Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

93
Collectiemanageme nt Dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

description

Basispresentatie voor Roadshows Bibnet 2010 over project collectiecyclus. Wordt à la carte aangevuld met globale collectiecijfers lokaal/regionaal en indicatie van rendement.

Transcript of Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Page 1: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

CollectiemanagementDienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Page 2: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titelInleiding, situering &doelstelling

Collectiecijfers Vlaanderen & lokaal/regionaal

beheer van fysieke collectie sectorale diensten in wording

Van boek naar e-bookDigitaal Aanbod & Fundels

PROGRAMMA

Page 3: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

INLEIDING, SITUERING & DOELSTELLING

Page 4: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Gedaan met de fysieke collectie?Vlaamse bibliotheken blijven meer en

meer fysieke collectie aankopen

Axis Title

1.310.0002001

1.910.0002008

Page 5: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

collectiemanagement

ACT Vaststellen & herijken

beleid

PLAN maken profiel per

collectiesoort

DO AANSCHAFFEN

selecteren & bestellenverwerken & leveren

CHECKmeten & evalueren

Lokale en sectorale aanpak fysiek collectiebeheer is nodig

Page 6: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Even terug

ZOMER 2004 |Stuurgroep collectiemanagement VCOB-SBB’s-COB’s

COLLECTIEKETTING

Page 7: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

zomer 2004

Page 8: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Leidt tot sectorale richtlijnen‘wieden’

Netwerkmagazijn in 2007 als instrument bij wieden

Samenwerking VlaanderenProvinciesGemeenten

Eerste sectoraal collectieproject gefocust op één fase binnen collectiemanagement

Page 9: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Ondertussen

Initiatieven om efficiënter aan collectiebeheer (plannen, laten selecteren, bestellen kastklaar maken) te doen komen lokaal en provinciaal vanuit de sector.

Er is (meer) draagvlak voor verandering, ook bij productleveranciers allerhande (collectieplanning, bestellen, selecteren, kastklaar maken)

Page 10: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Leidt beweging van onderuit effectief tot sectorale verandering?

Page 11: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Zoveel bibliothecarissen, zoveel meningen over collectie

Page 12: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw
Page 13: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

2009 |20% OB’s neemt deel aan projecten efficiënte collectievorming & planning

+ doelgericht lokaal & regionaal+ draagvlak voor verandering, ook bij collectieleveranciers

Maar versnipperd en niet toegankelijk voor hele sector

Overkoepelende rol voor Bibnet

Page 14: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Moeten we in Vlaanderen een eigen NBD-Biblion organiseren?

Page 15: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Ambitie

vanuit bestaande praktijkvoorbeeldenwerkprocessen voor lokale collectievorming

helpen organiseren en faciliterendoor

een kader te bieden waarbinnen collectiediensten uitgebouwd worden

die modulair of als gehele cyclus inzetbaar zijn

voor de openbare bibliotheken

Page 16: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

collectie centraal

Page 17: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

collectioneur centraal

Page 18: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

3 collectioneurs

Goede Praktijkcases van 3 pioniers 1. Collectieprofielen als resultaat van collectieplanning2. ( Laten) selecteren en bestellen3. Kastklaar laten leveren

Bibnet rijgt projecten aan elkaar en rolt uit op Vlaams niveau

Page 19: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

van ketting…

collectieplanning

selecteren & bestellen kastklaar leveren

Page 20: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Collectieplanning

(laten)Selecteren

BestellenKastklaar maken

Leveren

collectieprofielen

best

ellin

g tit

els

dispatching

kastk

laar g

eleve

rd CollectiePlanning

(laten)Selecteren

BestellenKastklaar maken

Leveren

monopolie!

kwaliteit

Lokale collectieplanning als voorwaarde om aan te (laten) schaffen in vertrouwen.

Open Vlacc als draaischijf van collectiedata.

tot cyclus

Page 21: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Vlaamse collectie

Lokale basiscollectie(via collectiecyclus)

Netwerkcollectie

afvoer

Vlaamse netwerkcollectie(o.m. via netwerkmagazijn)

Page 22: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw
Page 23: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

GLOBALE COLLECTIECIJFERSVLAANDEREN/REGIONAAL (BIOS2 | 2008)

Page 24: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Trend 2000 2008

2008 2007 2005 2004 2003 2002 2001 2000% aanwezigheid 81.03% 81.11% 82.57% 82.41% 81.66% 80.84% 81.11% 80.13%uitleen 52 51 52 52 51 52 49 51bezit 23 22 25 25 23 23 22 22uf 2.26 2.32 2.11 2.11 2.20 2.30 2.24 2.37

2000 lager aanwezigheidspercentage, bezit & uitleen hoger rendement (uf)2008 hoger aanwezigheidspercentage, bezit & uitleen lager rendement (uf)

Collecties worden groter, maar renderen minderCollectiepiek 2004 & 2005 (25 miljoen) rendement laagst (gemiddeld ruim 2 uitleningen per exemplaar) op jaarbasis

Page 25: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

aanschaf & wieden

2008 2007 2005 2004 2003 2002 2001

aanschaf 1.91 1.68 1.26 1.26 1.84 1.77 1.31

wieden 1.42 1.87 1.42 1.16 0.89 1 1.07

0.25

0.75

1.25

1.75

2.25

Axis Title

Page 26: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Meetpuntenvoor rendement

Verschillende kwantitatieve methodes

om collectie te meten

Doucet-Larbre

Gütersloh

Z-score

Münster

McClellan

C-Opt

Eigen methode?

Om snel een indicatie te hebben over het globaal rendement van de collectie kan een bibliotheek die minder vertrouwd is met ‘meten’, kijken naar twee eenvoudige meetpunten.

Page 27: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Meetpunt 1

AanwezigheidspercentageHoeveel collectie treft de gebruiker aan op het moment van bezoek?

1-[Uitleningen/(omvang*12 )]

100 items omvang* 12 maanden = 1200 potentieel

300 uitleningen/1200 potentieel = 0,25 afwezigheid

1-0,25 = 0,75 of 75% aanwezigheid

Page 28: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

aanwezigheidspercentage

2008 2007 2005 2004 2003 2002 2001 200050.00%

55.00%

60.00%

65.00%

70.00%

75.00%

80.00%

85.00%76% tevredenheidcollectieaanbod

74% tevredenheidcollectieaanbod

Een kleiner aanbod op de plank, hoeft niet te leiden tot minder tevredenheid over het aanbod. 75% aanwezig aanbod is een richtlijn

Page 29: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Meetpunt 2

Uitleenfrequentie (UF) of gebruikscoëfficiënt (BIOS)

Aantal uitleningen/bezit

Bijv. 100 items in rubriek DIEREN

300 uitleningen in rubriek DIEREN300/100 = uitleenfrequentie van 3

In deze rubriek werd op jaarbasis

elk item 3 keer uitgeleend

Page 30: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Meetpunt 2 Uitleenfrequentie

Elk exemplaar werd op jaarbasis gemiddeld x keer ontleend

Gemiddelde in Vlaanderen 2,26

Laagste in Vlaanderen 0,08 / 0,10

Hoogste in Vlaanderen 4,90

tussen 0,08 en 0,10 1 bibliotheken

tussen 0,10 en 1,00 10 bibliotheken

tussen 1,00 en 2,00 125 bibliotheken

tussen 2,00 en 2,26 54 bibliotheken

tussen 2,26 en 3,00 83 bibliotheken

tussen 3,00 en 4,00 23 bibliotheken

hoger dan 4,00 9 bibliotheken

Page 31: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Meetpunt 2

Uitleenfrequentie

Elk exemplaar werd op jaarbasis gemiddeld x keer ontleend

Gemiddelde totale collectie in Vlaanderen 2,26

Gedrukte Materialen (GM) 1,78

AVM 2,63

DVD 5,27

Muziek DVD 3,20

Video, LP, cassette 2,73

CD-rom 2,11

CD 1,84

Daisy 0,74

Page 32: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Meetpunt 2

Uitleenfrequentie

Elk exemplaar werd op jaarbasis gemiddeld x keer ontleend

Gemiddelde totale collectie in Vlaanderen 2,26

GM 1,78

Volwassenen Jeugd

Fictie 2,20 2,71

Non fictie 1,51 1,91

Strips 2,95 5,64

Bladmuziek 1,50

Tijdschriften 1,35

Page 33: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Uw collectie?

Page 34: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

regio x

omvang collectie gebruikscoëfficiënt % aanwezigheid leenfrequentie p/L aantal leners budget op totaal budget budget p/i budget p/L

78,529 1.84 81% 29 5,395 73,536.17 € 12% 3.61 € 15.82 € 76,171 2.18 84% 31 5,416 77,461.43 € 13% 3.78 € 15.40 €

(75%=ideaal)

424,001 2.82 77% 29 40,059 388,450.00 € 11% 5.50

€ 9.70

106,504 3.04 75% 31 10,271 134,998.35

€ 15% 4.35

€ 13.14

45,269 1.94 84% 44 1,978 36,785.27

€ 13% 3.04

€ 18.60

19,984 1.8 85% 32 1,102 26,977.51

€ 2% 3.31

€ 24.48

54,221 1.8 85% 30 3,192 267,733.03

€ 43% 18.50 € 83.88

94,157 0.41 97% 6 6,401 56,193.56

€ 8% 1.89

€ 8.78

€ 15,920 1.32 89% 32 639 3,456.67 € 6% 0.81 € 5.41 €

12,610 2.07 83% 26 975 14,667.35

€ 9% 2.10

€ 15.04

Page 35: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Benchmark

collectie omvang

uitleen uitleen markt markt

uitleenfrequentie gewenste gewenste wieden gewenste totale totaal totaal nieuw budget

aantallen

aantallen

frequentie

omvang aandeel

collegabibliotheken uitleenfrequenties uitleningen percentage collectie omvang wieden aankoop per jaar

algemene (opzoek) boeken 0 0 0.0 nb nb 0.8 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

snel info 0 0 0.0 nb nb 0.6 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

encyclopedieën 9 2 0.2 nb 0% nb 0.8 0 12.0% 0 9 0 € 0

boeken over levensvisies 0 0 0.0 24% 34% 1.6 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

filosofie 161 128 0.8 15% 36% 2.0 1.2 100 12.0% 83 88 10 € 208

religies - levensbeschouwing 583 1564 2.7 18% 33% 1.4 2.7 1400 12.0% 519 127 62 € 1,291

boeken over de samenleving 0 0 0.0 44% 26% 1.1 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

samenleving 267 408 1.5 20% 30% 1.1 1.5 400 12.0% 267 32 32 € 664

media - cultuur 75 104 1.4 24% 21% nb 1.5 100 12.0% 67 16 8 € 166

overheid - politiek 134 93 0.7 17% 24% 0.6 0.7 85 12.0% 121 27 15 € 302

bedrijf 201 212 1.1 16% 23% 1.2 1.2 190 12.0% 158 62 19 € 394

werk - geld 89 139 1.6 17% 24% 1.6 1.7 125 12.0% 74 24 9 € 183

boeken over opvoeding - onderwijs 0 0 0.0 32% 33% 1.8 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

opvoeding 445 1208 2.7 20% 34% 1.9 2.7 1195 12.0% 443 56 53 € 1,102

onderwijs 96 130 1.4 20% 32% 1.9 1.5 130 12.0% 87 20 10 € 216

boeken over wetenschap - techniek 0 0 0.0 48% 30% 2.0 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

wetenschap - techniek 201 393 2.0 30% 32% 1.6 2.0 385 12.0% 193 32 23 € 479

aarde - heelal 98 185 1.9 28% 28% 1.5 1.9 180 12.0% 95 15 11 € 236

computers 363 1427 3.9 26% 27% 3.1 3.9 1400 12.0% 359 47 43 € 894

verkeer - vervoer 131 325 2.5 14% 24% nb 2.5 320 12.0% 128 18 15 € 319

boeken over de mens 0 0 0.0 46% 32% 2.4 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

psychologie 192 521 2.7 23% 36% 2.7 2.7 510 12.0% 189 26 23 € 470

lichaam - gezondheid 719 1616 2.2 40% 30% 2.3 2.3 1585 12.0% 689 113 83 € 1,716

relaties 112 308 2.8 13% 39% nb 2.8 300 12.0% 107 18 13 € 267

boeken over vrije tijd 0 0 0.0 45% 30% 2.5 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

sport en spel 355 880 2.5 23% 25% 2.2 2.5 865 12.0% 346 51 42 € 862

creatief bezig 210 525 2.5 33% 32% 2.3 2.5 515 12.0% 206 29 25 € 513

boeken over dagelijks leven 0 0 0.0 57% 25% 3.7 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

wonen 322 1327 4.1 32% 24% nb 4.1 1315 12.0% 321 40 38 € 799

kleding - uiterlijk 83 233 2.8 17% 21% nb 2.8 245 12.0% 88 11 15 € 311

eten - drinken 535 1854 3.5 46% 24% nb 3.5 1835 12.0% 524 74 63 € 1,305

boeken over natuur 0 0 0.0 52% 28% 2.6 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

plant - tuin 382 1228 3.2 33% 26% 1.6 3.2 1205 12.0% 377 51 45 € 938

dieren 467 1254 2.7 22% 24% 1.9 2.7 1230 12.0% 456 66 55 € 1,134

natuur - milieu 101 182 1.8 36% 28% 3.4 1.9 180 12.0% 95 18 11 € 236

boeken over kunst 0 0 0.0 55% 32% 1.3 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

kunst 301 472 1.6 28% 30% 1.5 1.6 465 12.0% 291 45 35 € 724

architectuur 144 197 1.4 25% 26% 1.5 1.5 195 12.0% 130 30 16 € 324

beeldende kunst 395 947 2.4 23% 30% 1.8 2.4 850 12.0% 354 83 43 € 882

toegepaste kunst 91 158 1.7 16% 29% 2.2 2.2 125 12.0% 57 41 7 € 141

fotografie en video 118 402 3.4 24% 33% 6.5 3.7 400 12.0% 108 23 13 € 269

muziek 201 277 1.4 24% 26% 0.9 1.4 225 12.0% 161 60 19 € 400

film - theater - dans 84 103 1.2 22% 24% 0.9 1.3 90 12.0% 69 23 8 € 172

literatuur 247 181 0.7 29% 31% 0.6 0.8 130 12.0% 163 104 20 € 405

boeken over communicatie - talen 0 0 0.0 21% 29% 1.3 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

talen 236 210 0.9 nb nb 1.3 1.0 210 12.0% 210 51 25 € 523

communicatie 67 89 1.3 nb nb nb 1.4 50 12.0% 36 36 4 € 89

boeken over geschiedenis 0 0 0.0 27% 34% 1.1 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

geschiedenis 432 649 1.5 27% 34% 1.5 1.5 635 12.0% 423 59 51 € 1,054

oude culturen - traditionele volkeren 223 379 1.7 nb nb nb 1.8 330 12.0% 183 62 22 € 457

westerse geschiedenis 140 173 1.2 nb nb nb 1.2 170 12.0% 142 17 19 € 387

20-21ste eeuw 424 652 1.5 nb nb nb 1.5 640 12.0% 427 51 54 € 1,118

boeken over landen 0 0 0.0 63% 31% 3.7 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

landen 1090 5334 4.9 53% 34% 3.8 4.9 5225 12.0% 1066 152 128 € 2,655

onze gemeente 1 1 1.0 31% 19% nb 1.0 1 12.0% 1 0 0 € 2

België 199 582 2.9 25% 23% 2.1 2.9 570 12.0% 197 26 24 € 489

Totaal ZiZo boeken 10724 27052 2.5 83% 27% 1.9 2.6 26106 12.0% 10005 1928 1209 € 25,096

CollectieprofielUitgangspositie Door bibliotheek gewenste situatieMarktgegevens

Als je meer wil weten,meer wil meten,

Als je wil plannen en verbeteren…

Page 36: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

COLLECTIEDIENSTEN IN WORDING

Page 37: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Acties Bibnet 2010 [korte termijn]

als grondvest voor opbouw diensten [lange termijn]

1. Voorbereiding sectorale tool voor collectieplanning

2. Aankoopcentrale veelgevraagde collectie | snel & kastklaar

3. Voorbereiding andere collectiediensten

Page 38: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

bottom up

Bibnet

Bibnet/SBB’s

Overleg en reflectie met OB’sDenktank

Coördineert

Bovenlokale RegiegroepBetrokken bij ontwikkeling van

collectiediensten

BIBLIOTHEKEN

Page 39: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

1. Voorbereiding DIENST Collectieplanning

Page 40: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Collectieplanning

Integraal collectiebeheer - ICB 1 op 6 bibliotheken in Vlaanderen past toe in 2010

Adviestool voor collectieplanning op basis van eigen beleidskeuzes, benchmarking & marktonderzoek.

Model Product-Markt combintatie (PMC)

ResultaatKwantitatieve collectieprofielen

[aantallen & budget per collectieonderdeel]

Page 41: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

1. Voorbereiding DIENST Collectieplanning

Opvolgen provinciale pilootprojecten collectieplanning ICB met 50 bibliotheken Aanpak vanaf 2011

centrale module resultaten marktonderzoek geïntegreerd

Page 42: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Marktonderzoek

Lokale bevraging naar interesses van ALLE inwoners.

DoelgroepBibliotheekledenNiet leden (via steekproef bevolkingsregister)

Vragenrondes over diverse literatuurgenres en infodomeinen

2 soorten vragen - Duidt aan waarin je geïnteresseerd bent- Geef aan welk medium je daarvoor raadpleegt

(boek, tijdschrift, internet, DVD, cd-rom,…)

Page 43: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Marktonderzoek

Waarover wil je wel eens wat te weten komen?

44%36%

55%49%

34%45%

11%26%

8%38%39%

25%30%

25%40%

17%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Sport of spel

Knutselen, tekenen of kunstMuziek of dans

Weetjes of beroemde personenEten, kleding of je familie

Wat er in de wereld gebeurtVerkeer

J e lichaam of ziek zijnGodsdienst

Dieren of plantenComputers of internet

België of andere landenGeschiedenis

De aarde en het milieuJ eugdliteratuur en schrijvers

Iets anders

% t

ot 1

8 ja

ar

Vraagblok 1 | Wat?

Page 44: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Marktonderzoek

Welke informatiebron(nen) raadpleeg je voor vrij tijd onderwerpen?

94%

65%

71%

75%

61%

84%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Boek

Tijdschrift

Internet

% v

anaf

18

jaar

% leden

% niet leden

Bibliotheekleden raadplegen voor onderwerpen over vrije tijd 94% het boek tegenover 75% het internet

Niet leden raadplegen voor onderwerpen over vrije tijd84% het internet tegenover 71% het boek

Vraagblok 2 | Hoe?

Page 45: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Marktonderzoek

Globaal resultaat in functie van collectieplanning:

Overzicht per collectieonderdeel met

Marktomvang (waar hebben inwoners behoefte aan) &

Marktaandeel (hoe beantwoordt bib die vraag nu reeds)

BlauwTotaal aantal inwoners

Rood | OMVANG informatiebehoefte voor genre/onderwerp

Groen | AANDEELHoeveel bibInformatiebehoeftebeantwoordt

Page 46: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Opbouw ICB-model

UIT SYSTEEM

STAP 1BEREKEND

collectieomvang uitleningen uitleenfrequentieDIEREN 467 1254 2,7

AANGEBODENbenchmark uf missiescore

keuze actueel beschikbaar vindbaar omvang aandeelDIEREN 1,9 8 9 8 8 8 22% 24%

BIB BEPAALT

GEWENSTE GEWENSTE WIEDEN% WIEDEN HERNIEUW BUDGET

(a) uitleningen (b) uitleenfrequentie

DIEREN 1230 2,7 12% 66 55 1.141,25

B

C

BEREKEND PROFIEL

456

UIT SYSTEEM

OMVANG =[(a) /(b)

STAP 2

BIB KIEST OP BASIS BLOK B & HANDLEID.

kwaliteitscores marktBELANGENSCORES DIE BIB ZELF BEPAALT AANGEBODEN

Page 47: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Benchmark

collectie omvang

uitleen uitleen markt markt

uitleenfrequentie gewenste gewenste wieden gewenste totale totaal totaal nieuw budget

aantallen

aantallen

frequentie

omvang aandeel

collegabibliotheken uitleenfrequenties uitleningen percentage collectie omvang wieden aankoop per jaar

algemene (opzoek) boeken 0 0 0.0 nb nb 0.8 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

snel info 0 0 0.0 nb nb 0.6 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

encyclopedieën 9 2 0.2 nb 0% nb 0.8 0 12.0% 0 9 0 € 0

boeken over levensvisies 0 0 0.0 24% 34% 1.6 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

filosofie 161 128 0.8 15% 36% 2.0 1.2 100 12.0% 83 88 10 € 208

religies - levensbeschouwing 583 1564 2.7 18% 33% 1.4 2.7 1400 12.0% 519 127 62 € 1,291

boeken over de samenleving 0 0 0.0 44% 26% 1.1 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

samenleving 267 408 1.5 20% 30% 1.1 1.5 400 12.0% 267 32 32 € 664

media - cultuur 75 104 1.4 24% 21% nb 1.5 100 12.0% 67 16 8 € 166

overheid - politiek 134 93 0.7 17% 24% 0.6 0.7 85 12.0% 121 27 15 € 302

bedrijf 201 212 1.1 16% 23% 1.2 1.2 190 12.0% 158 62 19 € 394

werk - geld 89 139 1.6 17% 24% 1.6 1.7 125 12.0% 74 24 9 € 183

boeken over opvoeding - onderwijs 0 0 0.0 32% 33% 1.8 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

opvoeding 445 1208 2.7 20% 34% 1.9 2.7 1195 12.0% 443 56 53 € 1,102

onderwijs 96 130 1.4 20% 32% 1.9 1.5 130 12.0% 87 20 10 € 216

boeken over wetenschap - techniek 0 0 0.0 48% 30% 2.0 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

wetenschap - techniek 201 393 2.0 30% 32% 1.6 2.0 385 12.0% 193 32 23 € 479

aarde - heelal 98 185 1.9 28% 28% 1.5 1.9 180 12.0% 95 15 11 € 236

computers 363 1427 3.9 26% 27% 3.1 3.9 1400 12.0% 359 47 43 € 894

verkeer - vervoer 131 325 2.5 14% 24% nb 2.5 320 12.0% 128 18 15 € 319

boeken over de mens 0 0 0.0 46% 32% 2.4 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

psychologie 192 521 2.7 23% 36% 2.7 2.7 510 12.0% 189 26 23 € 470

lichaam - gezondheid 719 1616 2.2 40% 30% 2.3 2.3 1585 12.0% 689 113 83 € 1,716

relaties 112 308 2.8 13% 39% nb 2.8 300 12.0% 107 18 13 € 267

boeken over vrije tijd 0 0 0.0 45% 30% 2.5 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

sport en spel 355 880 2.5 23% 25% 2.2 2.5 865 12.0% 346 51 42 € 862

creatief bezig 210 525 2.5 33% 32% 2.3 2.5 515 12.0% 206 29 25 € 513

boeken over dagelijks leven 0 0 0.0 57% 25% 3.7 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

wonen 322 1327 4.1 32% 24% nb 4.1 1315 12.0% 321 40 38 € 799

kleding - uiterlijk 83 233 2.8 17% 21% nb 2.8 245 12.0% 88 11 15 € 311

eten - drinken 535 1854 3.5 46% 24% nb 3.5 1835 12.0% 524 74 63 € 1,305

boeken over natuur 0 0 0.0 52% 28% 2.6 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

plant - tuin 382 1228 3.2 33% 26% 1.6 3.2 1205 12.0% 377 51 45 € 938

dieren 467 1254 2.7 22% 24% 1.9 2.7 1230 12.0% 456 66 55 € 1,134

natuur - milieu 101 182 1.8 36% 28% 3.4 1.9 180 12.0% 95 18 11 € 236

boeken over kunst 0 0 0.0 55% 32% 1.3 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

kunst 301 472 1.6 28% 30% 1.5 1.6 465 12.0% 291 45 35 € 724

architectuur 144 197 1.4 25% 26% 1.5 1.5 195 12.0% 130 30 16 € 324

beeldende kunst 395 947 2.4 23% 30% 1.8 2.4 850 12.0% 354 83 43 € 882

toegepaste kunst 91 158 1.7 16% 29% 2.2 2.2 125 12.0% 57 41 7 € 141

fotografie en video 118 402 3.4 24% 33% 6.5 3.7 400 12.0% 108 23 13 € 269

muziek 201 277 1.4 24% 26% 0.9 1.4 225 12.0% 161 60 19 € 400

film - theater - dans 84 103 1.2 22% 24% 0.9 1.3 90 12.0% 69 23 8 € 172

literatuur 247 181 0.7 29% 31% 0.6 0.8 130 12.0% 163 104 20 € 405

boeken over communicatie - talen 0 0 0.0 21% 29% 1.3 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

talen 236 210 0.9 nb nb 1.3 1.0 210 12.0% 210 51 25 € 523

communicatie 67 89 1.3 nb nb nb 1.4 50 12.0% 36 36 4 € 89

boeken over geschiedenis 0 0 0.0 27% 34% 1.1 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

geschiedenis 432 649 1.5 27% 34% 1.5 1.5 635 12.0% 423 59 51 € 1,054

oude culturen - traditionele volkeren 223 379 1.7 nb nb nb 1.8 330 12.0% 183 62 22 € 457

westerse geschiedenis 140 173 1.2 nb nb nb 1.2 170 12.0% 142 17 19 € 387

20-21ste eeuw 424 652 1.5 nb nb nb 1.5 640 12.0% 427 51 54 € 1,118

boeken over landen 0 0 0.0 63% 31% 3.7 0.0 0 12.0% 0 0 0 € 0

landen 1090 5334 4.9 53% 34% 3.8 4.9 5225 12.0% 1066 152 128 € 2,655

onze gemeente 1 1 1.0 31% 19% nb 1.0 1 12.0% 1 0 0 € 2

België 199 582 2.9 25% 23% 2.1 2.9 570 12.0% 197 26 24 € 489

Totaal ZiZo boeken 10724 27052 2.5 83% 27% 1.9 2.6 26106 12.0% 10005 1928 1209 € 25,096

CollectieprofielUitgangspositie Door bibliotheek gewenste situatieMarktgegevens

Page 48: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Voordelen ICB-planning

maakt buikgevoel concreet extra info als ondersteuning bij beslissing Instrument om met team of collectieverantwoordelijke aan de slag te gaan cijfermateriaal (tabellen & grafieken) communicatie naar beleidsverantwoordelijken

Page 49: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Even stil staan…

Page 50: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Wil ik met een gedegen collectieplanning de selectie van mijn basiscollectie (deels) toevertrouwen aan mijn leverancier?

“Aanschaffen in vertrouwen” ?

Page 51: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Wat blijft er dan te doen in mijn bibliotheek? Het is toch net ònze job om zelf te selecteren?

“Aanschaffen in vertrouwen” ?

Page 52: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Leidt een vraaggestuurde bibliotheek niet tot een verschraald aanbod?

Krijgen we geen eenheidsworsten als we enkel de markt volgen?

Marktonderzoek McDonaldisering?

Page 53: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw
Page 54: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

2. opstart DIENST Snelcollectie

‘Sprinters’?

Populaire/veel gevraagde werken fictie/non fictie volwassenen

Zo snel mogelijk kastklaar op de rekken na publicatie

Mét bijzondere uitleenvoorwaarden (slechts één week, tegen betaling, …)

Page 55: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Initiatief om uit te besteden komt vanuit sector

Initiatief van TurnhoutPilootproject met 5 Vlaamse bibliothekenGelanceerd in 2009Ondersteuning van provincies Antwerpen en LimburgEind 2009 50 bibliotheken via leverancier Medio Europe

Bestaand conceptLeverancier stelt op jaarbasis beperkt aanbod samen dat verwacht wordt ‘populair’ te zijn of worden.Bibliotheek selecteert minimum % van de titels uit dat aanbod.Boeken kastklaar geleverd amper week na publicatie

Page 56: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Naar sectorale aanpak

Bibnet wil bestaande succesvolle uitbestede

collectiedienst optimaliseren en vlot beschikbaar maken voor alle Vlaamse

bibliotheken.

Stapsgewijs naar centrale ondersteuning voor

lokale collectievorming met maximale sectorale kwaliteitsbewaking en

aandacht voor diversiteit aan behoeften bij

bibliotheken

Aanschaf lokale basiscollectievia geautomatiseerde

collectiecyclus. De beoogde collectiedienst

gaat van (laten) selecteren tot kastklaar leveren

Page 57: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Wàt is veelgevraagd*?cijfers 2009

voor 120 bibliotheken in provincies & VGCTop 20 auteurs fictie

*Met veelgevraagd wordt hier bedoeld: meest ontleend.

Page 58: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

voor 120 bibliotheken in provincies en VGC

Pieter Aspe absolute top met 13 titels

Page 59: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

top 20 per provincie

Page 60: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Accenten per provincie

Page 61: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Meest gevraagd non fictievoor 63 bibliotheken in provincies

Antwerpen, Oost-Vlaanderen & Vl. Brabant3 meest ontleende titels

Page 62: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Top 20 per provincie

voor 63 bibliotheken

Page 63: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Top 50 non fictie

voor 63 bibliotheken in 3 provinciesGrote variatie aan titels

Page 64: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Eten en drinkenRijbewijsLifestyle (mode & afslanken)Landen & ReizenSexualiteit Wonen BV’sEsoterie Guinness book of recordsAutobiografieInformatica

Page 65: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Rendement van veelgevraagde collecties?

Hoge uitleencijfers betekenen niet noodzakelijk het succes van de collectie.

Globale indicatie op basis van aanwezigheidspercentage en uitleenfrequentie

Page 66: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Aanwezigheidspercentageveelgevraagd

Aangezien het om veelgebruikte collectie gaat, is het logisch dat deze in mindere mate op de plank staat, of aanwezig is. Het aanwezigheidspercentage voor veelgevraagde collecties in Vlaanderen ligt binnen de bevraagde groep 120 bibliotheken steevast onder 50% indien de reguliere uitleentermijn van toepassing is.

Onderstaande grafiek toont met de kortste staven een reëel aanwezigheidspercentage van minder dan 30% bij de meest ontleende titels fictie in een grootstedelijke bibliotheek met reguliere uitleentermijn (1 x per maand).

De langste staven geven aan wat potentieel het aanwezigheidspercentage – of permanent keuzeaanbod - zou zijn indien deze collectie op wekelijkse basis zou ontleend worden.

Page 67: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Pieter Asperegulier 120 bibs

Korte staven = reëel aanwezigheidspercentage maandelijkse (reguliere) uitleentermijn

Lange staven = potentieel aanwezigheidspercentage wekelijkse uitleentermijn

Page 68: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

5 meest ontleende fictiecentrumbib

5 toptitels met 5 exemplaren per titel in centrumbibliotheek aan reguliere uitleentermijn van een maand. Aangezien deze collectie quasi permanent ontleend is, treft de bezoeker op jaarbasis gemiddeld minder dan 10% van deze toptitels aan op de plank.

Potentieel aanwezigheidspercentage indien toptitels wekelijks ontleend zouden worden

Page 69: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Aanbod bij wekelijkse uitleentermijn

Aanwezigheidspercentage van +80% in grootstedelijke bibliotheek van populaire collectie met wekelijkse uitleentermijn (sprinter).

.

Indien deze collectie maandelijks ontleend zou worden, biedt dat een beduidend lager aanwezigheidspotentieel

Page 70: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

uitleenfrequentie

Uitleenfrequentie of gebruikscoëfficiënt (BIOS) = uitleningen/bezit Of aantal keer per jaar dat een exemplaar ontleend wordt.indien elk exemplaar in reguliere collectie één maal per maand ontleend wordt, is de maximale uitleenfrequentie 12.

Vlaams gemiddelde uitleenfrequentie is 2.18

collectie uitleentermijn uitleenfrequentie Aanwezigheids%

Vlaanderen totaal maand 2.26 82%

120 bibs Pieter Aspe maand 9.72 19%

Centrumbib Top 5 fictie maand 11.32 6%

Grootstedelijk 1 Top 10 fictie maand 9.88 18%

Grootstedelijk 2 Sprinters week 6.45 88%

Page 71: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Aantal exemplaren aangekocht

Meest ontleende collectie FictieGemiddeld 3.45 exemplaren in bezit per bibliotheek (op 120 bibliotheken)

Meest ontleende collectie Non FictieGemiddeld 1.41 exemplaren in bezit per bibliotheek(op 63 bibliotheken)

Page 72: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Bibnet als aankoopcentrale

Leidt tot:Eerste Vlaamse standing order mét keuzemogelijkheid van

titels voor openbare bibliothekenvoor veel gevraagde volwassenencollectie fictie en deels

non fictieoptimale individuele selectiemogelijkheid bij

voorafbestellinglevering kastklaar één week na publicatie vanaf januari 2011

Page 73: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Offertevraagprijs én kwaliteitBeoordeling

Preventiefbewijs leveren voor realiseren gelijkaardige dienst

niet afhankelijk zijn van één bepaalde klant

Prijsboekenprijs

korting

prijs voor verwerking

prijs voor levering

Voldoen aan kwaliteitseisen7 categorieën

Page 74: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Omschrijving van het voorwerp

1. Collectieprofiel

2. Selecteren

3. Bestellen

4. Kastklaar maken

5. Etiket

6. Leveren

7. Facturatie

kwaliteitseisen

Page 75: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw
Page 76: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

3.Voorbereiding andere collectiediensten

Centraal selecteren van basiscollectie

Optimaliseren/centraliserenBestelproces

Standaard voor kastklaar maken

Page 77: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Van boek naar e-book…

Page 78: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Boek blijft

Niet vasthouden aan de vorm maar concentreren op inhoud & beleving!

Dragers veranderen, maar het boek blijft

Digitaal lezen zal groeien

Welke verhouding digitaal/papier…20 – 80 ?30 – 70 ? “Het boek is als het

wiel: een perfecte uitvinding die niet zal

verdwijnen”

Page 79: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Wanneer?

Voorwaarden• prijs moet 50% lager dan nu• voldoende Nederlandstalige

content beschikbaar• toevoegen van een (online)

shop noodzakelijk

Onderzoek TNO: “e-reader over tweeënhalf jaar ingeburgerd in Nederland!” (Boekblad 17/04/2008)

- Forrester Techpotential: in 2013 verwachte penetratie van 30%

Page 80: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Gemiddelde leeftijd gebuiker e-reader

Page 81: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

bibliotheek

Vandaag

Smaakmaker met beperkingen van content?

Toekomst

via Vlaams E-book Platform (VEP)

Doel

Ontlenen van e-books met Nederlandstalig actueel aanbod

Gebruiker kan online voor beperkte duur downloaden op e-reader

Page 82: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Digitaal [email protected] publiekstoepassingen

Page 83: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

29.421 downloads van de DigiLeen-applicatie leiden tot uiteindelijk 8.442 leners: meer dan de helft van de potentiële leners krijgt de software niet geïnstalleerd?

Page 84: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

http://www.flickr.com/photos/ingridesign

De 50% meest actieve leners (4.221 leners) lenen samen 96,13% van de downloads. De overige leners maken amper gebruik van DigiLeen(maximum 4-8 downloads) en zijn dus probeerders die niet terugkomen.

Page 85: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

De mate van integratie beïnvloedt het gebruik van DigiLeen sterk. Bibs die vroeg in het project een maximale koppeling in hun zoekomgeving hebben geïmplementeerd, scoren opmerkelijk hoger.

Page 86: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

De mate van integratie beïnvloedt het gebruik van DigiLeen sterk. Bibs die vroeg in het project een maximale koppeling in hun zoekomgeving hebben geïmplementeerd, scoren opmerkelijk hoger.

Page 87: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw
Page 88: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Digitale collectie wordt vandaag nog vaak ‘stiefmoederlijk’ behandeld

Page 89: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

fysiek én digitaal

Page 90: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Fundels

Pilootbibliotheken implementatie begeleid door Playlane & BibnetNieuwe release & leveringen half 2010

To do bibliotheek1. Installatie binnen bibmuren op pc kiosk(s)

2. Pakketten klaarmaken voor uitleen

To do gebruiker thuis/schoolVereist | recente pc met internetverbinding

Stappen voor thuisgebruik3. Downloaden & installeren software via internet

4. Reader inpluggen & Fundel op reader leggen

5. Fundel downloaden

Page 91: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

Fundels

Eerste jaar 650 euro

aanschaf vijf rugzakjes, readers met vijf boekjes

+ volledige toegang binnen bibliotheekmuren

+ promotiestand

Vanaf tweede jaar 375 euro

Licentiekost digitale content

Duur?Mediargus 13.000 inwoners = 950 euro per jaarDatabanken NBD tot duizenden euro per jaar

Page 92: Basispresentatie roadshows 2010 | dienstencyclus fysieke collectievorming in opbouw

Hier staat de titel

DEMO nieuwe versie