1

GG6 2011

Integratief behandelprogramma

voor

(LVB) plegers met (S)GG

Kennisplein gehandicaptensector / ZonMw

Focus op onderzoek - Oogsten en verbinden

1 en 2 december 2011 / Utrecht

OP WEG NAAR EEN

ANDER NIVEAU!!!

GG6

Behandelprogramma

Een integratieve multidisciplinaire behandeling van

plegers van seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Geurt Grijpma

geurt.grijpma@sheerenloo.nl

Indeling presentatie

De problematiek SGG

De doelgroep

GG6

Het onderzoek door Universiteit van

Amsterdam – Dr. A.M.L. Collot d’Escury-

Koenigs.

Visie op SGG-( anti-sociaal)

gedrag Multi-problems

Multi-causaal

Chronische aandoening (Kazdin.1993)

Probleem besef wisselend (cl.+ cl.systeem)

Invloed van de contexten (Sociale controle

theorie van Hirshi).

Maatschappelijke mening

2

Ontstaan van SGG

Criminologische factoren (Merton)

Omgevingsfactoren ( Hirshi)

Persoonlijke factoren (Marshall/Barberee)

> 130 Zeer begaafd

121-130 Begaafd

111-120 Boven gemiddeld

90-110 Gemiddeld

80-89 Beneden gemiddeld

70-79 Laag begaafd/moeilijk

lerend

50-69 Licht zwakzinnig/ LVB

35-49 Matig zwakzinnig/ MVB

20-34 Ernstig zwakzinnig/ EVB

<20 Diep zwakzinnig/ DVB

13,59% moeilijk lerend : 2.174.400*

2,14% lichte beperking : 342.400*

0,13 % v. gehandicapt : 208.000*

Totaal : 2.724.800*

2.516.800* * Op 16 miljoen Nederlanders

definitie verstandelijke handicap

AAMR (2002)

een verstandelijke handicap verwijst naar

functioneringsproblemen die worden

gekenmerkt door significante beperkingen in

zowel het intellectuele functioneren als in het adaptieve gedrag, zoals dat tot

uitdrukking komt in conceptuele, sociale en

praktische vaardigheden

(voor de leeftijd van 18 jaar ontstaan)

Definitie verstandelijke handicap LVG-specifieke

kenmerken:

en bijkomende

kenmerken /

problematiek:

komen tot uiting in:

INTELLIGENTIE

IQ 50 - 85

LEERPROBLEMEN ERNSTIGE GEDRAGSPROBLEMEN

BEPERKT

SOCIAAL

AANPASSINGS-

VERMOGEN

PSYCHIATRISCHE

STOORNIS

MEDISCH-

ORGANISCHE

PROBLEMEN

PROBLEMEN IN

GEZIN EN

SOCIALE CONTEXT

en leiden tot:

CHRONICITEIT / LANGDURIGE BEHOEFTE AAN ONDERSTEUNING

3

Beperkte /verstoorde

perceptie

• Concreet logisch denken – abstract logisch denken; logisch redeneren, opbouw zelfreflectie;

• Taalontwikkeling blijft achter.

• Hier en nu->Lange termijn denken

• Gewetensontwikkeling, internalisatie van normen/ waarden.

• Weinig diepte in wederkerigheid / pubertijd.

• Emotionele draagkracht, sociale aanpassingsproblemen.

• Impulscontrole-> zelfcontrole, zelfsturing, zelfmanagement

• Leerbaarheid en generalisatie mogelijkheid

1. KIND

2. OMGEVING

FUNCTIONEREN

4. OUDER(S) EN

OPVOEDING

3. GEZIN

EFFECT op BEHANDELINGS

RESULTAAT ( Duncan, Miller, Sparks, 2004)

15% Methoden en technieken

15% Hoop en verwachting

30% werkrelatie met de cliënt

40% Mogelijkheden van de cliënt

2. Behandeling focussen!

Er is nu vraag naar:

Hulpvraag formulering door/ met cliënt.

Betrokkenheid cliënten-systeem bij behandeling.

Helder aanbod behandeldoelen/methode/duur/intensiviteit.

Rendement van de behandeling.

Kostenplaatje. “Goedkoop is duurkoop?”

Vroegtijdige toekomstplanning cliënt na uw instituut ( nazorg/ doorstroming)

3. Het GG 6 Model:

Behandeling op maat.

Hypothesen vanuit cliënt achtergrond.

Hypothesen vanuit contexten van cliënt.

Hypothesen omtrent verschijningsvorm delicten.

Overleg Cliënt/ systeem omtrent herkenning!

Vertaling naar behandelmodel.

TO: methode, duur, setting, risico taxatie,

motivatie cliënt/ systeem, individuele /

groepsbehandeling, module, prognose rendement.

Afname Buss-Durkee Hostility Inventory-Dutch, Davis Empathie Schaal en de Wilson Seksuele Fantasieën Vragenlijst

© 1993(Oorspronkelijke versie) G.Grijpma(Groot Emaus, Ermelo); © 1998(aangevulde versie) G.Grijpma en H.J.M. Spanjaard; © 2007(aangepast)

Evaluatie

en

Nazorg

Toepassing

in het leven van alle dag

Competentie

vergroting

Vaardigheden en

Gevoelens

- SV. - Macht/onmacht

- Seks.

voorlichting

- Gevoelens

exploreren

- Eigen trauma

- SV

- Grenzen

- Seks.

beleving

anderen

- Gevoelens

herkennen

- Feedback

Zelfbeeld Delict-bespreking

Delict analyse

Eigen trauma

-

-

-

-

Context

Oefenen & Presentatie

- Delictscenario

- Terugval preventieschema

- Slachtoffer-

empathie

- Beslissingsmatrix

- Denkfouten

ombuigen

g

ro

e

p

s

a

a

np

a

k

i

nd

i

v

i

d

u

ee

l

Herordening RVC’S

Oefenen in: - Leefgroep

- Werk/

School

- Vrije tijd

Oefenen in:

- Sociaal steunend

netwerk

Evaluatie RVC’S

Module

Beslissings matrix

Opstellen RVC’s

Competenties

- lichaam

- bewegen

Grenzen

Afstemming systeem

Systeembegeleiding

Evaluatie RVC’S

g

roe

p

Nieuwe risicotaxatie

Systeembegeleiding

Nazorg

individu

/groep

Nazorg -systeem

Bewustwording

en het voorkomen van

herhaling

Vertrouwen en

Confrontatie

Kennismaking

en

Beeldvorming

Fase 6

(2-3 mnd) Fase 5

(2-3 mnd)

Fase 4

(2-3 mnd) Fase 3

(3-5 mnd) Fase 2

(2-3 mnd)

Fase 1

(1-2 mnd)

Naam cliënt:

Data traject:

GG6: Een behandelingstraject in 6 fasen voor (LVG) plegers van (seksueel) geweld G.Grijpma april 2007

Systeem-contact

Risico taxatie

Verschijnings-

vorm delict

Dossier-onderzoek

O

INTAKE

Diagnostiek

1. Fysio./Neuro. 2. Psychosoc.

Psychoseks.

4

Behandelinterventies “via Middel naar Doel”

Cognitieve gedragstherapie ( RET interventies,

sociale vaardigheden, morele ontwikkeling.)

oplossingsgericht werken

Mentaliseren

Multi-systeem therapie

* Interdisciplinaire beeldvorming

Non-verbale therapievormen

BIOPSYCHOSOCIAAL LEREN

Onderscheidende kenmerken voor deze gefaseerde

behandeling:

1. Gevisualiseerd behandel model met tijdsduur totaal en per fase, frequentie therapiesessies en te bewerken items opgesteld samen met cliënt.

2. De taxatie start

3.De risico taxatie GG6 model.

4. Reconstructie van zijn zelfbeeld en wereldbeeld.( o.a.mentaliseren) ( _Haaven & Coleman,2000 (succesidentiteit)

5.De Young Me en New Me

6.RVC’s : Recidive Voorkomende Competenties. 7.Geïntegreerde eigen trauma behandeling in fase 2.

8. Het visualiseren van een weg naar je ( nieuwe) toekomst_Ward

9. Repriming met gebruik van positieve zelfhypnose o.a. met cueconditionering met contraconditionering.(Appelo)

10. motivatie technieken.

11. Systeem

Integriteit & motivatie ( 65)

Moeilijke mensen bestaan niet, moeilijke interacties wel.

Iemands aandacht richten.

Geïnteresseerd zijn wat er voor de ander op het spel staat.

De waardigheid van de ander, nooit iemand afschrijven.

Iemands gedrag kan niet volledig verklaard worden op grond van rationele en irrationele behoeften en motieven.

Je kunt cliënten niet veranderen ; ze kunnen alleen zich zelf veranderen.

NIEUW is REPRIMING

Priming = Beïnvloeden van selectieve

informatie reductie

• Impliciete associatie test van Greenwald,

Banaji, Nosek 1998

• Onderzoek John Bargh 1996

• Onderzoek Dijksterhuis & van Knippenberg

1998

5

Gedrag R. Wiers (e.a.)

1) Gecontroleerde processen

-vermogen

-motivatie

2) Automatische processen

-aandachtsbias

-Impliciete geheugen associaties

-Automatische toenadering

Onderzoek naar de effectiviteit

van GG6

Maatschappelijk relevant

Weinig onderzoek naar effectiviteit van

behandelingen

Samenwerking Universiteit van Amsterdam

Universiteit van Amsterdam

Dr. Annematt Collot d’Escury-Koenigs

Programmaleider onderzoek en

wetenschappelijk begeleider

vakgroep ontwikkelingspsychologie

Universiteit van Amsterdam.

MDV 1

MDV 2

MDV3

MDV4

MDV5

MDV6

TRAJECT fasen

behandeling.

FASE 1

Kennismaken en Beeldvorming

1-2 mnd

FASE 2

Vertrouwen en confrontatie

2-3 mnd

FASE 3

Competentievergroten: vaardigheden en gevoelens 3-5 mnd

FASE 4

Bewustwording en voorkomen van herhaling. 2-3 mnd

FASE 5

Toepassing in het leven van elke dag. 2-3 mnd

FASE 6

Evaluatie en nazorg opzet. 2-3mnd

WONEN & SCHOOL & WERKEN.

Kennismaken en Beeldvorming. Basis programma gericht op herstel opvoeding relatie en opbouw vertrouwen in hulpverleners en zichzelf en opbouw zelfwaardering. Taxatie omtrent biopsychosociale mogelijkheden.

idem zie fase 1

Individueel vaardigheidsprogramma gericht op competentie vergroten.

Individueel vaardigheids programma gericht op bewustwording sterke en zwakke competenties.

Overgang naar open context om competenties te testen en te versterken/uit te bouwen/ in te slijpen.

Evaluatie en afsluiting multidisciplinaire opvoedingssituatie. Taxatie zelfwaardering. Overgang naar vervolg context voorbereiden en realiseren.

Diagnostiek

BEELDVORMING dmv Psa en PO

Resultaat Meting begintermen competenties cliënt/ satisfactie behandeling cliënt/ cliëntsysteem

Tussen evaluatie resultaat meting competenties.

Resultaat meting eindtermen competenties.

Resultaat meting transfer effect?

Resultaatmeting multidisciplinaire behandeling. Satisfactie cliënt/ cliëntsysteem

Therapie

Kennismaking en Beeldvorming dmv observatie naar specifieke hulpvraag cl./-systeem.

Vervolg met therapeutische behandeling gericht op hulpvraag cl./ -systeem. Vertrouwensopbouw/ werkrelatie en confrontatie.

Inventarisatie steunend sociaal netwerk.

Competentie vergroten tav vaardigheden/ gevoelens exploreren mbt de hulpvraag.

Opstellen terugvalpreventie programma. Denkfouten ombuigen. Presentatie naar steunend sociaal netwerk.

Risico taxatie. Oefenen vaardigheden in woonsituatie, werk/ school/ vrije tijd, cliëntensysteem.

Evaluatie werkpunten. Taxatie nivo vaardigheden. Opzet nazorgcontacten. Afsluiting therapeutische

behandeling. Presentatie naar Bc en direct betrokkenen.

Cliëntensysteem

Kennismaking en beeldvorming dmv gesprek/bezoek

Vervolg systeembegeleiding( werkrelatie/ info geven/opbouw steunend cliëntensysteem i.v.m. nazorgcontact.

Vervolg systeembegeleiding. Vervolg opbouw structuur nazorg netwerk.

Vervolgsysteem begeleiding. Presentatie therapie begeleiden. Nazorg netwerk uitbouwen, activeren.

Betrokkenheid cliëntensysteem naar behandeldoelen cliënt praktiseren. Nazorg contact in werking.

Begeleiden cliënt systeem naar vervolg voorziening begeleiden. Nazorg is onderdeel afronding behandeling.

6

Specifiek GG6

Individueel bepaald behandeltraject

Geïntegreerde behandeling

Maatwerk (o.a.gebaseerd op uitbouw RVC’s (recidive voorkomende competenties cliënt)

Module mogelijkheden ( individueel/ groep)

Bepaald in tijd, frequentie( ook nazorg)

Constante afstemming omtrent persoonlijk einddoel dat vastgesteld is in samenspraak cliënt, cl.systeem,hulpverleners.

Klinische risico taxatie

Kenmerken bij LVG

Beperkte/ verstoorde perceptie

Intuïtief of concreet logisch denken

Taalontwikkeling blijft achter

Zwak norm besef

Weinig diepte in wederkerigheid

Emotionele draagkracht <, aanpassingsproblemen

Sociale ondersteuning blijft nodig.

Rekening houden met andere informatie verwerking ( visualiseren, ervaren, doen)

Aansluiten bij mogelijkheden

Meer tijd nemen, herhalen, inslijpen

Containment, holding

Cognitief herstructureren

Ontwikkeling RVC monitorlijst

32 RVC’s op verschillende dimensies

122 vragen die de RVC’s meten

Sociale vaardigheden

Emotieregulatie en impulscontrole

Zelfbeeld

Reflectieve vaardigheden

Gedrag

Onderzoeksopzet

Elke vier weken:

Zelfbeoordeling van de adolescent mbv RVC

monitorlijst. De monitorlijst wordt naast de

jongere ook ingevuld door:

1. Therapeut

2. Mentor

3. Docent en/of

4. Stagebegeleider

Herhaalde metingen, N = 1 design

Doel van het onderzoek: valideren van de GG6 behandeling

RVC Monitorlijst: mogelijkheden

Voortgang op RVC’s kan onderzocht

worden

Individuele verschillen bij meerdere

contexten onderzocht worden

Overeenstemming tussen de beoordelaars

En uiteindeling de effectiviteit van GG6

bewijzen

Literatuur

Intuïtie of The Power of Thinking without Thinking-

Malcolm Gladwell ( 2005)

Het slimme onbewuste / denken met gevoel- Ap

Dijksterhuis ( 2007)

Gemankeerde volwassenheid-Willem Koops

Omgaan met moeilijke mensen naar een professionele

aanpak- Martin Appelo, Kees Hoogduin

Een noodlottige zelfoverschatting van het bewustzijn. Het

ontstaan van verslavingsgedrag bij jongeren-Reinout

Wiers. TST de psycholoog, april 2008.

Hoe verandert de intrapsychische architectuur?-Jan

Derksen, Tst voor psychotherapie (34) 05.

7

Het geeft te denken……..

35% < 18 jaar

Gemankeerde volwassenheid

De correctie =

De oplossing!

4. Risico Taxatie

Wat is Risico Taxatie

Doelen van Risico taxatie

Kanttekeningen bij risico taxatie

Onderzoek Prentky e.a. 1997

Onderzoek Philipse 2003

Risico Hanson& Bussier-1996

PCl-R, SVR-20

Info verzameling RT Spanjaard, Grijpma 2004

De actuele discussie: De Ruiter/ Van den Berg 2007

Het voorafgaande:

De ervaringen met orthopedagogische en therapeutische behandelingen van plegers van SGG, jongeren met anti-sociaal gedrag, visies op behandeling van deze problematiek en werkzame factoren in deze behandeling resulteerden in een model voor een individueel, op maat gesneden behandeltraject, multidisciplinair ingezet, met interdisciplinaire beeld vorming, gelijk gefaseerd en met de mogelijkheid voor resultaat meting betreffende de ontwikkelde competenties.