20170411 WON-midden randstad 6 - Universiteit Utrecht · 4/11/2017 · § Ik heb vooral geleerd om...
Transcript of 20170411 WON-midden randstad 6 - Universiteit Utrecht · 4/11/2017 · § Ik heb vooral geleerd om...
Centrum voor Onderwijs en Leren
WONvakgerichte
onderzoeksdidactiekregio Midden-Randstad
Bijeenkomst 611 april 2017
Monica WijersCentrum voor Onderwijs en Leren / Freudenthal Instituut
Universiteit Utrecht
Centrum voor Onderwijs en Leren
DE ACTUALITEIT
Centrum voor Onderwijs en Leren
Centrum voor Onderwijs en Leren
Centrum voor Onderwijs en Leren
Centrum voor Onderwijs en Leren
Centrum voor Onderwijs en Leren
PROGRAMMA
Centrum voor Onderwijs en Leren
Programma
1. Pitches ll-onderzoek – ronde 1• Marlous, Peter Z, Conny, (Peter A., Tonny)
2. Leerlijnen
3. Pitches ll-onderzoek – ronde 2• Chantal, Lieneke, Jojanneke, Niels, (Eelco)
4. Implementatie op school
5. Evaluatie en afsluiting
Centrum voor Onderwijs en Leren
PITCHES – RONDE 11
Centrum voor Onderwijs en Leren
Maximaal 4 minuten pitch
Marlous, Peter Z, Conny, Peter A., Tonny
Per persoon 3 min feedback in 2 zinnen 1 tip en 1 top
Centrum voor Onderwijs en Leren
LEERLIJNEN BOUWEN2
Centrum voor Onderwijs en Leren
Leerlijn of leerweefsel?
Een complete leerlijn leren onderzoeken is:ü Longitudinaal- de onderzoeksopdrachten
worden steeds complexer van jaar tot jaar
ü Latitudinaal- binnen een leerjaar geïntegreerd in verschillende vakken
ü Flexibel – leertrajecten kunnen per leerling of klas verschillen
Centrum voor Onderwijs en Leren
Bouwstenen voor een leerlijn ‘leren onderzoeken’
1. Variatie in typen onderzoek (keuzemenu)
2. Opbouw in onderzoekstaken van eenvoudig naar complex (schema taakcomplexiteit)
3. Opbouw in mate van zelfsturing(schema begeleidingsstrategieën)
Centrum voor Onderwijs en Leren
Maak je eigen driehoek
Observatie Beschrijvend:- puur beschrijvend- vergelijkend- definiërend - evaluerend
Methode van data verzame-ling
Interview / enquête
Verklarend:exploreren (komen tot theoretische vooronderstellingen)
Functie van het onder-zoek
Analyse tekst- of beeld-materiaal
Verklarend:toetsen (toetsen van verwachtingen)
Literatuur-onderzoek (‘informatieve’ literatuur)
Experimenteel onderzoek
Veldonderzoek
Soort onderzoek
Diagram typering onderzoek: keuzemenu
Centrum voor Onderwijs en Leren
Taakcomplexiteit Eenvoudig Complexer Complex Inhou-delijk
Abstractie van het onderwerp
Toegepast: praktisch probleem
Toegepast: om maatschappelijk probleem
Fundamenteel: algemene theorievorming
Breedte van het onderwerp
Beperking tot één context of niveau
Beperkt aantal contexten en niveaus
Meer dan twee verschillende contexten en niveaus
Aantal inhoudsdomeinen
Eén inhoudsdomein
Twee inhoudsdomeinen uit één of twee schoolvakken
Meer dan twee inhoudsdomeinen uit meerdere schoolvakken
Onder-zoeks-matig
Aantal soorten onderzoek
Eén soort Twee soorten, bedoeld voor verschillend facet van vraagstruct.
Twee soorten, mede bedoeld om triangulatie te bereiken (conclusie steviger maken)
Aantal methoden van dataverzameling
Eén methode Twee of meer methoden, bij verschillend aspect vraagstruc
Twee of meer methoden, mede bedoeld om triangulatie te bereiken (conclusie steviger maken)
Complexiteit van de bronnen
Bronnen aangereikt en eenduidig te interpreteren
Bronnen zelf zoeken en benaderen, lastig te vinden en te bereiken en/of multi-interpretabel
Bronnen zelf zoeken en benaderen, onduidelijke kans op vindbaarheid en bereikbaarheid en multi-interpretabel
Centrum voor Onderwijs en Leren
Feedbackstrategie VoorbeeldDocent-sturing
Aanreiken Een complete vraagstelling aanreiken
Uitleg geven Exemplarisch inhoudelijke correcties in schrijfproduct aanreiken
Hard-op denkend voordoen Laten zien welke afwegingen jij als docent maakt
Gedeelde sturing
Hints geven Een enkele aanwijzing geven om leerlingen op ideeën te brengen
Benoemen in hoeverre aan criteria is voldaan
Bij een uitgewerkt werkplan geef je als feedback dat het activiteitenoverzicht compleet is (voldaan), maar dat de tijdsinschatting niet reëel is (niet voldaan).
Probleem (her-) formuleren In andere woorden weergeven waar de leerlingen mee zitten.
Leerling-sturing
Leerlingen laten benoemen in hoeverre aan criteria is voldaan
“Wat waren ook al weer de criteria voor een goed experiment en hoe verhoudt jullie plan zich tot die criteria?”
Leerlingen zelf laten evalueren (vragenderwijs).
Open vraaggesprek: wat gaat goed? Wat gaat niet goed? Wat is het probleem? Wat is daarvan de oorzaak? Hoe zou je dat aanpakken?
Leerlingen zelf initiatief laten nemen voor bespreking voortgang / producten
Alleen feedback op eigen verzoek. Leerlingen dragen wel agendapunten aan.
Welke mate van sturing kies je?
Centrum voor Onderwijs en Leren
Stap 1 -Huiswerk
- Kies een (thema voor een) leerlingonderzoekvoor jaar 1 t/m 5 voor je eigen vak.
- Werk ten minste 2 leerlingonderzoeken globaaluit
Doel:Inzicht krijgen in hoe je kunt variëren in moeilijkheidsgraad van een onderzoekstaak via de onderzoeksvraagstructuur:- Om binnen één onderzoekstaak leerlingen ‘op niveau’ uit te
dagen- Of om een reeks onderzoekstaken te bedenken die goed op
elkaar aansluiten (stapsgewijs moeilijker worden) en aansluiten op het te verwachten niveau van de leerlingen
Centrum voor Onderwijs en Leren
Groepen voor stap 2
Opdr. Lieneke Conny Peter Z Charlotte Chantal
fb Niels
Marlous
Eelco
Peter A
Tonny Christiaan Jojanneke
Centrum voor Onderwijs en Leren
Stap 2: Vul de leerlijn§ Maak een lege leerlijn op een A3-vel
• Maak 6 kolommen (6 leerjaren)• Zet een horizontale streep halverwege • Bovenste deel: mate van taakcomplexiteit & mate van
sturing (hand-outs!)- Inbrenger licht de 2 leerlijnopdrachten kort toe
- mate van complexiteit (inhoud, onderzoekskundig) en sturing
§ Plaats deze onderzoeksopdrachten in de leerlijn:• Schrijf op een post-it de naam van de opdracht • Plak hem op de juiste plek in de leerlijn
- Vul aan met andere onderzoeksopdrachten door mate van complexiteit en sturing aan te passen
Centrum voor Onderwijs en Leren
Nabespreking leerlijnen opdracht
• Welk inzicht heeft het werken aan de leerlijn je gebracht?
• Wat neem je mee uit de leerlijnen van je medecursisten?
• Wat is nodig om tot een ‘echte’ leerlijn in school te komen? üLongitudinaal- in alle leerjaren met steeds complexer
wordende onderzoeksopdrachten üLatitudinaal- binnen een leerjaar geïntegreerd in
verschillende vakkenüFlexibel – variatie in leertrajecten per leerling of klas
Centrum voor Onderwijs en Leren
Naar een vakgerichte leerlijn ‘leren onderzoeken’ (H3)Discussiepunten vaksectie en afdeling
§ Gewenste mate van afstemming onderzoekstaal (stappen, spelregels) & beoordelingsformat (criteria, rubrics).
§ Aantal opdrachten: gewenste aantal oefenmomenten bij de verschillende vakken;
§ Soort opdrachten: hoeveel grote / hoeveel kleine opdrachten? • Bij kleine opdrachten: waar leg je het accent op & wat kook je voor?• Ook vakoverstijgende projecten?
§ Doorlopend leerlingdossier: hoe bijhouden welke onderzoekservaring waar wordt opgedaan?
§ ….
Centrum voor Onderwijs en Leren
PITCHES – RONDE 23
Centrum voor Onderwijs en Leren
Maximaal 4 minuten pitch
Chantal, Lieneke, Eelco, Jojanneke, Niels
Per persoon 3 min feedback in 2 zinnen 1 tip en 1 top
Centrum voor Onderwijs en Leren
IMPLEMENTATIE OP SCHOOL
4
Centrum voor Onderwijs en Leren
Hoe verder met ‘leren onderzoeken’ in de school?
§ In subgroepen (per school):• Brainstorm met elkaar over:
1. Ruimte maken voor vakgericht leren onderzoeken?2. Ruimte maken voor onderzoekend leren? (Dus: ook
in gewone lessen werken aan een onderzoekende houding.)
• Werk vervolgens samen uit (op een flip-over in steekwoorden):1. Wat zijn de eerst volgende stappen die ieder van
jullie willen zetten in je eigen lespraktijk?2. Wat zijn de eerst volgende stappen die jullie samen
willen zetten in de organisatie om het ‘leren onderzoeken’ verder te brengen?
3. Wat hebben jullie daarvoor nodig?
Centrum voor Onderwijs en Leren
Implementatie op school
§ Uitwisselen/brainstorm 3-tallen (school+).• Wat zijn je plannen voor volgend jaar?
vRuimte maken voor vakgericht leren onderzoeken?vRuimte maken voor onderzoekend leren?
• Wat heb je daarvoor nodig?vWat zijn jouw eerst volgende stappen?vWat zijn de eerst volgende stappen samen in de
organisatie om het ‘leren onderzoeken’ verder te brengen
• Wat hebben jullie daarvoor nodig?
Centrum voor Onderwijs en Leren
EVALUATIE & AFSLUITING
Centrum voor Onderwijs en Leren
Een bloemlezing
Waar ik blij van werd en trots!
Centrum voor Onderwijs en Leren
leerlingen
§ Leerlingen komen met ontzettend veel ideeën en hadden er geen last dat de opdracht vrij open is.
§ dat je ook bij een taal onderzoek kan doen was wel een “eye-opener” voor de lln.
§ Tegen mijn verwachtingen in namen leerlingen hun eigen verantwoordelijkheid voor de plantjes.
§
§ De leerlingen bleken goed in staat om bijna zelfstandig dit onderzoek uit te voeren.
Centrum voor Onderwijs en Leren
Vraagstructuur
§ Het opstellen van een hoofdvraag blijft lastig… is een uitdaging
§ door leerlingen steeds weer te verwijzen naar de driehoek met de voorbeeldvragen lukte het de leerlingen vrij aardig tot een goede hoofdvraag te komen.
Centrum voor Onderwijs en Leren
Lln begeleiden
§ Meer verantwoordelijkheid van de leerling zelf, een docent die bijsturend langs de kant staat, die coachende vragen stelt: • wat wil je bereiken met je onderzoek? • Hoe wil je onderzoek doen? • Naar wat wil je onderzoek doen? • Wat weten jullie al van dit onderwerp?• Beantwoordt jou deelvraag de hoofdvraag? • Waar geeft deze deelvraag antwoord op? • waarom denk je dat? • Waarom doe je dat? • Waar denk jij aan bij…
Centrum voor Onderwijs en Leren
Nog een keer de leerlingen
§ Ik laat nu de leerlingen meer nadenken en stuur alleen wanneer dat nodig is. Ze denken zo zelf meer naar over wat goed onderzoek doen inhoudt.
§ Ondanks ruimte moet ik ze wel structuur geven, zoals de vraagstructuur ook doet.
§ het helpt om met een artikel (liefst een wetenschappelijke bron) te beginnen. Het zet ze aan het denken en ze komen met creatieve vragen!.
Centrum voor Onderwijs en Leren
Beoordeling
§ Wat ik fijn vond om te zien was dat het beoordelingsformulier er vaak bij gepakt werd, om te kijken hoe ze iets moesten doen en dat de leerlingen hierdoor gestructureerd bezig zijn.
Centrum voor Onderwijs en Leren
Zelf geleerd
§ Ik heb vooral geleerd om veel systematischer te kijken naar wat ik doe en waarom ik iets wil doen.
§ meer inzicht gekregen in het verschil tussen onderzoekend leren en daadwerkelijk onderzoek doen.
§ dat ik snel zie waar de schoen wringt als het gaat om formuleren van een onderzoeksvraag.
§ Als docent vind ik dit enthousiasme [van de lln] een heel zwaarwegend punt
Centrum voor Onderwijs en Leren
§ Het (zelf onderzoek doen) was een zeer leerzaam proces om zelf ook weer eens mee te maken, normaal verzin je een opdracht maar maak je deze zelf niet. Deze keer wel en dat was confronterend
§ dat het belangrijk is dat leerlingen eigenaar zijn van het onderzoek.
Centrum voor Onderwijs en Leren
Tenslotte
hoe vaker je met dit soort opdrachten werkt hoe vaardiger je wordt! Geldt dus niet alleen voor de lln maar ook voor de docent.
Centrum voor Onderwijs en Leren
Evaluatie
§ Dank voor deze persoonlijke reflecties!
§ En ook nog een standaardformulier: nu eerst maar even invullen.
Centrum voor Onderwijs en Leren
Afronding
§ Website blijft voorlopig nog even open.§ Dropbox, had het zin? § Wat wil je nog van elkaars spullen zien?
§ Persoonlijke slotfeedback van mij komt per mail.§ Certificaten komen per post
Succes & plezier!