1. 1 - 3/13/2014 Flankerend Onderwijsbeleid anno 2014 Bart Van Hecke, adviseur FOB provincie Antwerpen

2. 2 - 3/13/2014 Inhoud sessie Wat is flankerend onderwijsbeleid? Waarom flankerend onderwijsbeleid? De Vlaamse beleidsprioriteiten FOB FOB vorm geven in je gemeente: Wettelijk kader FOB vorm geven in je gemeente: proces De strategische meerjarenplanning: BBC Koken kost geld Kansen tot gentegreerd - integraal beleid De rol van de provincie Achtergrondinfo en ondersteuning

3. 3 - 3/13/2014

4. 4 - 3/13/2014 Wat is flankerend onderwijsbeleid? Onder flankerend onderwijsbeleid wordt verstaan, het geheel van acties van een lokale overheid om - vertrekkende vanuit de lokale situatie - en aanvullend bij het Vlaams onderwijsbeleid, - een onderwijsbeleid te ontwikkelen in samenwerking met de lokale actoren. Of zoals in de literatuur ook vaak gebruikt wordt: Flankerend lokaal onderwijsbeleid is een gentegreerd beleid in samenwerking met andere beleidsdomeinen (welzijn, cultuur, sport, werkgelegenheid, mobiliteit, verkeersveiligheid, kinderopvang, sociaal beleid, ). Het is gericht op de leerlingen en de ouders van alle scholen op het grondgebied van de gemeente die minder kansen krijgen of een groter risico lopen om uit de boot te vallen. Of de gemeente nu zelf onderwijs inricht of niet, speelt hierbij geen rol

5. 5 - 3/13/2014 Wat is flankerend onderwijsbeleid? Aandachtspunt: De gemeente zet twee verschillende petten op: 1. Inrichten van onderwijs - In concurrentie met andere onderwijsnetten/-verstrekkers - Reeds jarenlange ervaring, rol is goed gekend - Ondersteuning vanuit OVSG - ACTOR 2. Voeren van een flankerend onderwijsbeleid - In samenwerking met andere onderwijsnetten/-verstrekkers - Vrij recente invulling, nieuwe rol - Ondersteuning vanuit VVSG - REGISSEUR-CORDINATOR

6. 6 - 3/13/2014 Waarom flankerend onderwijsbeleid? Enkele mogelijke uitdagingen: Capaciteitsproblematiek kinderopvang basisschool brede school? Inschrijvingsbeleid-sociale mix Opvang tijdens schoolvakanties Ongekwalificeerde uitstroom vroegtijdig schoolverlaten 14,4% in 2007 en stijgend Spijbelen en moeilijk schoolbare jongeren: 0,6% lln uitgesloten in 2011-2012 en stijgend Laaggeletterdheid en link naar levenslang leren (vb. CBE) 15 tot 18% van de volwassenen Verkeersveiligheid 1 op 4 ongevallen tijdens lesdagen gebeuren in onmiddellijke schoolomgeving (cijfers 2010)

7. 7 - 3/13/2014 De Vlaamse beleidsprioriteiten FOB De Vlaamse Regering heeft op 26 oktober 2012 de Vlaamse beleidsprioriteiten bekend gemaakt voor de periode 2014- 2019 - Samenwerking tussen onderwijs, welzijn, cultuur, jeugd en sport - Overgang van onderwijs naar arbeidsmarkt - Doorstroming en orintering - Geletterdheid - Levenslang leren - Capaciteitsproblematiek - Gelijke onderwijskansen - Kleuterparticipatie - Spijbelen - Probleemgedrag op school - Ongekwalificeerde uitstroom - Taalstimulering Nederlands - Betrokkenheid ouders en omgeving Uitdaging: linken leggen met andere Vlaamse beleidsprioriteiten, zoals bijvoorbeeld jeugdcultuur, Maatschappelijk Kwetsbare Kinderen en Jongeren,

8. 8 - 3/13/2014 FOB vorm geven: Wettelijk kader Decreet flankerend onderwijsbeleid van 30/11/2007 (en ondertussen al enkele keren aangepast) http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/documen t.asp?docid=13961 Minimale taken voor de gemeente Toekennen van voordelen Actieplannen

9. 9 - 3/13/2014 FOB vorm geven: Minimale taken Leerplichtcontrole Vlaamse Regering bepaalt procedure (brief naar ouders, gemeente, procureur, ) Meewerken aan het aanpakken van spijbelgedrag Zelf acties ondernemen of acties cordineren Samen met LOP/ met ten minste scholen en CLB Bv. Spijbelactieplan (link ook met het Vlaamse spijbelactieplan) Meewerken aan verhogen kleuterparticipatie Zelf acties ondernemen of acties cordineren Samen met LOP/ met ten minste scholen en CLB Kind & Gezin

10. 10 - 3/13/2014 FOB vorm geven: Toekennen van voordelen Elke school (gemeentelijk, GO, katholiek, ) ontvangt vanuit Vlaanderen werkingsmiddelen om zijn onderwijsgebonden taken (OD/ET) te realiseren. Voordelen zijn alle tussenkomsten van het lokale bestuur ten voordele van scholen voor niet-onderwijsgebonden doelen. Sociale voordelen en Andere voordelen Kunnen van financile, materiele of logistieke aard zijn

11. 11 - 3/13/2014

12. 12 - 3/13/2014 FOB vorm geven: Toekennen van voordelen Sociale voordelen: (restrictieve lijst!) Ochtend- en avondtoezicht (buiten de normale lesuren) Middagtoezicht (maximaal 1 uur) Ter beschikking stellen gemeentelijke infrastructuur Kosten toegang tot het zwembad (lager onderwijs) Leerlingenvervoer in het BaO

13. 13 - 3/13/2014 FOB vorm geven: Toekennen van voordelen : sociale voordelen Er is gn verplichting voor gemeenten om sociale voordelen te verlenen. Indien gemeenten sociale voordelen verlenen aan de eigen scholen moeten de sociale voordelen ook worden toegekend aan andere scholen die er om verzoeken n zich minimaal houden aan dezelfde voorwaarden. Gemeenten zonder eigen onderwijs kunnen sociale voordelen verlenen aan alle scholen

14. 14 - 3/13/2014 FOB vorm geven: Toekennen van voordelen : sociale voordelen Voor wie? Enkel voor gefinancierd en gesubsidieerd basis- en secundair onderwijs Toekennen per niveau, type, opleidingsvorm of leerjaar Geen onderscheid tussen leerlingen Elk kind geniet in dezelfde mate van het sociale voordeel Is dit een sociaal beleid? Vaak technische dossiers Gemeenten met eigen onderwijs vragen best ondersteuning van OVSG

15. 15 - 3/13/2014 FOB vorm geven: Toekennen van voordelen : andere voordelen Alle voordelen behalve sociale voordelen Decreetgever heeft andere voordelen bedoeld in het kader van de actieplannen: het creren van gelijke onderwijskansen. Niet-limitatieve lijst: (% gemeenten) Vervoer en/of financile tussenkomst in culturele en/of sportactiviteiten (40,8%) Vervoer zwembad (18,5%) Aankoop specifiek materiaal (15,3%) Onderhoud groen schooldomein (7,0%) . Aandachtspunt: denk aan je twee petten!

16. 16 - 3/13/2014 FOB vorm geven: Toekennen van voordelen : andere voordelen Er is gn verplichting voor gemeenten om andere voordelen te verlenen. Gemeenten mogen de andere voordelen enkel toekennen aan de eigen scholen, uitbreiden naar de andere scholen of indien ze geen eigen onderwijs hebben deze voordelen verlenen aan de scholen op het grondgebied => Criteria vastleggen + geen onderscheid maken tussen de scholen die voldoen aan de criteria. Risico dat flankerend onderwijsbeleid enkel wordt gezien als een extra financieringskanaal voor onderwijs!

17. 17 - 3/13/2014 FOB vorm geven: actieplannen Wat zijn de noden? Wie doet wat al? Zijn er overlappingen en/of hiaten? Hoe wordt het beleid aangestuurd? Hoe loopt het huidig overleg? Wat zijn de beschikbare middelen? => Komen tot breed gedragen beleidsdoelstellingen en van daaruit concrete actieplannen uitwerken

18. 18 - 3/13/2014 Enkele mogelijke voorbeelden Voorleesklasjes Aanbod drugspreventie Verkeerseducatie Gemachtigde opzichters Brede school Time-outproject voor moeilijk schoolbare jongeren Huistaakbegeleiding Opvoedingsondersteuning Het lokale netoverschrijdend onderwijsaanbod bekend maken Cultuuraanbod voor scholen Ter beschikking stellen sportinfrastructuur (sociaal voordeel) Onderwijsopbouwwerk School in Zicht: concentratieschool-problematiek

19. 19 - 3/13/2014 FOB vorm geven in je gemeente: Proces Relatie en afspraken met LOP vastleggen (indien je in een LOP- werkingsgebied valt) Formele adviesraad of informeel overleg? => van broodjes op de binnenkoer tot een bij gemeenteraadsbesluit vastgelegde adviesraad => minimale betrokkenheid van scholen en CLBs, maar kan ook veel breder => nood aan interne afstemming binnen je gemeente (wie doet wat naar de doelgroep lerenden ?) => aandacht voor de lokale situatie: geen knip en plakwerk! Mogelijk spanningsveld tussen de rol die je opneemt als actor en als regisseur

20. 20 - 3/13/2014

21. 21 - 3/13/2014 FOB vorm geven in je gemeente: Proces Mogelijke partners om te betrekken in het proces: Onderwijsinstellingen LOP CLB Diensten onderwijs, cultuur, sport, jeugd, welzijn, preventie, integratie, OCMW Buurtwerking Huis v/h Nederlands Speel-o-theek Syntra Ouder/leerlingenraad Jeugdraad Politie Kind & Gezin Vereniging waar armen het woord nemen JAC Lokaal overleg kinderopvang Artsen Bibliotheek Unizo .

22. 22 - 3/13/2014 Strategische meerjarenplanning en BBC Lokale besturen hebben vanaf 2014 naar aanleiding van de algemene invoering van de Beleids-en Beheerscyclus (BBC) meer vrijheid om een eigen lokaal beleid vorm te geven. Lokale besturen kunnen op deze Vlaamse beleidsprioriteiten intekenen en er subsidies voor krijgen. Als gevolg van de invoering van de Beleids-en Beheerscyclus en de uitvoering van het planlastendecreet, staan de lokale besturen voor een belangrijke nieuwe stap in de voortschrijdende professionalisering van het lokale niveau. De Vlaamse overheid heeft het nodige kader gecreerd, maar de echte uitdagingen liggen nu bij de lokale besturen. Wat met die gemeenten die niet in aanmerking komen voor bijkomende middelen? Moeten zij geen beleid voeren?

23. 23 - 3/13/2014 Strategische meerjarenplanning en BBC Decreet planlastvermindering - Vernieuwde planning- en rapporteringscyclus waarbij financile informatie wordt gekoppeld aan beleidsinformatie (beleidsvelden, beleidsdoelstellingen, actieplannen). Een kans om de discussie te voeren op basis van acties en niet enkel op basis van begrotingscijfers! - De kans om de bestaande sectorale plan- en rapporteringsverplichtingen zo veel mogelijk af te stemmen op de vernieuwde lokale planning- en rapporteringscyclus. - Op die manier verdwijnen verschillende plannen die lokale besturen nu maken (cultuurbeleidsplan, jeugdbeleidsplan, ) en worden ze gentegreerd in het meerjarenplan

24. 24 - 3/13/2014 Strategische meerjarenplanning en BBC

25. 25 - 3/13/2014 Strategische meerjarenplanning en BBC

26. 26 - 3/13/2014

27. 27 - 3/13/2014 Strategische meerjarenplanning FOB De strategische meerjarenplanning bevat: 1 een beschrijving van de gewenste effecten en indicatoren van het flankerend onderwijsbeleid; 2 de actieplannen die de gemeente in samenwerking met lokale actoren opzet om vorm te geven aan het FOB. De actieplannen zijn gericht op n of meerdere doelstellingen met betrekking tot de Vlaamse beleidsprioriteiten FOB; 3 de manier waarop de gemeente voor de lokale actoren de samenwerking en het overleg faciliteert. De strategische meerjarenplanning en de actieplannen die betrekking hebben op basis- of secundair onderwijs, worden geadviseerd door het lokaal overlegplatform, voor zover er een LOP binnen de gemeente actief is. In voorkomend geval moet de gemeente de betrokkenheid van het lokaal overlegplatform bij de opmaak van de strategische meerjarenplanning aantonen.

28. 28 - 3/13/2014 Strategische meerjarenplanning

29. 29 - 3/13/2014 Strategische meerjarenplanning FOB Een concreet voorbeeld: Gemeente X wil in de grote vakantie jeugdkampen organiseren waarin ook specifieke aandacht is voor taalstimuleringsactiviteiten voor kinderen die het Nederlands nog niet zo goed beheersen. Ze kan ervoor opteren om deze actie volledig te financieren met middelen vanuit jeugd of het bestuur kan ervoor opteren om deze actie deels te financieren met middelen vanuit jeugd en deels met middelen vanuit integratie. In de beide gevallen is het aangewezen dat zowel de corresponderende deelrapportagecode van integratie (LIBVBP02) als de deelrapportagecode van jeugd (LJBVBP02) aan deze actie gekoppeld worden. Wat met die gemeenten die niet voor subsidies in aanmerking komen?

30. 30 - 3/13/2014 Even in de spiegel kijken Hoe integraal is het beleid in onze gemeente al? - Is er een relatie tussen de bijdrage in de schoolkosten vanuit ons OCMW en het toekennen van een Grabbelbas vanuit de jeugddienst? - Bieden we als bestuur stage- en werkervaringsplaatsen aan voor leerlingen? - Bevragen we onze speelpleinmonitoren/leiding van jeugdbewegingen als we zoek zijn naar vrijwilligers voor studie- en opvoedingsondersteuning aan huis? - Zijn er nog kansen op synergie tussen acties die we vanuit verschillende diensten ontplooien (of zijn er misschien zelfs tegenstrijdige signalen die we geven vanuit ons beleid)? - Werken we gentegreerd op het moment dat het over middelen gaat, of is dit een spontane houding?

31. 31 - 3/13/2014 Koken kost geld 1 952 000 EURO budget voorzien op Vlaams niveau Verdelingscriterium: kwaliteit Ontvankelijkheidsvoorwaarden en kwaliteitscriteria zijn vastgelegd Verdeling centrumsteden/niet-centrumsteden: voorafname voor de centrumsteden, in totaal 128 steden/gemeenten die kunnen intekenen (maar: in theorie zouden zij aan een bedrag kunnen komen van 3.828.207 Euro, wat bijna het dubbele is dan wat voorzien is: opletten voor teleurstelling) Gebaseerd op aantal GOK-leerlingen/SES-indicatoren (thuistaal van de leerling, het ontvangen van een schooltoelage, het hoogst behaalde opleidingsniveau van de moeder, ) Verdeling via voorstel van commissie aan minister 20% cofinanciering is verplicht

32. 32 - 3/13/2014 Kansen tot gentegreerd beleid: vbn Integratie - Sociale cohesie (LIBVBP01) betrokkenheid ouders/brede school - Taalbeleid (LIBVBP02) taalstimulering Nederlands (bv. taalbad-kamp) - Toegankelijke gemeentelijke diensten (LIBVBP03) overgang onderwijs-arbeid (stageplaatsen) - Toegang niet-gemeentelijke voorzieningen (LIBVBP04) taalstimulering Nederlands (stageplaatsen)

33. 33 - 3/13/2014 Kansen tot gentegreerd beleid: vbn Cultuur - Lokaal cultuurbeleid (LCBVBP01) samenwerking tussen onderwijs en cultuur - Laagdrempelige bibliotheek (LCBVBP02) geletterdheid Jeugd - Participatie kinderen in kwetsbare situaties (LJBVBP02) taalstimulering Nederlands - Verhoging aandacht voor jeugdcultuur (LJBVBP03) samenwerking tussen onderwijs en jeugd

34. 34 - 3/13/2014 Kansen tot gentegreerd beleid: vbn Sport - Aandacht voor kansengroepen (LSBVBP04) samenwerking tussen onderwijs en sport Stedenfonds (Centrumsteden) (VSFVBP01) - Verhogen leefbaarheid steden op wijkniveau betrokkenheid ouders/brede school Sociale economie (LSEVBP01) - Maatschappelijk verantwoord ondernemen aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt geletterdheid taalstimulering Nederlands (stageplaatsen)

35. 35 - 3/13/2014 De rol van de provincie: Kader Dient in het verlengde te liggen van het Vlaams flankerend onderwijsbeleid, enerzijds als ondersteuner van de regiefunctie van de gemeente, anderzijds als subsidieverstrekker. Zal worden uitgewerkt hetzij in bestuursakkoorden, hetzij bij decreet FOB blijft dus een provinciale bevoegdheid na de interne staatshervorming Het team FOB bevindt zich op het kruispunt van al wat reilt en zeilt binnen de verschillende beleidsdomeinen en beleidsniveaus en tracht vanuit deze positie de grote lijnen en tendensen te zien, maar ook de regionale noden en behoeften.

36. 36 - 3/13/2014 De rol van de provincie: Principes Complementariteit: in overleg met (centrum-) steden en gemeenten, maar ook met partners en reeds bestaande initiatieven Net-, sector, en regio-overschrijdend Op vraag en/of in samenwerking: streven naar gentegreerde aanpak

37. 37 - 3/13/2014 De rol van de provincie: Taken Overleg, samenwerking en netwerking Intern: bevorderen van kennismaking, uitwisseling en afstemming met en samenwerking tussen (provinciale) diensten Extern: lokale, bovenlokale en regionale partners en overlegfora die elk een (deel-) opdracht hebben rond gemeenschappelijke beleidsdomeinen. Ontwikkelen van eigen initiatieven In maximaal overleg met relevante actoren en vanuit expertise en voeling met specifieke sectoren in de regio Op basis van specifieke regionale kenmerken Financieel ondersteunen van innovatieve projecten

38. 38 - 3/13/2014 Achtergrondinfo en ondersteuning Ondersteuning door VVSG Belangenbehartiging Omgevingsanalyse OVSG-VVSG Pocket Lokaal flankerend onderwijsbeleid Codex Lerende gemeente Website: www.vvsg.be > onderwijs E-zine Ad-valvas Ledenadvies Meer info: Gunther Rens e-mail: gunther.rens@vvsg.be Tel: 02 211 56 44

39. 39 - 3/13/2014 Achtergrondinfo en ondersteuning Voor informatie op Vlaams niveau - Elke Naessens, - elke.naessens@ond.vlaanderen.be http://www.ond.vlaanderen.be/lokaalbeleid/wat/ - Filmpje beleidsprioriteiten FOB: http://www.youtube.com/watch?v=mkyokvU76Rc Flankerend onderwijsbeleid in de provincie Antwerpen - Bart Van Hecke, adviseur FOB - Er is ook een overleg FOB met een aantal gemeentelijke onderwijsambtenaren (vooral uit de Kempen), maar dit staat open voor alle steden/gemeenten in de provincie - Nieuwsbrief ZijdeLinks

40. 40 - 3/13/2014 En nu Whats in it for me?