit van een keten. De produ-cent van accu’s is afhankelijk van het aantal auto’s dat wordt ge-kocht en wordt onderhouden. De groenteteler is afhankelijk van de inkoopcontracten met de supermarkten. Dat houdt in dat be-drijven steeds meer werk moeten maken van het duurzaam in-richten van de waardeketen waarin zij opereren. Bedrijven zullen steeds meer met elkaar gaan samenwerken om frictiekosten weg te nemen. Voor u als administrateur kan het nuttig zijn om de fric-tiekosten waarmee uw bedrijf te maken heeft in kaart te brengen en te bekijken op welke duurzame wijze u daarin verandering kunt brengen.

Samenwerking is noodzakelijk om op lange termijn te kunnen overleven.

38t i jdschr ift admin i strat ie – nummer 10 – oktober 2014 W W W.tijdschriftadministratie .NLW W W.tijdschriftadministratie .NL t i jdschr ift admin i strat ie – nummer 10 – oktober 2014

ven vanuit het perspectief van uw bedrijf. De wereld draait bij wijze van spreken om uw bedrijf. In de nieuwe economie on-derzoekt u veel meer met welke andere bedrijven u gezamen-lijk waarde kunt creëren. Uw businesscase is geen statisch ge-geven waarbij u maandelijks rapporteert of onderdelen uit de businesscase wel of niet gehaald zijn. In de nieuwe economie is de businesscase een dynamische werkelijkheid die dag in dag uit kan veranderen. De dynamische businesscase richt zich op maximale innovatie, langetermijn-waardecreatie en een po-sitief rendement voor aanbieders en afnemers. Een onderwerp waarvan het absoluut de moeite waard is om u verder in te ver-diepen.

Financiering. In de nieuwe economie wordt het gebruik van geld zo lang mogelijk uitgesteld. Het gaat om een effectieve financie-ring van de activiteiten die het bedrijf wil starten. Door de finan-cieringsbehoefte laag te houden, daalt het risicoprofiel van de businesscase en wordt het eenvoudiger om een beter rendement te halen. Als er dan toch gefinancierd moet worden, zal men de financiering in de toekomst steeds vaker bij klanten, aandeelhou-ders of de crowd halen - mensen die betrokken zijn bij het bedrijf en het graag een stap verder willen helpen. Als de stakeholders niet meer kunnen of willen financieren, dan maakt het bedrijf ge-bruik van vreemd vermogen. Denk eens na over de vraag of de huidige financieringsconstructie nog wel past bij de veranderen-de omstandigheden. Probeer stakeholders te betrekken bij de fi-nanciering van uw bedrijf, zodat u minder afhankelijk wordt van derden.

Leiderschap. De ondernemer en manager zal in de duurzame economie veel meer aandacht hebben voor de zogeheten intrin-sieke motivatie van u en uw collega’s. Managen zal zich steeds meer richten op gedrag en veel minder op allerhande extrinsie-ke beloningen. Daarnaast zal de focus vooral komen te liggen op de langetermijndoelstellingen van de onderneming en minder op de kortetermijn van winst en verlies. Voor u als administra-teur houdt dat in dat u de komende tijd kan meedenken over de wijze waarop de organisatie meet of ze haar langetermijndoel-stellingen ook haalt. U zult begrijpen dat de overgang naar de nieuwe economie niet van de ene op de andere dag gaat. Tegelijkertijd is het wel goed dat u zich daarop voorbereidt en samen met uw management-team of directie onderzoekt op welke manier die transitie zo soe-pel mogelijk te laten verlopen. Hoe dan ook, de nieuwe economie biedt voldoende uitdagingen voor u om uw rol als administrateur anders te gaan invullen. Het boek Zakendoen in de nieuwe economie biedt u hiervoor voldoen-de inspiratie.

alle sites op een rij In elk nummer van Tijdschrift Administratie vindt u een over-zicht van de in dat nummer genoemde sites, danwel een verwij-zing naar relevante sites. Daarbij wordt het paginacijfer van het bijbehorende bericht of artikel vermeld.

Administrateursdag, Nationalewww.overfinancieelmanagement.nl/administrateursdag(pagina 20)

Belangenvereniging SPDwww.bspd.nl(pagina 39)

Belastingplan 2015www.overfinancieelmanagement.nlwww.oversalarisadministratie.nlhttp://tinyurl.com/belastingplan2015(pagina 25)

Elektronisch factureren, gids (gratis downloaden)www.softwarepakketten.nl(pagina 33)

Gezond in bedrijfhttp://gezondinbedrijf.com(pagina 4)

Stagair(e)s, begeleiden van (Ecabo)www.stagebegeleiden.nl(pagina 18)

Verbond van Credit Management Bedrijven (VCMB)www.vcmb.nl(pagina 6)

Vereniging van kredietunies in Nederlandwww.dekredietunie.nl(pagina 14)

Werkdruk de baas, traininghttp://werkdrukdebaas.overwerkdruk.nl(pagina 5)

Werkkostenregeling, aanpassingenhttp://www.werkkostenregeling.net(pagina 28)

BoekenrubriekDe boeken kunt u bestellen bij: www.managementboek.nl(pagina 40)

Cursussen en congressenInfo bij: www.overfinancieelmanagement.nl/opleidingen en www.oversalarisadministratie.nl/opleidingen(pagina 40)

Managementboek van het jaar 2014

Zakendoen in de nieuwe economie

Auteur: Marga Hoek

Vakmedianet, isbn 978 90 13 10942 9

Prijs: 40 euro