ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

57
zakendoen met China en Hongkong

description

Maak van uw onderneming in China en Hongkong een succesverhaal. Wij hebben alvast huiswerk voor u gedaan. Onze internationale zakenreisgidsen zijn onmisbaar voor uw zaken over de landsgrenzen. Vol informatie van insiders en handige weetjes over het land en het zakenklimaat. En niet te vergeten tips van andere ondernemers. Dan heeft u meteen een voorsprong. http://www.abnamro.nl/internationaal

Transcript of ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

Page 1: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

zakendoen metChina en Hongkong

Page 2: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

3

Voorwoord 5

Zakenklimaat Handelsgeest 6

Economische situatie 12

Handelsrelatie 18

Kansrijke sectoren 22

Zakencultuur 26

Omgangsvormen 32

Bedrijfsprofielen 38

Zakendoen in de praktijk Een bedrijf opzetten 40

Wet- en regelgeving 50

Douanezaken 56

Visa 64

Productaansprakelijkheid 66

Personeel 70

Belastingen 76

Betalingsverkeer 90

Dit kan ABN AMRO voor u betekenen 96

Nuttige adressen 101

inhoudsopgave

Page 3: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

Ziet u toekomstige expansie in het buitenland voor uw onderneming?

Zakendoen over de grens en daarmee succesvol zijn, blijkt in de praktijk veelal

een uitdaging. Daarom introduceert ABN AMRO de zakenreisgids, onmisbaar

voor uw zakelijke, internationale avontuur!

Een gids vol informatie van insiders; met handige weetjes over het

betreffende land, het zakenklimaat en ondernemerstips. Uiteraard staan wij

u daarnaast ook graag bij met netwerken in binnen- en buitenland, advies,

producten en diensten op maat.

ABN AMRO wenst u veel succes op uw zakelijke reis!

Edzard EnschedéManaging Director International Network Commercial and Merchant Banking

voorwoord

© ABN AMRO Bank N.V.ABN AMRO is gevestigd aan de Gustav Mahlerlaan 10, Amsterdam (Postbus 283, 1000 EA). KvK nummer 34334259. BTW-identificatienummer: NL 820646660B01.

In deze brochure staat algemene informatie en is niet speciaal geschreven voor uw persoonlijke situatie. De brochure is daarom geen advies om iets te doen of niet te doen. Beslissingen die u alleen neemt op grond van de informatie in de brochure komen voor uw eigen risico.

Wij proberen alleen betrouwbare bronnen te gebruiken voor de informatie in de brochure. We kunnen niet garanderen dat alle informatie altijd juist, volledig of niet al verouderd is. Als u meer informatie wilt over het onderwerp van de brochure, kunt u altijd contact met ons opnemen, bijvoorbeeld via internet (www.abnamro.nl) of via een bankshop bij u in de buurt.

De informatie in deze brochure is bedoeld voor onze klanten in Nederland. We kunnen er niet voor in staan dat de informatie in de brochure ook bruikbaar is in andere landen.

Page 4: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

766 zakendoen met China en Hongkong

Gunstige concurrentiepositieSinds 2001 is China lid van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) en

dat heeft positieve gevolgen. De Chinese investeringsomgeving is

transparanter en de overheid treedt harder op tegen het kopieer­

gedrag van de Chinezen. Ook zijn de invoerrechten voor veel goederen

verlaagd. Buitenlandse ondernemers hebben hierdoor een betere

concurrentiepositie op de Chinese markt. Een nadeel is de grote

afstand tussen Nederland en China. Deze zorgt voor hoge kosten voor

transport en logistiek. Binnenlands transport is complex en duur.

Socialistische markteconomieU kent China waarschijnlijk als dat land met de snelst groeiende

economie, de meeste inwoners en de grootste haven. China is een

land van superlatieven. Sinds 1993 streeft China een socialistische

markteconomie na: een markt gestuurd door vraag en aanbod,

maar met een rood tintje. De Chinese overheid bepaalt namelijk

de richting, het tempo en de kernsectoren van de economische

ontwikkeling. Via Speciale Economische Zones (SEZ) staat China

open voor handel met het buitenland. De renminbi (RMB) is de

officiële valuta van China, de naam betekent ‘geld van het volk’.

De economie van China is al drie decennia de snelst groeiende ter

wereld en het land is een van de belangrijkste leden van de G20.

China drukt dan ook een stevige stempel op de huidige mondiale

economische ontwikkelingen. De Europese Commissie (EC) onder­

zoekt nog of China met recht een markteconomie mag worden

genoemd. Ze meent dat de Chinese regering zich nog te veel

bemoeit met de markt en onvoldoende rechtszekerheid biedt.

handelsgeest

Page 5: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

988 zakendoen met China en Hongkong

Vrije markt en betrouwbaar rechtssysteemHongkong is met zijn drukke containerhaven een logistieke hub en

een belangrijk financieel centrum. De stadstaat is een van de meest

vrije markten ter wereld met een van de meest bedrijfsvriendelijke

rechtsmachten. De regio valt staatsrechtelijk onder China, maar het

rechtssysteem is gebaseerd op dat van de Britten. Dit rechtsstelsel is

goed ontwikkeld, betrouwbaar en herkenbaar voor buitenlandse

ondernemers. Procedures om te investeren, een bedrijf te starten

of uit te breiden zijn heel eenvoudig. Dat maakt Hongkong tot een

aantrekkelijk zakengebied. Binnen een week kan uw nieuwe bedrijf

zijn opgericht.

handelsgeest

“Landen als Bangladesh of Vietnam produceren goedkoper, maar in China zijn de bedrijven

betrouwbaarder en wordt meer kwaliteit geleverd. Chinezen zijn bovendien echte werkers, dat zit in de

aard van het volk. En afspraken komen ze na.”

MTR FashionFlair - Ronald Dubbelman

Autonoom HongkongHongkong ligt in China, maar is officieel een ‘speciale administratieve

regio van de republiek China’. Na de Tweede Wereldoorlog vluchtten

honderdduizenden mensen van het communistische China naar

­ het toen nog Britse ­ Hongkong. Het gebied ontwikkelde zich al

snel als commercieel, financieel en toeristisch centrum.

Na een koloniale overheersing van meer dan 150 jaar droegen de

Britten op 1 juli 1997 de soevereiniteit van Hongkong over aan China.

Daarbij is in een overeenkomst vastgelegd dat er tot het jaar 2047

niets mag veranderen aan de sociale, economische en politieke status

van de regio. Deze afspraak garandeert dat Hongkong een hoge mate

van autonomie behoudt in alle aangelegenheden, met uitzondering

van buitenlands beleid en defensie.

“Chinezen willen zo snel mogelijk geld verdienen. Want als je geld hebt, kun je in China alles kopen. Echt alles. De huidige generatie heeft veel meer mogelijkheden en die pakken ze met beide handen aan. Want: hoe meer geld, hoe meer vrijheid.”

Web Power - Jacco Bouw

Page 6: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

111010 zakendoen met China en Hongkong

Koopgrage marktDe consumentenmarkt in Hongkong is groter dan Hongkong zelf.

In 2009 bezochten ongeveer 17,7 miljoen Chinese toeristen en 15

miljoen internationale toeristen de regio. Samen vormt dat een

enorme markt. De toeristen winkelen uitgebreid tijdens een bezoek

aan Hongkong, waarbij vooral luxeartikelen, elektronica en cosmetica

populaire aankopen zijn.

Hongkong als liberaal uithangbordNaast een vrije markt en een betrouwbaar rechtssysteem, heeft

Hongkong nog een aantal economische troeven. Een gezond bank­

wezen bijvoorbeeld, maar ook ruime deviezenreserves en een streng

anticorruptiebeleid. Bovendien heeft de overheid geen schulden.

Als onderdeel van Greater China is Hongkong dan ook een belangrijk

uithangbord voor China. Daarnaast geniet de regio een unieke status.

Het is een proeftuin voor verdere liberalisatie van het Chinese finan ­

ciële systeem. Zo is Hongkong in 2010 als eerste in de regio begonnen

met offshore trading: het gebruik van de renminbi in het buitenland.

Het biedt de stadstaat een first­mover voordeel ten opzichte van de

concurrenten Singapore en Shanghai. Dit zal de financiële sector

positief beïnvloeden, en dus de economische groei.

“Als startpunt maakten we contact met een Chinese fabriek en van daaruit zijn we er een beetje ingerold. Tot dusver ging het allemaal vrij makkelijk.”

V-fiets - Maureen Baas

Page 7: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

131212 zakendoen met China en Hongkong

in de wereld open voor ‘made in China’ en kreeg het veelbesproken

investment and export­led groeimodel een flinke duw in de rug.

Inmiddels is China wereldkampioen uitvoer. Het heeft zijn aandeel

in de mondiale economie vergroot van 3% begin jaren tachtig, naar

ongeveer 10% eind 2010. De niet aflatende Chinese honger naar

energie heeft daarbij een flinke bodem gelegd onder grondstofprijzen.

Aan de andere kant heeft de grote stroom van producten uit China op

de wereldmarkt een drukkend effect gehad op goederenprijzen.

Dit had een positieve invloed op de koopkracht van de Westerse

consument.

De terugkeer van ChinaTot enkele eeuwen geleden was China een van de welvarendste

landen op aarde. Maar de snelle bevolkingsgroei in combinatie met

een isolationistisch bewind leidde ertoe dat het land steeds verder

achterop raakte bij de rest van de wereld. De Chinezen zien zichzelf

daarom niet als opkomende markt, maar spreken liever van de

terugkeer van China. De meer op consumptie gerichte groei van

China zal het Nederlandse bedrijfsleven de komende jaren waar­

schijnlijk volop nieuwe mogelijkheden bieden.

Stormachtige ontwikkelingenDe Chinese economie heeft zich sinds het begin van de jaren tachtig

stormachtig ontwikkeld. De groei accelereerde naar een gemiddelde

van 10%. In de twee decennia die volgden, werd dit succes vast­

gehouden. Ondanks dat het nationale inkomen in deze periode bijna

verviervoudigde, bleef China op het wereldtoneel een relatief kleine

speler. Dit veranderde toen China in 2001 lid werd van de Wereld­

handelsorganisatie (WTO). Vanaf dat moment gingen alle deuren

economische situatie

Page 8: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

151414 zakendoen met China en Hongkong

Kracht van de Chinese economieNaast de structurele veranderingen, wordt de groei ook beïnvloed

door de minder uitbundige wereldhandel en de nijpende situatie op de

vastgoedmarkt. Deze uitdagingen vereisen behoorlijk wat stuurmans­

kunst van de beleidsmakers in Beijing. Ze zullen zich gesteund weten

door de structurele kracht van de economie. Zo kent het land al jaren

een overschot op de handelsbalans, met als gevolg een immense

deviezenvoorraad. Het land heeft meer dan voldoende middelen om

financiële brandhaarden te lijf te gaan. Tot slot is ook de financiële

positie van de huishoudens gezond. De inflatie zal naar verwachting

geen probleem vormen en ruimte laten voor een versoepeling van het

monetair beleid.

Van oost naar westNa de explosieve groei van miljoenensteden aan de Chinese oostkust,

trekt de ontwikkeling nu westwaarts. Met het Go West­beleid probeert

de Chinese regering buitenlandse investeerders enthousiast te maken

voor westelijk China. Metropolen schieten er als paddenstoelen uit de

grond en veel productielocaties trekken naar het westen omdat de loon

kosten daar aanmerkelijk lager zijn. Hierdoor wordt de kloof tussen

Oost­ en West­China verkleind.

“Nu al verplaatst een deel van de productie zich naar omringende landen, zoals Bangladesh en Vietnam.

Wij zullen die stap uiteindelijk ook maken. Voor verlies van ons netwerk zijn we niet bang. Ook daar zijn het de

Chinezen die de fabrieken in handen hebben.”

MTR FashionFlair - Ronald Dubbelman

economische situatie

Stimulans particuliere consumptie De Chinese wederopstanding heeft ook een keerzijde. In de afgelopen

decennia heeft de groei onevenredig geleund op investeringen en

uitvoer. De consumptie is ondergesneeuwd geraakt. Zo daalde het

aandeel van de particuliere consumptie in de economie van ruim 50%

begin jaren tachtig, naar 33% in 2010. De economie is hierdoor over­

gevoelig voor de mondiale economische ontwikkelingen.

In het laatste vijfjarenplan van de overheid wordt deze tekortkoming

onderkend. Voor de periode 2011­2015 wordt daarom ingezet op het

stimuleren van de consumptie. Beleidsmakers willen deze omslag

realiseren door onder andere het sociale vangnet en pensioen voor­

zieningen te vergroten en de medische zorg toegankelijker te maken.

Voor deze zaken zet de gemiddelde Chinees veel geld opzij. De eco­

nomische groei zal hierdoor tussen 2011 en 2015 afvlakken naar een

gemiddelde van 8%, maar wel een bredere basis kennen.

60

0

50

40

30

20

10

80 85 90 95 00 05 10

Particuliere consumptie Investeringen Uitvoer

Componenten van de economie (Bron: EIU)

% BBP

Page 9: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

171616 zakendoen met China en Hongkong

Het wel en wee van Hongkong is bijna een­op­een verbonden met dat

van het Chinese vasteland. Grote (financiële) bedrijven uit Hongkong

zijn de belangrijkste ‘buitenlandse’ investeerders op het vasteland en

een aanzienlijk deel van de Chinese ‘buitenlandse’ investeringen vindt

plaats in Hongkong. Bij de wederzijdse buitenlandse handel is vrijwel

dezelfde trend waarneembaar. Zowel Hongkong als Macau zijn

vrijhavens. Dit betekent dat deze regio’s geen invoerrechten heffen

op buitenlandse producten en diensten. Ondernemers in Hongkong

moeten wel invoerrechten betalen voor goederen en diensten die ze

naar moederland China exporteren.

China kent enkele officiële free trade-zones:

economische situatie

“Het koopgedrag in heel China is waanzinnig. Chinezen geven veel geld uit en daar valt dus aan te verdienen als buitenlandse onderneming.

Het begint allemaal in de steden, maar ook in het binnenland wordt een hoop verdiend. Daarnaast staan de Chinezen erg open voor

Europese producten. IKEA is bijvoorbeeld heel populair.”

Web Power - Jacco Bouw

Futian, Shatoujiao, Guangzhou en Shantou (provincie Guangdong);

Xiamen en Fuzhou (provincie Fujian);

Haikou (provincie Hainan);Dalian (provincie Liaoning);

Tianjin en Qingdao (provincie Shandong);

Zhangjiang (provincie Jiangsu)Waigaoqioa (Shanghai);

Wuhan (provincie Hubei);Ningbo (provincie Zhejiang).

Steden in trekDe komende tien jaar verhuizen honderden miljoenen Chinezen van

het platteland naar de stad. Ze vertrekken naar bekende oostelijke

kuststeden als Shanghai, Beijing of Guangzhou, maar ook naar de

nieuwe metropolen in Centraal­ en West­China, zoals Hefei,

Zhengzhou, Shijiazhuang of Chongqing.

Chongqing Chongqing telt zo’n 32 miljoen inwoners en is de snelst groeiende

stad van Centraal­ en West­China. Ook de economie gaat er in

sneltreinvaart. In de eerste helft van 2010 groeide deze met bijna

28%. Chongqing ligt diep in het binnenland van China.

Toch is de stad aantrekkelijk voor veel internationale bedrijven. In en

rond Chongqing zijn gebieden aangewezen voor economische ont­

wikkelingen. Daar wordt onder meer een nieuwe containerhaven

gebouwd en zal een van de grootste autoproductieclusters ter wereld

ontstaan. Op dit moment stelt de Chinese overheid nieuwe econo­

mische prioriteiten. De regering wil met financiële en fiscale stimuli

vooral de privé­ en milieusector stimuleren. Nieuwe regels zorgen

binnenkort ook voor meer belastingvoordelen voor buitenlandse

investeerders.

Vrijhandelsakkoord met HongkongAl voor de overdracht aan China in 1997, had Hongkong omvangrijke

handels­ en investeringsbanden met het vasteland van China. Tegen­

woordig spant de Chinese regering zich in om de positie van Hongkong

als ‘toegangspoort tot China’ te handhaven. Dit gebeurt bijvoorbeeld

met het vrijhandelsakkoord Closer Economic Partnership Arrangement

(CEPA), dat sinds juni 2003 geldt tussen China en Hongkong. Dit akkoord

zorgt er onder meer voor dat er voor veel producten lage invoertarieven

gelden. Een soortgelijke overeenkomst is gesloten tussen China en

stadstaat Macau.

Page 10: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

191818 zakendoen met China en Hongkong

Hongkong en NederlandHongkong en Nederland zijn belangrijke handelspartners. Dat blijkt

onder andere uit de ruim 200 Nederlandse ondernemingen die in de

stadstaat zijn gevestigd. Nederlanders hebben geen visum nodig voor

een verblijf tot drie maanden in Hongkong.

“Chinezen waarderen de manier waarop wij ons opstellen. Maar we zullen nooit het imago van onze oosterburen overtreffen: alles wat de Duitsers doen, is bij voorbaat beter.”

Web Power - Jacco Bouw

Eeuwenoude bandDe handelsrelatie tussen China en Nederland is eeuwenoud. Maar pas

in 1954 ging Nederland officieel betrekkingen aan met de Volksrepubliek

China. Deze relatie werd op 18 mei 1972 nog sterker, toen in beide

landen wederzijdse ambassades werden gevestigd. De afgelopen 40

jaar hebben China en Nederland nauw samengewerkt op gebieden als

handel en investering, stabiliteit, vrede, recht en cultuur. Chinezen

waarderen de Nederlandse expertise, kennis, technologie en hoge

productkwaliteit.

Belangrijke rol EUChina heeft met veel landen, waaronder Nederland, een handels­

overeenkomst gesloten. Voor goederen uit deze landen hanteert

China voordelige invoerrechten. Tenminste, als de producten een

certificaat van oorsprong hebben. De Europese Unie speelt een

belangrijke rol bij de handelsrelaties met China. Zo onderhandelt de

EU over verlaging van tarieven en over markttoegang in het kader

van de Wereldhandelsorganisatie (WTO).

handelsrelatie China - Nederland

Page 11: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

212020 zakendoen met China en Hongkong

“Als je investeert in relaties met Chinese

handels partners, zie je dat gelijk terug in het

werk dat ze leveren.”V-fiets - Maureen Baas

Page 12: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

232222 zakendoen met China en Hongkong

toestellen en elektrische apparaten. In 2010 voerde Nederland voor

19 miljard euro aan mechanische apparaten in. Dit is ruim 60% van de

totale Nederlandse import uit China.

“Elk bedrijf heeft een kans in China, maar je moet je er wel voor openstellen. Daar zijn wij in Nederland heel goed in. We kunnen ons goed inleven in andere culturen, we hebben ons altijd moeten verdiepen in de geschiedenis en taal van buitenlandse handelspartners.”

Web Power - Jacco Bouw

Veelbelovende segmentenAls Nederlandse ondernemer liggen uw kansen in China vooral in

sectoren als:

▶ logistiek;

▶ infrastructuur;

▶ creatieve industrie;

▶ ICT­outsourcing;

▶ auto­industrie;

▶ duurzame energie en milieu;

▶ machine­industrie;

▶ gaming;

▶ scheepsbouw.

Invoer uit ChinaDe Nederlandse invoer uit China is in 2010 met ruim 800 miljoen

toegenomen tot 5,4 miljard euro. We importeren vooral veel kleding

en machines uit China, zoals computers, printers, telecommunicatie­

kansrijke sectoren

Page 13: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

252424 zakendoen met China en Hongkong

Kansen in HongkongHongkong investeert de komende jaren ruim tien miljard euro in twee

grote spoorwegprojecten. Heeft u een Nederlands bouwbedrijf, dan zijn

dit zeker kansrijke projecten. Ook de (elektrische) auto­industrie is een

branche om in de gaten te houden. Andere veelbelovende sectoren zijn:

▶ infrastructuur;

▶ ecocities (duurzaam bouwen);

▶ duurzame energie;

In- en uitvoer HongkongDe Nederlandse export naar Hongkong bestaat vooral uit melk­ en

vleesproducten. Omgekeerd zijn voor ons de belangrijkste import­

producten uit Hongkong:

▶ speelgoed;

▶ kleding;

▶ consumentenelektronica;

▶ geschenkartikelen en premiums;

Daarnaast vormt Hongkong steeds meer het centrum voor handel in

luxegoederen. Zo heeft de regio tegenwoordig een leidende positie

in de premium­wijnhandel. Voorheen had New York deze in handen.

kansrijke sectoren

“China is al lang geen goedkoop productieland meer en beweegt zich meer richting kenniseconomie. Als je iets met Research &

Development gaat doen in China, zul je veel meer steun krijgen vanuit het land dan wanneer je voor productie kiest.”

Web Power - Jacco Bouw

▶ architectuur;

▶ design en mode.

▶ huishoudelijke producten;

▶ sieraden en horloges;

▶ sportartikelen.

Uitvoer naar ChinaHoewel de uitvoerwaarde naar China sinds 2005 is verdubbeld, is

deze nog altijd bijna zes keer kleiner dan de invoer uit China. Tegen­

over elke euro export staat 5,71 euro import. Nederland exporteert

vooral grondstoffen naar China, zoals papierstof, schroot en resten

van non­ferrometalen. Maar ook machines en chemische producten,

zowel organische producten als kunststof. Samen zijn deze producten

goed voor ruim driekwart van de totale uitvoer naar China.

Detailhandel in opkomstDe massale verstedelijking van China heeft geleid tot een razendsnelle

opkomst van winkelketens. Daarnaast ontwikkelen web­ en gemaks­

winkels zich in hoog tempo, waardoor nieuwe detailhandelskanalen

ontstaan. Dit biedt veel kansen voor buitenlandse bedrijven die toe

willen treden tot de Chinese markt.

MilieuverbeteringDe ernstige milieuvervuiling terugdringen, is op dit moment een van

China’s grootste uitdagingen. Er is dan ook veel vraag naar diensten

op het gebied van milieu. Dat is gunstig voor bedrijven die milieu­

technologieën kunnen integreren en weten hoe ze financierings­

modellen moeten ontwikkelen.

“Chinezen worden steeds welvarender en schaffen graag Europese producten aan. Als je dan hoort dat een keten als WE er honderd winkels wil openen… Heel voorzichtig kijken wij ook naar China als potentieel afzetgebied.”

MTR FashionFlair - Ronald Dubbelman

Page 14: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

272626 zakendoen met China en Hongkong

BeleefdheidIn China is de waarheid niet absoluut, maar relatief. Daarom zegt een

Chinees u uit beleefdheid liever wat u wilt horen, dan dat hij u de

waarheid vertelt. Ze willen geen gezichtsverlies lijden en zullen u ook

niet in het openbaar blameren. Het groepsgevoel staat bij Chinezen

voorop. Een positieve benaderingswijze is hierbij erg belangrijk.

Alles moet in harmonie zijn en competitie leidt tot disharmonie.

“De markt in China verandert razendsnel. Was een offerte vroeger zes maanden geldig, nu moet je binnen een week reageren, anders krijg je een nieuwe prijs.”

MTR FashionFlair - Ronald Dubbelman

Als u succesvol zaken wilt doen in China, moet u zich goed voorbereiden

en bereid zijn te investeren in zakelijke relaties. Houd rekening met

een aantal culturele en sociale verschillen.

Eerste ontmoetingHanden schudden bij een ontmoeting is algemeen geaccepteerd in

China. Na de begroeting worden direct visitekaartjes uitgewisseld.

Chinezen houden van een informele sfeer tijdens zakelijke onder­

handelingen en nodigen u graag uit voor lunch, diner of karaoke.

Uw toekomstige Chinese zakenpartner verwacht geen cadeaus,

maar een maaltijd aanbieden kan een stap in de goede richting zijn.

Persoonlijke relatieChinezen hechten veel waarde aan een langdurige, persoonlijke relatie

met zakenpartners. Een goede verstandhouding opbouwen en onder­

houden kost veel tijd en energie. Toon respect, wees geduldig

en neem de tijd voor activiteiten die niet direct zakelijke resultaten

opleveren. Verdiep u ook in het land, de cultuur, taal en manieren.

Spreek niet over controversiële onderwerpen, zoals Tibet. Chinezen

zwijgen daar liever over.

zakencultuur

Page 15: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

292828 zakendoen met China en Hongkong

OnderhandelenChinezen zijn harde en taaie onderhandelaars. Niets gaat vanzelf, maar

alles is mogelijk. Voor een goede onderhandeling is het belangrijk dat

u uw Chinese handelspartner iets concreets kunt bieden. Chinezen

denken in termen van wederzijds voordeel. Probeer daarom tijdens

onderhandelingen tot een win­winsituatie te komen voor beide partijen.

Bescheidenheid wordt gewaardeerd en het is verstandig om niet alle

informatie weg te geven in de verkenningsfase. Een Chinese zakenman

zal zelf eerder te weinig zeggen dan te veel. Transparantie en harde

data gaan vaak in tegen de Chinese passie voor interpretatievrijheid

en onderhandelingsruimte. Maak aantekeningen tijdens onderhan de­

lingen en wees consistent in wat u zegt. Het kan maanden of zelfs jaren

duren voordat een investeringscontract tot stand komt. Onderhande­

lingen vragen om tactisch optreden en veel geduld.

zakencultuur

“Wil je gelijk aan de slag? Zorg dan dat je snel een aanbetaling doet. Pas als die binnen is, starten ze met de

productie. Geen geld, geen beweging.”

V-fiets - Maureen Baas

ArbeidsethosSociale rangorde is erg belangrijk in China. Er heerst binnen bedrijven

een sterke hiërarchische cultuur, formeler en afstandelijker dan wester­

lingen gewend zijn. Over het algemeen zijn Chinezen flexibele zaken­

partners en ze hebben geen negen­tot­vijf­mentaliteit. Ambtenaren

en ondergeschikten nemen weinig verantwoordelijkheid en zijn vaak

terughoudend met hulp.

TaalVeel Chinezen spreken geen Engels, wat kan zorgen voor een commu­

nicatie probleem. Het is daarom raadzaam een goede tolk in te huren.

In de meeste grote steden is een kantoor van de China Council for the

Promotion of International Trade (CCPIT) gevestigd. Zij kunnen u helpen

een vertaler te vinden. Ook de Nederlandse vertegenwoordigingen in

China en Nederlandse tolk­ en vertaalbureaus kunnen u hierbij van

dienst zijn.

“Tijdens persoonlijke ontmoetingen doe je vrijwel nooit zaken. Het draait vooral om het versterken van de persoonlijke band. Een paar keer per jaar komen er een aantal Chinese leveranciers van ons naar Nederland. Van zakendoen of onderhandelen komt dan vaak weinig terecht. Je gaat met ze uit eten, laat je bedrijf zien en vertelt over je familie. Dat vinden ze ontzettend interessant. Na een paar dagen gaan ze onverrichter zake weer richting China. Geen probleem, die prijsafspraken komen een andere keer wel.”

V-fiets - Maureen Baas

Page 16: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

313030 zakendoen met China en Hongkong

Contracten en afsprakenDe beginselen van een precontractuele fase kennen Chinezen niet.

Contracten zijn meer globale afspraken, waarmee binnen de relatie

met elkaar wordt omgegaan. Na ondertekening zullen er nog

ver schillende friendly consultations volgen. Deze worden vaak als

clausule opgenomen in het contract. Als het contract geen uitsluitsel

geeft, kunnen ze problemen oplossen.

In China respecteert men afspraken. Dat geldt ook voor mondelinge

overeenkomsten. Deze worden over het algemeen goed nagekomen.

Om misverstanden te voorkomen, kunt u ze het beste ook schriftelijk

laten vastleggen.

“Het is onmogelijk om te spreken van ‘zakendoen in China’. Het land is zó groot, je kunt het beter vergelijken met Europa. Als je van Beijing, via Shenzhen naar Shanghai gaat, is het alsof je van Stockholm via Amsterdam naar Madrid reist. Zakendoen verschilt daarom alleen al per stad. In Beijing is het bijvoorbeeld gebruikelijk om zaken tijdens een lunch of diner te bespreken. Maar in Shenzhen doe je dat gewoon tijdens kantooruren.”

Web Power - Jacco Bouw

Page 17: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

333232 zakendoen met China en Hongkong

▶ Spreek de mensen aan met hun achternaam, niet met de voor­

naam. De eerste naam op het visitekaartje is de achternaam

van de gesprekspartner. Als er een titel op het kaartje staat,

is het gebruikelijk die ook te noemen.

▶ Houd het gesprek zakelijk. Maak geen grappen of overdreven

bewegingen.

Kleding ▶ De kledingstijl in China is formeel. Mannen dragen vaak een

donker pak met eenvoudige, onopvallende das.

▶ Vrouwen kleden zich zeer bescheiden. Onthullende halslijnen

en korte rokken zijn ongepast. Chinezen verkiezen klassieke

ontwerpen boven de laatste trends.

Nu China meer contacten heeft met andere landen en culturen, worden

de omgangsvormen wat losser. Toch is het goed om de Chinese

etiquetteregels te leren kennen.

Communicatie ▶ Ga ervan uit dat slechts weinig Chinezen Engels spreken.

Zorg voor uw eigen tolk.

▶ Laat uw communicatiemateriaal vertalen. Gebruik hierin

de juiste naam voor China: The People’s Republic of China.

Ontmoeting ▶ Handen schudden is een algemeen geaccepteerde begroeting.

Meer ceremoniële begroetingen bestaan uit een knikje, lang

handen schudden of een kleine buiging. Wacht op de buiging

van uw Chinese gesprekspartner voordat u zelf buigt.

▶ Na de begroeting wisselt u direct visitekaartjes uit. De manier

waarop dit gebeurt is erg belangrijk. Zorg ervoor dat uw kaartje

zowel in Engels als Mandarijn is opgesteld. U biedt het met twee

handen aan. Houd daarbij uw vingers langs de zijden en toon het

kaartje met de tekst in het Mandarijn naar boven. Neem het

visitekaartje ook met twee handen in ontvangst. Bestudeer het

met belangstelling en respect.

omgangsvormen

Page 18: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

353434 zakendoen met China en Hongkong

▶ Tijdens zakengesprekken wordt voornamelijk thee aangeboden.

Wees er alert op dat de gastheer of ­vrouw deze als eerste drinkt.

Als de thee lange tijd onaangeroerd blijft, is dit vaak een signaal dat

de afspraak op zijn einde loopt.

Sociaal ▶ Chinezen houden van een informele sfeer tijdens zakelijke onder­

handelingen. Ze nodigen u graag uit voor de lunch, het diner of

een avond karaoke. Bereid u in dat geval voor op lang tafelen,

drinken en zingen. Vermijd zakelijke onderwerpen en controversiële

gesprekken, bijvoorbeeld over Tibet.

▶ Het wordt als onbeleefd gezien om iemands blik lang vast te houden.

▶ Chinezen zijn gevoelig voor status. Bouw een goed netwerk op door

te investeren in contacten op verschillende niveaus en posities.

▶ Goedbedoelde amicale aanrakingen, zoals een schouderklopje,

worden over het algemeen niet gewaardeerd.

▶ Chinezen zijn een zelfbewust volk. Onderschat uw handelspartner

nooit en benader hem of haar op voet van gelijkheid.

omgangsvormen

“Het belangrijkste is dat je niet bijdehand doet of boos wordt. Als je daar niet mee oppast, dan gooien Chinezen de deur

dicht. Hiermee beschadig je persoonlijke relaties en dan moet je weer gaan lijmen. Plaats jezelf ook niet in een slachtofferrol,

maar denk in oplossingen en communiceer ook zo. Dan zijn Chinezen best bereid om met je mee te denken.”

V-fiets - Maureen Baas

Geschenken ▶ Cadeautjes worden bij een eerste bezoek niet verwacht, maar ze

kunnen helpen bij het opbouwen van een goede relatie met uw

zakenpartner. Zoek uit welke geschenken in uw kringen gewaar­

deerd worden en doe daar uw voordeel mee.

▶ Ter kennismaking kunt u een maaltijd aanbieden. De rekening delen

is in China taboe. De uitnodigende partij bestelt het eten en betaalt

ook de rekening.

▶ Geef geen fooi, dat wordt vaak als belediging gezien. Al raakt deze

westerse gewoonte in grote steden als Beijing, Shanghai en

Guangzhou steeds meer ingeburgerd.

Eten en drinken ▶ Wacht tot u een stoel wordt aangewezen wanneer u bent uitge­

nodigd voor een diner. Zakendiners zijn vaak uitgebreid, met volop

alcoholische versnaperingen. Neem hier de tijd voor.

▶ Eet nooit uw bord helemaal leeg, met name bij een Chinees diner.

Drink uw glas of kop niet leeg, tenzij u wilt worden bijgeschonken.

▶ Bied bij handelsevenementen, zoals beurzen, zowel westers als

Chinees eten aan en regel zitplaatsen voor uw gasten. Staand eten

wordt in China niet gewaardeerd.

“Als ik naar China ga, ben ik geen enkele avond alleen. Zelfs als je doodmoe uit het vliegtuig komt, ga je mee. Weigeren is onbeleefd. Ze willen je entertainen, je bezoek de moeite waard maken. En ik eet wat ze me voorschotelen. Omgekeerd nemen wij ze mee uit als ze naar Nederland komen.”

MTR FashionFlair - Ronald Dubbelman

Page 19: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

373636 zakendoen met China en Hongkong

Hongkong is lange tijd een Britse kroonkolonie geweest. Hierdoor zijn er enkele verschillen ontstaan

met de Chinese cultuur. Wees u daarvan bewust.

tip !

“Sommige clichés komen niet overeen met de werkelijkheid. Zo zou je in China niets mogen en zou alles worden gecontroleerd door de overheid. Dat is

lichtelijk overdreven, zeker in de steden is er een grote mate van vrijheid. Verder wordt er vaak gezegd dat

Chinezen altijd tot het laatste moment wachten voordat ze een deal met je sluiten. Dat is in de

dienstensector in ieder geval niet zo. Ze nemen beslissingen juist vaak binnen een dag.”

Web Power - Jacco Bouw

omgangsvormen

Onderhandelen ▶ Chinezen vinden het belangrijk dat u betrouwbaar bent en

consistent in wat u zegt. Dit geldt voor afspraken tijdens de

onderhandelingen, maar ook in de algemene omgang.

▶ Juich niet te vroeg. De echte onderhandelingen beginnen

pas wanneer het contract is getekend. Met andere woorden:

alles blijft bespreekbaar.

Hongkong, nét even andersDe meeste opmerkingen over China gaan ook op voor Hongkong.

Doordat dit gebied lange tijd een Britse kroonkolonie is geweest,

zijn er ook enkele verschillen.

▶ Goede persoonlijke relaties zijn ook in Hongkong erg belangrijk.

Contacten verlopen echter vrij formeel, vooral de eerste

kennismaking.

▶ U kunt in principe rechtstreeks met bedrijven afspraken maken.

U heeft geen officiële introductie nodig, zoals in sommige andere

Aziatische landen gebruikelijk is. Toch kan het een voordeel zijn.

Bijvoorbeeld als de introductie komt van het Nederlandse consulaat­

generaal in Hongkong. Dit geldt vooral bij contacten met de overheid.

▶ Stipt op tijd komen bij een afspraak is een teken van respect.

Houd daarom rekening met het altijd drukke verkeer in de regio.

Bent u onverhoopt toch te laat, breng uw gesprekspartner hiervan

dan direct op de hoogte en bied uitgebreid excuses aan.

▶ Dure relatiegeschenken zijn in Hongkong ongebruikelijk. In tegen­

stelling tot in veel andere Aziatische landen, is het normaal om

snel ter zake te komen.

Page 20: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

393838 zakendoen met China en Hongkong

Web PowerWeb Power is een Nederlands bedrijf gespecialiseerd in online marketingcommunicatie en specifiek e-mailmarketing en sites. Het werd in 1999 opgericht door Jacco Bouw en Niek Kerkemeijer, die vanaf een zolderkamer in Barneveld steeds meer klanten aan zich wisten te binden. Inmiddels is het voormalige tweemanszaakje uitgegroeid tot een internationaal bedrijf met kantoren in Nederland, China, Zweden en Duitsland. Web Power is daarmee de grootste internationale e-mailspecialist uit Nederland. In China leidt het bedrijf de markt op het gebied van e-mailmarketing en adviseert het de overheid over anti-spamwetgeving en -regulering.

MTR FashionFlairMTR FashionFlair levert private label-modeconcepten aan Europese grootwinkel-bedrijven. Het bedrijf produceert en verkoopt confectieproducten zoals shirts en kostuums. De nadruk ligt op accesoires: van sokken tot manchetknopen, van stropdassen tot lederen riemen. MTR FashionFlair is een snelgroeiende onderneming dat in 2008 is opgericht door Milko Frischalowski, Teng Janssens en Ronald Dubbelman. Het grootste deel van de productie vindt plaats in China.

V-fietsV-fiets verkoopt ombouwsets om je eigen fiets elektrisch te maken. Behalve complete ombouwsets verkoopt V-fiets ook losse onderdelen, zoals elektromotoren en accu’s. Een groot succes, want de vraag naar ‘ombouwsets’ groeit fors. De onderdelen worden onder andere geproduceerd in China. V-fiets levert vooral aan Nederlandse retailers, fietsfabrikanten een klein percentage particulieren. Er is groeiende belangstelling vanuit andere Europese landen, Amerika en Australië. V-fiets is in 2008 opgericht door Ralf Braakman en Maureen Baas.

bedrijfsprofielen

Page 21: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

414040 zakendoen met China en Hongkong

In principe kiest u uit deze mogelijkheden: ▶ Representative Office (Rep. Office)

▶ Wholly Foreign Owned Enterprise (WFOE)

▶ Foreign­Invested Commercial Enterprises (FICE)

▶ Joint Venture (JV)

Het commerciële landschap van China verandert in hoog tempo en is

lastig te bewerken. De markt is heterogeen, omvangrijk, complex en

moeilijk toegankelijk. U moet reke ning houden met nationale en lokale

regelgeving, bureau cratie en het economisch beleid. Dit gecombi­

neerd met een onoverzichtelijk aantal overlappende bestuursorganen.

Het veroveren van de Chinese markt kost over het algemeen veel tijd

en energie. Uw entreestrategie is een belangrijk onderdeel van het

exportbeleid van uw onderneming. Bedenk per product­markt­

combinatie op welke termijn en op welke manier u die markt wilt

ontwikkelen.

MarktbenaderingBuitenlandse ondernemingen en investeerders kunnen de Chinese

markt op verschillende manieren benaderen. Elke manier heeft zijn

voor­ en nadelen. Om te bepalen wat voor u de juiste registratievorm

is, kunt u het beste juridisch advies inwinnen.

een bedrijf opzetten

Page 22: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

434242 zakendoen met China en Hongkong

▶ als u lokaal personeel wilt inhuren, bent u verplicht dit via een

plaatselijke ‘supportorganisatie’ te doen. Hieraan zijn extra kosten

verbonden;

▶ u bent aan veel regels gebonden. De overheid oefent een strikt

toezicht uit en er zijn regelmatig inspecties.

Wholly Foreign Owned Enterprise (WFOE)Een WFOE is een ondernemingsvorm op Chinees grondgebied die

volledig wordt gefinancierd met buitenlands kapitaal. De wetgeving

rondom deze ondernemingsvorm is complex. Achteraf wijzingen door­

voeren is vaak ingewikkeld, en soms zelfs onmogelijk. Gun uzelf

daarom voldoende tijd in de opstartfase. Het is zeer belangrijk dat u

een betrouwbare en goed ingevoerde adviseur of advocaat in de arm

neemt als u een WFOE wilt oprichten.

De WFOE is veruit de meest gekozen ondernemingsvorm voor inter­

nationale investeerders in China. Het is geschikt voor bedrijven die

werkzaam zijn in productie en verkoop van producten, of diensten

aanbieden zoals Research & Development of business consultancy.

De opstarttermijn is drie tot zes maanden.

Voordelen ▶ een WFOE is voor 100% uw eigendom, u heeft volledige controle

over uw business;

▶ u kunt uw technologie en intellectuele eigendom beter beschermen;

▶ winst maken is toegestaan en u heeft de mogelijkheden om te

direct te handelen in RMB;

▶ als u geen winst maakt, betaalt u geen vennootschapsbelasting.

Een WFOE wordt belast volgens centrale fiscale wetgeving. De

precieze implementatie hiervan kan op lokaal niveau verschillen;

▶ er geldt een beperkte aandeelhoudersaansprakelijkheid in relatie

tot de originele investering.

een bedrijf opzetten

Representative Office (Rep. Office)De minst dynamische ondernemingsvorm waarmee u in China

aanwezig kunt zijn, is een Rep. Office. Deze partij mag alleen

liaisonactiviteiten verrichten voor een buitenlands moederbedrijf.

U kunt het zien als een verlengstuk van uw organisatie, dat alleen

indirect interactie aangaat met Chinese partijen. De opstarttijd is

van een Rep. Office is ongeveer drie maanden.

Hoewel de mogelijkheden van een Rep. Office beperkt zijn, geeft

deze marktbenadering tegen lage kosten directe controle voor uw

buitenlandse onderneming. Dat kan nuttig zijn als u eerst vertrouwd

wilt raken met de Chinese markt. Als u nog niet op de Chinese markt

gaat verkopen, maar wel een serieus netwerk wilt opbouwen,

marktonderzoek wilt doen of producten wilt presenteren, dan is

een Rep. Office zeker het overwegen waard.

Voordelen ▶ het is de snelste en goedkoopste manier om een

vertegenwoordiging in China op te richten;

▶ u bent continu aanwezig in China. Dit maakt u geloofwaardiger

en daardoor wordt zakendoen eenvoudiger;

▶ u heeft volledige zelfstandige controle;

▶ het is relatief goedkoop. U hoeft bij een Rep. Office geen

startkapitaal in te leggen;

▶ u kunt uw legale aanwezigheid in China vormgeven

en een lokaal netwerk opbouwen.

Nadelen ▶ het biedt beperkte mogelijkheden, u kunt alleen

liaisonactiviteiten uitvoeren;

▶ een winstoogmerk is niet toegestaan;

Page 23: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

454444 zakendoen met China en Hongkong

Foreign-Invested Commercial Enterprises (FICE)Met een FICE is het mogelijk te importeren, exporteren en producten

op de Chinese markt te verkopen. Vroeger was het voor buitenlandse

bedrijven verboden om Chinese producten te kopen om deze

vervolgens in China zelf weer te verkopen. Sinds 2004 mag een FICE

de volgende activiteiten ondernemen:

▶ import export en distributie;

▶ detailhandel goederen en diensten verkopen aan individuen via

televisie, telefoon, post, internet en verkoopautomaten;

▶ groothandel goederen en diensten verkopen aan bedrijven,

klanten uit de industrie, handel of andere organisaties binnen

China;

▶ agent of handelaar representatieve transacties op provisiebasis;

▶ franchising meerdere verkooppunten opzetten.

Een FICE is vergelijkbaar met een WFOE, maar speciaal bedoeld voor

handel en retail. Via een FICE kunt u ook marketingactiviteiten op de

Chinese markt ontplooien. Dit kan ook langs andere wegen, bijvoor­

beeld via individuele agenten, maar met een FICE heeft u meer controle

op de kwaliteit en het serviceniveau dat u nastreeft. Het maakt ook

een persoonlijker contact met uw leveranciers mogelijk. Bovendien

kunt u in RMB uitbetalen en factureren. De opstarttermijn is vier tot

zes maanden.

Voordelen ▶ u kunt verschillende vestigingen in China opzetten (franchising);

▶ u kunt direct personeel inhuren;

▶ u kunt in RMB factureren;

▶ u heeft meer controle over de kwaliteit van uw producten en

dienstverlening.

een bedrijf opzetten

Nadelen ▶ bij registratie is een minimum startkapitaal nodig. Minimum­

kapitaalvereisten verschillen sterk per stad of regio. Ze worden

opgemaakt uit het startkapitaal, ingebrachte kapitaalgoederen

en het overgebrachte intellectuele eigendom;

▶ u kunt alleen in een beperkt aantal sectoren een WFOE openen.

Het is van cruciaal belang in welke sector(en) u gaat opereren in

China. De Chinese overheid heeft vier verschillende categorieën

geïdentificeerd voor buitenlandse investeringen: permitted,

encouraged, restricted en prohibited. Hieraan zijn verschillende

voorwaarden en mogelijkheden verbonden;

▶ u bent beperkt tot het doel van de onderneming dat is vastgelegd

bij de autoriteiten;

▶ ratio tussen geregistreerd kapitaal en de totale investering. Bij het

vaststellen van het registered capital moet u goed analyseren wat

uw organisatie daadwerkelijk nodig heeft om zonder buitenlandse

kapitaalinjecties tot een punt te komen waarop uw Chinese business

winstgevend is. Als uw registered capital namelijk te laag is en u

daarna toch aanvullende investeringen in China wilt doen, dan

worden deze belast als inkomsten. Het tarief voor inkomsten­

belasting is doorgaans 25%. Het registered capital is overigens

niet hetzelfde als de totale investering. Daarbij worden ook nog

leningen of investeringen vanuit China meegenomen.

“Contracten hebben we door Chinese advocaten laten vertalen. Samen met deskundigen hebben we alles dichtgetimmerd.”

Web Power - Jacco Bouw

Page 24: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

474646 zakendoen met China en Hongkong

Voordelen ▶ door samen te werken met een Chinese partner in een JV, kunt u

profiteren van bestaande expertise en infrastructuur;

▶ het is mogelijk dat uw Chinese partner onroerend goed, systemen

en expertise bezit die noodzakelijk (of zeer wenselijk) zijn voor het

succes van de onderneming;

▶ uw lokale partner heeft vaak beter inzicht in de lokale markt;

▶ een Chinese partner heeft vaak connecties, een distributienetwerk

en/of de kennis om goedkeuring voor bepaalde projecten te krijgen;

▶ u kunt kiezen voor een Chinese partij als ‘stille’ partner. Deze vorm

verdient soms de voorkeur boven een WFOE, omdat Chinese

autoriteiten in bepaalde gevallen graag zien dat Chinese bedrijven

direct profiteren van buitenlandse investeringen. Vooral in het

binnenland van China is dit nog het geval;

▶ voor sommige bedrijfstakken (telecommunicatie, expeditie en

transport, infrastructuur, energie, bepaalde diensten) is een JV de

enige toegestane ondernemingsvorm.

“Voor Nederlandse bedrijven is het op dit moment nog moeilijk om een Chinese entiteit te krijgen.

Voor een handelsfirma is dat in Hongkong binnen een week geregeld. We hebben de voor- en

nadelen besproken met onze bank. Een accountant, een adres, een showroom

en een paar duizend dollar, meer heb je niet nodig.”

MTR FashionFlair - Ronald Dubbelman

een bedrijf opzetten

Nadelen ▶ de opstartperiode duurt lang;

▶ ingekochte producten mogen niet worden bewerkt of aangepast.

Een FICE mag de aard van het product niet veranderen. U mag

alleen verkopen wat u daadwerkelijk heeft ingekocht;

▶ het is een FICE niet toegestaan zelf producten te maken;

▶ er is een beperkt aantal verkooppunten toegestaan. Heeft u meer

dan dertig verkooppunten die producten als boeken, tijdschriften,

auto’s, medicijnen, zout, ruwe olie of benzine verkopen, dan mag

uw aandeel in de onderneming niet groter zijn dan 49%;

▶ ratio tussen geregistreerd kapitaal en de totale investering.

Als uw registered capital te laag is en u daarna toch aanvullende

investe ringen in China wilt doen, dan worden deze belast als

inkomsten. Kijk voor meer informatie over dit onderwerp bij de WFOE.

Joint Venture (JV)Een Joint Venture is een onderneming die in handen is van één of

meer Chinese en buitenlandse partners. De onderneming kan worden

gevormd door een bijdrage te doen in de op te richten JV. Eigendom,

risico en winsten worden verdeeld op basis van deze geldelijke bij­

drage. China kent twee soorten JV: de Equity JV en de Cooperative JV.

De opstarttermijn is drie tot zes maanden.

De JV bestaat al sinds 1979 in China en is nog steeds een veel­

gebruikte ondernemingsvorm voor buitenlandse investeringen.

De laatste jaren kiezen echter steeds meer buitenlandse onder ­

ne mingen voor een WFOE. Dit komt vooral door voorbeelden

van teleurstellende ervaringen met Chinese JV­partners. Toch is

onverstandig om de JV als ondernemingsvorm bij voorbaat af te

schrijven. Een JV heeft ook een aantal voordelen ten opzichte van

een WFOE.

Page 25: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

494848 zakendoen met China en Hongkong

“Om te beginnen kies je uit drie ondernemingsvormen: een Joint Venture, een Representative Office of een

Wholly Foreign Owned Enterprise. Wij hebben voor de laatste gekozen. We betalen in China belasting,

maar hebben alle aandelen zelf in handen. Zeker in het begin is het verstandig om een Chinese vertrouwens-

persoon of adviseur in te schakelen die je wegwijs maakt in het land en je helpt om een zogenaamde

Guanxi op te bouwen: een vertrouwensband met je nieuwe zakenpartners.”

Web Power - Jacco Bouw

Daarnaast kent Hongkong:

▶ neven­ en dochtervestigingen;

▶ eenmanszaken;

▶ representative offices.

Voor samenwerking vanuit Hongkong met een Chinese firma wordt

vaak gekozen voor een Joint Venture, bijvoorbeeld in de vorm van een

commanditaire vennootschap.

een bedrijf opzetten

Nadelen ▶ u heeft geen volledige controle over de onderneming;

▶ er bestaat een kans op onenigheid of verschil van inzicht met uw

lokale partner.

Ondernemingsvormen in HongkongHongkong is een belangrijk centrum voor ondernemingen die vooral

in Zuidoost­Azië zaken doen. De stadstaat biedt als vestigingsplaats

een aantal voordelen boven mainland China. Er bestaat geen deviezen­

controle en er is geen minimumkapitaal vereist. Belasting wordt alleen

geheven over inkomsten die in Hongkong zelf zijn ontstaan. Bovendien

profiteren deze ondernemingsvormen van extra belastingvoordelen:

▶ holding of offshore bedrijf geen belasting

over vermogens aanwas na verkoop van

dochterondernemingen;

▶ licensing companies exploiteren rechten en

royalty’s afkomstig van intellectueel en

industrieel eigendom;

▶ hoofdkantoren slechts 10% van de

inkomsten is belast;

▶ financieringsmaatschappijen geen

belasting over rente van buitenlandse

financieringsondernemingen.

Er zijn verschillende ondernemingsvormen moge­

lijk in Hongkong. De besloten vennootschap en

naamloze vennootschap komen het meeste voor.

Page 26: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

515050 zakendoen met China en Hongkong

ContractenDe drie bekendste contractvormen in China zijn het koopcontract,

de distributieovereenkomst en de agentuurovereenkomst. Welk soort

contract u ook sluit, hanteer altijd de regel: zonder eigen tolk, geen

contract. De kans dat uw Chinese zakenpartner de overeenkomst

anders interpreteert is namelijk zeer groot, zelfs als het contract in het

Engels is opgesteld. De Engelse variant wordt altijd naar het Chinees

vertaald voor de Chinese directie of aandeelhouders. U heeft dan wel

een contract, maar de details kloppen niet altijd. Dit kan voor grote

conflicten zorgen in de zakenrelatie.

Explosie aan wetten en regelsHet is belangrijk aandacht te besteden aan de verschillen in wet­ en

regelgeving tussen Nederland en China. Het recht is geen absolute

wetenschap en veel beter te begrijpen als u de achtergrond kent.

De afgelopen jaren heeft het rechtssysteem van China te maken

gehad met een explosie aan wetten en regels. De rechtshandhaving

loopt daarbij flink achter. De Chinezen claimen dat veel wetten en

regels niet uitvoerbaar zijn en advocaten klagen over rechters die de

wet niet kennen. Lokale bestuurders leggen wetten en regels mede

hierdoor vaak anders uit dan ze bedoeld zijn.

Juridisch adviesVoordat u een vestiging opent in China, raden we u aan om daarover

juridisch advies in te winnen. De wet­ en regelgeving in China verandert

vaak en er zijn sterke regionale verschillen in de toepassing van de

wetten. De meeste advocaten spreken goed Engels, maar het is

verstandig om bij al uw afspraken een eigen tolk mee te brengen.

wet- en regelgeving

Page 27: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

535252 zakendoen met China en Hongkong

▶ Commission contracts

De commissionair of tussenpersoon drijft handel op eigen naam,

namens u als opdrachtgever. De gemaakte kosten zijn voor rekening

van de commissionair, tenzij anders is aangegeven in het contract.

▶ Intermediary services contract

De tussenpersoon informeert u over mogelijke contracten of haalt

bepaalde contracten binnen. U betaalt hiervoor als klant een afge­

sproken prijs. Als een contract niet wordt gerealiseerd, kan de

tussenpersoon een terugbetaling eisen van de gemaakte kosten.

wet- en regelgeving

“De regelgeving in China verandert regelmatig en dat kan voor problemen zorgen. Blijf altijd op de

hoogte van aanpassingen in wetten en regels.” Web Power - Jacco Bouw

Daarnaast zien Chinezen een contract als een levend instrument: de

bedoeling van de overeenkomst is belangrijker dan de letter. Anders

dan in Nederland, moet u ervoor zorgen dat de details flexibel zijn.

Tips voor onderhandelingen ▶ Zorg dat u een controlerende meerderheid heeft, anders nemen de

Chinezen meteen de touwtjes in handen.

▶ Neem de tijd om een betrouwbare agent, distributeur of partner te

vinden die bekend is met de Chinese taal en cultuur.

▶ Werk met een tolk die bestand is tegen de druk die Chinezen

uitoefenen tijdens onderhandelingen. Kies niet voor studenten,

die zijn het zakelijk Engels vaak niet machtig.

▶ Wees standvastig. Chinezen onderhandelen vaak tot de laatste

minuut door. Probeer hier flexibel mee om te gaan. Ook al wilt u

de deal nog zo graag, laat dat niet merken.

▶ Zorg ervoor dat u zelf het management mag benoemen en

ontslaan.

▶ Chinezen doen alles om kosten te besparen. Ze stappen gerust

zonder overleg over naar goedkopere grondstoffen of materialen.

Zorg daarom voor gedetailleerde contracten.

Agentuurcontracten in HongkongIn Hongkong is de letter van het contract belangrijker dan in China.

Er zijn verschillende contracten mogelijk:

▶ Mandate contracts

De principaal en de agent komen overeen dat de agent handelt

namens de principaal. Dit houdt in dat u de agent machtigt in

algemene of specifieke aangelegenheden. Eventuele kosten voor

de uitvoering van de gedelegeerde taken betaalt u vooruit.

De agent mag op zijn beurt taken delegeren aan anderen.

Daarnaast kunt u afspreken dat de agent u over de voortgang

van taken rapporteert.

Page 28: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

555454 zakendoen met China en Hongkong

Intellectueel eigendom in ChinaChina staat bekend om zijn kopieergedrag. Neem daarom het zekere

voor het onzekere en registreer uw handelsmerken, logo’s en domein­

namen bij het Trademark Office. Neem hiervoor een professioneel

adviesbureau in de arm. Voor bescherming van octrooirechten moet

u een octrooiaanvraag indienen bij het State Intellectual Property

Office (SIPO) in Beijing. Registratie bij bijvoorbeeld de EU of het

World Intellectual Property Organization (WIPO) is niet voldoende.

Zelfscheppende industrieOm de intellectual property rights (eigendomsrechten) van buitenlandse

ondernemers te beschermen, voert de Chinese regering in hoog

tempo wetten in. Zo wordt kopieergedrag bestreden en zet China

stappen naar een zelfscheppende industrie. Maar bij overtreding

komt het nog lang niet altijd tot straf­ of civielrechtelijke vervolging.

De meeste zaken rond schending van merkenrecht of intellectuele

eigendom worden administratief behandeld. Het doel hierbij is om tot

een schikking te komen.

“Wat je zaait zul je oogsten. Verhalen over containers met bakstenen komen niet uit de lucht vallen. Dat kregen we

ook steeds voorgelegd van banken.”

MTR FashionFlair - Ronald Dubbelman

wet- en regelgeving

In Shanghai geldt sinds 1994 de regel dat de agent ­ behalve een

persoon ­ ook een organisatie kan zijn. In het contract wordt verder een

aantal zaken vastgelegd, zoals:

▶ de aard van de dienstverlening;

▶ commissie en betalingswijze;

▶ duur van het contract;

▶ geschillenprocedure.

De agent moet zich registreren bij de Shanghai Municipal Administration

for Industry and Commerce. Vraag de agent altijd om zijn vergunning

te laten zien.

Lees meer op china-iprhelpdesk.eu. Op deze website van de Europese Unie vindt u informatie, advies en training op het gebied van bescherming van intellectuele eigendom.

internettip

“We doen in China veel zaken op basis van vertrouwen en daar hebben we nog nooit problemen mee gehad. Contracten zijn ook niet alles. Als ze je echt willen flessen, dan lukt ze dat heus wel.”

V-fiets - Maureen Baas

Page 29: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

575656 zakendoen met China en Hongkong

DocumentenGoederenzendingen bestemd voor China moeten zijn voorzien van de

volgende documenten:

▶ handelsfactuur;

▶ certificaten van oorsprong;

▶ transportdocumenten;

▶ paklijsten;

▶ Enig Document (meer informatie op douane.nl);

▶ pro­formafactuur;

▶ invoervergunning;

▶ Confirmation Certificate;

▶ fytosanitaire, gezondheids­ of veterinaire certificaten;

▶ pre­shipment inspectie.

Douaneprocedures verlopen in China anders dan in Nederland. Ook

de samenwerking tussen verschillende overheidsinstellingen die

belast zijn met grenscontrole verschilt. Houd daarom rekening met

langere afhandelingstermijnen dan u gewend bent. Laat u begeleiden

en adviseren door een in China erkende douaneagent, met de juiste

autorisaties en licenties.

DouanetelefoonVoor informatie of advies over import en export van en naar China kunt u contact opnemen met de douanetelefoon. In Nederland 0800 - 0143 of vanuit het buitenland +31 45 574 3031.

tip!

douanezaken

Page 30: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

595858 zakendoen met China en Hongkong

PaklijstenPaklijsten moeten in het Chinees of Engels een nauwkeurig overzicht

geven van de afzonderlijke verpakkingen met merk, nummers, inhoud

en bruto­ en nettogewicht.

Enig DocumentHet Enig Document (ED) is een standaardformulier waarmee u onder

andere aangifte ten uitvoer doet bij de Nederlandse douane. Deze

aangifte kunt u digitaal doen. U kunt uw expediteur of transporteur

vragen om u hierbij te helpen of de afhandeling over te nemen. Ga

naar douane.nl en kies voor ‘uitvoer’ en ‘manieren van aangifte doen’

voor meer informatie.

“Tegenwoordig werken we met een vervoerder die de markt goed kent en ons veel transportwerk uit handen

neemt. Hij regelt bijna alle logistiek. Alleen de import per vliegtuig laten we door de leverancier verzorgen.

We betalen dan wel iets meer, maar we weten zeker dat ze de juiste papieren

hebben en dat onze bestellingop tijd wordt geleverd.”

V-fiets - Maureen Baas

douanezaken

HandelsfactuurVoor de inklaring van goederen is een factuur in tweevoud vereist. Op de

factuur staan alle gebruikelijke gegevens in het Chinees of in het Engels:

▶ naam en adres van de importeur en exporteur;

▶ datum en plaats van verzending en bestemming;

▶ merken, nummers, aantal en soort van de afzonderlijke stukken;

▶ goederenomschrijving (inclusief goederen­ of HS­code);

▶ bruto­ en nettogewicht;

▶ vrachtkosten;

▶ code van de muntsoort waarin de factuur is opgesteld;

▶ prijs per eenheid en totale prijs;

▶ betalings­ en leveringsvoorwaarden en eventuele

kredietbeperkingen en kortingen.

De handelsfactuur en de kopie moeten beiden worden ondertekend.

Legalisatie is niet vereist, hoewel er wel naar gevraagd kan worden.

Certificaten van oorsprongCertificaten van oorsprong zijn niet verplicht, tenzij de importeur er

specifiek naar vraagt. U vraagt dit certificaat aan bij de Kamer van

Koophandel.

TransportdocumentenAls op het transportdocument staat dat de ontvanger een bank is,

of als het document to order of to order of shipper is gesteld, moet in

het vakje notify de naam van de importeur en zijn btw­nummer staan.

Als het transportdocument to order is gesteld en de notify party is

een lokale agent (of de identiteit van de importeur is onbekend), dan

moet in het vakje notify het btw­nummer van de agent staan.

Op de connossementen of internationale luchtvrachtbrieven (Air Waybill

­ AWB) moet République Populaire de Chine als bestemming staan

vermeld. Het document hoeft u niet te legaliseren.

Page 31: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

616060 zakendoen met China en Hongkong

Tijdelijke invoer van overige goederenGoed contact met lokale overheden helpt bij het verkrijgen van

vergunningen. Een open houding is geen garantie voor het snel

doorlopen van procedures. Volg altijd de juiste procedures en

probeer niet via omwegen sneller een vergunning te krijgen.

De volgende goederen kunnen voor een periode van maximaal

zes maanden vrij van invoerrechten worden geïmporteerd:

▶ goederen voor culturele activiteiten en sportevenementen;

▶ instrumenten en producten voor nieuwsverslaggeving,

filmopname en opnamen voor tv­programma’s;

▶ artikelen die worden gebruikt bij tests of analyse in een

laboratorium;

▶ speciale vervoersmiddelen voor transport van bovenstaande

producten;

▶ monsters;

▶ producten en materiaal voor charitatieve activiteiten;

▶ gereedschap dat nodig is bij het installeren en testen van

producten en techniek;

▶ containers voor vrachtvervoer.

U moet wel een borgsom afgegeven ter hoogte van de normaal ver­

schuldigde invoerheffingen. Duurt de uiteindelijke invoerperiode langer

dan zes maanden, dan worden de invoerrechten alsnog berekend.

Let op: Auto-onderdelen en componenten voor de assemblage van auto’s zijn de uitzondering. Hiervoor moeten wel invoerrechten en bijkomende rechten worden betaald.

douanezaken

Overige documenten

Pro-formafactuurU heeft een pro­formafactuur nodig voor de aanvraag van een (niet­)

automatische invoervergunning. Op deze factuur staan de naam en

het adres van de producent of exporteur, en eventueel de naam en

het adres van de agent, distributeur of vertegenwoordiger. Ook moet

de exporteur op de pro­formafactuur verklaren dat de vermelde prijzen

overeenkomen met de gangbare prijzen op de wereldmarkt. U kunt

het beste een prijslijst of catalogus meesturen.

InvoervergunningIndien nodig, vraagt de importeur een invoervergunning aan bij het

ministerie van Handel (Ministry of Commerce ­ MOFCOM).

Confirmation CertificateBuitenlandse vestigingen in China kunnen van de overheid een vrij­

stelling of verlaging van invoertarieven op goederen krijgen voor het

inrichten van hun onderneming. In dit geval moeten ze bij inklaring

een Confirmation Certificate for Projects for Development by the

State kunnen laten zien.

Invoer van grondstoffen en halffabricaten (veredeling)De invoer van grondstoffen, halffabricaten en andere materialen die

vervolgens worden bewerkt tot goederen bestemd voor de export,

valt onder de wet Processing and Assembly (P&A). Omdat het om

tijdelijk ingevoerde goederen gaat, worden er geen invoerrechten of

bijkomende heffingen betaald. Bij P&A zijn geen invoervergunningen

nodig voor de goederen die in het contract worden opgesomd.

De Chinese fabrikant (exporteur) moet wel een exportvergunning

aanvragen.

Page 32: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

636262 zakendoen met China en Hongkong

Regels rond in- en uitvoer HongkongHongkong is een vrijhaven; het gebied kent geen douanetarieven. In­ of

uitgevoerde goederen vereisen minimale douaneformaliteiten. Accijnzen

worden alleen geheven op tabak, drank, methylalcohol en koolwater­

stofolie (al ingevoerd of lokaal geproduceerd).

Binnen veertien dagen na in­ of uitvoer van de artikelen moet u import­

of exportaangifte doen. Import­ en exportvergunningen en certificaten

van oorsprong zijn alleen nodig als Hongkong is gebonden aan:

▶ internationale verplichtingen;

▶ specifieke eisen van de importerende landen;

▶ specifieke eisen om redenen van gezondheid, veiligheid

of beveiliging.

Let op: bepaalde textiel- en kledingproducten zijn onderworpen aan een quotumregeling.

douanezaken

Import- en exportinformatie Informatie over invoer­ en uitvoerrechten en documenten vindt u in de

Market Access Database van de Europese Unie. Om hierin te zoeken,

heeft u de 6­cijferige Harmonised System code (HS­code) van uw

product nodig. Het Harmonised System wordt door de meeste landen

gebruikt voor de indeling van goederen in de internationale handel.

In de verdere onderverdeling zijn de landen vrij. U kunt de HS­code

opvragen bij het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in Heerlen.

Afdeling Classificatie Goederen: 045 ­ 570 64 00 of [email protected].

Ga naar madb.europa.eu en klik op:

▶ Applied Tariffs Database voor de invoerrechten en bijkomende heffingen. Kies China als land van bestemming en voer de HS-code van uw product in. De invoerrechten in de kolom MFN (most favoured nation) zijn van toepassing. Bijkomende heffingen ziet u als u doorklikt op de HS-code.

▶ Exporter’s Guide to Import Formalities voor vereiste documenten. Kies China als land van bestemming en voer de HS-code van uw product in. U ziet dan een overzicht van alle noodzakelijke documenten. Klik op het betreffende document voor meer informatie.

internettip

Page 33: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

656464 zakendoen met China en Hongkong

Meer informatie vindt u op de website van CVASC: www.visaforchina.org/HAG_EN/

Kijk voor informatie over visa voor Hongkong op: www.immd.gov.hk/

internettip

U heeft een Chinees visum nodig wanneer u als buitenlandse burger

China wilt binnenkomen, uit China wilt vertrekken of op doorreis bent

via het grondgebied van China. Het visum is een vergunning in overeen­

stemming met de wet­ en regelgeving van China en wordt afgegeven

door de visumautoriteiten van het land. Deze autoriteiten geven

ver schillende visa uit, op basis van status, reisdoel en type paspoort:

▶ gewoon visum;

▶ diplomatiek visum;

▶ courtesy visum;

▶ service visum.

Voor Hongkong heeft u tot een verblijf van 3 maanden geen visum

nodig en in Taiwan alleen als u er langer dan 30 dagen blijft.

De Chinese ambassade in Den Haag heeft de visumprocedures

uitbesteed aan het Chinese Visa Application Service Center (CVASC).

visa

Page 34: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

676666 zakendoen met China en Hongkong

Onder andere de volgende producten moeten een CCC­markering hebben:

▶ elektrisch gereedschap;

▶ huishoudelijke elektrische apparaten;

▶ auto’s;

▶ pc’s, monitoren en printers;

▶ banden voor motorvoertuigen.

Productveiligheid en -registratie Aan de registratie van een product gaat doorgaans een keurings­

procedure vooraf. Daarnaast kunt u als Nederlandse onderneming

te maken krijgen met een onderzoek door Chinese technici bij de

fabriek van herkomst. De kosten daarvan komen voor rekening van

het bedrijf dat de aanvraag voor registratie indient.

Houd er rekening mee dat de registratie enkele maanden kan duren.

Pas als dat is afgerond, mag u de producten verschepen. Voor diverse

goederen is er een verplichte inspectie bij binnenkomst in China.

Deze producten moeten namelijk in overeenstemming zijn met de

Chinese normen. China erkent de bij ons bekende CE­markering niet.

CCC-markering Meer dan 130 productgroepen zijn onderhevig aan het China

Compulsory Certificate. Zonder deze zogenaamde CCC­markering

voor veiligheid, gezondheid en milieu, mag u producten die hieronder

vallen niet invoeren in China.

product-aansprakelijkheid

Page 35: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

696868 zakendoen met China en Hongkong

Veiligheid en kwaliteit Om redenen van veiligheid en kwaliteit moeten bepaalde consu men ten ­

producten vóór invoer in China worden gecertificeerd. Nadat een

kwaliteitscertificaat is afgegeven, mag u een veiligheidsetiket

aanbrengen. De codes, serienummers en normen staan vermeld

op het product, op de verpakking of in het technische handboek.

De winkelier is vaak degene die de consument in eerste instantie

voor een ondeugdelijk product compenseert. De bewijslast berust

bij de verkoper.

Verpakkingen In verkoopcontracten voor apparatuur kunnen verpakkingsspecificaties

worden opgenomen. Bij schade door een slechte verpakking is de

verkoper verantwoordelijk. Over het algemeen is het raadzaam de

aanwijzingen van de importeur op te volgen. De verpakking van

goederen voor China moet in ieder geval stevig genoeg zijn om de

goederen voldoende bescherming te bieden tijdens de lange zeereis

en tegen de klimatologische omstandigheden. Bovendien behandelen

Chinese havenarbeiders de goederen tijdens het over­ of uitladen niet

altijd met genoeg beleid.

productaansprakelijkheid

“Wij doen fair business, flikken geen kunstjes, onderhandelen niet met het mes op tafel. We kregen

ooit een claim over een sjaal met een muf luchtje. Dat schikken we met de klant, dat is dan ons verlies.

Uiteraard melden we het de fabrikant wel.”

MTR FashionFlair - Ronald Dubbelman

Technische normen Het China Electronics Standardization Institute (CESI) is het centrale

overheidsorgaan voor normen op het gebied van elektronica en

informatietechnologie. Onder het CESI vallen meer dan veertig

productgerichte technische keuringsinstellingen, onder andere voor:

▶ elektromagnetische compatibiliteit;

▶ elektronische componenten (inclusief die voor militaire doeleinden);

▶ veiligheidseisen;

▶ kwaliteit;

▶ elektronische voorschriften en kalibrering;

▶ dataprocessing;

▶ telecommunicatie.

Etikettering Als u consumentengoederen invoert, moet u deze voorzien van een

etiket in het Chinees. Hierop moet de volgende informatie staan:

▶ naam van het product;

▶ adresgegevens van de producent;

▶ voornaamste ingrediënten;

▶ aantal;

▶ klasse/categorie;

▶ productiedatum;

▶ uiterste verkoopdatum of effectief gebruik;

▶ gebruiksaanwijzing.

Voor diverse producten, zoals geneesmiddelen en cosmetica, gelden

specifieke etiketteringsvoorschriften. Zet daarnaast op gevaarlijke

goederen aanwijzingen voor correct gebruik en geef op potentieel

gevaarlijke producten aan hoe ze het beste vervoerd en opgeslagen

kunnen worden.

Page 36: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

717070 zakendoen met China en Hongkong

Groeiend inkomenDe inkomens van de Chinezen groeien hard. Het besteedbaar inkomen

per hoofd van de bevolking in stedelijke gebieden steeg in de eerste

helft van 2010 met 10,2% naar 9.757 renminbi (ca. 1.400 USD). Naar

verwachting zullen de loonkosten de komende jaren verder stijgen.

“China is natuurlijk interessant vanwege de lage loonkosten. Als we in Nederland zouden produceren,

zouden we nagenoeg geen winst maken.”

V-fiets - Maureen Baas

Maatschappelijk verantwoord ondernemenMaatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) zit in China in een

stroomversnelling, zowel op het gebied van milieu als op sociaal vlak.

Een aantal jaren gelden waren de werkomstandigheden en arbeids­

verhoudingen in China erg slecht, zeker op het gebied van contracten,

salariëring en veiligheid. Op veel plaatsen is dat nog steeds het geval,

maar de arbeidssituatie is zeker aan het veranderen.

Het Ministry of Human Resources and Social Security (MHRSS) heeft

in de afgelopen jaren de arbeidswetgeving aangepast om de ernstigste

misstanden tegen te gaan. Zo is in de nieuwe Labour Contract Law

vastgelegd dat de werkgever iedere arbeider een contract moet

aan bieden. Ook zijn strengere regels opgesteld om de ernstigste

misstanden in fabrieken te ondervangen. Op het terrein van arbeids­

omstandigheden zijn stappen gezet om het grote aantal arbeidsonge­

vallen terug te dringen.

personeel

Page 37: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

737272 zakendoen met China en Hongkong

De nieuwe wetgeving voor contractarbeid heeft in 2008 de positie

van de arbeider verder verbeterd. Zo hebben werknemers recht op

een contract waarin de werktijden en het salaris zijn vastgelegd. Als

werkgever moet u bovendien bijdragen aan de sociale zekerheids­

voorzieningen van de werknemers. Sommige Chinezen kiezen ervoor

om zonder contract te werken, in ruil voor een hoger salaris.

Gezondheid en veiligheidDe gezondheid en veiligheid van Chinese werknemers zijn de laatste

jaren sterk verbeterd. Maar de werkomstandigheden bevinden zich

nog niet op het niveau waar ze moeten zijn. China kent meer werk­

gerelateerde ziektes met dodelijke afloop dan enig ander land. Ook het

aantal dodelijke ongelukken op het werk ligt erg hoog. Het bekendst

zijn de fatale ongelukken in de mijnbouw, maar ook in de industrie

vinden veel bedrijfsongevallen plaats. De State Administration of

Work Safety is het Chinese overheidsorgaan dat is belast met het

verbeteren van deze situatie.

personeel

“Het is niet gemakkelijk om goede mensen te vinden, die zijn namelijk overal gewild. Werknemers in China worden

ook steeds duurder. We hebben een aantal mensen in dienst die evenveel kosten als onze werknemers in

Nederland. Chinezen werken hard, maar ze vertonen wel steeds meer Westerse trekjes.”

Web Power - Jacco Bouw

OpleidingsniveauDe enorme vraag naar personeel leidt tot een groter personeelsverloop,

met name in Human Resources, ICT en de financiële dienstverlening.

Het opleidingsniveau van werknemers varieert sterk per regio. In Beijing

en Shanghai vindt u met gemak nieuwe werknemers met technische

opleidingen, maar mensen met zeer gespecialiseerde technische

vaar digheden of kennis van zakelijke dienstverlening zijn schaars.

Het opleidingsniveau van werknemers in Hongkong is relatief hoog.

WerkgelegenheidChina staat bekend om zijn enorme potentieel aan goedkope arbeids­

krachten. Maar aan de geïndustrialiseerde oostkust dreigt inmiddels

personeelsschaarste. Bedrijven proberen dit probleem te onder­

vangen door migrant workers aan te trekken. Dit zijn Chinezen uit de

armere, vaak westelijke plattelandsregio’s. Hier wonen naar schatting

zo’n 200 miljoen werkzoekenden.

ArbeidsvoorwaardenDe arbeidswetgeving van het Ministry of Human

Resources and Social Security ziet er op papier goed uit:

▶ een 8­urige werkdag;

▶ een 44­urige werkweek;

▶ maximaal 36 uur overwerk per maand;

▶ minimumleeftijd van 16 jaar;

▶ minimumloon;

▶ minstens één wekelijkse rustdag;

▶ overwerk wordt extra betaald;

▶ verbod op discriminatie.

Page 38: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

757474 zakendoen met China en Hongkong

VakbondenDe Chinese overheid probeert op verschillende manieren de vrijheid

van meningsuiting aan banden te leggen en dat is ook te zien op de

werkvloer. Hoewel de grondwet voorziet in de vrijheid van vereniging,

mogen werknemers zich niet organiseren in vrije vakbonden. Doen ze

dat wel, dan worden ze vervolgd. Het recht op staken is ook niet

beschermd door de wet. Zelfs oproepen tot staking kan leiden tot

gevangenisstraf.

“Chinezen nemen niet graag de verantwoordelijkheid voor fouten. Ze lopen daarmee namelijk het risico hun baan te verliezen. En geen baan betekent geen geld. En dat is heel belangrijk voor Chinezen. Omdat ze hun eigen pensioen moeten regelen en voor hun ouders moeten zorgen.”

Web Power - Jacco Bouw

Page 39: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

777676 zakendoen met China en Hongkong

VennootschapsbelastingChina heeft voor zowel binnen­ als buitenlandse ondernemingen één

belastingstelsel.

Nieuw tarief vennootschapsbelastingHet tarief voor vennootschapsbelasting is 25%. Voor kleine en weinig

winstgevende bedrijven geldt een tarief van 20%. Innovatieve hightech­

bedrijven die staatssteun nodig hebben, komen in aanmerking voor

een speciaal tarief van 15%.

Buitenlandse individuen, ondernemingen en beleggings instellingen

die zakendoen in China krijgen vooral te

maken met de volgende belastingen:

1. Belasting op inkomen (waaronder vennootschapsbelasting);

2. Belasting op transacties (waaronder omzetbelasting,

bedrijfsbelasting en consumptiebelasting);

3. Onroerendgoedbelasting;

4. Lokale belasting;

5. Overige belastingen.

belastingen

Page 40: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

797878 zakendoen met China en Hongkong

Buitenlandse ondernemingen worden belast op basis van de bruto­

omvang van hun inkomsten als:

▶ de onderneming in China is gevestigd, maar inkomsten geniet die

geen verband houden met de Chinese vestiging;

▶ de onderneming niet in China is gevestigd, maar wél inkomsten

geniet in de vorm van rente, huur, royalty’s of andere bronnen

binnen China.

StimuleringsbeleidDe nieuwe wet voorziet in stimuleringsbeleid op basis van bedrijfstak

in plaats van locatie. Dit beleid regelt bijvoorbeeld het volgende:

▶ aangemoedigde hightechbedrijven (waar ook in China) komen in

aanmerking voor een speciaal tarief van 15%;

▶ voor specifieke overdracht van technologie en investeringen in

infrastructuur, landbouw, bosbouw, veeteelt en visserij geldt

verlaging of vrijstelling van vennootschapsbelasting;

▶ superaftrek geldt voor onderzoek en ontwikkeling en voor loon­

kosten bij het aannemen van werknemers met een beperking;

▶ een heffingskorting wordt gegeven aan specifieke durf­

investeerders in milieutechniek, energie, waterbesparing

en bepaalde soorten veiligheidsapparatuur.

BronbelastingDe wet op de vennootschapsbelasting omvat een vlaktaks van 20% voor:

▶ dividend;

▶ rentebaten;

▶ royalty’s;

▶ huur;

belastingen

▶ vermogenswinst;

▶ nadere inkomsten die

buitenlandse ondernemingen

in China verdienen.

Voor wie?In de nieuwe wet wordt onderscheid gemaakt tussen binnenlandse

en buitenlandse ondernemingen. Zie figuur 1.

Buitenlandse ondernemingen die buiten China zijn opgericht en

zonder substantiële aanwezigheid in China, moeten bepalen of

hun plaats van leiding in China is.

BelastinggrondslagOndernemingen met buitenlandse investeerders en een hoofdkantoor

in China betalen vennootschapsbelasting over hun wereldwijde

inkomsten. Buitenlandse ondernemingen betalen alleen vennoot­

schapsbelasting over inkomsten die ze in China hebben verdiend.

De belastinggrondslag voor ondernemingen met buitenlandse

investeerders en buitenlandse ondernemingen bestaat uit de

brutowinst na de toegestane aftrek van kosten en verliezen.

figuur 1

Belastingplichtige Definitie Belastbaar

Binnenlandse

onderneming

▶ In China naar Chinees recht opgericht

▶ Naar buitenlands recht opgericht maar

plaats van leiding in China

Wereldwijde

inkomsten

Buitenlandse

onderneming

▶ Naar buitenlands recht opgericht en

plaats van leiding buiten China

In China verdiende

inkomsten

Page 41: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

818080 zakendoen met China en Hongkong

Gewone btw-plichtigen

Om de btw­afdracht te berekenen, worden de in rekening gebrachte

btw en de voorbelasting in de betreffende periode verrekend.

Het saldo hiervan is de afdracht. Of in het geval van exporteurs:

de teruggave. Voor de berekeningen gelden de volgende formules:

▶ Afdracht in rekening gebrachte btw in de betreffende periode

minus voorbelasting in de betreffende periode minus overgebleven

voorbelasting uit eerdere periodes;

▶ Teruggave voorbelasting in de betreffende periode minus in

rekening gebrachte btw in de betreffende periode;

▶ In rekening gebrachte btw omzet in de betreffende periode maal

geldend btw­tarief.

belastingen

figuur 2

Goederen en diensten Tarief

Export van goederen (tenzij door de Staat anders bepaald) 0%

▶ Granen en eetbare plantaardige oliën

▶ Kraanwater, verwarming, airconditioning, heet water, kolengas, LPG, aardgas

▶ Methaan, steenkool en houtskool voor huishoudelijk gebruik

▶ Boeken, kranten en tijdschriften

▶ Veevoer, kunstmest, landbouwchemicaliën, landbouwmachines landbouwzeil

▶ Andere, door de Staatsraad aangewezen goederen

13%

Alle overige goederen, verwerking, reparatie en onderhoud/vervanging 17%

Als er een belastingverdrag bestaat tussen China en het land waar

u als investeerder bent gevestigd, dan wordt de bronbelasting op

dividend meestal verlaagd naar 10%. Bronbelasting op andere

inkomsten, zoals rente, royalty’s en vermogenswinst, wordt onder

de nieuwe wet ook verlaagd naar 10%.

Omzetbelasting (btw)Omzetbelasting of btw wordt geheven over de toegenomen waarde van

goederen in verschillende stadia van productie of distributie. In China

gelden twee hoofdtarieven voor de btw: het basistarief van 17% en een

laag tarief van 13%. Voor belastingplichtigen die goederen exporteren

is het tarief op 0 gesteld, tenzij de Staatsraad anders beslist.

Voor wie?Alle ondernemingen en individuen in de Volksrepubliek China die zich

bezighouden met verkoop, invoer, verwerking, reparatie en onderhoud

van goederen moeten btw afdragen. Er zijn twee categorieën:

▶ gewone btw­plichtigen zij betalen de in rekening gebrachte btw

min voorbelasting;

▶ kleine btw­plichtigen hun belastingafdracht wordt berekend via een

vereenvoudigde methode, gebaseerd op de verkoopwaarde zonder

aftrek van voorbelasting. Hierop wordt een tarief van 3% toegepast.

De Staatsraad bepaalt eventuele wijzigingen in het geldende tarief.

Wat wordt er belast, tegen welk tarief?Figuur 2 toont goederen en diensten met de bijbehorende btw­tarieven.

Berekening aanslagVoor gewone en kleine btw­plichtigen wordt de afdracht van

omzetbelasting verschillend berekend.

Page 42: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

838282 zakendoen met China en Hongkong

BedrijfsbelastingBedrijfsbelasting is een vorm van omzetbelasting, geheven over

bedrijfs omzetten behaald met de levering van belastbare diensten.

Uitgezonderd zijn verwerking, reparatie en onderhoud die onder de

btw vallen en de levering van immateriële activa en vastgoed in China.

De afdracht berekent u door de omzet te vermenigvuldigen met het

geldende tarief. Figuur 3 toont een overzicht van de tarieven per activiteit.

Consumptiebelasting

Voor wie?Alle ondernemingen die zich in de Volksrepubliek China bezighouden

met de productie of invoer van consumptiegoederen die door de

Staatsraad als belastbaar zijn aangemerkt betalen consumptie­

belasting. Belastbare consumptiegoederen die belastingplichtigen

uitvoeren, zijn vrijgesteld van consumptiebelasting.

belastingen

figuur 3

Bedrijfsbelasting wordt geheven over Tarief

Communicatie en transport 3%

Bouw 3%

Financiële diensten, verzekeringen 5%

Post en telecommunicatie 3%

Cultuur en sport 3%

Entertainment 5%-20%

Diensten 5%

Overdracht immateriële activa 5%

Verkoop vastgoed 5%

Kleine btw-plichtigen

Bevoegde autoriteiten voor financiële en fiscale zaken ­ onder gezag

van de Staatsraad ­ bepalen wie er als kleine btw­plichtige wordt

aangemerkt. Voor deze groep bestaat een vereenvoudigde reken­

methode, op basis van hun omzet en het geldende tarief dat voor

hen geldt:

▶ Afdracht omzet maal geldend tarief

Vrijstelling

De volgende goederen zijn vrijgesteld van btw:

▶ door boeren zelf verkochte landbouwproducten;

▶ voorbehoedsmiddelen;

▶ antieke boeken;

▶ instrumenten en apparatuur die na invoer direct gebruikt worden

voor wetenschappelijk onderzoek of onderwijs;

▶ materialen en apparatuur die als vorm van hulp door buitenlandse over­

heden en internationale organisaties gratis beschikbaar gesteld zijn;

▶ rechtstreeks door organisaties geïmporteerde artikelen ten behoeve

van gehandicapten;

▶ door verkoper zelf gebruikte goederen;

▶ goederen die de Staatsraad van btw heeft vrijgesteld (alleen deze

autoriteit is bevoegd om vrijstelling van btw te verlenen).

“In China heeft elke regio en elke sector zijn eigen belastingen, terwijl de regels en tarieven bij ons voor iedereen hetzelfde zijn. In Hongkong is het belastingklimaat wel extreem gunstig.”

Web Power - Jacco Bouw

Page 43: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

858484 zakendoen met China en Hongkong

uiterst eenvoudig. Fiscale prijzen zijn extreem laag in vergelijking met

de OESO­normen. Door de lage belastingdruk zijn de kosten om tegen

een beslissing van de fiscus in te gaan meestal hoger dan het geldelijk

gewin. Hierdoor is fiscale jurisprudentie minimaal. De belastingen

worden geheven volgens het territorialiteitsbeginsel. Dit betekent dat

u alleen belasting betaalt over inkomsten uit Hongkong of inkomsten

die in Hongkong zijn ontstaan. Niet op inkomen van buiten het grond­

gebied. Er zijn belastingen die gelden in de meeste rechts gebieden,

maar die niet bestaan in Hongkong. Bijvoorbeeld:

▶ vermogenswinstbelasting;

▶ roerende voorheffing;

▶ omzetbelasting;

▶ btw;

▶ jaarlijkse netto­waarde van belastingen

▶ gecumuleerde inkomstenbelastingen op bedrijven die winst

behouden in plaats van verdelen.

Het is de bedoeling om directe belastingen en belasting op de verkoop

en uitgifte van aandelen en effecten op de lange termijn verder te

beperken.

belastingen

Wat wordt belast, en tegen welk tarief?Figuur 4 toont producten waarover consumptiebelasting wordt

geheven, inclusief de bijbehorende tarieven.

Berekening aanslagConsumptiebelasting wordt berekend op basis van de waarde van het

product, de hoeveelheid of een combinatie hiervan. Meestal betaalt

de producent de consumptiebelasting als hij het product verkoopt.

De formules voor de berekening luiden:

▶ Belastingaanslag omzetbedrag maal tarief

▶ Belastingaanslag omzetvolume maal belastingbedrag per eenheid

▶ Belastingaanslag omzetbedrag maal tarief, plus omzetvolume

maal belastingbedrag per eenheid

Voor importgoederen die aan de hand van de waarde worden belast,

berekent u de aanslag op basis van de samengestelde waarde en het

voor dat product geldende tarief.

Overige belastingenHet ondernemingsklimaat in China is uniek. Als buitenlandse inves­

teerder krijgt u te maken met allerlei belastingverplichtingen, afhankelijk

van de reikwijdte en aard van uw activiteiten. Denk bijvoorbeeld aan

douanerechten, beursbelasting, motorvoer­ en vaartuigenbelasting,

overdrachtsbelasting, grondwinstbelasting, grondstoffenbelasting,

onroerendgoedbelasting of gemeentebelasting.

BelastingrechtVeel landen zien Hongkong als een offshore jurisdictie. Dit komt onder

andere door de houding van de regering. Deze beschouwt het grond­

gebied niet als offshore­centrum in de traditionele zin van het woord,

maar meer als een gebied met een lage belastingdruk. Vergeleken met

andere onshore rechtsgebieden, is de fiscale wetgeving van Hongkong

Page 44: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

878686 zakendoen met China en Hongkong belastingen

Hulp van HLB InternationalDeze reisgids is geschreven met hulp van HLB International, een internationaal net-

werk van accountants en belastingadviseurs. In China heeft HLB International kanto-

ren in: Beijing, Chengdu, Ningbo, Shanghai, Shenzhen, Tianjin en Urumqi.

Kijk op: www.hlbi.com/china voor de contactgegevens van deze kantoren.

HLB Hodgson Impey Cheng

31/F Gloucester Tower

11 Pedder Street, Central

Hong Kong, SAR

Hong Kong

Telefoon: +852 2810 8333

Winstbelasting en vrijstellingVoor winsten die voortvloeien uit de handel, een beroep of een bedrijf op

het grondgebied van Hongkong, geldt een winstbelastingtarief van

16,5%. Er wordt uitsluitend belasting geheven over inkomsten en

winsten verkregen in Hongkong.

Ondernemingen in Hongkong moeten jaarlijks (na voltooiing van de audit)

de belastingaangifte opmaken en indienen bij de belastingdienst

in Hongkong. Er geldt een btw­tarief van 0% voor zogenaamde

offshore bedrijven die hun inkomsten verkrijgen buiten Hongkong.

Zij hoeven geen belasting te betalen op het grondgebied. U wordt als

offshore­onderneming beschouwd als u aan de volgende eisen voldoet:

▶ de Hongkong entiteit heeft geen werknemers in Hongkong;

▶ de Hongkong entiteit ontvangt en verstuurt geen facturen van

en naar andere bedrijven uit Hongkong;

▶ de Hongkong entiteit verscheept geen spullen van en naar Hongkong.

Raadpleeg een belastingspecialist voor een maatwerkadvies voor uw

onderneming.

Page 45: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

898888 zakendoen met China en Hongkong

Categorie Nummer

Belaste producten Tarief (bedrag)

6.

6.2 diesel

6.3 kerosine

6.4 nafta

6.5 solvent

6.6 smeerolie

6.7 stookolie

per liter RMB 1.00 per liter

RMB 1.00 per liter RMB

0.80 per liter

7. autobanden 3%

8.motorfietsen

8.1 cilinderinhoud tot 250cc

8.2 cilinderinhoud boven 250cc

3%

10%

9.

auto’s

9.1 personenauto’s

(1) cilinderinhoud t/m 1000cc

(2) cilinderinhoud 1000 t/m 1500cc

(3) cilinderinhoud 1500 t/m 2000ccl

(4) cilinderinhoud 2000 t/m 2500cc

(5) cilinderinhoud 2500 t/m 3000cc

(6) cilinderinhoud 3000 t/m 4000cc

(7) cilinderinhoud b 4,000ml

9.2 Middelgrote bedrijfswagens

1%

3%

5%

9%

12%

25%

40%

5%

10. Golfballen en -uitrusting 10%

11. Luxe horloges 20%

12. Jachten 10%

13. Wegwerp eetstokjes hout 5%

14. Houten vloerdelen 5%

belastingen

figuur 4

Categorie Nummer

Belaste producten Tarief (bedrag)

1.

1.1 tabak

(1) A-merk sigaretten

(2) B-merk sigaretten

1.2 sigaren

1.3 shag

56% plus RMB 0,003/st.

36% plus RMB 0,003/st.

36%

30%

2.

Alcoholische dranken en alcohol

2.1 witte graanjenever

2.2 whisky, cognac

2.3 bier

(1) A-merk bier

(2) B-merk bier

2.4 andere alcoholische dranken

2.5 alcohol

20% plus RMB0.5/500g

RMB240/ton

RMB250/ton

RMB220/ton

10%

5%

3.cosmetica

3.1 A-merk cosmetica

3.2 gewone cosmetica (m.u.v. zeep)

30%

8%

4.luxe sieraden, parels, jade en edelstenen

4.1 gouden en zilveren sieraden

4.2 overige sieraden, parels, jade en edelstenen

5%

10%

5. vuurwerk 15%

6.

geraffineerde olie

6.1 gasoline

(1) gelode benzine

(2) loodvrije benzine

RMB 1.40 per liter RMB

1.00 per liter RMB 0.80 per

liter RMB 0.80 per liter

RMB 1.00

Page 46: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

919090 zakendoen met China en Hongkong

Een rekening openen De Chinese munt ­ renminbi (RMB) ­ is nog altijd beperkt inwisselbaar

op de kapitaalmarkt. In 2011 is een programma gestart met als doel

dat de RMB over vijf jaar volledig inwisselbaar is. Zowel resident­ als

non­resident ondernemingen kunnen een RMB­rekening openen.

ResidentAls uw bedrijf een juridische entiteit in China opricht, krijgt het de

status van resident. Hiermee mag u één basis RMB­rekening openen

en meerdere algemene RMB­rekeningen. De basisrekening gebruikt

u om geld mee op te nemen en salarissen te betalen.

Banken in ChinaDe People’s Bank of China (PBOC) is de centrale bank van China.

Deze bank reguleert ook interbancaire leningen en markten voor

schuldpapier. De sector wordt gedomineerd door vier staatsbanken:

▶ Industrial and Commercial Bank of China;

▶ China Construction Bank;

▶ Bank of China;

▶ Agricultural Bank of China.

Daarnaast heeft een aantal buitenlandse banken flink geïnvesteerd

in China, zoals:

▶ HSBC;

▶ Citigroup;

▶ Standard Chartered Bank;

▶ Deutsche Bank.

betalingsverkeer

Page 47: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

939292 zakendoen met China en Hongkong

Een Hong Kong Dollar-rekening openenEen rekening in Hong Kong dollar (HKD) regelt u gewoon bij een

Nederlandse bank. In Hongkong zelf opent u hem ook vrij eenvoudig.

De HKD is vrij verhandelbaar op internationale valutamarkten en de

koers is gekoppeld aan de Amerikaanse dollar (USD).

Een offshore RMB-rekening openen in HongkongBij een participating bank in Hongkong kan elk bedrijf een offshore

RMB­rekening openen. Het is daarbij niet verplicht om een lokale

vestiging te hebben. Er zijn soorten offshore

RMB­rekeningen:

▶ RMB

voor betalingen binnen Hongkong;

▶ RMB Cross Border Trade Settlement

voor betalen en ontvangen van RMB bij handel met China.

Met een offshore RMB­rekening kunt u:

• RMBontvangenenbetalenbijgrensoverschrijdende

transacties met China;

• renteontvangen;

• RMBineenanderevalutaomzetten;

• overboekingendoenvanennaarRMB-rekeningen

met dezelfde eigenaar;

• overboekingendoenvanennaaranderoffshoreRMB-rekeningen.

betalingsverkeer

“Het voordeel van China is dat de mensen gewend zijn aan prepaid. Water, elektra, telefonie: ze betalen alles vooruit.

En als je niet op tijd betaalt, word je meteen afgesloten.”

Web Power - Jacco Bouw

Als bedrijf met een resident­status zijn er verschillende wettelijke

voorschriften van toepassing voor rekeningen in vreemde valuta.

Verschillende soorten bankrekeningen in vreemde valuta zijn bedoeld

voor verschillende doeleinden. In het gebruik zijn deze rekeningen­

types aan wettelijke beperkingen gebonden.

Non-resident Als buitenlands bedrijf kunt u zonder problemen zakendoen in RMB

met gekwalificeerde bedrijven in China. Hiervoor bestaat een aantal

rekeningtypen. Met een RMB non­resident rekening kunt u:

▶ bij grensoverschrijdende handel RMB betalen en ontvangen;

▶ rente ontvangen (overnight spaarrente);

▶ contant geld storten en opnemen;

Hongkong: financiële proeftuinHongkong is de financiële gateway naar het vasteland van China.

In 2010 is Hongkong als eerste in de regio begonnen met offshore

trading voor de Chinese munt. De stad heeft daarmee een first

mover­voordeel ten opzichte van concurrenten als Singapore en

Shanghai. Dit zal de financiële sector ­ en dus de economische

groei ­ positief beïnvloeden.

“Je moet rekening houden met vijf procent currency-risk. Je hebt de treasury-afdeling van de bank nodig om grote risico’s af te dekken. Want er is ook nog koersverschil met de Chinese yuan of renminbi.”

MTR - FashionFlair

▶ overboeken van en naar offshore RMB­rekeningen met dezelfde eigenaar.

Page 48: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

959494 zakendoen met China en Hongkong

“Wij betalen niet vooruit, maar pas als de container in Europa is. Zo kunnen we de kwaliteit van de lading

controleren voordat er geld is overgeboekt. Ons China Office controleert de bedrijven ook, maar het is een extra

stok achter de deur. Bovendien wordt hierdoor de renteperiode tussen voorschieten en terugbetaald krijgen

van de klant een stuk korter.”

MTR - FashionFlair

betalingsverkeer

BetaaltermijnenDe gehanteerde betalingstermijn in China is afhankelijk van de branche

waarin u opereert. Meestal ligt deze tussen de 30 en 60 dagen. In elk

geval nooit meer dan 90 dagen.

Kredietrisico’sHet is vrij lastig om kredietrisico’s van Chinese bedrijven te beoordelen.

De benodigde gegevens zijn niet zo transparant als in het Westen.

Wees bij internationale transacties altijd voorzichtig en alert. Zorg ervoor

dat u voldoende weet over uw Chinese klant en investeer in uw handels­

relaties. Zo kunt u beter inschatten of een partij betrouwbaar is.

Overleg met uw klant welk betalingsinstrument het beste bij u beiden

past. Uiteraard is deze keuze ook afhankelijk van de ordergrootte en

het financiële risico dat u loopt

“We hebben een accountant en regelen onze financiële zaken vanuit Nederland. Door met een normale rekening en een dollarrekening te werken, kunnen we voordeel halen uit koersschommelingen. Zo kunnen we op de inkoop nog wel wat besparen als de euro minder sterk staat. Om onze voorraad te financieren, hebben we een lening afgesloten.”

V-fiets - Maureen Baas

Page 49: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

979696 zakendoen met China en Hongkong

Betalingsverkeer vanuit HongkongUw internationale betalingsverkeer regelen we via ons kantoor

in Hongkong. Wij kunnen voor u:

Rekeningen openenZoals een rekening­courant, zowel voor ingezetenen als niet­

ingezetenen. Maar ook een Euro­rekening of rekeningen in valuta

Honk Kong Dollar, Euro, US Dollar, Australische Dollar, Zwitserse

Franc, Britse Pond, Japanse Yen en Nieuw­Zeelandse Dollar.

Hulp van een ervaren handelspartner Wanneer u zakendoet over de grens, krijgt u vroeg of laat met

bankzaken te maken. Bijvoorbeeld omdat u:

▶ betalingen wilt doen naar of in het buitenland;

▶ betalingen van uw buitenlandse zakenpartners wilt ontvangen;

▶ tegen financieringsvraagstukken aanloopt;

▶ risico’s wilt afdekken.

Dan is het prettig als u ondersteuning krijgt van een Nederlandse bank.

Een bank die uw taal spreekt en handelsgeest deelt. ABN AMRO kan

u op verschillende gebieden ondersteunen in China en Hongkong.

Met onze producten en diensten, jarenlange internationale ervaring

en handige internettools helpen wij u om efficiënt en succesvol inter­

nationaal zaken te doen.

dit kan ABN AMROvoor u betekenen

Page 50: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

999898 zakendoen met China en Hongkong

1. Documentair krediet: zekerheid voor de im- en exporteurHiermee verplicht de bank van de importeur zich tot betaling van het

afgesproken bedrag en schakelt voor de naleving van de transactie de

bank van de exporteur in.

2. Documentair Incasso: leveren na betalingBiedt de exporteur de zekerheid dat de importeur pas over de

handelsdocumenten kan beschikken als deze heeft betaald.

3. Bankgarantie: zekerheid en vertrouwenU verkleint het risico van uw klanten op niet­betalen of niet­leveren.

ABN AMRO stelt zich garant. Zo wordt u een aantrekkelijke partij voor

relaties in binnen­ en buitenland.

Valutarisico’s afdekkenRenteschommelingen, wisselende valutakoersen en ontwikkelingen

op de energie­ en grondstoffenmarkt kunnen veel invloed hebben op

het rendement van uw onderneming. In feite zijn het zowel risico’s als

kansen die zich op verschillende momenten en plaatsen voordoen.

Onze Treasury Desk geeft u inzicht in de valutarisico’s van uw onder­

neming en kan deze voor u afdekken. Vanuit hun kennis en ervaring

kijken specialisten naar de totale positie van uw onderneming.

Zo ontwikkelen ze samen met u een evenwichtige treasury­strategie

die risico’s beperkt en uw rendement waar mogelijk verbetert.

Internationaal verzekeren De risico’s die u in het buitenland loopt, kunnen anders zijn dan in

Nederland. Bijvoorbeeld door verschillen in wet­ en regelgeving.

Maar ook vanwege de politieke en economische omstandigheden in

de landen waarmee u zakendoet. Waar moet u rekening mee houden

en hoe kunt u deze risico’s afdekken? Uw verzekeringsadviseur in

Nederland heeft de kennis in huis om u een voorstel te doen dat

volledig is afgestemd op uw behoeften en de lokale omstandigheden.

dit kan ABN AMRO voor u betekenen

Betalingen doenLokale en internationale (spoed)overboekingen.

Rapportages leveren Intradag en elektronische einde­daginformatie over mutaties op

rekeningen, ook van andere banken.

Betalingsverkeer vanuit ChinaNeem contact op met uw relatiemanager om de actuele

mogelijkheden rondom betalingsverkeer te bespreken.

Financiering van uw buitenlandse activiteitenU kunt te maken krijgen met een financieringsbehoefte. Bijvoorbeeld

om uw export naar of bedrijfsmiddelen in China te financieren.

Wij adviseren u graag over de mogelijkheden.

Grip op risico’sIn het buitenland liggen mogelijkheden, maar ook bedreigingen.

Terwijl u op de kansen let, werken onze verzekerings­, treasury­ en

trade­specialisten nauw samen om de risico’s die u loopt in kaart te

brengen, ook in het buitenland. Zo kunt u onnodige risico’s vermijden

en u tegen andere indekken of verzekeren.

Betalingsrisico’s beperkenInternationaal zakendoen kan betekenen dat u met relatief onbekende

handelspartners of economisch minder stabiele landen te maken krijgt.

U kunt voor onaangename verrassingen komen te staan. Bijvoorbeeld

doordat uw inkopen niet geleverd of uw leveringen niet betaald worden.

Door duidelijke afspraken te maken over zowel levering als betaling,

beperkt u de risico’s van buitenlandse handel tot een minimum. Er zijn

drie mogelijkheden om uw betalingsrisico’s af te dekken.

Page 51: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

101100100 zakendoen met China en Hongkong

Algemeen

www.bizchinanow.comCCPIT (China Council for the Promotion of International Trade), wordt

ook aangeduid als de China Chamber of International Commerce

(CCOIC). Deze instantie promoot internationale handel in China en

beschikt over gedetailleerde handelsinformatie.

www.dccc.nlDe Nederlands­Chinese Kamer van Koophandel

DCCC wil de handelsrelatie tussen Nederland en China verbeteren.

DCCC richt zicht op het promoten, vertegenwoordigen en bescher­

men van de belangen van het Nederlands­Chinese bedrijfsleven.

http://www.dutchchamber.hk/cm/De Nederlandse Kamer van Koophandel in Hongkong deelt kennis

met haar leden en ontwikkelt de relaties in en tussen Nederland,

Hongkong, China en de regio Azië­Pacific.

www.hongkongkvk.nlDe Hongkong Kamer van Koophandel in Nederland vervult een brug­

functie tussen de zakenwerelden van Nederland en Hongkong. Vind

de juiste leverancier, importeur, agent of partner in Hongkong of

China via het uitgebreide netwerk van de Hongkong KvK.

nuttigeadressen

Buitenlandse plannen? Oriënteer u onlineVlekkeloos betalingsverkeer, financieringen of risicobeperking. Voor elk aspect van internationaal

zakendoen bieden wij oplossingen die aansluiten bij uw specifieke situatie en plannen. Daarnaast

adviseren wij u op vele gebieden: zowel over kansen en ontwikkelingen als over praktische zaken in het

buitenland. Op abnamro.nl/internationaal vindt u meer informatie.

Zakendoen in China of Hongkong? Uw relatiemanager helpt u op wegIn Nederland is uw relatiemanager uw vaste aanspreekpunt, ook voor uw financiële zaken in China en

Hongkong. Hij of zij zorgt ervoor dat uw zaken wereldwijd geregeld worden en schakelt waar nodig

specialisten voor u in, hier of ter plaatse. Onze relatiemanagers hebben veel ervaring met internationaal

zakendoen en kennen de weg in het buitenland. Zij kunnen u dus goed op weg helpen. Ontwikkelingen in

China volgen elkaar in hoog tempo op. Vraag uw relatiemanager naar de huidige mogelijkheden.

Praktische vragen? Stel ze aan onze International DeskOok de adviseurs van onze International Desk Netherlands staan voor u klaar. Zij adviseren u bij het

zakendoen over de grens en adviseren u uitgebreid over - onder andere - lokale vestigingseisen,

wetgeving en financieringsmogelijkheden. Neem voor meer informatie contact op per e-mail:

[email protected], of bel (020) 629 55 92.

Page 52: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

103102102 zakendoen met China en Hongkong

Nederlandse overheid

www.agentschapnl.nlAgentschap NL

Een agentschap van het ministerie van Economische Zaken, Land­

bouw & Innovatie. Voert voor diverse ministeries beleid uit met

betrekking tot duurzaamheid, innovatie en internationaal zakendoen.

Agentschap NL is hét aanspreekpunt voor bedrijven, kennisinstellingen

en overheden voor informatie en advies, financiering, netwerken en

wet­ en regelgeving. Bij de divisie NL EVD Internationaal kunt u

terecht voor uitgebreide landenrapportages, informatie over subsidie,

seminars en handelsmissies of om een zakenpartner te vinden.

www.rijksoverheid.nl/ministeries/bzMinisterie van Buitenlandse Zaken

Overheidsvertegenwoordigingen.

www.hollandinchina.org / www.hollandinhongkong.orgDe vertegenwoordigingen van de Nederlandse overheid in China c.q.

Hongkong en informatie over zakendoen, overheidsprogramma’s,

nuttige adressen en links. Kijk op www.HollandInChinaApp.com

voor de ‘Holland in China App’.

http://china.nlambassade.org/Zakendoen_in/wie-is-wie/nbso/Netherlands Business Support Offices (NBSO’s) maken onderdeel uit

van het economische netwerk in China. Ze bevorderen regionaal

Nederlandse handel en investeringen. Medewerkers van NBSO’s

kennen het land en de markt goed. Ze hebben toegang tot lokale

autoriteiten en bedrijven en overbruggen taal­ en cultuurbarrières.

Op deze site kunt u o.a. terecht voor (markt)informatie over: het lokale

investeringsklimaat, sectoren, producten en diensten, adressen of

contactnummers van potentiële distributeurs, agenten, klanten en meer.

NBSO’s zijn actief in Dalian, Jinan, Nanjing, Qingdao, Tianjin en Wuhan.

nuttige adressen

http://www.hktdc.com/en-buyer/ De Hong Kong Trade Development Council (HKTDC) is de inter­

nationale marketingorganisatie voor in Hongkong gevestigde

handelaren, fabrikanten en dienstverleners. De HKTDC heeft

wereldwijd 40 kantoren om Hongkong als platform voor zakendoen

met China en Azië te profileren.

http://www.chamber.org.hk/en/index.aspx Hong Kong General Chamber of Commerce stelt zich tot doel om de

belangen van het bedrijfsleven in Hongkong te promoten, te vertegen­

woordigen en te behartigen

http://www.cgcc.org.hk/ De Chinese General Chamber of Commerce is een non­profit organisa­

tie van lokale ondernemers en Chinese bedrijven in Hongkong.

http://www.investhk.gov.hk/static/common/index-en.htmlInvestHK is een overheidsorgaan in Hongkong, verantwoordelijk voor

het aantrekken en faciliteren van directe buitenlandse investeringen.

InvestHK ondersteunt buitenlandse en Chinese bedrijven wanneer zij

een vestiging in Hongkong willen openen of uitbreiden.

www.guanxi.nuGuanxi.nu is een netwerk van circa honderd Chinaprofessionals

(consultants, vertalers, tolken, trainers, mediaprofessionals, etc.).

Zij ondersteunen ondernemers die actief (willen) zijn in China.

www.vnc-china.nlVNC Vereniging Nederland­China geeft informatie over de Chinese

samenleving. Ook probeert ze de contacten tussen beide landen te

bevorderen, zowel op cultureel als op economisch gebied.

Page 53: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

105104104 zakendoen met China en Hongkong

Douanezaken

http://madb.europa.euVoor verschillende producten zijn invoervergunningen vereist. Informatie

hierover is te vinden in de Market Acces Database van de Europese Unie.

www.douane.nlDe Douane is een onderdeel van de Belastingdienst. De Douane heeft

3 kerntaken: goederen stoppen, toepassing van wet­ en regelgeving

bewaken, en belastingen heffen en innen. Hier vindt u informatie over

alle regelgeving en documenten m.b.t. internationaal ondernemen.

Belastingen/fiscale zaken

www.hlbi.com Deze reisgids is geschreven met hulp van HLB International, een inter­

nationaal netwerk van accountants en belastingadviseurs. In China heeft

HLB International kantoren in: Beijing, Chengdu, Ningbo, Shanghai,

Shenzhen, Tianjin en Urumqi. Kijk op: www.hlbi.com/china voor de

contactgegevens van deze kantoren.

Nuttige organisaties in Nederland

www.fenedex.nlWebsite van de Fenedex. Hier kunt u informatie krijgen over export­

trainingen

www.handelsbevordering.nlWebsite van het Nederlands Centrum voor Handelsbevordering.

Hier kunt u o.a. terecht voor beursdeelnames en handelsreizen.

nuttige adressen

De Nederlandse Ambassade en consulaten in China en Hongkong

http://china.nlambassade.orgNederlandse ambassade in China

4 Liangmahe South Rd.

Chaoyang district, Peking

P.R. China

Telefoon: (+86) (0)10 8532 0200

E­mail: [email protected]

http://shanghai.nlconsulaat.orgNederlandse consulaat­generaal Shanghai

10/F East Tower, Dawning Center

#500 Hongbaoshi Road, Changning District

Shanghai, P.R. China

Telefoon: (+86) (0)21 2208 7288

E­mail: [email protected]

De Chinese overheid in Nederland

http://www.chinaembassy.nl/eng/Ambassade van de Volksrepubliek China

Willem Lodewijklaan 10

2517 JT Den Haag

Telefoon: 070­3065061

E­mail: [email protected]

http://guangzhou.nlconsulaat.orgNederlandse consulaat­generaal Guangzhou

34/F Teem Tower

#208 Tianhe Rd.

Guangzhou, P.R. China

Telefoon: (+86) (0)20 3813 2200

http://hongkong.nlconsulaat.org/Nederlandse consulaat­generaal in Hongkong

en Macao

Suite 5702 (57th floor), Cheung Kong Center

2 Queen’s Road Central

Hong Kong SAR

Telefoon: (+852) 2522 5127

E­mail: information@netherlands­cg.org.hk

Page 54: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

106106 zakendoen met China en Hongkong

www.kvk.nlDe Kamer van Koophandel in uw regio kan u adviseren over export­

documenten, heffingen en subsidiemogelijkheden.

www.nec.nlDe Nederlandse Export Combinatie kan helpen met het vinden van

zakenpartners in het buitenland.

www.internationaalondernemen.nlPortal voor internationaal ondernemen, een initiatief van het ministerie

van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie en handelsbevorde­

rende organisaties in Nederland, met uitgebreide informatie over inter­

nationaal ondernemen.

Geraadpleegde bronnen (alfabetische volgorde) ▶ Agentschap NL

▶ Belastingstructuur.nl

▶ CIA Factbook (https://www.cia.gov/library/publications/

the­world­factbook/)

▶ China Council for the Promotion

of International Trade

▶ china­iprhelpdesk.eu

▶ china.nlambassade.org/

▶ Dun & Bradstreet Limited

▶ Economist Intelligence Unit

▶ Fenedex

▶ HandelChina.nl

▶ HBLInternational

▶ Hong Kong Kamer van Koophandel in Nederland

▶ Howmanyhours.com

▶ Nederlandse ambassade in China

▶ Nederlands­Chinese Kamer van Koophandel

▶ Wikipedia

Page 55: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

109

naar China en Hong KongOndanks nieuwe technologieën waarmee zakendoen in het buitenland

velen malen gemakkelijker is geworden, blijft fysiek contact met lokale

leveranciers, afnemers en partners vaak toch nog noodzakelijk. Veel landen

en steden die interessant zijn voor Nederlandse ondernemers, zijn bereikbaar

met KLM. KLM en haar partners bieden met 52 rechtstreekse vluchten

naar groot China, het grootste netwerk van Europa naar Groot China.

Waaronder dagelijkse vluchten naar Beijing, Shanghai, Hong Kong en Taipei.

Ga naar klm.nl voor het actuele vluchtschema en tarieven.

Page 56: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

111110110 zakendoen met China en Hongkong

Colofon

Deze publicatie is een uitgave van ABN AMRO en is onderdeel van de

serie Zakelijke Reisgidsen. Een serie gidsen over internationaal zakendoen.

Contact:ABN AMRO International Desk Netherlands:

Telefoon: +31 (0)20 ­ 629 55 92

E­mail: [email protected]

Distributie:U kunt de serie zakelijke reisgidsen vinden op:

www.abnamro.nl/internationaal

© ABN AMRO, april 2012Deze publicatie is alleen bedoeld voor eigen gebruik. Verveelvoudiging en/of openbaarmaking van deze publicatie is niet toegestaan, behalve indien hiervoor schriftelijk toestemming is gekregen van ABN AMRO Bank. Teksten zijn afgesloten op 13 april 2012.

Page 57: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met China en Hongkong"

zakendoen metChina en Hongkong

abnamro.nl/internationaal

AA

68

35