THEMABIJEENKOMST KPT

TUNNELVERLICHTINGHuidige mogelijkheden aan de hand van praktijkvoorbeelden

11 September 2019

WELKOM IK BEN HANS POS

IK BEN HARRY ENGWIRDAIK BEN ONNO SMINIA

M +31 6 20 74 29 38onno.sminia@croonwolterendros.nl

Innovatie Manager

Utiliteit Marine & OffshoreInfraIndustrie

KERNACTIVITEITEN & KARAKTERISTIEKEN

INFORMATISERINGAUTOMATISERING

ELEKTROTECHNIEK

WERKTUIGBOUW

Energie

reductie/neutraliteit

Innovatie

cultuurCirculariteit

Rijnlandroute A13-A16 Sluis Eefde

Maastunnel Afsluitdijk VIT2: 8 tunnels

ONDER ANDERE…

RWS 2030: • circulair

• energieneutraal

”THE ONLY CONSTANT IS CHANGE”

Intrinsiek:• “het goede bouwen”

VAN E-SLURPER NAAR E-NEUTRAAL

TUNNELS ZIJN ENORME ENERGIESLURPERS, DAG-IN DAG-UIT

• Moeilijk te testen

• Hoge beschikbaarheid

• Veiligheid!

KAN

WEL!

Wordt nu gebouwd!

2,5 km lang 11 km langVerlengde A16 /

Nieuw NO-deel Ring R’dam

Nieuwe N434 /

RijnlandRoute

WERELDPRIMEUR CROONWOLTER&DROS

BINNEN ‘GROENE BOOG’-CONSORTIUM

Ons concept:

Energieneutrale tunnel .nlVAN ENERGIESLURPER NAAR ENERGIENEUTRAAL

www.energieneutraletunnel.nl

Onder andere al toegepast op projecten:• Rijnlandroute

• A13/A16 (eerste energieneutrale)

LED verlichting

Minder licht nodig voor ingangszone:

- aanpassen luminantiemeting

- licht via glasvezel

VERLICHTING = GROOTSTE

ENERGIEVERBRUIKER

SLIMME

AANPASSINGEN

LICHTE WANDEN

DEELS LICHT

ASFALT

LICHT VIA

GLASVEZEL

1. Licht in “onze tunnel” monument

Maastunnel

2. Luminantiemeting (L20 meter)

3. Zonlicht over Glasvezel

INHOUD

1. LICHT IN “ONZE

TUNNEL” DE

MAASTUNNEL

Verlichting Maastunnel

Project: Renovatie Maastunnel. Monumentaal object

Gebouwd in 1942, oudste afgezonken tunnel in Nederland.

4 buizen, twee voor autoverkeer, een voor fietsverkeer en een voor voetgangers.

Doel verbouwing: Restauratie en renovatie.

Verwijderen betonrot

Herstellen in oorspronkelijke uitstraling

Voldoen aan de Europese veiligheidsnormen

Intelligentie door technologie | 01 januari 2017 | Pagina 16

Verlichting Maastunnel

Oorspronkelijke verlichting: 720 ingebouwde armaturen met gele, lage druk natrumverlichting (SOX)

Vraagstelling: Verlichting behouden, omdat gele kleur kenmerkend onderdeel is van de tunnel, en daarmee

onder de monumenten wet valt.

Laten voldoen aan de nieuwe Europese veiligheidsnormen.

Intelligentie door technologie | 01 januari 2017 | Pagina 17

Oplossing

Vaststellen wat nu eigenlijk de drivers zijn van de oplossing. Moet er directe, of indirecte verlichting zijn

Wat is de kleur voor de weggebruiker

Wat zie je als je in de lamp kijkt

Randvoorwaarden: Moet passen in huidig armatuur

Veiligheid bij calamiteiten moet gewaarborgd zijn

Intelligentie door technologie | 01 januari 2017 | Pagina 18

Intelligentie door technologie | 01 januari 2017 | Pagina 19

Tijdens de bouw

Intelligentie door technologie | 01 januari 2017 | Pagina 21

Intelligentie door technologie | 01 januari 2017 | Pagina 22

Verlichting geel geschakeld

Intelligentie door technologie | 01 januari 2017 | Pagina 23

Verlichting wit geschakeld

Intelligentie door technologie | 01 januari 2017 | Pagina 24

2. LUMINANTIEMETING OM

LICHTBEHOEFTE IN

TUNNELINGANG TE

VERBETEREN:

NAAR REËLERE WAARDES

LuminantiemetingDe ingangsverlichting voorkomt verblinding bij inrijden van een tunnel en laat je ogen

wennen aan het lagere lichtniveau in het centrale deel van de tunnel.

De ingangsverlichting beweegt mee met de intensiteit van zonlicht buiten, door middel van

een luminantiemeting-camera (L20) buiten. Dit bepaald dus energieverbruik!

L20

Luminantiemeting: nieuwe techniek1. Luminantiemetingscamera ziet ander beeld dan de weggebruker

• Staat namelijk in buitenberm op 5 meter hoogte want in middenberm is deze niet onderhoudbaar.

o Plaatje 1 laat het beeld zien van de weggebruiker.

o Plaatje 2 kijk vanuit L20 camera en laat de beinvloeding zien van de berm.

2. Over de Jaren heen venanderen instellingen van de luminantiemeting… te hoog signaal = veel energie!

Nieuwe techniek voegt een digitale tweede camera toe aan de traditionele analoge camera.

• wegbeeld van weggebruiker wordt beter beschouwd door wegfilteren van niet relevante vlakken bijvoorbeeld wanden, geluidschermen

of sneeuw.

• Tweede digitale beeld houdt de camera gedurende de jaren gecalibreerd = optimal signaal en energieverbruik

Plaatje 1: wegbeeld weggebruiker Plaatje 2: beeld L20

ZONLICHT OVER

GLASVEZEL

Energieverbruik ingangszone

L20

Lichtkokers..?

Zonlicht over glasvezel

Lichtkokers

XSolar Optic Fiber (SOFi)

L20

SOLAR OPTIC

FIBER

LICHT

COLLECTOREN

LICHT

COLLECTOREN

OPTICAL FIBERS

‘LAMPEN’

EERSTE ±100 METER

Solar Optic Fiber - Zonlicht over glasvezel

Zonlicht over glasvezel: tunnelmond RLR

36

SAMENVATTEND

www.energieneutraletunnel.nl

Nu geen tijd voor:• Licht op gelijkstroom (DC) (A13/A16)

• Lichter asfalt (A13/A16)

• Nieuw OVL armatuur (A13/A16)

• WKO (A13/A16)

37

WARMTE- EN

KOUDE-OPSLAG: WKO

Restwarmte

opslaan voor winter

via WKO

Voor gasloze

opwarming

hulpgebouwen