De tijd in beweging

Minisymposium Abbingahiem 12 juni 2015 Drs. Aukje van Kalsbeek MCM Directeur Noorderbreedte

In 100 jaar tijd steeg de gemiddelde levensverwachting van 40 naar 80 De kans om 65 te worden ging van 30% naar 90% De oudste mens tot nu toe werd 122, één van de pasgeborenen van nu wordt 135!

Dit heeft niet te maken met veranderingen in ons lichaam…… maar is toe te schrijven aan veranderingen in de omgeving:

Combinatie van hygiëne, schoon drinkwater en beter voedsel Bestrijding van infecties Minder geweld Technische en medische innovaties… en hoe we aankijken tegen ziekte en ouder worden….

Een explosie van leven

Veranderende aandacht voor kwetsbare mensen

periode Zorg door wie Rol overheid Wetgeving Achtergrond1800-1850 Particulier

initiatief, liefdadigheid

Beperkt Omstandigheden bevolking

1850-1900 Particulier initiatief,liefdadigheid

Armen- en ziekenzorg

1854 Armenwet1865 wetten artsen, apothekers, staatstoezicht

Industrialisatie, Sociale wantoestanden

1900-1960 Particulier initiatief, verzuiling

Overheids-bemoeienis komt op gang

Gezondheidswet 1956, Ziekenfondswet 1964, AWBZ 1967

Opbouwperiode na de oorlog

1950-2000 Zorginst. Aandacht voor Welzijn

Algemene bijstandswet 1965, Welzijnswet 1994

Welvaart, solidariteit en maakbaarheid

1980-2010 Zorginst. Doelmatigh, toegankelijkheid

WMO 2007 Kosten, efficiency

2015- Van nulde lijn, wijkteams tot complexe zorg door tweede lijn

Decentralisatie, Hervormingen langdurige zorg

WMO 2015, WLZ 2015 en ZVW

Participatie, samen redzaamh. eigen regie, vraag

Na WOII was er weinig aandacht voor welbevinden van ouderen: de zorg was functioneel gericht op basis levensbehoeften In de jaren 50/60 ontstaat een kentering: invoering van de AOW/oudedagsvoorzieningen en verzorgings-

en verpleeghuizen Er komen particuliere initiatieven, zoals de serviceflat Het all-inclusive model van de ouderenzorg is geboren Daarna kwam het beleid dat ouderen aanmoedigt zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen

Een continue zoektocht naar een andere rolverdeling tussen overheid, burgers, zorg- en welzijnsinstellingen

M.a.w. het zorglandschap is continu in beweging wij zijn het product van onze tijdgeest

Ervaringen met veranderingen in het Abbingahiem van toen….1989Citaten uit lustrumkrant MCL-verzorgingshuis, vijftienjaar jong!

Over wie ontvangen zorg Over op de tenen lopen Over met minder geld Over verdergaande veranderingen

En zo zag het eruit……. 1975

Dat is nu wel anders…

Huidige transitie in de langdurige zorgMeer zorg thuis en in de buurtHet overgrote deel van de ouderen (90 procent) met Multi morbiditeit woont thuis. Slechts een kleine groep woont in een verzorgingshuis. Dit vraagt om andere zorgvormen. Ook technologische ontwikkelingen beïnvloeden de organisatie van de langdurende zorg. Nieuw en kleinschaligVooral voor ouderen met beperkingen of mensen die psychische zorg nodig hebben komen meer woonzorgcentra zoals een combinatie van verpleeghuis, verzorgingshuis en wonen met zorg. Ook komen er multifunctionele centra en woonservicewijken. Kleinschaligheid is een groeiende trend. Hierbij verschuift het accent van op zichzelf staande voorzieningen naar kleinschalig organiseren binnen grotere voorzieningen. Het aantal verpleeghuisbewoners stijgt minder snel dan de toename van de 80-pluspopulatie.Technologie en innovatieDe technologie die monitoring en zorg op afstand mogelijk maakt neemt toe. Dit bevordert het zelfmanagement van cliënten. Ontwikkelingen op het gebied van ICT ondersteunen mantelzorgers en professionals ondersteunen bij hun zorgtaken en samenwerking. Voorbeelden zijn: elektronische dossiers, zorgrobotica, e-health: zorg op afstand via ICT.

Beoogde maatschappelijke veranderingen• Van zorgen voor naar zorgen dat• Vergroten kwaliteit van leven• Versterken zelf- en samen redzaamheid• Preventie, gezond gedrag• Mobiliseren sociale netwerken• Professionele zorg alleen daar waar echt

nodig• Borgen van tijdige inzet i.v.m. informele

zorg

Zeker in het licht van de huidige opgave in de zorg:Langer leven/Vergrijzing / Ontgroening / Explosieve stijging zorgbehoefte / verwacht tekort aan werknemers / verdere stijging

kosten

Het nieuwe zorglandschap vraagt om een fundamentele omslag in denken en handelen… Anders denken over gezondheid vraagt een ander mensbeeld met meer zelfregie en zelfredzaamheid voor zorgvragers.

De vraag is hoe we dat gaan doen???

We staan aan het begin van een transformatie van structuur, cultuur en werkwijze…

De opgave voor betrokkenen bij de zorg

• De cliënt/bewoner wordt ervaringsdeskundige en regisseur.

• Het werk van de zorgmedewerker verandert. Hij wordt enabler en coach

• Teams van de toekomst zijn integraal verantwoordelijk

• Dit vraagt ook een andere rol van bestuur en management

Wat betekent dit voor Noorderbreedte? Van kijken door de ogen van de zorg naar kijken door de

ogen van de bewoner/cliënt /klant Omslag van intramuraal naar zo lang mogelijk thuis en

volop in verbinding met omgeving Van parallel organiseren naar verbinding, één team

behandeling-zorg-facilitair Van team van zorgprofessionals naar team van formele

en informele zorg Van ontwikkelen en managen vanuit staf en management

naar co-creatie en eigenaarschap vanuit cliënten/familie/medewerkers

Van enkele financiers naar meerdere vormen van bekostiging/meerdere financiers

Van zelf doen naar via allianties en (keten)samenwerking

De betekenis voor Abbingahiem van toen naar nu

En voor Abbingahiem……. samen en dichtbij, we zijn begonnen... Aanpassing van het gebouw voor complexere zorg Van verzorgingshuis naar wonen met een intensieve

zorgvraag (verpleeghuis nieuwe stijl) Accent op wonen, het huis is van de bewoners Geclusterd wonen in eigen appartement met

gemeenschappelijke huiskamer per buurt of kleinschalig groepswonen

Eigen regie en zelfredzaamheid Herkenbaar team dichtbij Samen met bewoners, familie en vrijwilliger In verbinding met de omgeving Bestuur en management faciliteert

Het zorglandschap van 2025? Bevolkt door grijze maar mondige zorgvragers? Door mensen die ondanks hun ziektes of beperkingen zelfstandig wonen? Allemaal omringd door een stevig en betrokken netwerk van mantelzorgers, familie en zorgverleners? Minder instellingen met beter toegeruste zorgmedewerkers Meer inzet van het netwerk en van technologie die zorg op afstand mogelijk maakt en medewerkers

faciliteert Gesprekken gaan niet meer over klachten, maar over kwaliteit van leven Over veerkrachtig zijn én blijven, daar stemmen we onze zorg van harte op af!

Stelt u zich eens voor….2025

De noodzakelijke ontwikkeling zal tijd kosten..

.. niet via een blauwdruk of een deltaplan voor de zorg.... maar in kleine stapjes.. door te leren en te experimenteren.. voor de bewoners van nu en straks!

En Abbingahiem beweegt mee in de tijd zoals vanaf het begin in 1974!

“Any company that cannot imagine the future won't be around to enjoy it.”Hamel & Prahalad

Dank u wel voor uw aandacht