Omgaan met informatie 1 Maatschappelijke en ethische aspecten van ICT

Inhoud

1 Inleiding..............................................................................................2

2 Overzicht.............................................................................................22.1 Virussen..................................................................................................................22.2 Spam.......................................................................................................................22.3 Cyberpesten............................................................................................................22.4 Phishing...................................................................................................................22.5 Spyware..................................................................................................................22.6 Pop-ups...................................................................................................................22.7 Chatten...................................................................................................................22.8 Nettiquette..............................................................................................................22.9 Computerergonomie................................................................................................32.10 Digitale piraterij.......................................................................................................32.11 Hacken en cracken..................................................................................................32.12 Agressie door games...............................................................................................32.13 Privacy....................................................................................................................32.14 Tewerkstelling.........................................................................................................32.15 Milieu.......................................................................................................................3

3 Examenopdracht.....................................................................................................3

Stijn Van Lokeren & Peter van der Eedt 1/3

Omgaan met informatie 1 Maatschappelijke en ethische aspecten van ICT

1 Inleiding

Tijdens het werken op een computer en in het bijzonder tijdens het gebruik maken van het Internet schuilen er heel wat gevaren om de hoek…

In deze module werp je aan de hand van een aantal specifieke bronnen een maatschappelijke en ethische blik op het gebruik van computers en de digitale snelweg.

2 Overzicht

2.1 Virussen

Een computervirus is een klein programma dat ongemerkt binnensluipt in een computer en zich tegen je wil installeert om vervolgens schade aan te richten aan de programmatuur op de computer. Een virus kan verborgen zitten in een bijlage bij een e-mail of in een ander bestand.

2.2 Spam

Spam is een verzamelnaam voor ongewenste mail.

2.3 Cyberpesten

Cyberpesten of digipesten is het pesten via de digitale weg, bijvoorbeeld via mail of chat.

2.4 Phishing

Phishing is een vorm van internetfraude. Het bestaat uit het oplichten van mensen door ze, meestal via een link in een mail, te lokken naar een valse website, die een kopie is van de echte website en ze daar te laten inloggen met hun inlognaam en wachtwoord of bijvoorbeeld hun creditcardgegevens. De fraudeur bemachtigt zo de gegevens van het slachtoffer.

2.5 Spyware

Spyware is software die zich op je computer installeert en je vervolgens bespioneert terwijl je op het Internet surft om zo je gebruikersgegevens te stelen. Vaak zit spyware verborgen in freeware- of sharewaretoepassingen die je downloadt van het Internet.

2.6 Pop-ups

Een pop-up is een nieuw, klein venster dat verschijnt, tijdens het surfen. Dit kan gebeuren als reactie op een klik van de gebruiker of bijvoorbeeld het laden of het verlaten van een pagina of bij het ontvangen van nieuwe e-mail. Pop-ups worden vaak gebruikt om reclame te maken en zijn dus in veel gevallen ongewenst.

2.7 Chatten

Chatten is een gesprek voeren over het internet, waarbij tekst heen en weer getypt wordt tussen de gebruikers. Tijdens het chatten is men nooit zeker over de identiteit van wie aan de andere kant zit.

2.8 Nettiquette

Nettiquette is een samenvoeging van de woorden netwerk en etiquette. De nettiquette omvat de ongeschreven richtlijnen en gedragsregels voor het gebruik van internet.2.9 Computerergonomie

Stijn Van Lokeren & Peter van der Eedt 2/3

Omgaan met informatie 1 Maatschappelijke en ethische aspecten van ICT

Computerergonomie beschrijft het gezonde gebruik van een computer. Het handelt over een gezonde zit- en werkhouding voor wie met een computer of laptop werkt.

2.10 Digitale piraterij

Digitale piraterij is het illegaal downloaden, kopiëren of verspreiden van auteurs- rechterlijk beschermd digitaal materiaal zoals software, muziek en films.

2.11 Hacken en cracken

Hacken en cracken slaan op het inbreken in systemen waar je geen toegang tot hebt, bijvoorbeeld het inbreken in een computer en het stelen van gegevens, ongeoorloofd toegang verwerven op een draadloos netwerk,…

2.12 Agressie door games

Er is een toename van agressief gedrag bij jongeren door het spelen van gewelddadige videogames.

2.13 Privacy

Privacy is het beschermen van de persoonlijke levenssfeer en dit ook op het internet.

2.14 Tewerkstelling

Dankzij nieuwe technologieën kan de computer taken in de industrie overnemen. Dit heeft zeker een aantal voordelen. Nieuwe beroepen worden gecreëerd (plc-program-meur, computertechnicus, …), vuile werkjes kunnen door robots overgenomen worden, mensen met een handicap kunnen, dankzij de computer, toch hun werk uitoefenen. Er komen zeker nadelen bij kijken. Jobs kunnen verloren gaan door ‘informatisering’. Banken schakelen over op full self-service banking, Robots werken 24 op 24, … Permanente bijscholing is noodzakelijk, lichamelijke ongemakken steken de kop op.

2.15 Milieu

Pc’s worden gemiddeld om de drie jaar vervangen. Deze ‘oude’ toestellen zijn lang niet versleten. De computer-afvalberg wordt steeds groter. Dagelijks worden er miljoenen bladzijden afgeprint met massa’s lege toners en inktcartridges tot gevolg. Gelukkig worden ze meer en meer gerecycleerd. Miljoenen computers zorgen dagelijks voor een enorm stroomverbruik (wat vroeger niet het geval was).

Surf aandachtig naar de verschillende digitale bronnen (websites, filmpjes, presentaties, documenten, afbeeldingen) i.v.m. de besproken maatschappelijke en ethische aspecten van ICT, die je vindt op het leerplatform.

3 Examenopdracht

Zoek extra informatie (minstens 5 degelijke bronnen) over één onderwerp naar keuze in verband met maatschappelijke en ethische aspecten van ICT.

Maak vervolgens op een digitale manier (presentatie, film, affiche, werkbundel, website,…) een informatie- of sensibiliseringscampagne, voor leerlingen van lager onderwijs, in verband met het uitgediepte onderwerp.

Stijn Van Lokeren & Peter van der Eedt 3/3