Post on 22-Dec-2014
description
VGT november 2008
MSK
Osteosarcomen ontstaan meestal in de metafyse.
A Juist B Onjuist C Weet niet
Osteosarcomen ontstaan meestal in de metafyse.
A Juist B Onjuist C Weet niet
• Meest voorkomende prim. tumor in teeners• Meeste osteosarcomen (90%) hebben hun
origine in de metafyse, vaak met uitbreiding naar de epifyse(75%)
• High grade intramedullary os• Telangiectatic os• Parosteal os• Periosteal os• High grade surface os• Low grade intraosseous os
• De kans op maligne ontaarding van enchondromen in de tubulaire botten van handen en voeten is groter dan de kans op maligne ontaarding van enchondromen in de lange pijpbeenderen.
• A Juist B Onjuist C Weet niet
• De kans op maligne ontaarding van enchondromen in de tubulaire botten van handen en voeten is groter dan de kans op maligne ontaarding van enchondromen in de lange pijpbeenderen.
• A Juist B Onjuist C Weet niet
Benigne kraakbenige laesie
Centraal in de metafyse
1/2 in tubulaire botten van handen en voeten, 1/2 in metafyse van lange botten
Meeste hebben chondroide matrix/ ook geheel lythisch( handen en voeten)
Meestaal monoostotic( polyostotisch- z. van Ollier, Mafucci syndroom)
• De laesies in lange botten hebben grotere risico op maligne ontaarding (chondrosarcoma) - hoe groter en proximaler >> kans
Indicatie voor mogelijke maligne ontaarding:
- Axiale localisatie
- Localisatie in epyfise
- Pijn (geen #)
- Grote laesie
- Destructieve veranderingen
- Endosteal scalloping
Reusceltumoren ontstaan in de metafyse.
Typisch voor deze tumoren is uitbreiding in de diafyse.
A Juist B Onjuist C Weet niet
Reusceltumoren ontstaan in de metafyse.
Typisch voor deze tumoren is uitbreiding in de diafyse.
A Juist B Onjuist C Weet niet
Benigne tumor( 5% van primaire bottumoren)
• Multinucleate reuscellen in fibroide stroma
• Geografisch aspect,dunne transitie zone, geen sclerotisch rand
• 70% tussen 20-30 jr( na fusie van de epifysen)
• Metafysair met uitbreiding naar de epifyse richting het gewrichtvlak – worden vaak als epifysaire laesien gezien
• 65% in knie(femur,tibia) en dist. radius en ulna
• Ook(minder vaak) in wervelcorpora,sacrum
• Monoostotisch
• 5% maligne- meta’s naar de longen( moeilijk dd van benigne laesies-kunnen ook metastaseren)
• Kenmerkend voor Ewing sarcomen met wekedelenuitbreiding zijn de verkalkingen in de wekedelencomponent.
A Juist B Onjuist C Weet niet
• Kenmerkend voor Ewingsarcomen met wekedelenuitbreiding zijn de verkalkingen in de wekedelencomponent.
A Juist B Onjuist C Weet niet
Meest voorkomende maligne tumor tot 10 jr
• Komt het vaakst voor tussen 5-15 jr
• Centrale laesie in diafyse en metadiafyse
• 75% in pelvis en lange beenderen (<10jr in lange beenderen, ouder: pelvis, schouder, rib, wervels)
• Diffuse, permeative laesie, wijde transitie zone
• Cortex destructie, periostreactie en weke delen massa
• Sclerotische reactive gebieden in de permeative tumor alleen intraossaal niet in de wekedelen (DD:osteosarcoma: tumormatrix in de ossale laesie EN weke delen)
• Eerst monoostotisch, snel polyostotisch(meta’s)- moeilijk dd: osteomyelitis, langerhans cell histiocytose, lymfoom, leukemie
• 50% 5 jaars overleving, meer centrale en grotere laesies – slechtere prognose
Een laesie in het skelet wordt gediagnosticeerd als M. Hodgkin lymfoom.
De kans dat dit een metastase van M. Hodgkin betreft is groter dan dat het een primaire ossale lokalisatie van de ziekte betreft.
A Juist B Onjuist C Weet niet
Een laesie in het skelet wordt gediagnosticeerd als M. Hodgkin lymfoom.
De kans dat dit een metastase van M. Hodgkin betreft is groter dan dat het een primaire ossale lokalisatie van de ziekte betreft.
A Juist B Onjuist C Weet niet
• Hodgkin in bot - meestaal metastatic (zeer zelden primair)
- 20% van patiënten met H hebben ossale laesies- Hamatogene of lokale verspreiding (sternum)- axiaal skelet (wervels), polyostotisch- sclerotisch (ivory vertebra) of gemengd lythisch/blastisch- Mild aggressief, +/- weke delen massa
• Primair ossaal lymfoom (meestaal non Hodgkin) –-zelden
- permeatief, aggressief, diafyse- enorme weke-delen massa, relatieve behoud van het
cortex- Sequestra- Lange beenderen, pelvis, scapula
Kenmerkend voor plasmacytoom zijn de matrixverkalkingen.
A Juist B Onjuist C Weet niet
Kenmerkend voor plasmacytoom zijn de matrixverkalkingen.
A Juist B Onjuist C Weet niet
• Meest vookomende primaire bottumor• Plasmacytoma = solitaire laesies (70% multipel= MM)• Lythisch, expansief, kleine transitie zone, geen
sclerotisch rand
• Er is geen matrix calcificatie aanwezig• Vertebrae, pelvis,femur,humerus
• Multipel Myeloom: multipele punch-out laesies(<5 cm), soms diffuse ontkalking
• Schedel, ribben, wervels, pelvis, >> proximale appendiculaire skelet
De aanwezigheid van subchondrale cysten is een typisch kenmerk van psoriatische artritis.
A Juist B Onjuist C Weet niet
De aanwezigheid van subchondrale cysten is een typisch kenmerk van psoriatische artritis.
A Juist B Onjuist C Weet niet
0,5-25% van pat. met psoriasis
• Kleine gewr. van handen en voeten, DIP gewr (RA: PIP en MCP’s)
• asymetrische distributie (RA symm.)
• Erosies: beginnen perifeer -> pencil in cup
• Geen subchondrale cysten
• Tuft resorbtion of reactieve sclerose van dist. falangen(ivory falanx)
• Periostitis, ankylose, weke delen zwelling(sausage digit)
• In voet: IP en MTP erosies, bursitis calcanea
• Sacroiliitis kan bilateral zijn maar asymmetrisch
Als grotere gewr (knie, elleboog,schouder) zijn aangedaan, zijn er altijd ook de kleine gewr aangedaan
Jicht tophi hebben een hoge signaalintensiteit op T1-gewogen MRI-beelden
A Juist B Onjuist C Weet niet
Jicht tophi hebben een hoge signaalintensiteit op T1-gewogen MRI-beelden
A Juist B Onjuist C Weet niet
• Sodium urate crystal arthropaty = cristaal deposities in kapsels en synovia, kraakbeen en subchondraal bot => degener. veranderingen
• Eerst MTP, DIP, PIP’s en patella
• Erosies intraarticulair of para-articulair
• “ overhanging edge”
• Kraakbeen vaak normaal
• Jicht tophi = noduli in de periartic.weke delen of bursa, (kunnen) bevatten amorphe calcificaties
• Op MRI: laag SI op T1 en hoog of laag op T2 (hangt af van hoeveelheid kalk)
Ankylose van een gewricht is kenmerkend voor rheumatoïde artritis.
A Juist B Onjuist C Weet niet
Ankylose van een gewricht is kenmerkend voor rheumatoïde artritis.
A Juist B Onjuist C Weet niet
• Puur erosieve arthropatie
• Synovitis met osteoporose
• Uniforme kraakbeen destructie
• Bilateraal, symmetrisch
• Geen productieve veranderingen (osteofyten, fusie, periostitis)
• Ankylose zeer zelden - alleen in carpalia en tarsalia
Communicatie tussen het distale radioulnaire gewricht en het radiocarpale compartiment bij arthrografie, is suggestief voor letsel van het TFCC (triangular fibrocartilage complex).
A Juist B Onjuist C Weet niet
Communicatie tussen het distale radioulnaire gewricht en het radiocarpale compartiment bij arthrografie, is suggestief voor letsel van het TFCC (triangular fibrocartilage complex).
A Juist B Onjuist C Weet niet
• TFCC: Tussen ulna en proximale carpale rij• Meest belangrijke stabiliserende factor in het
DRU gewr.• Centraal driehoekig kraakbeen: TFC• Dorsaal en volair dikke radioulnaire ligamenten
fixeren TFC tussen radius en ulna• Letsel aan TFCC heeft als gevolg communicatie
tussen DRU gewr en radiocarpale gewr
In het geval van een scaphoid fractuur bestaat de kans op avasculaire necrose van met name de proximale pool van het scaphoid.
De avasculaire necrose wordt in dat geval gekenmerkt door toegenomen densiteit van de proximale pool op een röntgenfoto.
A Juist B Onjuist C Weet niet
In het geval van een scaphoid fractuur bestaat de kans op avasculaire necrose van met name de proximale pool van het scaphoid.
De avasculaire necrose wordt in dat geval gekenmerkt door toegenomen densiteit van de proximale pool op een röntgenfoto.
A Juist B Onjuist C Weet niet
• Scaphoid: meest voorkomende # in het carpus• Midpolair en proxim pool- meeste complicaties: AVN,
delayed union, nonunion• Distale pool goede vascularisatie• Proxim pool – vascularisatie via de middenpool => bij #
en late/geen repositie - risico voor avasculaire necrose• Botresorbtie rondom de # lijn en sclerose proximale pool• Nonunion: cysteuse veranderingen en bot fragmentatie
rondom de # lijn• Humpback deformity: genezing met dorsale angulatie
Het Buford-complex betreft de afwezigheid van het antero-superieure labrum.
Dit gaat gepaard met een verdikt middelste glenohumoraal ligament.
A Juist B Onjuist C Weet niet
Het Buford-complex betreft de afwezigheid van het antero-superieure labrum.
Dit gaat gepaard met een verdikt middelste glenohumoraal ligament.
A Juist B Onjuist C Weet niet
Verticale verplaatsing van een deel van het bekken is pathognomonisch voor een “open-book” fractuur.
A Juist B Onjuist C Weet niet
Verticale verplaatsing van een deel van het bekken is pathognomonisch voor een “open-book” fractuur.
A Juist B Onjuist C Weet niet
• antero-posterieur / post-ant impact
-Type 1: # os pubis (uni/bilateraal)
-Type 2: “open book” # = diastase van symfysis pubis en ruptuur van de ant. SI ligamenten
-Type 3: “sprung pelvis” = diastase symfyse en SI gewrichten + ruptuur van de ant en post SI ligamenten
• “Vertical shear” mecanisme:
= Verticale verplatsing van een gedeelte van de pelvis door diastase van symfyse en SI gewr. of # os pubis en os ilium of sacrum
- Grootste risico op bloedingen
- Malgagni # = ipsilaterale os pubis en SI letsel
• Laterale compressie => horizontale fracturen van os pubis en acetabulum
- 3 types
De “Segond” fractuur van een knie behelst onder andere een avulsiefractuur ter plaatse van de aanhechting van het laterale kapsel.
A Juist B Onjuist C Weet niet
De “Segond” fractuur van een knie behelst onder andere een avulsiefractuur ter plaatse van de aanhechting van het laterale kapsel.
A Juist B Onjuist C Weet niet
• Avulsie bij de insertie van laterale capsel op de laterale rand van tibia
• Geassocieerd met VKB ruptuur
• Ook vaak:- Bij insertie VKB op de
eminentia interc.- Bij insertie AKB dorsaal op de
tibia plateau
Bij een “Maisonneuve” fractuur is er een fractuur van de proximale fibula.
De syndesmose is dan intact.
A Juist B Onjuist C Weet niet
Bij een “Maisonneuve” fractuur is er een fractuur van de proximale fibula.
De syndesmose is dan intact.
A Juist B Onjuist C Weet niet
= Weber C #
- Pronatie en externe rotatie
- # van prox fibula en scheur van de tibio-fibulaire ligamenten en syndesmose => instabiliteit
- Verdenking op Maissoneuve # bij zwelling v.d. enkel en # van post. malleolus
* Weber A
- Transversale # op/onder niveau van tibio-fibulair gewr.
- Supinatie- Syndesmose intact
* Weber B- Oblique # beginnend op niveau van BSG- Supinatie-externe rotatie- Partiele ruptuur van tibio-fibulaire ligamenten- +/- # van med malleolus of scheur van deltoid
ligament
Het is belangrijk om een Jones fractuur te onderscheiden van een avulsiefractuur ter plaatse van de aanhechting van de peroneus brevis pees vanwege mogelijke therapeutische consequenties.
De avulsiefractuur heeft namelijk de neiging minder goed te helen dan de Jones fractuur.
A Juist B Onjuist C Weet niet
Het is belangrijk om een Jones fractuur te onderscheiden van een avulsiefractuur ter plaatse van de aanhechting van de peroneus brevis pees vanwege mogelijke therapeutische consequenties.
De avulsiefractuur heeft namelijk de neiging minder goed te helen dan de Jones fractuur.
A Juist B Onjuist C Weet niet
• Jones #
- # van basis MT 5, op metafyse- dyafyse overgang, ca 1,5 cm van tuberositas MT 5
- Inversie trauma
- Neiging tot delayed union en nonunion (minder goede vascularisatie)
• Avulsie #: insertie m. peroneus brevis pees
- Geneest goed
Als bij artritis psoriatica de grote gewrichten zijn aangedaan, zijn bijna altijd ook de kleine gewrichten aangedaan.
A Juist B Onjuist C Weet niet
Als bij artritis psoriatica de grote gewrichten zijn aangedaan, zijn bijna altijd ook de kleine gewrichten aangedaan.
A Juist B Onjuist C Weet niet
Bruine tumoren zullen zich eerder bij primaire hyperparathyreoidie voordoen dan bij secundaire hyperparathyreoidie.
A Juist B Onjuist C Weet niet
Bruine tumoren zullen zich eerder bij primaire hyperparathyreoidie voordoen dan bij secundaire hyperparathyreoidie.
A Juist B Onjuist C Weet niet
Hyperparathyroidisme:- Bot demineralisatie- Calcium pyrophosphate dihydrate depositie- Brown tumors- Weke delen calcificaties- Bot sclerose- Periostitis
Brown tumors
- vaker in primaire hyperpara.- Verzameling van osteoclasten en fibreus weefsel- Excentrische lythische, expansieve laesies
- DD: giant cell tumor, fibreuse dysplasie
Overgroei met verbreding van de metafyse op een X-knie is een kenmerk van hemofilie.
A Juist B Onjuist C Weet niet
Overgroei met verbreding van de metafyse op een X-knie is een kenmerk van hemofilie.
A Juist B Onjuist C Weet niet
• Hemophilie:
- Hemartros -> verdikking, inflamatie van synovium -> hyperemie -> overgroei van epyfisen en metafysen, ballooning
- Vroege sluiting van groeischijven
Scoliose van de wervelkolom bij kinderen wordt in het grootste deel van de gevallen veroorzaakt door een deformiteit van één of meerdere wervelcorpora.
A Juist B Onjuist C Weet niet
Scoliose van de wervelkolom bij kinderen wordt in het grootste deel van de gevallen veroorzaakt door een deformiteit van één of meerdere wervelcorpora.
A Juist B Onjuist C Weet niet
Scoliose:
* Idiopatisch 85%- V:M = 7:1- Mogelijk genetisch bepaald
• Niet idiopatisch indien:- Aanwezig bij de geboorte- Wervel anomalieen- Deformiteiten aan extremiteiten (atrogrypose)- linksconvexe thoracale
component(syringomyelie,myelum tumoren)- C-vormige scoliose (neuromusculaire ziekte)- Focale, scherpe hoek (trauma)- Radiatie therapie- Pelvic tilt (beenlengte verschil)- Pain ( tumoren, infectie,fractuur)
Op een X-LWK wordt een vergroeiing van de wervelcorpora L1 en L2 gezien.
Dit kan een Sprengelse deformiteit betreffen.
A Juist B Onjuist C Weet niet
Op een X-LWK wordt een vergroeiing van de wervelcorpora L1 en L2 gezien.
Dit kan een Sprengelse deformiteit betreffen.
A Juist B Onjuist C Weet niet
• Transitional segmentation – segmentatie stoornis – meest voorkomend op LSWK niveau
• Klippel-Feil = gebrek aan segmentatie cervicaal op meerdere niveaus- fusie van corpora + verkorting in AP richting
• 1/3 van deze patienten + Sprengelse deformiteit = tethering van scapula aan de cervicale wk door een fibreuse band met hoogstand van scapula en verminderde mobiliteit van de schouder
Een congenitale fusie tussen talus en calcaneus wordt een tarsale coalitie genoemd. In de meerderheid van de gevallen is dit onderdeel van een syndroom.
A Juist B Onjuist C Weet niet
Een congenitale fusie tussen talus en calcaneus wordt een tarsale coalitie genoemd. In de meerderheid van de gevallen is dit onderdeel van een syndroom.
A Juist B Onjuist C Weet niet
• Tarsale coalitie = pijnlijke plat-voet deformiteit, • Meeste congenitaal, door afwijkende segmentatie van
tarsale botten• Zelden syndromaal (acrocephalosyndactilie, hereditair
symphalangisme)• M>F, 25% bilateraal• Coalitie : fibreus,cartilagineus, ossaal -> niet altijd
zichtbaar op X voet• Onregelmatige cortex, verminderde gewrichtspleet,
sclerose -> fibreuze of kraakbenige coalitie• Calcaneonaviculare en talocalcaneal- meest voorkom.• Calcaneonaviculaire – best zichtbaar op oblique opname• Talocalcaneal – op later opname: sclerose subtalair,
talar beak