Ina HorlingsLezing Waddenacademie, 2-12-2008

Strategieën voor ruimtelijke ontwikkeling

1) Duurzame ontwikkeling, governance, gebiedsontwikkeling, monitoring en kennisvragen

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

Opgaven voor de Waddenregio

1. Integrale duurzame ontwikkeling (oa klimaatverandering, vb plannen

afsluitdijk), verbinden people, planet en profit, toepassing principes als

‘cradle to cradle’ (duurzaam bedrijventerrein Oosterwolde)

2. Koppeling van Wadden + regio+internationaal, regio is meer dan

recreatief doorgangsgebied, van buiten naar binnen kijken.

3. Ecologie+ Economie: USP’s benutten voor nieuwe allianties.

Thema’s bv: water, voedsel (zilte landbouw, waddenproducten),

residentieel wonen.

4. Gebiedsgerichte monitoring

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

Het Telosmodel: Onderscheid in drie kapitalen

Duurzame ontwikkeling is optimalisatie van het geheel van economisch, ecologisch en sociaal-cultureel kapitaal.

Houdbaar over generaties heen (TIJD) Houdbaar zijn op alle schaalniveaus: lokaal tot internationaal (RUIMTE)

Duurzaamheidsbalansals integraal

monitoring instrument voor de Waddenregio

People, Planet, Profit.

Maar ook:

Pneuma

Proces

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

II. Governance in de Waddenregio: voorbij de maakbaarheid

- De regio bestaat niet (netwerksamenleving, erosie van grenzen, probleemgerichte benadering)

- Toenemende complexiteit, nieuwe uitdagingen, duurzaamheidsproblemen en nieuwe actoren in de arena

- Het regionale ‘gat’, een zwart gat met bestuurlijke drukte?- Toenemende noodzaak tot multi-actor en multi-level samenwerking

(VROM-raad 2008)- ‘Locked-in’ situaties als gevolg van procedures, regulering en

instituties, behoefte aan handelingsruimte & slagkracht. - Nieuwe maatschappelijke (stedelijke) wensen en een ‘misfit’ tussen

ontwikkelingen en landschappelijke inrichting

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

De ‘Wet op de beleidsaccumulatie’ (In’t Veld)

Accountability

Regels

Planning en control

Performance

Monitoring

Transparantie

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

Een nieuw perspectief: Vitale coalities: (Boeren)Bedrijven, Burgers, Bestuur

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

7

III. Verhaallijnen en

gebiedsbranding

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

Branding van het Groene Woud

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

Nieuwe Markten aanpak: Verbinden van ecologie en economie

•Actor benadering ‘voor bij het plan’•‘Verleiden’ van private partijen tot investeringen die als nieuwe drager voor het landschap kan fungeren. •Kansenkaarten verbinden ruimtelijke kenmerken met economisch ontwikkelingspotentieel•Doel is creeren van alliantiesop basis van nieuwe PMC’s

•Formuleren van een storyline

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

kansenkaarten

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

Inventarisatie van sectoren en marktkansen

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

PILOTHelende Hellingen

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

Voorbeeld van een pilotproject: Volle Smaken, een alliantie tussenrestaurants, producenten en retail in hartje Maastricht (Mosae Forum)

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

14

Alliantie landschap en recreatie, IBA-projecten

in Duitsland

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

15

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

IV. Gebiedsgerichte monitoring; Opbouw Duurzaamheidbala

wetenschap Invloed stakeholders!!

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

Een kapitaal is opgebouwd uit voorraden, zijn elementen die over langere periode deomvang en kwaliteit van een kapitaal beïnvloeden

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

Economisch kapitaal Ecologisch KapitaalSociaal-cultureel kapitaal

Arbeid Natuur Burgerschap

Kapitaalgoederen Bodem Solidariteit

Kennis Lucht Gezondheid

Ruimtelijkevestigingsvoorwaarden

Delfstoffen Onderwijs

Economische structuur Oppervlakte-water Woonomgeving

Grondstoffen Grondwater VeiligheidLandschap Identiteit en diversiteit

Kunst en cultureel erfgoed

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

Een voorbeeld: Indicatoren bij de eisen van de voorraad arbeid

• Benutting arbeidspotentieel• Verhouding werkgelegenheid-arbeidspotentieel• Spanning op de arbeidsmarkt• Ontgroening en vergrijzing• Werkloosheid• Aantal mensen dat in de WAO zit• Aantal mensen dat minimaal een startkwalificatie bezit• Aandeel hoogopgeleiden

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

Arbeid

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

Het economisch kapitaal

Rode kaarten:

– arbeidsongeschiktheid

– prod. duurzame energie

– energiebesparing bedr.

– veroud. bedr. terreinen

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

Wat maakt de Telos-aanpak interessant?

• Integrale benadering. Je leert over de grenzen van je eigen domein heen kijken.

• De interactieve benadering. De streefdoelen ontstaan in debat met de samenleving (burgers, belangengroepen, stakeholders)

• Vormt basis voor een helder monitoringinstrument: de ambities/streefdoelen worden afgezet tegen de geleverde prestaties

• Geeft een helder afwegingskader om voorgenomen beleid te toetsen

• Een goed communicatiemiddel

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

Tot slot: Vier cruciale kennisvragen voor de Wadden

Hoe duurzaam is de Waddenregio? (duurzaamheidsbalans)Welke kansen en knelpunten zijn er om te komen tot vitale

coalities (analyse agenda’s coalities, modes of alignment en bronnen)?

Welke verhaallijn kan leidend zijn voor de Waddenregio (regionale identiteit)?

Welke integrale ontwikkelingsperspectieven zijn kansrijk, uitgaande van nieuwe private allianties? (Nieuwe markten aanpak)

Ina Horlings,Lezing Waddenacademie 2-12-2008

• Dankwoord:

Dank u voor uw aandacht!