3. Het brein – hoe ontwikkel ik het? - Eckartcollege · 2017. 9. 5. · Presentatie ouderavond...

Beter begeleiden met breinkennis 29 februari 2016

BCL Instituut - Hulda Möller 1

Beter begeleiden met breinkennis

Eckartcollege - 29 februari 2016 - Hulda Möller

Twee benaderingen

The brain 1. Het brein – wat zit er in?

The brain

2. Het brein – hoe ‘open’ ik het?

The brain

3. Het brein – hoe ontwikkel ik het?

Maar eerst …

a.  Wat weet je al over leren met breinkennis?

b.  Waar ben je nieuwsgierig naar in relatie tot leren met breinkennis?



The brain 1. Het brein – wat zit er in? Het brein is plastisch, als een spier

•  Wat je doet, denkt en voelt,verandert je brein. •  Hoe vaker je iets doet, denkt en voelt, des te

groter de veranderingen in je brein.

BCL Professional - 2010

De bouwsteen: hersencel of neuron

86 miljard!

Een elektro-chemische fabriek …

Leren is het vormen van nieuwe, sterke en uitgebreide verbindingen

tussen hersencellen

Een netwerk van neuronen …

10.000 tot 200.000 verbindingen per neuron!

Ontwikkelingsgerichte plasticiteit Voorhoofd

Achterhoofd



Prefrontaal cortex versus limbisch systeem

in de prefrontaal cortex worden plannen gemaakt en rationele beslissingen genomen

het limbisch systeem regelt je emoties

Functies pre frontaal cortex

•  Plannen en aan planning houden

•  Uitstellen van beloningen

•  Kunnen inschatten van risico’s

•  Kunnen overzien van gevolgen

•  Inleven in anderen •  Prioriteiten stellen •  Gedrag en emoties

remmen

Limbisch systeem – de amygdala

•  Angst- en beloningssysteem

•  In (pré-)puberteit m.n. beloningssysteem overactief

Olifant en Berijder …

Rijbewijs??

Amygdala-kaping

Uitrijping brein ... (veel variatie!!)

•  Plannen .... en je eraan houden ... ! -> Werkgeheugen tussen 12 en 15 jaar

•  Gevoelig voor beloning – korte termijn! •  >12 jaar: slaap-waak ritme overhoop •  >15/16 jaar: verplaatsen in perspectief

ander •  >15/16 jaar risico’s inschatten (buikgevoel)



Maar …

•  Veel variatie!

•  Gebruik prefrontaal cortex is sterk wisselend

•  Hangt af van motivatie van jongere

•  Motivatie wordt sterk beïnvloed door sociale en

emotionele processen …

•  Oftewel niet zozeer onrijpheid maar flexibiliteit

Hoe kun je de rol van bijrijder vervullen?

1.  Wat zijn je ervaringen met jouw kinderen? Welk gedrag herken je?

2.  Hoe vervul je als ouder de rol van bijrijder?

3.  Wat zou je nog meer kunnen doen om kinderen op weg te helpen, te begeleiden of aan te sturen?

�: 3 min. - 3-tallen - inventarisatie

De rol van bijrijder

•  Stel grenzen

•  Spreek aan op gedrag

•  Help gewoontes te creëren (en begin er zo

vroeg mogelijk mee)

•  Laat zelf meedenken

•  Laat kleine stappen nemen en stimuleer trots

•  Uit je waardering

•  Geef oprechte persoonlijke aandacht

•  Houd een open blik

•  Waarborg autonomie en status en …

… wees een ‘dopamine-dealer’

•  Waarborg autonomie en status •  Waardering uiten •  Trots stimuleren •  Zelf laten meedenken

•  Door te verbazen en te verrassen •  Door plezier te hebben •  Nieuwsgierigheid stimuleren:

•  Vragen laten stellen – Einsteins moeder?

•  Zelf nieuwsgierig blijven

•  …

Verschil meisjes – jongens?

•  Uitrijping prefrontaal cortex

•  Taal vs ruimtelijk inzicht

•  Effect van stereotypen … en Pygmalion-effect

Plasticiteit van het brein werkt als een spier



a. Denk aan een gebied waarin je eerst weinig vaardigheden had en waarin je nu aanzienlijk beter presteert.

b.  Leg uit hoe je tot deze verandering bent gekomen.

Plasticiteit brein - eigen ervaringen ...


The brain

2. Het brein – hoe ‘open’ ik het?

ASOOO® - een veilig en effectief leerklimaat

Overtuigingen over ontwikkelbaarheid

Cognitie

Autonomie en status

Emotie

Carol Dweck

Jouw opvattingen over de ontwikkelbaarheid van je eigen

kwaliteiten en vaardigheden bepalen in hoge mate hoe deze

zich zullen ontwikkelen.

Jouw opvattingen over de ontwikkelbaarheid van

de kwaliteiten en vaardigheden van je

kinderen beïnvloeden hoe deze zich zullen ontwikkelen.

Overtuigingen over ontwikkelbaarheid

Overtuigingen over Ontwikkelbaarheid

Fixed mindset:

Intelligentie en kwaliteiten zijn

niet ontwikkelbaar

Groei mindset:

Intelligentie en kwaliteiten zijn

wel ontwikkelbaar



“Wiskunde, moeilijk! Dat leer ik nooit!”

“Ik ben een natuurtalent in

wiskunde!”

“Ik kan beter worden in wiskunde, als ik er wat

voor doe.”

Meer fixed of groei?

Dweck, Blackwell e.a..

Kinderen met een groei mindset

•  Zetten meer door

•  Hebben meer aandacht voor inhoudelijke

feedback

•  Liegen minder over resultaten van toetsen

•  Kiezen meer uitdagende taken

•  Halen betere leerresultaten

•  Hebben hogere leermotivatie

Is mindset te beïnvloeden?



Mindset medewerker beïnvloeden A

Kijk naar je eigen mindset en geef het goede voorbeeld

•  Laat zien hoe jij ook blijft leren: •  Vertel eigen voorbeelden (uitdagingen /

hindernissen / doorzetten) •  Laat zien hoe jij fouten maakt en ervan

leert Heslin e.a.

•  Zien eerder …

•  Gebruiken minder …

•  Zien gedrag als het effect van

…

•  Zijn meer … … … … … … i.p.v. beoordelend

•  Staan zelf meer open voor …

ontwikkeling (👍 en 👎)

stereotypering

feedback

strategie en inspanning

ondersteunend

Begeleiders met een groei mindset …

Jong geleerd … Vertel over plasticiteit van het brein B

C

Feedback

Stimuleert Groei of Fixed?

•  Goede score. Je hebt er hard voor gewerkt. •  Goede score. Je bent slim. •  Goede aanpak uitgeknobbeld, want … •  Ik merk dat je echt je best hebt gedaan, omdat … •  Daar heb je geen aanleg voor. Het is beter om dat

te accepteren. •  Je hebt er met de pet naar gegooid. •  Geeft niet. Je hebt je best gedaan. •  Die aanpak werkte blijkbaar niet. Wat ga je nu

proberen? •  Je broer bakte er ook al niets van. •  Als je dit soort vragen nog moet stellen, hoor je niet

op het vwo thuis.



Welke uitspraak is in jouw ontwikkeling stimulerend of stagnerend geweest?

Waar heeft dat toe geleid?


Feedback en groei mindset

Op proces (aanpak, doorzetten, voortgang)

Concretiseren!

De ander zelf laten nadenken!

Kweekt doorzetten in leren & ontwikkelen!!

Welke zinnen wil je dat je kinderen van jou onthouden ?

ASOOO® - een veilig en effectief leerklimaat

Autonomie en status

Emotie

Factoren

die inwerken op

het

belonings- en

angstsysteem

van het brein



Hoe kun je jouw kinderen meer status en autonomie laten ervaren?

•  Autonomie: •  Mee laten denken in oplossingen •  Vertrouwen geven •  Neutrale vragen stellen ipv voorschrijven •  Vermijd dubbele boodschappen •  Recht op geheimen •  …

•  Status: •  Toon oprechte belangstelling •  Uit je waardering •  Stimuleer trots op vooruitgang •  Stel je bescheiden op •  …


The brain

3. Het brein – hoe ontwikkel ik het?

3 Alle 6 in de les Zeker of gokken? Kies per vraag …

•  Zeker: 1 punt bij goede antwoord 0 punten bij foute antwoord

•  Gokken: 0 of 2 punten bij het goede antwoord 0 punten bij het foute antwoord

Vraag 1

Vanuit het brein gezien, is leren:

A.  Het vormen van nieuwe contacten tussen hersencellen

B.  Het vormen van sterke contacten tussen hersencellen

C.  Het vormen van uitgebreide neurale netwerken

D.  Alleen A en B E.  Zowel A, B als C

Creatie: activeren voorkennis - uitgebreide netwerken

Discussies over de leerstof zorgen ervoor dat kinderen de stof beter begrijpen en onthouden.

A.  Waar

B.  Niet Waar

Vraag 2



Creatie: testing effect – dieper nadenken

Als je proeftesten maakt, onthoud je de stof beter dan bij zelfstudie.

A.  Waar

B.  Niet Waar

Vraag 3

Zintuiglijk rijk: zoveel mogelijk zintuigen inzetten, doet beter onthouden en ophalen

(Hand)bewegingen maken helpt bij leren en onthouden van nieuwe vaardigheden.

A.  Waar

B.  Niet Waar

Vraag 4

Vraag 5

Dopamine is een neurotransmitter die vrijkomt bij:

A.  De verwachting van een beloning B.  Gevoel van trots C.  Zelf mee kunnen denken D.  Door plezier te hebben E.  Alleen A en B F.  A t/m D

Emotie: wees een dopaminedealer! Emotie: “oh shit”-centrum en dopamine

Fouten maken, zeker bij uitdagende

cognitieve taken …

A.  Is erg zinvol, daar leer je juist van

B.  Is niet handig bij leren, je kan het beter

in 1 keer goed doen

C.  Is erg vervelend en geeft iedereen veel

stress

Vraag 6

Vraag 7

Een beetje stress bevordert leren en onthouden.

A.  Nee, er moet geen stress zijn bij leren B.  Hoe meer stress, des te beter C.  Zeker, tenminste als de stress te maken heeft

met de leertaak

Emotie: adrenaline kan leren bevorderen (arousal)

Vraag 8

Als je zelf een kalme amygdala hebt, weerspiegelt zich dat in het brein van je kinderen. A.  Waar B.  Niet waar

Focus: spiegelneuronen aan het werk …



Focus: visualiseren zet geleerde in de grondverf ...

Het je in je hoofd voorstellen wat je met het

geleerde kan (visualiseren):

A.  Is hartstikke handig

B.  Is zonde van de tijd

C.  Wordt veel gedaan

door topsporters

D.  Geen van de 3

E.  A en C

Vraag 9 Vraag 10

Multi-tasking is …

A.  Hartstikke handig

B.  Een mythe

C.  Eigenlijk snel achter elkaar aandacht kunnen

richten

D.  Zowel B als C

Focus: bewuste aandacht aan één ding tegelijk...

Voortbouwen: activeer helpende associaties

Denken aan de docent of iemand anders die goed is in dat vak, vlak voor het maken van een toets, heeft het volgende effect:

A.  Je kan je niet meer concentreren

B.  Je maakt de SO beter

C.  Je moet naar het toilet

D.  Je maakt de SO slechter

Vraag 11

Herhalen: binnen 6 weken regelmatig herhalen doet beter onthouden

Spiekbriefjes maken heeft geen zin: je mag ze toch niet gebruiken en je leert er niks van.

A.  Waar

B.  Niet Waar

Vraag 12

Herhalen: pauzemanagement en bewegen

Pauze hebben kinderen maar na het huiswerk maken. Dan gebruiken ze hun tijd tenminste effectief.

A.  Waar

B.  Niet Waar

Vraag 13



Vraag 14

Hoeveel procent van onze waarneming is

visueel?

A.  83%

B.  44%

C.  67%

Zintuiglijk rijk: meer zintuigen tegelijk aanspreken, verhoogt de intensiteit en richt de aandacht.

Tel je punten op

Reservevraag 15 Dopamine is een neurotransmitter die A.  Zorgt voor nieuw contacten tussen

hersencellen B.  Actief is bij gokken C.  Leidt tot toenaderingsgedrag D.  Zowel A, B als C E.  Alleen B en C

Dopamine is als Pokon voor je brein.

Beter begeleiden door breinkennis!

www.bclinstituut.nl

3. Het brein – hoe ontwikkel ik het? - Eckartcollege · 2017. 9. 5. · Presentatie ouderavond...

Documents

Transcript of 3. Het brein – hoe ontwikkel ik het? - Eckartcollege · 2017. 9. 5. · Presentatie ouderavond...