Filosoferen met kinderen2014 | VVJ | Koen Steuperaert en Dennis De Bilde

Bedoeling?

Interactievaardigheden:

goede, waardevolle gesprekken voeren met kinderen.

Interactie in de meest pure en eerlijke betekenis, zonder ‘volwassen’ bijbedoelingen.

waardevol?

zoeken naar betekenis i.p.v. wenselijke antwoorden op onze ‘volwassen’ vragen

de gedachtegang van kinderen kan ons helpen om hun leefwereld te begrijpen

je eigen professionaliteit als deskundige jeugd verhogen

SPANNEND !We gaan dit echt doen !

Klavertje 5 initiatieklas woord en muziek voor (6 en 7 jaar)

IBO Stekelbeesaanwezige kinderen (5 tot 8 jaar)

per twee aan de slaggroepje van 4 a 5 kinderen

Om 14u50 vertrekken we naar Zoersel

filosoferen

vriendschap en vriendjes / volwassen zijn

geluk / goed en kwaad / mooi / kunst / natuur

tijd en vrije tijd / wonen / geloof

verliefdheid / arm en rijk

• ERVARINGSGERICHT

• opdracht + aandachtspunten

• korte voorbereidingstijd

• proeven en experimenteren

• tijd voor evaluatie en feedback

Hoe

Waarom filosoferen

met kinderen

Bij filosoferen is elke mening plots evenveel waard,

en dat zorgt voor een klik tussen kinderen en volwassenen.

connectie en gelijkwaardigheid

• even kwetsbaar

• ook niet alle antwoorden

• onderwerpen even ondoorgrondelijk

• even hard moeten nadenken over je aanpak

En dat is heel ANDERS dan

nadenken met kinderen over een thema waar jij op voorhand

‘deskundig’ bent.

Filosoferen

Stel, je moet uitleggen

aan kinderen wat filosoferen is…

• de kunst van het diep nadenken

• nadenken over vragen waar niemand echt antwoord op kan geven

• ontdekken dat er achter elke vraag nog een andere vraag schuilt

• je denken onder woorden brengen

• …

Filosoferen kinderen graag ?

Kinderen zijn van nature filosoof!

Ze zijn over dingen verwonderd waar wij volwassenen niet meer bij stilstaan.

Als kind had je waarschijnlijk ook diepfilosofische gedachten?

Zeker niet!Er zijn veel factoren die ervoor kunnen zorgen dat het je vandaag niet lukt om kinderen echt aan het filosoferen te krijgen.

Dat is niet erg!In het ‘slechtste’ geval heb je een goed gesprek over het thema. Minstens even waardevol!

lukt filosoferen met kinderen altijd ?

Wat je moet weten…om straks te filosoferen

• kinderen aanspreken en uitnodigen• kennismaken met elkaar• de bedoeling uitleggen• verhalend het thema inleiden• gesprek begeleiden• afronden

Filosofeersessie = ongeveer 1 uur

DUO

sameninspelen op elkaarpingpongen

• luisteren naar elkaar

• respect voor elkaars mening

• je mag zeggen wat je denkt

• alles wat je zegt is juist, er zijn geen foute antwoorden

• je mag tijd nemen om na te denken

• rust en vertrouwen

• interessant en plezant

De juiste SFEER in je groepje

Het belangrijkste instrument om aan die sfeer te werken, ben je zelf!

ECHTHEID Je bent wie je bent. Je mag gerust tonen dat je zelf de antwoorden niet weet. Kinderen hebben een extra zintuig voor onechtheid

INTERESSE Oprecht geïnteresseerd zijn in de denkbeelden van kinderen.Hun betrokkenheid wordt groter als ze ervaren dat volwassenen interesse tonen

SPONTANITEIT Veel kan je niet voorbereiden aan een filosofeersessie.Goede gesprekken zijn altijd spontaniteit

ACTIE = REACTIE

1. goed luisteren en aanvoelen

2. laat je eigen mening achterwege

3. loskomen van je eigen agenda

4. toon je eigen nieuwsgierigheid

5. schenk aandacht

6. laat de kinderen de richting aangeven

7. zoom in op interesses en denkbeelden

8. laat aangebrachte ideeën niet meteen los

9. afwijken, zijsprongen maken is toegestaan

10. draag zorg voor groep en deelnemers (hun ervaring staat centraal)

Concrete vragenFilosofische vragenMagische vragen

Verhalend een thema aanbrengen

Kinderen gaan niet zomaar filosoferen.

Je zal moeite moeten doen om kinderen in de juiste ‘mood’ moeten brengen.

Concrete vragenFilosofische vragenMagische vragen

Verhalend een thema aanbrengen

foto’s om je thema aan te brengen

• zelf een verhaal vertellen over het thema• zelf vertellen aan de hand van de foto’s• kinderen laten vertellen over de foto’s• kinderen laten associëren (waar denk je aan?)• …

Filosoferen = vragen stellen

• concrete vragen• filosofische vragen• magische vragen• gevoelsvragen• waarom vragen

filosofische vragen…Filosofische vragen zijn zeer open vragen die aanzetten tot breed denken.

• Wat is echt?• Kun je eerlijk leven?• Zijn we allemaal gelijk?• Kunnen planten voelen?• Waar komen woorden vandaan?• Kunnen arme mensen gelukkig zijn?• …

Magische vragenVeranderen iets ‘magisch’ aan de situatiewaardoor kinderen vanuit een ander standpunt nadenken

• Wat als je zelf veel geld zou hebben, zou je dan gelukkig zijn?• Stel dat je zelf een volwassene bent, zou je dan… ?• Mocht je je vrienden zelf kunnen kiezen…?• Mocht je elke dag één uur extra tijd hebben…?• …

• Hoe voelt het om een echte vriend te hebben?• Hoe zou jij je voelen mocht je daar wonen?• Hoe voelt het om verliefd te zijn?• Hoe voelt het als je net iets slechts hebt gedaan?• …

GevoelsvragenBetrekken kinderen zeer persoonlijk

MAGISCHE vragen…Veranderen iets ‘magisch’ aan de situatie waardoor kinderen vanuit een ander standpunt nadenkt

• Wat als je zelf veel geld zou hebben, zou je dan gelukkig zijn?• Stel dat je zelf volwassen bent, zou je dan altijd ?• Mocht je vrienden zelf kunnen kiezen …?• Mocht je elke dag één uur extra tijd hebben, wat zou je dan doen?• Mocht je zelf mogen kiezen, waar zou je dan willen wonen?

Interessante tips !

• Nadenken kan je een houding geven• Associatie spelletjes (variëren met denktijd)• Tijd laten om na te denken• Elkaar met de voornaam aanspreken• Ogen dicht doen om te denken• Denktijd instellen• Kinderen zelf vragen laten bedenken• Waarom?

Mise en placeWe verkiezen spontaniteit, maar je kan op voorhand al even nadenken over…

• aanspreken, uitnodigen• kennismaking• Bedoeling uitleggen• verhalend het thema inleiden

Bedenk enkele…• Filosofische vragen• Magische veranderingen• Gevoelsvragen

Wij zijn beschikbaar voor alle vragen en tips tijdens je voorbereiding

Wij gaan zo onopvallend mogelijk observeren, zonder tussenkomst.

VEEL SUCCES !

Onze drang naar juiste antwoorden op onze vragen.

Bij filosoferen kan je niet zoeken naar juiste antwoorden, want die zijn er niet!

Je zal op zoek moeten gaan naar betekenis

Je zal de denkbeelden van kinderen moeten gebruiken als kapstok voor het gesprek

Hoe kan je merken aan kinderen of ze echt filosoferen?

als je ze ziet nadenken als ze eigen denkbeelden aanreikenals ze zelf vragen beginnen stellenals ze hun eigen denken in vraag stellenals ze het denken op zicht leuk gaan vinden…