Lammert Tiesinga - Lectoraat Excellentie in Hoger Onderwijs en Samenleving

1

Excellentie, communities en cultuur

Onderzoek naar mogelijkheden om in en door excellentieprogramma’s een cultuur van excellentie te bevorderen

Lammert Tiesinga - Lectoraat Excellentie in Hoger Onderwijs en Samenleving

2

Wat is cultuur?

• Een patroon van opvattingen, houdingen en verwachtingen.

• Binnen een groep of organisatie (community). • Ze beïnvloeden het gedrag van individuen en

groepen.– Manier van doen/gewoonten/rituelen

• Mentale programmering/mentale software. G. Hofstede e.a. (2011)

Lammert Tiesinga - Lectoraat Excellentie in Hoger Onderwijs en Samenleving

3

Cultuur van de generatie: bijvoorbeeld millennial students

Landelijke en regionale cultuur

Beroepscultuur

Cultuur van de school

Cultuur van de community

Lammert Tiesinga - Lectoraat Excellentie in Hoger Onderwijs en Samenleving

4

Beleid schoolcultuur

Beleid schoolcultuur

Doelen

Maatregelen

Praktijk schoolcultuur

Management

OOP

Docenten

Studenten

StudiecultuurStudenten

RegulierStudenten

Excellentieprogramma's

Lammert Tiesinga - Lectoraat Excellentie in Hoger Onderwijs en Samenleving

5

Vraag:

• Heeft een community van honoursstudenten een eigen cultuur?

• Zoja, wat zijn kenmerken van die cultuur?– Wat vinden ze belangrijk? – Wat zijn kenmerkende houdingen en gedragingen?

Lammert Tiesinga - Lectoraat Excellentie in Hoger Onderwijs en Samenleving

6

Excellentiehoge eisen stellen

streven naar het beste resultaat

taaktoewijding

Communitygericht op

samenwerking met gelijkgezindenkennisdelennetwerken

Eigen ontwikkelingintrinsieke motivatie

zelfsturing en reflectiegedrevenheid

InnovatieIntellectuele

nieuwsgierigheidonderzoekend

risico's aangaan gericht op innovatieve

en creatieve oplossingen

Lammert Tiesinga - Lectoraat Excellentie in Hoger Onderwijs en Samenleving

7

De cultuur van honoursstudenten (1)

Belangrijk in honoursprogramma:• Vrijheid/ruimte voor eigen ontwikkeling

– Op basis van eigen motivatie/zelfgekozen activiteiten/ reflectie/toekomstgericht

• Honourscommunity– Herkenning in elkaar/dezelfde ambitie en instelling: “willen in plaats van moeten”– Elkaar stimuleren, motiveren, ondersteunen, respect voor elkaar, interesse hebben voor

elkaar, afspraken nakomen, groepsgevoel

• Professionaliteit/kwaliteit tonen/jezelf onderscheiden:– Intrinsiek (iets goeds willen afleveren)– Extrinsiek (aantekening op je diploma, opvallen bij het werkveld)

Lammert Tiesinga - Lectoraat Excellentie in Hoger Onderwijs en Samenleving

8

De cultuur van honoursstudenten (2)

• De diepte ingaan en zelfsturing– Verder doordenken, kritisch denken, out of the box, zelf bedenken hoe je iets doet, zelf

de dingen onderzoeken, dingen op een andere manier doen

• Netwerken en sociale vaardigheden ontwikkelen– Kennisdelen/direct contact met het werkveld

• Gelijkwaardige relatie met de honoursdocent– Docent is minder sturend/ stimulerend / meedenker /dringt door tot je

kernwaarden, je passie

Lammert Tiesinga - Lectoraat Excellentie in Hoger Onderwijs en Samenleving

9

Schaduwzijden

• Omgeving niet altijd positief (“strebers”)• Kritisch zijn/hoge eisen stellen kan

onzekerheid geven• Hoge verwachtingen van de omgeving geeft

extra druk• Honours concurreert met regulier• Afstemming tussen docenten niet altijd goed.

Lammert Tiesinga - Lectoraat Excellentie in Hoger Onderwijs en Samenleving

10

Wat kunnen we leren?

• Vrijheid in honoursprogramma’s is essentieel• Creëer een veilig groepsklimaat

– Ontspannen sfeer, ook informele activiteiten, – Niet afwijzend reageren, waardeer creatieve ideeën enz. – Domme vragen/opmerkingen bestaan niet.

• Aandacht voor time management en leren omgaan met verwachtingen (druk)

• Zorg voor goede afstemming tussen docenten op basis van gezamenlijke visie/missie

• Excellentieprogramma’s inbedden in cultuur van excellentie binnen de organisatie als geheel.