PS14 eten & drinken WOENSDAG 13 NOVEMBER 2013

OntbijtjeAnne&MaxGoedemorgen.Wezijn niet de enigemet die gedachte. De zaterdagoch-tend bij Anne&Max is druk, tot op het puntwaar eenprettige bedrijvigheid overgaat in eenmuur van geluid –eenmix vanhuilende kinderen, schorre corpsmeisjes engeluiden die hetmaken van koffie nu eenmaal genereert.Enfin, goedemorgen dus.Hoe is de kaart?Veelzijdig. Anne&Maxheeft legio ontbijtmogelijkheden.Wij nemenhet hartige ontbijt (€8,95) en de zoete variant(€9,50). Het eerste bestaat uit een croissant, brood, ach-terham, kaas en een ei. Zoet heeft ook een croissant enverder een scone, jam, clotted creamen een kleine fruit-salademet kiwi enwalnoten. Bij beide hoort een koffienaar keuze en vers sinaasappelsap.Laten we beginnen met de croissant. Hoe is die?Klef. Hij glimt,maar is niet krokant doch zompig. Nuheeft elke croissant baat bij een beetje zompigheidmaarde buitenkantmoet kraken. Dat doet deze niet. Danhetei: niet vers. Dat zienwe (het eigeel heeft een onbedui-dend groen-grijze kleur gekregen) en dat proevenwe: de

smaak is erwel zo’n beetje af. Op tafel ontbreekt ook nogeens een zoutvaatje.Ai ai, en verder?De scone is aardig,wel een beetje droog. De jam lost datprettig op, net als de clotted cream.Hamen kaas kunnenook door de beugel, de broodjes zijn vers en de fruitsala-de is kleinmaar fijn.We drinkennog een vruchtenshakedie als ‘gezond!’ op de kaart staat (€3,50,met cranberry,peer, rode biet, gember, appel en vlierbessen). De veel-heid aan smaken zorgt hier voor een gebrek aan eenheid,maar gezond is het ongetwijfeld.Kortom?Misschien datwe gewoonwat klagerigworden van al datakoestische geweld. Er gaat eigenlijk ook van alles goed.De koffiemag erwezen, de keuze is reuze en hetmeeste isnog lekker ook. Jammer van de slordigheden.tekst en foto’s Kees van Unen

HHHII

Anne & Max, Amstelveenseweg 196

Lekker goedkoopKoken duur? Dat hoeftniet. Dezeweek:Miskende groenten (3).Er iswaarschijnlijk geen groentesoort die zo veelslechte associaties oproept: Russische hongerwin-ters, stinkende scheten, zwavelgeur in het trappen-huis, scheurende boodschappentasjes. Ik heb hetnatuurlijk over kool. En danniet over frivolere typesals de broccoli, de romanesco en de bloemkool (datde bloemkool hier als ‘frivool’ wordt aangemerkt,bewijst wel hoe ernstig de situatie is.)maar gewoonover die goeie ouwe kun-je-iemand-mee-doodgooi-en voetballen van een groene,witte of rooie. Spruit-jes zijn ook een soort kooltjes – ik bedoelmaar.

En dat terwijl de kool een echte lifesaver is, eeu-wen een zekere voedselbron voor armemensen. Ko-len groeien opheel arme grond en zijn hartstikkegezond, hun leerachtige, dikke bladeren hebben zewaarschijnlijk te danken aanhet feit dat ze van oor-sprong in zilte kustgebieden groeiden en dus be-standmoesten zijn tegen zout enwind.

Overwind gesproken: demuffe, eiïgge scheet-jesgeur die kool loslaat als je hem te lang kookt,komt doordat hij veel zwavel uit de bodemopneemt.Bij het koken komt dat vieze luchtjes vrij, en dat isook de reden dat veel kinderen (die gevoelig zijnvoor te veel zwavel) niet zo van kool houden. Omdestank tegen te gaan, kun je de kool simpelwegwatminder lang koken, hoewel datweer het probleemoplevert dat bij sommigemensennáhet etenweerergens anders vieze luchtjes ontstaan.

Ik vindweinig zo geruststellend als zo’nminza-me, trouwe, houdbare unit achter in de gangkast.Als ik haast en honger heb,maak ik pastamet ge-bakken kool, veel knoflook en een blikjewitte bo-nen. Gestoofde koolmet boter is een chic bijgerecht,en bij gebrek aan lekkere sla snijd je hem zo dun jekan enmaak je hemaanmet iets goed zuurs, olie enzout. Omdat allemaalwat verteerbaarder temaken,kun je de kool dan eenminuutje flinkmasseren, dusflink knijpen en duwen: dan gaan de celwandenstuk.Hiske Versprille

SmulpapenXandra van Gelderhoudt van zoet, vante veel en ongezond.En van trakteren.

WentelteefjesPain perdu, verloren brood. Wat een geweldige naam hebbende Fransen voor ons wentelteefje. Veel mensen houden vancomfort food, ik ben meer van melancholiek eten, zoals ditgebakken broodhapje. Experimenteer met soorten brood,zoals brioche of notenbrood.

Voor 4 personen: 4 oude witte boterhammen, 2 eieren, 2 dlmelk, 50 g suiker, 1 tl kaneel, roomboter om in te bakken.

Klop de eieren en melk goed door elkaar in een ruime schaal.Meng suiker en kaneel. Ik snijd de boterhammen diagonaaldoormidden, dan zijn ze makkelijker te hanteren als ze zachten kwetsbaar zijn. Laat 4 boterhamdriehoeken 5 minutenweken in het eimengsel. Smelt een klontje boter in eenkoekenpan. Zet het vuur hoog. Vis de boterhammen voorzichtiguit het mengsel, bak eerst de ene kant en strooi er watkaneelsuiker op. Keer de boterham, strooi op de andere kantook een laagje kaneelsuiker. Zet het vuur laag en laat dewentelteefjes garen tot ze goudbruin zijn. Week intussen deoverige brooddriehoeken en bak die op dezelfde manier.

Anderhalf jaar geleden verhuisde ik van een ruim fami-liehuis naar een hippe flat. Het huiswaarmijn dochtersopgroeiden, is nu van anderen. De tuinmet de gravenvan geliefde katten en konijnen kunnenwenietmeer be-zoeken. Vorigeweek heb ik de nieuwe flat uitgeruimd.Niet om te verhuizen,maar omdatwe gaan verbouwen.Mooier,meer van deze tijd en passend bij onzewensen.

Toen ik voor de tweede keer in korte tijd alles in dozenstopte, vroegme afwaarom ik toch zo’n verwendnestben;waarom ik streef naar perfectie – of nog beter. Eenlelijk systeemplafond, nou en? Een roze, gebloemde tegelin de badkamer, een grauwgroene keukenmet eenmini-aanrecht: is dat echt zo erg? Tweemaanden geleden konik gedreven uitleggenwaaromhet allemaal andersmoet.Nu sta ik beschaamdnaast de container, waarin demees-te spullen nog in redelijke staat verkeren. Tegelijkmetonze tijdelijke verhuizing gingmijn jongste op kamers.Wewonennu tijdelijk in een zomerhuisje in Egmond.Klein,maarmet een prachtig uitzicht en lekker rustig.

Toen ik gisteren de houtkachel schoonmaakte, vond ik ereen koolmees in. Zijn lichaampjewas nog intact. Nergenseen brandvlek. Er lag alleen een dun laagje grijs poederover zijn kleurige verendek.

Ik ben niet goed in dooie beesten. Ik eet zemet liefde,maarwil ze niet herkennen. De suggestie van een dier opmijn bord en ik haak hypocriet af. Het dooie vogeltjekwamhard aan. Snikkend zat ik naast de asla.

Ik droomvan groots enmeeslepend,maar alsmijngrondvesten een pietsje trillen, ben ik van slag.Was ikeen kerel, dan trakteerde ikmezelf op pastei van gerooktevogel,maar alswankelmoedig trutje grijp ik naar painperdu.

Reageren? x.vangelder@parool.nl

Troostendbrood

FOTO

LUKA

SGÖ

BEL

PS15recensiesWoensdag 13 noVeMBer 2013

TipsFILMHARRY DEAN STANTONIn de serieCracking the Framedraaitvanavond om 19.30 uur in Rialto devorig jaar gemaakt documentaireHarry Dean Stanton: partly fictionvan SophieHuber.Met filmfragmen-ten van en over de inmiddels 87-jarige acteur en singer-songwriterHarryDean Stanton, zijnmuziek eninterviewsmet hemzelf en collega’s.Eén van zijn beroemdste rollenwasin 1984 de hoofdrol inWimWenders’roadmovieParis, Texas.

Kaarten: 6768700 of www.rialtofilm.nl

GELUIDSWANDELINGSTEMMENGESCHUIFEL, METHEIJERMANS DOOR DE PIJPWat koptelefoonwandeling met stemmenvan topacteurs Duur 80 minuten Prijs€10 Waar iPod huren bij de Ysbreeker, ofdownloaden bij soundtrackcity.nl Wan-neer elk moment. of groepsgewijs elkeeerste zondag v.d. maand, 11.00 uur.

HHHHH

CABARETSCHETTINO!Spel erik van Muiswinkel Regie jeroenWoe Gezien 8/11 Waar stadsschouwburgVelsen. tournee.

HHHII

VanMuiswinkeldreigt oubolligte worden

Met topacteursin de voetsporenvanHeijermans

Leuk voor op de poster: Schettino! iseen ouderwets avondje cabaretwaarniemand zich een buil aan kan val-len.Minder leuk voor op de poster,maar evenwaar: Schettino! is een ou-bollig avondje cabaretwaar niemandecht enthousiast van zalworden.

Francesco Schettino, datwas diekapitein van de Costa Concordia. Liethet schip op de klippen lopen ensprong (of ‘viel’, zoals hij zelf zegt)vervolgens in de eerste de beste red-dingsboot. Leiderschap in de 21steeeuw:wat stelt het nog voor? Enwashet vroeger zoveel beter? John F. Ken-nedywas immers ook gewoon eenrokkenjagende junk. EnVanMuis-winkels oude schoolmeesterwas eenangstgegner bij wie je je niettemin

veilig voelde, omdat hij geen ruimteliet voor twijfel –maar dus ook nietvoor zelfontplooiing.

Zo belicht VanMuiswinkel hetthema leiderschap van vele kanten,met praatjes, liedjes en sketches. Na-tuurlijk imiteert hij Schettino,maarook Louis vanGaal komt voorbij,misschienwel onze laatste échte lei-der. Ook loopt VanMuiswinkel alvastvooruit op het onvermijdelijkemo-ment dat hij zelf demacht grijpt inNederland. Zo zal er, goddank, eentotaalverbod ophommages aanRamses Shaffyworden ingevoerd.

Het is een ambachtelijke voor-stelling van een vakman, volmooietaal en onderbouwdemeningen.Maar stiekemook een beetje stoffig.Stiekemook een beetje langdradig.Stiekemook een beetje veilig. VanMuiswinkel zegt en doet nietswat jeniet al eerder vanhemgehoord of ge-zien hebt. Dan kijk je naar hem,52 jaar oud toch pas, en denk je: hoelang blijft hij nog relevant?Mike Peek

Een groepmensen staart vanaf deHogesluisbrug naar de hagel in deAmstel, koptelefoons op. Ze horenactrice Kitty Courbois de legendari-sche tekst ‘De viswordt duur betaald’uit HermanHeijermans’Ophoop vanzegen treffend rauwuitspreken. Heij-ermans schreef niet alleen, hij wasook een tijdje directeur van Carré. Hijwoonde enwerkte inDe Pijp.Met eenzorgvuldig getimede geluidswande-lingwordt hij stijlvol, op humoristi-sche en troostrijkewijze geëerd.

Voor Soundtrackcity is dit detwaalfdeAmsterdamse geluidswan-deling. Een kroon ophetwerk. Nietsten nadele van de anderewandelin-gen – zoalsDownby the riverside, dieook begint bij De Ysbreeker, waarinondermeer JanWolff vertelt over debuurt –maar de getrainde stemmenvan topacteurs (behalve Courboisonder anderenGijs Scholten vanAschat enHalina Reijn) geven eenextra dimensie aan de compositie.

Er is ontroering als in het Sarpha-tipark het verhaal klinkt van eenmeisje dat daar de nacht doorbrengt:een fragment uit Heijermans’ Car-miggeltachtige reeks Falklandjes.Wanneer op bandhet onweer los-barst, worden ook dewandelaars de-ze zondag door neerslag overvallen.Mooiweer is voor een stadsgeluids-wandeling geen vereiste, blijkt. Hetnoodweer draagt eerder bij dan dathet afbreuk doet.

In het laatste fragment zijn depantoffels van het personage, prach-tig ingesproken doorMargijn Bosch,nat. Dan springt zemaar niet in deAmstel,maar gaat ze op huis aan.Met de tram.Naar de kanariepiet.Hartverwarmend.Edith Andriesse

louis van gaal,misschien welons laatsteéchte leider

THEATERYOUNGGANGSTERSIn het kader vanBreakin’Walls speeltde groepYoungGangsters vanafmor-gen tot enmet zaterdag om20.00 uurin KruxAmsterdam (Cruquiusweg120-a) de locatievoorstellingThe newRambo generation vanAnnechien deVocht en Lotte Bos. Over de verheer-lijking van oorlog en de illusie vaneenheldenverhaal. Of zoals Ramboin de film zei: “I love the fucking armyand the army loves fuckingme.” Dekaartverkoop gaat via Frascati.

Kaarten: 6266866 of www.theaterfrascati.nl

POP30 SECONDS TO MARSGehoord 12/11 Waar Ziggo dome

HHHII

Jared Leto laatde bakvissenuit zijn handeten

Wat krijg je als je al je favoriete ingrediënten in één pangooit? Een stoofpotje dat niet per se lekker smaakt,maarwel demaag verwarmt. Zo is het ookmet het optredenvan 30 Seconds toMars, de band rond deAmerikaanseacteur Jared Leto. Het drietal heeft secuur ontleedwateen rockshowgoedmaakt: een charismatische frontman,een handjevolmeezinghits, een vleugje confetti en vooralveel liefde voor je fans.

Het is een smeuïge brij die niet uitblinkt in originali-teit of subtiliteit,maar dat zal het publiek in de ZiggoDo-meworstwezen; zij lepelen hemgretig op. Critici krakendeze kant-en-klare rockmix. ‘Leeg en bombastisch’ zijnwoorden die veel gebruikt zijn omde vierde plaat, Lovelust faith + dreams, te omschrijven.Maar het publiek be-paalt uiteindelijk het succes, niet de recensent.

Het populaire 30 seconds toMarsmag dan ook rock-maandnovember aftrappen in de ZiggoDome. De ko-mendeweken staan liefst zes gitaargedreven bands in dezwarte doos. Hekkensluiters zijn dewat ruigereQueensof the StoneAge op 26 november en heavymetalpioniersBlack Sabbath op de 28ste.

Drie dagen geleden stond 30 seconds toMars nog inde ZiggoDome omdeMTVAward voor beste alternatieveact in ontvangst te nemen. Niet dat ze erg alternatief zijn.Als je een ZiggoDome kunt vullen, ben je bestmain-stream.Net als U2 of Coldplay,maar dan zonder het ta-lent.

Live blijkt gelukkig dat bombastischemuziek enmak-kelijkemeezingteksten ergmeeslepend kunnen zijn. Enwanneer ieder ander liedje een refrein volwhohoho’s be-vat, heb je demeezingers snel op je hand. Demuziek van30 seconds toMars hoort thuis in stadions en op festivals.

De grote ZiggoDomeweten ze bewonderenswaardiggoed te bespelen. Het optreden is perfect opgebouwd,met zorgvuldig gedoseerde oudere hits als Search and de-

stroy enKings and queens, en de nieuwe singleUp in theair als afsluiter, waarbij de halve zaal op het podiumge-trokkenwordt. De fansworden ophunwenken bediend.

Een optreden van 30 seconds toMars is bovendieneen visueel spektakel. Circusacrobaten rollenmet reu-zenhoelahoep voorbij en doen salto’s op eenwipwap. Erworden salvo’s ballonnen en confetti op het publiek afge-vuurd, dat gewilligmeewerkt aan ieder verzoek van zan-ger Leto: of het nu door de knieën zakken is, op elkaarsschouders klimmen of demobieltjes omhooghouden.

De zanger – begin veertig alweer,maar nog altijd eentieneridool – laat de bakvissen uit zijn hand eten. Als diteen film zou zijn, zou Leto voor zijn rocksterrenrol eenOscar krijgen. In een klein intermezzo staat de kleine en-tertainermet akoestische gitaar op het immense podiumomverzoeknummers in tewilligen. Een ietwat slungeligejongen krijgt een serenade. Geduldig laat hij de fan eersteen foto vanhemmaken.

Leto lijkt dondersgoed te beseffen dat hij zijnmuzika-le succes (meer dan 5miljoen verkochte cd’s) aan zijnfans te dankenheeft. Hij laat dan ook geen kans onbenutomhen te overstelpenmetwaardering, die hij in veel-voud terugkrijgt.Watmaaktmuzikalemiddelmatigheidnog uit, wanneer tienduizendenmensen je toejuichen?Saskia Naafs

Frontman Jared Leto gisteravond in de Ziggo Dome. foto Paul Bergen/ePa

foto

joos

tde

haas