Verbreden van de loopbaandialoog met sociale media

•Minisymposium 16 november 2011

Mariëlle Rutten

Programma

• Kaders onderzoek op basis van literatuurstudie

• Workshop versterken individuele begeleidingsgesprekken

• Workshop verbreden van de loopbaandialoog

• Gezamenlijke afsluiting

Wie zijn wij?

• Bart van Kuik, adviseur

• Edith Vissers, adviseur

• Marionette Vogels, adviseur

• Wilma Roijackers, adviseur

• Mariëlle Rutten, onderzoeker

Aanleiding onderzoek

Voorkomen voortijdig schooluitval

• Goede doorstroom vmbo-mbo

• Maken van juiste keuzes voor opleidingsrichting

Veranderende arbeidsmarkt

• Van employment naar employability,

ofwel van werknemer naar ondernemer

De oplossing: loopbaanleren

• Wat is dat?

Loopbaanleren: leren vormgeven aan de eigen loopbaan

Waarom vormgeven?• Vocational Identity Theory (Holland, 1967): zoeken naar

een match tussen persoonskenmerken en functiekenmerken

• Career Development Theory (Super, 1982): totale loopbaan verloopt volgens 5 vaststaande fasen

• Career Construction Theory (Savickas, 2005, 2011): - loopbaanvorming is een continu proces van

betekenisgeving aan loopbaanervaringen.- De betekenisgeving vindt plaats in

afstemming met de omgeving

Wat is daarvoor nodig ofwel wat moet loopbaanleren opleveren?Loopbaancompetenties (onderzoek Kuijpers & Meijers):

- Kwaliteitenreflectie; wat kan ik het best- Motievenreflectie; waar ga en sta ik voor- Werkexploratie; waar kan ik doen waar ik

het best in ben en leren waar ik goed in wil worden

- Loopbaansturing; hoe kan ik zorgen dat ik het beste uit mezelf haal

- Netwerken; wie kan mij helpen om te worden wie ik wil zijn

Bewezen effectief

• Exploratie door praktijkervaring & betekenisgeving aan praktijkervaring

• Voorbeeldverhalen, steun van belangrijke mensen in je omgeving

• Loopbaandialoog

(Richard, 2005; Meijers, Savickas, 2005; Kuijpers & Winters, 2010)

Bewezen effectief

• Exploratie door praktijkervaring

• Voorbeeldverhalen, steun van belangrijke mensen in je omgeving

• Loopbaandialoog

Ervaring Keuze

Loopbaan-

gesprekvooruitkijken

activeren

terugkijken

reflecteren

Big story

(verbinden)

Small story

(terugkijken)

Vervolgactie /

keuze

(vooruitkijken)

Ervaringen

(terugpakken)

Loopbaandialoog

Versterken individuele begeleidingsgesprekken

•Marionette Vogels & Edith Vissers

Loopbaanontwikkeling, twee standpunten:• Overkomt je / heb je zelf weinig invloed op• Kun je beïnvloeden / kun je leren

Huidige situatie in VMBO onderwijs12 jaar: keuze voor schoolsoort

14 jaar: keuze voor studierichting

16-18 jaar: keuze voor definitieve studierichting/beroep

Uiteindelijke consequentie: veel voortijdig school verlaten

Eisen aan een loopbaangerichte leeromgevingLeeromgeving is: • Praktijkgericht• Dialogisch• Vraaggestuurd

Waar zijn scholen vooral mee bezig?

• In kaart brengen van de huidige (thuis-)schoolsituatie m.b.t. loopbaanleren

• Visie en beleid ontwikkelen

• Verband en logica aanbrengen in de reeks van instrumenten die op de school/scholen worden ingezet

• Versterken van vaardigheden voor docenten om goede loopbaangerichte gesprekken met leerlingen te voeren

Ervaring terugkijken vooruitkijken Keuze

Loopbaanleren = leren kiezen

Verbreden loopbaandialoog

Bart van Kuik & Wilma Roijackers

Verbreden loopbaandialoog

Doel:

• Meer praktijkervaringen in beeld

• Andere informatie over de praktijkervaring

• Betrekken van anderen bij reflectie op de praktijkervaring

• Verbreden van het ondersteunend netwerk van de leerling

Onderzoek gebruik sociale media bij adolescenten

• experimenteren met de manier waarop ze zich presenteren (belangrijke ontwikkelingstaak)

• omgeving wordt als relatief veilig en controleerbaar ervaren (in vergelijking met life-contact)door:

- Anonimiteit - A-synchroniciteit (mogelijkheid tot reflectie)- Beschikbaarheid (kiezen van eigen publiek)

• risico’s: problemen die offline voorkomen zullen zich online ook voordoen (met soms grotere gevolgen)

• Internetvaardigheden van adolescenten worden overschat

Bronnen: Valkenburg & Peter, 2011; Denissen, Neumann & Zalk, 2010; Digivaardig & digibewust, 2010)

5 factoren

• Manier van communiceren via internet (al dan niet anoniem)

• Degene waarmee gecommuniceerd wordt (bekende of onbekende)

• De aard van het gebruik van internet (al dan niet dwangmatig)

• De motivatie van de adolescent om internet te gebruiken (communicatie of entertainment)

• Moment waarop onderzoek heeft plaatsgevonden

Werken met sociale media / Ugrade

Wat is Ugrade?Hoe het werkt?Wat kun je ermee?

Ugrade ‘het nieuwe sociale medium voor HiPo’s:De historie

• Veel leerlingen leren veel buiten de school wat zijn waarde kan hebben binnen de school

• Als veel mensen de waarde van een prestatie inschatten, dan wordt het steeds geloofwaardiger

• Een leerling zou het buiten de school geleerde en gepresteerde dus binnen de school ter beoordeling kunnen aanbieden

BUITENSCHOOLS LEREN, BINNEN VALIDEREN

Ugrade ‘het nieuwe sociale medium voor HiPo’s:De historie

Het idee ……

Een ‘digitale community of practice’;

Waarop studenten kunnen aangeven•wat de buitenschoolse opdracht was•wat ze gedaan hebben •hoe ze er gekomen zijnMet als doel het ontvangen van feedback en/of ratings

Ugrade ‘het nieuwe sociale medium voor HiPo’s:De historie

Het idee ……

Een ‘digitale community of practice’;

Met als kritisch publiek•medestudenten•docenten•bedrijven•aspirant studenten•gewoon geïnteresseerden

Ugrade ‘het nieuwe sociale medium voor HiPo’s:De historie

Hun klantwens ……• een engine die werkt (uitgetest)• digitale instructie voor gebruikers• minimaal 15 realistische voorbeelden• film van de the making of (en inwijding van)• marketingplan • ingebed in bestaande structuur (open source)• community-site zo vormgeven dat het bezoeken ervan

aantrekkelijk wordt voor alle doelgroepen• rekening houden met tips van studenten

Wat kunnen wij met Ugrade in relatie tot loopbaanleren?

Welke meerwaarde heeft Ugrade voor:De leerlingDe loopbaanbeleidingOudersBuitenschoolse leerplekken