20170315 WON-midden randstad 5 - cdbeta.uu.nl · Centrum voor Onderwijs en Leren WON vakgerichte...

Centrum voor Onderwijs en Leren

WONvakgerichte

onderzoeksdidactiekregio Midden-Randstad

Bijeenkomst 515 maart 2017

Monica WijersCentrum voor Onderwijs en Leren / Freudenthal Instituut

Universiteit Utrecht


vooraf


DE ACTUALITEIT


PROGRAMMA


programma

1. Drie presentaties ll-onderzoek• Christiaan• Lotte• Charlotte

2. Begeleiden en feedback3. Beoordelen 4. Bouwstenen ontwerpen leerlijn5. Afsluiting en huiswerk


PRESENTATIES2


Maximaal 10 minuten presenteren

Daarna 5 minuten vragen en discussie


BEGELEIDEN EN FEEDBACK GEVEN

2


Effectieve feedback

is doelgericht

- is specifiek (onderbouwd)

- is gericht op inhoud, proces of modus (zelfregulatie)

wordt door de leerling geaccepteerd

is behapbaar voor de leerling

is begrijpelijk voor de leerling

Algemene geldende richtlijnen

Kan voor elke leerling anders zijn

Vraagt dus om differentiatie: adaptiviteit


Feedback geven

§ belangstellend en enthousiast§ effectief indien: specifiek, beperkt en

doelgericht• feed-up: waarnaartoe op weg?• feed-back: hoe ging het tot nu toe?• feed-forward: hoe nu verder?

§ open vragen§ stiltes laten vallen§ niet voorzeggen


Thuiswerk voor 5e keer – 15 maart

Geef schriftelijke feedback op een stuk van een leerling. Of:maakeenopnamevaneenbegeleidingsgesprekmeteengroepjeleerlingen


Activiteit met twee voorbeelden

§ Filmpje Sam – begeleidingsgesprek• Kijk goed (let op de details) en noteer zo

precies mogelijk wat je ziet

§ Opmerkingen Charlotte - feedback PWS• Bekijk in 3-tallen de opmerkingen• Deel in in soorten feedback


Nabespreking observatieWaarneembaar gedrag Interpretatie


schriftelijke feedback

§ Welke soorten fb kun je onderscheiden?

§ Wat zijn de kenmerken?

§ Wat haal je hieruit voor jezelf?


Resultaat

§ Welke vuistregels over geven van

effectieve feedback bij leerlingonderzoek

kun je uit de voorbeelden afleiden?

§ Wat zou je zelf doen/willen doen• Waar wil je meer op gaan letten?• Waar wil je nog mee gaan oefenen?


Feedback en beoordelen

Gewenst niveau

Huidig niveau

Start niveau

Progressie feedback

Discrepantie feedback

Voerman, 2012

Beoordelingscriteria


§ Waar geef je feedback op en hoe?

§ Welke mate van sturing bied je in je begeleiding?

§ Welke begeleidingsstrategieën kies je?

Begeleiden bij leerlingonderzoek


Welke mate van sturing bied je?

Zet in op de zone van naaste ontwikkeling:Vragen stellen, meedenken, suggereren op zo’n

manier: v Dat je denken ontlokt dat grensverleggend is voor de

leerling. v Dat je piketpaaltjes slaat (de leerroute in grote lijnen) v Dat je niet op de bekende weg wijst v Dat leerlingen de volgende stap kunnen zetten


Feedbackstrategie VoorbeeldDocent-sturing

Aanreiken Een complete vraagstelling aanreiken

Uitleg geven Exemplarisch inhoudelijke correcties in schrijfproduct aanreiken

Hard-op denkend voordoen Laten zien welke afwegingen jij als docent maakt

Gedeelde sturing

Hints geven Een enkele aanwijzing geven om leerlingen op ideeën te brengen

Benoemen in hoeverre aan criteria is voldaan

Bij een uitgewerkt werkplan geef je als feedback dat het activiteitenoverzicht compleet is (voldaan), maar dat de tijdsinschatting niet reëel is (niet voldaan).

Probleem (her-) formuleren In andere woorden weergeven waar de leerlingen mee zitten.

Leerling-sturing

Leerlingen laten benoemen in hoeverre aan criteria is voldaan

“Wat waren ook al weer de criteria voor een goed experiment en hoe verhoudt jullie plan zich tot die criteria?”

Leerlingen zelf laten evalueren (vragenderwijs).

Open vraaggesprek: wat gaat goed? Wat gaat niet goed? Wat is het probleem? Wat is daarvan de oorzaak? Hoe zou je dat aanpakken?

Leerlingen zelf initiatief laten nemen voor bespreking voortgang / producten

Alleen feedback op eigen verzoek. Leerlingen dragen wel agendapunten aan.


BEOORDELEN


Thuiswerk voor 5e keer – 15 maartLeeshoofdstuk6uitEureka!(overbeoordelen).

Ontwerp een beoordelingsmodel passend bij je onderzoeksopdracht.

Of bekijk hoe je een bestaand beoordelingsmodel zou kunnen aanscherpen na het lezen van Eureka!. Geef ook een toelichting!


Voorbeeld Rubric


https://sites.google.com/site/projectplgs/


PLG 'leerlingen als onderzoekers'

§ Ontwikkelen van inzicht in onderzoekend en ontwerpend leren en het kweken van een onderzoekende houding bij leerlingen; vaardigheden ontwikkelen in het ontwerp van lesmateriaal en toetsen voor onderzoekend en ontwerpend leren en onderzoeksvaardigheden ontwikkelen voor de evaluatie van lesmateriaal, bij docenten.


in groepjes – per vakclustur

Vraag 1§ Bekijk het voorbeeld§ Neem even 5 minuten

om het te bestuderen§ Stel vast wat je er van

vindt

§ Denk na over onderbouw-bovenbouw

Vraag 2 (huiswerk!)§ Wat gebruik je zelf als

beoordeling?§ Hoe ga je om met:

• Onderzoekende houding• Denkvaardigheden• Reflectief vermogen• Samenwerkingsvaardig

heden• Uitvoerende

vaardigheden• ...


Toetssteen voor je eigen beoordelingsmodelHet beoordelingsmodel bij je opdracht:

1. Moet informatief voor de leerlingen zijn2. Werkbaar voor de docent3. Flexibel: moet rekening houden met

verschillen in complexiteit en de aard van het onderzoek

4. Moet gerelateerd zijn aan de ‘spelregelsgoed onderzoek’

5. Moet qua moeilijkheidsgraad / complexiteitleeftijdsadequaat zijn

6. Moet een overall-criterium bevatten: de hechtheid van het bouwwerk, alle onderdelenmoeten naadloos op elkaar aansluiten.


Tips

- Test je beoordelingsmodel door samen met een collega het onafhankelijk van elkaar in te vullen en je scores te vergelijken.

- Leg je beoordelingscriteria naast het generieke beoordelingsmodel uit Eureka!

- Wat kun je daaruit gebruiken om je criteria nog scherper, informatiever en duidelijker te maken?

- Heb je andere belangrijke aspecten over het hoofd gezien?


Waar vind je informatie?

Wat beoordeel je?§ Inhoud

• Eindproduct, meestal verslag (zie Eureka blz. 148)

§ Proces• O.a. onderzoekende houding en

samenwerkingsvaardigheden (zie Eureka blz. 157)

.


BOUWSTENEN LEERLIJN


Bouwstenen voor een leerlijn ‘leren onderzoeken’

1. Variatie in typen onderzoek (keuzemenu)

2. Opbouw in onderzoekstaken van eenvoudig naar complex (schema taakcomplexiteit)

3. Opbouw in mate van zelfsturing(schema begeleidingsstrategieën)


Maak je eigen driehoek

Observatie Beschrijvend:- puur beschrijvend- vergelijkend- definiërend - evaluerend

Methode van data verzame-ling

Interview / enquête

Verklarend:exploreren (komen tot theoretische vooronderstellingen)

Functie van het onder-zoek

Analyse tekst- of beeld-materiaal

Verklarend:toetsen (toetsen van verwachtingen)

Literatuur-onderzoek (‘informatieve’ literatuur)

Experimenteel onderzoek

Veldonderzoek

Soort onderzoek

Diagram typering onderzoek: keuzemenu


Taakcomplexiteit Eenvoudig Complexer Complex Inhou-delijk

Abstractie van het onderwerp

Toegepast: praktisch probleem

Toegepast: om maatschappelijk probleem

Fundamenteel: algemene theorievorming

Breedte van het onderwerp

Beperking tot één context of niveau

Beperkt aantal contexten en niveaus

Meer dan twee verschillende contexten en niveaus

Aantal inhoudsdomeinen

Eén inhoudsdomein

Twee inhoudsdomeinen uit één of twee schoolvakken

Meer dan twee inhoudsdomeinen uit meerdere schoolvakken

Onder-zoeks-matig

Aantal soorten onderzoek

Eén soort Twee soorten, bedoeld voor verschillend facet van vraagstruct.

Twee soorten, mede bedoeld om triangulatie te bereiken (conclusie steviger maken)

Aantal methoden van dataverzameling

Eén methode Twee of meer methoden, bij verschillend aspect vraagstruc

Twee of meer methoden, mede bedoeld om triangulatie te bereiken (conclusie steviger maken)

Complexiteit van de bronnen

Bronnen aangereikt en eenduidig te interpreteren

Bronnen zelf zoeken en benaderen, lastig te vinden en te bereiken en/of multi-interpretabel

Bronnen zelf zoeken en benaderen, onduidelijke kans op vindbaarheid en bereikbaarheid en multi-interpretabel


Feedbackstrategie VoorbeeldDocent-sturing

Aanreiken Een complete vraagstelling aanreiken

Uitleg geven Exemplarisch inhoudelijke correcties in schrijfproduct aanreiken

Hard-op denkend voordoen Laten zien welke afwegingen jij als docent maakt

Gedeelde sturing

Hints geven Een enkele aanwijzing geven om leerlingen op ideeën te brengen

Benoemen in hoeverre aan criteria is voldaan

Bij een uitgewerkt werkplan geef je als feedback dat het activiteitenoverzicht compleet is (voldaan), maar dat de tijdsinschatting niet reëel is (niet voldaan).

Probleem (her-) formuleren In andere woorden weergeven waar de leerlingen mee zitten.

Leerling-sturing

Leerlingen laten benoemen in hoeverre aan criteria is voldaan

“Wat waren ook al weer de criteria voor een goed experiment en hoe verhoudt jullie plan zich tot die criteria?”

Leerlingen zelf laten evalueren (vragenderwijs).

Open vraaggesprek: wat gaat goed? Wat gaat niet goed? Wat is het probleem? Wat is daarvan de oorzaak? Hoe zou je dat aanpakken?

Leerlingen zelf initiatief laten nemen voor bespreking voortgang / producten

Alleen feedback op eigen verzoek. Leerlingen dragen wel agendapunten aan.

Welke mate van sturing kies je?


Opdracht – leerlijn stap 1

Werk samen met vakgenoten (of collega’s met een verwant vak) en ontwerp minstens 2 onderzoeksopdrachten van verschillende complexiteit waarbij je let daarbij op

Onderzoekskundige aspectenVakinhoudelijke aspecten(gebruik Eureka blz. 70-71)


Werkwijze

- Kies een leerlingonderzoek voor jaar 1 t/m 5 voor je eigen vak (individueel).

- Werk ten minste 2 leerlingonderzoeken globaaluit (in duo/ trio):

• Onderwerp/thema• Type onderzoek (soort/ methode/ functie open of

vastgelegd?)• Mate van taakcomplexiteit (vakinhoudelijk en

onderzoeksmatig)• Wat structureer je deels voor, wat laat je open?• Welke mate van sturing bied je in de begeleiding?


VOORUITBLIK & HUISWERK BIJEENKOMST 6


Programma laaste keer 11 april

§ Korte presentaties - pitch• Voorbereiden ‘pitch’ van max. 4 minuten over

de uitgevoerde onderzoekstaak door leerlingen (inclusief evaluatie proces en leeropbrengst) of de stand van zaken

• Afmaken eindproduct (zie volgende dia’s)§ Naar een leerlijn + implementatie

• twee leerlingonderzoeken (in 1 leerlijn) globaal uitwerken op papier* en meenemen

§ Evaluatie


Presentatie - pitch

§ Max. 8 minuten• Vier minuten presentatie• Vier minuten vragen

§ Neem evt.wat leerlingwerk er in op.

§ Wat heb jij geleerd als docent?§ Wat heeft je leerling geleerd?


Eindproduct§ Maak een geheel van alle thuiswerkopdrachten

over het ll-onderzoek in één document. Zorg ervoor dat dit een logisch verloop heeft en dat er geen dubbele stukken tekst in staan.

NB. Voor inhoud/kopjes zie volgende dia

§ Onder aan dit document beschrijf je kort (max. 1 A4) je ervaringen met de onderzoeksopdracht met leerlingen: beschrijf zowel successen als knelpunten (denk aan: planning, evaluatie van leeropbrengst, uitvoer, begeleiding, etc.). Welke lessen neem je mee voor de volgende keer?


Inhoud van het eindproductZorg dat dit er in zit:

• Onderzoeksvraagstructuur met toelichting (thema, hoofdvraag, deelvragen, fsm)

• Je lesplanning (niet te verwarren met het werkplan van de leerlingen) – dus: doelen, fasering, wie doet wat etc.

• Hoe je zorgt dat het een goed leer-onderzoek voor de leerlingen wordt*

• Hoe complex je de onderzoekstaak wilt maken (zie schema taakcomplexiteit in H3).

• Wat je deels ‘weggeeft’ en wat je aan de leerlingen zelf overlaat (H5).

• Een (voorbeeld)werkplan van/voor de leerlingen*• Beoordelingscriteria met toelichting


Afsluitend

§ WON trainer worden? Laat het zsm weten!§ Huiswerk eindproduct

• Inleveren: uiterlijk 5 april• Tip: Gebruik inhoudsopagve Eureka als

checklist§ Presentatie/pitch voorbereiden§ Huiswerk leerlijn -> meenemen § NB vervangende opdracht komt via de mail!Succes en plezier met de uitvoering!


ACHTERGROND BIJ *afsluitend


GOED LEERONDERZOEK


Wat is een ‘goed’ leer-onderzoek?

ZONE VAN NAASTE ONTWIKKELING +INTRINSIEK MOTIVEREND


Wat is een ‘goed’ leer-onderzoek?ZONE VAN NAASTE ONTWIKKELING +

INTRINSIEK MOTIVEREND

1. WAT: De onderzoeksvraag is inhoudelijk relevant (‘nieuw’):§ Het onderzoek gaat over een probleem

waarvoor (bij de leerling) nog geen oplossing bekend is• de oplossing is niet googlebaar, • het onderzoek is (door de leerling) nog

niet eerder uitgevoerd.§ Het te onderzoeken probleem is relevant

(te maken) voor de leerling: passend bij interesses en voorkeuren



ZONE VAN NAASTE ONTWIKKELING +INTRINSIEK MOTIVEREND

2. HOE: De functie, soort onderzoek en methode van dataverzameling zijn relevant

De (combinatie van) f, s & m§ is als zodanig nieuw voor de leerling of§ Heeft de leerling nog niet toegepast binnen het

vak of§ Heeft de leerling nog niet geoefend op het niveau

(in de complexiteit) die aan de orde is


Wat is een ‘goed’ (leer)onderzoek?

Een goed (leer)onderzoek is

- Uitvoerbaar voor de onderzoekerDe onderzoeker beschikt over voldoendekennis/vaardigheden waar op voortgebouwd kanworden (qua vak en qua onderzoeken)

Als er nog kennis/vaardigheden verworven moetenworden: tijd voor inruimen in de begeleiding

- Uitvoerbaar in de beschikbare tijd



PSKrachtig aanstekelijk:

het enthousiasme van de docent voor• thema/onderwerp en/of • onderzoek doen


WERKPLANHerhaling


Wat is een goed onderzoeksplan?= een uitgewerkte vraagstructuur + werkplan

Werkplan:Wat precies doet wie, wanneer en met wie?

§ Taakinventarisatie – takenentaakvolgorde,afteleidenuitdedeelvragen->koppelingmetdeelvragenmoetexplicieterinstaan.

§ Tijdanalyse – perdeeltaakbepalenhoeveeltijddievergt

§ Bepalentaakverdeling– watalleen,watsamen,watmetdocent?->inwerkplanmoetdusookstaanwanneerwatbesprokenwordtmetdedocent

§ Inschattingmakenvanuitvoerbaarheidonderzoeksplan(gegevenhetbovenstaande).->enalshetnietuitvoerbaarblijkt:discussieaangaanmetlln overhoeonderzoeksvraaginteperken,ofomtebuigen.


Voorwaarde voor een realistisch werkplan: taak><tijdanalyse

1. Maakeentaakanalyse:welkegroteenkleineklusjesmoetikdoenbijditonderzoek• Meenemen:detijddienodigiseventueelomnogietsteleren/oefenen;bv

interviewenofwerkenmetgevaarlijkestoffen• Idem:overlegmetgroepsgenotenenbegeleidenddocent• Idem:tijddienodigisomverslagteschrijvenenpresentatievoortebereiden

2. Zetachteriedereactiviteithoeveeltijdjeschatnodigtehebben3. Bepaalwatsamenmoét enwatapartkán;besliswiewatgaatdoen4. Berekentotaalbenodigde tijd5. Voegdaaraantoe25%‘ruis’6. Vergelijkdittotaalmetbeschikbare tijd(les- enhuiswerkuren)7. (bijnaaltijdnodig)stelvoorlopigonderzoeksplanbij→8. Stel‘definitieftaak><tijdplan’op,metnamen:hetwerkplan


Oefening (15 min)

Groepjes van drie – verschillende vakken

§ vergelijk minstens 3 van de 5 werkplannen• welke verschillen zie je?• hoe zit het met meer tijdgericht en meer taakgericht?• wat zijn voor-/nadelen van beide?• waar wil jij de leerlingen aan gaan wennen / wat wil je

ze leren?• nog meer?


EXTRA ACTIVITEITEN


Vervangende opdracht: eigen leerproces t.a.v. ontwerpen, begeleiden en beoordelen van een

onderzoeksleerproces1. Ik ben in staat om binnen mijn vak onderzoekstaken te ontwerpen:

• waarbij leerlingen zelf een complete onderzoekscyclus doorlopen• die een passende moelijkheidsgraad hebben.

2. Ik ben in staat om leerlingen daarbij te begeleiden: • van eerste nieuwsgierigheid naar een goed onderzoeksplan

(onderbouwde vraagstructuur en werkplan)• bij de uitvoering van het onderzoek (gegevensverzameling, -

verwerking en –analyse)• bij de afronding (resultaten, conclusie, discussie en integrale

verslaglegging)3. Ik ben in staat om de leeropbrengst op een adequate manier te

beoordelen:• Het leerproces (ontwikkeling in o.a. onderzoekende houding,

uitvoerende vaardigheden)• Het eindproduct (verslag en/of presentatie)

Vervolgens:1. Hoe ga je ervoor zorgen dat je hier nog beter/handiger in wordt (als je

dat wilt)? Wie/wat heb je daarvoor op welke manier nodig?


Procedure voor deelname TdT-traject

Vooraf:1. Vóór …. aanmelden voor deelname bij

[email protected]. Maart/april 2017: individueel intakegesprek met TdT-

cursusleiders3. Mei 2017: besluitvorming deelname TdT-trajectTijdens:1. September 2017: startbijeenkomst TdT-traject2. November - februari: 2e en 3e TdT-bijeenkomst3. Vanaf najaar 2017: deelname als co-trainer in één

van de scholingstrajecten4. Vanaf najaar 2018: in duo’s zelfstandig uitvoeren van

een scholingstraject, onder supervisie

20170315 WON-midden randstad 5 - cdbeta.uu.nl · Centrum voor Onderwijs en Leren WON vakgerichte...

Documents

Transcript of 20170315 WON-midden randstad 5 - cdbeta.uu.nl · Centrum voor Onderwijs en Leren WON vakgerichte...