Ontwikkelingspsychologie I: bijeenkomst 6

Beroepstaak Ontwikkelingsstimulering

2010-2011

Taal

• Taalverwervingsvoorwaarden

• Aspecten van taal

• Fasen in de taalontwikkeling

• Verklaringsmodellen taalontwikkeling

Taalverwervingsvoorwaarden

• Verstandelijke ontwikkeling

• Luisteren

• Talige omgeving

• Interactie /Communicatie

Aspecten van Taal

• Fonologische aspecten van taal

• Semantische aspecten van taal

• Syntactische aspecten van taal

• Pragmatische aspecten van taal

Fasen in de taalontwikkeling

Prelinguaal (0-1 jaar)

• Vocaliseren

• Brabbelen

• Non-verbale communicatie

• Nature versus nurture

• Passief (of liever: receptief= ontvangend) en actief taalbegrip

• Taalontwikkeling loopt synchroon met cognitieve ontwikkeling

Vroeglinguaal (1-2,5 jaar)

• Overextensie

• Onderextensie

• Telegramstijl

Differentiatieperiode (2,5-5 jaar)

• Meer woordcombinaties

• Woordverbuigingen

• Woordvolgorde

• Overregularisatie

Schooljaren (vanaf 5 jaar)

• Taal lijkt op die van volwassene

• Verfijning en verdere uitbreiding woordenschat

• Metalinguistisch bewustzijn: besef hebben van het eigen taalgebruik

• Schriftelijke taalverwerving

Verklaringsmodellen taalontwikkeling

• Behavioristisch (Skinner)

• Psycholinguistisch (Chomsky)

• Interactioneel (Piaget)

• Sociaal-Cultureel (Vygotsky)

Behavioristisch (Skinner)

• Nurture

• Selectief bekrachtigen en negeren

• Shaping

• Beloning omdat je beter begrepen wordt

• Imitatie

Noam Chomsky (1928)

Psycholinguistisch (Chomsky)

• Biologische visie/nature: Kinderen hebben een aangeboren mogelijkheid om taal te leren

• Gevoelige periode

• Eigen vereenvoudigde grammatica

• Neologismen

• Taalfouten geen gebrekkige imitatie maar te strikte toepassing van taalregels

Interactioneel (Piaget)

• Taalontwikkeling als afspiegeling van cognitieve ontwikkeling

• Eerst denken dan taal

• Objectpermanentie voorwaarde voor denk- en taalontwikkeling

Lev Semenovich Vygotsky (1896-1934)

Sociaal-cultureel (Vygotsky)

• Sociale interactie tussen kind en volwassene bevordert de ontwikkeling van het denken

• Taal: communicatieve functie en sturingsmechanisme van het denken

• Innerlijke spraak (innerspeech) begeleidt het denken

• Zone van de naaste ontwikkeling

taalontwikkeling stimuleren door:

• Vragen stellen

• Doorvragen

• In andere woorden herhalen wat het kind zegt

• Afstemming

opdrachten ter ondersteuning van integrale opdracht en praktijk:

• Beschrijf de cognitieve ontwikkeling:

de kenmerken van taal, geheugen, denken bij je specifieke doelgroep op de praktijkplek.

• Doe proefjes m.b.t. denken en taal

• stimuleer de taalontwikkeling bij jonge kinderen: benoemen, aanwijzen, zingen, voorlezen, herhalen, etc.

• Beschrijf de zone van de naaste ontwikkeling en bedenk toepassingen bij jouw doelgroep.

DVD

Mooie woorden in Sesamstraat