ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met Duitsland"
-
Upload
abn-amro -
Category
Economy & Finance
-
view
1.825 -
download
1
description
Transcript of ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met Duitsland"
zakendoen metDuitsland
3
Voorwoord 5
Zakenklimaat Handelsgeest 6
Economische situatie 10
Handelsrelatie 16
Kansrijke sectoren 20
Zakencultuur 22
Omgangsvormen 28
Bedrijfsprofielen 34
Zakendoen in de praktijk Een bedrijf opzetten 36
Wet- en regelgeving 46
Douanezaken 52
Vergunningen 56
Productaansprakelijkheid 60
Personeel 64
Belastingen 68
Betalingsverkeer 78
Dit kan ABN AMRO voor u betekenen 82
Nuttige adressen 89
inhoudsopgave
Nederlands-Duitse Handelskamer Deze reisgids is geschreven in samenwerking met de DNHK.
DNHK is een zelfstandige vereniging met een netwerk van bijna 1000 ledenbedrijven in het Nederlands-Duitse bedrijfsleven. Tot de dienstverlening behoort marktonderzoek, fiscale vertegenwoordiging, salarisadministratie in Duitsland, personeels bemiddeling en juridisch advies - vooral gericht op het Duitse arbeids- en vennootschapsrecht.
DNHK onderhoudt nauwe contacten met ministeries en autoriteiten in Duitsland en Nederland en organiseert jaarlijks bijeenkomsten over actuele thema’s op het gebied van taal en cultuur, recht, belastingen en marketing. Daarnaast zoekt de DNHK regelmatig de dialoog met media, politiek en overheden in beide landen. Jaarlijks presenteert de DNHK haar ‘7 standpunten’ aan het Nederlandse ministerie van EL&I en voert zij veelvoudig gesprekken met Duitse overheden in de diverse deelstaten.
Vanuit vestigingen in Den Haag, Berlijn en Düsseldorf begeleidt de DNHK ondernemers bij het zakendoen in het buurland. De contactgegevens van DNHK in Nederland zijn:
Nederlands-Duitse HandelskamerNassauplein 302585 EC Den HaagT (070) 3114 100E [email protected]
Ziet u toekomstige expansie in het buitenland voor uw onderneming?
Zakendoen over de grens en daarmee succesvol zijn, blijkt in de praktijk veelal
een uitdaging. Daarom introduceert ABN AMRO de zakenreisgids, onmisbaar
voor uw zakelijke, internationale avontuur!
Een gids vol informatie van insiders; met handige weetjes over het
betreffende land, het zakenklimaat en ondernemerstips. Uiteraard staan wij
u daarnaast ook graag bij met netwerken in binnen- en buitenland, advies,
producten en diensten op maat.
ABN AMRO wenst u veel succes op uw zakelijke reis!
Edzard EnschedéManaging Director International Network Commercial and Merchant Banking
voorwoord
© ABN AMRO Bank N.V.ABN AMRO is gevestigd aan de Gustav Mahlerlaan 10, Amsterdam (Postbus 283, 1000 EA). KvK nummer 34334259. BTW-identificatienummer: NL 820646660B01.
In deze brochure staat algemene informatie en is niet speciaal geschreven voor uw persoonlijke situatie. De brochure is daarom geen advies om iets te doen of niet te doen. Beslissingen die u alleen neemt op grond van de informatie in de brochure komen voor uw eigen risico.
Wij proberen alleen betrouwbare bronnen te gebruiken voor de informatie in de brochure. We kunnen niet garanderen dat alle informatie altijd juist, volledig of niet al verouderd is. Als u meer informatie wilt over het onderwerp van de brochure, kunt u altijd contact met ons opnemen, bijvoorbeeld via internet (www.abnamro.nl) of via een bankshop bij u in de buurt.
De informatie in deze brochure is bedoeld voor onze klanten in Nederland. We kunnen er niet voor in staan dat de informatie in de brochure ook bruikbaar is in andere landen.
766 zakendoen met Duitsland
“Een kantoor in Duitsland is voor ons erg belangrijk, want de bedrijven daar doen het liefst zaken met een Duitse onderneming. Ze zijn wel blij met de Nederlandse expertise die erachter zit, want Nederlanders worden wereldwijd toch wel gezien als pioniers op het gebied van glastuinbouw.”
Codema - Maarten de Jager
Industriële spil van EuropaDuitsland is met 82 miljoen inwoners de grootste consumentenmarkt
van Europa. De industrie vormt samen met de dienstensector de
ruggen graat van de Duitse economie. De beroepsbevolking (42 miljoen)
is relatief hoogopgeleid. Door de gunstige ligging en goede infra
structuur biedt het land gemakkelijk toegang tot aangrenzende
groeimarkten.
Prettig ondernemersklimaatHet land herbergt een groot aantal innovatieve, hoogproductieve
multinationals en mkbbedrijven. De Duitse overheid verwelkomt
buitenlandse ondernemingen met open armen. Dankzij de sociale,
economische en politieke stabiliteit heeft Duitsland volgens gere
nommeerde instituten als de Economist Intelligence Unit (EIU), IMD
Business School en het World Economic Forum een aantrekkelijk
ondernemingsklimaat.
handelsgeest
988 zakendoen met Duitsland
Bureaucratie en regeldruk Als u een bedrijf wilt opstarten, belasting moet betalen of vastgoed
wilt registreren, kan de Duitse bureaucratie een last zijn. Daarnaast
kent Duitsland een relatief hoge administratieve lastendruk.
Aantrekkelijk investeringsklimaatDe Duitse vrijemarkteconomie scoort goed op de European
Attractiveness Survey van Ernst & Young (2011). Deze index rangschikt
Europese landen op basis van aantrekkelijkheid om er te investeren.
Daarnaast is Berlijn uitgeroepen tot de derde aantrekkelijkste Europese
stad om een bedrijf op te zetten. Onze oosterburen vertrouwen op
hun sterke economie, hebben een duidelijke ondernemerscultuur en
voeren een gedegen fiscaal beleid. Voor de wet is er over het algemeen
geen verschil tussen binnen en buitenlandse organisaties.
“De Duitse handelsmentaliteit is meer gedisciplineerd. Levertijden en betalingscondities worden in het algemeen beter nageleefd.”
Henisol - Arie Bouma
“Voor ons is Noord-Duitsland het interessantste gebied, vooral vanwege de geografische ligging en de minimale cultuurverschillen.”
Henisol - Arie Bouma
111010 zakendoen met Duitsland
Dit is het resultaat van een combinatie van loonmatiging en drastische
arbeidsmarkthervormingen: de zogeheten HartzReformen, geïnitieerd
door Bondskanselier Gerhard Schröder in 2002. Deze maatregelen
waren nodig omdat Duitsland in de jaren na de hereniging van het
oostelijke en het westelijke deel in 1990 veel concurrentiekracht had
verloren en in een recessie dreigde weg te glijden. Als gevolg van
deze hervormingen en de matige stijging van de loonkosten per
eenheid product, heeft Duitsland veel concurrentiekracht herwonnen.
Sterke reus van de eurozoneDuitsland is de grootste lidstaat van de eurozone, zowel wat de omvang
van de economie betreft als die van de bevolking. Het land is een echte
uitvoergigant, maar de relatief gezonde binnenlandse economie zal de
komende jaren ook de nodige vraag naar invoer genereren. De Duitse
economie is de afgelopen jaren veel harder gegroeid dan in de rest van
de eurozone en het land speelt een sleutelrol bij de onderhandelingen
over de oplossing van de staatschuldencrisis. Kortom: Duitsland is de
sterke reus van de eurozone en biedt veel mogelijkheden tot zakendoen.
Snelste groeier binnen EuropaDe Duitse economie is de afgelopen jaren gemiddeld ruim 2% harder
gegroeid dan de economieën van overige lidstaten binnen de eurozone.
Vooral de uitvoer en de bedrijfsinvesteringen stegen fors, maar ook de
consumptie nam toe. Deze relatief sterke prestatie is grotendeels te
danken aan een zeer gematigde stijging van de loonkosten per eenheid
product sinds het begin van deze eeuw.
economische situatie
131212 zakendoen met Duitsland
De belangrijkste uitvoer van Duitsland bestaat uit:
▶ auto’s en transportmiddelen;
▶ machines;
▶ computers en elektronica;
▶ chemische producten;
▶ metaalproducten.
Duitsland voert vanuit Nederland hoofdzakelijk de volgende goederen in:
▶ machines;
▶ transportmiddelen;
▶ chemische producten;
▶ gas en brandstoffen;
▶ voedingsmiddelen.
Sterke binnenlandse economieMet circa 82 miljoen mensen heeft Duitsland verreweg de grootste
bevolking van de eurozone: bijna 25% van het totaal. De werkloosheid
lag begin 2012 op een historisch dieptepunt en de arbeidsmarkt was
krap. De ratio van het aantal vacatures ten opzichte van het aantal
banen lag op 1,22. Dat is het hoogste niveau sinds 2000. De krapte op
de arbeidsmarkt heeft ervoor gezorgd dat de loonstijging is opgelopen
en de koopkracht van huishoudens is toegenomen. Dit stimuleert de
consumptieve bestedingen. Daarnaast zijn de bedrijfswinsten de
afgelopen jaren sterk gestegen, wat de investeringsgroei bevordert.
Goede economische structuurDuitsland beschikt over een goede economische structuur, wat gunstig
is voor het economisch groeipotentieel. Op een totaal van 183 landen
staat het op de 22e plaats in de ranglijst Ease of Doing Business van
de Wereldbank. In de Global Competitiveness Index van het World
Economic Forum staat Duitsland zesde van in totaal 142 landen.
economische situatie
Rechte rug tegen ChinaDuitsland heeft de opmars van China als belangrijke speler in de
wereldhandel goed kunnen weerstaan. Het aandeel van Duitsland in
de totale wereldexport is met slechts 1% gedaald sinds 2001, het jaar
waarin China toetrad tot de Wereldhandelsorganisatie. Het aandeel
van de gehele Europese Unie nam sindsdien met 7% af, en dat van
de Verenigde Staten met 4%.
Uit- en invoerDe Duitse uitvoer blijft voor het overgrote deel binnen Europa (71% van
het totaal), waarbij de eurozone met 40% het grootste deel voor zijn
rekening neemt. Het aandeel van China is op zich vrij beperkt (6%),
maar het is wel in drie jaar tijd verdubbeld. Ongeveer 7% van de Duitse
uitvoer gaat naar Nederland en het aandeel van Nederland in de invoer
van Duitsland bedraagt zo’n 9%.
Groei bbp versus eurozone (Bron: EIU)
4
6
-8
2
0
-2
-4
-6
96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11
Duitsland Eurozone exclusief Duitsland
In % jaar-op-jaar
151414 zakendoen met Duitsland
Het land scoort daarbij zeer goed in vergelijking met andere lidstaten
van de eurozone. Kortom: het ondernemersklimaat is gunstig en er
zijn relatief weinig hindernissen die de economische groei belemmeren.
Huishoudboekje op ordeOok op het gebied van de overheidsfinanciën doet Duitsland het
verhoudingsgewijs goed. Het financieringstekort is in 2011 gedaald
naar slechts 1% van het bbp. Dit is substantieel lager dan het
gemiddelde in de eurozone van ongeveer 4,5%. De staatsschuld
bedroeg in 2011 81% van het bbp. Ter vergelijking: in de eurozone
lag dit op 88%. Doordat de overheidsfinanciën relatief gezond zijn,
hoeft Duitsland de komende jaren aanzienlijk minder bezuinigings
maatregelen door te voeren dan de andere landen van de eurozone.
VooruitzichtenDe Duitse economie is in de tweede helft van 2011 geraakt door de
escalerende staatsschuldencrisis in de eurozone. De economie kromp
in de laatste maanden van dat jaar. Doordat begin 2012 nog niet alle
benodigde stappen waren genomen om de crisis te bezweren, is de
kans groot dat de economie in de eerste helft van 2012 zal blijven
kwakkelen.
Ervan uitgaande dat de Europese leiders in de loop van 2012 de
laatste stappen zetten om de crisis te beteugelen, zal de Duitse
economie in de tweede helft van dit jaar waarschijnlijk weer groeien.
Dankzij de gezonde binnenlandse economie en goede economische
structuur zal de Duitse economie beter blijven presteren dan het
gemiddelde binnen de eurozone.
171616 zakendoen met Duitsland
Hechte handelspartnersVoor Nederland is Duitsland de belangrijkste handelspartner. Het land
is goed voor ongeveer 18% van de Nederlandse invoer en 24% van
onze uitvoer. Omgekeerd heeft Nederland een aandeel van 6,5% in
de export en 9% in de import van Duitsland.
Vergelijkbare landenHet ondernemersklimaat en groeipotentieel van Nederland en Duitsland
hebben veel overeenkomsten. Beide landen horen bij de sterke kern
van de eurozone en volgens het Organisation for Economic
Cooperation and Development (OECD) is de flexibiliteit van de arbeids
markt er ongeveer hetzelfde. Begrotingstekorten en staatschulden
liggen ruim onder het gemiddelde en beide staten hebben een triple A
credit rating, de hoogste score die de belangrijkste kredietbeoordelaars
toekennen. Ook volgens de Global Competitiveness Index van het
World Economic Forum en de Doing Business Indicator van de
Wereldbank liggen Nederland en Duitsland dicht bij elkaar.
Monetaire geschiedenisVer voordat de euro werd geïntroduceerd, had Nederland al een
eenzijdige muntunie met Duitsland. Vanaf het begin van de jaren ’80
in de vorige eeuw hield De Nederlandsche Bank (DNB) de gulden in
een heel nauwe marge ten opzichte van de Duitse mark. Daarnaast
volgde Nederland het monetaire beleid van de Deutsche Bundesbank.
handelsrelatie Duitsland - Nederland
191818 zakendoen met Duitsland
2. Belangrijke grondstof- en energieleverancier
Onze export naar Duitsland wordt aanzienlijk vergroot doordat we in
de relatief hoge Duitse energie en grondstofbehoefte helpen voorzien.
Vanwege de industriële structuur en de geringe zelfvoorzieningsgraad
moet Duitsland op deze gebieden veel importeren. Nederland speelt
daarin een hoofdrol. In 2010 was het voor Duitsland bestemde aandeel
van ons aardgas (ongeveer 7%) goed voor 4,8 miljard euro.
3. Voedselvoorziening
Traditioneel heeft Nederland een sterke positie op het gebied van
voedselvoorziening. Bijna 30% van onze totale export naar Duitsland
bestaat uit primaire producten. In 2010 lag het bedrag dat hiermee
was gemoeid rond de 22 miljard euro. Daarvan kwam 17,2 miljard
euro uit de export van levensmiddelen, land en tuinbouwproducten.
Dominante sectorenIn 2010 investeerde Nederland voor 58 miljard euro in Duitsland.
Dat is ruim 8% van onze totale directe buitenlandse investeringen.
Nederlandse ondernemingen richtten zich daarbij relatief veel op
het Duitse bank en verzekeringswezen, de chemische sector en
bedrijven in de sector transport en logistiek.
“Als het om zakendoen gaat, zijn de verschillen tussen Nederland en Duitsland niet meer zo groot. 25 jaar geleden zat je nog met grenscontroles en taal- en cultuurverschillen, maar
dat is tegenwoordig aanzienlijk minder.”
Henisol - Arie Bouma
handelsrelatie Duitsland - Nederland
In 2011 was Nederland voor de Duitsers het belangrijkste importland,
vóór China en Frankrijk:
Dit heeft drie oorzaken:
1. Gunstige geografische ligging en infrastructuur
Nederland heeft een gunstige ligging aan zee en een uitstekende
infrastructuur: havens met goede op en overslagfaciliteiten, een
fijnmazig wegennet en binnenvaartverbindingen tot in ZuidDuitsland.
Aandeel aan de totale import
Land Aandeel
Nederland 9,10
Volkrepubliek China 8,77
Frankrijk 7,36
Italië 5,36
Verenigde Staten 5,34
Overige 64,07
Import 2011: Geheel: 901,95 mld. Euro
Land Import 2011 in mld. Euro
Nederland 82,1
Volkrepubliek China 79,1
Frankrijk 66,4
Italië 48,3
Verenigde Staten 48,2
Bron: Statistisches Bundesamt Deutschland (stand: januari 2012)
212020 zakendoen met Duitsland
Vanuit Duitsland importeert Nederland hoofdzakelijk:
▶ machines en transportmiddelen (28%);
▶ chemische producten (23%);
▶ halffabricaten (14%).
Duitsland stimuleert innovatie, R&D en kansrijke sectoren als
duurzame energie, ICT, milieutechnologie en medische technologie.
Goederen vs. dienstenNederland voert aanzienlijk meer goederen dan diensten uit naar
Duitsland. In 2010 bedroeg de goederenexport richting onze ooster
buren 90 miljard euro. Ter vergelijking: de dienstenexport bedroeg
in datzelfde jaar 10 miljard euro. We exporteren onder andere:
▶ voedings en genotmiddelen (16%);
▶ aardolie en brandstoffen (16%);
▶ chemische producten, inclusief farma (16%).
Onze dienstenexport bestaat vooral uit:
▶ transport (35%);
▶ reisverkeer (35%);
▶ zakelijke dienstverlening (23%).
kansrijkesectoren
232222 zakendoen met Duitsland
Kwaliteit boven allesOndanks hun behoedzame en formele aanpak, zijn Duitsers wel
degelijk resultaatgericht. Dat zie je terug in de samenwerking.
Nederlanders hechten waarde aan persoonlijk contact tijdens het
zakelijk verkeer, terwijl voor een Duitser ‘de zaak’ voorop staat.
Het sociale gedeelte komt na het werk, niet ervoor. Duitsers willen
een feilloos werkend product en een onberispelijk uitgevoerde
opdracht. Kwaliteit is in Duitsland belangrijker dan de prijs.
Dichtbij en toch andersDuitsland is de grootste consumentenmarkt van Europa, grenst aan
ons land en de Duitse taal lijkt op het Nederlands. Dat maakt het land
interessant voor veel Nederlandse ondernemers. Over het algemeen
zijn Duitsers aangename en zeer betrouwbare handelspartners.
Maar er is een aantal belangrijke verschillen als het gaat om het
zakelijke klimaat. Zo is het Duitse zakenleven erg formeel, verschillen
mentaliteit en gewoonten per deelstaat en zijn Duitsers eerder
probleem dan oplossingsgericht. Denken en handelen als een Duitser
is volgens veel Nederlandse ondernemers de beste strategie om in
Duitsland succesvol zaken te doen.
Formele besluitvormingDuitsers houden graag vast aan wat ze hebben en kiezen bij voorkeur
voor zekerheid. De chef is de baas, van hem worden beslissingen
verwacht. Deze maakt hij gewoonlijk door zich uitgebreid op de hoogte
stellen van de mening van zijn medewerkers. Veranderingen vergen
daarom vaak nogal wat tijd en geduld. Een groot voordeel is dat alle
betrokkenen zich uiteindelijk neerleggen bij een genomen beslissing
en in de uitvoering daarvan loyaal zijn aan hun leidinggevende.
zakencultuur
252424 zakendoen met Duitsland
“Als je in Duitsland gaat ondernemen, zijn de drie belangrijkste valkuilen:
1. te weinig kennis van de Duitse taal; 2. te informeel met mensen omgaan;
3. te weinig weten van lokale regelgeving, vooral over de inzet van personeel.”
Henisol - Arie Bouma
Probleemgericht denkenDuitsers staan bekend om hun probleemgerichte denken.
Uw toekomstige samenwerkingspartner ziet waarschijnlijk veel beren
op de weg en dekt alle risico’s graag bij voorbaat af. Voor potentiële
problemen bedenkt hij alvast oplossingen. Dit staat haaks op de
Nederlandse manier van denken. Zodra de hoofdlijnen van een project
op papier staan, gaan wij aan de slag. De details vullen we gaandeweg
wel in. We denken doelgericht en pakken problemen aan wanneer ze
zich voordoen. Dit is tegenovergesteld aan het risicomijdende karakter
van onze oosterburen. Hierdoor vinden Nederlanders al snel dat
Duitsers zich onnodig zorgen maken over zaken die (nog) helemaal
niet aan de orde zijn.
zakencultuur
Duits spreken is geld waardVeel Duitsers spreken tegenwoordig goed Engels, toch doen ze het liefst
zaken in hun eigen taal. Overschat uw eigen taalniveau niet. Huur een
gekwalificeerde tolk in als u niet volledig begrijpt wat er wordt
besproken of geschreven. Nederlandse ondernemingen lopen veel
projecten mis door gebrekkige kennis van de taal en zakelijke cultuur.
Presentaties en onderhandelingenEen Duitser neemt beslissingen op basis van harde feiten. Zorg daarom
voor presentaties en brochures met cijfermateriaal, productanalyses,
uitkomsten van marktonderzoek en andere vormen van research.
Houd rekening met Duitse wetten en voorwaarden en laat merken
dat u daarover goed bent geïnformeerd.
Bepaald geen Franse slagOver het algemeen zijn Duitsers bijzonder goed voorbereid en leggen
ze afspraken tot in het kleinste detail vast. Even snel iets regelen
kennen de Duitsers niet en improviseren is voor hen een gruwel.
Volgens een van tevoren opgesteld plan doordenken ze elk detail
en leggen dit vast. Daarom duren onderhandelingen vaak lang.
“Het gaat er soms stevig aan toe, maar wel altijd fair. Duitsers proberen een prijs vaak naar beneden af te ronden. Omdat ze veel tijd steken in het regelen van financiën en vergunningen, onderhandelen ze met ons over de levertijd. Ze willen alles zo snel mogelijk hebben. Zorg dat je geen afspraken maakt die je niet na kunt komen, daar houden Duitsers niet van.”
Codema - Maarten de Jager
272626 zakendoen met Duitsland
“Duitsers zijn gewend om Duits te praten; met alleen Engels kom je er niet. Zeker niet bij de kleine zakenman.”Henisol - Arie Bouma
292828 zakendoen met Duitsland
bewaren ze meer afstand tot de ander. Zakenpartners kunnen duzen
als respectloos opvatten, wat een goede samenwerking in de weg
kan staan. Spreek Duitse relaties daarom altijd aan met ‘Sie’, en blijf
dit doen.
Afspraken makenLeg het eerste zakelijke contact bij voorkeur schriftelijk in plaats van
telefonisch. Daarna is persoonlijk contact juist de sleutel tot succes.
Kom op tijd of liever iets te vroeg op een afspraak, want Duitsers zijn
stipt en nauwgezet. Is de persoon die u wilt spreken niet aanwezig?
Laat altijd uw visitekaartje achter.
Aanspreekvormen en titelsIn het Duitse zakenleven spreekt men elkaar aan met de achternaam,
voorafgegaan door ‘Herr’ of ‘Frau’. Als uw zakenpartner een titel
heeft, zet deze dan tussen de voor en achternaam: Herr Doktor
Schultz of Frau Professor Müller.
Vermijd ‘du’In Nederland tasten we af of en wanneer we een gesprekspartner
kunnen tutoyeren. Dit heeft te maken met onze normen van
beleefdheid. We willen de ander zo snel mogelijk op zijn gemak
stellen en ‘jij’ is daarvoor geschikter dan ‘u’. In Duitsland gaat deze
redenering beslist niet op. Er wordt in de regel niet getutoyeerd.
Het ‘du’ blijft in principe gereserveerd voor vriendschappen en
familiaire relaties. Voor ‘du’ en ‘Sie’ zeggen bestaan zelfs werk
woorden: duzen en siezen.
Volhardend ‘u’ blijven zeggen vinden wij nogal ouderwets, maar het
schept wel duidelijkheid in de zakelijke omgangsvormen. Op grond
van hiërarchie gedragen Duitsers zich nu eenmaal formeler en
omgangsvormen
313030 zakendoen met Duitsland
Discussieer op inhoudSchrik niet wanneer een zakenrelatie u ongezouten de waarheid
zegt tijdens een discussie. Duitsers sluiten niet snel een compromis.
Het kan er fel aan toe gaan tijdens een gesprek en er wordt niet
geschroomd om op de man te spelen. Een Duitser discussieert op
inhoud en gaat alleen de strijd aan als hij werkelijk verstand van
zaken heeft. Daarom zal hij u niet snel gelijk geven, ook niet als
het om bijzaken gaat.
Pas uw manier van argumenteren aan als u serieus genomen wilt
worden tijdens een discussie. Nederlanders willen zakenpartners
liever niet beledigen. Bij een meningsverschil mag iedereen zijn
zegje doen en je wordt niet snel voor het blok gezet. In de ogen
van Duitsers is dit een bewijs van onvermogen en gebrek aan kennis.
Want wie niet kritisch is, weet waarschijnlijk niet waar hij het over heeft.
“Je kunt de directe manier van zakendoen in Nederland niet zomaar kopiëren naar Duitsland. Daar moet je echt mee oppassen. Duitsers hebben grote moeite met de Nederlandse manier van communiceren. Geef Duitse klanten het gevoel dat je er samen uit gaat komen en probeer hun vertrouwen te winnen. Daarna is het een kwestie van je afspraken nakomen, dan komt het goed.”
Codema - Maarten de Jager
333232 zakendoen met Duitsland
Ken uw plaatsLaat duidelijk merken welke formele plaats u binnen uw organisatie
inneemt en welke verantwoordelijkheden daarbij horen. Vermeld uw
titels en positie op uw visitekaartje. Zorg dat u de organisatie en
functie van uw contactpersoon kent.
Scoor met statusDuitsers hechten veel waarde aan persoonlijke verzorging en status
symbolen, zoals auto’s en kleding. Besteed hier aandacht aan.
Blijf respectvolOok als u uw zakenpartner al langer kent, behandel hem met evenveel
egards en respect als in het begin.
Scheid zakelijk en privéDuitsers praten met zakenrelaties niet snel over hun privéleven.
Houd in dit opzicht wat afstand. Een lunchafspraak wordt niet zo snel
gemaakt, al verschilt dit per bedrijfstak en zijn jongeren hierin al zeker
wat losser.
omgangsvormen
Gouden regels
Wees punctueel Dit is voor Duitsers een teken dat u serieus en betrouwbaar bent.
Denk aan detailsVermijd tijdens zakelijke besprekingen zinnen als: “Hier kunnen we
later nog wel naar kijken.”, “Dit komt wel goed.” of “Dat zien we
vanzelf wel.” Daarmee wekt u snel wantrouwen.
Bevestig afsprakenSchriftelijk en in detail; dit wordt gewaardeerd.
Breek met het beeldGa ervan uit dat u wordt ingeschat als zakelijk kundig en flexibel, maar
houd in uw achterhoofd dat Duitse zakenlieden ons onbetrouwbaar
vinden als het om details gaat. Door hier juist extra aandacht aan te
schenken, creëert u kansen.
“De omgangsvormen in Duitsland verschillen wel met die in Nederland. Ten eerste denken Duitsers vaak overdreven hiërarchisch. Verder zijn ze doorgaans wat formeler. Blijf daarom altijd ‘U’ zeggen. Tutoyeren doe je alleen bij echte vriendschap.”
Henisol - Arie Bouma
353434 zakendoen met Duitsland
CodemaCodema Systems Group is de holdingmaatschappij van HAWE, WEVAB, SDF en B-E de Lier. De groep is wereldwijd marktleider in innovatieve logistieke systemen, management- en besturingssoftware en (op maat gemaakte) producten voor de (glas)tuinbouw. De dagelijkse leiding is in handen van algemeen directeur Maarten de Jager, die tevens eindverantwoor-delijk is voor de holding als geheel. Codema is actief in verschillende Europese landen, heeft dealers in Amerika, Canada en Japan en levert in heel Azië en het Midden-Oosten. Op zichzelf is Duitsland een belangrijk zakenland voor Codema, maar het vormt ook een goede uitvalsbasis voor de omringende Duitstalige landen Oostenrijk en Zwitserland.
HenisolHenisol Insulation BV heeft een compleet aanbod aan industriële isolatie, steigerbouw, tracing en brandwering. Het bedrijf werd in 2007 opgericht door eigenaar Arie Bouma en is inmiddels met ruim honderd medewerkers actief in o.a. België, Denemarken, Rusland en Zuid-Europa. In deze landen werkt Henisol vooral aan speciale projecten waarbij ze haar bijzondere expertise inzet, bijvoorbeeld in akoestische industriële isolatie (onder andere voor de luxe jachtbouw). Henisol Insulation BV heeft een zusterbedrijf in Duitsland: Henisol GmbH. Henisol GmbH wordt vanuit Nederland aangestuurd.
bedrijfsprofielen
373636 zakendoen met Duitsland
Richt u een vennootschap op, dan moet u deze ook laten inschrijven
in het handelsregister. Dit doet een Duitse notaris voor u bij het
Amtsgericht (kantongerecht). In beginsel moet u Nederlandse of
andere nietDuitse documenten laten vertalen door een vertaler die
door de rechtbank is beëdigd. Handtekeningen moeten door een
notaris of de Kamer van Koophandel worden gewaarmerkt en
worden voorzien van een apostille. Hiermee wordt de echtheid
van een handtekening op een document bevestigd.
Kansen en keuzesDuitsland biedt veel kansen voor ondernemers. Het is de grootste
consumentenmarkt in Europa, ligt centraal en grenst aan negen
landen. Bovendien heeft het een bloeiende en innovatieve hightech
industrie, met veel aandacht voor duurzaamheid en research en
development.
Toch is ondernemen in Duitsland niet eenvoudig. Duitsers hechten
veel waarde aan kwaliteit en punctualiteit. Ze doen vooral zaken op
basis van vertrouwen en werken het liefst met landgenoten. In de
meeste gevallen heeft u als Nederlandse ondernemer wel een
streepje voor op bedrijven uit andere landen.
Uw bedrijf aanmeldenAls u in Duitsland een bedrijf opricht, moet u dit binnen een maand
melden bij het Gewerbeamt of Ordnungsamt van de gemeente waar
het bedrijf is gevestigd. Deze meldingsplicht geldt ook bij verlegging
of beëindigen van een zelfstandige bedrijfsinrichting of een filiaal,
en als u de activiteiten van een bestaande onderneming wijzigt of
uitbreidt.
een bedrijfopzetten
393838 zakendoen met Duitsland
Voor de oprichting van een OHG moeten vennoten ten eerste een
vennootschapscontract afsluiten. In dit contract staat onder andere
de doelomschrijving van de vennootschap, de firmanaam en de
vertegenwoordigingsbevoegdheid. Vervolgens dient de OHG door
een Duitse notaris bij het Duitse handelsregister te worden aangemeld
en door de vennoten worden ingeschreven in het plaatselijke
Gewerberegister.
KG (Kommanditgesellschaft)De KG is vergelijkbaar met de Nederlandse cv (commanditaire
vennootschap). Deze rechtspersoon is gebaseerd op hetzelfde
principe als de OHG, maar kent twee soorten vennoten:
▶ de beherende vennoot, die onbeperkt aansprakelijk is;
▶ de commanditaire vennoot met een beperkte aansprakelijkheid.
Een commanditaire vennoot mag de vennootschap niet besturen,
maar slechts controleren.
KgaA (Kommanditgesellschaft auf Aktien)Een bedrijfsvorm die afwijkt van het Nederlandse systeem is de KgaA.
In deze kapitaalvennootschap zijn de beherende vennoten volledig
aansprakelijk, zoals bij een KG. Voor het overige zijn de regels voor
een Aktiengesellschaft (AG) van toepassing, vergelijkbaar met de
Nederlandse nv (naamloze vennootschap).
GmbH (Gesellschaft mit beschränkter Haftung)De GmbH is vergelijkbaar met de Nederlandse B.V. (besloten
vennootschap) en wordt opgericht met behulp van een notariële
akte. Er is een minimum startkapitaal vereist van 25.000 euro.
een bedrijf opzetten
Rechtspersonen en bedrijfsvormenU kunt verschillende rechtsvormen kiezen wanneer u een
onderneming opricht in Duitsland:
EinzelfirmaAls een particulier persoon een bedrijf opricht, ontstaat er een
Einzelfirma (eenmanszaak). De eigenaar hiervan is met zijn gehele
(persoonlijke) vermogen onbeperkt aansprakelijk voor de verbin te
nissen die hij aangaat en de eventuele schade die hij veroorzaakt.
Winst of verlies van het bedrijf komen voor rekening van de onder
nemer. Het jaarresultaat valt verplicht onder de inkomensbelasting.
OHG (Offene Handelsgesellschaft)De OHG is vergelijkbaar met de Nederlandse vof (vennootschap
onder firma). Alle vennoten zijn onbeperkt aansprakelijk tegenover
de crediteuren van de vennootschap. In principe kan elke persoon
vennoot van een OHG zijn. Dat geldt ook voor rechtspersonen zoals
een GmbH.
“We hebben in Duitsland een nieuwe GmbH opgericht, dat ging erg gemakkelijk. De samenwerking met de Duitse Kamer van Koophandel, notarissen en andere partijen verliep ongelooflijk soepel. Als je de juiste papieren hebt, kun je snel een bedrijf oprichten en de overheid werkt hier erg goed aan mee.”
Codema - Maarten de Jager
414040 zakendoen met Duitsland
MarktbenaderingMiddelmatige prestaties van Nederlandse bedrijven in Duitsland zijn
vrij zeldzaam. Exporteurs zijn vaak óf erg succesvol of helemaal niet,
en in dat laatste geval dus ook niet lang aanwezig. Marktbewerking
vanuit Nederland met Nederlandse verkopers heeft veruit de kleinste
kans van slagen, blijkt uit onderzoek van Gateway to Germany. U kunt
beter Duits personeel in dienst nemen, met Duitse handelsagenten
werken of met een Duitse distributeur in zee gaan. Overige tips:
▶ opereer dicht bij uw klant;
▶ zorg voor voldoende informatie;
▶ hanteer een langetermijnvisie;
▶ toon doorzettingsvermogen.
Als u het vertrouwen van een klant eenmaal heeft gewonnen, blijft hij
u vaak tientallen jaren trouw. Zie de Duitse marktbenadering als een
marathon, die het zeker waard is om uit te lopen.
Ondernemen met Duitse partners
HandelsagentEen Handelsvertreter (handelsagent) is een zelfstandig werkende
ondernemer die op basis van een contract voor u met klanten
bemiddelt. De juridische positie van Duitse handelsagenten lijkt op
die van de Nederlandse. Bedenk wel dat de belangen van een
handelsagent niet altijd met die van u als opdrachtgever (principaal)
overeenkomen, bijvoorbeeld als het om exclusiviteit gaat. Een op
maat gemaakt contract vergroot de kans op succesvolle samen
werking. Formuleer de individuele regelingen in het contract duidelijk
en ondubbelzinnig.
een bedrijf opzetten
De GmbH als orgaan heeft tenminste één Geschäftsführer (bestuurder).
Dit moet een natuurlijke persoon zijn. De bestuurders zijn de wettelijke
vertegenwoordigers van de GmbH. De Gesellschafterversammlung
(algemene vergadering van aandeelhouders) houdt toezicht op het
functioneren van de bestuurder(s).
Er kan een raad van commissarissen worden ingesteld. Voor bedrijven
met meer dan 500 werknemers is dit in principe zelfs verplicht.
De GmbH kan worden ontbonden na een gerechtelijke uitspraak,
bij een faillissement of als gevolg van onwettige besluiten.
GmbH & Co. KGEen GmbH & Co. KG is een Kommanditgesellschaft (cv) waarin een
GmbH (bv) als persoonlijk aansprakelijke (complementaire) vennoot
deelneemt. De andere personen zijn commanditaire vennoten.
Meestal zijn dit de vennoten van de GmbH. Hoewel het om een
personenvennootschap gaat, wordt hierdoor de aansprakelijkheid
beperkt tot het kapitaal van de GmbH. Deze bedrijfsvorm levert in
bepaalde situaties een belastingvoordeel op, doordat commanditaire
winsten alleen onder de inkomstenbelasting vallen en niet onder de
vennootschapsbelasting.
UG (Unternehmergesellschaft mit beschränkter Haftung)U kunt in Duitsland een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
oprichten met slechts 1 euro startkapitaal. Als tegenprestatie moet
u elk jaar 25% van de winst reserveren om kapitaal op te bouwen.
Zodra u een bedrag van 25.000 euro heeft gespaard, verandert de UG
automatisch in een gewone GmbH. Voor de UG gelden alle regels die
voor een GmbH gelden, tenzij daarvan wordt afgeweken in het
GmbHGesetz. De UG is dus net zoveel rechtspersoon als de
klassieke GmbH.
434242 zakendoen met Duitsland
DistributeurIn tegenstelling tot de handelsagent, kopen distributeurs of franchise
nemers op eigen naam en risico de producten van de ondernemer en
verkopen deze weer. Sommige distributeurs verkopen steeds goederen
van dezelfde ondernemer(s). Voor distributeurs bestaat in het Duitse
rechtssysteem geen specifieke wettelijke regeling. Een belangrijk
beginsel is contractvrijheid. Daarnaast kunnen aanvullend de regels
van het recht voor handelsagenten worden toegepast, als de
distributeur op grond van het contract met de ondernemer een soort
gelijke positie heeft. Dat kan dan ook tot gevolg hebben dat een
distributeur recht heeft op een klantenvergoeding. U doet er goed aan
de volgende zaken in ieder geval vast te leggen in een contract met
een distributeur:
▶ een omschrijving van de producten en afspraken over
voorraadbeheer, eigendomsvoorbehoud, regio/rayon,
minimumomzet, concurrentiebeding, exclusiviteit en het in licentie
geven van intellectuele eigendomsrechten;
▶ dat de distributeur optreedt als zelfstandig ondernemer en (ver)
koopt onder eigen naam en op eigen risico;
▶ dat de distributeur kan worden verplicht gegevens door te geven
aan de ondernemer die hem inhuurt, zoals marktanalyses,
concurrentieposities, gebruikelijke advertentiemedia en plaatselijke
gebruiken. Omschrijf deze verplichtingen zo nauwkeurig mogelijk.
Denkt u ook aan een mogelijke rechtskeuze en/of een regeling omtrent
de bevoegde rechter. Het is vanzelfsprekend ook mogelijk om arbitrage
af te spreken. De NederlandsDuitse Handelskamer biedt voor conflicten
tussen Nederlandse en Duitse ondernemers een eigen arbitrage
procedure aan.
een bedrijf opzetten
Bij beëindiging van de overeenkomst heeft de handelsagent onder
bepaalde voorwaarden recht op een Ausgleichsanspruch
(klantenvergoeding). Dit is een vergoeding voor de meerwaarde die
de agent aan uw onderneming heeft toegevoegd. Het recht op een
klantenvergoeding is dwingend recht, u kunt deze dus niet uitsluiten
in het contract. De hoogte van de Ausgleichsanspruch bedraagt
maximaal één jaar provisie, op basis van gemiddelde provisie in de
laatste vijf jaar.
Vergis u niet in de omvang van Duitsland. Om meerdere deelstaten te
bedienen, zult u met verschillende agenten moeten werken. Er zijn
ongeveer 60.000 handelskantoren in Duitsland. Samen bemiddelen ze
bij goederentransacties met een geschatte totaalwaarde van maar
liefst 175 miljard euro.
Zo vindt u een handelsagentU kunt het beste een handelsagent zoeken op de Duitse markt.
Een goede agent met de juiste referenties vindt u via andere bedrijven,
de NederlandsDuitse Handelskamer of het Netherlands Business
Support Office (NBSO). Met deze instanties kunt u zich onder andere
op Internationale Handelsvertretertage presenteren. Neem voor meer
informatie contact op met de NederlandsDuitse Handelskamer in
Den Haag of een van de vier NBSO’s in Duitsland. De contact
gegevens vindt u bij nuttige adressen achter in deze reisgids.
454444 zakendoen met Duitsland een bedrijf opzetten
“Het is niet moeilijk om in Duitsland een bedrijf te starten. Zolang je je maar aan
de regels houdt, net als in Nederland. Duitsers maken het je als buitenlander
niet extra moeilijk, maar je moet je wel aanpassen aan hun voorschriften.”
Henisol - Arie Bouma
Duitse beurzenDuitsland heeft meer dan 150 grote internationale vakbeurzen en is
daarmee wereldwijd het beurzenland bij uitstek. U kunt er een goede
indruk krijgen van de markt en u ontmoet potentiële klanten door
contact te leggen met beursdeelnemers en bezoekers uit binnen en
buitenland. Toch is beursbezoek op zich voor deelnemers en bezoekers
nooit een standalone actie. Het succes wordt grotendeels bepaald na
terugkomst op kantoor. Verwerk vergaarde informatie, geef opvolging
aan nieuwe contacten en plan vervolgstappen.
MarketingDuitse promotiemiddelen verschillen qua vorm en inhoud enorm van
hun Nederlandse tegenhangers. Bij ons ligt de focus voornamelijk op
gevoel en de beleving van de lezer. Voor Duitsers staat het product
altijd voorop. Ze streven naar perfectie, zijn gespitst op details en pro
beren alle vragen op voorhand te beantwoorden. Websites, brochures
en presentaties bevatten veel primaire kleuren en harde vormen.
Kennis is machtWilt u het vertrouwen van een Duitse zakenpartner winnen, dan moeten
uw product en service perfect aansluiten op zijn behoefte. Toon boven
dien uw kennis van product en technologie door gede tailleerde (bij
voorkeur Duitse) specificaties, certificeringen en klant referenties te
noemen. Als u deze expertise combineert met een lange adem en
intensief klantcontact, vergroot u de kans op langdurig commercieel
succes op de Duitse markt.
474646 zakendoen met Duitsland
“Toon altijd respect door ‘u’ te zeggen en spreek mensen aan met achternaam en/of titel. Gebruik pas de voornaam van een zakenrelatie wanneer hij dat zelf expliciet heeft aangegeven.”
Codema - Maarten de Jager
De website van het Het Deutsche Patent- und Markenamt is te vinden op www.dpma.de
internettip
Goede beschermingHandelsmerken, octrooien en andere intellectuele eigendomsrechten
zijn in Duitsland wettelijk goed beschermd. Het Deutsche Patent und
Markenamt is verantwoordelijk voor deze registraties. Er is ook een
algemeen Europees systeem voor aanvraag en beheer van octrooien
en handelsmerken.
ContractenBij internationale contracten mogen de partijen die een verdrag sluiten,
in principe kiezen welke nationale wetgeving van toepassing is. Als u
geen keuze maakt, geldt voor contracten binnen de EU de Rome
IVerordening. In dat geval geldt het recht van het land waar de partij
die de kenmerkende prestatie van de overeenkomst moet verrichten
is gevestigd.
wet- en regelgeving
494848 zakendoen met Duitsland
De regelgeving omtrent algemene voorwaarden (inclusief leverings
en betalingsvoorwaarden) is opgenomen in het Duitse Burgerlijk
Wetboek. Net als het Nederlandse recht kent het Duitse recht een
grijze en een zwarte lijst met algemene voorwaarden. Op de grijze
lijst staan voorwaarden waarvan wordt vermoed dat ze onredelijk
bezwarend zijn ten aanzien van consumenten. De voorwaarden op
de zwarte lijst gelden als onredelijk bezwarend. Algemene voorwaarden
mogen niet verrassend zijn. Onduidelijke voorwaarden worden ten
nadele van de gebruiker van de algemene voorwaarden uitgelegd.
Er is veel rechtspraak omtrent de geldigheid van algemene voorwaarden.
Zorg dat u duidelijk overeenkomt wiens algemene voorwaarden van
toepassing zijn. U kunt uw algemene voorwaarden naar Nederlands
recht handhaven als u contracten aangaat met ondernemers. Het is
dan wel handig om ze naar het Duits te laten vertalen. Bij contracten
met Duitse consumenten ligt de zaak anders. U kunt dan verplicht zijn
om Duits recht toe te passen. Het is raadzaam om vooraf juridisch
advies in te winnen.
Vorderingen incasserenEr bestaat een fundamenteel verschil tussen het
Nederlandse en Duitse rechtsstelsel. In Nederland gaat
men uit van crediteuren bescherming, terwijl in Duitsland
debiteurenbescherming leidend is. In Duitsland gaat men
er eerder vanuit dat een debiteur goede redenen heeft
om een vordering niet te voldoen. Middelen als
conservatoir beslag en een faillissementsrekwest worden
daarom maar zelden toegepast of zijn überhaupt niet
toegestaan.
wet- en regelgeving
Kleine lettertjesZoals in elk land, is het ook in Duitsland belangrijk om alert te zijn en
de kleine lettertjes te lezen. Duitse vaktaal is vrij ingewikkeld: door
taalkundig advies in te winnen, voorkomt u misverstanden. Bevestig
gemaakte afspraken altijd schriftelijk. Als een ondernemer u een
bevestiging van gemaakte afspraken stuurt waar u niet mee akkoord
gaat, moet u dit altijd tegenspreken. Doet u dit niet, dan kan de inhoud
van zo’n bevestiging in contractuele zin als overeenkomst worden
aangemerkt onder het Duitse recht.
Levering onder eigendomsvoorbehoudAls leverancier is het verstandig om onderzoek te doen naar een nieuwe
zakenpartner. Bij twijfel kunt u er ook voor kiezen om onder (verlengd)
eigendomsvoorbehoud te leveren, in afwachting van de volledige
betaling. Als u een kredietverzekering heeft, bent u mogelijk verplicht
om een verlengd eigendomsvoorbehoud overeen te komen met uw
Duitse klanten.
Algemene voorwaardenOp de achterkant van Duitse bestellingen staan vaak Allgemeine
Geschäftsbedingungen, ofwel de algemene voorwaarden. Dit zijn
contractvoorwaarden die een partij eenzijdig oplegt aan de andere
partij en die met het oog op herhaald gebruik zijn geformuleerd.
Algemene voorwaarden kunnen betrekking hebben op zaken als
betaling, tijdstip en plaats van levering, eigendomsvoorbehoud en
aansprakelijkheid.
Algemene voorwaarden maken in principe alleen deel uit van het
contract, als de gebruiker er bij het afsluiten van het contract naar
verwijst en de andere partij de mogelijkheid biedt om hier kennis
van te nemen en het te accepteren. Ondanks de overeenkomst
van algemene voorwaarden gaan individuele afspraken altijd voor,
ook als ze mondeling zijn gemaakt.
515050 zakendoen met Duitsland
Om over te gaan tot executie heeft u een titel nodig, zoals een vonnis
of een Europees betalingsbevel. Het kan een tijd duren voordat u een
titel heeft en de kans bestaat dat uw debiteur inmiddels failliet is.
Als u geen eigendomsvoorbehoud overeengekomen bent, maakt u
veel kosten en heeft u daarvan geen baten. Maak daarom goede
betalingsafspraken en hanteer ook voor Duitse klanten een credit
management en incassostrategie:
▶ controleer de kredietwaardigheid van debiteuren in spe;
▶ controleer de financiën van afnemers;
▶ houd limieten in de gaten en reageer tijdig bij wanbetaling.
Zo beperkt u het risico van oninbare vorderingen en langdurige
incassoprocedures.
“Denk niet dat je bij een bedrijf in Duitsland je Nederlandse verkoop voorwaarden kunt gebruiken. Met een simpele vertaling kom je hopeloos in de problemen. Aan de opper-vlakte lijken het Nederlandse en het Duitse rechtssysteem misschien op elkaar, maar dit is erg verraderlijk. In de praktijk zijn er een aantal belangrijke verschillen. Laat je daarom goed inlichten door een jurist als je zaken gaat doen in Duitsland. Dat bespaart je een hoop problemen.”
Codema - Maarten de Jager
535252 zakendoen met Duitsland
Meer informatie over de milieuzones en -stickers staat op de website van de keuringsinstanties: vdtuev.de en dekra.de.
Een lijst van Duitse gemeenten die milieuzones hebben ingesteld, of dit van plan zijn, vindt u op:
http://gis.uba.de/website/umweltzonen/start.htm.
internettip
TolheffingTolheffing voor vrachtauto’s op Duitse snelwegen heeft goederen
vervoer een stuk duurder gemaakt. De prijs van een rit met een
vrachtwagen over de Autobahn is sinds de invoering met gemiddeld
6% gestegen. Op de meeste tolwegen geldt een heffing voor vracht
auto’s die zwaarder zijn dan 12 ton. Er bestaat een handmatig en
automatisch heffingssysteem. Meer informatie over tolheffing vindt
u op de website van Toll Collect.
MilieustickersIn 2008 zijn in verschillende Duitse binnensteden zogenaamde
Umweltzonen ingesteld. Deze milieuzones zijn alleen toegankelijk
voor personen en vrachtauto’s met een speciale sticker: een
Feinstaubplakette of Umweltplakette. Ook toeristen hebben zo’n
sticker nodig. Ze zijn verkrijgbaar bij de Duitse keuringsinstanties TÜV
en Dekra en kosten tussen de 5 en 10 euro. U kunt de sticker ook in
Nederland kopen, onder andere bij ANWBwinkels. Houd dan wel
rekening met extra afhandelingskosten. Aan de hand van een code
in uw kentekenbewijs wordt u ingedeeld in een emissieklasse.
douanezaken
555454 zakendoen met Duitsland
ImporterenDuitsland omarmt de vrije markteconomie, omdat vrije handel een
impuls geeft aan de economie en levensstandaard. Er zijn dan ook
weinig beperkingen om goederen te importeren. Voor producten die
de gezondheid, het milieu of veiligheid kunnen schaden, bestaan
aanvullende regels. Het is belangrijk dat u op de hoogte bent en blijft
van de productregels voor de Duitse markt, juridische wereld en
administratieve procedures. Deze kunnen namelijk afwijken van de
Nederlandse regels en veranderen constant.
PackagingSinds 1990 zijn leveranciers in Duitsland verplicht om verpakkingsafval
terug te nemen. Het is hierbij van belang aan wie het verpakte product
is verkocht: consumenten of bedrijven. Als het eigendom van de
goederen wordt overgedragen in het buitenland, dan moeten impor
teurs van grote hoeveelheden melding maken aan de autoriteiten via
een Vollständigkeitserklärung (statement van volledigheid). De Duitse
Kamer van Koophandel (Deutscher Industrie und Handelskammertag
DIHK) biedt uitgebreide informatie over de eisen.
575656 zakendoen met Duitsland
Dankzij het vrije verkeer van personen kan een Europees staatsburger
drie maanden in een andere EUlidstaat reizen en werken zonder een
visum aan te hoeven vragen. De enige voorwaarde is dat hij of zij een
geldig identiteitsbewijs heeft. Europeanen kunnen zich daardoor binnen
de Europese Unie overal vestigen waar zij willen.
Ondernemen over de grenzenHoewel er binnen de Europese Unie vrij verkeer van personen,
goederen, diensten en kapitaal is, blijkt grensoverschrijdend onder
nemen niet eenvoudig. Zeker voor kleine en middelgrote onder
nemingen kunnen administratieve verplichtingen een drempel
vormen. Het verlagen van bureaucratische barrières is een van
de speerpunten van de beleidsmakers in Brussel.
Vrij verkeer van personenBewoners van de Europese Unie kunnen zonder beperkingen reizen
in andere EUlidstaten en Liechtenstein, Noorwegen en IJsland.
Deze drie landen maken deel uit van de Europese Economische
Ruimte (EER). Voor nieuwe lidstaten geldt een overgangstermijn.
Zelfstandige ondernemers kunnen zich vrij vestigen in alle lidstaten.
vergunningen
595858 zakendoen met Duitsland
Om vrij verkeer van personen eenvoudiger te maken, zijn in Europa
regelingen getroffen rondom de erkenning van diploma’s. In sommige
vakgebieden gebeurt dit altijd, bijvoorbeeld bij artsen. Anderen moeten
eerst een test afleggen om te bepalen of de eisen die aan het diploma
zijn gesteld, passen bij de nationale standaard. Er is nog geen regel
waardoor nationale diploma’s eenopeen gelden in andere lidstaten.
Werken in een ander land in de EUU heeft het recht om in een ander EUland een baan te zoeken, in loon
dienst te gaan, als zelfstandige te werken of van uw pensioen te
genieten. U wordt dan op dezelfde manier behandeld als de burgers
van dat land. Een aantal rechten dat u als werknemer in de EU heeft,
geldt ook voor uw huwelijkspartner en uw familieleden.
Iedereen die langer dan drie maanden in Duitsland wil verblijven, heeft
een verblijfsvergunning nodig. EUburgers zijn hierop een uitzondering.
Zij zijn alleen verplicht zich binnen een week na aankomst in te schrijven
bij hun lokale Einwohnermeldeamt (registratieloket voor inwoners).
616060 zakendoen met Duitsland
Recht op schadevergoedingEen recht op schadevergoeding bestaat, wanneer een in het verkeer
gebracht product gebreken vertoont en er daardoor schade is ontstaan.
In de zin van de wet is een product gebrekkig, wanneer het niet de
veiligheid biedt die men, alle omstandigheden in aanmerking nemende,
mag verwachten. Het product dient met betrekking tot constructie,
fabricage en eventueel bijgevoegde instructies zo veilig te zijn, dat het
onder andere de lichamelijke integriteit van de gebruiker of een derde
niet aantast en geen eigendom beschadigt.
Eigen risicoDe wettelijke regelingen ten aanzien van productaansprakelijkheid zijn
in Duitsland vastgelegd in het Produkthaftungsgesetz. Kernpunt hiervan
is de zogenaamde risicoaansprakelijkheid: het principe van aansprake
lijkheid ‘buiten schuld’. Dit houdt in dat een fabrikant ook als hem
geen opzet of nalatigheid ten laste kan worden gelegd, verantwoordelijk
is voor schade op grond van de wet. De wet productaansprakelijkheid
contractueel veranderen of uitsluiten is onmogelijk. Het gaat hierbij
om dwingend recht dat per definitie geldt.
De producent is uit hoofde van deze wet niet aansprakelijk, wanneer
hij bijvoorbeeld bewijst dat:
▶ hij het product niet in het verkeer heeft gebracht;
▶ het gebrek is ontstaan, nadat het product in omloop gebracht werd;
▶ het op grond van de stand van de wetenschappelijke en technische
kennis op het tijdstip waarop hij het product in het verkeer bracht,
onmogelijk was het bestaan van het gebrek te ontdekken.
product-aansprakelijkheid
636262 zakendoen met Duitsland
Als een gebrekkig product persoonlijk letsel heeft veroorzaakt,
moet de fabrikant dit tot een maximumbedrag van 85 miljoen euro
vergoeden. Voor materiële schade is geen bovengrens vastgelegd,
maar de benadeelde moet in ieder geval de eerste 500 euro van de
schade voor eigen rekening nemen.
AandachtspuntenHoudt verder rekening met de volgende zaken:
EtiketteringOm de consument te informeren en beschermen, gelden er in
Duitsland strenge voorschriften voor de etikettering van producten.
Voor bepaalde producten zijn er specifieke regels. Denk aan voedings
middelen, textiel, elektronica en gevaarlijke stoffen. Het is verplicht
de productinformatie in de Duitse taal op te stellen.
Verplichte gebruiksaanwijzingAls uw producten door de klant gemonteerd moeten worden, bent
u verplicht ze van een duidelijke Duitstalige gebruiksaanwijzing te
voorzien. De koper kan het koopcontract ontbinden als u aan deze
eis niet voldoet, of er niet in slaagt om binnen redelijke termijn een
deugdelijke gebruiksaanwijzing beschikbaar te stellen.
ProductveiligheidDe Duitse productveiligheidseisen zijn grotendeels gelijk aan de
Europese wetgeving. Het Bundesamt für Verbraucherschutz und
Lebensmittelsicherheit, een federale instantie die zich bezighoudt
met de bescherming van consumenten en de veiligheid van levens
middelen, oefent samen met andere instanties het toezicht uit.
656464 zakendoen met Duitsland
“Je moet hier wel je plaats kennen binnen een organisatie. Een chef is de baas, beslissingen worden via hem genomen en je slaat hem dus niet zomaar over. Het is een goed gebruik om mensen aan te spreken met ‘u’ en ze met respect te behandelen. Persoonlijk vind ik dat wel fijn, het schept ook veel duidelijkheid.”
Codema - Maarten de Jager
Verzekeringen en belastingenWonen uw werknemers in Nederland terwijl ze in Duitsland werken,
dan zijn ze in principe verzekerd volgens de Duitse sociale verzekeringen.
Het maakt daarbij niet uit of u als werkgever in Nederland of Duitsland
bent gevestigd. Als zij volledig werkzaam zijn in Duitsland, zijn ze in
dat land in principe ook inkomstenbelastingplichtig en worden ze
automatisch aangeslagen voor de Duitse loonbelasting; dit is een
voorheffing van de uiteindelijke inkomstenbelasting.
Er zijn uitzonderingen voor medewerkers die maximaal 24 maanden
naar Duitsland worden uitgezonden door een onderneming waaraan
ze normaal zijn verbonden. Zij kunnen in Nederland sociaal verzekerd
blijven. U heeft hiervoor wel een verklaring toepasselijke sociale
verzekeringswetgeving (formulier A1) nodig. Deze kunt u aanvragen
bij de Sociale Verzekeringsbank.
personeel
676666 zakendoen met Duitsland
Soorten aanstellingen en ontslagbeschermingOp het gebied van ontslagbescherming in kleine ondernemingen is het
Duitse arbeidsrecht flexibeler dan het Nederlandse. Tijdens de eerste
zes maanden van een dienstverband hebben werknemers in principe
geen algemene ontslagbescherming. Werknemers in een bedrijf van
vijf tot tien mensen hebben ook daarna geen algemene ontslag
bescherming. Zij kunnen wel bijzondere ontslagbescherming hebben.
De partijen die een arbeidscontract aangaan, kunnen kiezen tussen
een contract voor onbepaalde tijd (unbefristete Arbeitsverträge) of
bepaalde tijd (befristete Arbeitsverträge). Contracten voor bepaalde
tijd moeten altijd schriftelijk worden aangegaan, anders gelden ze als
een contract voor onbepaalde tijd.
Als de partijen een arbeidscontract met een proeftijd van zes maanden
overeenkomen, geldt een opzegtermijn van twee weken. Na afloop
van de proeftijd wordt de opzegtermijn voor de werkgever langer
naarmate het dienstverband langer duurt. Bij het overeenkomen van
een ontslagvergoeding wordt vaak een half bruto maandsalaris per
jaar van het dienstverband als uitgangspunt genomen.
“Als toetreder moet je je vooraf verdiepen in de regelgeving rond Duits en Nederlands personeel. Er zijn namelijk
beperkingen bij de tewerkstelling. Alle kennis die van belang is, hebben specifieke adviseurs en juristen in huis.”
Henisol - Arie Bouma
personeel
Verschillen met NederlandHet Duitse arbeidsrecht heeft in principe dezelfde uitgangspunten als
het Nederlandse, maar er zijn ook verschillen, zoals:
▶ Het Duitse rechtsstelsel kent geen algemeen wettelijk minimumloon,
maar er is wel een minimumloon voor bepaalde bedrijfstakken.
▶ Het is niet wettelijk verplicht om vakantietoeslag te betalen.
Partijen kunnen het wel afspreken in een arbeidsovereenkomst
of cao. In dat geval bedraagt de toeslag meestal een half of
heel bruto maandsalaris.
▶ Is uw werknemer arbeidsongeschikt, dan moet u zelf maximaal zes
weken het normale maandloon doorbetalen. Kleinere ondernemingen
kunnen een deel van de loondoorbetalingskosten vergoed krijgen
als ze daarvoor een verzoek indienen bij de ziekte kostenverzekeraar
van de werknemer.
▶ U heeft in Duitsland geen ontslagvergunning van het UWV nodig
en er is ook geen opzegverbod tijdens arbeidsongeschiktheid.
Werknemers met bijzondere ontslagbescherming kunnen echter
pas worden ontslagen nadat de bevoegde instantie heeft
ingestemd. Denk hierbij aan werknemers met ouderschaps
of zwangerschapsverlof en leden van een ondernemingsraad.
▶ Als u werknemers tijdelijk naar Duitsland uitzendt, moet u de
bepalingen uit het Arbeitnehmer Entsendegesetz in acht nemen.
▶ Uitzendwerkgevers die werknemers ter beschikking willen stellen,
hebben een vergunning van het Duitse arbeidsbureau nodig.
“Wij hebben zo’n twintig Duitse personeelsleden. Die zijn goed koper dan Nederlandse werknemers en hun werkhouding is goed.”
Henisol - Arie Bouma
696868 zakendoen met Duitsland
belastingplichtige eenheden behandeld. Deze moeten
Körperschaftsteuer (vennootschapsbelasting), Solidaritätszuschlag
(solidariteitstoeslag) en op gemeenteniveau Gewerbesteuer
(bedrijfsbelasting) betalen.
PersonenvennootschappenPersonenvennootschappen worden anders behandeld, omdat zij
fiscaal transparant zijn en het inkomen op vennootschapsniveau
wordt toegewezen aan de individuele vennoten. In hun persoonlijke
belastingaangifte geven de vennoten ieder hun eigen deel van de
winst of het verlies van de vennootschap op. De vennootschap zelf
vult alleen ter informatie een belastingformulier in, maar krijgt wel
een aanslag voor Gewerbesteuer.
AlgemeenIn Duitsland ligt de belastingdruk van vennootschapsbelasting op 15%.
De inkomstenbelasting kan oplopen tot boven de 45%. Houd daarnaast
rekening met de lokale bedrijvenbelasting die per gemeente verschilt.
Gemiddeld bedraagt deze Gewerbesteuer ongeveer 14%. Daarnaast
kent Duitsland de solidariteitstoeslag ter financiering van de ontwikkeling
van voormalig OostDuitsland.
BelastingjaarBelastingen worden in Duitsland doorgaans op jaarbasis geheven.
Als het boekjaar van de onderneming niet gelijkloopt met het kalender
jaar, bent u belasting verschuldigd in het kalenderjaar waarin het
boekjaar afloopt. Btwbelasting wordt altijd per kalenderjaar geheven,
in overeenstemming met de Europese regels hiervoor.
KapitaalvennootschappenDe fiscale status van uw onderneming wordt in eerste instantie bepaald
door de vraag of deze wel of geen rechtspersoon is. Het gaat dan om
kapitaalvennootschappen zoals een GmbH (vergelijkbaar met een bv)
of een AG (vergelijkbaar met een nv). Rechtspersonen worden als
belastingen
717070 zakendoen met Duitsland
Voor de berekening van de bedrijfsbelasting vallen onder
financieringskosten ook:
▶ annuïteiten;
▶ winstdeling met stille vennoten;
▶ 20% van de leasekosten van roerende goederen;
▶ 50% van de huur van vastgoed.
De Gewerbesteuer is wettelijk geregeld op nationaal niveau, maar
wordt door lokale overheden geheven. De voorlopige aanslag wordt
berekend op basis van de winst uit onderneming. Eerst wordt een
grondslag berekend van 3,5% van de winst uit onderneming. Voor de
aanslag wordt van dit bedrag afhankelijk van de lokale omstandigheden
200 tot 490% genomen. Sinds 2008 is deze belasting niet meer als
kostenpost aftrekbaar op de aangifte voor bedrijfsbelasting, inkomsten
belasting of vennootschapsbelasting.
Heeft u een eenmanszaak of personenvennootschap, dan hoeft u
over de eerste 24.500 euro winst geen bedrijfsbelasting te betalen.
Met inachtneming van bepaalde regels, kunt u een groot deel van de
bedrijfsbelasting weer van uw inkomstenbelasting in hetzelfde
belastingjaar aftrekken.
“Op fiscaal gebied geldt hetzelfde: er valt prima te ondernemen, maar schakel specialisten in. Wij werken met
een Duitse boekhouder en een accountantskantoor dat lokaal de weg weet.”
Henisol - Arie Bouma
belastingen
VennootschapsbelastingIn Duitsland gevestigde vennootschappen op aandelen (AG en KGaA)
en vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid (GmbH) moeten
belasting betalen over hun wereldwijde inkomsten (onbeperkte
belastingplicht). Is uw onderneming niet in Duitsland gevestigd,
dan moet u belasting betalen over de winsten die u in Duitsland
heeft verdiend (beperkte belastingplicht).
Een rechtspersoon wordt geacht in Duitsland gevestigd te zijn als de
zetel zich in Duitsland bevindt, of de plaats van de leiding. Dat wil
zeggen: als de belangrijke beslissingen gewoonlijk in Duitsland worden
genomen. Het belastbare inkomen wordt doorgaans berekend op
basis van de winst uit onderneming, volgens de boekhoudregels die
in Duitsland gelden (HGB). Hierin staan enkele fiscale bijtellingen of
aftrekposten. De belangrijkste hiervan is de Zinsschranke
(financieringsaftrek).
Voor ondernemingen binnen een groep is de aftrekbaarheid van de
netto rentelasten beperkt tot 30% van de brutowinst (Earnings Before
Interest, Taxes, Depreciation and Amortization EBITDA).
Deze beperking geldt echter niet als de netto rentelasten onder de
3 miljoen euro liggen. Financieringskosten die in het betreffende
belastingjaar niet voor aftrek in aanmerking komen, kunt u meenemen
naar een volgend belastingjaar.
BedrijfsbelastingAlle ondernemingen die in Duitsland actief zijn, betalen bedrijfsbelasting
(Gewerbesteuer). Dit geldt ook voor ondernemingen die in buitenlandse
handen zijn. De grondslag voor deze bedrijfsbelasting wordt berekend
op basis van de winst uit onderneming, na enkele aanpassingen.
De belangrijkste hiervan is de gedeeltelijke bijtelling van de
financieringskosten. Boven een vrije voet van 100.000 euro moet
25% van de financieringskosten bij de winst worden opgeteld.
737272 zakendoen met Duitsland
kan de bronbelasting lager uitvallen of zelfs op nul uitkomen als gevolg
van de moeder dochterrichtlijn van de EU. Als moederbedrijf moet u
dan wel aan bepaalde voorwaarden voldoen ingevolge de wetgeving
tegen belastingontduiking.
SolidariteitstoeslagSinds 1995 kennen de vennootschaps en inkomstenbelasting in
Duitsland een Solidaritätszuschlag (solidariteitstoeslag). Deze toeslag
wordt geheven over voorlopige inkomsten of vennootschaps belas
tingaanslagen, vooruitbetaalde inkomsten of vennootschaps belasting
en bronbelasting. Het tarief bedraagt 5,5%. Het vennootschapsbelasting
tarief verandert als gevolg van deze solidariteitstoeslag dus van 15%
naar 15,825% (15% plus 5,5% van 15%).
Echter, als de bronbelasting op dividend als gevolg van een belasting
verdrag op nul uitkomt, dan kan hier geen solidariteitstoeslag over
worden berekend. Bij de berekening van de belastingdruk is rekening
gehouden met de solidariteitstoeslag.
BelastingverdragenDuitsland heeft met ruim 100 landen verdragen ter voorkoming van
dubbele belasting ondertekend. In de meeste gevallen wordt de
buitenlandse belasting op dividend en rentebaten verrekend met de
belasting die in Duitsland verschuldigd is. Een speciaal progressief
belastingvoordeel wordt verleend voor:
▶ inkomsten uit vastgoed;
▶ winst uit onderneming;
▶ inkomen uit arbeid.
belastingen
VerliescompensatieAls ondernemer kunt u een verzoek indienen om voor de vennoot
schapsbelasting (let op: niet voor de bedrijfsbelasting) verliezen uit
het lopende belastingjaar te verrekenen met de winst in het
voorafgaande belastingjaar. Dit is mogelijk tot een bedrag van 511.500
euro. Verliezen boven deze drempel kunt u verrekenen met winsten in
toekomstige jaren. Deze voorwaartse verliescompensatie is echter
beperkt tot een bedrag van 1 miljoen euro, plus 60% van de overige
winst per jaar. Deze beperking geldt voor de vennootschaps en de
bedrijfsbelasting. Zo worden winsten vanaf 1 miljoen euro per boek
jaar voor tenminste 40% belast.
BronbelastingAls uw onderneming betalingen doet, moet u in bepaalde gevallen
bronbelasting inhouden en deze afdragen aan de belastingdienst.
Dit geldt voor alle ondernemingen die beperkt of onbeperkt
belastingplichtig zijn in Duitsland, inclusief eenmansbedrijven en
personenvennootschappen. Het gaat om:
▶ Lohnsteuer (loonbelasting), die door werkgevers wordt
ingehouden en afgedragen;
▶ Een bronbelasting van 26,375% op (verkapt) dividend,
andere winstuitkeringen en inkomsten uit een stille
vennootschap of winstdelende lening.
Voor betalingen aan buitenlandse partijen kan een
ander bron belastingtarief gelden als gevolg van de
Doppelbesteuer ungsabkommen (DBA), een verdrag dat
moet voorkomen dat u dubbel belasting betaalt. Voor
dividenduitkeringen van een dochter onderneming aan
een moederbedrijf in een andere lidstaat van de EU,
757474 zakendoen met Duitsland
Aangifte per maand of kwartaalAls ondernemer in Duitsland moet u in de regel op een factuur
schrijven hoeveel omzetbelasting is verschuldigd voor de levering
in kwestie. Vervolgens moet u deze belasting aan de belastingdienst
afdragen. De meeste Duitse ondernemers zijn verplicht om maandelijks
een btwaangifte indienen. Kleine ondernemers hoeven dit maar eens
per kwartaal te doen, en sommigen zelfs helemaal niet.
Extra: jaarlijkse aangifteAls ondernemer moet u ook voor het kalenderjaar als geheel een btw
aangifte doen. Hierin vat u de informatie samen die u in de maandelijkse
voorlopige aangiften heeft verstrekt, inclusief eventuele correcties.
Deze jaarlijkse aangifte dient u uiterlijk 31 mei van het volgende
belastingjaar in. Als een belastingadviseur uw aangifte verzorgt is dit
uiterlijk 31 december.
BetalingTegelijk met uw aangifte, moet u het netto btwbedrag overmaken
aan de belastingdienst. Normaal moeten aangifte en betaling uiterlijk
tien dagen na het einde van iedere kalendermaand plaatsvinden.
De termijn voor aangifte en betaling kan permanent met één maand
worden verlengd als u een voorschot betaalt van 1/11e van de omzet
belasting die u in het vorige jaar was verschuldigd.
TerugvorderingAls Europese ondernemer kunt u uw Duitse voorbelasting terug
vorderen via een digitaal aanvraagformulier, dat u vindt op
belastingdienst.nl. U moet de bijbehorende facturen in dat geval
óók digitaal aanleveren. Dit kan tot en met 30 september van het
jaar na de levering. U stuurt het aanvraagformulier naar een bevoegd
belastingkantoor in Nederland. Dit belastingkantoor stuurt het aanvraag
formulier door naar de Duitse belastingdienst. Deze zal bij eventuele
vragen over het formulier rechtstreeks contact met u opnemen.
belastingen
De uitkomst hiervan is dat belastbaar inkomen in Duitsland wordt
belast tegen het tarief dat zou gelden als het wereldwijde inkomen in
Duitsland belast werd.
OmzetbelastingAls u in Duitsland onderneemt, bent u Umsatzsteuer (omzet belasting)
verschuldigd wanneer u goederen of diensten levert tegen vergoeding
in geld of natura. Bij invoer wordt net als bij binnenlandse goederen
en diensten omzetbelasting geheven, Einfuhrumsatzsteuer genaamd.
TariefSinds 2007 geldt een omzetbelastingtarief van 19% voor de levering
van goederen en diensten in Duitsland. Daarnaast geldt een laag btw
tarief van 7% voor bepaalde goederen. Denk aan boeken, kranten,
voedingsmiddelen en (sinds 2010) accommodatiediensten.
VrijstellingVoor bepaalde goederen en diensten geldt een omzetbelastingtarief
van 0%. Bijvoorbeeld voor goederen die worden geëxporteerd naar
landen binnen én buiten de EU. Andere goederen en diensten zijn
vrijgesteld van omzetbelasting, zoals geneeskundige diensten en
levering van vastgoed. Voor deze laatste categorie is de aftrek van
voorbelasting niet toegestaan.
Fiscaal nummer en btw-nummerAls in Duitsland geregistreerde ondernemer krijgt u doorgaans één
fiscaal nummer voor alle belastingen, inclusief de omzetbelasting.
Daarnaast krijgt u een btwnummer van de Bundeszentralamt für
Steuern.
777676 zakendoen met Duitsland
AdviesRaadpleeg een belastingspecialist voor een maatwerkadvies
voor uw onderneming.
Hulp van HLB InternationalDeze reisgids is geschreven met hulp van HLB International,
een internationaal netwerk van accountants en belastingadviseurs.
In Duitsland heeft HLB onder andere een kantoor in Düsseldorf.
HLB Deutschland GmbH
National Secretariat
Steinstrasse 27
D 40210 Düsseldorf
Telefoon: +49 (0)211 323 91 93
Email: hlb@hlbdeutschland.de
Kijk op www.hlbi.com voor de contactgegevens van een kantoor bij u in de buurt.
internettip
797878 zakendoen met Duitsland
Betalingstermijnen en renterechtVolgens de meeste Nederlandse exporteurs houden Duitse
ondernemingen zich goed aan de betalingstermijnen. Meestal liggen
deze tussen de dertig en zestig dagen, maar dit verschilt per sector en
contractomvang. Kortingen voor een snelle betaling zijn gebruikelijk.
Sinds 2000 hebben Duitse bedrijven recht op rente bij een
betalingsachterstand van hun klanten. Tenzij in het contract anders
is overeengekomen, kan de rente dertig dagen na ontvangst van de
factuur worden gevorderd zonder eerst een aanmaning te versturen.
Een bankrekening openenAls u zich in Duitsland als ondernemer vestigt (bijvoorbeeld via een
GmbH), kunt u pas een bankrekening openen als u de bank een
notarieel oprichtingsbewijs kunt overleggen. Bij het openen van een
rekening gelden de algemene voorwaarden van de bank in kwestie en
de bepalingen van het Bürgerliches Gesetzbuch, het Duitse burgerlijk
wetboek.
Nadat u een rekening heeft geopend en daarop het minimum start
kapitaal van 25.000 euro heeft gestort, doet de notaris de aanmelding
bij het Amtsgericht (kantongerecht) in de plaats waar uw bedrijf
statutair is gevestigd.
betalingsverkeer
818080 zakendoen met Duitsland
Bancaire incasso (binnenlands betalingsverkeer)Duitsland kent twee vormen van een Lastschrift, ofwel het bancaire
incasso.
1. Einzugsermächtigungsverfahren
Hierbij heeft de betrokkene tot zes weken na de laatste rekening
afsluiting van de bank het recht de afboeking te herroepen.
Dit betekent dat het geïncasseerde bedrag weer van de rekening kan
worden afgeschreven, zonder dat de rekeninghouder er invloed op heeft.
2. Abbuchungsverfahren
In dit geval moet de debiteur de afboeking binnen twee dagen na
afschrijving tegenspreken. Als dit niet gebeurt, kan hij het bedrag niet
meer terugboeken. Deze incassovorm heeft de voorkeur, maar de
keuze van bancaire incasso verschilt per branche. De bank van de
geïncasseerde kan ook van bovengenoemde rechten gebruikmaken.
SEPASEPA (Single Euro Payments Area) is een initiatief van de Europese
Unie en de gezamenlijke Europese banken uit de 27 EUlanden,
Noorwegen, Liechtenstein, IJsland en Zwitserland. Het doel ervan
is harmonisatie van het eurobetalingsverkeer binnen Europa. Het gaat
hierbij in eerste instantie om giraal betalingsverkeer en betalingen met
betaalkaarten en creditcards, en om de interbancaire betaalsystemen
die deze betalingen mogelijk maken. Met SEPA wil men een concu r
rerende markt voor betalingsverkeer realiseren. Door de invoering
van SEPA wordt het Europese betalingsverkeer overzichtelijker,
goedkoper en sneller.
betalingsverkeer
Hierbij geldt als basis het rentepercentage dat de Europese Centrale
Bank toepast bij herfinancieringtransacties, plus 5%. Uit angst om de
afnemer als klant te verliezen, maken crediteuren doorgaans weinig
gebruik van dit recht.
Betaalwijzen Elektronisch bankieren is in Duitsland sterk in opkomst. Veruit de
meeste rekeningen worden betaald via een elektronische overschrijving.
Cheques worden nog maar weinig gebruikt. Internationale
overboekingen lopen via de centrale banken, daarom duren ze vaak
langer dan in Nederland.
BetalingsinstrumentenNormale overboekingen aan begunstigden in binnen en buitenland
komen het meeste voor. Dit gebeurt meestal elektronisch, maar ook
nog op papier. In het particuliere betalingsverkeer zijn betalingen met
een pinpas en creditcards gebruikelijk.
EU-standaardbetalingenGrensoverschrijdende betalingen tot 50.000 euro naar
EUlanden moeten door de bank worden getarifeerd als een
binnenlandse betaling. U biedt ze aan in een standaardvorm
volgens EC IIcriteria, dus met een IBANnummer en de
BICcode van de bank.
838282 zakendoen met Duitsland
Betalingsverkeer via ABN AMROUw lokale betalingsverkeer regelen we via ons kantoor in Duitsland.
Wij kunnen voor u:
Rekeningen openenZoals een rekeningcourant, zowel voor ingezeten als nietingezeten.
Maar ook een eurorekening of rekeningen in belangrijke vreemde
valuta.
Betalingen doenLokale en internationale (spoed)overboekingen en batchbetalingen.
Hulp van een ervaren handelspartner Wanneer u zakendoet over de grens, krijgt u vroeg of laat met bank
zaken te maken. Bijvoorbeeld omdat u:
▶ betalingen wilt doen naar of in het buitenland;
▶ betalingen van uw buitenlandse zakenpartners wilt ontvangen;
▶ met financieringsvraagstukken te maken krijgt;
▶ risico’s wilt afdekken.
Dan is het prettig als u ondersteuning krijgt van een Nederlandse
bank. Een bank die uw taal spreekt en handelsgeest deelt. ABN AMRO
kan u op verschillende gebieden ondersteunen. Met onze producten
en diensten, jarenlange internationale ervaring en handige internet
tools helpen wij u om efficiënt en succesvol in Duitsland zaken te doen.
dit kan ABN AMROvoor u betekenen
858484 zakendoen met Duitsland
Soepel Europees betaalverkeer met SEPASEPA (Single Euro Payments Area) is een initiatief van de Europese
Unie en de gezamenlijke Europese banken uit de 27 EUlanden,
Noorwegen, Liechtenstein, IJsland en Zwitserland. Zij ontwikkelden
samen uniforme betaalproducten, waarmee u in deze landen een stuk
eenvoudiger zakendoet. De belangrijkste voordelen van SEPA op een rij:
OverzichtelijkDezelfde voorwaarden, rechten en plichten in alle SEPAlanden.
GoedkoperLagere kosten door geautomatiseerde verwerking.
SnellerKortere verwerkingstijd van betaalopdrachten.
SEPA biedt u mogelijkheden om alle betalingen binnen Europa uit te
voeren vanuit één rekening. Zo kunt u vanaf uw Nederlandse rekening
gelden incasseren van uw afnemers binnen heel Europa. Bovendien
worden betalingsgegevens meegestuurd tijdens het volledige
betalingsproces. Dit maakt betalingen ontvangen en verwerken veel
eenvoudiger.
dit kan ABN AMRO voor u betekenen
Op abnamro.nl/sepa ziet u welke SEPA-betaalmiddelen ABN AMRO op dit moment aanbiedt en hoe u hiervan gebruik
kunt maken. Ook vindt u hier uitgebreide informatie over welke stappen u moet nemen om klaar te zijn voor SEPA.
internettip
Online inzicht en controleDigitaal betaalsysteem Access Online geeft u altijd en overal inzicht in
en controle over al uw betaalstromen. Met Access Online kunt u al uw
bankrekeningen aansturen. Zowel nationaal als internationaal en van
andere banken. Meer informatie vindt u op: abnamro.nl/accessonline.
Cash PoolingDoor het samenvoegen van saldi kunt u uw liquiditeit eenvoudiger
beheren. U kunt het saldo van uw rekeningen in Frankrijk en andere
landen automatisch overboeken naar uw ABN AMRO rekening(en)
in Nederland. Cash Pooling is een verzamelnaam voor verschillende
oplossingen voor het handig omgaan met uw betaalrekeningen,
zowel binnen als buiten Nederland.
Rapportages leveren Intradag en elektronische einde daginformatie over mutaties op
rekeningen, ook van andere banken.
878686 zakendoen met Duitsland
Betalingsrisico’s beperkenInternationaal zakendoen kan betekenen dat u met relatief onbekende
handelspartners of economisch minder stabiele landen te maken krijgt.
Maar ook in de westerse zakenwereld kunt u voor onaangename ver
rassingen komen te staan. Bijvoorbeeld doordat uw inkopen niet gele
verd of uw leveringen niet betaald worden. Door duidelijke afspraken
te maken over zowel levering als betaling, beperkt u de risico’s van
buitenlandse handel tot een minimum.
Er zijn drie mogelijkheden om uw betalingsrisico’s af te dekken:
1. Documentair krediet: zekerheid voor de im- en exporteur
Hiermee verplicht de bank van de importeur zich tot betaling van het
afgesproken bedrag en schakelt voor de naleving van de transactie de
bank van de exporteur in.
2. Documentair Incasso: leveren na betaling
Biedt de exporteur de zekerheid dat de importeur pas over de han
delsdocumenten kan beschikken als deze heeft betaald.
3. Bankgarantie: zekerheid en vertrouwen
U verkleint het risico van uw klanten op nietbetalen of nietleveren.
ABN AMRO stelt zich garant. Zo wordt u een aantrekkelijke partij voor
relaties in binnen en buitenland.
dit kan ABN AMRO voor u betekenen
Internationale groei financierenIn aanvulling op reguliere financieringsvormen, is lease of factoring in
veel gevallen een passende manier om uw internationale activiteiten
te laten groeien. Via onze dochtermaatschappijen kunnen we u hier
mee helpen in uw financieringsbehoefte te voorzien. We adviseren u
bijvoorbeeld over de mogelijkheden om uw export naar of bedrijfs
middelen in Duitsland te financieren.
LeaseVia ABN AMRO Lease kunt u bedrijfsmiddelen financieren in Duitsland.
Onze leaseoplossingen zijn toegespitst op lokale wet en regelgeving.
De voordelen van leasen zijn:
▶ financiering tot 100% van de aanschafwaarde is mogelijk;
▶ de aflossing wordt afgestemd op de economische levensduur
van het object;
▶ uw maandelijkse lasten staan vast;
▶ u hoeft niet onnodig beslag te leggen op uw werkkapitaal.
FactoringABN AMRO Commercial Finance in Duitsland kan op basis van uw
handelsstromen de cashflow van uw onderneming optimaliseren door
de inzet van uiteenlopende creditmanagementdiensten.
Grip op risico’sIn het buitenland liggen mogelijkheden, maar ook bedreigingen. Als u
op de kansen let, dan bewaken wij de risico’s. Terwijl u op de kansen
let, werken onze verzekerings, treasury en tradespecialisten nauw
samen om de risico’s die u loopt in kaart te brengen, ook in het buiten
land. Zo kunt u onnodige risico’s vermijden en andere indekken of
verzekeren.
898888 zakendoen met Duitsland
1. Algemeen
www.xing.de In Duitsland is XING (spreek uit: crossing) het meest gebruikte online platform voor
zakelijke contacten. LinkedIn kennen veel Duitsers helemaal niet, maar beide diensten
hebben veel gemeen. XING wordt veel gebruikt om te netwerken en in toenemende
mate voor actieve carrièreplanning en recruitment. Het is niet meer weg te denken uit
de dagelijkse communicatie in het Duitse bedrijfsleven. XING is ook in het Nederlands
beschikbaar en heeft wereldwijd meer dan 10 miljoen leden.
www.dnhk.orgDe vereniging NederlandsDuitse Handelskamer begeleidt vanuit vestigingen in Den Haag,
Berlijn en Düsseldorf ondernemers met zakendoen in het buurland. Tot de dienstverlening
behoort marktonderzoek, fiscale vertegenwoordiging, salarisadministratie in Duitsland,
personeelsbemiddeling en juridisch advies vooral gericht op het Duitse arbeids en
vennootschapsrecht.
nuttigeadressenBuitenlandse plannen? Oriënteer u online
Vlekkeloos betalingsverkeer, financieringen of risicobeperking. Voor elk aspect van internationaal zakendoen
bieden wij oplossingen die aansluiten bij uw specifieke situatie en plannen. Daarnaast adviseren wij u op
vele gebieden: zowel over kansen en ontwikkelingen als over praktische zaken in het buitenland.
Op abnamro.nl/internationaal vindt u meer informatie.
Zakendoen in Duitsland? Uw relatiemanager helpt u op wegIn Nederland is uw relatiemanager uw vaste aanspreekpunt, ook voor uw financiële zaken in Duitsland.
Hij of zij zorgt ervoor dat uw zaken wereldwijd geregeld worden en schakelt waar nodig specialisten voor u in,
hier of in Duitsland. Onze relatiemanagers hebben veel ervaring met internationaal zakendoen en kennen de
weg in het buitenland. Zij kunnen u dus goed op weg helpen.
Praktische vragen? Stel ze aan onze International DeskOok de adviseurs van onze International Desk Netherlands staan voor u klaar. Zij adviseren u bij het
zakendoen over de grens en adviseren u uitgebreid over - onder andere - lokale vestigingseisen, wetgeving
en financieringsmogelijkheden. Neem voor meer informatie contact op per e-mail:
[email protected], of bel (020) 629 55 92.
Nederlands-Duitse HandelskamerNassauplein 30
2585 EC Den Haag
Telefoon: 0703114100
Telefax: 0703114199
Email: [email protected]
www.dnhk.org
919090 zakendoen met Duitsland
Netherlands Business Support Office (NBSO)Friedrich Ebert Anlage 36
60325 Frankfurt am Main
Deutschland
Telefoon: +49 69 244 333 133
Email: info@nbsofrankfurt.de
www.nbsofrankfurt.de/
Stadthausbrücke 1-320355 Hamburg
Deutschland
Telefoon: +49 40 37644 458
Email: info@nbsohamburg.de
www.nbsohamburg.de/
Nikolaistrasse 6-10D04109 Leipzig
Deutschland
Telefoon: +49 341 1298 370
Email: [email protected]
www.nbsoleipzig.de
Friedrichstrasse 15D70174 Stuttgart
Deutschland
Telefoon: +49 711 4903 9830
Email: info@nbsostuttgart.de
www.nbsostuttgart.de
nuttige adressen
www.exportduitsland.nlGateway to Germany adviseert en begeleidt Nederlandse mkbbedrijven
bij het opzetten van commerciële activiteiten op de Duitse markt.
Kantoor Utrecht
Gateway to Germany BV
Museumlaan 2
3581 HK Utrecht
Email: [email protected]
Telefoon: +31 30 252 66 40
www.ixpos.deHet iXPOS German Business Portal is een centraal platform dat al
uw vragen over zakendoen in Duitsland naar de juiste kanalen stuurt.
Het doel van deze organisatie is om de Duitse markt transparanter
te maken voor buitenlandse bedrijven die zich in willen vestigen
in Duitsland.
www.bfai.deGermany Trade & Invest biedt u veel nuttige informatie over zakelijke
mogelijkheden. Ze kunnen u helpen als u zakelijke relaties met
Duitse bedrijven wilt aangaan. Met de gratis internetdienst kunnen
buitenlandse en Duitse bedrijven hun commerciële interesses snel
en gemakkelijk publiceren.
Kantoor München
Gateway to Germany BV
Theresienstrasse 68
D 80333 München
Email: [email protected]
Telefoon: +49 89 288 90 436
939292 zakendoen met Duitsland
3. De Duitse overheid in Nederland
Duitse ambassade in Den Haag
Groot Hertoginnelaan 1820
2517 EG Den Haag
Telefoon: 070 342 0600
Website: www.duitseambassade.nl
4. Douanezaken
www.douane.nlDe Douane is een onderdeel van de Belastingdienst. De Douane heeft
3 kerntaken: goederen stoppen, toepassing van wet en regelgeving
bewaken, en belastingen heffen en innen. Hier vindt u informatie over
alle regelgeving en documenten m.b.t. internationaal ondernemen.
www.zollamt.deDe Duitse douanedienst: Bundesministerium der Finanzen is onder
meer verantwoordelijk voor realisatie van het in en uitvoerbeleid.
5. Belastingen / fiscale zaken
www.hlb-deutschland.deDeze reisgids is geschreven met hulp van HLB International, een inter
nationaal netwerk van accountants en belastingadviseurs. In Duitsland
heeft HLB onder andere een kantoor in Düsseldorf.
HLB Deutschland GmbH
National Secretariat
Steinstrasse 27
D 40210 Düsseldorf
Telefoon: +49 (0)211 323 91 93
Email: hlb@hlbdeutschland.de
nuttige adressen
2. Nederlandse overheid
agentschapnl.nlAgentschap NL is gespecialiseerd in duurzaamheid, innovatie, samen
werking en internationaal ondernemen. Ondernemers, kennisinstellingen
en overheden kunnen er terecht voor informatie, advies, financiering
en netwerken. Bij de divisie NL EVD Internationaal kunt u terecht voor
uitgebreide landenrapportages, informatie over subsidie, seminars en
handelsmissies of om een zakenpartner te vinden.
internationaalondernemen.nlUitgebreide informatie over internationaal ondernemen en een over
zicht van activiteiten die door verschillende partijen in Nederland
worden georganiseerd.
syntens.nlAgentschap van het ministerie van Economische Zaken op het gebied
van innovatie.
minbuza.nlMinisterie van Buitenlandse Zaken.
De Nederlandse ambassade en consulaten in Duitsland
niederlandeweb.deNederlandse ambassade in Berlijn en Nederlands consulaatgeneraal
in Düsseldorf en München.
Netherlands Business Support Offices (NBSO’s)Een NBSO is een steunpunt van de Nederlandse overheid waar
u terecht kunt voor praktische ondersteuning bij uw activiteiten
in Duitsland. U vindt ze in te Frankfurt am Main, Hamburg, Stuttgart
en Leipzig.
959494 zakendoen met Duitsland
vormt als onafhankelijke federatie van ruim 35 bilaterale landencentra,
ook wel bekend als business councils, hét platform voor ondernemers
die internationaal actief zijn.
Vanuit de landencentra initieert en organiseert het NCH talloze
activiteiten om u als ondernemer te ondersteunen bij uw stappen
op bekende en onbekende buitenlandse markten.
7. Geraadpleegde bronnen
▶ Anwaltskanzlei Strick
▶ CIA factbook
▶ Gateway to Germany
▶ HLBI
▶ Medewerkers van de Nederlandse ambassade
en de Nederlandse consulatengeneraal in Duitsland
▶ NederlandsDuitse Kamer van Koophandel
▶ NL EVD Internationaal (Agentschap van het ministerie
van Economische Zaken)
www.strick.deStrick advocaten is gespecialiseerd in NederlandsDuitse betrekkingen
Strick Rechtsawälte Wirtschaftsprüfer Steuerberater in Kleve biedt
Nederlandse ondernemers die in Duitsland zaken (willen) doen of een
dochteronderneming willen opstarten, alomvattend juridisch en fiscaal
advies. Zij doen aanbevelingen in samenwerking met uw Nederlandse
adviseurs die uw bedrijfsstructuren goed kennen.
Postfach 1961
D 47517 Kleve
Telefoon: + 49282172220
Email: [email protected]
6. Nuttige organisaties in Nederland
www.kvk.nl/internationale_handelDe Kamer van Koophandel in uw regio kan u adviseren over export
documenten, heffingen en subsidiemogelijkheden.
www.fenedex.nl Fenedex is een vereniging van Nederlandse exporteurs en andere
internationaal opererende ondernemingen. Fenedex brengt kennis
en ervaring bij elkaar en verrijkt die. Zo stelt Fenedex haar leden in
staat om succesvol te ondernemen op buitenlandse markten.
www.nch.nlDe stichting Nederlands Centrum voor Handelsbevordering (het NCH)
979696 zakendoen met Duitsland
naar DuitslandOndanks nieuwe technologieën waarmee zakendoen in het buitenland velen
malen gemakkelijker is geworden, blijft fysiek contact met lokale leveranciers,
afnemers en partners vaak toch nog noodzakelijk.
Veel landen en steden die interessant zijn voor Nederlandse ondernemers,
zijn bereikbaar met KLM. KLM biedt gunstige vertrektijden en vele vluchten
per dag naar talloze bestemmingen in Duitsland. Waaronder 6 vluchten per
dag naar Frankfurt.
Ga naar klm.nl voor het actuele vluchtschema en tarieven.
9898 zakendoen met Duitsland
Colofon
Deze publicatie is een uitgave van ABN AMRO en is onderdeel van de
serie Zakelijke Reisgidsen. Een serie gidsen over internationaal zakendoen.
Contact:ABN AMRO International Desk Netherlands:
Telefoon: +31 (0)20 629 55 92
Email: [email protected]
Distributie:U kunt de serie zakelijke reisgidsen vinden op:
www.abnamro.nl/internationaal
© ABN AMRO, mei 2012Deze publicatie is alleen bedoeld voor eigen gebruik. Verveelvoudiging en/of openbaarmaking van deze publicatie is niet toegestaan, behalve indien hiervoor schriftelijk toestemming is gekregen van ABN AMRO Bank. Teksten zijn afgesloten op 9 mei 2012.
abnamro.nl/internationaal